ALGERIJNSE KWESTIE NOOPTE MENDES FRANCE TOT AFTREDEN IN GERESTAUREERDE ZAAL KRIS-KRAS door Nederland Amerika kijkt met aandacht naar Parijs Eerste Kamer aanvaardt Ouderdomswet Frankrijk beschouwt Algerije als brok moederland De hoaimen kraeije Zilveren filmpjes 1ste week Juni 1931 I Hwat hat Qabe Skroar üs hjoed p p to sizzen 52e JAARGANG No. 42 VRIJDAG 1 JUNI 1956 f F STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND De Jong’s Nieuwsblad Koal is kost en warmoes iten KAMEROVERZICHT PYT Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 87926 De heer Jan van der Eems heeft be dankt als omroeper voor Witmarsum. Hjj wordt opgevolgd door T. Tijsma. Opgericht te Bolsward een vereniging voor Chr. Nijverheidsonderwijs, die zich ten doel stelt het stichten van een Chr. Huishoudschool. Voor de betrekking van concierge ge meentehuis Wohseradeel, hebben zich 324 sollicitanten aangemeld. De ansjovisvangst is groot. De prijs bedraagt echter slechts 5 cent per kg. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) deren. Intussen heeft de Navo-leiding bij Nederland gepleit voor een tweede Ned. parate divisie die dus steeds bij de hand zal zijn zelfs indien dit ten koste zou gaan van een vermindering van de mobilisabele strijdkrachten. Zelfs met de verwachte Duitse bijdrage zou de parate verdediging in het grote laagvlaktegebied van Midden Europa anders onbehaaglijk dun blijven. Overigens heeft president Eisenhower nog eens betoogd dat veiligheid niet slechts door wapens kan worden ver worven, doch dat het vooral aankomt op stabiliteit en solidariteit van de vrije wereld, waarbij hij nog eens aandrong op snelle Europese integratie. Ook in Europa is het belang daarvan de afge lopen week in tal van internationale bijeenkomsten nog eens in het licht ge steld en er op gewezen, dat het nu de tijd is om de integratie door te zetten nu er nog allerwege welvaart heerst, welke de ofers die zullen moeten wor den gebracht, terwille van de eenheid gemakkelijker te dragen maakt. Een welvaart die overigens haar eigen pro blemen meebrengt, zoals dr Adenauer vorige week in West-Duitsland onder vond, toen hij in hevig conflict met zijn ministers van financiën en economische zaken geraakte omdat deze vrij scherpe maatregelen hadden genomen om het gevaar voor inflatie de kop in te druk ken. In nije moam sll laitsjend Ijochtsje, Elk krijt wolfeart en fortier, Wis, der sil wy fül foar fjochtsje, Jow de kans üs, fjouwer jier. Wenningneed moat fluch fordwine, Rjochten foar de lytse man, Byslach, gjin bilêstingpine, It stiet allegear yn üs plan. Tretsjinde fan Simmermoanne Nel de stimbus - hoop en moed, Wis, der fait net oan to toarnen, De biloften binne hiel goed. Lit de fruchten har ek smeitsje? Hoe’t it moat, elk wit it skoan, De biloften wier to meitsjen, Der komt it straks yn ’t foarst op oan, jaar zijn de eerste aardappelen er drie dagen eerder dan vorig jaar. De grote soorten brachten 97 cent tot f 1.06 pe>r kg op, voor de kleinere werd fl.12 tot f 1.17 betaald. Man stichtte brand en kwam* er in om. In de vroege dinsdagochtend is het woonhuis je aan de Roosveldstraat 24 te Haarlem geheel uitgebrand. Toen de brandweer de woning kon binnendrin gen, trof zij op de boven- tevens zolder verdieping de enige bewoner, de koop man J. W. H. v. d. Steeg (55) dood aan. Hij was geheel gekleed; de man is door verstikking gestorven. Aange nomen wordt, dat het slachtoffer in een vlaag van waanzin de brand heeft aan gestoken. Hij was door huiselijke moei lijkheden overspannen: zijn vrouw had sinds Pinksteren haar intrek bij buren genomen. ->mwwwmbmCs Buitenlands Overzicht Bolswa rils Nieuwsblad Advertentieprijs: 12 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Werkbezoek van H M. de Koningin aaji de provincie Utrecht. Dins dagochtend beeoeht H. M.. het Kasteel „De Sjjpesteijn” te Nieuw Loos- dreeht. Bij de asnkemst bij het Kasteel werd H. M. vergezeld door de voorzitter van de Stichting Museum Sijpesteijn, Jhr. A. van Lennep (rechts). Floralia te Bolsward, dat dit jaar 50 jaar bestaat, ontving van de Koningin- Moeder een gift voor de aankoop van prijzen. De Algerijnen vragen zich af waarom Wat voor Marokko en Tunis goed is, niet voor hun land kan gelden Voor de Fransen is er echter een groot ver schil. Tunis en Marokko waren slechts Franse protektoraten, maar Algerije, waar zich sedert lang een groot aantal Franse kolonisten had gevestigd, is een Frans departement; het is dus een brok moederland. Sentiment en de banden Wat reeds lang verwacht werd is gebeurd: Mendès France, de vice-premier in het Franse kabinet-Mollet is afgetreden. Tot een breuk tussen de socialistische partij en de radicale, die samen de minderheid in de Nationale Vergadering vormen, waaruit het kabinet voortkwam, is het door dit aftreden van de radicale fractieleider echter nog niet gekomen. Want Mendès France heeft zijn radicale collega-ministers uitdrukkelijk verzocht in het kabi net te blijven. Deze waarschijnlijk grootste politieke figuur in het huidige Frankrijk beseft heel goed, dat een breuk tussen deze beide progressieve partijen en het aftreden van het kabinet aller minst een oplossing zou brengen in de kwestie, welke hem vooral genoopt heeft tot aftreden. Ouderdomswet. Een tweede goede beurt was ongetwij feld de aanneming van de definitieve ouderdomswet. Dit was wel het belang rijkste wetsontwerp uit deze vierjarige parlementaire periode. De Tweede Kamer had dit ontwerp aan vaard met alleen de stemmen van de s.g.p. tegen. De fractie, die nu eenmaal uit te respecteren principiële overwegin gen tegen iedere vorm van verzekering is. In de Barste Kamer zitten nu een maal geen s.g.p.ers. He>t succes voor de regering en vooral De Eerste Kamer heeft deze week haar gerestaureerde zaal in gebruik genomen. Sedert 21 december j.l. had zjj haar toevlucht genomen in de Ridderzaal. Niet minder dan zesendertig vergade ringen zijn in deze Middeleeuwse zaal gehouden. Nu is de Eerste Kamer dan weer teruggekeerd naar de zaal uit de Gouden Eeuw, waar vroeger de Staten van Holland vergaderden. De restauratie van de zaal was ongetwijfeld nodig. En het resultaat mag gezien worden. De Senaat kan zich gelukkig prijzen een vermaard archi tect in haar midden te hebben, n.l. de heer Kraayvanger (k.v.p.), die dan ook zijn uiterste best heeft gedaan om de stijl van deze prachtige vergaderzaal te bewaren. voor minister Suurhoff kon dus dit maal nog groter zijn. Nogmaals werd uitdrukkelijk gesteld, dat deze wet nooit een wet-Suurhoff mag zijn, maar dat het een nationale wet is, die niet tot stand kan komen, zonder eendrachtige samenwerking. De minister van Sociale Zaken is het daarmede eens, al kan men hem de lof van een voortvarend beleid te hebben gevoerd, niet onthou den. Dat verklaarde ook de heer Mid delhuis (kath. v.) de voorzitter van het K.A.B. Deze verklaring noemde hij „een sportieve plicht”. De meeste kritiek werd uitgeoefend op het feit, dat de particuliere pensioenen aan het bodempensioen kunnen worden aangepast. Daar waren tegen de he ren Reyers (c.-h.), Louwes (v.v.d.) en Hellema (a.-r.)". Maar de heren Schip per (a.-r.), Oosterhuis (arb.) en Mid- delhüis (kath. v.) vonden dat minder erg, omdat iedereen beter wordt van de definitieve ouderdomsvoorziening. Nie mand kan er op achteruitgaan, daar ’n bedrag van 20 pct. van het bodempen sioen niet op het gewone pensioen ge kort mag worden. Deze afgevaardigden padden begrip voor het standpunt van de regering, dat zo mogelijk voorkomen moet worden, dat het pensioen uitgaat boven het laatst verdiende loon. Volgens de heer Oosterhuis (arb.) zou daardoor de solidariteit van de arbei ders in gevaar raken. De heer Hellema (a.-r.) stelde daarte genover, dat de regering door de aan- passingsmogelijkheid in de wet op te nemen peutert met een pennemes. Ge- fortuneerden boven de 65 jaar krijgen ook de uitkering, al betalen zij geen premie. Prof. Hellema vond dit goed, Tretsjinde fan Simmermoanne, Moat der wer in hokje kleurd, Partijs politike hoannen, Dy’t forwoed de rêst forsteur’, Alle jounen üt to kraeijen, Yn in park of yn in seal, Münter litt’ hja ’t lietsje draeije, Flot in üre as oardeheal. Harkers - mear of minder machtich, Tink’ ’t is wol in moaije sang, Mar sy wurd’ har ek yndachtich It wyske kin we al wit hoe lang. Folgje üs, wy sykje it béste, Wy tögje Fortuna’s kaei, Nim straks münter alle lésten Alle soargen foar jim wei. Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en Die kwestie was de Algerijnse. Eigen lijk al heel kort na de geboorte van het kabinet-Mollet ontstond tussen pre mier en vice-premier verschil van me ning over deze zaak. Toen Mollet begin februari persoonlijk naar Algerije ging om zich van de stand van zaken op de hoogte te stellen, is hij sterk onder de druk van de krin gen der Franse kolonisten geraakt er zijn ruim 1 miljoen Fransen tegen 8 miljoen Algerijnen die het Algerijnse extremisme dreigd voelden. Het gevolg Mollet de pas aangestelde president in Algerije, generaal Catroux, weer ontslag verleende en Lacoste in zijn plaats aanstelde. Catroux had di rect vérgaande politieke hervormingen in Algerije willen invoeren, welke naar hij en Mendès France en aanvankelijk ook Mollet, hoopten de gematigd ge zinde Algerijnen aan Franse zijde zou den hebben gehouden. Onder invloed van de Franse kolonisten en de indruk van het aantal slachtof fers dat onder hen viel, door het op treden der Algerijnse extremisten, gaf Mollet nu Lacoste de instructie dat eerst de orde in Algerije moest worden hersteld en de opstandige beweging neergeslagen vóór politieke hervormin gen zouden worden ingevoerd. Sedertdien heerst er een genadeloze oorlog in Algerije, waarvan men wel de indruk krijgt, dat hij onder de op standelingen meer slachtoffers maakt dan onder de Fransen, maar die tot zulk een verbittering heeft geleid, dat steeds meer ook gematigde Algerijnen de zijde van de opstandelingen kozen, zo niet metterdaad, dan toch moreel. Daartoe heeft ook sterk meegewerkt de ontwikkeling der verhouding tussen Frankrijk ener- en Marokko en Tunis anderzijds. Beide deze gebieden, die van Parijs aanvankelijk binnenlandse zelf standigheid kregen, hebben zo stilaan zonder veel daadwerkelijk Frans ver zet ofschoon de Franse nationale Vergadering zich over deze ontwikke ling nog moet uitspreken de allures Van bijna volkomen onafhankelijke sta ten aangenomen. Officiële opening van de verbouwde zwemschool te Bolsward. De leiding berustte bij dokter Beekhuis. 200.000 krop sla doorgedraaid. Op de Coöperatieve Venlose groentenveiling lopen dagelijks meer dan 200.000 krop pen sla door de klok, omdat zij de mi nimumprijs van 3 cent per stuk niet halen. De oorzaak hiervan is, dat dit produkt thans momenteel geen afzet gebied heeft. België en Luxemburg heb ben de invoer van Nederlandse sla za terdag j.l. stopgezet €.i de Westduitse markt wordt overstroomd met goedkope sla van eigen bodem. Met de spinazie is het precies hetzelfde gesteld. Duizen den kisten spinazie moeten dagelijks worden vernietigd. Eerste vroege aardappelen geveild. Aan de veiling van de Langendjjkse groen- teneentrale te Broek op Langedjjk wer den dinsdag de eerste 300 kg nieuwe aardappelen van de koude grond aange voerd. N’et^egenstaande het gure voor niet de Fransen in Algerië spelen een rol bij de houding der verschillende Franse partijen en groepen ten opzich te van Algerije, en beletten dat zij vol doende oog hebben voor het tempo waarin zich het ontvoogdingsproces der koloniale volken over heel de wereld voltrekt. Er behoort visie en moed toe om voor die ontvoogding in een land als Frank rijk op te komen, want de meerderheid van het Franse volk is waarschijnlijk niet rijp voor deze gedachte. Mendès France heeft wellicht die moed, ofschoon ook zijn ideeën over wat op het ogenblik in Algerije nodig is, nau welijks gelijke trek houden met het snelle tempo waarin de eisen van het Algerijns nationalisme zich ontwikkelen, onder de zweepslagen van het Franse vergeldingsoffensief tegen het Algerijn se terrorisme. Het verschil van inzicht tussen Mollet en Mendès France betreft immers vooral het tijdstip van het in voeren van belangrijke politieke hervor mingen, Mollet wilde ze uitstellen tot de rust in Algerije is hersteld. Mendès France wilde ze op korte termijn in voeren om de gematigde Algerijnen het vertrouwen in de Franse bedoelingen terug te geven. Maar het gaat de laat ste maanden de Algerijnen niet meer om politieke hervormingen voor Algerije binnen het raam van het Franse staats bestel doch om een principieel vrij Al gerije buiten dat bestel, zij het niet ge heel zonder banden met Frankrijk en mèt een garantie voor de erkenning van de grote Franse minderheid in Algerjje. Op deze basis heeft dezer dagen o.a. een belangrijke figuur als Nehroe zijn bemiddeling in het FransAlgerijnse geschil aange boden, terwijl ook het Noord- Afrikaanse bevrjjdingscomité, dat Joegoslavië, Italië en Egypte in een bemiddelingscommissie zou willen doen plaats nemen zich ’n dergeiijke regeling schijnt voor te stellen. Hierboven hebben wij echter al gezegd, dat wg er aan twijfelen of het Franse volk en de Franse partijen in meerder heid al rijp zijn voor zo’n oplossing. Misschien zal dat blijken bij de debat ten en de stemmingen, welke deze ot volgende week in de Franse Nationale Vergadering zullen worden gehouden. Mollet heeft er terecht overigens op gestaan dat deze vergadering haar oordeel over de politiek van het kabi net zal uitspreken, nu Mendès France zich door zeer be was, dat minister- De Kamerleden zijn dus tevreden, maar de parlementaire journalisten klagen steen en been. De plaatsen op de pers tribune zijn zo klein en nauw, dat het onmogelijk is een blocnote van gering formaat te beschrijven. De perstribu nes waren deze week dan ook leeg, maar een luidspreker in een der perska mers maakte het mogelijk het gespro kene toch nog te verstaan. Dit alles neemt niet weg, dat de Eer ste Kamer op deze eerste dag in de vernieuwde zaal een beste beurt heeft gemaakt. Zo weigerde zij met algemene stemmen het wetsontwerp tot wijziging van de KNIL-garantiewet in behande ling te nemen. Dit wetsontwerp dreigt langzamerhand een fameuze kwestie te worden in het overleg tussen regering en Staten Ge neraal. De regering wil n.l. de garantie voor de KNIL-militairen beperken. De moeilijkheid is echter, dat zij dit altijd van plan is geweest, maar dat zij een wetsartikel fout heeft geredigeerd. Nu wil zij die fout om begrijpelijke redenen herstellen. Maar een KNIL-militair heeft een proces tegen de Staat aan hangig gemaakt. Hij beklaagt zich er over, dat de garanties beperkt worden in strijd met de letter van de wet. De Tweede Kamer heeft deze wetswij ziging aanvaard. Een amendement van de heer Hazebosch (a.-r.) om niet voor uit te lopen op een gerechtelijke proce dure werd verworpen met 30 tegen 50 stemmen. De k.v.p. (met uitzondering van de heer Andriessen) en de p.v.d.a. stelden zich op het standpunt, dat de regering het recht had de wettekst in overeenstemming met haar bedoelingen te brengen. Nu wil het geval, dat de Staat het proces in eerste instantie heeft verloren. En toch stuurt de rege ring het wetsontwerp door naar de Eer ste Kamer. Neen, zo zeiden nu alle fracties, voor wij het wetsontwerp ver der behandelen, wachten wij de uit spraak in hoogste instantie af. Doen wij dat niet dan moeten wij een oordeel gaan vellen over het rechtelijk vonnis en dat is zeer ongebruikelijk. Zo heeft de Eerste Kamer zich gedistancieerd van de Tweede Kamer. uittrad en daarmee de houding der ra dicalen vooral van de jongeren in die partij onzeker geworden is. Men meent overigens dat Mendès Fran ce niet alleen bezwaar had tegen de Algerijnse politiek van Mollet, maar ook meer grieven koesterde. Bij de debatten zal ook de belasting- politiek wel weer een rol spelen, nu de Senaat de door de Nationale Vergade ring reeds aangenomen belastingwet ten om het ouderdomspensioen te ver hogen, heeft verworpen. En ten slotte is daar de houding van de Franse com munisten, die tot nog toe Mollet steun den, maar geneigd zouden kunnen zijn hem in de steek te laten nu Mendès France een radikaler standpunt dan Mollet inneemt in de Algerijnse kwes tie. Anderzijds zouden zij Mollet kunnen blijven steunen, omdat de huidige Alge rijnse politiek op de duur dreigt een chaos in Frankrijk te veroorzaken; steeds meer opgeroepen reservisten wei geren naar Algerije te gaan en finan cieel zijn de lasten voor de Franse staat haast niet meer op te brengen. Van zo’n chaos moeten de communisten het juist hebben. al moet er met een ruwe bijl gehakt worden om dit goede tot stand te bren gen. Maar waarom nu dit gepeuter met het pennemes? Alle fracties hielden zich het standpunt voor hoe het later moet gaan met de aanpassing van de ambtelijke pensioe nen. Dat is een speciaal wetsontwerp. Alleen de heer Middelhuis liet dóórsche meren, dat hij daartegen niet veel be zwaar zal maken. Het was begrijpelijk dat de Eerste Kamer, ondanks ver schillende bezwaren, niet veel anders kon doen dan dit wetsontwerp aanne men. Als men nu eenmaal het recht mist om wijzigingen aan te brengen kan de keus ook niet erg moeilijk zijn. En bovendien konden geen nieuwe ar gumenten meer naar voren worden ge bracht. Daarvoor was dit wetsontwerp te lang in voorbereiding geweest. Minister Suurhoff heeft er nog eens na drukkelijk op gewezen, dat niemand er door deze wet op achteruit zal gaan. Het „lawaai” over de aanpassing vond hg overbodig, daar iedereen op 1 januari 1957 tevreden zal zijn. Hij betreurde het dat de argumentatie niet ontzenuwd is geworden dat het pensioen nooit ge lijk mag zijn aan het laatst verdiende inkomen, omdat te zware lasten worden gelegd op het werkende deel van het Nederlandse volk. De bewindsman wist dat er lang over de ouderdomsverzeke- ring is gedacht, maar het initiatief tot deze wet is van hem uitgegaan, zo zei- de hij. Een belangrijke mededeling was onge twijfeld dat er met spoed wordt gewerkt aan een wetsontwerp om de zieken fondspremies voor bejaarden te vermin deren. Daarover heeft de Ziekenfonds raad advies uitgebracht. Gewetensbe zwaarden zullen zich alleen aan deze wet kunnen onttrekken als zij verkla ren geen financieel voordeel uit hun standpunt te trekken. Het moet overi gens niet al te gemakkelijk worden ge maakt om niet aan deze volksverzeke ring mee te doen. Dr. Adenauer vond de maatregelen wat te impopulair vooral met het oog op de naderende verkiezingen, doch het con flict schijnt bijgelegd, te zijn in het voordeel van zijn deskundige ministers. Van verkiezingen gesproken, zondag en maandag hebben in Italië verkiezingen voor de gemeente- en provinciale raden plaats gehad. De communisten en neo fascisten hebben verliezen geleden ten voordele van de Nenni-socialisten (die vaak met de communisten samenwer ken) en de christen democraten. De uitslag is, terwijl wij dit schrijven, nog niet officieel, doch het schijnt, dat in tal van steden de christen-democra- ten met de Nenni-socialisten zullen moeten samenwerken als zij de aan stelling van een regeringscommissaris willen vermijden. Ten slotte heeft nu ook de Italiaanse communistische party bakzeil tegenover Tito gehaald; haar leider Togliatti, die eenmaal het besluit ondertekende, waar bij Z.-Slavië uit de Komintorm werd verwijderd, is thans in Belgrado om ex cuses te maken en de vriendschap te herstellen. In Griekenland is Theotokis, de minis ter van buitenlandse zaken, die het hoofd koel hield en de banden met En geland en de Navo niet wilde doorsnij den ondanks het geschil over Cyprus, toch tot aftreden gedwongen en vervan gen door een figuur van heel ander ka liber, die de situatie ook tussen Grie kenland en Turkije waarschijnlijk nog moeilijker zal maken. Het is dan ook begrijpelijk, dat men overal in de wereld de ontwikkeling van de toestand in Frankrijk met gro te belangstelling volgt, ten slotte is dit land een der belangrijkste leden van de Navo. Vooral ook in Amerika kykt men met aandacht naar Parijs. Men betreurt daar mede het Frans—Algerijnse ver schil, omdat het afbreuk doet aan Frankrijks militaire kracht in Europa, terwijl een aantal Congresleden van mening is dat Frankrijk, Engeland en West-Duitsland toch al te weinig bij dragen tot de gezamenlijke verdedi ging, zodat zij Amerika de wapens, die het nu aan deze landen zendt, liever naar vrienden van de Ver. Staten in Azië zouden willen doen sturen. Wat Engeland betreft zou de Engelse rege ring inderdaad overwegen om in ver band met de nog altijd precaire eco nomische toestand, welke in de hand wordt gewerkt door de voortdurende stijging van lonen en prijzen 400 miljoen gulden op de defensieuitgaven te be zuinigen. Wat nieuw ongenoegen in de Ver. Staten zou wekken, omdat er daar meer en meer op gerekend wordt dat de Amerikaanse bases in Europa gaan deweg door minder Amerikaanse en meer Europese strijdkrachten zullen worden verdedigd. Deze kwestie behoort tot de strijdvragen tussen het Ameri kaanse leger, de vloot en de lucht macht, welke dezer dagen tot groot on genoegen van president Eisenhower in het openbaar aan de orde zijn gekomen. Het leger twijfelt n.l. aan de juistheid van de grondslagen der huidige Ameri kaanse strategie die gebaseerd is op de strategische luchtmacht en reusachtige vliegkampschepen. Het meent, dat de grondstrijdkrachten dienen versterkt, omdat als beide partijen terugschrikken voor een wereldconflict dat met H- bommen enz. zou worden uitgevochten het toch niet uitgesloten is dat ergens in de wereld een lokaal conflict zou ont staan, waarbij de communistische lan den in het voordeel zouden zijn als Amerika zijn grondstrijdkrachten ver waarloost;. Dit geschil tussen de onderdelen van de Am. strijdkrachten vindt mede zijn oorzaak in de overtuiging, dat wat de luchtmacht betreft, de Russen nu wel minstens gelijk staan met de Amerika nen. En we zijn benieuwd waarmee de eersten de Westerse luchtmachtexperts die op 24 juni naar Moskou zijn uitge nodigd voor de dag der Russische lucht macht, weer zullen trachten te overdon.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1956 | | pagina 1