11^ - - JlJ 1B NOG STEEDS CONFLICTSTOF IN HET MIDDEN-OOSTEN TWEEDE KAMER OVER INTERNATIO NALE PROBLEMEN üs hjoed p Buitenlands Overzicht Hongarije thans in lijdelijk verzet I Belangrijke rol van de secretaris der V.N. Hammerskjöld Geen eenstemmigheid over Brits-Franse optreden Zilveren filmpjes «F STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND to sizzen a „Freezje net pas op dysels” H VRIJDAG 16 NOVEMBER 195'6 52e JAARGANG No. 89 Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad men SR. HAMMARSKLJÖLD PYT. het 4 1 Advertentieprijs: 12 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reducti» Abonnementsprijs f 1.75 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 87926 3e week november 1931 Het is wel duidelijk waarom. De Hon gaarse arbeiders tonen geen lust het Werk te hervatten en ze moeten dus ge paaid worden met beloften. Ze -plegen lijdelijk verzet. Dat de stakingen ein digen is zeker een belang voor het Hon gaarse volk, maar ook voor Moskou. Want de heren van het Kremlin hebben de opstand voorgesteld als een actie van reactionaire en fascistische elementen en zolang de stakingen en het lijdelijk verzet voortduren, wordt deze leugen steeds weer aan de kaak gesteld. Dat is niet alleen onplezierig voor de Russische propaganda in de andere sa tellietstaten, maar in het bijzonder hin dert het de Russen, nu met de Egypti sche, ook de Hongaarse kwestie op de agenda is gebleven van de Ver. Naties, welke nu bijeen is en dus praktisch een voortzetting is van de buitengewone Vergadering, welke aan deze kwesties was gewijd. Zoals verwacht kon worden heeft de huidige Hongaarse regering, natuurlijk in overleg met Moskou, dat, aldus de geruchten, niet minder dan 12 van zijn vooraanstaande figuren, bij wie Chroesj- tsjef en Mikojan, naar Boedapest zond, de toelating van V. N.-waarnemers in Hongarije in eerste instantie geweigerd. Het houden van vrije verkiezingen en het terugtrekken van de Russische troe- Dezer dagen is het 60 jaar geleden, dat de Chr. Nat. school te Witmarsum werd opgericht. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres; Marktstraat 13 Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) Ja, ’k sit der ris oer nei to tinken, ’t Spul wurdt miskien skielk distribueard Bisettingstiid hat my hwat leard, Ik wol moarnier drekt nei de winkels. Hat dümny snein net treflik preke: „Mij is gegeven alle macht. Sa’n Heilswurd is foar üs in teken, In Ijochttglimp yn de swarte nacht. Ja, freezje net, allinne leauwe; Help - offerje - bitrouw op Him. Fansels wy moatt’ ek itend’ bliuwe, De takomst liket tige min, Lokkich - it jild hoech ’k net to mijen, Straks stiet foar ’t neist de ynfoer stop> Ik slaen in flinke foarried op: Juffrou kin ’k tolf fles oalje krije? „Protestgearkomst. Der moatt’ wy hinne, Dy Russen - ’t is in great skandael, Goed dat wy hjir biskaefder binne, Mar in sulver goune yn 'e skael’. Siz, de tekstyl wurdt neist gau krapper, Wy komm’ foarlopich aerdich roun; ’k Moast oars noch seis pak jern moarn snappe, Sok ark kin mei de tiid oan woun.” „Ik ha faek yn it Evangeelje blêdde: De Hear soarchetelke hier is teld Ik pas ek in bytsje op my seis. De souder fol. wy sill’ ’t lang redde. Dy’t in óar kjimme wol, moat seis gjin luzen ha. De hear B. Tuinstra fan Makkum sil te Boalsert by Boermans sprekke oer „De Novelle fan ’e Fryske Jongeren”. Hjir- mei set de krite Boalsert it winterwurk yn. Bolswards Nieuwsblad Dit is een harde wereld. Hoe hard, dat ondervinden de Hongaren de laatste weken aan den lijve. Aan Russische terreur en aan hongersnood overgeleverd, verkeert hun land in een chaos, waar van wij ons hier in het Westen geen voorstelling kunnen maken. Een chaos, welke nog lang zal duren, ook al zijn dan de gevechten praktisch geëindigd en hebben de Russen toegestaan dat naast hulp uit de communistische landen, via het Rode Kruis ook het Westen het zijne daartoe mag bijdragen. Nu het verzet gebroken is, blijken de Russen bereid de regering-Kadar toe te staan ook een zekere mate van nationaal-communistische politiek te voeren, tenminste beloften in die richting te doen en men tracht zelfs Nagy, die in de Zuid-Slavische ambassade te Boedapest op 4 november een toevlucht zocht, te bewegen weer in de regering te treden. De kerkvoogden te Arum hebben beslo ten de pachters van plaatsen 20 en de huurders van los land 25 reductie op de pacht te geven. In Arum stonden op één dag 14 wagons te wachten. Zo druk is de aardappel- handel. te zullen drukken. Dat betekent echter ook weer niet, dat de huidige toestand zonder gevaar is. De Russen blijven drei gen vrijwilligers naar het Midden Oos ten te zullen zenden als de Engelsen en Fransen niet uit Egypte terug trekken. Hoewel dit er op zich zelf op wijst dat zij een eventueel conflict wensen te Voca liseren, staat daar tegenover, dat de Ver. Staten hebben verzekerd, dat zij met alle middelen, welke hen ten dien ste staan het sturen van vrijwilligers van welk land ook zullen trachten te beletten. Hier ligt gevaarlijke conflictstof, of schoon men er ook weer aan moet den ken dat Moskou wel allerlei vriend schappelijke gebaren jegens de Arabi sche staten heeft gemaakt, doch toch op het beslissende moment Egypte in de steek liet. Men zegt trouwens wel, dat dit laatste het gevolg was van onenigheid in de Sovjetunie zelf over wat er moest ge beuren en dat Zwitserland de uitkomst van de onderlinge strijd te Moskou zo twijfelachtig vond, dat het besloot de Grote Vier tot een bijeenkomst uit te nodigen om de vrede te redden, een uit nodiging welke, zoals hierboven vermeld, door Eisenhower werd afgewezen. Hoe dit alles ook is geweest, het is dui delijk, dat het van primair belang voor de vrede is, dat de EngelsFranse troepen in Egypte zo spoedig mogelijk worden vervangen door de politiemacht van de Ver. Naties. Het eerste contingent daarvan is, na veel diplomatiek geharrewar met Nas ser, in Egypte aangekomen. Egypte is er kennelijk op uit zich bij de besprekingen,, welke op het terug- De redevoering, die minister-president Drees over deze zaak heeft gehouden, zal stellig als een van zijn beste spee ches in de parlementaire geschiedenis naleven. De heer Drees is over het al gemeen een rustig man, die vaak te genstellingen probeert weg te praten. Juist als bemiddelaar in het kabinet heeft hij dan ook zijn grootste politieke successen behaald. Maar ditmaal was Dr. Drees een vech ter, die de communisten tqebeet: „Vroe ger waren het de beulsknechten van de Tsaar, die Hongarije en Polen hebben geknecht. Nu zijn het de beulsknechten van de bolsjewisten”. De minister-president kwam tot deze ongemeen felle aanval toen een der com munistische afgevaardigden trachtte te interumperen. Die poging liep op niets uit. Het applaus over de uitspraak van minister Drees klaterde van alle kanten der Kamer. De publieke en gereserveerde tribunes lieten zich niet onbetuigd. Zelfs voor zitter Kortenhorst, de meest onpartijdige man in het parlement, applaudiseerde mee. De communisten nemen nu een geheel geïsoleerde positie in. De andere Kamer leden praten niet meer met de c.p.n.ers, tenzij het hoogst noodzakelijk is. Toen de communistische partij-voorzit- ter Wagenaar zijn standpunt over Hon garije bekend maakte, was dit de Ka mer te erg. Als één man is de vergader zaal leeggestroomd. Aanwezig waren nog slechts de voorzitter, minister-pre sident Drees, minister Staf, de staats secretarissen Moorman en Kranenburg en de Kamerbewaarder. De tribunes lie pen leeg en ook de parlementaire jour nalisten verdwenen bijna allemaal. Het woord, van Dr. Drees, dat men in de geschiedenis ver moet teruggaan om een daad van dergelijke laagte te vin den, werd door deze demonstratie op treffende wijze onderstreept. Dit parlementaire protest is uniek in ’s lands vergaderzaal. Het heeft in ieder geval bewezen, dat wij werkelijke volksvertegenwoordigers .hebben. Tjjdens de slepende formatiecrisis was het bijna onmogelijk te denken dat de politieke partijen zich tot deze eenheid konden opwerken. Dat dit wel is ge beurd, is het bewijs, dat de verdeeldheid van ons volk toch een kracht kan zijn. Bij nationale gebeurtenissen is dit meer dan eens gebleken. Eenstemmig dus over de gebeurtenissen in Hongarije. Eenstemmigheid ook over De jongste internationale gebeurtenissen hebben haar weerslag in de Tweede Kamer gevonden. Bij de behandeling van de begro tingen van Oorlog en Marine is door de Kamerleden uitvoerig ge debatteerd over Hongarije en het Midden Oosten. Zoals te verwachten was hebben alle democratische fracties hun afschuw uitgesproken over het optreden der Sovjets in Hongarije. En zij hebben dit gedaan in een taal die ongezouten was en die daardoor aan duidelijkheid niets te wensen over laat. De voorzitter van de p. v. d. a., de heer Vermeer, zeide onom wonden, dat de communisten („leden van een Nederlandse afdeling van een Russische partij’) bloed aan hun handen hebben nu zij staan achter het optreden van Rusland. En over dat standpunt bestond geen verschil van mening. trekken der Engels-Franse troepen moe ten volgen, een zo gunstig mogelijke onderhandelingspositie te verschaffen en wij vrezen voor Engeland en Frankrijk, dat hun militaire actie hen ten slotte weinig zal hebben gebaat voor zover het ’t beheer van het Suezkanaal betreft. Ook Israël zal onder V. N. en Ameri kaanse druk niet krijgen, waarop zijn militaire successen het aanvankelijk het uitzicht hadden geopend, maar wint mis schien aan veiligheid, als het genoegen neemt met het betrekken van de wacht door het V. N.-politieleger aan de oude bestandslijnen. Over de laatste ontwikkelingen (Ham- merskjölds bezoek aan Egypte en Boe dapest) leest U elders in dit blad. „Dy stakkers der yn Hongarije, Hwat al in troch-gemien forried. Ik leau grif dat wy wer oarloch krije, Oeral struit men it giftich sied. ’t Komt ek net goed yn 't Midden- Easten, Wy moatt’ hwat foar üs neisten dwaen, Hiel Ruslan sit fol kweade geasten, Hwat sill’ wy oan de kollekte jaen?” Dr. Kortenhorst. Tot slot zij nog gememoreerd, dat de voorzitter van de Tweede Kamer, Dr. Kortenhorst, maandag j.l. zijn 70ste ver. jaardag heeft gevierd. Dinsdag j.l. is hij door de Tweede Kamerleden, ’t personeel van de Kamer en de parlementaire journalisten gehul digd. Dat was dus een huiselijk feest. Aan goede woorden geen gebrek. Ten recht, want de heer Kortenhorst is een ervaren parlementariër en als voorzitter geen formeel man, maar iemand, die liever een kwinkslag plaatst dan met de hamer slaat. Ieder jaar weet hij meer stemmen te verwerven. Een bewijs, dat hij wordt gewaardeerd. De Nederlandse Rode Kruiscolonne op weg naar Hon garije. - Opname van de ambulance- wagens op hun reis door Duits land en Oostenrijk naar Boedapest. Amerikanen, maar over een poosje door Nederlanders. De opleiding daarvoor wordt ter hand genomen. Zodra wij dus de beschikking krijgen over atomatische wapenen zal er ook personeel voor zijn, dat er mee om kan gaan. Ook wat ge leide projectielen betreft zullen wij de grote landen gaan volgen. De lucht macht houdt eveneens rekening met de atomische oorlogsvoering. Daarover verkeren wij echter nog in het onzekere. Vast staat echter, dat het karakter van de luchtverdediging en van de grond steem zullen veranderen. het optreden van Israël tegen Egypte. Alle democratische partijen stelden zich op het standpunt, dat de Egyptenaren met hun Russische bewapening, een voortdurende bedreiging vormden voor de Israëliërs. Snel optreden was nood zakelijk, want zouden de Israëliërs de aanval niet begonnen zijn, dan zouden ze misschien binnen korte tijd onder de voet zijn gelopen. Daar hoeft een land nu eenmaal niet op te wachten. De eenstemmigheid in de Tweede Kamer was zoek toen de vraag in het debat werd betrokken of Engeland en Frank rijk de opmars naar het Suezkanaal hadden mogen beginnen. Een deel van de socialistische Kamerfractie beant woordde deze vraag ontkennend. Het stond op het standpunt, dat de Ver. Naties daarover het laatste woord had den moeten spreken. Nu is het Westen zeer verdeeld en dat heeft een ernstige slag aan de Navo toegebracht. Alle andere fracties (de communisten natuurlijk uitgezonderd) namen een an der standpunt in. Zij verklaarden, dat het Suezkanaal in Egyptisch-Russische handen dreigde te vallen. De Russen zouden daardoor een machtig steunpunt in het Midden Oosten hebben gekregen. Het Suezkanaal in deze handen zou betekenen, dat de veiligheid en de toe komst van West-Europa in gevaar zou den komen. Zij baseerden dit standpunt op de wetenschap, dat de Russen het modernste oorlogsmateriaal naar Midden Oosen hadden gezonden. Zo mo dern, dat de Egyptenaren niet bij machte waren het te gebruiken. Het is duidelijk, dat de debatten over deze be langrijke internationale vraagstukken de eigenlijke behandeling van de Oor- logsbegroting naar de achtergrond heb ben geschoven. Algemeen was men van oordeel, dat het zaak is de Navo weer te versterken. West-Europa dat dreigde in te slapen bij de Russische glimlach- politiek, weet nu dat er slechts sprake was van een grijnspolitiek, zo ongeveer zeide de heer Fens (k.v.p.). Hij ver klaarde, dat de derde wereldoorlog reeds is begonnen. De Russen laten oorlog voeren, waardoor de Navo wordt afge takeld. Als dit militaire bondgenoot schap voldoende onttakeld en ontluisterd is, dan slaan de Sovjets toe. Uit de redevoering van minister Staf is wel gebleken, dat ook de Nederlandse strijdkrachten zich gaan toeleggen op het gebruik van de modernste wapens. Bij iedere divisie komt een onderdeel atoomartillerie, nu nog gevormd door Financiële beschouwingen. De algemene financiële beschouwingen hebben dan het debuut van minister Hofstra opgeleverd.. Hij is een bekwaam financieel specialist.De nieuwe bewinds man had kennelijk behoefte om af te rekenen met de bewering, dat hij een socialistische politiek zal gaan bedre ven. Hij verklaarde slechts een kabi- netspolitiek te zullen voeren. Overigens was dit debat lang niet uitputtend. Dat kon ook moeilijk zolang de Sociaal Eco nomische Raad nog geen advies heeft uitgebracht over de bestedingsbeper king. Hij deed een dringend beroep op het bedrijfsleven om reeds nu een zekere bestedingsbeperking in acht te nemen. Dan zullen de te nemen maatregelen minder hard behoeven aan te komen. Enige belastingverhogingen zullen nood zakelijk zijn. Zo wordt de benzineprijs 45 cent per liter en zal ook het gedis tilleerd duurder worden. Daarentegen blijft de omzetbelasting op textiel afge schaft, terwijl die op suiker weer zal worden ingevoerd. Alleen tegen dit laatste bestond enige kritiek. Vooral bij de heer Lucas (k.v.p.) Het wachten is echter Op het SER-rap- port. In het licht daarvan zullen alle maatregelen door het Parlement wor den beoordeeld. Het financiële deba.t had dus een voorlopig karakter, maar het was stellig voor minister Hofstra niet onbevredigend. De stimulans voor grotere politieke en militaire eenheid van het Westen, welke het gebeuren in Hongarije had kunnen opleveren, wordt echter belemmerd door die andere kwestie welke voor het forum van de Ver. Naties blijft, n.l. de Egyp tische. President Eisenhower, met nieuw gezag bekleed, door de overweldigende meer derheid waarmee hij in zijn functie herkozen is, heeft niet alleen een ont moeting van de Grote Vier en India in Zwitserland, zoals laatstgenoemd land ter wille van de vrede had voorgesteld, afgewezen, maar ook een conferentie van de Westelijke Grote Drie. Eisenhower liet weten, dat het op dit moment de Ver. Naties zijn aan wie de beslissing is over de hangende grote kwesties. Kennelijk is de Amerikaanse regering nog verbolgen over het Engels- Franse militaire optreden in Egypte. Van Engelse zijde is dit optreden nog eens verdedigd doordat er op werd ge wezen, dat als er niet was ingegrepen het Midden Oosten nu geheel in vuur en vlam zou staan. De oorlogsbuit, wel pen, waarop een V. N.-resolutie ook had aangedrongen, werd een binnenlandse aangelegenheid en een kwestie van Hongaars-Russisch overleg genoemd, waarmede de Ver. Naties zich niet had den te bemoeien. Feitelijk schijnt hier mede de zaak-Hongarije voorlopig op een dood punt te zijn geraakt. Aan daadwerkelijke interventie in Hon garije met een militaire macht denkt geen verantwoordelijke regering in het Westen; want dit zou een wereldoorlog tengevolge kunnen hebben. Het Westen kan Hongarije alleen helpen met geld en goederen, zolang deze door de Russen worden doorgelaten en voorts de Hon gaarse vluchtelingen te verzorgen. Een winstpunt uit het gebeurde voortkomend is dat in de Westelijke landen de com munistische invloed afbreuk is gedaan. In tal van landen hebben communisten individueel met Moskou gebroken, in een enkel als partij. De Noorse communis tische partij heeft het Russisch optreden in Hongarije officieel afgekeurd. De samenwerking tussen de Nenni- socialisten in Italië met de communis tische partij daar, welke Moskou slaafs volgt, schijnt nu definitief verbroken. Vastberaden blijft de houding van Zuid- Slavië, dat zoals te verwachten was, van de zijde van Moskou wordt ver weten, min of meer verantwoordelijk te zijn voor het gebeurde in Hongarije, omdat ’t alle satellietstaten voortdurend heeft opgewekt het communistisch sy steem een nationale kleur te geven en onafhankelijk van Moskou te maken. Van Zuid-Slavische zijde wordt betoogd dat Belgrado 't optreden van Russische troepen in Hongarije niet kan goedkeu ren, maar dat elke poging tot inmen ging van Westelijke zijde de toestand maar gevaarlijker zou maken. Terug keer tot het stalinisme in Hongarije acht Tito onmogelijk, maar evenzeer te rugkeer naar het „kapitalisme”. fe-Z-ZZ Hwat hat Qabe Skroar ke zowel de Israëli als de Engelsen en Fransen op Egypte hebben gemaakt voor Israël alleen op een waarde van 200 miljoen gulden geschat moet hebben aangetoond, dat niet alleen de nieuwste Russische en Tsjecho Slo waakse wapenen aan Egypte waren verstrekt, maar dat een gedeelte daar van ook bediend werd door niet-Egypti- sche specialisten, m. a. w. de Russen waren reeds bezig in het gehem vrij willigers naar het Midden Oosten te zenden om op een geschikt moment de Arabische landen in staat te stellen met hun hulp Israël te likwideren. Zouden deze beweringen juist zijn, dan komt de Engels-Franse interventie in een geheel ander licht te staan, maar rijst de vraag waarom dan Londen en Parijs de Amerikaanse regering niet hebben ingelicht dat de Russen bezig waren een nieuw Korea van het Midden Oosten te maken; Moskou zou dus ge trouw gebleven zijn aan de oude poli tiek om de Westelijke positie overal ter wereld te ondermijnen, vóór de ver zwakte kern van dat Westen zelf op de duur te lijf te gaan. Hier liggen vragen, waarmee eigenlijk geen weg weet. Het staat wel vast, dat Amerika voor de uitslag der presidentverkiezingen een te aarzelende houding ten aanzien van het Midden Oosten heeft aangenomen; toen Eisenhower in zijn functie werd bevestigd is daarin stellig enige wijzi ging gekomen, zij het niet in de rich ting welke Engeland en Frankrijk be geerden, n.l. dat de Ver. Staten zich zouden aansluiten bij hun politiek. De laatste tijd stuurt Washington vooral aan op versterking van het gezag der Ver. Naties en naar het schijnt op toe nadering tot India. Kennelijk houdt dit verband met de, door de Engels-Franse interventie in Egypte, sterk gestegen anti-Westerse stemming in alle Arabi sche landen; Washington tracht via de Ver. Naties deze stemming wat te doen bedaren. Dat deze koers de Amerikaanse politiek nog een sterker anti-koloniale tendenz zal geven dan voorheen spreekt haast vanzelf en zal in het bijzonder Frankrijk met zijn moeilijkheden in Noord Afrika, niet welkom zijn, ook Engeland, benau wen en geenszins er toe meewerken de Grote Drie weer spoedig dichter bij el kaar te brengen. Intussen heeft generaal Gruenther, de scheidende chef van de Navo-strijd- krachten in Europa, verzekerd, dat on danks alles de Amerikaanse buitenland se politiek gegrondvest blijft op de sa menwerking van het Westen in de Navo. Hij betreurde het, dat nog niet het gehele Europese Navo-terrein door de strijdkrachten verdedigd kon wor den omdat Frankrijk een deel van zijn troepen naar Noord-Afrika had gezon den, Engeland en Frankrijk ook troepen voor het Midden Oosten hadden afge staan en de West-Duitse herbewape ning was vertraagd. Uit deze niet zo prettige beschouwing van generaal Gruenther bleek wel, dat ook deze Amerikaan weinig op had met de Fran se en Engelse acties buiten Europa, Meer geruststellend was zijn verklaring dat hij niet geloofde dat de Sovjetunie werkelijk van plan was geweest een oorlog in Europa te ontketenen, toen zij Engeland en Frankrijk met een mo gelijke aanval met raketten dreigde. De generaal was van mening, dat Mos kou slechts vrees trachtte te wekken, doch niet werkelijk „op de knop zou drukken” omdat het Westen in staat zou zijn een antwoord te geven, dat Rusland zou vernietigen. Gruenther gelooft dus blijkbaar niet dat er de laatste weken werkelijk gevaar voor een derde wereldoorlog is geweest, zoals velen in Europa hebben gedacht. Het lijkt ook niet zo waarschijnlijk; militaire deskundigen nemen aan, dat, als er weer zo’n oorlog zou komen, hij aan de gang zou zijn, vóór er nog tijd zou zijn geweest een gerucht daarom trent te verspreiden, m. a. w. hij zou als de bliksem inslaan, zozeer zou de agressor belang hebben bij een plotse linge overval. Als de Russen iets in de zin hadden gehad zouden zij op de knop hebben gedrukt en niet gedreigd hebben er op In deze tijd vraagt alles om een record. Zo is men thans op zoek naar de dikste Vrouw. Deze juffrouw is ontdekt in Amerika. Het is Corrie Holt en weegt 468 pond. Ze was bij de geboorte 12 pond en woog op 8-jarige leeftijd reeds 110. Toen ze eenmaal met een vliegtuig zou opstijgen, was dit niet van de grond te krijgen. De piloot is toen zonder haar opgestegen. Begrotingscijfers gemeente Bolsward: Eindcijfer gewone dienst. Ink.: f369.356, uitgaven f 389.356. Tekort f 20.000. Inkomsten o.a. f 6150 van St. Anth. Gasthuis, waaronder f 1000 voor onder houd park en f 250 voor jaarlijks vuur werk.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1956 | | pagina 1