LINKSE STROMINGEN WINNEN OP LABOUR VERRASSEND EINDE VAN EEN LANGE CRISIS A.S. ZONDAG BELGIE—NEDERLAND Veldwinnend Titoïsnie in satellietstaten? Zilveren filmpjes Ernstig ongeluk bij Kievitshorne üs hjoed p p to sizzen droevige figuur Ridders van de Buitenlands Overzicht r STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND VRIJDAG 12 OKTOBER 1956 52e JAARGANG No. 79 herbewape- 2de week oktober 1931 het it n s dus een 5 van K. Een beschouwing door de Heer H. W. H. Herberts, oud-voorzitter der Keuze-Conunissie Advertentieprijs: 12 cent per mm Ingezonden mededelii.gen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Abonnementsprijs f 1.75 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 87926 r e r Tot boekhouder van de Spaarbank Bols- ward is uit 302 sollicitanten benoemd de heer E. de Jong, bestuurder van het bijkantoor van Kingma’s Bank te Oos- terwolde. De heer de Jong is oud-Bols- Warder. 1. 2. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres; Marktstraat 15 Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) Merkwaardig eigenlijk hoe de brede massa van het voetbalpubliek zich aan de tijd weet aan te passen. De tijd, waarin het Nederlands voetbal zich diep in de put bevond, ligt nauwelijks een paar jaren achter ons. Er was weinig goeds van te zeggen en het vertoonde spel was eigenlijk al even armzalig als de geringe animo waarmede een aantal uitverkoren spelers probeerde het figuur te redden. De Olympische spelen in Helsinki de den feitelijk de deur dicht en ook op een Maandag werd in Alkmaar het ontzet van deze stad in 1572 gevierd. Vele feeste lijkheden stonden op het programma, waarvan het straat- orgel-concours de meeste aandacht trok. Tientallen or gels deden aan dit concours mee. De foto toont ons een overzicht van de or gel» tijden» de zware strijd voor de eerste prijs. ’t Bleek al te klaar - deze vier maanden, Beginselgeestdrift is gedoofd, Het politiek prestige taande En menig kiezer schudt zijn hoofd. Ze kunnen ons nog meer vertellen, Met hun ootmoedig lief gevlei, Als ze zich na het spel opstellen Zijn 't knechtjes van hun heer: Partij. Blikkene pannen binne gau hjit en gau kdld n e tl r e t Misschien werd er deze vier maanden Door schade en schande dit geleerd; Wij, die ons zelf landsdienaar waanden, Deden het toch wel iets verkeerd. Men hoeft ons heus niet te verschonen, Gelukkig, ’t is nog niet te laat. Laat ons het nu eendrachtig tonen, We zijn ook tot iets groots in staat. PIET Bolswards Nieuwsblad De Jong’s Nieuwsblad n k T ie it u ;r il Na een kabinetscrisis van 117 dagen kwam er dinsdagochtend plotseling licht aan de politieke hemel. Informateur Burger, die had afgestevend op een vijf-partijen-kabinet, kreeg maandagavond van de heer Korthals (lib.) .e horen, dat deze niet bereid was om de portefeuille van Verkeer en Waterstaat te beheren. Dat was een grote verrassing en daardoor kreeg de heer Burger meteen de mogelijkheid om aan de a.r. twee volwaardige departementen aan te bieden. De inspecteur van de Ned. Spoorwegen heeft verklaard, dat de spoorweg over de afsluitdijk waarschijnlijk in 1934 nog niet klaar zal zijn. Met de onteigening Van de gronden in Noord-Holland is men echter reeds bezig. De raad van toezicht overweegt van het oude plan af te wijken en de lijn te leggen vanaf Dronrijp over Arum recht naar Zurich. Harlingen noch Bolsward komen aan deze lijn. Veldwinnend Titoïsme in de satelliet staten moge voor Rusland een gevaar betekenen, en daarom in het vrije Euro pa met genoegen worden gadegeslagen, het is geenszins zeker, dat, als dat tito- isme in datzelfde vrije Europa veld wint onder de communistische partijen, dit ook geen gevaar voor het Westen zal meebrengen. Omdat er een sterkere drang tot neutraliteit van Duitsland en het losmaken van West-Duitsland uit de Navo uit kan voortkomen. Ook daarom is het zaak, dat West-Europa, West- Duitsland inbegrepen, zo spoedig moge lijk tot een politieke en economische integratie komt. Zoals bekend heeft dit streven ook in Engeland nu meer steun gekregen; zowel een aantal conservatie ve als labourleden van het Engelse La gerhuis hebben aangedrongen op, in ieder geval economische toenadering tot het vrije Europese vasteland. De Engelse minister van financiën Mac Millan heeft dezer dagen daarover over legd met zijn collega’s van het Gemene- best.Op deze conferentie vond men, dat Engeland deel zou kunnen nemen aan een gedeeltelijke vrijhandelszone in Eu ropa dus een soort gemeenschappelijke markt, behalve voor voedingsmiddelen, omdat de Britse landbouw daar tegen zou zijn en omdat de boeren van het Gemenebest (Canada, Australië, Nieuw Zeeland) voorkeursrechten op de En gelse markt hebben. Van Britse zijde voelde men vooral voor deze vrije markt omdat er zo meer En gelse produkten naar het vasteland zou den kunnen worden gebracht en omdat die markt een bron zou kunnen zijn voor kapitaalvoorzieningen voor Gemenebest- landen, welke voor hun ontwikkeling daaraan behoefte hebben (o.a. India, Zuid-Afrika, Australië). ment te laten bestaan en het aan te 1 ieden aan de a.r. Dit is niet gelukt. Prof. De Gaay Fortman, Prof. Donner, Mr. Roosjen hebben allen voor de eer bedankt. De eerste twee hebben dit ge daan op eigen initiatief. Toen de derde kandidaat (Mr. Roosjen) werd gepolst, was het zaak dat de a.r. zich gingen be zinnen wat zij met het departement wilden. Twee volwaardige departemen ten, zo was de a.r. eis. De neiging be stond om Overzeese Rijksdelen onbe langrijk te noemen, maar dat is een zaak, waarover men van mening kan verschillen. Zij hebben de bezwaren te gen het departetment ten slotte zeer principieel gesteld. Het hoofdmotief van de a.r. was, dat zij bang waren, dat door dit departement de schijn van een koloniale verhouding met de West zou worden gewekt. Daarmee was het uit. Informateur Burger heeft echter nog een kandidaat gepolst: de a.r. Leidse hoogleraar Prof. Scholten. Dinsdag j.l. zou hij antwoord moeten geven op de vraag of hij Overzeese Rijksdelen zou willen beheren. Dat ant woord was niet meer nodig, omdat de heer Korthals voor Verkeer en Water- Wees eerlijk maar deze vier maanden Hebben geen enkel vaag bekoord; Een half woord en een goed verstaander Heeft ’t politieke zaakje door. Elk% spreker wil kiezers vangen, De wolf hult zich in schapenvacht. Ze praten voor landsbelangen, Ze denken aan de grootste macht. dan het spel hetwelk in Lausanne ver toond werd. We zullen er wel naar moeten streven, ons spel te verbeteren en op te voeren. Maar als we dan in de gelegenheid zijn daar tussendoor en al doende op vreemd terrein aan een toch wel sterke tegen partij onze meerderheid op te leggen, dan willen we dit met een dankbaar ge moed aanvaarden en laten we het ana- liseren tot in den treure graag over aan bekwame theorieën op papier. Wij zijn dus dankbaar voor deze Neder landse overwinning in Zwitserland en ze geeft de burger moed voor de vol gende fase: de wedstrijd die voor a.s. zondagmiddag in het bekende Antwer- penstadion, in de sinjorenstad, op het programma staat. Holland-België is een historische ont moeting, waarvan de reeks in 1905 be gonnen werd. Sindsdien zijn er vele ont moetingen over en weer geweest, meest al zeer spannend, en vaak ook niet min der vinnig. Of het waar is zou ik wer kelijk niet willen beweren, maar men schrijft het aan mij toe eens de plaats van deze jaarlijkse landenontmoeting gekwalificeerd te hebben als „de hel van Deume”. Het komt er overigens weinig op aan wie deze betiteling heeft uitgevonden; voor onze Nederlandse ge voelens is de spannende sfeer in die hoge Antwerpse ketel juist getekend. Aan diezelfde heksenketel danken onze vurige tegenstanders van a.s. zondag hun naam Rode Duivels. Persoonlijk geloof ik, dat we a.s. zon dag andermaal zo’n ontmoeting zullen beleven, waarvan men tevoren de uit slag zelfs niet bij benadering kan voor spellen. In beide elftallen zijn sinds de laatste interland-formaties wijzigingen van be tekenis aangebracht. Onze Zuiderburen hebben zich terdege voorbereid. Maar naar onze mening be- nadien naar Curasao gevolgde reis was blijkbaar de mentaliteit van sommige spelers nog zover onder nul, dat zij bij terugkeer in ons land meteen als kan didaat voor het nationale elftal werden afgeschreven. Sindsdien is er toch wel wat gebeurd. De voetbal-emigranten Uit het buiten land kwamen weer ter beschikking en op onze eigen voetbalmarkt kon aan de ontwrichting een eind worden gemaakt. Er werd ontegenzeggelijk in competitie verband beter gespeeld en langzaamaan begon deze vooruitgang ook in de inter nationale kalender merkbaar te worden. We hadden een bijzonder goed jaar 1955 en al sloot het vorig seizoen met een dikke nederlaag tegen Ierland wat droefgeestiger af dan we gehoopt en verwacht hadden (overigens betekent de uitslag van de een dezer dagen gehou den wedstrijd Engeland-Ierland 1-1 ook nog wel wat), we mochten over de ba lans van het afgelopen seizoen zeker niet mopperen. Het begin van dit overigens zware in ternationale seizoen sloot zich bjj deze doorgaans goede resultaten volkomen aan. De 3-2 overwinning op 15 september j.l. tegen Zwitserland in Lausanne, zegt wel wat voor de kracht van het huidige Ne derlandse elftal. Voorheen zou elke keuzecommissie, mitsgaders het publiek, zijn vingers voor en overwinning op de in eigen land lastig te bestrijden Hel veten hebben afgelikt. Nu vindt men blijkbaar zo’n zegepraal doodgewoon en doet men het voorkomen alsof men niet anders had willen verwachten. Mijns in ziens doet dit iets tekort aan het fraaie Nederlandse resultaat in Lausanne. Het zal best waar zijn, dat er in de auper- klasse van het internationaal voetbal nog veel en veel beter gespeeld wordt Dinsdagavond had. op de rijksweg 43 bij Kievitshorne o.d. Witmarsum een onge luk plaats. Wachtmeester Nooitgedagt van de rijks politie, standplaats Makkum, kwam met zijn motorrijwiel uit de richting Wit marsum en passeerde een melkauto uit de richting Wons. Vermoedelijk heeft wachtmeester Nooitgedagt niet vol doende op het verkeer uit de richting Bolsward gelet. Hij werd gegrepen door een auto uit Tilburg, die hem tegen de grond sloeg. De wachtmeester werd met een hersen schudding opgenomen, maar kon naar zijn huis worden vervoerd. Door het krachtig remmen van de auto sloeg deze over de kop en werd de be stuurder en zijn mede-passagier licht gewand. De auto liep ernstige bescha diging op en het motorrijwiel werd ge heel vernield. De rijkspolitie te Witmarsum heeft de zaak in onderzoek. Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en Voor het zover was is er heel wat te doen geweest. De a.r. hebben op het standpunt gestaan dat zij twee departe menten moesten hebben, ondanks de verkiezingsnederlaag die zij hadden ge leden. De informateur was dit niet van plan. Hij wilde de p.v.d.a. vijf ministers- zetels aanbieden, de k.v.p. eveneens vijf, en de a.r., c.h. en v.v.d. ieder één. Die ene a.r. zou prof. Zijlstra zijn, die reeds vier jaren lang op voortreffelijke wijze het departement van Economische Zaken beheert. Geen enkele (in)forma teur heeft er ook maar een ogenblik aan gedacht om prof. Zijlstra niet op dit departement te handhaven. De heer Zijlstra wilde dit echter alleen maar doen als hij een goed© partner in de ministerraad kreeg. Maar dat was uiteraard moeilijk, omdat aan de libe ralen Verkeer en Waterstaat was aan geboden, die dit aanbod in beginsel hadden aanvaard. Er was geen depar tement meer te vinden voor de a.r. Ten einde raad heeft de heer Burger ge tracht het departement van Overzeese Rijksdelen te laten voortbestaan. Dat was een verrassende manoeuvre, want al zijn voorgangers waren van plan dit departement op te heffen. Nu het Koninkrijk nieuwe stijl tot stand is gekomen, waardoor Suriname en de Nederlandse Antillen, autonoom zijn geworden, zou de handhaving van dit departement schadelijk werken voor de verhoudingen met de West. Dat was de algemene gedachtengang. Er zou de indruk worden gewekt, dat er koloniale verhoudingen met deze zelfstandige gebiedsdelen bleven bestaan. En dat moest persé voorkomen worden. De schijn zou vooral worden gewekt, omdat ook Nieuw-Guinea onder het de partement van Overzeese Rijksdelen valt en dat gebiedsdeel heeft nu een maal min of meer de koloniale status. De socialisten voelen dit zelf ook aan, maar de heer Burger kwam een zetel te kort. De beste oplossing vond hij daarom maar te trachten dit departe- staat bedankte. Dit departement kon dus weer toevallen aan de a.r. Op het laatste moment hebben de libe ralen dus laten weten niet mee te wil len doen. De heer Korthals maakte er n.l. bezwaar tegen, dat hij door infor mateur Burger niet volledig op de hoog te was gesteld van de totale samenstel ling van het kabinet. De naam van Prof. Scholten was hem n.l. verzwegen. Men kan van mening verschillen over de vraag of dit nu beslist noodzakelijk is. Het is te verwachten, dat bij de komen de algemene politieke beschouwingen, die spoedig in de Tweede Kamer zullen worden gehouden, daarover fel gedicus- sieerd zal worden tussen de socialisten en de liberalen. Daardoor zal de juiste gang van zaken wel wat duidelijker worden. Een feit is echter, dat het voor de heer Burger na de liberate weigering zeer gemakkelijk werd. De k.v.p. had zich reeds met de voorstellen van de informateur akkoord verklaard als er ook overeenstemming met de a.r. zou kunnen worden verkregen. Dat was met het aanbod van Economische Zaken en Verkeer en Waterstaat niet bijzonder moeilijk meer. De a.r. komt dus ongeschonden uit deze formatiestrijd. De c.h. behoudt het be langrijke departement van Oorlog en Marine. Zij raakt één zetel kwijt, maar de heer Staf zal Overzeese Rijksdelen gaan liquideren. Hij heeft dit departe ment reeds geruime tijd ad interim be heerd. De socialististen mogen ook niet mopperen. Zij hebben de vijf zetels be houden: Algemene Zaken, Sociale Za ken, Financiën, Justitie en Landbouw. De ruil op Financiën (v. d. Kieft voor Hofstra) is ongettwijfeld een verster king van de socialistische positie. De k.v.p. is teruggevallen van 6 op 5 ze tels. Er komt geen minister meer voor de P. B. O. Daar staat echter tegenover dat zij Buitenlandse Zaken nu alleen krijgt. Tot nu toe werd dit departement gedeeld met de partijloze minister Beyen. Een verzwakking is ongetwijfeld het departement van Binnenlandse Za ken. De heer Struycken is reeds eerder minister geweest en heeft het er toen niet al te best afgebracht. In k.v.p.- kringen slaat men deze ontwikkeling met een beetje zorg gade. Verder heeft de k.v.p. behouden: Wederopbouw, On derwijs en Maatschappelijk Werk. Mej. Dr. M. Klompé is de eerste vrouwelijke minister in Nederland. Het nieuwe kabinet lijkt dus zeer veel op het oude kabinet-Drees. Men kan zich afvragen of daarvoor een crisis van 117 dagen nodig was. Eén ding is duidelijk gebleken; een ander kabinet was niet te vormen. De c.h. weigerde nu eenmaal mee te doen aan een rechts of een links kabi net. En aangezien deze partij op de wip zat, bleef er niets anders over dan de brede basis. De keus was slechts: vijf of vier partijen. En bij dit laatste moest worden gekozen tussen de a.r. en de v.v.d. De keus is gemaakt, maar reeds nu staat het vast, dat de komen de vier jaren nog wel eens stevig ge discussieerd zal worden. De politieke verhoudingen zijn er niet beter op ge worden. Op deze wijze voorgesteld, maakt het Engelse plan wel erg de indruk alleen op het Engelse belang te zijn ingesteld. Londen wil wel profiteren van de voor delen, welke de Europese markt het kan opleveren, maar niet de offers brengen, welke voor de andere partners de Engelse deelname aantrekkelijk zou den maken. Maar Mac Millan verklaar de, dat de Engelsen die offers, bijv, op landbouwgebied, niet konden brengen, omdat dit de structuur van het Engelse Gemenebest zou aantasten. Men ziet, dat er nog heel wat in de Engelse denkwijze moet veranderen voor ze werkelijk „Europees” is inge steld. Van de „structuur van het Ge menebest” gesproken, het meergenoem de congres van de Engelse Labourpartij heeft zich ook uitgesproken tegen de rassenscheiding en er gingen zelfs stemmen op om als Labour aan het be wind kwam, Zuid-Afrika uit het Ge menebest „te schoppen”. Besluiten we dit overzicht met er ter loops even op te wijzen, dat nog slechts drie weken ons scheiden van de verkie zing van de nieuwe Amerikaanse pre sident, de verkiezingscampagne is daar in de Ver. Staten thans op haar hoogte punt. Zaterdag zijn ruim 60 man van personeel der Hollandiafabriek ontsla gen, onder wie mannen, die 20 jaar en langer aan de fabriek hebben gewerkt. Het congres der Engelse Labourpartij, te Blackpool gehouden, heeft aangetoond, dat in die partij de linkse stromingen gaande weg de overhand krijgen, de verkiezing van Aneurin Bevan, die de laatste drie jaar geen zitting had in het dagelijks bestuur der partij, tot penningmeester, is het sprekend bewijs daarvan. Maar er waren meer verschijnselen, zoals het feit, dat het congres zich verenigde met de stelling, dat alle troepen uit Oost- zowel als West-Duitsland moeten worden teruggetrokken, nadat Bevan nog eens de West-Duitse herbewapening had afgekeurd. Het con gres verklaarde zich ook tegen de Engelse régeringspolitiek, in zake de Suezkanaal-kwestie en Cyprus, en voor beperking der Engelse bewapeningsuitgaven. Het wilde ook de proeven met kern wapens stopzetten. Ook al heeft het zich nu openbarend radicalisme in de Engelse Labourpartij waarschijnlijk op het moment geen di recte betekenis voor de Europese poli tiek, op wat langere termijn is dat toch niet uitgesloten, omdat het op het Europese continent stromingen ontmoet, welke wel een ander, uitgangspunt heb ben, maar in bepaalde problemen een zelfde doel. De mogelijkheid is immers niet uitgesloten, dat bij de volgende ver kiezingen de Labourpartij in Engeland aan het bewind komt en dat de West- Duitse socialisten bij de West-Duitse verkiezingen in 1957 wat meer in de melk te brokken krijgen. Deze beide partijen "staan thans niet sympathiek tegenover de West-Duitse nlng en het verblijf van buitenlandse troepen op Duitse bodem en dat kan van invloed worden op het gehele Duit se vraagstuk. Dan is Tito uit Jalta teruggekeerd. Wat het resultaat van dat bezoek pre cies geweest is, weet men ook thans nog niet, doch de algemene indruk is, dat het de Zuid-Slavische leider niet gelukt is zijn Russische collega’s te overtuigen dat zij de satellietstaten een grotere vrijheid van handelen moeten laten en de communistische partijen daar de gelegenheid moeten geven de koers van een nationaal-communisme in te slaan, zoals Tito die voor Zuid- Slavië volgt. Dat desondanks de Russen de leiders dezer satellietstaten toestaan naar Bel grado te snellen om er met Tito, die het ideaal koestert een neutrale Balkan- federatie te vormen, te overleggen, maakt een enigszins vreemde indruk, maar zou kunnen worden verklaard uit het feit dat de Russische leiders het onderling ook nog niet eens zijn en voorlopig de kat uit de boom kijken. Hwat hat Qabe Skroar ten zich tekenen van onrust voordoen, terwijl de economische toestand in En geland ook geen oorlog gedoogt en de Ver. Staten er niet aan denken mee te doen. Wel staat de Franse regering achter Eden, zij is toch al in oorlog met het Arabisch extremisme in Noord- Afrika, maar dit legt minder gewicht in de schaal dan de bovengenoemde factoren. Drietal voor de benoeming van Armmeester te Bolsward: S. Punter, armenvader. J. P. Weeterbaan, electrician. 3. J. de Jong, gep, hoofd-agent politie. Uitgebracht 13 stemmen, 12 op de heer Punter, 1 op de heer de Jorg. Zo is dan eindelijk na vier maanden De crisis-puzzle op gelost; Men werd ten slotte wat meegaander, Elk keert weer op de oude post. Ze hingen elkaar in de haren s Nu noemt men zacht het woordje „vriend”. Een harde strijd kwam tot bedaren, Waar heeft het eigenlijk voor gediend? Het is duiddelijk, dat de tijd van een Engelse gemeenschappelijke buitenland se politiek van Conservatieve en La- buorpartij, voor bij is. Het feit is niet Van direct belang want thans regeert de conservatieve partij onder Eden en algemene verkiezingen liggen, als alles normaal verloopt, nog ver in het ver schiet. Maar het geschil zou acuut kun nen worden als bijv, de regering-Eden haar politiek inzake de Suezkanaal- kwestie met het gebruik van geweld tegen Egypte zou willen doorzetten. Die politiek is zowel door de Engelse als Franse minister van buitenlandse zaken nog eens voor de Veiligheidsraad uiteen gezet en komt er op neer dat het Ka naal via de Scua onder internationaal beheer zal moeten komen. De Scua is de pas opgerichte internatio nale organisatie van gebruikers van het Suezkanaal. Ook Dulles verklaarde zich voor de Veiligheidsraad akkoord met dit voorstel, dat trouwens nog eni ge ruimte schijnt te laten voor een com promis, ter verkrijging waarvan de Vei ligheidsraad nu besloten vergaderingen houdt. Egypte heeft al verklaard, dat het er niet aan denkt het Engelsch-Franse voorstel te aanvaarden, maar het wil Wel meewerken aan een onderhande- lingscommissie en het schijnt dat India een bemiddelingsplan heeft, dat nog enige kans van slagen biedt, n.l. dat het beheer van het kanaal aan Egypte wordt gelaten, doch bijgestaan door een internationaal orgaan, waarvan de bij meerderheid vastgestelde adviezen bin dend zouden zijn en waarbij de V. N. als een soort scheidsrechter zou worden ingeschakeld. Amerika zou waarschijnlijk maar al te blij zijn, als Londen en Parijs zowel als Kairo voor een dergelijk compromis, dat zo op het eerste gezicht voor belde partijen een goede uitweg uit een impasse schijnt te bieden, zouden zijn te vinden. Als dat het geval was zou het alleen maar een teleurstelling voor de Sovjet unie zijn, die er slechts op uit is de tegenstellingen tussen het Westen en de Arabische wereld op te blazen. Een dergelijk compromis zou de Engel se regering ook in staat stellen op haar verzekering, dat zij geweld zal gebrui ken als het kanaal in handen bleef van Nasser alleen, op eervolle wijze terug te komen. Zij kan nu eenmaal geen ge weld gebruiken nu de Arbeiderspartij niet meer achter haar politiek staat en onder d,e opgeroepen Engelse reservis- fcl

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1956 | | pagina 1