Installatie Burgemeester Mr. Geukers op 26 Juni
EILANDERS ZIJN NIET MEER
„ONDER ONS”
lEii
Boerekleiliet
Tj. de J.
Fan de Martinytoer
Toeristen plegen weer vreedzame invasie
op Waddeneilanden
Krijgen we een natte
zomer
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Wees zuinig met water
Zuinig gebruik van leidingwater is nood
zakelijk speciaal op warme dagen met
droog weer. Wij vestigen de aandacht op
de belangrijke werken welke worden uit
gevoerd aan het pompstation Noordber-
gum (2e en 3e transportleiding, bouw
van 4 watertorens), die spoedig eventu
ele moeilijkheden zullen overwinnen.
53e JAARGANG
DINSDAG 18 JUNI 1957
No. 46
•a
’S
h
0
0
[-
r
r
i
I
Het -gezin Geukers-Lanfersweiler komt graag spoedig naar Bolsward.
t.
1
c
bezoek de stijgende belangstelling van
de Duitsers bepaald opvallend is. Die
invasies zijn dus gebleven, maar verder
zijn de eilanden sinds het bezoek van
de Engelsen in 1666 nogal wat veran
derd, waarbij de grootste veranderingen
zich voltrokken in de afgelopen vijftig
jaar.
De eilanden werden van woonoorden
voor zeelui, boeren en jutters vooral va
kantieoorden, wat niet wil zeggen, dat
de zeelui, boeren en jutters nu zijn uit
gestorven, want wie op een eiland woont
jut op zijn tijd. Nog steeds zijn er zee
lui, nog steeds gaan er eilanders ter
walvisvangst, maar de fleur van het zee
varend deel van de eilander bevolking is
verdwenen. En voor wat betreft de boe
ren: velen van hen hebben het oog op
het toerisme geslagen en met name op
Ameland zijn ettelijke boerderijen 's zo
mers even zovele verblijfplaatsen voor
vakantiegangers
geefs, want dan is de rust weg, die de
vakantieganger op de eilanden zoekt en
vindt.
Het mag zo zijn, dat de Engelsen voor
de saaie rust zijn gevlucht, de badgast
komt er voor, Defensie wordt er helaas
niet door afgeschrikt en grapjes als die
van het oude vrouwtje van Stryp gaan
niet meer op. Voorlopig zijn de eilanden
echter nog een uniek recreatiegebied en
de vakantieganger profiteert er in stij
gende mate van.
Alle frachten lichtsje, sei de skipper,
doe smiet er syn wiif fan ’t skip.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelh.gen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
De eilanders zijn niet meer onder ons en ze zullen het ook niet
meer zijn tot de herfst begint, want het is ook tijdens de Pinkster
dagen, die een grote toeloop van Waddeneilandvaarders meebrach
ten, wel gebleken, dat de belangstelling voor de onvolprezen Wad
deneilanden nog niet bepaald aan het tanen is, doch - integendeel
van jaar tot jaar stijgt. Dat feit mag in deze tijd, nu er een
steeds groter gebrek aan recreatiegebieden ontstaat in het land
dat Nederland heet en waarin wij met z’n elf miljoen alsmaar staan
te dringen, geen verbazing wekken.
De eilanden hebben, naast schoonheid, ook nog rust te bieden en
zijn daarom voorbestemd om gezamenlijk tot een recreatiegebied
van de grootste betekenis te worden, tenminste voor zover dat ze
dat al niet zijn. Dat steeds stijgende bezoek aan deze eilanden
brengt problemen met zich, problemen ten aanzien van accomodatie,
ontspanningsmogelijkheden, zorg voor plotselinge ziektegevallen,
voor aanleg van toeristische rijwielpaden, voor propaganda, voor aan
leg van rioleiing en waterleiding en talrijke andere vraagstukken,
die in gewicht niet onderdoen voor die paar problemen, die wij hier
bij in een bonte mengeling noemden. Een zeer groot probleem is
wel de klaarblijkelijk stijgende belangstelling van Defensie, die op
enkele eilanden geschikte oefenterreinen ziet, en feit, dat een grote
en rechtstreekse bedreiging inhoudt voor de unieke functie van dit
gebied. Edoch, dit jaar is in elk geval het toeristenseizoen weer ge
woon begonnen, alsof er niets aan de hand is en er geen problemen
bestaan. Binnenskamers wordt er echter op de eilanden aan al die
vraagstukken geknutseld.
Ommekeer in 50 jaar.
In 1666 is West-Terschelling platge
brand door de Engelsen, die hier waren
geland en die na de brandstichting ook
een kijkje wilden nemen op Oost-Ter-
schelling. Toen zij echter in de verte
de statige zerken van het hoog gelegen
Stryper kerkhof zagen, vroegen zij een
Schoonheid en rust maken de eilanden tot een uniek recreatie
gebied in deze tijd van haasten en jachten.
It aeiwyt gehalte is ek mar tin
Dus it rint oer alle boegen tsjin
De greiden wier it is ien stik raei
En bonkehurd dy swiere klaei
To Utert hat men üs forteld
Foei it wetter as mei amers del
To Hilversum ek, Pinkstersnein
Mar wy reitsje foarby fan rein.
oud vrouwtje of dat daar in de verte,
die dingen, die precies op menselijke ge
stalten leken, misschien soldaten waren
en hoeveel het er wel konden zijn.
„Er staan er bij honderden en er liggen
er bij duizenden”, was volgens de over
levering het antwoord van het vrouwtje,
waarop de Engelsen niets anders meen- Sokke lepenbiere nutsbidriuwen kinne in twaddeklascoupé, de leechste, better
haar huwelijk
op de foto de kin-
en pas 2 jaar werd
het gezin deed op 3 maart j.l.
Tekort aan bedden.
In zekere zin zijn die boerderijen een
uitkomst, want die nemen vele tiental
len bezoekers op. Er is namelijk met na
me in het hoogseizoen een tekort aan
accomodatie. Huisjes, pensions en hotels
zijn vol en bijna niemand neemt het ri
sico zijn bedrijf belangrijk uit te brei
den, daarvoor is het seizoen nog steeds
te kort en daarvoor zijn de investeringen
voor uitbreiding te hoog. Voorlopig zal
men het in het uitrekken van het sei
zoen moeten zoeken en in verband daar
mee is een deugdelijke vakantiesprei-
ding over het gehele land zo langzamer
hand geen wenselijkheid, maar een nood
zaak. Intussen wordt gedaan wat moge
lijk is. Vooral ook de gemeentebesturen
zijn actief, maar vele voorzieningen wor
den tegengehouden door een absoluut te
geringe financiële armslag.
Het is duidelijk, dat de eilanden door het
toerisme veel meer voorzieningen moe
ten treffen, dan voor eigen bevolking
nodig zouden zijn.
Doch, de rijksuitkeringen zijn nog steeds
vrijwel afgestemd op het aantal vaste
bewoners van de eilanden en dat is be
paald onjuist. Het is even onjuist als
de belangstelling, die Defensie, nog
steeds voor de eilanden koestert. Enkele
jaren geleden werd ’t gevaar van stich
ting van oefenterreinen op Schiermon
nikoog ternauwernood afgewend. Sedert
dien wordt er echter met straaljagers
geoefend boven de Vliehors, de uitge
strekte en unieke zandplaat op Vlieland.
Daar zal nu binnenkort een tankbaan
worden aangelegd en er is in de nabij
heid reeds een bescheiden vliegveld, ter
wijl er voorts naar verluidt plannen zijn
voor oefeningen boven de Noordsvaar-
der, de zandplaats van Terschellings
Westpunt. Verleden jaar zagen wij een
legerwagen met rupsbanden op Vlielands
strand, notabene in het hoogseizoen en
er was meer.
Defensie heeft nu toegezegd de vogels
•en de badgasten met rust te zullen laten,
door in het hoogseizoen niet te oefenen.
Wanneer Defensie geen woord houdt,
zijn alle activiteiten van gemeentebe
sturen en V.V.V.’s om gasten aan te
trekken, om musea in te richten, om een
Trompshuis op Vlieland te restaureren
en schelpenpaden aan te leggen, ver
verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
den, dan dat die woorden op soldaten
duidden, en de vlucht namen.
Onlangs wist een grapjas te vertellen,
dat die Engelsen niet gevlucht waren
uit angst, maar omdat zij het op het
eiland zo verschrikkelijk saai vonden,
omdat er niets te doen was, zo min als
er nu iets te doen zou zijn. Maar die
grapjas zat er glad naast. Engelsen
houden van hun rust en die rust van
de eilanden is juist de grote aantrek
kingskracht, die de eilanden op de va
kantieganger hebben. Die rust zal er
geweest zijn, toen de Engelsen kwamen
en die is er nog, maar nu beleven de
eilanden geen invasie meer van Engel
sen, doch van vele tienduizenden va
kantiegangers uit binnen- en buitenland,
waarbij voor wat betreft het buitenlands
Nu de afgelopen voorjaarsmaanden:
maart, april en mei droog zijn geweest,
eigenlijk veel te droog voor vele veld
gewassen, zult u zich misschien wel
eens hebben afgevraagd of we de regen,
die we in de lente te weinig hebben ge
had, deze zomer nog moeten verwach
ten. Nu kunnen we dit natuurlijk niet
zomaar één, twee, drie zeggen. Wel
kunnen we bepaalde feiten waarvan
nogal eens gedacht wordt dat ze een
zekere invloed op het weer zouden heb
ben, eerst uitschakelen. O.a. verschijn
selen op sterrekundig terrein, zoals de
staartster ,die we in het laatst van april
konden bewonderen en de maansverduis
tering van 13 mei j.l.
Ook wat de almanakken allemaal over
de komende zomer schrijven kunnen we
overboord werpen. U hebt waarschijnlijk
wel eens gehoord: „de Enkhuizer heeft
altijd gelijk!”
Dit valt nog wel eens te betwijfelen,
want in werkelijkheid gaat het weer zijn
eigen gang. Het houdt zich helemaal
niet aan de door de almanakken voorge-
schreven gedragslijnen. De almanak
wordt altijd het beste getypeerd door ’t
gezegde„Almanak-leugenzak”.
Maar met welke factoren moeten we
dan wel rekening houden als we ons
aan een voorspelling van het weer in
de komende zomer wagen? Wel, het be
trouwbaarst zijn, volgens de deskundi
gen die aan het K.N.M.I. zijn verbon
den, de gegevens over het weer in de
jaren die achter ons liggen. Hoe langer
de periode dan van de waarnemingen is,
des te beter.
Als we nu de gegevens over de neerslag
in ons land bekijken in de periode van
1850 tot en met 1949, dan zien we
Ja minsken, ’t liket net sa rom
In dripske hea mar dat der komt
April brocht fierstofolle kjeld
De blommemoanne, oars heech yn tel
Dy’t 't diz kear frij hwat sitte liet
In lytse weide it pounsmiet
De üngetiid is gau oan ein
O krigen wy bast mar hwat rein
Forline maitiid, alles grien
Twa kuilbulten op 't efter hiem,
Wy setten aerdich fé op stal
Lykwols nou wiist it tige mal,
We bin bang dat wy foar üs kij
Straks fierstomin to fretten krij
De Bilt hat it al sa faek sein
Depresjes en hwer bliuwt de rein.
Hwat hat Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Al had de benoeming van Mr. J. A. Geukers tot burgemeester van F
van zondag j.l. kwam toch nog zo onverwachts dat het voor" de heer
en omgeving. Vandaag is Mr. Geukers reeds in
ig een feit is, wenst hij natuurlijk met vrouw en
Bolsward te komen. Toch zal de officiële installatie waarschijnlijk niet eerder plaats vinden
er in dit tijdvak 15 droge lentes zijn ge
weest. Onder een droge lente wordt dan
verstaan: minder dan 95 mm neerslag
in de maanden maart, april en mei. Dit
voorjaar bracht het gemiddeld tot 100
mm (omdat maart zo nat was). In die
zelfde periode waren er 14 natte zomers.
Nu is het in die honderd jaar nooit ge
beurd, dat er op een droge lente een
even droge zomer volgde.
Terwijl het eenmaal in hetzelfde tijdvak
gebeurde, dat er op een droge lente een
erg natte zomer volgde. De kans dat we
een droge zomer krijgen is dus uiterst
klein, getuige deze waarnemingsreek-
sen die in De Bilt werden gedaan. Ook
een erg natte zomer lijkt onwaarschijn
lijk, hoewel de kans daarop wel groter
is. Nu is het begrip „natte zomer” ook
wel ietwat rekbaar, het hoeft niet altijd
een zomer zoals die van 1956 te zijn,
m. a. w. ze zijn er in soorten.
Zo u waarschijnlijk uit ervaring wel
weet wil het weer graag „by riten”.
Hierop is onze voorspelling dan ook wel
dat enigszins gebaseerd.
lieding. Hja kin dat dwaen, hwant hja
hat de macht derta. Mar fansels wol hja
ek dat har ünderdanen deselde wei lans
geane. Middenstander en boer bygelyks?
It is mar in domme fraech.
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Wanneer deze werken klaar zijn zal het
voorzieningsgebied op dagen van groot
verbruik van een betere druk gewaar
borgd zijn. Momenteel moet er nog een
beroep worden gedaan op de zuinigheid
van het publiek terzake van het gebruik
van water, vooral op zaterdagen en maan
dagen.
segen wêze foar de gebrükers. Yn Ame
rika sitte dizze dingen allegearre hast yn
hannen fan partikuliere ündernimmers,
mar ik soe net graech sizze doare dat
soks better is, grif hjir net, hwer’t de
oerheitsbidriuwen troch inoar op in tige
goede namme stean.
Mar nou is it ynteressant ris to sjen,
hoe’t dy oerheit mei syn bidriuwen docht
en hokfor ekonomysk en finansiële poli-
tyk dermei bidriuwt. Hwant dy oerheit
wol en moat it foarbyld wêze fan in goe
de bidriuwslieder. Hja mei mar ien doel
ha, it algemien bilang, it algemien wol-
wêzen. Mei oare wurden kin men sizze,
dat de minsken sizze en tinke meije: sa
as- de oerheit docht, hearre wy winlik ek
to dwaen.
Inkele wiken lyn waerd üs tastjürd it for-
slach fan it spoar. De N.V. Nederlandse
Spoorwegen, in
hwer’t elk mei to krijen hat. Dizze spoar-
wegen forsoargje in bilangryk faset fan
it aparaet, dat nedich is om de minsken,
op in goede, feilige en sa goedkeap moog-
like wize, to bringen hwer’t hja net bin-
ne. Sa stiet to lézen yn it stationsgebou
to Ljouwert. In machtich, moaije spreuk:
„De minsken wolle wêze, hwert hja net
binneEn dêr soarget it spoar foar.
Dat is mear as in bytsje en dêrfoar binne
spoarwegen oanlein, stations boud, oer-
wegen makke, wissels en bifeilingen, sei
nen en net it minst: treinstellen yn folie
forskaet. Doe’t yn 1945 de oarloch oer
wie, hiene de Dütskers hjir net folie
bliuwe litten en boppedat hwat der jit
wie seach der üt as diakenreau. It tal bi-
ünder lieding skikbere sitplakken wie jit 31.000 hwer-
1 fan 23.000 yn alderwetske stoomtreinen
en 8000 yn elektryske of dieseltreinen.
Yn de tsien jier, dy’t nou forroun binne,
is dat tal sitplakken opfierd ta 106.000
hwerfan 60.000 yn elektryske treinen.
Alle houten wagons binne der yn dizze
jierren üt goaid, it is nou allegearre stiel.
En dermei is Nederlan it earste lan, dat
soks birikt hat. De klassen binne fan trije
op twa werombrocht en elk sil it wol
iens wêze, dat men tsjintwurdich yn in
en
nofliker sit as eartiids yn in twadde en
dat wie doe de middelste.
De hurde, houten banken hawwe üttsjin-
ne. Om soks dwaen to kinnen hat in
enoarme kaptaels-ynvestearing nedich
west, dy’t foun is yn de opbringsten fan
dit bidriuw. Mei oare wurden, hja haw
we dit dwaen kinnen troch elts jier in
fiks tal miljoenen derfoar to brüken.
Om dizze modernisearing troch-fiere to
kinnen, hawwe hja mei ynstimming fan
it regear de tariven forhege en f
hja dy altomets fierder. Hwant der moat
hiel hwat yn it laedtsje komme, sil it
spul draeije kinne. Alderearst de leanen
en salarissen fan de lju, dy’t by it spoar
binne. Dat kostet 168 miljoen.
Dizze leanen binne, lyk as rounom, fan
sels in stik heger wurden. It soe mis
wêze as it oars wie. Mar it tal minsken
semy-oerheitbidriuw, by it spoar wurdt net greater, mar alle
jierren lytser. Nei de oarloch wiene der
mear as 40.000 en nou binne hja sakke op
33.000. In forleging fan mear as 25%.
En dat wylst it oantal kilometers riden
omheech gien is fan 55 oant 73 miljoen.
Men sjocht hjir düdlik de tendins fan it
moderne ekonomyske libben. Mear
dwaen mei minder minsken. Mar dit kin
allinnich as oan de oare kant mear kap-
tael brükt wurdt. En sa stiet dan earst m
post fan leafst 90 miljoen foar materia
len en ünderhald. Dat is al in hiele houw.
Mar it is net genóch. Der komme dan
de saneamde ófskriuwingen by en
binne ek jit 73 miljoen. Meiinoar dus
likefolle as de leanen en salarissen. Dizze
ófskriuwingen meitsje nij kaptael frij
foar dy modernisearing. En hja wurde
birekkene neffens de forfangingswearde jowt it foarbyld fan moderne bidriuws-
fan it materiael. Dat bitsjut, dat de óf-
skriuwing net giet fan bwat hja koste
hawwe, mar fan hwat hja hjoed kostje
soene. Dizze methoade pasje al dizze
oerheitsbidriuwen ta, ek üs P.E.B. en der
mei wurdt in hiel bilangryk diel fan de
opbringst wer yn it bidriuw stoppe. Om’t
wy praktysk nei de oarloch mar hegere
en wer hegere prizen hawn hawwe, stiicht
dizze forfangingswaerde mar troch en
bringt al greatere kaptalen yn it bidriuw
IN BILANGRYK JIERFORSLACH
De greate bidriuwen, dy’t yn üs lan bi-
langrike en ünmisbere tsjinsten biwize,
steane ticht oan de oerheit. Soms, lyk as
mei telegraef en telefoan, is it ek yn
namme in steatsbidriuw.
Mar by de elektrisiteit binne it faken-
tiids de provinsje en by de wetterlieding
is de konstruksje wer oars, dy wurdt
droegen fan in great tal gemeenten. Yn
elts gefal wurkje dit soart bidriuwen al-
hiel of foar in great part f
fan oerheitslichamen. Dêrmei hawwe hja
ek in soarte fan monopoalje yn sa’n for-
sjenning of tsjinst. Fan lyksoartige kon-
kurrinsje is gjin sprake, hja hawwe de
baen frij. Ek yn oar opsicht kinne hja
dan rekkenje op dy oerheit. Har bi-
driuwskaptael wurdt harren taskikt, har
tariven wurde fan de oerheit fêststeld en
de gebrükers kinne it nimme of stean lit-
te, mar op oa're wize itselde krije, kinne
hja net.
Kom stelt de üngetiid toloar
De simmer stiet noch foar de doar
Jow wierlik mar gjin moed forlern
Wy bin’t de léste jierren wend
Rispmoanne jowt it greatste part
Derom sjoch net sa stomme swart
’t Is better laitsje en sjong optein
Nei droechte komt er altyd rein!
PYT.
werom. En dermei wurde de treinstellen
elektrysk makke, dermei wurde nije sta
tions boud en viadukten oanlein. Foar
elektrisiteit, mei oare energymiddels,
waerd 65 miljoen bitelle. Dat wie dus
minder as de ófskriuwmg. Set men de
bidragen foar deistige kosten, neist de
kosten foar kaptaelguod, dan waecht it
léste hoe langer hoe mear swierder.
Better materiael, dat folie yntensiver
brükt wurdt, der stribbet men nei. It tal
forheegje sitplakken wurdt net greater, mar lytser.
Foar de oarloch wie it 160.000 nou is it
jit 106.000 mar mei dit folie lytsere tal
sitplakken namen hja mear as twa kear
safolle minsken mei. Wie it net sittende,
dan mar steande. Elk, dy’t mei it spoar
giet, wit hoe sterk dit systeem trochfierd
wurdt, al soe men graech ris freegje wol
le of sa’n stean- of hingplak mei likefolle
bitelle wurde moat. Dat de skroef hjir
al to slim oandraeid is soe ik net graech
sizze wolle, mar ik tink it al.
It spoar is fierder ek eigner fan hiel hwat
autobusündernimmings, sa as üs NTM
bussen en dy fan de NACO. Ek it fracht-
forfier fan „Van Gend en Loos” is in bi
driuw fan it spoar.
Yn dizze tsjien jier hat it spoar him ko-
lossael üntwikkele en fornijd, gjin minsk
kin dat üntstride, mar it wie net forgees.
Har ynkomsten giene sünt 1938 fiif kear
omheech. Doe wiene hja 99 miljoen nou
479 miljoen. Mei hyltyd minder minsken
dy mei hieltyd mear kaptael. Dat is de grea
te lijn yn alle moderne ündernimmingen.
Dat greatere kaptael moat üt de ünder-
nimming komme, it moat oerfortsjinne
wurde oars rekket men efter op. De Steat
Bolsward reeds enige tijd „in de lucht gehangen”, dat
deze verleden donderdag zou geschieden met ingang
Geukers en zijn gezin moeilijk is, zich zo gauw los te maken van zijn werk
Bolsward om over een en ander nader overleg te plegen. Nu de benoeming
kinderen zo spoedig mogelijk naar Bolsward te komen. Toch zal de officiële
dan woensdag 26 juni a.s.
Hierboven ziet U de nieuw benoemde magistraat met zijn echtgenote en kinderen. Burgemeester Geukers is geboren op 2
maart 1921 te Haarlem en dus thans 36 jaar oud. Zijn echtgenote mevr. Geukers-Laufersweiler was voor 1
sociaal-werkster bij verschillende bedrijven en heeft dus een sterke sociale belangstelling. Verder zien we
deren: Josje, die geboren is op 21 april 1954 en dus pas 3 jaar is, Marijke, die volgde op 9 mei 1955
en de kleine Lidwientje, die als een verlaat verjaardagsgeschenk haar intrede in 1
Natuurlijk wacht Bolsward met grote belangstelling de komst van het burgemeesterlijk gezin af, terwijl mijnheer en mevrouw
Geukers verlangen spoedig echte Bolswarders te worden.
L
