HET TECHNISCH ONDERWIJS BIEDT
VELE MOGELIJKHEDEN
KRIS KRAS door Nederland
en
onwaar spreekwoord
Fan de Martinytoer
Lestich bern.
Gouden filmpjes
„Kennis is macht” is een verouderd
Hwat hat Qabe Skroar
üs hjoed p 2
to sizzen 1
I
tiid.
Tj.deJ.
I
i
r
i
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
52, mar yn ’53 wie it wer 85 miljoen en
’«x ia t—
.na- mei oar makke, dat Oerisel yn dizze kotrte I de minsklike geast yn üs eigen kontreijen
tuerlike havens en in kolk foar óffal- jierren fan 160 miljoen omheech gien is presteart, moat Harculo ris bisjen. Dan
k
52e JAARGANG
No. 58
DINSDAG 15 MEI 1956
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo
een
L
PYT.
1
1
1
l
r
De appelboom
HARCULO
is
feit, dat de telefoondienst des zondags I de rivier to forbinen krigen hja twa
wnrrb- Ituerlike havens en in kolk foar ól
gestaakt wordt.
t
i
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DfNSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adresi
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Boerderjjbranden maart 1956. In de
maand maart 1956 zijn 19 boerderjj-
branden voorgekomen, waarbij de boer
derij totaal werd vernield of zwaar be
schadigd werd. Eén van deze branden
kwam voor in Groningen, drie in Fries
land, één in Drente, drie in Gelderland,
twee in Utrecht, vijf in Noord-Brabant
en vier in Limburg. De directe schade
door deze branden aangericht wordt
geraamd op f 807.750.
Swol (de
op
Arm afgedraaid bij houtzagen. Toen de
52-jarige landbouwer H. van Hunestein
in Garderen behulpzaam was bij het
machinaal zagen van hout, struikelde
hij, toen hij onder de tractor enige hout
blokken wilde weghalen. Zijn kleren ge
raakten vast aan een draaiende as met
het gevolg, dat zijn linkerarm werd af
gedraaid. Een plaatselijke arts en een
militaire arts van de in de nabijheid
gelegen legerplaats de Wittenberg kon
den door snel ingrijpen, zeer ernstig
bloedverlies voorkomen.
Dierenmishandeling te Ede. Door trap
pen en slaan probeerde de landbouwer
A. uit Ede woensdag één van zijn twee
pinken, die hij achter zijn wagen ge
spannen had om ze naar de weide te
brengen, en die was gaan liggen, weer
tot opstaan te bewegen. Toen dit niet
hielp, zette hij zijn paard aan, zodat de
pink over een afstand van enkele hon
derden meters over de weg gesleurd
werd en hierbij ernstig verwond werd.
De politie is van deze dierenmishande
ling op de hoogte gesteld.
Dy alden neamen wy John Buil
It bern wurdt Cyprus hjitten.
Twa, dy’t elkoarren tige fül
Woest yn ’e flarden sitte.
Heit syn gesach lukt frjjhwat krom,
It docht him stilwei bliken.
Dat bemtsje jowt dochs nearne om,
Yn goedens ha ’k it bisike,
Nou sill’ der oare wetten steld,
It iennigst middel is geweld.
Jild to winnen jowt mear nocht
as jild to ervjen.
Van dekschuit gevallen. Het tien-jarig
jongetje Johan Doets, wonende in de
Houtrijkstraat te Amsterdam, is vrijdag
al spelend op dekschuiten in de Hout
haven bjj de Rigakade te water geval
len en verdronken.
5
1
Bols war (Is Nieuwsblad
Nou, dat geweld it is al toand.
Terroristen - forwoeden
Hearden is fonnis: jim gean der oan.
Jowt soks gjin djipper groeden?
Heit tinkt: it is myn heechst gesach,
It sil foar it neist ófskrikke.
Mar just, troch dizze hurde macht,
Brekk’ alle bannen stikken.
It bloed hat nea noch ien forslein,
De sêfte krêften win ’t oan ’t ein.
„Hwat ha wy mei dat bern in lést,
't Jowt neat hwat wy oerlizze;
Wy sykje wiis syn eigen bést,
Mar hy jowt noait om sizzen.
Soms binn’ wy sêft, soms tige foars,
Beide gjin risseltaten;
Wy wolle rjucht en hy wol dwers,
Der is net mei to praten.
Heit tinkt: „it liket net sa skoan”.
En mem seit: ,,’k bin der glêd mei oan."
Achter het net. Zondagmorgen werd ’n
plotseling uit de bossen langs de Apel-
doomseweg te Ede te voorschijn ko
mende reebok door een auto gegrepen
en gedood. De automobilist, wiens wa
gen aan de voorzijde beschadigd was,
informeerde op het politiebureau, op
wie hij de schade verhalen kon, doch
daar vertelde men hem, dat op de open
bare weg lopend wild niemands eigen
dom is en dat er dus ook geen verhaal
bestond. Als compensatie mocht de
automobilist echter wel de dode reebok
zijn eigendom noemen, maar toen men
de buit wilde ophalen, bleek een an
der zich reeds over het stuk wildbraad
te hebben ontfermd.
Hoornvliestransplantaties vla ’t Roode
Kruis. In 1955 werden in Nederland 196
hoomvliestransplantaties verricht, aldus
blijkt uit een overzicht van de werk
zaamheden van de hoornvliescentra van
’t Nederlandse Roode Kruis. Dit brengt
het totaal van de sinds de oprichting
der centra in 1950 verrichte transplan
taties op 986.
De eerste pruimen. De tuinder J. C.
van der Hoeven te Maasland heeft aan
de veiling aldaar de eerste pruimen van
het seizoen aangevoerd. Zij brachten 51
cent per stuk op.
Sla voor 6 cent per krop. De partijen
sla, die aan de groenteveiling te Maas
land worden aangevoerd, zijn zo groot,
dat voor eerste kwaliteit slechts 6 cent
per krop werd genoteerd. Grote hoe
veelheden draaien echter door, zodat
vrachtauto’s vol sla moesten worden
weggereden.
en De Jong’s Nieuwsblad
land. Als tegenpresta-
Nederlanders ook
naar Khartoem, om
te neuzen. Daar leert
aquarium beginnen. Tegen de Pinkster
dagen zal de badplaats het grootste
zee-aquarium van ons land rijk zijn.
De Haagse kunstschilder John C. Jager,
die een dergelijke bezienswaardigheid
ook in Bergen aan Zee in bedrijf heeft,
zal er in Scheveningen een van nog
grote kaliber openen. Tot de 42 bakken
zal er één behoren met een inhoud van
8500 liter voor haaien en roggen. Ver
der komen er tien kleine aquaria, „ju
welen van de zee”, met holtedieren en
zee-anemonen.
Krak! Op de Nieuwe Willemshaven te
Harlingen kwam vrijdag de 34-jarige
Duitser Hans Acker uit Dusseldorp
met zijn scooter te slippen, waarbij hij
zijn been brak. Een vrouw stond toe te
kijken en werd onwel door het knap
pend geluid. De Duitser bleef echter
kalm, vroeg aan enige knaapjes twee
stokken voor hom te zoeken en toen
ze deze hadden gehaald, spalkte hjj zelf
koelbloedig het been. Hij stapte weer
op zijn scooter en vervolgde zijn weg
naar Amsterdam, alsof er niets gebeurd
was. Pjjn had hij er trouwens niet van,
want het gebroken been was een kunst
been.
Boerderij te duur verkocht. Tegen de
veehouder J. K. uit Wijde Wormer, die
woensdag voor de economische politie
rechter te Alkmaar, Mr. A. J. Markus,
terecht stond wegens overtreding van
de wet vervreemding landbouwgronden,
heeft de officier van justitie f 7500
boete of zes maanden gevangenisstraf
geëist. K. had in strjjd met genoemde
wet een boerderij met 20 ha grasland
in Ransdorp te duur verkocht aan ze
kere C. A. V., die inmiddels de boerderij
weer aan een ander heeft overgedaan.
V. had 12.500 gulden meer betaald dan
door de grondkamer vastgestelde ma
ximum verkoopprijs van 75000 gulden.
K. zou reeds eerder de boerderij voor
100.000 gulden te koop hebben aange
boden.
Inplaats van pier. Nu Scheveningen
voorlopig de attractie van een pier nog
zal moeten missen, omdat de vereiste
bouwvergunning van het Rijk niet wil
loskomen, gaat men met een zee-
Conferentie onder leiding van Prins
Bernhard. Van vrijdag 11 tot zondag 13
mei werd in een conferentieoord nabij
Kopenhagen onder leiding van prins
Bernhard een conferentie gehouden
over actuele problemen. De conferentie
telde minder deelnemers dan die welke
het vorig jaar in Garmisch Partenkir-
chen is gehouden. Op de bijeenkomst
werd gesproken over de verhouding tus
sen het Westen en het Oosten en over
het vraagstuk van het verlenen van bij
stand aan in ontwikkeling achtergeble
ven gebieden. -
3 e week met 1906.
De appelboom van de heer Y. de Jong te
Molkwerum, die in geen 50 jaar had ge
bloeid, staat thans in volle bloei. Alge
meen wordt dit beschouwd als een gun
stig teken.
Benoemd tot hoofd der Chr, school te
Wons de heer H. Scheweer, thans onder
wijzer te Rotterdam.
De heer B. de Vries is 30 jaar organist
van de Martinikerk te Bolsward.
Het nieuwe stoomgemaal „Draisma de
Vries" te Tzum zal spoedig gereed zijn.
De kosten der bemaling zullen komen op
f 1.25 per pondemaat.
Sommigen ondervinden ongerief van het
De T.V. in de etalage. Het kantonge
recht te Alkmaar heeft een winkelier
vrijgesproken, die in zijn etalage een
demonstratie met een televisietoestel
had gegeven. De ambtenaar van het
O. M. meende, dat de winkelier daar
mede de gemeentelijke politie-verorde-
ning had overtreden. Daar het kanton
gerecht een tegenovergestelde mening
was toegedaan, mag de televisie dus in
de etalage worden vertoond. Althans te
Broek op Langendijk, waar de winke
lier woont.
Onze welvaart. De aandeelhouders van
de Koninklijke Olie krijgen uit de winst
f243.3 miljoen uitgekeerd, dat is 4%
maal zoveel als in 1946.
Uitwisseling. Enige Soedanese autori
teiten, ministers, directeuren, voorzit
ters en journalisten en zo brengen een
bezoek aan ons
tie vertrokken
autoriteiten
daar eens rond
men van.
Het dagelijks bestuur van de gemeente
Bolsward heeft met de architect in een
salonboot je een inspectietocht gehouden
langs de trekweg om een onderzoek in te
stellen naar de wallen.
De zaterdagmiddag gehouden openbare les van de Bolswarder
L. T. S. is ons een welkome gelegenheid nog iets te zeggen over
het technisch onderwijs in het algemeen. Wij doen dit mede naar
aanleiding van de (niet uitgesproken) rede van Mr. E. Foppes,
directeur van het E. T. I. F., waaruit we reeds eerder publiceer
den en waarvan ons de inhoud buitengewoon belangrijk voorkomt
voor allen, die voor hun jongens, die spoedig de lagere school
gaan verlaten, een studierichting moeten kiezen.
Glazenwassers in staking. Om de 3
over 1955 en een verhoging der lonen
met 6 te verkrijgen, zijn te Amster
dam honderden glazenwassers en ander
schoonmaakpersoneel in staking ge
gaan. Men heeft zelf de glazen moeten
wassen.
Omzetbelasting of niet? In dé textiel
weet men niet waar men aan toe is.
Zal de regering de omzetbelasting op
textiel definitief afschaffen of zal men
na 1 jan. 1957 weer moeten betalen?
Het Tweede Kamerlid Hooy heeft hier
over schriftelyke vragen gesteld. Men
wil eens weten, waar men aan toe is
en kan daar met de inkopen rekening
mee houden.
Markelo heeft scheve T.V.-toren. Mar-
kelo heeft zijn scheve toren. Geen schil
derachtige kerktoren, maar de zeer
nuchtere radio- en televisietoren, waar
Overijsel reikhalzend naar uitziet. Het
werk aan het reeds nu scheve bouw
werk is stopgezet. Ondeskundigheid van
en een tekort aan bouwvakarbeiders
hebben ernstige moeilijkheden veroor
zaakt bij het storten van het vele ton
nen zware beton. In tegenstelling tot
de geruchten zal de kostbare construc
tie echter niet behoeven te worden af
gebroken.
Meer Nederlandse melk naar Ameri
kaanse leger. Wederom heeft de N.V.
Sterovita melkprodukten opdracht ont
vangen voor de levering van in papier
verpakte melk en melkprodukten aan
de in Europa gelegerde Amerikaanse
troepen. Deze orders, gevolg van in
schrijving, worden door de Amerikanen
telkens voor ean half jaar var «trekt;
bovengenoemd» geldt voor da tweede
helft van 1956. De levering omvat 16
Wat het technisch onderwijs betreft zijn
er de volgende schooltypen. Ten eer
ste de L. T. S. (Lagere Technische
School, vroeger ambachtsschool ge
noemd, thans meestal met 3-jarige cur
sus (met kopklasse 4 jaar).
Ten tweede de U. T. S. (de Uitgebreide
Technische School) met twee jaar op
leiding en daarna één jaar praktijk;
deze U. T. S. is een schooltype, dat
pas in de laatste jaren is gevormd en
daarbij nog lang niet zo bekend is als
de L. T. S. Wij kennen dit schooltype
in Friesland nog niet eens, maar dat
zal niet langer duren. Geen wonder,
dat bij velen een misverstand bestaat,
omtrent de doelstelling van het uitge
breid technisch onderwijs (U. T. O.).
Sommigen menen, dat de U. T. S. dient
om leerlingen tot beter (meer) ge
schoolde vaklieden op te leiden dan de
lagere technische school (L. T. S.) af
levert en dat de U. T. S. dus een ver
lengstuk van de L. T. S. is. Nog een
veel grotere groep meent, dat de U. T.
S. een soort van M. T. S. met een een
voudiger opleiding is.
Noch het een, noch het ander is waar.
De U. T. S. heeft een geheel eigen
doelstelling. In het leerplan van de
U. T. S. staat onder meer: „Doel van
het onderwijs”.
Het doel van het Uitgebreid Technisch
Onderwijs is de vorming van jongelie
den uit wie, na een passende voortge
zette praktische opleiding, het lager
kader voor de bedrijven kunnen voort
komen. Het onderwijs is ook geschikt
voor a.s. patroons van kleinere bedrij
ven, bijv, installateurs, aannemers, tech
nische verkopers en inkopers en voor
hen, die een technisch-administratieve
functie wensen te gaan bekleden. Bo
vendien geeft deze opleiding een goede
grondslag aan hen, die voor een Nijver-
heidsonderwijsacte willen gaan stude-
den.”
Het gaat dus om het leggen van de
grondslag voor de theoretische, techni
sche en praktische kennis van perso
nen, die later in de bedrijven de leiding
op zich kunnen nemen. Wij zien ook,
dat het zwaartepunt wordt gelegd in
de vorming daartoe.
Ten derde de middelbaar technische
school met vier-jarige opleiding, twee
jaar school, één jaar praktijk, één jaar
naar school. U weet, dat er in Leeu
warden een M. T. S. Is met ongeveer
450 leerlingen.
Ten vierde de technische hogeschool in
Delft, T. H. en straks in Eindhoven.
Het is niet de bedoeling in dit artikel
op de merites van deze scholen in te
gaan.
W(j willen alleen voorlichting geven aan
ouders, die momenteel moeite hebben
met de vraag, wat hun' jongen moet
worden. Hij heeft straks zes of zeven
klassen lagere school doorlopen en wat
moet hfl nu worden? In welke richting
moet zijn verdere opleiding gaan en
welke weg moet daartoe worden inge
slagen
Hoe kan men, voor zover een mens dat
in handen heeft, een. redelijke toekomst
Voor zijn kind verzekeren? Laten wij
In frjemde namme foar de measte lezers
wol ik leauwe. De namme fan in lyts
doarp oan de Isel, in kilometer as fjou-
wer südlik fan Swol. In plakje fan neat,
mar dat nou yn ien klap forneamd wur-
den is troch de stifting fan ien fan de
modernste sintrales foar elektrisiteit. De
rivier makket dêr in bocht en hat dêrtroch
in brede strook bütendyks lan uiter
waard) hweryn ek jit in pear kolken lei-
ne. In great diel fan dit lan hie gjin
greate praktyske wearde en sadwaende
leine hja bislach op in terrein fan 75 ha,
mei jit 25 ha wetter. Troch de kolken mei
Het is bijv, bekend, dat in tijden van
de grootste economische crisis, die wü
ooit hebben gehad, toen van het witte
boorden-proletariaat, kantoorbedienden,
er 10.000 werkloos waren, geen enkele
vakbekwame metaalbewerker zonder
werk liep. Deze wilde de fabriek niet
missen, ook had hij misschien tijdelijk
niet voldoende werk voor hem.
In het technisch onderwijs kan men op
elk niveau terecht, L. T. S., U. T. S.,
M. T. S., T. H.
Wees niet te gauw bang, bij 't laatste
niveau, dus de L. T. S. te beginnen,
want de grote aantrekkelijkheid voor
het technisch onderwijs is, dat het de
mogelijkheid geeft van doorstroming
van laag tot hoog. Men kan via de L.
T. S. via het V. M. T. O. op de M. T. S.
komen en bij de laatste wetswijziging
zelfs naar de Technische Hogeschool
Dit is echter maar één weg. Er zijn
via het leerlingstelsel en via allerlei
avondcursusen legio mogelijkheden om
aangepast aan de persoon van de leer
ling en de gegeven situatie, het gestel
de doel te bereiken.
Er wordt tegenwoordig veel gepraat
over het contact tussen onderwijs en be
drijfsleven. Ook hier in Friesland. Er
zijn zelfs commissies voor ingesteld.
Het bedrijfsleven klaagt, dat het onder
wijs vaak niet voldoende is voorbereid
op de praktijk van het leven. Wij wil
len er in dit artikel niet op ingaan of
dit juist of onjuist is. Maar als er één
tak van onderwijs is, die door de ingrij
pende hervormingen van de laatste ja
ren tracht te voldoen aan de eisen van
de toekomst, dan is dat het technisch
onderwijs.
produkten en derbinnen in pracht terrein
fan 65 ha, in boupleats fan twa flinke
boerepleatsen, joecn harren romte en
breedte foar nou en foar letter.
Dêrby leit it ticht by Swol en hat in
aparte spoarlyn nei it trajekt: Swol-Dim-
ter. De rivier is in best farwetter, alteast
foar de oanfoer via de Iselmar. It koel-
wetter kriget men dêr ek wei en dat is
hjir in great foardiel. Op dit terrein
waerd nou de léste jierren in moderne
sintrale boud. De tredde yn Oerisel. Der
stiet ien yn Hengelo en ien yn Swol (de
Iselsintrale) mar mei it each op de ta-
komstige üntwikkeling miende it bistjür,
dat men dizze tredde bouwe moast op in tsjerke wol yn dwale k.n, binne mar
plak, hwer’t de fantastyske üntwikkeling 1
ek yn de takomst opfongen wurde koe.
Hoe fantastysk dizze üntwikkeling west
hat kin men üt in inkeld sifer leare.
Oerisel is in provinsje, dy praktysk like
great is as Fryslan, mar der wenje mear
minsken, hwant der is folie mear yndu-
stry. Dêrom wiene hja mei it elektrisi-
teitsforbrük al aerdich fierder as by üs.
Yn greate streken wie it sa, dat hja foar
de oarloch op it peiel komd wiene, hwer't
Fryslan nou sahwat stiet. Hja sieten doe
op 160 millioen kwh. en wy sitte nou op
175 millioen. Dat wie doe it risseltaet fan
san fjirtich jier stadichoan wrotten om
foarüt to kommen. Mar it earste jier nei
de oarloch sprong it forbrük omheech.
Hwat foar de oarloch tweintich jier koste,
waerd nou yn ien jier birikt. Yn 1946
wie it acres mar leafst 85 miljoen kwr, yn
’47 wie it 40 miljoen, yn ’48 wer 65 mil
joen yn ’49 ek 65 miljoen yn ’50 seis 66
miljoen en yn ’51 kaem it rekord op 88
miljoen. Doe makke it Korea-konflikt
efkes in lytse pauze: 34 miljoen yn
’52, mar yn ’53 wie it wer 85 miljoen en---
yn '54 bidarre it hwat ta 52 miljoen. Ien tsjoener oan it wurk. Hwa sjen wol hwat
oant 750, oant 800 miljoen kwh. Men
kin it ek sa sizze: yn f
hja op in bipaelde hichte en yn tsien jier
waerd dy hichte fiif kear sa heech. De
elektrisiteit foroveret de wrald en allin-
nich de lju, dy’t foldwaende each hawn
hawwe foar de takomst en de bistjüren,
dy’t great en rom tinke doarsten, hawwe
gelyk krige. Harculo is net to heech mikt,
mar sa’t nou al bliken docht, krekt goed.
Ek finansieel is dizze sintrale fan mear as
fyftich miljoen goune alhiel forantwurde.
Hja wurket sunich, goed 400 gram stien-
koal foar 1 kwh. Alles giet sahwat auto-
matysk. Yn it greate gebou, hwer't in
sawn
man to finen. Elk arbeidet seis üre, sadat
der 24 man foar de trochrinnende tsjinst
biskikber wêze moatte. En dizze lju ar-
beidzje ek net mear. Hja steane of sitte
by de kontrólemeters en draeije altomets
ris oan in knop of skroef, mear net. As
jo it droanjen fan de masines net hear
den, scene jo tinke, dat it in snipperdei
wie sa iensum wiene de figuerkes yn har
blauwe oeralls. Der is gjin wurk mear
foar de spieren hjir, it is allegear kundi-
gens en handigens.
De stienkoal wurdt automatysk lost, for-
fierd, hielendal fyn meald en as stof yn
de tsjettelfjüren brocht, de jiske wurdt
troch wetter fuortbrocht, de fjüren troch
automaten op in fêste temperatuer halden
en sa mar fuort. Montage, bystelle, kon-
tróle! De miljoenen wite slaven dogge it
wurk yn hiel de provinsje. Hja driuwe
de fabriken yn Twente en Sallan, hja
mealle de gemalen yn it Suderleech, hja
forljochtsje en forwaermje de hiele pro
vinsje, jeije de treinen fan east nei west
en fan süd nei noard, alles mei greate
wissichheit en rêstich as wie de greate
Mooie herinnering. Ongeveei' honderd
mensen, die hebben medegewerkt aan
de totstandkoming van het Nationale
Monument werden gedenkpenningen
uitgereikt. De eerste honderd zijn uit
gegeven. Er zjjn er echter meer: 300
bronzen, 50 zilveren en drie gouden pen
ningen. De laatste zijn voor de Konin
gin, voor Prinses Wilhelmina en voor
de stad Amsterdam.
i sil hy meiiens biseffe, hwat in macht de
fjirtich jier kamen yndustry is foar minske en mienskip.
Hwant Oerisel is net greater as Fryslan,
de groun is der minder, de minsken binne
bileaven net mear mansk. Mar Oerisel
krige yndustry en kin nou hast twa kear
safolle minsken brea jaen as wy. Har
sintrales binne fiif kear sa great as uzes,
hja kinne de stream lever je foar minder
as wy, hja slute makliker oan as wy oant
nou ta kinne, hja binne, ündanks dizze
miljoenen ütjeften, finansjeel folie ster
ker. Op in forlitten oarde oan de rivier
hat de minsklike geast it moderne wünder
folbracht, miljoenen slaven ta libben wekt
en dizze geane dei en nacht troch mei
Ijocht, waermte en energy to bringen nei
alle dielen fan dizze provinsje. En elts
dy’t hjir fan heech ta leech ta meiarbeidet,
hat in wis en goed, ja rom bistean, towyl
de streampriis trije kear sa leech is as
doe’t wy yn 1923 yn Gaesterlan foar it
earst it nije Ijocht krigen. En dat towyl
de priis fan de stienkoal wol tsien kear sa
heech is as doe. Dat lit düdliker sjen as
hwat ek, dat de technyk it oer alle boegen
wint.
De tapassing fan wittenskip en technyk
is yn in bipaelde sin yn syn bernejierren.
It bigjint nou earst troch to kringen en de
wolfeart fan it lan giet mei sprongen
omheech. Wy hawwe de ein jit lang net,
mar ien ding stiet al fêst: De tiden fan
alear komme net wer, nea wer. En as de
frede biwarre bliuwt, hoecht men oer de
materiële posysje fan de minsken net
mear yn noed to sitten.
Harculo is in learsum foarbyld fan de nije
het goed begrijpen, het gaat om de toe
komst van het kind.
Alvorens men zijn keus doet, zal men
zich zoveel mogelijk laten voorlichten
en wel in de eerste plaats door het
hoofd van de lagere school, die kan in
lichten over verstand en aanleg van ’t
kind, op grond van de met het kind
opgedane ervaring. In de tweede plaats
kan men zich wenden tot het Bureau
van Arbeidskeuze, hetzij het psychno-
technisch Instituut te Leeuwarden, het
zij het Gewestelijk Arbeidsbureau te
Leeuwarden.
In de derde plaats kan men gaan praten
met de directeur van de lagere tech
nische school of van een andere school
waarvan men denkt zijn zoon heen te
sturen.
In ons vorig artikel hebben we reeds
een algemeen beeld gegeven van de
ontwikkeling van onze maatschappij in
economisch opzicht, die of wij het nu
willen of niet, stellig meer en meer de
industriële richting zal uitgaan. We
weten niet in details hoe het jaar 2000
er zal uitzien.
Daarvoor zijn wij ook maar mensen.
Maar dat het een zeer geïndustrialiseer
de wereld zal zijn, dat kunnen wij op
onze vingers natellen en dat dit ook
zal gelden voor Friesland en ook voor
Bolsward, waar het actieve gemeente
bestuur met de eerste industrievestigin
gen bezig is, is zo goed als zeker.
Wij menen te moeten waarschuwen te
gen het traditionele en eenvoudige
denkpatroon, dat wfj allen zo goed
kennen, n.l.
a. Als het kind goed kan leren naar
H.B.S., Lyceum of Gymnasium, vooral
wanneer de ouders menen, dat hun
maatschappelijke positie het gewenst
maakt dat hun kind een dergelijke
school bezoekt.
b. Zijn de vorderingen van het kind
voldoende, maar is de belangstelling
voor de leervakken niet altijd groot, of
is het niet meer dan normaal verstan-
digvermogens, dan zegt men natuurlijk:
naar de mulo.
c. Zijn de vorderingen maar matig, en
kan het kind slechts moeilijk met goed
gevolg het zesde leerjaar volbrengen,
„dan moet het maar een vak leren”.
Kijk, uit dat „moet het maar een vak
leren” spreekt nu juist een geheel ver
keerde mentaliteit, die niet meer van
vandaag is en zeker niet van morgen.
Goede technici zijn er altijd nodig.
De onderwijsnota Rutten zegt: „Bij een
doorlopende opzet van het onderwijs
stelsel zal als richtsnoer voor ogen moe
ten worden gehouden, dat de leerlin
gen later in de maatschappij een werk
kring zullen moeten hebben. Het onder
wijs is er niet in de eerste plaats om
de leerling een hoeveelheid kennis bij
te brengen, maar om hem voor te be
reiden op een maatschappelijke func
tie.
„Kennis is macht” zegt het spreek
woord, maar al zoveel spreekwoorden
geven een maar zeer betrekkelijke
waarheid. En toch heeft het onderwijs
lange tijd zijn zorg daarop bepaald en
toch z(jn wij dan mis, want de wijze
van vervulling van de functie hangt af
van de persoonlijkheid van de betrok
kene met inbegrip van zijn kennis van
zaken. Kennis past in het statische
beeld van het onderwijs als doel, maar
in het dynamische beeld slechts als uit
gangspunt, als middel. Het criterium
voor de wijze, waarop de functie wordt
vervuld ,ligt niet in de kennis, maar
in de gedraging. Het zoeken naar een
oplossing zal zich daarom moeten con
centreren op de gedragingen, niet al
leen t. o. v. technische en zakelijke
Vraagstukken, maar ook en vooral met
betrekking tot mensen met wie de
functionaris te maken krijgt. Dit zijn
woorden, van Mr. Ir. Goote, Inspec-
teur-Generaal van het n(jverheids-on-
derwjjs.
Wij hebben ze aangehaald om de sfeer
aan te geven, waarin zich het nijver
heidsonderwijs ontwikkelt, een sfeer,
die naar onze bescheiden mening, de
sfeer van de toekomst is.
