H
Concentreren: noodzaak voor vele Friese
bakkers
Een kwart van alle brandschade veroorzaakt
VAN DE FRIESE KAATSVELDEN
Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
door boerderijbranden
Fan de Martinytoer
Tj. de J.
Bakkersvraagstuk is bijna nergens zo groot
als in Friesland
Gouden filmpjes
Fakansj er egels
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Dodelijk ongeluk bij
Spannum
53e JAARGANG
DINSDAG 9 JULI 1957
No. 52
Combineren en concentreren.
Hwat haf
zijn,
-i
2.
3.
4.
HALDT DE BAEN FRIJ.
1.
2.
3.
4.
5.
-> om drie uur. Hij bakt brood
lalf tien en laadt dan voor de
2.
3.
Hwat is dy snoek dochs tin, sei de man,
doe hied er in iel yn 'e han.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelh.gen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
uitslag was:
KI. Wassenaar, Joh. Zijlstra en J.
Tolsma.
J. Faber, S. Olivier, G. Groen.
P. Schuil, S. van der Zee en Fr.
Helfrich.
Uitslag:
Harlingen: J. Ligthart, B. van Dijk
en R. Hoekstra.
OosterlittensM. Santema, P. Sante
ma en M. van der Molen.
Leeuwarden: J. Monsma, M. Degros-
so en R. de Groot.
St. Jacob: K. Krol, Y. Gerlofsma en
G. Dijkstra.
Holwerd: R. Claassen, R. van der
Ploeg en K. Helder.
maar op 5-4 6-2 plaatste Faber met een
zitbal zijn partuur in de finale.
De finale was gauw beslist. Wassenaar
c.s., die een partij minder hadden ge
speeld, stonden tegen een uitgekaatst
trio Faber, dat het niet verder wist te
brengen dan één spel.
De
1.
2de week van juli 1907
Te Uitgeest werd ingebroken in de
Holl. Melksuikerfabriek.
In Gaasterland is het druk met de meeu-
wenjacht. Iemand beroemde hem er op
600 sterns te hebben neergehaald. Zoiets
moest toch verboden worden.
Ie kwaliteit natuurboter. J. J. Lemstra,
Grootzand, Bolsward.
In Friesland zijn de boterprijzen:
Sneek: Boerenboter f43.Fabrieksbo-
ter f 44.50.
Leeuwarden: Boerenboter f43.Fa-
brieksboter f 44.50.
Van een tweede snee hooi komt dit jaar
weinig terecht. De koeien hebben het
nieuwe gras broodnodig. Al veel te lang
moesten ze op de fennen blijven.
Het feest te Workum sloot aanvankelijk
met een tekort van f 200, maar heeft
achteraf een sluitende exploitatie met
een ontvang en uitgaaf van f 1118.47.
B. en W. van Bolsward roepen sollici
tanten op naar de betrekking van werk
vrouw in het gemeentehuis. De beloning
is f 186.per jaar,
KI. Wassenaar, Joh. Zijlstra, J. Tolsma
winnen te Haiflingen.
Verrassingen aan de lopende band.
In Harlingen stonden 12 parturen op de
lijst voor de wedstrijd 1ste klas vrije
samenstellingen. Het spel was van goe
de kwaliteit en door de vele verrassin
gen was het verloop interessant.
De eerste verrassing was het sneuvelen
in de eerste omloop van het sterke par
tuur Van der Leest, Jansen, Hiemstra
tegen P. Schuil, Fr. Helfrich, S. van der
Zee. In de tweede omloop kwam de
tweede grote verrassing: het 2de klas
partuur Faber, Olivier, Groen wist op
de stand 5-4 6-4 het sterke partuur
Hoekstra, Veldkamp, Vlietstra de ver
dere weg naar het succes te versperren.
Op de drie wisten ze ook Schuil, Van der
Zee en F. Helfrich aan hun zegekar te
binden. Sikke Olivier was in deze partij
prima op dreef en bewees ook nu weer,
nog best in de eerste klas mee te kun
nen doen. Schuil c.s. wisten een 2-5 ach
terstand nog wel in te lopen tot 4-5,
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
In het afgelopei
derijen door I
schade van 1
één miljoen meer is dan vorig jaar. In
dit bedrag zijn de bedrijfsschade en de
igoatsjes en de
ik de boerinne
wie tige wiis mei har nijmoadrich wenhüs
en
p van zijn zusje naar Spyk-
tille. Ze wilden een kijkje nemen bij de
warme dagen in
getale verfrissing zoeken. Deze
ligt ongeveer op vijf minuten af-
hun boerderijtje.
huis te gaan, zette het knaapje
de macht over het stuur verloor. Hij
Driuw it eigen sin net troch
Dat timperet it nocht
En brekt de freonskip stikken
Prebear je as it kin
Nei’t plan fan in freondin
As maet jin hwat to skikken.
Stjür ris in aensichtgroet
It docht neisten meastal goed
As dy’t om utens sitte
In libbensteken bring
Licht dat hja oars gau tink
Ik bin üt it each forgetten.
Nim op it ütgeansdei
Net alles tagelyk mei
Troch oerdied fan bisiken
Biskógje oandachtich stil
’t Blykt letter grif, der sil
Men ’t meast fan opstrike.
It is hast wer safier
Fakansje-plannen blinke
Wy winskje elk fortier
En jow in stik twa winken
Biwarje in fleurich sin
Rint it waer in dripske tsjin
Sit dan noait noartsk to stinnen
Da's allemans fortriet
Sjong leaver in munter liet
Nei rein komt altyd sinne.
Tel it jild net hieltyd oer
Utgean is stomme djür
Noait om in kwartsje skrieme
Lykwols ’t mei ek bitsjut
It docht alhiel gjin nut
Unnedich to forgriemen.
Gemiddeld bakkersinkomen: te laag.
Op de plattelandsbakkerijen in Friesland
bedraagt de gemiddelde weekomzet acht
zak, maar het moest minstens tien of elf
zak zijn. Het gemiddelde bakkersinkomen
ligt op omstreeks vierduizend gulden per
jaar, maar er r:;~ v-
nauwelijks de helft halen en het ligt
voor de hand, dat zich hier en daar
koude sanering
een deel van d<
Friesland, die voor velen zo eenvoudig
begon. Iedereen, die vroeger een tijd met
een hengselmand de boer op was geweest
om brood te bezorgen, begon zelf een
bakkerij zodra hij de kans zag en zo
komt Friesland aan teveel bakkers. Het is
een vraagstuk dat zichzelf oplost ten koste
van alle plattelandsbakkers, wanneer die
niet zelf iets doen en gelukkig wordt er
op vele plaatsen iets gedaan.
It waer en in bytsje fortün jowe folie
mear as hokfor regelingen ea dwaen kin-
ne. Krekt dêrom moat men mei dizze
regels sa hoeden wèze. Ik wol perfoarst
net sizze, dat it regear net mei soargje
moat foar in bisteansgroun, mar dat moat
by in greate „lijn” bliuwe. As it regear ieuwen de minsken dér delset hat, hwert
soargje kin foar in reedlike molkpriis en A
in reedlike priis foar in stikmannich haed>-
Simmer en sinne binne op it heden baes
en mannichien is dit tige nei it sin. Hiel
hwat oaren, foaral hjir op ’e swiere groun
snakke nei wetter en in goede wiete rite.
Op de klaei en de knip is net folie hea
komd, hiel hwat boeren koene net mear
as ien weide it pounsmiet yn ’e skuorre
bringe. Greate pleatsen mei 50, 60 wei
den hea, dat liket net bést. Guon hawwe
al hea koft om de winter to dekken. Hjir
om Boalsert, nei de Snitser en Wommel-
ser kant foaral sit mannich boer mei
skuorren yn it lan, ynpleats fan hea yn ’e
skuorren.
Djippe, brede skuorren, hwerfan men
tinkt, hoe komme hja ea wer ticht en it is
foar dy boeren in hiele toer fretten foar
de bisten to balden. De tongerbuijen
kwart van alle brandschade, doordat
brand op de boerderij in de regel zo n
Per dag branden in ons land gemiddeld
twee boerderijen af. Volgens deskundigen
wordt de helft van het aantal boerderij
branden veroorzaakt door onoplettend
heid, onvoorzichtigheid, nalatigheid en
door spelen met vuur door kinderen. Spe
len met vuur alleen al is oorzaak van
één vijf de van alle branden op de boer
derij
Het is daarom noodzakelijk zich ernstig
te bezinnen op het voorkómen van deze
jaarlijkse, grote vernietiging. Men is nog
steeds onvoldoende doordrongen van de
noodzaak voorzichtig te zijn en zijn ge-
’s Morgens vijf tot 's avonds
zeven
Bakker Tilstra, die ergens in Friesland
woont, staat ’s morgens om half vijf op,
’s zaterdags om drie uur. Hij bakt brood
tot ruim half tien en laadt dan voor de
eerste maal op de dag zijn bakfiets vol.
Hij stapt er welgemoed op en gaat brood
rondbrengen. Soms kan hij een klant
niet eens per bakfiets bereiken. Sommige
klanten zou hij zelfs niet per fiets kunnen
halen en loopt hij erheen en laat zijn
bakfiets ergens staan. Met zijn mand on
der de arm gaat hij door de landerijen
en soms duurt het een half uur voor hij
weer bij zijn bakfiets terug is. Dan heeft
hij een paar broden verkocht. Bakker Til
stra is 's avonds om zeven uur klaar met
zijn dagtaak, te moe dikwijls om nog
„pap” te kunnen zeggen, te moe om aan
dacht aan zijn kinderen te kunnen beste
den, of om nog iets te doen. Dat gaat
al jaren zo en wie meent, dat bakker
Tilstra z’n schaapjes wel op het droge
krijgt of misschien al heeft, zit er naast,
want diezelfde bakker kan maar nauwe
lijks aan al zijn verplichtingen voldoen.
Concentraties, zoals die hier en daar tot
stand zijn gekomen en die voor wat be
treft de afstanden bij de bezorging met
behulp van moderne vervoermiddelen
niet zoveel problemen behoeven te heb
ben en die reeds bewezen, dat ook con
centratie voor meerdere dorpen mogelijk
zijn, vergen een zelfoverwinning voor
iedere bakker, die erin deelneemt.
Hierin schuilt echter een oplossing, ook
met betrekking tot het bestaande perso
neelsgebrek. Concentratie kan echter pas
idaal zijn, wanneer ook de klanten in de
combinatie worden ingebracht en wijks-
gewijze verdeeld.
Het is de tijd, die de bakkers in deze
richting drijft. Uitbreiding van klanten-
samenleving het warmste hebben gehad? Wij weten het niet zeker,
1
die eerst achter de hete ovens hebben gestaan en die voor
{111 1 1
den om hun producten weer aan de man, of beter: aan de vrouw te
brengen. Hoe meer wij erover nadenken, hoe stelliger wij durven
verklaren, dat het inderdaad de bakkers moeten zijn geweest, en dat
zijn er heel wat in Friesland. Dit gewest kent namelijk rond duizend
bakkers op bijna 470.000 inwoners, dat is om precies te zijn een
bakker op ongeveer honderd gezinnen. Een kind kan bijna narekenen,
dat hier iets niet klopt, dat hier problemen schuilen en niemand
weet dat beter, dan de bakkers zelf. Reeds jaren hebben ook de
Friese bakkers zich georienteerd omtrent de voor- en nadelen van
concentratie en velen hebben
gehoopt en
concentratie tot stand gekomen in
Olderberkoop, Jubbega, Langezwaag en Bakkeveen
maar een
ingericht,
een beetje voorzichtiger. Maar
bakkersprobleem, dat nergens zo sterk leeft als in Friesland, aan de
wortel werd aangetast.
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
kring is op het platteland moeilijk, zo
niet onmogelijk, modernisering en mecha
nisering van een bakkersbedrijf, is onmo
gelijk door gebrek aan kapitaal, instand
houding van een eenmansbedrijf betekent
dikwijls een (langzame) zelfmoord. De
geleverd tot initiatieven in staat te zijn.
Er blijkt toch nog een toekomst te zijn,
zolang de mens brood eet en zolang er
aanpassing aan de omstandigheden wordt
nagestreefd. Maar of de leerlingen van
de bakkersvakschool in Leeuwarden hier
zo over
breken over de hitte van de oven, be
twijfelen we, als we bijgaande foto bekij- Bijvullen
ken. Trouwens, dat de mens nog brood
eet is eigenlijk voor hen het beste bewijs
dat er straks ook bakkers nodig zijn
A. Veldkamp.
M. v. d. Weerd, S. Olivier en A.
de Jong.
Joh. Stavinga, D. Miedema en H.
Zijlstra.
K. Wassenaar, C. Hoekstra en J.
Pander.
Harlinger jongens winnen te Wier.
Het sterke Harlinger partuur heeft de
gang er nu in, en wist hier voor de
derde achtereenvolgende maal te zege
vieren.
De overwinning heeft echter tweemaal
aan een zijden draadje gehangen. Op de
drie tegen Leeuwarden zagen de haven
stadbewoners tegen een 1-5 achterstand
aan en in de finale tegen Oosterlittens
kwam na een prachtpartij alles aan de
hang.
Er stonden 23 parturen op de lijst.
In de tweede omloop verloor Pingjum
op 4-5 6-6 van Huizum en Marssum op
5-5- 2-6 van Oosterlittens. Schalsum
wist tegen St. Jacob een 5-2 voorsprong
te nemen, maar moest toch in hun te
genstanders de meerderen erkennen.
Zoals reeds gemeld, kwam een prima
spelend Leeuwarden in de halve finale
met een 5-1 voorsprong tegen Harlingen
op winst te staan. In het zicht van de
haven vlotte het bij de hoofdstedelingen
plotseling zo goed niet meer. De Harlin-
gers wisten hier onmiddellijk van te pro
fiteren. In een ommezien was de stand
gelijk en ook het beslissende eerst was
met een zitbal van Ligthart voor Har
lingen.
De finale tussen Harlingen en Ooster
littens werd nog een prachtig slot. Aan
weerszijden zekere opslag en goed perk-
spel. Harlingen was telkens iets voor,
maar vooral Tinus Santema liet zijn te
genstanders niet los. Op 4-5 6-6 bracht
hij met een fraaie bovenslag de partijen
op gelijke voet.
Ten slotte slaagde M. van der Molen
er met volle telegraaf niet in de kaats
te passeren.
Negenjarig jongetje viel met zijn fiets
Vrijdagavond omstreeks acht uur had tus
sen Spannum en Hennaard een tragisch
ongeluk plaats.
De negen-jarige Nammen, zoontje van
de veehouder Sjoerd D. Dijkstra, reed
in gezelschap van zijn zusje naar Spyk-
{.•11 'r -11 i “i i 7 i
zwemmers, die daar op warme dagen in
grote gC r
plaats ligt ongeveer op vijf minuten af
stand van hun boerderijtje.
Toen het voor de kinderen ujd werd om
weer naar huis te gaan, zette het knaapje
even flink gang met als gevolg dat hij
de macht over het stuur verloor. Hij
raakte met zijn fiets over de kop en sloeg
mt het hoofd tegen het wegdek.
In zorgwekkende toestand opgenomen en
bij de familie J. Kingma binnen gedra
gen constateerde de direct ontboden arts
dr. Nammensma, dat er weinig hoop was
j gaf order het
slachtoffer naar het ziekenhuis te Leeu
warden te vervoeren. De ziekenauto was
spoedig ter plaatse aanwezig maar na en
kele minuten rijden, nog voor Winsum,
bleek het knaapje reeds te zijn overleden.
De auto keerde en bracht hem naar de
ouderlijke woning terug. Hij heeft na het
ongeluk nog een klein uur geleefd.
Het gezin Dijkstra had vijf kinderen. De
deelneming met de zwaar getroffen
ouders bleek in Spannum en Edens alge
meen. Dinsdagmiddag heeft in de Ned.
Herv. Kerk te Spannum de rouwdienst
plaats.
Joh. Zijlstra tweemaal winnaar.
Zaterdag hield Ternaard een wedstrijd
voor 24 uitgenodigde le klassers.
Hoewel een schuin over het veld staan
de wind nogal hinderlijk was voor de
uitslag, stond het spel toch op behoor
lijk peil.
In de eerste omloop lieten Van Sinderen,
Van der Zee en Hiemstra tegen Wasse
naar, Hoekstra en Pander een 5-1 voor
sprong nog glippen en verloren nog op
5-5 2-6. Een grote verrassing was de
nederlaag van het sterke partuur Hoek
stra, Jans, Vlietstra tegen Stavinga,
Miedema, H. Zijlstra. Jansen en Vliet
stra speelden zwak, op 5-2 6-0 kwam
het einde, toen Zijlstra de kaats pas
seerde.
In de tweede omloop konden Stavinga
c.s. die krachttoer tegen Sytsma, Joh.
Zijlstra, Veldkamp niet herhalen; ze
brachten het niet verder dan een spel.
De andere halve finale tussen Van der
Weerd, Olivier, A. de Jong en Wasse
naar, Hoekstra, Pander, werd, vooral
door prima spel van Van der Weerd en
met 5-3 door eerstgenoemde gewonnen.
In de finale tussen Van der Weerd en
Sytsma c.s. konden eerstgenoemden zich
tot spellen gelijk handhaven. Daarna
maakten Sytsma c.s. met sterk spel, zo
wel aan de opslag als in het perk, aan
één stuk de drie spel vol.
Uitslag:
1. J. Sytsma, Joh. Zijlstra (koning) en
De uiterste waarzaamheid blijft daarom
altijd geboden. Men mag dan ook nooit
en te nimmer bij het bijvullen van de mo
toren roken, ook niet na het sluiten van
de brandstofhouders. Anders zou het U
kunnen vergaan als een andere overigens
zeer zorgvuldige boer, die na het bijvul
len van de benzinemotor van zijn melk
machine en zorgvuldig afsluiten van
beide doppen, door het opsteken van zijn
pijp nauwelijks zijn eigen leven kon red
den en zijn gehele veestapel en zijn boer
derij in vlammen zag opgaan.
zond verstand te gebruiken. Teveel wor
den uit sleur, onbekendheid of zorgeloos
heid talloze onachtzaamheden begaan,
omdat er nog nooit wat is gebeurd en
men zélf nog nooit brand heeft gehad.
Tot het te laat is en niet alleen de boer-
bakkers hebben echter reeds het bewijs derij, doch misschien ook mensenlevens
verloren gaan. Was een boerderij altijd
al een gemakkelijk brandbaar gebouw,
met de tegenwoordige hulpmiddelen, zo
als benzine, trekkerpetroleum, wasben
zine en flessengas is ’t brandgevaar nog
aanzienlijk toegenomen. Deze stoffen zijn
nadenken, of die zich het hoofd bij onoordeelkundig gebruik, uitermate
gevaarlijk.
i van trekkers moet, zo enigszins
mogelijk, in de buitenlucht geschieden.
De motor mag nimmer draaien tijdens
het vullen. Onlangs, aldus ir. Bouma,
was ik er getuige van, dat op een boerde
rij inderhaast een trekker met draaiende
motor werd bijgevuld; in een oogwenk
sloegen de vlammen meters hoog uit en
slechts op het nippertje werd door grote
tegenwoordigheid van geest en door aan
wezigheid van de juiste blusmiddelen
lichamelijk letsel en een grote boerderij-
brand voorkomen. Dit gebeurde op het
bedrijf van een als voorzichtig bekend
staande boer, waar men als regel eerst de
motor afzette.
Praet noait oer polityk
Lit de kranten to syk
Dan sjoch jim ek gjin spoeken
Jow de „problemen” rêst
't Is folie better lêz
Mar Fryske üntspanningsboeken.
PYT.
produkten fan de bou, moat hja perfoarst dizze dingen leart men allinnich troch it
net fierder gean.
It bidriuwsrisiko heart by de buorkerij en
de boeren hawwe dit ek altyd sjoen as
har selskeazen aventür. Is dy reedlike
grounslach yn it algemien oanbrocht,
dan sil hy him mei in oare wol rédde.
De wiette en de droechte, de meifallers
en de tsiinslaggen, soe hy net misse wol-
le, hja oinne it salt by it iten. In boer
is gjin ambtner en wol it ek net wurde,
hy libbet yn de spanning fan de libbene
natür en fynt dêryn syn lok en lijen.
Boppedat is syn bidriuw sa fol fan fari-
aesjes, dat hy alle jierren weroan op in
nijere en nei’t hy hopet, bettere wize to
wurk giet. Dat is syn aerd en dat draecht
nea sêd en kin hy it lan en it buthüs sa
min misse.
En eltse hoeke, eltse kontrei is wer oars,
hat wer oare problemen. As yn it Heiden-
skip in nijboer komt, fornimme de boe
ren daliks dat it in bytsje oars giet as
dér gewoante is. Hja nimme it skerp op
en wachtsje it allegear mei in weetlik
glimke ris óf. „It sil wol leare”, sizze
hja dan ,,hy hat nou de klaeikluten net
mear under de klompen”. Jit folie sker-
per sjocht men dat as in Sieu nei Grins
as in Fries nei Braban giet. Dan wurde
hja gewaer dat de underfining en de wiis-
heit fan geslachten immen sa mar net
oanwaeije. De lju, dy’t de boeren fan
boppeóf stjüre wolle, hawwe hjir meas-
tentiids fierst to min each foar.
libben seis.
De baen moat foar de boer frij halden
wurde en sa min mooglik moatte de hege
hearen yn syn bidriuwslieding yngripe.
It systeem fan taslaggen en premy’s is
gjin goed systeem, hwant it skept ün-
rjuchtfeardichheden, dy’t de boer troch
minsken oandien wurde en dat is hiel
hwat oars as dy dingen, hwerfan hy wit
dat hja yn de natuer lizze. Dér binne op
it heden ünderskate stüdzjekommisjes
dwaende om in systeem to finen, dat de
sosiale wissichheit fan de boeren helpe
wol.
De bidoeling haw ik alle achting foar,
mar lit men de baen frij halde foar it
syn libben. Dêrom wurdt hy it buorkjen boereynitiatyf en de eigen forantwurde-
i_._ i i*_ t l.ula. likheit. Dy hawwe üs lan lanboukundich
oan de spits fan Jerope brocht en sille it
jit fierder yn goede banen fiere. Foar-
Ijochting en ündersyk, ünderwiis en kul-
tuerforbettering, bést, tige bést, mar gjin
dwang en gjin Dütske „maszregelingen”.
Lit de boer mar op ’e bok en jow him
gerêst de leije. Hy fynt syn paed wol,
hjir op ’e klaei en jinsen op it fean en
it san, yn greate en lytse bidriuwen, yn
lanbou en tünbou, as greidboer en bou-
boer.
De Nederlanske boer stiet iepen foar
goede ried en nije methoades, mar it
moat net óftwongen wurde. Hy wol it
seis earst ynsjen en ek seis dwaen en dan
hat er der folie mear foar oer dan man
nichien wit. Dan is him gjin wurk to-
folle en stiet hy mei de hiele hüd foar
syn taek. Mar lit him syn eigen dwaen
en litten seis ütsykje en syn eigen risiko's
nimme, der komme lan en folk it fierste
mei. En de boer kin neffens eigen aerd
en wêzen buorkje.
Er zijn ettelijke bakkers zoals Tilstra. Er
zijn in Friesland duizend bakkers, dat is
dus een op 470 zielen. Landelijk is dit
een op 7o5 zielen. Dat is mis voor de
Friese bakkers en het is duidelijk, dat
al die Tilstra’s op het platteland wonen.
Het is een bekei^l verhaal, dat er in
sommige dorpen bakkers het bijltje er bij
hebben neergegooid en bij Philips in»
Drachten zijn gaan werken.
Hun bakkerijen hebben ze in de steek
gelaten. Immers, wie wil nu zo’n bakke
rij kopen? Soms zijn het familiebedrijven
waar dezelfde families van vader op zoon
in hebben gewerkt, die in het verleden
n behoorlijk kapitaal vertegenwoordigden
maar die nu vrijwel niets meer waard zijn,
hun eigenaars de kans ontnemen om met
verkooppenningen iets nieuws te onder
nemen en dwingen om in een fabriek te
gaan werken en de zelfstandigheid, lang
als een kostbaar goed verdedigd en ge
roemd, op te geven. Er zijn bakkers, die
zich een karig bestaan getroosten om
willen van die zelfstandigheid, maar zij
zijn vaak slaven in hun eigen bedrijf.
zijn plattelandsbakkers, die zijn leven te redden. Hij
voor de hand, dat zich hier en daar een
heeft voltrokken. Dat is
ie bakkersgeschiedenis van
begon. Iedereen, die vroeger
Wat dacht U, wie zou het in de afgelopen dagen in onze Friese
samenleving het warmste hebben gehad? Wij weten het niet zeker,
maar we hebben zo’n idee, dat het de bakkers waren, de bakkers,
die eerst achter de hete ovens hebben gestaan en die voor een groot
deel daarna iedere dag opnieuw wat men noemt „een zweetje” haal
den om hun producten weer aan de man, of beter: aan de vrouw te
brengen. Hoe meer wij erover nadenken, hoe stelliger wij durven
verklaren, dat het inderdaad de bakkers moeten zijn geweest, en dat
zijn er heel wat f
bakkers op bijna 470.000 inwoners, dat is om precies te zijn
dat hier iets niet klopt, dat hier problemen schuilen en niemand
Friese bakkers zich georienteerd omtrent de voor- en nadelen
-11.-L1i van de voordelen tenslotte het beste
de nadelen erbij op de koop toegenomen. Er is een
A‘A - - - Sint Annaparochie, Buitenpost,
i en dat is nog
greep. In sommige plaatsen zijn fraaie centrale bakkerijen
in andere plaatsen deden de samenwerkende bakkers het
een feit is, dat met de concentratie het
It is gjin tafal, dat op de lichte groun
- f-" 1 ';en millioenen
hinnen omstappe,
klaei hast ta de
safolle bargen mest wurde
wylst beide hjir op ’e
seldsumheden bihearre.
De buorkerij hat safolle fariaesje yn üs
lan omt hjir in natuerlike selleksje fan
hja it béste thüs hearre. Op papier kin
men it wol biskriuwe, mar it wêzen fan
hawwe wol in bytsje opfrissing jown, mar
hin en tonei gjin wetter genóch, de groun
bliuwt mokerhurd en it groeijen bliuwt
üt. Wy wiene dizze wike oy in pear boe
ren yn it lege lan, ien under Aldegea en
ien by de Wellebrêge. Hja wiene bést
op dré, de skuorre fol hea fan kwaliteit
en derneist kuilbulten under plastic-seil.
De kij hiene gjin krimp, it like mar goed
fan it jier, hiel oars as yn dy wiete sim
mers de léste jierren.
Dykstra op Wellebrêge hie in skoft lyn
de aide pleats forboud en wie wakker yn-
nommen mei de dübele hollanske stal,
de greate büthüsruten mei fentilaesjegoa-
ten, de aparte koelkeamer foar de molke,
de gropfye mei aparte jarre:
maklike kouwekeatlings. El
ünderskate gemakken. Dit jier seach
men de buorkerijen yn it lege lan op syn
bést en moaist en fansels koene wy it net
litte to sizzen, dat de klaeiboeren op it
heden earder taslach hawwe mochten as
de feanboeren.
De boer gniisde ris en sei: „Mar it is hjir
altyd net sa”. En dêr hie hy folslein ge-
lyk oan. Mar dochs wiist dit jier en dit
waer wer ris tige düdlik nei in feit, dat
men nea to faek sizze kin en dat is: It
libben sit fol fariaesje en alle regels en
regleminten kinne dêr gjin ein oan meit-
sje. De boeren witte al fan aldsher, dat
it waer de greatste faktor is yn har bi
driuw: dat wit de bouboer en dat wit de
koumelker like skoan.
:n jaar ontstond aan boer-
brand een rechtstreekse
12 miljoen gulden, hetgeen grote omvang aanneemt.
dit bedrag zijn de bedrijfsschade
hogere bouwkosten van de verwoeste pan
den niet inbegrepen. De werkelijke scha
de is dan ongeveer viermaal zo hoog en
bedroeg bijna 50 miljoen gulden, aldus ir.
G. J. A. Bouma, rijksconsulent voor de
Boerderijenbouw in een onlangs voor de
radio gehouden praatje.
Bij alle tien branden in ons land is één
boerderij betrokken maar de schade is één
