DE TOESTAND IN AZIË ONZEKER EN
DREIGEND
KRIS-KRAS door Nederland
MOGELIJKHEDEN PROBEREN
QabeSk
ós hjoed p p
to sizzen
PROF. DE GAAY FORTMAN GAAT ALLE
roar
1
I
Buitenlands Overzicht
Spanning rond en in Egypte
Ontevredenlieid over Amerika*» slappe
houding
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
1
VRIJDAG 31 AUGUSTUS 1956
52e JAARGANG
No. 67
i.
?ol-
ite-
Hwat hat
it
uit de im-
en
•r,
r
t
i
i>
inder-
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. jj OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Der kinne in bulte skiep yn ien hok,
mar wylde noch mear.
>0-
?r-
;a-
te
it”,
van
:n
n,
•e
i.
n
i;
e
e
Bols wa rils Nieuwsblai
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
6.
as
n»
in
us
ia
it-
;n
je
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Maandagavond zijn in
het Olympisch Stadion
door Drs. W. van Zyll
namens het Nederlands
Olympisch Comité de
eerste invitaties uitge
reikt aan deelnemers
voor de Olympische spe-
’en in Melbourne. De
enveloppen waren be
plakt met Olympische
postzegels.
In het midden Mevr.
Puck v. Duyne-Brouwer
M., die er naar algemeen bekend
was warmpjes bij zat.
Zendtyd TV verdeeld. Met ingang van
1 oktober zijn zendmachtigingen gege
ven aan de vijf omroeporganisaties. De
Vara, KRO, NCRV eü de Avro is 69
uur per jaar toegewezen, de VPRO 23
uur per jaar. Voor de uitzending van
kerkdiensten is 24 uur per jaar gere
serveerd (Ikor 10 uur, Convent van ker
ken inzake radiodiensten 4 uur, R.K.
kerkgenootschap 10 uur). Een deel van
de zendtijd blijft aan de NTS voor het
journaal, de Eurovisie-uitzendingen en
voor de programma’s die voor de pro-
gramma-kommissie van de NTS (in sa
menwerking met de omroeporganisaties)
zullen worden voorbereid.
Besprekingen grafisch bedrijf vastgelo
pen. Over een loonsverhoging in het gra
fische bedrjjf hebben de werkgevers en
werknemers geen overeenstemming be
reikt. Op 21 en 27 augustus zijn er be
sprekingen gevoerd over de toepassing
van de regeringsverklaring van 19
maart (3% met doorberekening, of meer
zonder doorberekening)Nu deze bespre
kingen niet tot resultaat hebben geleid,
hebben de partijen zich tot het College
van Rijksbemiddelaars gewend met het
verzoek een, beslissing te willen ne
men.
De R in de klok. De letter R zal voor
de gieters van de zes klokken voor het
nieuwe Haagse carillon in de gerestau
reerde St. Jacobstoren voorlopig een
aparte klank hebben. Deze zes klokken
dragen de namen van leden van de ko
ninklijke familie. Er is ook een „Mar-
grietklok” bij. De klokkengieter vergat
een R en de de Hagenaars kregen te
lezen: Magriet in plaats van Margriet,
hetgeen bij de nietingewijden enige con
sternatie veroorzaakte. De fout was na
tuurlijk al ontdekt en er wordt reeds
aan het gieten van een nieuwe klok ge
werkt. De oude vertoonde trouwens
toch een „karakterfout”.
Na dijkdoorbraak 200 ha land onder
water. In de kop van Overijsel is de
dijk van de waterleiding „De Stouwe”
van het waterschap Nijeveen-Kolden-
Veen doorgebroken, waardoor een com
plex landerijen van 200 ha, behorende
tot het waterschap Vollenhove, blank is
komen te staan. De hulp van gemeente
en waterschap is ingeroepen om de wa
terschade te beperken.
Feest b(j zusterstad. Op 13 september
vangen in Sneek de feesten ter herden
king van de ontvangst der stadsrech
ten, 500 jaar geleden, aan. Die dag,
zal ’s morgens om acht uur met klok
gelui en fanfaremuziek worden inge
luid. Om half negen zullen zes herau
ten op verschillende plaatsen in de stad
de 500ste verjaardag per proclamatie
bekend maken. Tegen 10 uur is ter ge
legenheid van de herdenking een bui
tengewone vergadering van de gemeen
teraad.
Vragen over Vara-TV-uitzending. Het
Tweede Kamerlid de heer J. Fokkema
(a.r.) heeft de minister van O. K. en
W. vragen gesteld over de TV-uitzen-
ding van de VARA op 22 augustus. De
VARA heeft toen, buiten het aange-
kondigde programma om, politieke
voorlichting gegev-n over de kabinets
formatie-. De heer Fokkema vraagt of
We zullen moeten afwachten of het ver
dere verloop van de Suezkanaal-kwestie
aanleiding zal geven tot meer ontevreden
heid in Europa, in het bijzonder van En-
besloten om met een kabinet voor de Ka
mers te komen, daar dv tijd dringt. Prin
sjesdag nadert.
Als zijn program of zijn zetelverdeling
geen genade ka>n vinden in de ogen van
een der fractie-voorzitters gaat de infor
mateur toch gewoon door. De brede basis
wordt dan afgeschreven en met de over
blijvende partijen wordt verder zaken ge
daan. Dat is het goed recht van de in
formateur, die tenslotte wel formateur zal
worden. Het is de heren Drees en Romme
niet gelukt een brede basis (in de vorm
van een parlementir kabinet) tot stand
te brengen. Het is de heer Lieftinck niet
gelukt om dit extra-parlementair te doen.
De poging van prof, de Gaay Fortman
mag men dan ook terecht als een laatste
poging zien. Maar kan hij ook de brede
basis niet herstellen, dan komt hij tcch
weer terecht in een combinatie van de
rechtse of linkse smalle basis (waarbij
dus één van de grote partijen in de oppo
sitie is). Rechts is uitgesloten, omdat de
c.h. niet meedoet. Links is mogelijk (ook
zonder c.h., want p.v.d.a. en a.r. en v.v.d.
hebben samen 52 zetels), maar voor de
a.r. weinig aantrekkelijk. En toch zal er
rechts of links gemanoeuvreerd moeten
worden, want andere mogelijkheden zijn
er niet. Daarom wordt gedacht aan de
vorming van een intermezzo-kabinet,
dat men moet zien als een overgang naar
meer normale verhoudingen. Dit inter
mezzo-kabinet zal echter zeer zeker het
hoofd moeten willen bieden aan alle
moeilijke problemen.
Dat is het verschil met een zakenkabinet,
waarin bovendien geen parlementair en
politiek ervaren personen zitting heb
ben. Een zakenkabinet wil niemand. Het
zou slechts kunnen bestaan zolang een
en de k.v.p. maar meedoen),
de betrokken fracties niet zijn
i aan de vor-
ig van een extra-parlementair kabinet
de fractievoorzitters te pas komen. De
aangezochte kandidaat-ministers kunnen
n.l. bij hun fractie-voorzitters om advies
gaan vragen. Dat advies wordt uiteraard
verleend op grond van het program dat
de (in)formateur heeft samengesteld en
op grond van de zetelverdeling. Een
extra-parlementir kabinet krijgt toch weer
een parlementair karakter als daarin veel
vooraanstaande politici zijn opgenomen.
Zes procent, maar wanneer? Na ruim
vijf maanden van moeizaam onderhan
delen zijn regeringsvertegenwoordigers
en afgevaardigden der ambtenarenvak
organisaties i. d. maandag ten departe-
mente van Binnenlandse Zaken gehou
den vergadering van de centrale kom
missie voor georganiseerd overleg in
ambtenarenzaken in zoverre tot een ak
koord gekomen, dat per 1 september
een algemene loonsverhoging van 6%
voor alle categorieën van Rijksambte-
naren zal worden ingevoerd.
Mevrouw Roosevelt prijst Stichting
„Het leven begint bij 40”. De stichting
„Het leven begint bij veertig” heeft uit
Parijs van mevrouw Eleonore Roosevelt
een persoonlijk schrijven ontvangen.
Hierin spreekt zij haar bewondering uit
voor de werkzaamheden der stichting.
Woordelijk schrijft zjj „De ouderen van
boven de veertig zijn te vertrouwen en
beschikken over inzicht en werklust.
Uw poging om ouderen aan werk te
helpen beschouw ik als zeer noodzake
lijk voor de welvaart van ieder land”.
Op de koffie... De koffie, die geser
veerd wordt in de Horeca-bedrijven, is
vaak van niet al te beste kwaliteit. De
goede zaken niet te na gesproken. Men
gebruikt teveel surrogaat en besteedt
te weinig aandacht aan het zetten en
bewaren. In Haarlem is men nu begon
nen met een kruistocht tegen deze
slechte koffie, door het organiseren van
een koffieweek.
En op de thee! „Het Vrije Volk” advi
seert, om in Dordrecht, althans op
maandag en dinsdag, geen thee te drin
ken. Ze is dan slecht, omdat de smaak
van het water niet deugt. Dit is een ge
volg van het feit, dat op genoemde da
gen teveel rivierwater bij het bronwater
gevoegd moet worden. De huisvrouwen
gebruiken dan waarschijnlijk een enor
me hoeveelheid waswater. Dat pleit
voor de zindelijkheid van de Dordtse
vrouwen, maar het is te hopen, dat aan
deze toestand spoedig een einde komt.
Matroos uit Hoogeveen in Engelse ge
vangenis. Een der opvarenden van de
lijnboot „Gaasterland” (rederij S.S.M.),
de 25-jarige matroos G., uit Hoogeveen,
is in Pentonville (bij Londen) voor ne
gen maanden de gevangenis ingegaan,
nadat hij in Gooi door de doane was be
trapt op smokkel van een zeer grote
hoeveelheid tabak.
Man en vrouw van babymoord verdacht.
De rijkspolitie te Heerenveen heeft de
vijftigjarige vrouw N. P.—H. te Hau-
lerwijk, gearresteerd en naar Leeuwar
den overgebracht. Zij wordt verdacht
van moord op een baby van twee dagen.
Deze moord werd tien maanden gele
den gepleegd. De eveneens vijftigjarige
man F. R. wordt verdacht van mede
plichtigheid.
Monteur bekende. De 18-jarige mon
teur H. J. N. uit Maastricht heeft na
langdurig verhoren dinsdagmorgen be
kend, dat ook hij betrokken was bij de
moordaanslag, die in de nacht van za
terdag op zondag op de Heerder rijwiel
en motorhandelaar Jos Momen is ge
pleegd. Hij heeft de twee jeugdige
Maastrichtenaars die hec huis aan de
Akersteenweg binnendrongen,
daad een bedrag van f 20.000 beloofd
voor het uit da weg ruimen van *3 heer
Ruim een week is de nieuwe informateur, prof. mr. de Gaay Fortman
bezig aan zijn pogingen om een nieuw kabinet te formeren. De a.r.
hoogleraar is ongetwijfeld de aangewezen man om alsnog te proberen
de politieke tegenstellingen tussen de twee grote partijen te overbrug
gen. Hij is een voorman van het C.N.V., als zodanig staat de heer de
Gaay Fortman te boek als een „linkse” anti-revolutionair, die in socia
listische kring om zijn persoon welwillend wordt ontvangen. Daar de
k.v.p.-fractievoorzitter, de heer Romme, het zelf is geweest, die hem
bij H. M. de Koningin heeft geadviseerd kan men veronderstellen
dat hij ook in die kring een gewaardeerd persoon is.
Washingthon’s het bijstand zal krijgen van vrijwilligers,
van de Suez- waarbij men direkt denkt aan het beruch
te ingrijpen van Hitler- en Mussolini-
vrijwilligers in de Spaanse burgeroorlog.
Overigens wordt in internationale krin
gen gemompeld dat een Engels-Franse
militaire actie niet zozeer een volledige
oorlog tegen Egypte zou bedoelen dan
wel een militaire coup om de Suezkanaal-
zóne weer te bezetten. Troepenconcen
traties zouden o.a. op Cyprus geschieden
waar de situatie weer slechter geworden
is door een onhandige geste der Engelse
regering, die de Cypriotische terroristen
slechts strafkwijtschelding schonk als ze
naar Griekenland uitweken, maar op hen
de volle strafmaat wilde toepasse'1 als ze
op Cyprus bleven. De terroristen willen
hun actie nu weer hervatten, temeer om
dat Londen er nie1- aan denkt de Cyprio
tische aartsbisschop Makarios uit zijn
verbanning te doen terugkeren. De En
gelse regering heeft op een voor haar heel
geschikt moment, ontdekt dat deze bis
schep de werkelijke leider van het verzet
is geweest en persoonlijk ook slachtoffers
voor aanslagen heeft aangewezen. Men
kan dus voorlopig wel blijven rekenen op
onrust op deze militaire basis van Enge
land, die nu, tijdens de Suezkanaal-crisis,
zo belangrijk is. Overigens verzekeren tal
van commentatoren dat er geer, sprake
meer zal zijn van enigerlei militaire actie
tegen Nasser, en dat als hij het Ameri
kaanse voorstel afwijst, op het tweede
deel der Kanaalconferentie, waar dan de
vraag „Wat nu?” aan de orde zal komen
naar een nieuw compromis zal worden
gezocht.
Ook Nasser zou wat toeschietelijker wor
den omdat de economische maatregelen
welke in het Westen al tegen hem geno
men zijn, al voelbaar beginnen te worden
in Egypte.
Dat echter ondanks dit alles de toestand
ernstig blijft, blijkt uit het feit, dat de
Egyptische regering allerlei chicanes je
gens Engelsen in Egypte pleegt, door ze
van spionnage te beschuldigen en dat het
Engelse parlement van reces is terugge
roepen nu Nassers antwoord op het meer-
derheidsvoorstel der Suezkanaal-conferen
de is ontvangen.
meerderheid in de Kamer dat gedoogt. In
een intermezzo-kabinet kunnen uitgespro
ken politici zitten en daardoor wordt het
moeilijker het weg te werken.
Een andere mogelijkheid om
passe te komen zou zijn de reconstructie
van het demissionaire kabinet. Drees en
zijn mannen zouden dan terugkeren, de
open gevallen plaatsen zouden slechts
worden opgevuld. Hiervoor bestaat even
weinig enthousiasme als voor een zaken
kabinet, want dan zou het parlementaire
stelsel zijn onmacht bewijzen.
De plannen van de heer De Gaay zijn
interessant. Het is duidelijk, dat hij pres
sie uitoefent op de p.v.d.a. én op de
k.v.p. Als beide nartijen het echter niet
met hem eens worden dan wordt de si
tuatie wel bijzonder moeilijk. Maar laten
we hopen dat het zover niet komt. Za
terdag a.s. duurt de formatie 78 dagen
en dat is werkelijk langzamerheid meer
dan genoeg. De informateur nadert ech
ter snel het beslissende stadium. Het pro
gram is gereed en kandidaat-ministers
zijn of worden aangezocht. Het zal hem
binnen niet al te lang tijd duidelijk zijn
welke koers hij moet varen.
Om een voorbeeld te noemen: een extra-
kabinet waarin de vijf frac
tie-voorzitters zitting zouden nemen kan
men moeilijk-nog als zodanig beschou
wen.
In dit verband is vooral minister-presi-
dentschap van belang. Daarom kan men
aannemen dat de informateur het pre
mierschap niet aan de heer Drees zal aan
bieden, tenzij dit anders niet mogelijk is.
Trouwens prof. Lieftinck heeft dit ook
niet gedaan en dr. Drees is daarmee ac-
coord gegaan. Daarentegen kan men wel
aannemen dat bekwame mannen als
Suurhoff en Zijlstra wel een plaatsje in
dit extra-parlementaire kabinet aangebo
den zullen krijgen. De eerste opzet is dus
om de p.v.r.a. en de k.v.p. bij elkaar te
krijgen. Dat is al niet gemakkelijk, want
de socialisten verwijten de a.r. dat zij
geen behoorlijke onderhandelingspositie
meer hebben nadat zij in de tweede fase
Lieftinck te kennen hebben gegeven niet
zonder de k.v.p. in een kabinet te willen
zitten. Daarmee heeft de a.r., zo zegt de
p.v.d.a. Tweede Kamerfractie, de keus
gemaakt tussen de k.v.p. en de p.v.d.a.
Ongetwijfeld zal het voor de a.r. niet ge
makkelijk zijn om zonder de k.v.p. ver
der te gaan, daar de christelijke partijvor
ming de laatste jaren sterker op de voor
grond is komen te staan dan ooit. Maar
de a.r. heeft het niet alleen voor het zeg
gen. er is ook nog een c.h.u., die momen
teel op d<_ wip zit. De c.h. heeft te ken
nen gegeven in geen geval accoord te
kunnen gaan met het herstel van de
rechtse coalitie (k.v.p., a.r. en c.h.), die
zou bogen op een meerderheid van één
stem in de Tweede Kamer. Daarmee is
het rechtse Kabinet van de baan. De heer
Tilanus wil dit ook niet in een extra-par
lementaire vorm. Ook een andere ge
dachte wordt door de c.h.-fractie-voorzit-
ter afgewezen, n.l. de deelneming aan
een links kabinet, gevormd door de
p.v r.a., a.r., v.v.d. en c.h., want de c.h.
wil de k.v.p. ook weer niet loslaten. De
problematiek is dus wel bijzonder inte
ressant, maar voor de heer De Gaay
Fortman uitermate moeilijk. Mocht het
hem niet lukken de brede basis te red
den dan blijft er voor hem niet veel over.
Een smalle basis, links of rechts (parle
mentair of extra-parlemenentair), is voor
hem niet te bereiken. En toch in hij vast-
Als minister Luns zoiets constateert na
het tweede onderhoud, dat pleizieriger
was dan het eerste, kunnen we ons zo
voorstellen wat het eerste gesprek is ge
weest. De grimmige Dulles zal zo iets
hebben gezegd van „waarom jullie druk
te maken over die slordige 600 miljoen,
als jullie vele malen dat bedrag van ons
heboen gehad als Marshall-hulp en daar
mee een welvaart hebt opgebouwd, welke
door die schadepost niet zal worden ver
nietigd”. De heer Luns zal waarschijnlijk
dan iets geantwoord hebben over de
dankbaarheid van ons volk voor de
Marshall-hulp, welke echter verleend
werd ook in het belang van Amerika zelf,
maar ook gesproken hebben van de hei
ligheid van internationale verdragen en,
naar wij hopen, ook iets gezegd hebben
over de Amerikaanse mede-verantwoor-
delijkheid voor de verdragen waarbij de
scheiding tussen Nederland en Indonesië
werd voltrokken.
Ofschoon minister Luns tevreden was
over het verloop van de Suez-conferentie
hij bedoelde natuurlijk de eerste faze
daarvan, want onherrroepelijk moet er
een tweede te Londen of elders volgen
moeten wij wel aannemen dat zijn ge
sprekken over de Indonesische schulden
een minder bevredigend resultaat hebben
gehad, wat dan vooral te wijten is aan
de houding van onze grootste Navo-part-
ner de Ver. Staten. Toch zal minister
Dulles en gehele Statesdepartment te
Washington nog wel eens met weemoed
denken hoe geheel anders de situatie in
het Verre Oosten zou zijn geweest als
Indonesië nog onder Nederlands bestuur
Was en een betrouwbare bondgenoot in
plaats van een speelbal van allerlei bin
nenlandse en internationale krachten en
daardoor een factor va nonzekerheid in
Azië, zoals er nog vele andere zijn. Bijv,
de twijfel hoe lang Engeland zich nog in
Malakka zal kunnen handhaven. Of Bur
ma, met reeds Chinese communistische
troepen over zijn grens zijn onafhanke
lijkheid zal weten te bewaren. Het zijn
maar een paar van de vele verschijnselen
en factoren, welke de toestand in Azië
Zo onzeker en dreigend maken. Een on
zekerheid welke de Ver. Staten meer en
meer zal nopen Japan als pion in Azië
naar voren te schuiven. Een aankondiging
daarvan hebben we de vorige week al ge
hoord toen de Japanse premier meedeelde
dat zijn land de kant zal kiezen van na
tionalistisch China, en dus tegen com
munistisch China.
De teleurstelling van minister Luns over
de amerikaanse houding inzake de Indo
nesische schuldenkwestie vond een echo
Een der tweelingen van ons ministerie van buitenlandse zaken, minister
Luns, heeft, teruggekeerd van de eerste faze van de Suezkanaal con
ferentie, 'op Schiphol iets gezegd over een zaak, welke hem en het
overgrote deel van ons Nederlandse volk hoog ligt. Minister Luns heeft
door Indonesië van de schulden aan Nederland. Minister Luns heeft
daarover met tal van staatslieden te Londen gesproken, o.a. tweemaal
met zijn collega van de Ver. Staten, de heer Foster Dulles. Hij vertelde
nu dat het tweede onderhoud pleizieriger was geweest dan het eerste.
Maar hij vond toch dat de meeste landen meer begrip hebben getoond
voor de Nederlandse houding jegens Indonesië dan Washington,
waarvan het wel lijkt, dat het president Soekarno geen strobreed in de
weg durft te leggen om de eigen belangen van Amerika maar zoveel
mogelijk te behartigen.
geland en Frankrijk, over 1
politiek. In de eerste faze van de Suez-
kanaal-conferentie was men het aardig
eens, zo zelf dat Dulles bijzondere lof van
de Engelse Arbeiderspartij verwierf, en
zijn voorstel betreffende internationali
satie van het Suezkanaal ook de instem
ming kreeg van Pakistan, Perzië, Turkije
en Ethiopië. Voor Pakistan en Perzië - as
dat een hele stap. 18 landen verenigden
zich nu met het Amerikaanse voorstel.
Vier steunden een ander plan, n.l. dat
Egypte bij de exploitatie van het kanaal
zou worden bijgestaan door een interna
tionale raad van advies; dit voorstel ging
uit van India en verwierf de instemming
van Ceylon, ook lid van het Gemeene-
best, Indonesië en de Sovjetunie, welker
vertegenwoordiger, minister Sjepilow,
kennelijk boos over de grote steun welke
het westelijke voorstel verwierf, in een
felle rede allerlei lelijks over het Westen
vertelde, zodat men zich afvroeg waar
eigenlijk de nieuwe politiek van Moskou
bleef. Tot welke vraag overigens ook
aanleiding geeft een buitgewoon ernstig
geval van spionnage door een der leden
van de Russische handelsmissie in Zwe
den.
Nasser heeft zowel de beschikking gekre
gen over de volledige notulen der confe
rentie als over de voorstellen van India en
Amerika. Het laatste werd hem medege
deeld door vertegenwoordiger van vijf
landen die voor Dulles’ voorstel waren,
onder leiding van premier Menzies van
Australië.
Nasser heeft het er intussen niet beter op
gemaakt doordat zijn vertegenwoordiger
Sabry heeft verklaard dat Egypte er niet
aan denkt de belemmeringen van het wa-
penvervoer naar Israël door het kanaal
op te heffen. Daarbij komen nog an
dere dingen, o.a. de uitwijzing van Engel
se correspondenten uit Egypte, die hebben
onthuld, dat de Egyptische propaganda-
dienst wordt geleid door een ex-nazi, des
tijds een ondergeschikte van Göbbels en
dat achter de officiële staf van het leger
een schaduwstaf staat van gewezen nazi
officieren. Engeland en Frankrijk gaan
dan ook voort met hun militaire maatre
gelen, ondanks de verklaring der Sovjet
unie, dat als Egypte wordt aangevallen,
in die van zijn franse collega Pineau.
Deze zeide na zijn terugkeer uit Londen,
dat het verloop der Suezkanaal conferen
tie hem meer dan ooit gesterkt had in de
overtuiging dat de vrije landen van Euro
pa zo spoedig mogelijk één moeten wor
den. De franse teleurstelling zal wel niet
zozeer voortgevloeid zijn uit het resultaat
dier conferentie ten opzichte van de Suez
kanaal-kwestie, dan wel eveneens uit het
door hem geconstateerde gebrek aan ue-
langstelling van Amerikaanse zijde voor
spesiale wensen van Parijs. De franse re
gering wenst meer amerikaanse steun
voor haar strijd tegen het extreme Arabi
sche nationalisme in frans Noord-Afrika.
Het is niet zo vreemd dat tal van Euro
pese staten zich meer en meer gaan af
vragen waarom zij zullen bijdragen voor
de ontwikkeling van achtergebleven ge
bieden, als deze gebieden uit rancune
vanwege vroeger opgedane ervaringen
met het kolonialisme of wantrouwen
toch tegen hen partij kiezen en desnoods
me de Sovjetunie gaan koketteren. Zo
als bijv, ook Soekarno dat weer doet, die
nu te Moskou op bezoek is en ook naar
Peking en Praag op visite gaat.
Nu weten wij wel dat de verhoudingen
Nederland-Indonesië en Frankrijk-Noord
Afrika totaal anders liggen omdat Ne
derland geen enkele band met zijn vroe
gere kolonie meer heeft en Frankrijk er
een, misschien te knellende, met de zijne
met geweld tracht te handhaven. Maar
er zal alleszins begrip zijn voor de frnse
wens dat vrije staten van Europa zo spoe
dig mogelijk één moeten worden.
Men begint langzamerhand genoeg te
krijgen van de aarzelende en lauwe poli
tiek van de Ver. Staten om zijn bond
genoten te steunen. Terwijl toch de pro
gramma's van beide grote amerikaanse
partijen, welke nu de verkiezingsstrijd
ingaan, versterking van de amerikaanse
banden met de bondgenoten eisen. Ook
het program van de republikeinse partij
op de conventie te San Francisco vastge
steld, bevatte weer die fraze. Veel meer
over dat program te zeggen, het lijkt bijna
als een haar op dat van de democraten.
Naatuurlijk werd Eisenhower weer als
kandidaat voor het presidentschap gesteld,
Nixon, op onverwacht eenstemmige wijze
voor het vice-presidentscha.p. „Wat
Nixon aan populariteit tekort komt, kan
Eisenhower vergoeden”, zegt een der Ne
derlandse commentatoren.
De heer De Gaay Fortman heeft wat zijn
persoon en zijn politieke ligging betreft, parlementair
de wind dus wel in de zeilen. Maar dat tie-voorzitter:
wil nog niet zeggen dat hij nu persé moet
slagen in zijn eerste opzet: de vorming
van een extra-parlementair kabinet op
brede basis. Dus van een kabinet, zo mo
gelijk bestaande uit vijf partijen (één der
kleinere kan desnoods afvallen, als de
p.v.d.a.
waarover
geraadpleegd. Wel kunnen
min:
de fractievoorzitters te pas
n.l.°bij hun fractie-voorzitters om advies
het program dat
samen:
