roar TITO FEESTELIJK IN MOSKOU ONTVANGEN TWEEDE TECHNISCHE HOGESCHOOL KAN WORDEN OPGERICHT KRIS-KRAS door Nederland J üs hjoed p p to sizzen 52e JAARGANG No. 44 VRIJDAG 8 JUNI 1956 Gehele eerste kamer stemde voor I Tito: belangrijk stuk in het internationale schaakspel Zilveren filmpjes R. R. H. Beatrix, Buitenlands Overzicht STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Hwat hat Qabe Sk Molotow afgetreden als minister van buitenlandse zaken Goed jowt noed Op KAMEROVERZICHT Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adresf Marktstraat 13 Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) 2de week juni 1931 Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 87926 Advertentieprijs: 12 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Door vonken uit een locomotief ont stond te Cornwerderzand brand in een hoop rijshout. Schade pl.m. f 500. Dames: Rondknippen bij A. Jonkmans, Schüdwijk 21, Bolsward. en vooralsnog lijkt het onwaarschijn lijk dat die verkregen zou kunnen wor den, tenzij men te Ankara van het be zoek van Tito aan Moskou wat ge schrokken is. Vember werd gekozen. Maar zover is het nog niet. de studietijd korter zal zijn dan in Delft. Neen, aldus minister Cals, de beide scholen zullen werkelijk gelijkwaardig zijn, al zal de'opleiding niet gelijk zijn. Zo zal de overgang van de ene school naar de andere mogelijk zijn. Wel zul len daarvoor aanvullende eisen moeten worden gesteld. Het onderwijssysteem zal anders zijn, maar op beide techni sche Hogescholen zal bij het leerpro gramma rekening worden gehouden met het feit, dat techniek niet alles is. Dit laatste is stellig niet zonder be lang. Vooral niet als men let op de toekomstige technologische ontwikke ling, als we te maken krijgen met een voortgaande mechanisatie, met de elek- Bezoek H. K. H. Groot-Hertogin Charlotte en Z. K. H. de Prins van Luxemburg. De aankomst op Schiphol, waar ter begroeting aan wezig waren H. M da Koningin en ■insee Bols wards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad Verlamde via dak van vuurdood gered. Te Susteren moest tijdens een allesver nietigende brand in het café en woon huis van de heer H. Eberson een totaal verlamd familielid, vastgebonden op 'n ladder over het brandende dak en langs de gevel worden gered. De heer E., als mede zijn echtgenote en kind konden in nachtkleding langs door buren aan gesleepte ladders ontsnappen. Door wals overreden. Dinsdagmiddag is op het eiland Texel onder de gemeente Den Hoorn een afschuwelijk ongeval gebeurd, waarvan de walsmachinist Lemstra uit Alkmaar het slachtoffer is geworden. In zorgwekkende toestand werd hij per extra TESO-boot naar het St. Liduinaziekenhuis in Den Helder overgebracht, nadat hij door de wals die hij bestuurde een machine van ca 6 ton was overreden. 14-jarige doodt hoofdagent. Dinsdag middag omstreeks 1 uur is in een afge legen politieposthuis in het Zuiderpark te Den Haag de 54-jarige gehuwde Haagse hoofdagent van politie A. J. Ax door een 14-jarige jongen, J. J. K-, in 1950 uit Indonesië in ons land geko men, met een bijl een dodelijke klap Malariapillen. ’t Blomke, Bolsward. Hooiers en maaiers van de Ned. Bond Van Land-, Tuin- en Zuivelarbeiders in het Volksgebouw van W. Kingma aan de Wipstraat t.o. de Koemarkt, ge opend van 2 tot 6 uur. Eg Ten Brink 5 pond spek fl. Wast met lucht. Wasklok, geheel van rood koper vervaardigd, f 3.75 bij S. Faber, Dijkstraat, Bolsward. De heer Menger schrijft in een inge zonden stuk betreffende de door de raad reeds in 1930 aangenomen ver bouwing van het raadhuis: „De ge meente Bolsward telt nog geen 7000 in woners en daarom late men de allures Van een grote stad varen. Hij (zelf raadslid) doet een beroep het bedrag groot f27000.niet te besteden. Dit stuk wekte felle reacties. H. Eisme schrijft o.a.: „Een raadsbesluit gesabotteerd door de raad zelf! Zulk ’n dwaasheid lijkt mij geheel enig!” de Boer: „Eerst voorstemmen en dan terugtrekken is een niet te verde digen standpunt van mannen”. H. M. Njjk: „Als de heer Menger op Boek wil naar zwakke naturen in de raad, behoeft hij niet ver te gaan/* Voor er sprake zou kunnen zijn van een Balkanfederatie zouden natuurlijk ook de satellietstaten van Rusland hun excuses jegens Tito die zij zo hebben verguisd, moeten maken. De Zuid-Sla- vische president heeft dat zelfs geëist voor hij bereid was weer betrekkingen met die landen aan te knopen en mede daarom hebben in al deze Russische satellietlanden de leiders fouten in hun politiek erkend voor Tito naar Moskou ging Van het verdere nieuws is zeer belangrijk het bericht dat Mollet en Adenauer het eens geworden zijn over het Saarland; 1 januari 1957 wordt dit gebied weer poli tiek bij Duitsland gevoegd, 1 ja nuari 1960 zal het ook in de Duit se economie worden opgenomen. Maar de Fransen behouden tot 1980 het recht op grote kolenleveringen en krijgen ook hun zin wat de Moezel- kanalisatie betreft. De overeenkomst moet nog door de parlementen worden goedgekeurd, en in het Franse kan er nog wel wat verzet komen. De kolen leveringen zijn echter bijzonder belang rijk voor de Franse economie, vooral nu uit een rapport van de organisatie voor Europese samenwerking is geble ken, dat in de eerstvolgende 20 jaren in ons werelddeel alle zeilen zullen moe ten worden bijgezet om de steenkoolpro- duktie op te voeren, daar in die tijd nog niet zo heel veel van atomische brandstof kan worden verwacht en de olie uit het Midden Oosten als de aanvoer daarvan om politieke redenen niet gestagneerd wordt toch zeer duur zal worden. Overigens demonstreert de Saar-over- eenkomst wel zeer duidelijk de vermin derde betekenis van Frankrijk in de wereldpolitiek en de groeiende van W.- Duitsland; ook dit maakt deze pil moei lijk te slikken voor het Franse parle ment, ze is ook bitter voor de Europese federalisten, die eenmaal hebben ge hoopt dat een geëuropeïseerd Saarland de kern der integratie zou worden. Maar premier Mollet heeft getoond een realistische kijk op de zaken te hebben. Bij het debat over de Algerijnse kwes tie kreeg hij het vertrouwen van de nationale vergadering, maar slechts van de grootste helft der leden, een zeer aanzienlijk deel onthield zich van stemmen. tronica en het gebruik van atoomener gie. Nog is in ons land de ontzagwek kende betekenis van de komende twee de industriële revolutie niet voldoende doorgedrongen. Alle wettelijke voorbereidingen om een tweede Technische Hoge school in Eindhoven op te richten, zijn nu gereed. De Eerste Kamer aanvaardde dinsdag j.l. het wetsontwerp van minister Cals. Zij deed dit na een kort debat en zonder hoofdelijke stem ming. Geen enkele fractie stemde tegen. Dat was voor minister Cals een vooruitgang, vergeleken bij de Tweede Kamer. Daar stemden de fracties der a.-r. en s.g.p. tegen, omdat zij het niet met de bewindsman van Onderwijs Kunsten en Wetenschappen eens waren, dat dit wetsontwerp vooruit loopt op de komende wijziging van de Hoger Onderwijswet. Overleden te Leeuwarden op 61-jarige leefttjd G. I. van der Ploeg in leven godsdienstonderwijzer te Bolsward. Schrijver van vele romans onder de schuilnaam Idsardi. Dat is in de Verenigde Staten en En geland anders. Daar dreigen reeds mas- sa-ontslagen door de invoering van deze nieuwe hulpmiddelen. De invoering van de stoommachine heeft grote ge volgen gehad voor onze maatschappe lijke ontwikkeling. Iets dergelijks gaat nu weer gebeuren. Het is de kunst om de komende economische ontwikkeling sociaal goed op te vangen. Grote pro blemen zijn in zicht: er zijn minder ar beiders nodig en de arbeiders die er nodig zijn zullen hoog geschoold dienen te zijn. Er komen vraagstukken aan de orde niet alleen van technisch onderwijs, maar ook van werktijdverkorting, van de vrijetijdsbesteding, kortom, wij krij gen te maken met het probleem van de mens in de gecompliceerde samenle-. Ving. En daarom is het van het groot ste belang, dat de toekomstige ingeni eurs weten dat er nog iets anders dan techniek is. Er zijn nogal klachten over het weinig voortvarend beleid van mi nister Cals. Dat is bij de laatste begro tingsbehandeling van O., K. en W. nog duidelijk gebleken. Zo noemde de heer Algra (a.-r.) de minister een makelaar en geen regent. Maar niemand zal willen ontkennen, dat deze bewindsman een goed debater is en dat hij handig met het Parlement kan omspringen. Nu had de heer Algra weer kritiek: dit wetsontwerp loopt vooruit op de komende reorganisatie van het Hoger Onderwijs. U hebt zelf gezegd, dat ik met wetsontwerpen moet komen, zo antwoordde minister Cals vaardig. Ik moest beslissingen nemen en ik zou des noods bereid moeten zijn te sneven. „Nu, hier sta ik.” De Eerste Kamer had er plezier in. Dat is te begrijpen. Deze week heeft zij nog verschillende andere wetsont werpen aangenomen, zoals o.a. de tijde- Ijjke regeling van de afbetaling. Een debat, dat in grote lijnen overeen kwam met het debat dat enige weken geleden gevoerd is in de Tweede Kamer. Ook aanvaardde zij de wijziging van de Kweekschoolwet. Naar aanleiding van een vraag van de heer De Loor (soc.) zeide minister Cals, dat een examen in de praktijk’ van het lesgeven noodza- kelijk is. Op welke wijze kan anders de praktische bekwaamheid van een kandidaat beoordeeld worden? Er zijn bovendien twee mogelijkheden voor herexamens. Maar toch beloofde de minister om deze examens zoveel moge lijk te beperken. Inmiddels staat het vast, dat de Staten- Generaal op 30 juni a.s. zal worden ontbonden. De Eerste Kamer krijgt dus de gelegenheid om tot in deze week te vergaderen. Zij trekt zich van de verkiezingen niet veel aan. Dat is niet het geval met de Tweede Kamer. Zij heeft woensdag j.l. haar laatste verga dering gehouden in deze parlementaire periode. Voorzitter Kortenhórst heeft afscheid genomen van de niet weerke rende Kamerleden: de heren Schouten, V. d. Heuvel, Stapelkamp (a.-r.), Hooy en Mol (k.v.p.), v. Schilthuis (soc.) k.n.p.). d. Feltz (c.-h.), en Lemaire (ex. Was het aftreden van Molotow ver wacht, het moment was goed gekozen, want Mblotow was de uitvoerder van Stalins besluit Zuid-Slavië uit de Kom- inform te stoten toen Tito rebelleerde tegen Moskou’s politiek om de satel- lietstaten steeds meer uit te buiten ten bate van Ruslands eigen opbouw. Een besluit, dat onaangename gevol gen voor Moskou had, want Tito neig de nu naar het Westen, nam hulp van de grote Westelijke landen aan, ook voor de militaire uitrusting en werd doordat het de Balkanbond met Tur kije en Griekenland sloot bijna een pij ler in de Westelijke verdediging, waar van het in het noordelijke Middellandse zeefront de laatste schakel scheen te zullen vormen. Deze opzet is echter geen succes geworden, want geleidelijk bleek, dat, terwijl de Navoleden Grie kenland en Turkije het accent van de Balkanbond op de militaire samenwer king wilden leggen, Tito meer hechtte aan de economische en culturele. In de latere faze van de ontwikkeling van de verhouding tussen Oost en West kwam de Zuid-Slavische dictator voor al onder invloed van Nehroe’s denkbeel den, die, zoals bekend het neutralisme Voorstaat. Die neiging moet bij Tito natuurlijk Versterkt zijn toen de nieuwe Russi sche leiders naar Belgrado trokken om de vriendschap met Zuid-Slavië te her stellen en Tito excuses aan te bieden voor de vroeger door het Kremlin je gens zijn land en hem begane fouten. Ingepalmd heeft de Sovjetunie toen Z.- Slavië niet ook nadien en zelfs direct S Voor zijn tegenbezoek aan Moskou heeft Tito verzekerd dat hij een neutralisti- sche politiek wil blijven voeren en van geen der blokken afhankelijk wil zjjn. Vermoedeljjk zal Sjepilow de nieuwe Russische minister van buitenlandse zaken thans niet trachten Tito te bewegen weer Aan de vooravond van Tito’s bezoek aan Moskou is Molotow, de Russische Minister van buitenlandse zaken, afgetreden. Zijn heengaan was geen verrassing; deze volgeling misschien beter gezegd handlanger van Stalin was aan buitenlandse zaken niet meer op zijn plaats, sedert de nieuwe Russische leiding streeft naar een politiek van vreedzaam naast elkaar leven van het Wes ten en Oosten; hij was een symbool van de koude oorlog, de methode welke wat Europa betreft geleidelijk op de achtergrond is gedrongen en vervangen door gemoedelijker methoden, zonder- dat men met stelligheid kan zeggen, dat daarmee ook het doel van de Russische politiek is veranderd, dat steeds gericht blijft op de verovering van de wereldheerschappij. tot het Oostelijk bloc toe te tre den. De Sovjetunie zal zich voor lopig wel tevreden stellen met de garantie dat Tito zjjn land niet in het Westelijk blok zal laten opnemen. de achtergrond van de Russische politiek ten opzichte van Zuid-Slavië staat echter nog altijd de gedachte van de Balkanfederatie, een samenwerking van Balkanlanden, waarin Zuid-Slavië een leidende rol zou spelen en welke, als ze geen directe steun aan de Russi sche politiek zou verlenen, dat toch wel indirect zou doen, omdat ze de Ruóoi- sche flank met een neutraal blok zou dekken, een flank welke door het Wes ten nogal kwetsbaar werd geacht. De Russen zien hier misschien des te meer kansen nu Griekenland wegens de Cy- pruskwestie een wel zeer onzekere bondgenoot in het Navo-verband is ge worden premier Eden van Engeland heeft zich dezer dagen zeer ernstig beklaagd over het optreden van deze z.g. Navo-bondgenoot en Moskou misschien een mogelijkheid ziet dat ook Athene voor het neutralisme zal kie zen. Naar verluidt overweegt men ech ter te Londen nog eens een ernstige poging te doen om het Cyprus-conflict tot oplossing te brengen, waarvoor goeverneur Harding van Cyprus naar Londen ontboden is. Vooral nu in Grie kenland de gematigde minister van buitenlandse zaken Theotokis door een meer extremistische figuur is vervan gen zou Londen ook op aandrang van haar bondgenoten, toch, nog eens willen proberen om het geschil met de Griek se Cyprioten, dat de atmosfeer in het oosteljjk deel van de Middellandse zee voor het Westen zeer onbehaaglijk maakt, bij te leggen. Het eventueel ontstaan van een neutrale Balkanfede ratie zou het behoud van Cyprus als militaire basis voor het Westen waartegen de Griekse Cyprioten even tueel geen bezwaar hebben nog van groter belang maken, omdat een di recte schakel in de defensie van West en Zuid-Europa door een volkomen neu traal Zuid-Slavië weer zou uitvallen. Daardoor zouden Griekenland en Tur kije als Navo-bondgenoten wat los ko men te staan, zodat een ruggesteun van Cyprus uit dus wel gewenst zou zijn. Maar voor een oplossing, die de Griekse Cyprioten zou bevredigen aansluiting bij Griekenland moeten ook de Turken hun toestemming geven Dit wijst er wel op, dat de Rus sische leiders een bepaald plan hebben met de ontwikkeling van betere betrekkingen tussen Zuid- Slavië en de satellietstaten. Sommige leiders in deze staten zijn zelfs teruggetreden, maar hebben toch een vinger in de pap behouden en andere zijn gehandhaafd. Dat betekent allicht, dat de Russen de satellietstaten nog geen al te grote vrijheid willen of dur ven te laten en zeker in die landen nog geen collectief leiderschap, zoals dat thans voor Rusland geldt, wensen, dat misschien zou leiden tot een al te grote zelfstandigheid. Op de betekenis van dat collectieve leiderschap heeft Tito in zijn eerste rede te Moskou ook nog eens gewezen; hij zeide dat daar door nooit meer misverstanden tussen de volken van het socialistische kamp zullen rijzen, zoals, bedoelde hij blijk baar, onder het eenmans-regime, het dictatorschap van Stalin het geval was geweest. Dat beginsel van het collectief leider schap schijnt zelfs enige vooraanstaan de Russische geleerden tot het stoute voorstel geleid te hebben een tweede partij, vrij van het strikte toezicht van de communistische organisaties, in Rus land te stichten waardoor een herhaling van een dictatuur als die van Stalin voor goed onmogelijk zou zjjn gemaakt. Maar Chroesjtsjew zou dit plan direct van de hand hebben gewezen; een twee de partij zou de deur wijd openen voor rechtse afwijkingen en hjj achtte de tjjd nog niet rjjp voor een zodanige ver zwakking van de binnenlandse disci pline. Dat, wat dit laatste betreft, het Kremlin toch wel wat meer aan durft, blijkt wel uit het feit, dat het Russisch bewind in vrjj belangrijke mate gede centraliseerd wordt. Het bewind van elk der 16 republieken die samen de Sovjetunie vormen, heeft meer zelfstandige macht gekregen o.a. op het gebied der justitie en dat van de industriële ontplooiing. Moge wat deze decentralisatie voor de Sovjetunie zal opleveren nog in het duister liggen, deze maatregel bewijst ontegenzeggelijk, dat Moskou thans geen onmiddellijk militair conflict van grote omvang verwacht, anders had ’t Kremlin ook wat het binnenland betreft de touwtjes strak in haar handen ge houden. Trouwens ook de nieuwe minister van buitenlandse zaken Sjepilow heeft on langs, n.l. in een rede voor het 20ste partijcongres er nog eens de nadruk op gelegd dat het Rusland voorlopig om een vredelievende wedijver ging. Wij, aldus Sjepilow, bieden de kapitalisti sche landen een wedijver aan op het ge bied van economische en culturele ont wikkeling en zijn overtuigd van de overwinning van ons nieuwe jonge en bloeiende stelsel. In dezelfde vergadering heeft Sjepilof, aan wiens toen gesproken woorden door zijn promotie thans nog grotere betekenis wordt toegekend, de Weste- op het 'hoofd toegebracht. De jongen is later door de politie in zijn huis ge arresteerd, waarbij hij nog geprobeerd heeft met een pistool een inspecteur neer te schieten. Hij heeft de daad be kend en is op het hoofdbureau van politie ingesloten. Jongetje gestikt. De 3-jarige Tonny Thelen is zaterdagmiddag aan het Bosschebad in Den Bosch door verstik king om het leven gekomen. Het jon getje was in een zandhol gekropen, dat daarna instortte. De politie heeft de gehele zaterdag naar de vermiste kleu ter gezocht. Tegen zondagmorgen werd het lijkje gevonden. Drees en Rornme. De huiseigenaar, die inwoners heeft, behoudt de alleenrech- ten, als het erom gaat een verkiezings affiche voor het raam op te hangen. Zo althans heeft de politie te Hengelo beslist. Aan de Beukweg te Hengelo had huiseigenaar J. K. een levensgrote plaat van d,e minister-president voor 't raam opgehangen. Inwoner G. B. hing er het portret van prof. Romme naast. Maar hiermee nam de huiseigenaar geen genoegen en hij wendde zlcji tot de po litie. De a.-r.-fractie liet nu weer hetzelfde geluid horen bij monde van de heer Al gra, maar zij verbond daaraan toch niet de consequentie, dat zij daarom tegen het wetsontwerp zou stemmen. Nie mand zal kunnen ontkennen, dat dit wetsontwerp vooruit loopt op de gehele reorganisatie van het Hoger Onderwijs. In het wetsontwerp dat aanhangig is, wordt naar een nieuwe bestuursvorm gezocht. En zelfs gaan de gedachten uit naar het geven van rechtspersoon lijkheid aan onze universiteiten en hogescholen, zodat zij in zekere zin los ser van het rijk komen te staan, dat evenwel toch zal moeten zorgen voor de nodige financiën. De Tweede Kamer wacht nu al ander half jaar op de Memorie van Antwoord van minister Cals. Deze blijft zolang uit, omdat de minister van mening is dat de materie eigenlijk nog niet rijp voor behandeling is. Nu stelt hij wel voor een nieuwe bestuursvorm voor de twee de Technische Hogeschool in Eindhoven. Hij ziet dit als een experiment. De ervaringen die in Eindhoven worden opgedaan kunnen ten nutte worden ge maakt bij de gehele reorganisatie van het Hoger Onderwijs. Is het nu erg dat vooruit wordt gelo pen op deze totale reorganisatie? De heer Algra vond het jammer, dat wij daardoor een historisch debat gaan missen. Maar daar was minister Cals het niet mee eens. En zoals uit de eindstemming bleek, alle andere frac ties ook niet. Natuurlijk moeten er nu enkele principiële beslissingen worden genomen, zo zeide de bewindsman, maar dat wil niet zeggen, dat er op deze beslissingen niet meer teruggeko men kan worden. Dit was een kwes tie, interessant voor ingewijden in het politieke Jeruzalem. Belangrijker was echter, dat de mi-l nister mede deelde, dat de Technische Hogeschool geheel gelijkwaardig zaj zjjn aan die in Delft. De heer Kraayvanger (k.v.p.) was n.1. bevreesd, dat de indruk zou worden gewekt, dat Eindhoven maar tweede rangs ingenieurs zou afleveren, omdat lijke beschuldiging dat de Oost-Euro- pese landen slechts satellieten van Moskou zouden zijn, gehekeld. Hij beweerde, dat het zelfstandige bond genoten waren en dat de volken daar geen regime zouden dulden, dat zij niet Wilden. In het Westen lacht men wat om zo’n uitlating, Moskou houdt deze landen immers nog zo sterk in zijn greep, dat de volkswil er zich niet kan uiten, maar het ontbreekt toch ook niet aan speculaties dat de Russen na de decentralisatie in him eigen land, ook bereid zouden zijn de satellietstaten iets meer armslag te geven, waarvan het Westen gebruik zou moeten maken om het contact met deze landen wat ster ker te maken. Deze commentatoren vinden dat het Westen de Russen met gelijke munt moet betalen en nu deze overal in de Westelijke invloedssferen trachten con tacten te leggen, het Westen dat in de Russische moet doen. Zo heeft Moskou nog eens herhaald, dat het bereid is elk Zuid-Amerikaans land met hulp bij te staan, waarover men te Washington allerminst te spreken is. Wat in het algemeen de hulp van Ame rika aan andere landen betreft, moet nog even op de toenemende neiging van het Am. Congres gewezen worden om deze hulp te beperken tot de landen, die volstrekt de zijde van de Ver. Staten houden. President Eisenhower keert zich echter heftig tegen deze tendenz, waarvan ook de leidende democraten niets moeten hebben. Een hunner, Ken nan, adviseur voor buitenlandse zaken van de democratische kandidaat voor het presidentschap Stevenson meent ook dat de hulp aan de onderontwikkelde gebieden onbaatzuchtig moet worden verleend. Hij heeft ook overigens voor uitstrevende ideeën want hij meent bijv., dat de V. S. zich niet moeten ver zetten tegen de toelating van commu nistisch China tot d,e V. N. en dat zij een neutraal Duitsland zullen moeten aanvaarden. De mening van Kennan zou van betekenis kunnen worden als Ste venson inplaats van Eisenhower in no-

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1956 | | pagina 1