KRISKRAS door Nederland
üs hjoed p p
to sizzen
Bezichtigen van Bolswards Stadhuis loont
thans dubbel de moeite
Meneer Fantast
Fan de Martinytoer
Gouden filmpjes
1
I
Het Groninger landschap zoals de schilder
dat ziet
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Het ei van Columbus?
DINSDAG 24 JULI 1955
52e JAARGANG
No. 57
PIET.
4de week juli 1906
Tj. de J.
aesje in wichtich ding.
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
De woningen van verschillende raads
leden te Steenwijk, die voor de afschaf
fing van de kermis hadden gestemd, be
smeerd met teer.
Hier en daar openbaart zich de aard
appelziekte.
De werklieden op de scheepswerf te
Makkum, die de patroon niet genegen
vonden een gevraagde uurloonverhoging
met 1 cent toe te passen, gingen des
morgens in staking. Des middags werd
door hen (op twee na) het werk weer
hervat. Het slot van het liedje is, dat
de patroon voortaan 1 cent minder uit
keert, zodat de staking averechts heeft
gewerkt.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Vrouw bij ramen zemen naar beneden
gestort. Een 59-jarige bewoonster van
een perceel aan de Vletterstraat te Am
sterdam is tijdens het ramen lappen
van de eerste verdieping gevallen. De
vrouw is ter plaatse overleden.
Sleepboot gekapseisd. Boven de stuw te
Belfeld, ter hoogte van Kessel (Lim
burg) is de sleepboot Diwi gekapseisd
en gezonken. Het ongeluk gebeurde,
doordat de boot door onbekende oor-
binne,
wolle
de branding had gewaagd, is zondag
middag verdronken. Het stoffelijk over
schot is later aangespoeld.
Hij praat en lacht charmant,
Noemt zich een man van stand,
Zingt steeds hetzelfde wijsje,
Maakt zich op slag bemind,
Zodat hij harten steelt
Van argeloze meisjes.
Thuis de geziene gast,
Deze meneer Fantast.
Hij treedt een winkel in,
Heus, het heeft alle zin,
Doe met zo iemand zaken.
Toevallig zonder geld. 4
O, hij is welgesteld,
Zal ’t later wel goed maken;
Alweer niet mis gestast,
Gul groet meneer Fantast.
Op ieder woord vertrouwd,
Men denkt: „een hart van goud”,
Bedient hem zonder schromen.
Op ’t laatst fluistert één zacht:
’k Heb nog es nagedacht,
Ben ik soms beetgenomen?
Afloop die droef verrast,
Weg blijft meneer Fantast.
Hij speelt al honderd keer
Zijn spelletje steeds weer,
’t Gordijn slim dicht geschoven.
In leugens goed getraind,
Wat ons het meest bevreemdt,
Dat ze ’m nog steeds geloven,
Ze krijgen zelf het last,
Waak voor meneer Fantast.
Fornoege earmoede is silliger
as üntheistere rykdom
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Het leven begint bjj 40. De heer D. Bak
ker te Zaandam zegt het grossiersbe-
drijf vaarwel en zal volgend jaar ver
moedelijk voor de klas staan als onder
wijzer. Deze veertigjarige slaagde na
melijk voor onderwijzer, na gedurende
twee jaar vijf avonden in de week te
hebben gestudeerd. De heer Bakker was
werkzaam bij een grossierderij in Zaan
dam, maar greep de gelegenheid aan,
die het gemeentebstuur bood om toe
komstige onderwijzers een studietoelage
te verlenen. Na een jaar ging de heer
Bakker voor halve dagen werken op
een cargadoorskantoor, om de middag
te besteden als kwekeling op een school
te Oostzaan.
Jongen bij het hengelen verdronken.
De zevenjarige J. Colet is donderdag
avond toen hij op de woonschuit van zijn
pleegouders te Gouda aan het hengelen
was, in de Kromme GouWe gevallen en
verdronken. Men mist het jongetje,
toen men zijn hengel op het water zag
drijven.
De prijzen der zomermelk zijn ditmaal
zo goed als in geen jaren het geval was.
Toerist werd 2500 dollar lichter. Uit een
kamer in een hotel aan de Nieuwe Doe
len te Amsterdam is ’s nachts een
schoudertas met paspoort, een cheque
boekje van de American Express voor
500 dollar en een kredietbrief ter waar
de van 2000 dollar, alles eigendom van
een Amerikaanse toerist, ontvreemd.
De hotelkamer is gelegen op de parter
re aan de straatzijde. De ramen heb-
in goed, nij hüs en hy sparret meiiens
foar it bisit fan dat hüs.
Nou hoopje ik tige, dat der in bulte
arbeiders wêze sille, dy't fan dizze re
geling profitearje wolle, mar ik haw
swak moed, dat it yn Fryslén sa hurd
rinne sil. Hwant wy sitte hjir mei hiel
hwat bange fragen.
Alderearst hat men hjir en der by de
boer saneamde tsjinstwenningen, d.w.s.
wenningen, dy’t by de pleats hearre en
troch de fêste arbeider brükt wurde.
De hieren derfan binne net heech. It
kollektyf kontrakt lit de hierbipaling
oan partijen oer, mar stelt in maksi-
mum, dat minder is dan de helt.
Men kin sizze, dat dizze wenten meast
ek net sa binne, as se wêze moasten,
it feit bliuwt, dat de fêste boerearbei-
der net we>nd is hege hieren to jaen.
Nou sil dat wol bylüke méidertiid, mar
de sprong is yn har eagen en der
komt it op oan fierst to great. De
boeren sjogge dit ek wol yn en op
plakken, hwer’t it op ’e neil barnt,
wurdt dan ek tige harseskrabbe, hoe’t
men hjirby helpe kin. Guon wolle in
hiertaslach jaen, siz mar de helte. Mar
dan komt in oar ding wer om ’e hoeke.
Dan soe sa’n arbeider ek oan dy boer
fêst sitte, hwant soene se op in dei
Maeije meitsje, dan héldde de taslach
op en siet de arbeider wer seis foar de
hiele trettjin goune.
Dizze „twang” wol mén net.
En soe de boer in hüs bouwe, dan for
fait wer de hiele regeling, hwant dy
jildt allinnich as de bouwer it hüs seis
10 jier biwennet.
Yn Grins wurde nou oare prikken yn
it wurk steld. De greate bouboeren,
dy’t wis binne, arbeiders brüke to
moatten, wolle doarpskombinaesjes
foarmje en dêrmei kollektyf stipe jaen
oan har arbeiders. Sa is yn Eenrum
Naast grote verscheidenheid vindt men op de tentoonstelling van
Groninger kunst op het Bolswarder stadhuis ook onmiskenbaar facto
ren, die deze expositie een eenheid geven. Een Groninger tentoon
stelling kan men zich moeilijk denken zonder een schildering van
het Groninger landschap. Inderdaad is dit bindende element aanwezig.
Maar er is meer. Daar is ook de onmiskenbare invloed van de Gro
ninger Academie Minerva, terwijl de jongste werken, d.w.z. die van
na de eerste wereldoorlog een sterke gebondenhed in zich hebben
door het nieuwe élan waarmee de schildersbent „De Ploeg” de arti
stieke koe bij de horens vatte en een radicale ommekeer teweeg bracht
in de visie van de kunstenaar. Bovendien wordt de Groninger tentoon
stelling tenslotte geaccentueerd door enkele van de „groten”, die
buiten (Mesdag en Iraels) zowel als binnen de provincie (Gerrit van
Houten) van hun schouders en opwaarts boven de anderen uitsteken
„HOKFOAR KANT UfOAT IT UT?”
Der is in greate oerienstimming by de
lju oer de wenningsituaesje op it plat-
telén, der is net folie goeds fan to
sizzen.
Hjir en dêr in kreas arbeidershüs, dat
de moderne easken treast is, mar oer
it algemien, stadige, minne, pürminne
en „onverklaarbaar bewoonde” wenten.
Oerienstimming is der ek oer it feit,
dat hjirtroch de flecht fan it plattelan
ünnedich forgreate wurdt. En ek is men
it iens, dat alhoewol de strukturele wi-
zigingen minder agraryske arbeidskrêf-
ten freegje sille, der in tal bliuwe moat,
dat great genöch is om der earnstich
oandacht oan to jaen. Krekt omt er In
reedlik tal fikse agraryske wurkkrêf-
„Ainrom” sizze se der in organi-
saesje yn it tarieden, dy’t hjir op del
komt, dat de boeren yn en om dat doarp
f 2.per H.A. en per jier jaen wolle
om dêrmei de hieren fan de arbeiders-
wenten to stypjen. Boppedat hat men
de doarpsnotabelen en nearingdwaenden
donateur makke foar in tientsje yn it
jier.
Alle arbeiders, dy’t by ien fan de kom-
binaesjeboeren yn it wurk binne, kinne
nou üt dit founs in bydrage krije. De
arbeider bliuwt frij om nei in oare boer
to gean, as it mar ien fan de kombi-
naesje is. Dat is wer in stap foarüt.
Mar al hoe sympathyk de gedachte is,
de praktyk kin wolris tige óffalle.
Foarst, it bidrach fan f2de H.A.
Nim in boer yn dy hoeke mei 40 H.A.
lén. Dat is der de trochsné. As hy ien
arbeider hélde soe, koe him maksimael
80 goune taslach jown wurde, hwant de
donateurs moat men mar rekkenje foar
de administraesjekosten. Hwat docht in
greate bouboer dêrre mei ien arbeider.
en hwat docht in arbeider mei 80 goune
taslach yn it jier? Fierder fait de ta
slach wel as de man ta oan wurk by
in net-boer oergiet. De boeren hawwe
dan in jiermannich taslach jown.
en de arbeider giet op in bipaeld momint
dochs yn oar wurk en kin net üt syn
eigen hüs set wurde.
Ek sil it net tafalle om dizze taslaggen
to hélden as de boeren ris mindere ti-
den krije of eigen bern hawwe. En hoe
soe it gean mei de donateurs nei in
jier as hwat? De léste birjochten üt
Eenrum binne dan ek, dat de saek nei
in enthousiast bigjin wer yn 'e knoop
sit. En dochs bliuwt de fraech driu-
wend: „Hokfoar kant moat men nou
üt?”
ben de gehele nacht opengestaan en de
gestolen goederen lagen op een tafel
vlak er voor. Volgens de politie moet
het voor een toevallige voorbijganger
vrjj gemakkelijk zijn geweest met een
enkele handbeweging zijn slag te
slaan.
Vrouw bleef moeder. Een 31-jarige
vrouw van Duitse afkomst, E. I. den
H.D., tp Den Haag, bracht in juli van
het vorige jaar haar 5-jarige dochtertje
voor enige dagen bij buren onder, om
dat zij naar familie in Duitsland ging.
De moeder keerde echter niet naar huis
terug, waarna de buren de politie op
de hoogte bracht. Het kind werd aan
de Voogdijraad toevertrouwd en in een
tehuis ondergebracht. Dezer dagen ech
ter werd de vrouw bij de grens aange
houden en op transport gesteld naar
Den Haag, waar zij tegenover de politie
verklaarde, terug te zijn gekomen, om
dat zij zo naar het kind verlangde.
zaak plotseling vol water liep. De 18-
jarige machinist Grullen uit Made, ver
dween aanvankelijk mee in de diepte,
doch toen de sleep even later nog een
maal boven kwam, wist hij de zinkende
boot te verlaten en zwemmende een an
der schip te bereiken. Ook de 40-jarige
schipper De Bot kon zich ternauwernood
in veiligheid stellen.
Particulier mag geen personen vervoe
ren. De laatste tijd verschijnen er re
gelmatig advertenties in de kranten,
waarin particulieren tegen vergoeding
hun auto aanbieden voor het vervoeren
van personen naar vakantieadressen.
De politie vestigt er de aandacht op,
dat dit verboden is. Tegen een student,
die, ondanks de waarschuwing, hiermee
doorging, is proces-verbaal opgemaakt.
Hij bleef echter vakantiegangers rijden.
De auto is nu in beslag genomen.
Chauffeur weerstond overval. Een
Zweedse matroos heeft in de nacht van
donderdag op vrijdag in gezelschap van
twee jeugdige collega’s, een roofoverval
gepleegd op een taxi-chauffeur. Slechts
na fel verzet is de man aan de aanval
ontkomen. Hij heeft de dader ten slotte
aan de politie kunnen overleveren. Zijn
collega’s, die op de vlucht waren ge
gaan, zijn door twee andere taxichauf
feurs achterhaald en eveneens in arrest
gesteld. De zeelieden, de 20-jarige aan
valler en zijn collega’s van 18 en 19
jaar, van het motorschip „C. A. Falk
land”, dat bij Wilton Feijenoord ligt,
waren op Katendrecht ingestapt. Zij
verkeerden enigszins onder de invloed
van sterke drank. Zij vroegen voor het
wegrijden of de chauffeur geld bij zich
had.
Meisje overboord geslagen. Een 8-jarig
meisje, Aaltje Kramer, wonende op het
terrein van de betonfabriek Wigboldus
aan de Friesestraatweg te Groningen,
is vrijdagmiddag in het Reitdiep ver
dronken. Het kind was aan boord van
een schelpenzuiger bezig water op te
halen met een emmertje.
Kind door gas gedood. Het 11-jarig
zoontje van de familie De Wit aan de
Nieuweweg te Veenendaal is vrijdag
nacht door gasverstikking om het leven
gekomen. De jongen lag in een aan de
keuken grenzende kamer op een divan
te slapen, toen door de druk van het
gas de slang van ’t gascomfoor schoot.
De overige leden van het gezin, die op
een hoger gelegen verdieping sliepen,
hebben geen nadelige gevolgen gekre
gen.
Vrachtauto met lading gestolen. De W.-
Duitse recherche speurt sedert zaterdag
naar een grote Nederlandse expeditie-
auto, die met kostbare lading en al voor
een hotel te Keulen is gestolen. De la
ding bestond uit een aantal Duitse
schrijf- en boekhoudmachines ter waar
de van ca. f 50.000.De uit Amster
dam afkomstige chauffeur van de
vrachtwagen had de wagen, welke hij
diezelfde dag nog naar de hoofdstad
zou rjgden, voor het hotel geparkeerd
en hij was even naar binnen gegaan om
een kop koffie te nemen. Toen hij te
rugkwam, was er geen spoor van zijn
wagen te bekennen.
Kind verdronk in zee. De 8-jarige Jan
Kremer uit Middenmeet, die zich in de
Noordzee onder Kallantsoog te ver in
Hwat hat Qabe Skroar
Hwant as men it sa sjocht, moat der
op ien of oare wize ek flinke wenten
komme, hwer’t hja nou net binne en
dat is op in hiele bulte plakken. It
moaiste soe wêze, dat dit komme koe
léns de wei fan in eigen wente. De
oare kears ha wy ütlein, dat de nije
regeling sa fier giet, dat de bouwer,
neist in forhege premy ek jit 90
kredyt krije kin as de gemeenten op
de plannen fan de Minister yngeane.
Ik bin bliid, dat de ried fan Boalsert
der gjin gers oer groeije litten hat, sa’t
de lêzers yn de krante fan Freed léze
kinnen ha. Dat is in komplimentsje
wurdich. Mar as wy nou nei de boere-
arbeiders sjogge en üs óffreegje, oft
dizze groep der nou ek ta oergean sil,
doar ik net ja to sizzen.
Lit üs in foarbyld nimme hwertroch
de ütstellen mear yn de realiteit kom
me.
In boerearbeider wol bouwe. It hüs,
net to lyts en net to great is 310 M.3
De stiftingskosten binne likernöch
f 15.200.
De premy foar de boukosten en groun-
taslach is dan f 3725.—. De ekstra-pre-
my foar it seis bouwen sil f 1080.
wurde. Hy kriget dus f 4805.en moat
jit liene f 10.395.Hjirfan moat er
10 seis fourneare en kin hy f 9355.
as hypteek krije. Dit jild wurdt yn 30
jier óf lost troch in annuïteit fan 3%
Dat is tige geskikt en dêrmei wennet
hy oer 30 jier yn in folslein eigen hüs.
Dizze jierlikse rinte, hwer’t ek in öf-
lossing yn opnomd is, komt him yn it
jier op f 524.72. Dat wurdt yn ’e wike
f 10.09. Oan ünderhéldskosten en fêste
lésten rekket men der f 2.90 oerhinne,
sadat de arbeider, om oer tritich jier
dizze wente seis to hawwen, alle wiken
f 12.99 skokke moat.
Foar dy trettjin goune wyks hat er dus
Benoemd tot wegwerker te Hartwerd, ten nedich bliuwe, is de wenningsitu- j £12.99 skokke moat.
W. Wielinga aldaar.
leed en belijdt de moderne schilder in
kleur. Geen wonder, dat velen deze mo
derne schilderijen niet mooi vinden.
Men begrijpt ze niet en mist het verstaan.
Slechts als men zelf een op de schilder
afgestemd kunstenaarshart heeft, zal
men het leven, maar dan ook het „echte
leven” in het moderne doel ontdekken.
Het is hier een gebied vol voetangels en
klemmen. Immers hoeveel doen ter-
wille van wat men meent „mode” te zijn
maar net alsof. Zelfs recensenten gaan
wel mank aan dit euvel en de anecdoten,
dat men grapjes gaat uithalen, waarbij
werk van kinderen van 4 a 5 jaar de
hoogste bewondering gaan oogsten, zijn
talrijk.
In werkelijkheid is dit geen wonder: een
kind reageert van nature spontaan, iets
wat de moderne kunstenaar ook tracht
te doen.
Een andere categorie, die zich geplaatst
ziet tegenover een modern kunstwerk en
dat niet begrijpt, pleegt er grapjes over
te maken of te zeggen, dat men het zo
óók wel kan. Bij welke groep hoort U,
lezer
We kunnen U niet beter adviseren, dan
een bezoek aan de tentoonstelling te
brengen en U zelf te testen. U heeft te
Bolsward een unieke gelegenheid werk
van tientallen (ook van de moderne)
kunstenaars te bewonderen.
Honderdtallen grepen deze gelegenheid
reeds aan. Ook vanuit de omgeving zijn
er (bijv, ’s avonds is de expositie ook
geopend) wel tochtjes naar Bolsward te
organiseren. Trouwens behalve de ten
toonstelling is ook het stadhuis zelf de
moeite van een bezoek overwaard.
Bolswards Nieuwsblad
Geen wonder dat een bepaalde categorie
bezoekers op deze tentoonstelling (en dan
niet in het minst de Groningers zelf,
dunkt ons) op de Bolswarder expositie
het Groninger landschap verwachten. Ze
komen niet bedrogen uit, al is het merk
waardig te noemen, dat men de „olie
grieze” (de oude grijze Martinitoren) er
tevergeefs zal zoeken. Evenmin vindt men
er een een typisch Groninger stadsbeeld,
wel echter de dorpen en het Wad in al
zijn schakeringen. Bij de trapopgang
wordt het oog geboeid door een levens
lustige weergave van het voorjaar met
het kerkje van Oostum op de achter
grond. Jannes de Vries, de geestelijke va-
wer van dit doek, mag dan gestudeerd
hebben aan de Ecole Nationale Supérieure
des Beapx Arts te Parijs en boordevol
indrukken zijn van z’n studiereizen naar
Frankrijk, Italië en Noord-Afrika, de
schoonheid van het Groninger landschap
heeft een diepe indruk op hem gemaakt
en in felle kleuren (men zou dit olieverf
schilderij gemakkelijk voor een gouache
kunnen houden!) geeft hij het goud van
de dotter en de tint van het jonge gras,
fel ook het rode dak en dit alles afste
kend tegen een zwanger zwoele lucht, die
loodzwaar drukt. Een groot contrast met
dit levensblije doek is wel het „Maan
licht bij Warffum” van de in Aduard
geboren autodidact Ekke Kleima. Hier
overheersen namelijk de donkere, zo niet
melancholische tinten, onderbroken door
een gl:mp van zilveren maanlicht, echter
weer besprongen door een in grillige vor
men (als was het een boze geest!) ge
schilderde wolk.
Een paar andere dorpsgezichten vindt
men in de vierschaar. Boven de trap b.v.
een tweetal werken van Abe Kuipers,
meer typograaf dan schilder wellicht. Hij
ontving zijn opleiding ook niet aan de
kunstacademie, maar aan de kunstnijver
heidsschool en geeft les in typografische
Vormgeving. Zijn „Straatje te Winsum”
en „Onderdendam” zijn een tweetal
plakkaatverfschilderijen (z.g. gouaches),
waarin men uit de aard der zaak geen
gen)haar broer Gerrit van Houten (id.
1866); Franciscus Herman Bach (id.
1865); Anno Smith (id 1915); W.
Meesters (id. 1908 te Haren); Jan van
der Zee (id. 1898 te Leeuwarden); Wla
dimir de Vries (id. 1917 te Groningen);
Taco Mesdag (id. 1928 te Groningen);
genoeg om te zien welk een invloed een
dergelijk instituut (dat Friesland b.v.
node mist) in de loop der jaren (men zie
de uiteenlopende geboortejaren van al
deze schilders, waarvan ook docenten
met hun werk op de tentoonstelling zijn
vertegenwoordigd, b.v. de bekende J. H.
Engelberger en Dirk de Vries Lam.
Een bindend element inderdaad, maar
dan niet in de zin, dat de academie een
eenheidsstempel op de kunstenaars zou
hebben gezet. Bestudering van het werk
van de oud-leerlingen leert ons hoe
dit geldt ook van tijd- en leeftijdgeno
ten ieder zich zelfstandig ontwikkel
de en zijn eigen weg wist te vinden, zo
wel in materiaal- en onderwerpkeuze, als
in stijl en kunstopvatting.
Dit geldt zelfs voor de leden van de
schilders die zich rekenden tot „De
Ploeg”. Wél hebben zij gemeen, dat zij
radicaal braken met de traditionele schil-
derstrant, waarbij men de indruk trachtte
op doek te brengen, die figuren of voor
werpen op de kunstenaar maakte. In te
gendeel, de vanuit Duitsland gevoede
en gestimuleerde, zo niet ook overge
waaide kunstrichting ging uit van het
innerlijke leven van de schilder zelf en
wenste dit uit te beelden. Dit leidde tot
totaal nieuwe vormgeving of zelfs tot
een helemaal geen vormgeving.
Het ritme, de warmte, de doodsheid
enz. van het eigen innerlijke leven be-
Om volksvijand nummer één, de wo
ningnood, de baas te worden, is er sinds
de oorlog door verschillende bureaux en
instanties in de bouwvakwereld' op alle
mogelijke manieren geëxperimenteerd.
De oplossing hiervan werd o.m. gezocht
in het bouwen van duplexwoningen z.g.
houtrijke woningen en in constructie- en
systeembouw.
Deze experimenten hebben alle wel min
of meer resultaten opgeleverd, maar de
grootste moeilijkheden in het bouwvak
worden toch wel veroorzaakt door het
grote tekort aan arbeidskrachten, aldus
„Ons Noorden” in een enthousiast arti
kel, dat vervolgt met:
Uitgaande van deze basis is door het
sinds kort in Bolsward gevestigde archi.
tectenbureau Haarsma-Hüner een type
woning ontworpen op een sterk geratio
naliseerd plan, waarvan verwacht wordt
dat de bouwtijd bij een normale arbei-
dersbezetting met 30 a 40 geredu
ceerd kan worden en ongeveer drie we
ken per woning zou vergen.
Het architectenbureau is er bewust van
uit gegaan, dat deze besparing niet mag
gaan ten koste van de constructie of
aankleding van de woning. De goed-
koopte van een dergelijke woning is
gecalculeerd in de besparing van ar
beidsuren en -krachten, de koopprijs be
draagt ongeveer f 15000, de huurprijs
zal op basis woningwetbouw waarschijn
lijk per week pl.m. f 13 a f 14 bedra
gen.
Herhaaldelijk hoort men de laatste tijd
klachten over te kleine woningen, voor
al van de zijde van grote en midden-
standsgezinnen en dit bezwaar willen
de ontwerpers ondervangen door bewust
uit te gaan van een grote woninginde-
ling.
De benedenverdieping zal bestaan uit
twee ruime achter elkaar gelegen ka
mers, een keuken en een aangebouwde
bijkeuken, de bovenverdieping uit vijf
slaapkamers en een badkamer.
Elk huizenblok bestaat uit twee aan
elkaar gebouwde woningen, eventueel
omgeven door een tuin, zodat er van een
doodse aanblik geen sprake is. Typerend
is, dat er bij de bouw van een derge
lijke woning zo weinig mogelijk gebruik
zal worden gemaakt van materialen, die
moeilijk verkrijgbaar zijn zoals bijv, dak
pannen en stenen. De thermische iso
latie zal echter zeker niet minder zijn
dan die van de traditionele woningen.
Daar de plannen van het architecten
bureau inmiddels door Ratiobouw zijn
goedgekeurd en men ook van de zijde
van het Ministerie van Wederopbouw en
Volkshuisvesting volledige medewerking
heeft verkregen voor de bouw van deze
woningen, zal zeer waarschijnlijk nog
in augustus begonnen kunnen worden
met de bouw van een proefblokje van
twee woningen. Deze zullen worden ge
bouwd in Bolsward in de omgeving van
het park.
Groningen. Overigens wel een groot ver
schil tussen de visie van Jozef Israëls in
zijn „Duinlandschap” (klassiek) en de
aquarellen betreffende Schiermonnikoog
van Jan G. Jordens (uiterst modern).
Hoewel Jordens geldt als een begaafd
paedagoeg, die het Nederlandse teken
onderwijs met nieuwe didactische metho
des verrijkte en hij het erediploma grafiek
op de internationale tentoonstelling van
1934 te Budapest verwierf, zullen deze
impressies wel tot de meest omstreden
nummers van de tentoonstelling blijven
behoren. Men moet inderdaad wel een
ingewijde zijn om niet alleen te kunnen
begrijpen dat deze penseelstreken (of is
het met de vinger gebeurd?) ’iets voor
stellen, laat staan, dat de schilder er
f 200.per stuk voor durft te vragen.
Bewijs? Iemand, die in kunstkringen meer
dan provinciale vermaardheid bezit, iden
tificeerde een dezer prenten als een dans
paar. Inderdaad met enige fantasie en wat
korreltjes zout was er in het rood en
blauw iets te ontdekken, dat in de verte
geleek op een rok. Maar onze zegsman
moest toegeven, dat de dame in kwestie
de buste op de rug droeg, dat als „een
dienterlijke vrijheiJ’ nog werd geaccep
teerd ook. In werkelijkreid zullen deze
waterverf „tekeningen” wel zoiets als een
duinlandschap moeten suggereren. Ge
noeg hierover.
Een ander bindend element dan dat van
de onderwerpkeuze noemden we de aan
wezigheid van de academie Minerva. De
wel zeer grote betekenis van deze oplei
dingsmogelijkheid wordt duidelijk, als
wij eens nagaan, i.ceveel van deze expo
santen er wel hun eerste onderwijs heb
ben genoten.
In volgorde van de catalogus kunnen we
noemen S. Groenenstein (geb. in 1900
te Bolsward); G. C. Martens (id. 1894 te
Groningen); Johan Dijkstra (id. 1896);
Arend H. Bosscher (id. 1905); .W H.
Leemhuis (id. 1899); Johan Faber (id.
1902); Coen Schilt (id. 1907); Jan Al-
tink (id. 1885)Jan ten Have (id. 1903);
Nico Bulder (id. 1898 te Hoogezand,
fijne kleurschakeringen moet verwachten, thans tevens docent aan de academie);
11 Alida. van Houten (geb. 1868 te Gronin-
maar helle, vaak primaire kleuren. Voor
veler oog zal de dun opgebrachte gou
ache „Winter, Oude dijk, Warffum”
Van Johan Bakker wellicht bekoorlijker
zijn. Naast deze dorpsgezichten zijn het
vooral de tekeningen en aquarels van
Johan Faber, die het oog boeien en iets
in zich hebben van de oneindige ruimten
van het Groninger Wad, die de sfeer van
water, wolken en wind weten te grijpen
en tastbare gestalte te geven. Niet voor
niets zegt de catalogus van hem, dat hij
„zijn kunstenaarshart verpand heeft aan
het wijde, briezige waddenland”. Mooi is
ook de ets „Groninger landschap” van
Johan Dijkstra. De duin-, bos- en weide
landschappen gaan we maar voorbij, ze
zijn veelal niet gelocaliseerd en kunnen
evengoed elders geschilderd zijn, dan in
