f IIlIi
VREES VOOR DE ATOOMBOM SCHEPT
KANSEN VOOR EEN OVEREENKOMST
DE EERSTE RONDE VAN HET
HUURDEBAT
KRISKRAS door Nederland
53eJAARGANG
No. 44
VRIJDAG 7 JUNI 1957
Buitenlands Overzicht
Zilveren filmpjes
Engeland wil handel met communistisch
China uitbreiden
dinsdag
niet verschijnen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
us hjoed p
to sizzen
Hwat hat Qabe Skroar
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo
KAMEROVERZICHT
2de week van juni 1932
Maandagmiddag
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededeli. gen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Het Don Kozakkenkoor komt in Bols-
ward.
Te Utrecht si®""den voor het diploma
gasfitter de heren Y. Veldman en W. de
Boer te Bolsward.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
In verband met Pinksteren zal
ons blad volgende week
Het eerstvolgend nummer ver
schijnt dus op vrijdag 14 juni a.s. T
B. en W. van Wonseradeel besteden pu
bliek aan: Het ter beschikking van de
gemeente stellen en het steeds bedrijfs
klaar houden van een nieuwe gesloten
2-persoons automobiel met Achteraan
gebouwde bagageruimte met toebehoren.
In verband met de heersende werkloos
heid doen B. en W. van Wonseradeel een
ernstig beroep op de veehouders in de
gemeente, voor de a.s. hooioogst, indien
enigszins mogelijk ingezetenen uit Won
seradeel als hooiers in dienst te nemen.
To keap: Hea op stannen fan lê.n ünder
Kübaerd, ek wol mei it nijgers. G. F.
Tymstra, Kade, Boalsert.
Ook twee Bolswarders hebben zaterdag
j.l. de tocht over de afsluitdijk gemaakt.
Het waren twee knechten van de heer
De Witte, timmerfabriek te Bolsward.
Met de verkoop van de nieuwe rijwiel-
belastingplaatjes zal op 16 juli op de
postinrichtingen worden begonnen.
Men zal echter nooit tot een wer
kelijk omvangrijke beperking der
bewapening kunen komen voor ’n
aantal politieke vraagstukken is
opgelost, waarin de Sovjet-unie
tot nog toe diametraal tegenover
het Westen stond.
„Casablanca” uit de ether. Op zondag
2 juni 1957 hebben opsporingsambtena
ren van PTT in samenwerking met de
rijkspolitie der gemeenten Scheemda en
Winschoten de clandestiene zender „Ca
sablanca” opgespoord en in beslag geno
men. Procesverbal werd opgemaakt te
gen de 26-jarige ijzervlechter C. K. te
Eexta.
De ontwikkeling van het luchtvracht-
vervoer zet zich in een nog veel sneller
tempo voort dan de overige takken van
luchttransport. De jaarlijkse groei be
weegt zich tussen 15 20 De voor
uitzichten voor 1957 zijn voor zover te
voorzien, nog gunstiger en in het bijzon
der op de Noordatlantisch route wordt
een stijging van het luchtvrachtvervoer
verwacht van 20 tot 25 In cijfers
uitgedrukt schat men het vrachtvervoer
op dit traject dit jaar tussen de 4200
en 4400 ton.
Nederlands grootste wandtapijt voor K.
L. M.-stationsgebouw te New York. Het
grootste wandtapijt, dat ooit in Neder
land is geweven, wordt thans vervaar
digd. Het tapijt, dat in opdracht van de
K.L.M. wordt gemaakt voor de lounge
van haar nieuwe stationsgebouw op de
luchthaven Idlewild bij New York, is
een ontwerp van de heer H. de Vos te
Rotterdam. Wanneer op 15 juli a.s. het
tapjjt klaar zal zijn, zullen vier meisjes
6000 A 7000 werkuren aan het weefge
touw van het Basse-Lisse-systeem heb
ben doorgebracht. De hoofdkleuren van
het tapijt, dat 2% meter hoog wordt en
8 meter lang, zijn zwart, rood, blauw,
groen en wit, terwijl er 90 A 100 tussen
tinten in voorkomen.
„The British Season” in Friesland. Op
25 juni zal de Britse Ambassadeur te
Leeuwarden „The British Season”, die
in de maanden juni, juli en augustus in
geheel Friesland zal worden gehouden,
voor geopend verklaren. Enkele van de
attracties zijn: een tentoonstelling van
Engelse aquarellen van de 18e tot de
20ste eeuw in het Fries Museum te
Leeuwarden, een bezoek van de „Cen
tral Air Force Band” op 25 juni, terwijl
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Maandagmiddag om
H.M. de Koningin
Foto: Schipper B.
vaatje
Bols wards Nieuwsblad
De plannen voor de stichting van een
r.k. landbouwschool nemen vastere vor
men aan. Door 4iet voorlopig comité is
het terrein naast de Geref. Kerk aan de
Gasthuissingel aangekocht. Voorlopig
zal echter de school worden onderge
bracht in de r.k. ulo. Inmiddels is tot
hoofd der ~ehool benoemd onze oud-stad-
genoot, de heer Tj. dc Jong, leraar aan
de landbouwschool te ^teggerda.
Daar is bijv, de toestand in het Midden
Oosten, waar Moskou stookt tegen de
invloed van het Westen, en waarmee
ook het vraagstuk van de verhouding
tussen Frankrijk en zijn Noord Afri
kaanse protectoraten verband houdt. Er
is ook nog zoiets als de verhouding van
het Westen tot communistisch China.
Vooral de Ver. Staten staan, door de
invloed van een groep republikeinse
senatoren, scherp vijandig tegenover
Peking. Ten deze is het verschil in op
vattingen tussen Washington en Londen
vorige week weer scherp naar voren ge
komen. Engeland heeft n.l. besloten de
handel met communistisch China uit te
breiden. Zoals bekend is destijds op
voorstel van Amerika door het Westen
besloten een verbod van uitvoer naar
China toe te passen dat veel strenger
was dan dat op de uitvoer van weste
lijke goederen naar Rusland en zijn sa
tellieten. Engeland heeft nu besloten,
dat alleen nog het embargo op goede-
levisie dat de Russen geen oorlog tegen
het Westen willen, ze willen slechts
concurreren, onderling handel drijven,
ervaringen op allerlei gebied uitwisselen
en zijn op het gebied van de ontwape
ning voorlopig bereid genoegen te ne
men met bescheiden maatregelen, welke
later tot iets omvangrijkers zouden
kunnen leiden. Hij gaf toe van mening
te zijn dat de Ver. Staten geen oorlog
tegen de Sovjet-unie voorbereiden en be
leed als zjjn overtuiging dat met vreed
zame middelen het communisme toch
zou winnen van het „kapitalisme”. Min
der prettig deed het aan te horen dat
Rusland blijkbaar als zijn opbouwende
bijdrage tot overeenstemming over een
eerste faze van beperking der bewape
ning zijn oude voorstel zou herhalen dat
Amerika zijn troepen uit Europa zou
terugtrekken, in ruil waarvoor de Rus
sen hun troepen uit Oost-Duitsland, Po
len, Hongarije en Roemenië zouden te
rugtrekken. Deze twee dingen zijn to
taal onvergelijkbaar. De Amerikanen
zijn in de Europese landen met toestem
ming van de overgrote meerderheid der
bevolking van die landen, de Russen
vervullen in hun satellietstaten de rol
van bezettende mogendheid, Hongarije,
waar de regering-Kadar op Russische
instigatie steeds scherpere maatregelen
tegen de gewezen vrijheidsstrijders
neemt, is er een kras voorbeeld van.
Wat de kwestie van de controle
en de daarbij behorende luchtin
spectie betreft verdient nog ver
melding, dat dr. Adenauer meent
dat het territoir voor lucht-in-
spectie aangewezen, niet in de
eerste plaats een gebied moet
zyn dat ook Oost- en West-Duits-
land omvat.
Hij meende dat, waar de Ver. Staten en
Rusland de voornaamste tegenstanders
zijn, in de eerste plaats geheel andere
gebieden voor die inspectie in aanmer
king zouden moeten komen; waarschijn
lijk doelde hij op Alaska en een deel van
Siberië. Het bezwaar dat Adenauer
koesterde tegen een inspectiegebied in
midden Europa, komt stellig voort uit
de vrees, dat als deze inspectie goed zou
voldoen, dit misschien juist een argu
ment zou vormen om Duitsland niet te
verenigen.
Het verwondert echter, dat dr. Adenauer
dit bezwaar wel aanvoelde en zich toch
heeft neergelegd bij de poging om eerst
te trachten één faze van beperking van
de bewapening af te werken vóór de
hereniging van Duitsland gekoppeld aan
een werkelijk ontwapeningsplan aan de
orde komt.
Gesteld de Russen tonen zich in deze
eerste faze van goede wil en men komt
tot een zekere beperking der bewape
ning met een behoorlijk controlesysteem
gelooft m&n dan dat als de Russen ook
bereid zijn verdere stappen inzake de
ontwapening te doen, doch tegen de
hereniging van Duitsland blijven, het
Westen, buiten Duitsland dan, een ver
gelijk zal laten schieten omdat de Duit
sers hun zin niet krijgen inzake de her
eniging? Dat lijkt ons wel zeer fabel
achtig bij de huidige mentaliteit in het
Westen welke de ontwapening fel be
geert vanwege de gevaren van de kern
wapenen en zich als er een kans op
overeenstemming is, die allerminst zal
laten ontgaan ter wille van een speciaal
Duitse wens. Overigens is het nog hele
maal niet zeker, dat de subcommissie
der V.N. voor de ontwapening, welke
thans te Londen bijeen is, het over de
eerste faze van de beperking der bewa
pening'en over de contröle daarop eens
zal worden. Ook al doen zowel Boelga-
nin als Chroesjtsjew erg vriendelijk en
zei de laatste voor de Amerikaanse te-
vvaartegen wat ons land aangaat
dan geen Deltaplan zou helpen.
Wij zullen voorlopig maar aannemen,
dat deze Rus hier wat overdreven heeft.
Maar de werkelijkheid is al erg genoeg
en het behoeft niet te verwonderen dat
Eisenhower en Dulles in de eerste faze
van de bespreking over beperking der
bewapening hebben begrepen een nood
zakelijke overeenstemming over een vol
strekt waterdicht contróle-systeem, ter
wijl zij als inleiding van deze faze be
reid zouden zijn de proeven met atoom
bommen voorlopig stop te zetten en het
als een bewijs van goede wil zouden be
schouwen als Rusland dat gebaar met
een dergelijk besluit zou beantwoorden.
Onder zeer grote belangstelling discussieert de Tweede Kamer
deze week over de voorstellen van de regering om de huren met
25 te verhogen, waarvan de helft voorlopig zal worden geblok
keerd. Zowel de gereserveerde als de publieke tribune waren tot
de laatste plaats gevuld met belangstellenden, die dit grootse
politieke debat geanimeerd volgden. Velen van hen zullen waar
schijnlijk wel belust zijn de sensatie van een kabinetscrisis te
beleven. Niet alleen op de tribunes, maar ook in de Kamer zelf
was het onrustig, want men was er niet zeker van hoe dit debat
zou uitpakken.
en De Jong’s Nieuwsblad
Het zag er de laatste tijd naar uit, dat
dit zou gebeuren.
Zo zijn er in het dagblad „Trouw”
waarvan de a.r.-fractievoorzitter, dr.
Bruins Slot hoofdredacteur is arti
kelen verschenen over de socialistische
overheersing in dit kabinet. En ook werd
gezegd, dat het systeem van blokkering
past in een socialistische visie. Deze
stellingen maakten van prof. Zijlstra ’n
halve socialist, hetgeen natuurlijk voor
een aan a.r.-lijsttrekker een onmoge
lijke positie was. Zou dit anti-socialis-
tische geluid tegen dit kabinet we
hebben daar verleden week eveneens op
gewezen tijdens dit huurdebat zijn
herhaald, dan kon de bewindsman van
economische zaken niet langer op zijn
post blijven. De a.r.-fractie heeft dit
verschil van opvatting niet zo duidelijk
naar voren willen brengen.
De heer Van Eibergen heeft het woord
„socialisme” niet gebruikt. Het huur-
compromis dat tijdens de formatie is
gesloten noemde hij een synthese, die
met de allerbeste bedoelingen tot stand
is gekomen en die veel afwijkt van dat
gene wat leeft in de kringen der socia
listen. Daardoor werd minister Zijlstra
een principiële tegenstelling met zijn
partijgenoten bespaard. Maar verder
was de zakelijke bestrijding van dit
wetsontwerp zeer grondig.
De heer Van Eibergen heeft geen goed
woord voor deze voorstellen over ge
had. De geblokkeerde gelden zullen bij
woningverbetering worden vrijgegeven.
Nu vreesde de a.r.-woordvoerder dat de
mening gaat postvatten dat alle wonin
gen verbeterd zullen worden. Dat kan
echter onmogelijk het geval zijn, omdat
de gedeblokkeerde bedragen in vele ge
vallen zelfs te klein zullen zijn om een
douche-installatie aan te brengen.
Ook de looncompensatie vond hij niet
goed geregeld. Een huurverhoging van
25 vond hij bezwaarlijk, juist met
het oog op de prijspolitiek van minister
Zijlstra. Daarom was hij meer voor een
gedifferentieerde huurverhoging van ge
middeld 12% Bijv. 10 in de eerste
gemeenteklasse en 18 in de vijfde.
Daarmede kwam de heer Van Eibergen
bedenkelijk veel in de richting van het
c.h.-amendement, om de huurverhoging
te beperken tot 12% Beide afgevaar
digden waren het er over eens, dat er
periodiek een kleine huurverhoging tot
stand moet komen. De negen onderteke
naars van het c.h.-amendement (alleen
de namen van Jkvr. Wttewaal v. Stoet
wegen en de heren Tilanus, Diepenhorst
en Kikkert ontbreken) gingen in hun
bezwaren verder dan de a.r.-fractie. Zij
vonden de blokkering n.l. principeel on
aanvaardbaar, omdat het eigendom
wordt aangetast. En het eigendomsrecht
noemde de heer Van der Peyl (c.h.) een
der meest fundamentele rechten van de
mens. De eigenaar moet baas zijn over
zijn eigen bezit, mits hij anderen bena
deelt.
De belde c.h. ministers, Staf en Helders,
ontbraken achter de regeringstafel.
Zij zullen deze principiële kritiek ook
niet zo hoog opnemen als hun collega
Zijlstra. De heer Helders moest in de
Eerste Kamer de begroting van Zaken
Overzee verdedigen, terwjjl ir. Staf mo
menteel overzee vertoeft, n.l. in Nieuw-
Guinea. Dit bezwaar tegen de aantas
ting van het eigendom werd gedeeld
door de minderheid in de k.v.p.-fractie
en door de liberalen bij monde van de
heer Toxopeus. Deze laatste zeide, dat
het eigendom alleeen maar bij harde
noodzaak mag worden aangetast. Deze
noodzaak zag hij nu niet in.
Men herinnert zich misschien de confe
rentie van Genève nog, waarin de Grote
Vier hebben getracht ontspanning in de
politieke verhoudingen te brengen. Dat
mislukte totaal want de Russen wilden
van de hereniging van Duitsland op de
basis van vrije verkiezingen niet weten
en daarmee was de conferentie geëin
digd.
Want het Westen had dit vraagstuk
centraal gesteld, was dit opgelost dan
zou men kunnen spreken over een Euro
pees veiligheidsstelsel, dat Rusland ook
zou behoeden voor de gevaren welke het
van een Duitse hereniging zou kunnen
vrezen en over de ontwapening. Nu is
er zoals uit de gesprekken te Washing
ton en het verslag dat dr. Adenauer te
Bonn gaf, blijkt een geheel andere volg
orde van belangrijkheid in deze vraag
stukken gekomen. Dr. Adenauer heeft
het standpunt van president Eisenhower
aanvaard dat eerst gepoogd zal worden
een stap op het gebied van de bewape-
ningsbeperking te doen; als deze stap
gelukt rekenen de Amerikaanse staats
lieden op een geleidelijke ontspanning
in de verhoudingen, in welke sfeer dan
naar Westelijke opvattingen verdere be»
wapeningsbeperking en zelfs ontwape
ning gekoppeld aan het vraagstuk der
Duitse hereniging kunnen worden be
handeld.
Dr. Adenauer meende dat men wel een
jaar of twee, drie nodig zou hebben
voor dit stadium was bereikt. Er is dus
sedert de al genoemde conferentie van
Genève heel wat veranderd in de op
vattingen van het Westen. Niet zo’n
wonder trouwens, want in de laatste
paar jaar openbaart zich overal in het
Westen de angst voor de atoombom, wat
zowel te wijten is aan beschouwingen
van deskundigen en ondeskundigen als
aan de felle Russische propaganda op
dit gebied.
De heer Chroesjtsjew heeft nog
pas weer een flinke duit in het
zakje gedaan door te verkondi
gen, dat het Kremlin nu een H-
bom kan ontwikkelen, welke men
om zijn vernietigende kracht niet
eens zou durven proberen, ze
zou zelfs in staat zyn de hele ijs
kap van de Noordpool te vernie
tigen, een ingreep in de natuur,
zonder blokkering. In dat laatste geval
is een kabinetscrisis een feit. Voor de
huurders is dit punt zeker ook van be
lang. En bovendien willen zij het naadje
van de kous weten als het gaat om de
compensatie van de huurverhoging in
de lonen.
Dit overizeht moest helaas op een dus
danig tijdstip worden geschreven, dat
nog geen volledig beeld van de gang
van zaken in de Tweede Kamer gegeven
kon worden. De eerste ronde in dit gi
gantische debat is overigens geheel vol
gens de verwachtingen verlopen. De so
cialisten zullen voor deze ontwerpen
stemmen, evenals een ruime meerder
heid der k.v.p.ers. Alleen reeds daar
door kan het kabinet van een overwin
ning verzekerd zijn. Tegen deze huur-
voorstellen zullen stemmen: de anti
revolutionairen, de liberalen, de staat-
kundig-gereformeerden, de communis
ten en het merendeel der christelijk-his-
torischen, n.l. negen van de dertien.
Na al hetgeen we de laatste weken
over deze wetsontwerpen hebben ge
schreven, zal dat geen verrassing meer
zijn. Met meer dan gewone belangstel-»
ling werd geluisterd naar het betoog
van de a.r.-woordvoerder, de heer Vai|i
Eibergen. Men wist, dat de a.r.-fractip
niets van de blokkering wilde weten.
Het was maar de vraag of deze afwij
zing principieel of zakeljjk zou worden
gemotiveerd. In dat eerste geval zou
prof. Zijlstra de a.r. lijsttrekker
de portefeuille van Economische Zaken
aan H. M. de Koningin ter beschikking
stellen, hetgeen ook een kabinetscrisis
betekende. Minister Zjjlstra kon het niet
hebben, dat hij door zijn eigen geestver
wanten principieel zou worden veroor
deeld.
Uitvoering van de Postdienst op de
Pinksterdagen. Evenals reeds tal van
jaren gebruikelijk is, zal de postdienst
op beide Pinksterdagen worden uitge
voerd als op zondagen. Op die dagen
lopen de nachtposttereinen niet. De ver
zending op zaterdag 8 juni a.s. is als
op andere zaterdagen; de bestelling ver
schuift van maandag naar dinsdag 11
juni.
Telefoneren met Indonesië duurder. Met
ingang van 15 juni a.s. zal het tarief
voor radio-telefoongesprekken met In
donesië belangrijk worden verhoogd.
Aanvankelijk zou deze tariefsverhoging
reeds op 3 mei j.l. worden ingevoerd,
doch de Indonesische PTT-administratle
besloot toen deze maatregel nog enige
tijd op te schorten.
Melkprystoeslag 1955/’56. Veehouders,
die geen betalingsmandaat voor de melk
prijstoeslag 1955/’56 ontvingen, doch
die van mening zijn, dat zij recht hebben
op de toeslag, dienen vóór 1 juli 1957
in beroep te komen. Zij kunen zich daar
toe wenden tot de plaatselijke bureau-
houders, die alle gewenste inlichtingen
kunnen verstrekke.
ren welke ook niet naar Rusland mogen
worden uitgevoerd, voor rood China zal
gelden.
Peking kan dus weer Engelse
machines en spoorwegmateriaal
kopen en dit alles gebruiken voor
de industriële opbouw; andere
landen dan die tot de Westelijke
sfeer behoren, zullen stellig dit
Engelse voorbeeld, dat hun han
del zal ten goede komen, volgen.
Londen hoopt trouwens niet alleen zijn
eigen uitvoer met dit besluit te bevor
deren, maar ook dat het rood China
politiek nog zelfstandiger dan nu zal
maken van de Sovjetunie, waarop Pe
king tot nog toe was aangewezen voor
de opbouw van zijn zware industrie. De
Amerikanen zijn diep teleurgesteld door
dit Engelse besluit, zij hadden het em
bargo ongewijzigd willen handhaven,
doch de Engelsen wijzen er op, dat zij
om hun economische moeilijkheden, wel
ke mede veroorzaakt werden door de
Suez-crisis, waaraan de houding van
Amerika volgens hen mede schuldig
was, te boven te komen, nieuwe mark
ten nodig hebben.
En in het algemeen wijzen West-Euro-
pese commentatoren er op, dat een
strakke houding jegens rood China niet
meer past in een politieke sfeer, waar
in juist de Ver. Staten het initiatief na
men tot ontspanning, door hun tasten
naar toenadering tot Rusland. Het ge
beurde is intussen een nieuw bewijs hoe
zeer Engeland, dat ook voortgaat met
zijn proeven met H-bommen, er naar
streeft zijn positie als eerste rangs mo
gendheid en zijn zelfstandigheid te hand
haven. Voor Parijs om jaloers op te wor
den.
Ook Frankrijk koestert nog altijd de il
lusie een eerste rangs mogendheid te
zijn, maar het heeft geen regering, sta
biel genoeg om een doelbewuste politiek
te voeren terwijl wij dit schrijven is
er nog geen kabinet dat het demissio
naire van Mollet kan vervangen en
het is gewikkeld in een schier hopeloze
strijd in Algerije misschien aanstonds
ook in Tunesië, waar Bourguiba de Al
gerijnse opstandelingen steunt die
het moederland financieel uitput.
De landen der Europese betalingsunie
moeten al overleggen hoe Frankrijk van
een bankroet te redden.
Van Amerikaanse zijde wordt druk op
Parijs geoefend om nu eindelijk het con
flict in Algerië op te lossen, dat Was
hington als het grootste gevaar voor de
positie van het Westen in Noord Afrika
en het aangrenzende Naburige en Mid
den Oosten ziet. Er zijn wel tekenen,
dat het realisme bij een aantal Franse
staatslieden veld wint, maar het blijft de
vraag of die stroming sterk genoeg is
om de starheid van de sedert jaren ge
volgde Franse politiek te overwinnen.
kwart over twaalf is de eerste nieuwe haring aan
op Paleis Soestdijk aangeboden.
Jchipper B. P. Ouwehand uit Katwijk overhandigt H. M. een
vaaije „Hollandse Nieuwe”. Links Burgemeester Duiker van Katwijk en
rethto de reder, de heer C. den Duik.
Men moat fan alles leare, sei de jonge,
doe smarde 'r him büter op ’e
pankoek.
Als men zou menen dat de belofte van de Amerikaanse staats
lieden aan dr. Adenauer bij zijn bezoek aan Washington gedaan,
dat de hereniging van Duitsland aan een totale ontwapenings-over-
eenkpmst vooraf moet gaan, de Duitsers de zekerheid gegeven
heeft dat ontwapening ondenkbaar zal zijn zonder die hereniging,
vergist men zich toch. Want als we het goed zien, hebben niet
Eisenhower en Dulles een concessie aan Adenauer gedaan, maar
is het juist andersom.
Alle fracties behalve die der commu
nisten waren het er over eens, dat
de huren omhoog moeten. Het verschil
in huurpeil tussen oude en nieuwe wo
ningen is dan ook nog steeds te groot.
De tegenstanders tegen de huurblokke-
ring zagen geen enkele praktische nood
zaak voor deze daad. Nu, daar twyfelde
de heer Andriessen niet aan. Hij zag
wel enkele zakelijke motieven om tot
deze daad te besluiten. Enthousiast was
hij allerminst over deze blokkering,
maar deze k.v.p.-afgevaardigde besefte,
dat hier ook een politiek compromis lag
waarvan moeilijk zonder een crisis te
forceren kan worden afgeweken. De
blokkering is de prijs, die men voor het
samenregeren met socialisten moet be
talen. De tegenstanders van de blok
kering wilden deze prijs niet betalen.
De heer Andriessen begreep de houding
van de c.h.-fractie niet. Tijdens de ka
binetsformatie heeft prof. De Gaay Fort
man getracht een kabinet zonder socia
listen te formeren. Deze poging is ge
strand op de c.h., die persé de socialis
ten er bij wilden hebben. Maar dit recht
se kabinet zou niet met de blokkering
zijn gekomen. En nu heeft de c.h. een
kabinet op brede basis en nu wordt ge
probeerd van de blokkering af te ko
men hetgeen niet zonder crisis kan ge
schieden.
Dit voorbeeld is interessant, want het
tekent het algemene politieke onbeha
gen. De socialistische afgevaardigde, de
heer Bommer, kon over het algemeen
wel met deze huurvoorstellen instem
men, maar het was duidelijk, dat de
p.v.d.a. niet bereid was om de ontwer
pen nog verder uit te hollen. Ook de
socialisten zijn niet enthousiast over de
huurblokkering. Liever zien zij een
huurbelasting ingevoerd, gelijk met de
instelling van een huuregalisatiefonds,
waaruit de nieuwbouw kan worden ge
financierd. Voor de socialisten was de
grens van het toegeven ook bereikt.
En zo was het wachten op het gevecht
in de tweede ronde. Als de huurvoor
stellen niet ingrijpend worden gewijzigd
zullen zij worden aangenomen. Komen
er wel wijzigingen, dan is het de vraag
of de twee grote voorstanders (de pvda
en de kvp) het compromis nog aan
vaardbaar achten.
Zo beleven we weer dagen van echte
politieke spanning, die toch weer be
wijzen, dat de politiek niet zo ver van
„het publiek” af staat als soms wel eens
wordt beweerd. Natuurlijk is deze be
langstelling zeer afhankelijk van het
onderwerp. Een huurverhoging van
25 gaat nu eenmaal heel ons volk
aan. Dan kan men ook interesse ver
wachten. De huiseigenaren zijn be
nieuwd of de blokkering doorgaat of
dat de meerderheid van de Kamer de
huurverhoging Wil beperken tot 12%
