In heale ieu ’t
Opskerpjend
1
1
roar
De hear Z.J. Osinga
KRIS-KRAS door Nederland
aoe
Ark rJimmproan
lark CJimmeroan
1
Fan de Martinytoer
us hjoed p p
to sizzen
PRINTER
UTJOWER
EN BOEKHANLER
Verwachting
VRIJDAG 4 JANUARI 1957
53eJAARGAN(
No. 1
Hwat hat
50 jier
PIET
Lihbensrin
om selsstan-
fa.i is.
G. MULDER
.- dy’t woansdei fyftich jier lyn yn Snits in
i- 1 an nfinwarii oM’nuMl'l fnar
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelii.gen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Abonnementsprijs f 1.75 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
As it wiif is fan ’e flier
Dan is der yn ’e hüs gjin tier
Verschijnt DINSIAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSNGA N.V., Bolsward
Administratie- n Redactie-adres;
Markttraat 13
Telefoon 451 Nal8.30 uur 305 of 335
(K5157)
iroal. Sizzen is neat,
'êrom fine io him ek
alle dagen efter syn bureau, al is hy de
m wurk
allegearre, byhwan-
„AGUR EN DE TWA PORTRETTEN”
Boek oer pakesizzer fan Wünser
master J. C. P. Salverda.
Er is geen vredesduif
Die uit de verte wuift,
Vliegend door blauwe luchten.
Er bloeit geen witte roos,
Men hoort van West tot Oost,
Grommende krijgsgeruchten.
Bij de ingang van de poort
Klonk weer het luid spreekkoor
Van alle wereldgroten:
Wij zijn van goede wil,
We voeren niets in ’t schild.
Straks spruiten groene loten.
Zoiets is meer gezegd,
Maar menen ze het echt.
Het blijft toch altijd raden,
Woorden zijn heel goedkoop,
Een zwakke schrale hoop,
Toont liever ons in daden.
Het pas begonnen jaar,
De toekomst ingestaard.
Ons sterkt alleen 't geloven.
In ’t wisselend wereldlot.
’t Laatste woord is aan God.
De lichten branden boven.
Het pas begonnen jaar
De toekomst ingestaard
Schaduwen gaan zich lengen,
Als men de tekens leest,
Vraagt menigeen vol vrees:
Wat zal dees tijdkring brengen?
Kon, N.Z.H.R.M. bracht 151 mensen aan
wal. Elf van de een en twintig red-
dingsstations des Kon. N.Z.H.R.M. zijn
gedurende het afgelopen jaar in actie
geweest. De boten van deze stations
voeren in totaal 84 maal uit om dien
sten te verlenen aan koopvaardijsche-
pen, coasters, vissersvaartuigen, bin
nenschepen, jachten en vliegtuigen. In
totaal werden door de hulp van de Kon.
N.Z.H.R.M. 151 mensen behouden aan
wal gebracht. De vloot van de Kon.
N.Z.H.R.M. werd in 1956 uitgebreid met
de motorreddingvlet Christiaan Huy
gens en de motorreddingboot Willem
Horsman. Het aantal contribuanten
(redders aan de wal) van de Kon. N.Z.
H.R.M. steeg tot 36.000.
PTT overweegt „telefoonstop”. Vanwe
ge het enorme aantal aanvragen om
nieuwe telefoonaansluitingen werkt de
P.T.T. de mogelijkheid uit van de in
voer van een zogenaamde telefoonstop.
De overweging van de P.T.T.-bedrijfs
leiding om eventueel tot een telefoon
stop over te gaan is enerzijds geba
seerd dat de P.T.T. niet aan de vele
aanvragen kan voldoen en anderzijds op
de beperkingen, die dit jaar op de over
heidsinvesteringen worden toegepast en
waardoor ook een remmende invloed
op de uitbreiding van het telefoonwezen
zal worden uitgeoefend.
Een goed begin is het halve werk. Boer
Hopman uit Sloten gaat het nieuwe
jaar in met een halve ton, die de ge
meente Amsterdam hem zal moeten uit
keren. Hopman, bekend om zijn langdu
rige en hardnekkige gerechtelijke strijd
met de gemeente inzake de onteigening
van zijn boerderij en gronden wegens
de hoofdstedelijke uitbreidingsplannen,
moest in dit duel onderdoen. In een
nieuw proces wees de rechtbank hem
echter ’n schadevergoeding van f 50.000
toe. Nog durfde Hopman nergens op te
rekenen, te meer daar de gemeente aan-
kondigde deze toewijzing te zullen be
twisten en in cassatie te zullen gaan.
Fabrieken staken. De Nederlandse olie-
fabrieken hebben de productie van sla
olie tijdelijk moeten staken. De blokke
ring van het Suezkanaal, de vaart om
de Kaap en gebrek aan scheepsruimte
hebben een tekort aan grondstoffen ver
oorzaakt. De fabrieksvoorraden zijn
eveneens uitgeput, doordat de fabrie
ken in november en december aanzien
lijk meer hebben geleverd dan over de
zelfde periode in 1955.
Auto door gladheid in ’t kanaal. Op de
avond van nieuwjaarsdag is om tien
uur onder Zijpersluis een auto te water
geraakt, waarvan er drie zijn verdron
ken. De auto, bestuurd door Chr. C.
hoofdopzichter aan de rijkswerf te Den
Helder, slipte door de gladheid van de
weg, nadat hij een andere auto had in
gehaald. De bestuurder slaagde er niet
in de wagen in het rechte spoor te krij
gen. De auto reed achteruit het Noord-
Hollands Kanaal in. De heer C. wist
door het open portiertje de auto te ver
laten, waarna de bestuurder van de hem
achterop rijdende auto hem een das toe
wierp waarmee hij hem uit het water
trok. Met een takelwagen van een ga
rage uit Schagen, werd de auto, die ge
heel onder water was verdwenen, opge
takeld. Ongeveer om twaalf uur haalde
men de auto met de droeve last van
drie doden op de wal.
Koningin naar Oostenrijk. Koningin Ju
liana is woensdag naar Sankt Anton
in Oostenrijk vertrokken, zo wordt of
ficieel medegedeeld. De koningin zal op
7 januari met de prinsessen Irene en
Margriet naar Nederland terugkereri.
Prinses Beatrix zal daarna met enkele
van haar studiegenoten nog wat langer
in Oostenrijk blijven. In gezelschap van
prins Bernhard reisde de Koningin per
vliegtuig naar München. Vandaar ging
de Koningin per trein door naar Sankt
Anton. Prins Bernhard vloog door naar
Wenen, waar hij twee dagen voor een
privé-bezoek zal verblijven.
Kind valt uit de trein. De 7-jarige Wij-
nandus Backers uit Swalmen (L), is
woensdagmiddag onder de gemeente
Grubbenvorst uit de dieseltrein geval
len. Het jongetje was vrijwel op slag
dood. Het knaapje stond met zijn vader
de moeder zou een trein later nemen
voor een zogenaamde kopdeur uit
het raam te kijken en heeft blijkbaar
het portier geopend. De vader trachtte
het kind nog te grijpen. Het gezin Bac
kers was bij familie te Boxmeer op
nieuwjaarsbezoek geweest. De trein had
negentien minuten vertraging.
Op de ledegearkomste fan de KFFB,
hweroer eame oars yn dit blêd mear,
waerd sneontomiddei bikend makke, dat
dit jier as ien fan de fiif ütjeften
(hwerfan twa foar leden forplichte, ien
forgees en twa op bistel to lever jen)
ütkomme sil it mei in „earfolle formel-
ding” bikroande boek fan G. Mulder
„Agur en de twa portretten”, dat han--
nelet oer Merten Koornstra, de for-
neamde pakesizzer fan de Wünser dich
ter Salverda.
It boek bigjint mei in fragmint üt it
libben fan dizze tragyske skoalmasters-
figuer, dy’t yn greate earmoede stoarn
is. Syn pakesizzer Merten Koornstra
hat in greate rol spile by it tastan kom
men fan de militaire tohuzen, binam-
men yn forban mei de foriening „Pro
Rege”. It boek is in soarte fan biogra-
fy, dy’t tige de muoite fan it lezen wur-
dich ia binammen foar d* lazers üt
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
oer syn brul hinne ge-
p opnimt. It is de senior
fan de N.V., it haed fan de famylje, de
Foarsitter fan it Weeshüs, de forneamde
ütjower fan in lytse bibleteek Fryske boe
ken, de ütjower fan de Boalserter Krante,
ü.o. „Bodders yn de Fryske striid”, „Pa
den fan Fryslin”, mar ek de Fryske Li-
De earste dei, dat der op de printerij fan A. J. Osinga N.V., yn
it nje jier arbeide waerd, sette daliks al goed yn.
De noarns fan de 2e jannewaris, sa om likernóch healwei alven leine
de lansetters har heak del, de masjinesetters en de printers setten har
masines stil, seis de winkeldoar kaem efkes ticht. Yn de greate rotaesje-
haFkaeide de kastlein om mei kofje en pronke in greate blommekoer
op Ie ekspedysjetafel. In stoel stie réDer moast wol hwat hiel
bysüiders wêze en sa wie it ek. Al hie „de baes” it stil halde wollen
en teat leaver hawn as dat syn soannen en it personiel it mar forjitte
soete, it feit, dat hy op dizze dei krekt 50 jier as selsstannich boek-
prirter to boek stie, wie dochs to wichtich en to weardefol om net
efks to bitinken.
gevallen. In bewusteloze toestand werd
hij naar het ziekenhuis gebracht. Sinds
dien is hij niet meer tot bewustzijn ge
komen.
Slecht uiteinde. Zondagmiddag is bij
Warmond de boerderij van de heer P.
van der Geest tot de grond toe afge
brand. Toen de brandweer uit Leiden
arriveerde was er van de boerderij, de
stallen en de hooiberg niets meer te
redden.
Bierbombardement. In Harlingen is het
oudejaarsnacht heet toegegaan. Om
kwart over één arresteerde de politie de
18-jarige A. Z. die bezig was voetzoe
kers tussen het publiek te gooien. Hon
derden opgeschoten knapen trokken
daarop naar het politiebureau, en be
gonnen het met (volle!) bierflessen en
stenen te bekogelen. Twaalf politieman
nen deden daarop een uitval met de
blanke sabel en de gummieknuppel. Een
aantal jongens werd licht gewond.
Nieuwe burgemeester van Amsterdam
benoemd. Bij Kon. Besluit van 31 dec.
is per 1 febr. 1957 benoemd tot burge
meester van Amsterdam Mr. G. van
Hall, thans directeur van de N.V. La-
bourchere en co. te Amsterdam en te
vens lid van de Eerste Kamer der Sta
ten Generaal voor de Partij van de Ar-
deid. Zoals al eerder gemeld, werd deze
benoeming verwacht.
Hond redt paard. Landbouwer G. van
Ekris te Woudenberg is zijn hond wel
erg dankbaar. Toen hij het dier erbar
melijk hoorde blaffen zag hij tot zijn
schrik, dat de hond de wacht hield bij
een stamboekpaard, dat tot aan het
hoofd in de modder van een sloot was
weggezakt. Met behulp van buren is
men erin geslaagd, het paard weer op
het land te krijgen. Het bleek, dat het
met een der benen in schrikdraad ver
ward was geraakt en daardoor niet
meer uit de voeten kon.
De jubileumdei is op ütdruklik forlangen
f n de jubilaris yn bisletten kring fan fa-
mylje en meiwurkers bitocht.
Bv de bitinking yn de printerij („Hjir bin
ik al!” sei „de baes”, doe’t er binnenlaet
waerd en op de stoel wizend „ik bliuw
leau’k ek mar stean!”) waerd hij ü.o. ta-
sprutsen troch de hear Steenaart, chef fan
de printerij, dy’t üt namme fan it perso-
niel syn lokwinsken oerbrocht. Ek op dit
AJO YN IT GOUD
Hwa’t by gelegenheit ris erkes de lange
gong troch, sünder stroffeljen, de léste
doar iependocht nei it privé-kantoar fan
A. J. Osinga N.V. op de Merkstrjitte yn
de Gysbertstêd, hat in bulte kans dér in
bijierre man efter de skriuwtafel oan to
treffen, dy’t jo,
moedlik mar skerp
It wie dan op 2 annewaris 1907 dat de
nou sa bikende fcyske ütjower, de hear
A. J. Osinga, it printers- en ütjowersbi-
driuw fan syn doe krekt forstoarne omke
J. J. Wiarda to Snits, oernaem.
Oarspronkelik wi: it winlik de bidoeling
dat de Ypekolsgaster boeresoan oplaet
wurde soe ta bütffdirekteur. Hy waerd as
ien far de earstelearlingen fan de suvel-
skoalle to Boalsert ynskreaun en der bi-
stiet noch in aid portret, dêr’t de jonge
„suvel” tusken sjm maten op stiet, fan-
sels lyk as dat dce de moade wie, deftich
yn if swart en mei wite board.
Mar al gau die 'f bliken dat dizze stüdzje
him net foldie et doe moast der dus hwat
oars socht wurde. As jongmaetsje mocht
er doe yn 1905 oan it wurk gean yn de
aide en foar in part al forroune printerij
fan syn Snitser omke.
Omke soe him it fak leare wie de bidoe
ling. Mar dér is lykwols net safolle fan
kaem, hy moast him seis foar it greatste
part mar rédde en weiwiis meitsje.
Doe’t de hear Wiarda yn it lést fan
1906 forstoar stie de 21-jierrige Osinga
fuort al foar in lêstich probleem. Der
wiene gjin opfolgers, dat like dus net sa
min, mar it bidriuw wie lang net bést
mear, de ynventaris tige foraldere en seis
Vier Nederlanders vrijgelaten. Vier Ne
derlandse arrestanten, Pottger, Tuts,,
Benenati en Mot, zijn na een voorarrest
van 2 tot 3 jaar door de Indonesische
justitie op vrije voeten gesteld. Deze
Nederlanders werden destijds gearres
teerd in verband met de zaken tegen
Jungschlaeger en Schmidt en verdacht
van subversieve activiteiten tegen de
Indonesische staat. Het aantal gevan
gen Nederlanders in Indonesië bedraagt
nu nog vijf onder wie de tot levenslang
veroordeelde Schmidt.
„Arend” licht sleepboot. In het Suez
kanaal heeft de kraan „Arend” uit Rot
terdam reeds een sleepboot van 160 ton
uit de haven van Port Said gelicht.
„Zeven Provinciën” naar de Antillen.
De kruiser „De Zeven Provinciën” zal
half januari voor een achtweekse oefen
reis naar de Nederlandse Antillen ver
trekken, onder commando van kapitein-
ter-zee mr. A. M. baron de Vos van
Steenwijk.
De ladder brak. Een glazenwasser vond
woensdagmiddag de dood, een tweede
werd zwaar gewond en een derde licht
gewond, toen de ladder, waarop
zij werkten, afbrak en de mannen van
10 meter hoogte naar benéden stort
ten.
Prijsvraag bleek strafbaar. Omdat de
door hem georganiseerde prijsvraag in
strijd zou zijn geweest met de loterijwet,
werd de reklamechef van de Unilever
J. H. A. veroordeeld tot f 15.boete.
Boerderjjbrand te Drachten. Door nog
onbekende oorzaak is op nieuwjaarsdag
de boerderij van de heer Jochum Bruin-
sma te Drachten gedeeltelijk door brand
verwoest. De schuur brandde geheel af.
De totale hooivoorraad en o.a. een trek
ker gingen verloren. Omwonenden wis
ten het vee in veiligheid te brengen
maar van de veertien koeien liepen er
zes zulke ernstige brandwonden op dat
zij moesten worden afgemaakt.
Kind na val van St. Pietersberg over
leden. In het Sint Annadal ziekenhuis
te Maastricht is oudejaarsdag overleden
het 9-jarige jongetje R. H. van Heug
den uit Eindhoven, pupil in het protes
tants tehuis te Maastricht. Het ventje
was 15 oktober op het buitengoed Sla-
vanta van ongeveer tien meter hoogte
van een helling van de Sint Pietersberg
om mar net. to sprekken fan de greate
rige dichtbondels en Fryske romans, hwer
fan de boeken fan Simke Kloosterman
(„Ut de Gielgoerde”), Nyvkle Haisma
(„Peke Donia”) en Abe Brouwer („De
Gouden Swipe”, „Siderius de Granaet”,
en „De Nijboer fan Lycklamastate”) tige
bikend waerden, lyk as yn m léste jierren
ek de boeken fan de K.F.F.B. („Heide-
bern”, „Trude”, „Brekkende Branning”
en „It Goudene Uleboerd” hokker léste
boek yn in oplage fan 7000 eksemplaren
ütforkoft rekke).
By de ütjeften fan Osinga wiene goed-
keape populaire boek'es, mar binammen
ek de mear monumentale wurken as
„Aldfaers Groun” fan J. P. Wiersma,
„Binnendiken en Slieperdiken” fan
Rienks en Walther en net to forjitten de
Fryske Wurdboeken. Lykwols in part fan
de Fryske boeken is mar yn Snits printe,
fierwei it measte yn Boalsert.
Troch it oernimmen fan it bidriuw fan
P. de Jong yn Boalsert waerd nammers
de hiele sack yn 1919 hjirhinne oerbrocht.
Osinga seach yn Boalsert mear müglik-
heden ta ütwreiding. Hjir waerd ü.o. ek
in adfortinsjeblêd ütjown. Dit wie wer
hwat nijs foar him en dat joech fansels
ek wer hiel hwat problemen. Mar troch
hurd skreppen, fakentiids oa.nt djip yn 'e
nacht, wist Osinga ek dit bidriuw ta almar
greater bloei to bringen. It ien kear wyks
forskinend gratis adfortinsjeblêd fan
foarhinne is nou it twa kear wyks forski
nend streekblêd wurden, dat jo nou yn
de han ha.
Der waerd forskate kearen forboud en
boud, hwerby yn 1953 de nijbou en pleat-
sing fan in 16-sidige rotaesj eparse wol
in mylpeal bitsjutte.
Sünt 1954 is it bidriuw in N.V., hwer’t
de hear A. J. Osinga de aldste direkteur
fan is.
Njonken syn soargen foar syn greate hüs-
halding en saek wist de jubilaris noch tiid
to finen foar mannich funksje yn it iepen-
biere libben fan syn wenplak. Yn 1953
waerd hy bineamd ta Ridder yn de oarde
fan Oranje Nassau. Dit bardè ta gelegen
heit fan it 400-jierrich bistean fan it
En sa wie it. Krek op de kop óf in heale
ieu lyn bigoun de hear A. J. Osinga foar
himsels. Fyftich jier is in hiel tiidrek, bi
nammen as dit fait yn in perioade hweryn
de iene technyskerevolüsje d^ oare fol-
get. Fyftich jier is ek mar koart as men
iin dêryn ta taek stelt fan ’e groun óf to
bigjinnen en in wolfundearre saek op to
bouwen, in saek, dy’t net allinne yn eigen
stêd en gea, mar ek ünder it eigene folk
in skoandere klank hat. En dochs is dat
de hear Osinga, nou de hear Osinga Sr.,
skoan slagge, al si it fier fan him wêze,
dêrfan de eare foar himsels op to easkjen
en al sil er slim skodholje «.s er dizze ri-
gels, dy’t alhiel tóten syn eigen witten
om, delskreaun binne, ünder eagèn kriget.
plak wolle wy en wy witte dat wy dat
ek dogge üt namme fan alle meiwurkers
oan dit blêd en fan alle lêzers de hear
Osinga fan herten lokwinskje mei syn
unyk jubileum. Hy is gjin man fan greate
wurden en soe al sa leaf hawn hawwe,
dat ek yn de krante hjiroer mar swijd
waeru, mar syn bits jutting foar Fryslan
yn it algemien en foar de Boalserter
krante yn it bysünder is to great, om dy
forswije to meijen.
Jo, menhear Osinga, binne yn dizze heale
ieu trouw bleaun oan jou sinspreuk t
Ark /immeroan Opskerpjend” en noch
binne jo net fan plan de stikel foargoed
by de broeksban yn to stekken. Jo wolle
noch sa’t jo it seis neame mar hwat
pielende bliuwe. Jerne winskje wy jo en
jou frou dêrta de sounens en de krêft.
de J.
Rykssuvelskoalle, wie dit wol in dryste dat is syn libbenspai
en nuodlike stap, sa op it earste gesicht. dwaen is in ding. D<
It wie alteast in moedige set, dy’t tsjüge
fan wollen en doaren. Hwant d inkelen,
dy’t üt eigen ünderfining jitteris werom-
düke kinne yn dizze jierren foar de earste
oarloch, sille witte, dat doe in dübeltsje
swierder fortsjinne waerd as nou in gou-
ne. It wie in hurde tiid, alhiel jit stim-
pele fan de liberale opfettingen, dy’t it
hiele libben bihearsken. Yn dizze wreed-
hurde learskoalle is Anne Osinga syn
eigen libben bigoun en nea hat dizze ün
derfining him loslitten. Hy wit hoe hurd
it libben wêze kin, hoe de man sünder
middels tramtearre wurde kin en hoe’n
bytsje meilijen der is, foar him, dy’t saek-
lik de konkurrinsje net oan kin. Dat giet
der nea wer üt.
Forsin jo net yn syn guodlik gesicht, yn
syn kalme, bihearske optreden, yn syn
gol glimkjen en geklike wurdtsjes. Jo
fine hjir in man foar jo, dy’t it libben tige
earnstich nimt, dy’t krekt wit hwat er wol,
dy’t mei oerliz en greate takt syn wegen
giet. In „helen-ien” sa’t de folksmüle
seit en in dregen-ien. O, net mei lüde
wurden en poeha, dat is him in grouwel.
Hy bliuwt altvd freonlik en wolwollend.
Ik wit noch slcoan, dat ik as jong baeske
ris by him kaem, mei in opstrüpt seil,
doe’t der yn ’e krante in forslach stie,
hwat neffens my neame nei roaide. Ik
smiet der fan alles üt en hy glimke mar,
hy hie der alhiel gjin erch yn hawn, sei er.
Nei tsien menuten wie ik bidarre en hie.
er alle stikels lükt. Wy skieden as freo
nen.
Anne Osinga is in man mei in eigen styl.
Hy bliuwt himsels. Opskroeverij sil jo
nea by him fine, hy is sljocht en rjocht as
Boalsert is syn berteplak net, mar hy is
der troch de jierren hinne mei forgroeid.
Gjin ding fan bilang of Anne Osinga siet
mei om ’e tafel, itsij mei tentoanstellingen
of festiviteiten, itsij mei skoalle- of tsjer-
kesaken, itsij mei stêdsbilangen of filan-
tropyske aksjes. Dêrby bliuw hy j immer
in treflik man yn syn greate hshalding,
hwer’t by safolle forskil yn aerd en oan-
liz in greate ienriedichheit en famylje-
bisef oankweekt waerd. In lokkich gesin,
hwer’t iver en plicht as natuerlike eigen-
skippen fan heit en mem op de bern oer-
giene, hwer’t trou en echt it leauwen bi-
libbe waerd en hwer’t de harmonije tus
ken alden en bern, skoandochters en
bernsbern in kostlik bisit is. En lyk as
altyd is it ek hjir sa, dat as in man in
bulte bitsjutte kin foar saek, en mienskip,
dan stiet efter him in figuer op de efter-
groun, dy’t yn har waerme hert en fyn-
oanfieljende frouwesiel de offerjende
leafde opbringe kin dy’t dit alles müglik
makket. Dy’t mei him gien is troch alle
noed en soarch mar ek troch alle stille
tankberens en net to biskriuwen lok, hwat
yn dizze dimmene posysje forburgen leit.
Hja hat it béste diel ütkard. Har man
earet har en har greate soannen stean op
en romje har. Bern en bernsbern sitte as
oliven om har tafe' en as de glans fan dit
gouden feest as de waerme sinne in tel-
mannich oer Anne Osinga’s genietsjende
eagen giet, dan sille syn eagen as earste
har sykje, dy’t sünder wurden it béste
forsti hwat yn syn hert omgiet.
„Ad multos annos”, Anne Joukes Osinga
en li' ik slute mei de wurden, dy’t jo acht
j er forlyn foar Wumkes printe ha:
„De kroan foar de alden binne de
bernsbern”
hannel, de hear Anne Joukes Osinga,
in
sawntich passeard. Hy libbet by syi
en is de bliidste fan allegearre, b
near der wer in wichtige en kreaze üt-
jefte ré kommen is. Hwant syn hert sit yn
de ütjowerij en neat boeit him sa as it
earste eksimplaer fan in boek, dat bliu-
wende wearde hat. Lii it oan him, dan
kamen der gjin oare boeken fan de prin
terij as sokken, dy’t mei eptige, heldere
letters op glanzgjend papier, yn in skoan
dere ban makke wurden. It is syn moaiste
en dierberste wurk. En sokken binne yn
de rige fan fyftich jier, dat AjO yn de
ütjowerswrald in bigryp wurden is, al
gans in rige fan syn parsen komd. Ik tink
oan de „Bodders” fan Wumkes, syn „Pa
den fan Fryslan” syn Stêds- en Doarps-
kronyk fan Grins, syn preken en syn „Nei
Sawntich Jier”. Dr. W umkes wie in great
freon fan Osinga en beide hawwe in bulte
oan mekoar hawn. Hoefolle boeken en
boekjes, tiidskriften en brosjures, ik neam
hjir mei hysündere weardearring de Mag-
nus-rige, de Fryske Librije, de Wurdboe
ken net it minst en de manske boeken fan
Wiersma: „Aldfaers Groun” en „Kriich
tsjin Frjemdfolk” en de spitich genóch
noch net alhiel klearkommen wurken fan
Gysbert Japiks binne ünder en troch syn
hannen kleorkomd.
Osinga hat in bulte foar it heitelan dien
yn eigen styl, it Ark /immeroan Opskerp
jend, sa sa Wumkes him dat to halden
joech yn syn ütjowersvignet. Hy giet der
stil mei troch. Senn „Binnen- en Slieper
diken” fan Walther en Rienks is der in
nij biwiis fan. Deeglike en bliuwende
ütjeften is syn spesialiteit, ek al moat it
hie hy winlik noch to min oplieding hawn j
en sake-ünderfining opdien om selsstan- .Weeshü dêft de hear Q foarsitter
nich sa n bidriuw to lieden. I e
Mar de jonge Osinga hold de kop der
foar, nettsjinsteande it him fan alle kan
ten tige ófret waerd. Mannichien yn Snits
en ek de famylje skodde de holle en tocht;
„As dit mar goed komt”.
De hear Osinga wie lykwols fol fjür en
socht en seach müglikheden om syn bi
driuw to forbetterjen en üt to wreidzjen.
Hy hie it al gau yn ’e holle om ek boeken
üt to jaen en as earste boekwurk kaem yn
oktober 1908 by him üt de earste jier-
gong fan it „Algemeen adresboek van de
gemeente Sneek”. In boek fan 142 siden.
Foar it greatste part moast er it seis gear-
stalle en ek sette en printsje. Gjin wón
der, dat ien en oar wolris nachtwurk
Wi.erd. Lykwols it soe net by adresboeken
bliuwe.
As bistjürslid fan de Evangelisaesje-for-
iening to Snits kaem er al gau yn nau
kontakt mei ds. G. A. Wumkes, destiids
forneamd kanselredener to Snits, letter
bibliotekaris fan de Provinsiale Bibleteek
to Ljouwert en bikend as Frysk histoari-
kus, -strider en as oersetter fan de Bibel
yn de heitelanske sprake. En dit kontakt
is fan tige greate bitsjutting west foar de
ütjowerij. Al moai gau wist ds. Wumkes
de jonge en warbere ütjower foar de
fryske saek to winnen en waerd der in
bmiin makke fan in great tal fryske üt
jeften, lytse ienfaldige boekjes, mar ek
greate en weardefolle wurken.
As earste kaem der yn 1911 in bondel
foardrachten en fersen fan de jonge dich
ter A. M. Wybenga, ünder de titel „Lod-
despitten”. As twadde waerd „It Frysk
Reveil” fan Wumkes ütjown. En dêrnei
kaem de iene nei de oare fryske ütjefte
fan de parsen fan Osinga.
Fan greate bitsjutting hawwe hjirby west t
de standertwurken fan dr. G. A. Wumkes, I de lieder fan de Boek- en Kantoarboek-
i -r-, 1 1 1 T-- 1 I 1 I 1 1 A
„It sieraed foar de bern binne har alden”.
komme sille. t)an is dizze greate realist
meiiens ek in idealist en in optimist en
mar selden is him hwat üntkomd.
kend troch in great tal Hollanske ro
mans en de Fryske Novelle „In frou
to folie” hat fan syn Onderwerp earst
