Plechtig werden de doden herdacht Ingetogen de bevrijding gevierd Herdenking van de gevallenen VAN DE FRIESE KAATSVELDEN "4 i» te MAKKUM Fan de Martinytoer üs hjoed p Gouden filmpjes Na 12 jaar bevrijding nog veel belangstelling voor zinvol gebeuren Hv,af hat Qabe Skroar r; Tj. de J. to sizzen STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND .,;>3 f 53e JAARGANG No. 35 DINSDAG 7 MEI 1957 Waarin opgenomen: De Bolswardscbe Courant, Westergoo Nato-conferentie te Bonn. ge- >y DROEG GERS 1. 2. 3. 4. rich, Loëngi ynküljén, it greppeljen, mei ien wurd it Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelL gen dubbe) tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) De heer G. de Groot, hoofd der o. 1. s. te Parrega, herdenkt zijn zilveren jubi leum. De Christelijk Historische Partij en de Fries Chr. Hist. Partij hebben plannen tot samensmelting. B. en W. van Bolsward, overwegende, dat 12 mei, de verhuisdag, dit jaar op zondag valt, nodigen de ingezetenen, die verhuizen moeten, uit, de verhuizing dit maal te doen plaats hebben op maandag 13 mei e.k. B. en W. voornoemd: C. J. van der Veen, burg. K. H. Laagland, secr. In navolging van enige andere beurt schippers, heeft de Workumer schipper Jan Koch, varende op Amsterdam, be sloten binnen korte tijd in zijn beurt schip een motor te plaatsen. 1ste week mei 1907 Na deze toespraak werd gemeenschap pelijk gezongen: „O, Heer, die daar des hemels tente spreidt”, waarna Ds. H. van Bilderbeek het woord richtte tot de welhaast geheel gevulde kerk. Spreker las eerst een aantal verzen uit het boek Jesaja, om daarna zoals spreker het noemde een persoonlijk getuigenis te geven. Had de vorige spreker het verleden doen spreken, thans is het de bedoeling de blik naar de toekomst te richten. Nie mand kan echter in de toekomst zien. Toch is deze toekomst ergens een pro- dukt van het verleden. Wat dit betekent betreft, vertelt spr., zijn persoonlijke herinnering aan het feit, dat de Duitsers ons land binnentrokken, van welk mo ment hij als 15-jarige jongen getuige was. De jeugd van toen zag dit met stomme verbazing aan en wist niet, wat er voorbij ging. Maar dit was gauw ge leerd, n.l. er werd gauw geleerd, wat lijden was; dood, moord, honger, verne dering. Maar het is hier niet bij geble ven. Na vijf jaar onderdrukking volgde Indonesië, Korea, Cyprus, Noord-Afrika, Hongarije, Suez. Dit alles met op de achtergrond en be geleid door die ontzagwekkende padden stoel tegen de hemel. Niet als teken van het verbond Gods, zoals de regenboog, maar als een teken van de waanzin der mensen. Als dit zo doorgaat, zo riep spr. uit, weet ik wat er komen gaat. Als deze Minister Luns tijdens het utspreken van zijn rede. Op verzoek van het comité „Nationale Herdenking” hadden de besturen van de Stichting 1940-1945 Wonseradeel, Ko- ninginnevereniging Makkum en Vereni ging Plaatselijk Belang het initiatief we derom genomen hen te gedenken, die voor ons land het hoogste offer brachten en ook hen, die bij de bevrijding van Makkum het leven lieten. gjin animo is foar skoan bigripe. Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Men lient jins freon, men moannet jins fijan. Bols wards Nieuwsblad Ik ha it wol ris faker sein, der binne hiel hwat „veehouders” yn üs lan, mar tüke greidboeren moat men yn mannige pro- vinsje mei in kearske sykje. De bihan- „Wij denken aan de verzetsslachtoffers, de inwoners van Makkum, kortom aan allen, die voor ons om ons te bevrijden het offer van hun leven brachten, ook aan hen, die in Indonesië vielen,” aldus de oproep van bovengenoemde verenigin gen. Heel veel inwoners hadden aan de op roep gehoor gegeven om de vlaggen half stok te hangen en mee te trekken met de „stille tocht”. Vanaf het plein bij de R.K. school trok de stoet, voorafgegaan door het muziek korps en Burgemeester Oosterhoff naar het bevrijdingsmonument, waar door burgemeester Oosterhoff een krans werd gelegd en na hem door verschillende af gevaardigden van verenigingen en par ticulieren, o.a. een prachtige krans van de voormalige N. B. S. Na het spelen van het Wilhelmus trok de stoet verder onder het spelen van de dodenmars. Op het kerkhof aangekomen werden bloemen gelegd bij de graven van de Engelse vliegeniers, de verzets strijders en de gesneuvelden bij de b&- vrijding van Makkum. Het Engelse volkslied werd gespeeld, waarna één minuut stilte werd betracht, waarna „Hallelujah” koraalmuziek ten gehore bracht. Na het zingen van „O Heer, Die daer der hemels tente spreidt”, het bidden van het Onze Vader en het zingen van 3 coupletten van het Wilhelmus, werd deze stijlvolle herdenking gesloten. Bij de uitgang werd gecollecteerd voor de Stichting 1940-1945. Als eerste spreker beklom pater J. Schellart o.f.m. de kansel. Deze sprak ongeveer als volgt: Op deze avond herdenken wij weer op nieuw het offer, dat door zoveel mensen gebracht is, zo begon spreker. Dit her denken maakt ons stil, zeer stil. Er bleef zo menige lege plaats achter en zo menige heeft zijn leven gegeven. Het deed ons zo goed, aldus vervolgde pater Schellart dat ook dit jaar weer zoveel jongeren deelnamen aan de her denking bij de plaats van de gevallenen. De ouderen denken op een avond als deze vanzelf terug aan de eigen herinnerin gen aan die moeilijke jaren. Weten de ouderen hier zo heel veel van, de jonge ren weten het niet anders dan bij over levering. En toch is het juist zo goed, dat ook de jongeren herdenken. Bij hoe- velen leeft niet de vraag naar het „waarom”? Een „waarom” waarop wij vaak geen antwoord weten. Het „waar om” van het offer, het „waarom” van de oorlog. Wie zal het antwoord geven? Wij zoe ken en zullen blijven zoeken, maar vin den het antwoord niet zo gemakkelijk. Ik donk, aldus spreker, in dit verband terug aan een mens, die ook gepeinsd en gepiekerd heeft over 't lijden, dat hem onschuldig overkwam, de mens Job. Hij heeft er over nagedacht, er over gesproken met zijn medemensen. Samen hebben ze het antwoord gezocht en ze hebben gemeend het antwoord te vin den? Is dit het antwoord, dat wij berusten moeten? Dat wij gestraft worden mis schien Wij mogen het antwoord zoeken als kin deren van de hemelvaart, als mensen, die God erkennen als de hoogste rech ter. Kunnen we dan berusten in het on recht Wij mensen blijven vragen en zoeken. Zolang er onrecht blijft, zolang blijven wij vragen. Maar toen de mens Job gesproken heeft, heeft ook God zelf ge sproken. God sprak: „Wie was er bij toen ik de wereld schiep, de zon en de aarde formeerde, planten en bloemen ’t leven schonk? Was gij er bij?" God heeft zó gesproken, totdat Job niets anders meer wist te zeggen dan: „Ik leg mijn hand op mijn mond. Wie zou het wagen in zijn onverstand Gods voor zienigheid te doorgronden?" Toch is er een antwoord op het waarom, op het lijden, op het onrecht, maar niet in woorden, niet in menselijke wijsheid. Dat antwoord vinden wij in de Mens, Die meer dan wie ook geleden heeft, de Eni ge, Die zeggen kon, dat Hij geen recht De zaal was woensdagavond ter 1 mei- Viering slechts half vol, waarom de voor zitter, Ds. Bakker, het een bedroevend verschijnsel noemde, dat nog al te veel arbeiders slapen de slaap des versuf ten. De stand van de weidevogels gaat zo hard achteruit, dat over 15 20 jaar kieviten nog zelden gezien zullen wor den. had op het lijden, dat Hij het niet ver diend had. Wat de mens Christus ge zegd heeft tegen Petrus, toen hem een blindgeborene gebracht werd en deze vroeg: „Wie heeft er gezondigd, hij zelf of zijn ouders?” Christus antwoordde: „Noch hij zelf, noch zijn ouders, maar dit is geschied opdat de werken Gods openbaar zouden worden.” Christus is de enige, die een antwoord geven kan op het waarom van het lij den. Hij, Die zonder dat Hij het zelf verdiend had, wilde lijden om ons de weg te wijzen, de weg te vinden, Hij, Die het onrecht haat en de gerechtigheid lief heeft. standigheden van het leven, maar naar het naakte zijn zelf. We hopen te kunnen leven en dat het leven vreugdevol zal kunnen zijn. Aan alle eisen is voldaan om de mensen te kunnen laten leven. Deze avond hebben we de doden herdacht. We deden dit te gen de achtergrond van ons verlangen naar het gewone menselijke, eenmalige leven. Mogen we een ieder de bede hier toe meedragen naar ons eigen huis: zij zijn gevallen, opdat wij zouden leven. Laten wij dan ook dat leven waard zijn. De samenkomst werd besloten met het gemeenschappelijk zingen van het le en 6e couplet van het Wilhemus van Nas- souwe. De vierde prjjs voor Bolswarder partuur. De inzet van het kaatsseizoen vond wel plaats onder bar slechte weersomstan digheden, een winterse temperatuur met harde wind, af en toe afgewisseld door een hagelbui. Onder die omstandigheden moet men Harlingen te Weidum onbedreigd winnaar. In de Ne<j. Herv. Kerk was daarna de samenkomst, waar eerst werd gezongen het „Wilt heden nu treden” en waar na mens Prot. en R.K. door de WelEerw. Heer Ds. L. de Vrijer de herdenkings rede werd uitgesproken. In zijn toespraak herinnerde Ds. de Vrijer er aan, hoe in deze tijd telkens stemmen worden gehoord van mensen, die vinden, dat er nu maar eens een punt moet worden gezet achter die stille tochten en herdenkingssamenkomsten op de 4e mei. Volgens spreker hebben deze stemmen ongelijk. Al die graven en krui sen en monumenten herinneren ons er aan wat er geleden is, hoe er gestreden is, wat er op het spel is gezet om vrede en recht en gerechtigheid te herwinnen. Zij, die de oorlogsjaren niet bewust heb ben meegemaakt, kunnen zich niet meer voorstellen, hoe wij toen hebben gehoopt en verlangd, hoe groot de spanningen waren, hoe erg de honger was. Daarom moeten wij en onze kinderen, die dit al les niet of niet bewust hebben meege maakt, er telkens weer aan herinnerd worden, opdat wij onze verantwoorde lijkheid beseffen voor het heden en voor de toekomst. Staande bij deze graven en de monu menten, die wij hebben opgericht, voelen wij ons schuldig, omdat we er zo weinig van terecht hebben gebracht. En wij realiseren ons dat destemeer, omdat wij nu, na 12 jaar, al weer leven in een be dreigde wereld en een bedreigde vrede. Spreker wees ten slotte op de uitweg, die God ons heeft geopend: het is de weg, waarop wij God mogen ontmoeten en de naaste, die onze liefde vragen. Ds. de Vrijer eindigde zijn toespraak met de versregels: Boven de wolken. de hemelen wijd. Boven de graven. het groenend tapijt Boven de harten, gebogen door smart, Het eeuwig ontfermende Vaderhart. DE LIJST VAN 24 EERSTE KLASSERS Zien we Hotse Schuil dit jaar alleen op afdelingspartijen Door het hoofdbestuur van de K.N.K.B. is de volgende lijst van eerste klassers samengesteld. en De Jong’s Nieuwsblad waanzin, deze massa-destructie aan houdt, leidt deze onherroepelijk tot ver nietiging van het menselijk leven. Er is gelukkig ook een andere geschie denis, een geschiedenis, die niet begint met destructie. Die geschiedenis begon onder het teken van de regenboog, het teken van het verbond van ,God met de mensheid dezer wereld. God wilde soli dair met ons zijn. Wie in Christus ge looft, kan ook aan de toekomst geloven, aan de komst van het Koninkrijk Gods, aan dat rijk, waarin geen geweer zal zijn, geen rouw, geen scheiding, maar en gerechtigheid zal Bevrijdingsdag. De bevrijdingsdag, die ditmaal op zon dag viel, werd op ingetogen wijze ge vierd. Van officiële gebouwen en een aantal particuliere woningen werd de vlag gestoken. Openbare feestelijkheden vonden niet plaats. De N. B. V. hield des zaterdagmiddags geslaagde filmvoorstellingen voor de jeugd. - i die hun leven gegeven hebben, opdat wij zouden leven in vrede. Allen willen wij leven en zijn wij dank baar voor het leven, door God ons ge schonken. Spreker eist als burger van Nederland op deze grond, dat onze regering mee zal werken aan het totstandkomen van een verbod voor de fabricage van atoombommen. Laten wij ons niet lei den door een angstcomplex, maar door de opdracht tot het oefenen van gerech tigheid, onze opgaaf van Godswege, van God, Die gerechtigheid is en wil, van Christus, Die het leven is en wil geven. Indien de regeringen van deze wereld, niet zoals ook gebeurd is bij de conven tie inzake het mosterdgas, paal en perk stellen aan de fabricage van massa- moordartikelen, dan zijn zulke regerin gen, zo riep spreker uit, niet gezegend, maar vervloekt! Zij zijn gevallen opdat wij zouden leven. Zullen wij dit nog? Zullen wij nog mogen leven? Wij vragen niet eerst meer naar vrijheid of onvrijheid, niet naar de sociale om- grote bewondering hebben voor de kaat sers, dat ze er nog zoveel van terecht brachten. Er werden nog prachtige bovenslagen geplaatst, o.a. door Vlietstra, Kuiper, Jansen, Pander, C. Hoekstra, Bultje, Miedema en Veldkamp, van der Weerd. Uiteraard was de opkomst van het pu bliek niet groot, terwijl de spanning over het algemeen ontbrak. In de tweede omloop wist Weidum te gen de Harlingers Galema, Smedinga en Bultje een 3-5 achterstand weg te wer ken en nog te winnen. Nog fraaier deed het jeugdige Harlinger partuur Dijkstra-Schuil-Dijkstra het, door van Leeuwarden 1 te winnen na een 2-5 achterstand, hierdoor enigszins geholpen door een blessure van Roden huis. Voor de derde omloop plaatsten zich: Berlikum-Huizum, Franeker-Harlingen 1, Weidum-Harlingen 2 en Bolsward had een staand nummer had. Ons partuur had, na goede overwinningen op Ried en Assen, vooral tegen Assen, leverde van der Weerd prachtig werk. Berlikum bracht het niet verder dan 1 spel, Franeker tot 3 eersten, terwijl Har lingen 2 met een eerst werd afgevoerd. In de halve finale gaf Bolsward prachtig partij aan Huizum. Ons partuur wist een 3-2 voorsprong te nemen. Huizum liep uit tot 5-3. Met een zitbal op 3-5 6-6 bracht Van der Weerd de spanning te rug, maar Bolsward sneuvelde op 4-5 2-6 toen Pander retourneerde. Harlingen voerde Weidum in snel tempo van de lijst. De finale tussen Huizum en Harlingen waar nogal wat van werd verwacht, werd een teleurstelling. Zonder ’n eerst aan de hang werd Huizum weggevaagd. De uitslag was: Harlingen: S. Olivier, Joh. Jansen, H. Schuil. Huizum: J. Schouten, J, Pander en A. Veldkamp. Weidum: F. Hiddinga, J. de Groot en JE. Haima. Bolsward: M. van der Weerd, J. Fer- werda en J. de Haan. cj/sjMV' A A t’ waarheid, vrede heersen. In de spanning daartussen mogen wij leven. Als mens, die gelooft in de op standing van Christus en in de genade- beloften van Christus’ kerk wil spreker deze avond een groot protest laten ho ren aan de volkeren van deze wereld, ook aan het Nederlandse volk tegen de waanzin nog langer atoomwapenen te fabriceren. Spreker vraagt dit uit naam van al de genen, die gevallen zijn in het verzet, Overal in den lande werd zaterdagavond in de een of andere vorm een doden herdenking gehouden. Zo ook te Bolsward. Hier werd, zoals dit sedert de bevrij ding gebruikelijk was, ook nu weer onder goede belangstelling de z.g. „Stille Tocht” gehouden, waarbij rond de plaats der gevallenen de twee minuten stilte in acht werden genomen. Na afloop van deze zinvolle plechtigheid werd er een korte, maar indrukwekkende samenkomst gehouden in de Martinikerk, waar een tweetal sprekers het woord voerde. In droeger, dy’t foar de oarloch boud is, mei subsydzje, kin likernóch óf- skreaun wêze. Maf dan komt de tiid, dat der hwat nijs komme moat en it kap- tael, dêrfoar nedich, is wol fiif kear sa heech as by de aide. Ek moat de kapa- siteit faeks greater. It liket my dêrom ta, dat in droegerij sa as Ydaerd, dy’t mar 0.13 sint foar rinte, ófskriuwing op gebouwen en ma- sines birekkenet, net forstannich han- nelt. Mei de histoaryske kostpriis en óf- skriuwingsmethoade kloppet dit wol, mar de forfangingswearde rekket yn it drang. Dit type droegers moat garje, reservearje foar de hege kosten, dy’t op kommende wei binne. Hja forkeapje har ren bisit nou winlik üt. De droegerij to Warkurn, de greatste fan allegearre, hat in fin mear as in bears. Net allinnich binne de droegerskosten leech, mar bop- pedat wit de baes fan it spul troch syn kontakten mei de nije polders safolle b; to fortsjinjen, dat de leden der aerdich fan profitearjg en in sêft pryske bitelje Tagelyk kamen twa boekjes yn it Ijocht, it iene oer de gersdroegerij to Warkurn en it oare fan de V.C.G. de foriening wylst Raalte en Ommen 500 fan koöperatieve gersdroegerij en yn Ne- derlan. Dit oarlochsbern, opfokt mei stipe fan de oerheit om yn de tiid, dat der gjin goed foer mear wie, dochs de kij troch de tiid to helpen, is ek nei de oarloch yn wêzen bleaun. Ja, it wurdt alle jierren greater en steviger. Yn 1947 siet it omsetsifer fan de droegerijen mei- inoar jit altyd under de 10 miljoen kilo, mar doe kaem de groei en i waerd foar it earst de 40 miljoen birikt. Dêrüt docht wol bliken, dat de boeren it droeg gers aloan meat yn har winter- foarried opnomd hawwe en dat kin al linnich dêroan lizze, dat it harren goed ling fan de seadde, de heawinning. it foldocht. lyts lyts tweintich goune. It droege produkt dy’t mei 16.31 sint twa kear is sahwat in fjirde part fan it farske, dus J r-t.—>- goed hja bitellen foar 400 kilo gers 20 goune. Dêrneffens bringt in ha. mei 40.000 kilo opbringst per jier, wol 2000 goune op. Men soe der sin oan krije. Mar alle gekheit op in stokje, is it dochs tige spitich, dat men dêrre syn eigen bést net better bigripe wil. Offisieel binne in stik as fiif lytsere droegers yn Fryslan de goedkeapste. Ha- t jvfantgum, Aldwalde en Ydaerd witte oant nou ta har kostpriis under it dübeltsje to halden, mar as men dizze droegers fan hwat tichterben bi- sjocht, dan koe it wol ris wêze, dat hja yn koarten mei hiel oare sifers foar it Ijocht komme moatte. Dat sit him yn de ófskriuwingsmethoade. Dat dit elkenien net slagget, biwiist de op ien nei greatste droeger to Avenhorn, z - sa djür is as it droegersfabryk op it Warkumer stran. Dat bitsjut foar de mear as 3 mil joen kilo, dy’t der makke wurdt elk jier in foardiel fan mear as twahünderttüzen goune. Gjin wünder, dat de boeren mei de Warkumer droegerij tige wiis binne. Hja binne dér optheden al wer oan it ütwreidzjen mei in greate loads foar opslach fan pakken en sekken droeg gers. De fuotten by de küle halde en it ark jimmeroan opskerpjend, dêrmei komt men in hiel ein. Dat ha se dér yn War- kum goed bigrepen. Alle nije dingen hawwe yn de boere- wrald in skoftke nedich om to wennen. Torjocht wol hy earst ris sjen of it wol in bliuwerke is. De kat ris üt de beam sjen, is aide wiisheit, hweryn hy ek meastal gelyk kriget. Mar dan moat der ek groei yn komme, oars is it net rjocht yn oarder. Wy sjogge dat op it heden ek mei oare dingen, sa as melkmasines en nijmoadrige weinen. Dy hawwe de striid woun, dér hoecht men gjin pro paganda mear foar to meitsjen, men kin it gerest oerlitte oan de fabrikanten en de boeren. It droeg gers is ek yn Fryslan troch de pokken en müzels hinne, yn oare pro- vinsjes kin men dat jit net sizze. Hwant de helte fan de koöperatieve droegers stiet yn Fryslan, 19 fan de 37, yn Grins binne 4, yn Drinte 2, yn Oer- isel 3, yn Noard-Hollan ek 3, yn Süd- Hollan 4 en yn Sélan 2. Nou is it wier, dat Fryslan wol by ütstek in greidboers- provinsje is, mar Oerisel hat ek in bulte greide en der binne mar fjouwer, hwer- fan dit jier ien fordwoun is. Dy stie yn Swollerkerspel, in hoeke mei allegearre greide en in smak gers. Fan de trije, dy’t oer binne, is dy fan Almelo mar in 1 dinkje mei in produksje fan 133 ton, - --J en L 600 ton forwurkje. Meiinoar wurdt yn Oerisel dus like folie droeg gers op de koöperatieve droegerijen makke as yn Easterein allinnich, dat 1350 ton klear- makke. Fryslan hat dus wol forgoed de foarstap yn dit stik fan saken en dat hin- get gear mei de gelokkige omstannich- heit, dat de Fryske greidboer folie mear kontakt hat mei de ütkomsten fan de it léste jier lanbouwittenskip. lanwurk en de foerwinning lit hast roun- om jit folie to winskjen oer. Wylst it earste droeg gers yn dizze hoeke al wer yn ’e skuorre sit, de earste kuilsilo’s of bulten al wer klear binne, kin men op oare plakken mids july jit de earste frucht op it lan fine. Hea as reid skynt by party boeren yn it midden en suden fan it lan jit prefereard to wurden. Dat yn sokke streken droeg gers, kin men skoan bigripe. It frjemde is lykwols, dat yn dy streken, hwer’t men fnjhwat bargen en hinnen haldt, ek hiel hwat droeg gers brükt wurdt. Mar dan toch de mingfoersoarten. Sa sjocht men, dat troch ünkunde en ge- maksucht skea dwaen kinne. It eigen ge- waechs foartoarket op it lan, towyl de fabrikant letter droeg gers yn it moal op deselde buorkerijen bringt, hwerfoar hy seis 25 oant 30 goune de 100 kilo jown hat. Dér sil dan ek jit wol in kromke fortsjinst oerhinne komme. Yn it lést fan ’e winter gou it droeg gers 31 goune de 100 kilo. De gemiddelde totale droeggerskosten wiene dat jier, foar har droeg gers. mei it forner derby 11.6 sint de kilo. lr' Foar it droeg gers seis bitellen hja dus ■F;

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1957 | | pagina 1