WEIFELING EN AARZELING IN AMERIKAANSE HOUDING PARLEMENTAIR ZOMERRECES RAAKT OP EEN EIND üs hjoed p to sizzen 1 VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1957 53e JAARGANG No. 67 Buitenlands Overzicht Makkumer op Gouden filmpjes Toestand in Midden-oosten blijft nog verward Sémansliet STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Hwat hat Qabe Skfoar Bolswards Nieuwsblad van de Laatste week augustus 1907. Wite Wibe. KAMEROVERZICHT Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OS1NGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres; Marktstraat 13 Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) In de raad van 30 augustus onderzoek van de geloofsbrieven van het nieuwe benoemde raadslid D. Eerdmans te Bols ward. De heer W. Jacobs, kapelmeester van het Stedelijk muziekcorps, werd aange naam verrast toen hem door de Presi dent van het corps een zilveren medal je werd aangeboden als blijk van erkente lijkheid voor de vele en goede diensten het corps bewezen. De sate en landen van de erven D. P. de Jong te Exmorra zal publiek worden verkocht. dens de Suezkanaal-crisis, nog doen toe nemen. Men zegt wel dat het dergelijke ervaringen met haar bondgenoot Ame rika zijn, welke de Engelse regering hebben doen besluiten om zelf kernwa penen te gaan maken, waardoor Londen meent zich groter vrijheid van handelen te kunnen verschaffen. Om dezelfde redenen zou volgens de N. R. Crt. Engeland dezer dagen ook nieu we voorbehouden hebben gemaakt inza ke de aanvaarding van de verplichte uit spraak door het internationaal Hof van Justitie in internationale geschillen. Zo langzamerhand begint aan de vakantie van de parlementsleden een einde te komen. De agenda’s van Eerste en Tweede Kamer zijn verschenen en daaruit blijkt dat zowel de Eerste als Tweede Kamer leden op 3 september hun eerste vergadering na het reces gaan hou den. Voor de senatoren zal dat geen langdurige geschiedenis hoeven te worden. Er moet nog gestemd worden over ’t wetsontwerp waarbij de verhoging van de pensioenen van de gewezen ministers, gewezen staatssecretarissen en gewezen leden van de Tweede Kamer alsmede de verhoging van de pensioenen van hun weduwen en wezen wordt geregeld. ook af- daarom Dat komt fan it studearjen, sei Oene, doe’t men him nei syn reade noas frege. To Makkum is it al bigoun, To Makkum yn 's Skans. Der gean ’k jit alle jounen De haven lans. Ut: „Wêz jimsels”. Myn heit dy wie in fiskerman; Ik waerd it dêrom ek: De langst nei 't wide wetter Lei yn myn hert. Ik minst’re as in licht-matroas, En foer de wrald yn ’t roun, Mar nearne hat dit herte In réststé foun. Ik hie gjin hdld yn Ingelan, Yn Tunis ef Japan; En jimmer woe ik fierder Wer swalkje dan. Doe waerd ik aid en hast to’n ein, Mar de sé loek jit myn hert. De langst nei ’t wide wetter Forliet my net. Ik woe jit iens to farren gean, Hwant yn in dróve dream Seach ’k jimmer foar myn eagen Aid Statum stean. Der kaem in stoarm mei rou gebear, Dy hat üs skip toslein; Doe foun ik yn ’e weagen Myn sêfte ein. De oare wyks, ier yn ’e moarn, doe foun men noch myn lyk, Toweakke fan it wetter, Tsjin de sédyk. Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Weifeling en aarzeling verwijten sommige Westelijke commentatoren Amerika ook naar aanleiding van de houding van Washington ten op zichte der gebeurtenissen in Syrië. Maar hier ligt de kwestie toch wel enigszins anders en zelfs de Engelse bondgenoot schijnt Washington gewaar schuwd te hebben geen overijlde stap pen te doen waartoe president Eisenho wer en zijn politieke en militaire raad gevers trouwens allerminst geneigd wa ren. Ook hier was ’t argument dat pre sident Eisenhower in een persconferen- Natuurlijk hebben de Engelsen hun zin gekregen en is deze kwestie niet in be handeling genomen. Zij hadden zich in hun verzet tegen die behandeling be roepen op het feit, dat het hier een bin nenlandse aangelegenheid van het sulta naat Oman zou zijn. Een argument dat niet bepaald overtuigend leek omdat zo dra buitenlandse troepen in dit geval Engelse zich in een geschil in enig zijn land is en dat deze toen hij in moei- land mengen men moeilijk meer van een binnenlandse kwestie alleen kan spre ken. De Zweedse vertegenwoordiger in de Veiligheidsraad heeft daarop gewezen en tot niet gering ongenoegen van Lon den heeft Zweden dan ook voor behan deling der kwestie gestemd met Irak, de Sovjetunie en de Philippijnen. Tegen stemden behalve Engeland zelf, Frank rijk, Australië, Cuba en Columbia; na tionalistisch China nam geen deel aan de behandeling der kwestie en Amerika onthield zich. Daar voor aanneming van het voorstel zeven stemmen nodig Koninginnefeest te Bolsward, begun stigd door prachtig weer en zonneschijn. Om 9 uur maakte het Stedelijk korps een rondgang door de stad, op sleep touw hebbend een paar honderd school kinderen, voorzien van vlaggetjes. De eigenlijke feestelijkheden bestonden in een bloemencorso in de groepen: ver sierde damesfietsen, id. herenfietsen, groepen rijwielen, versierde sportwa gens, id. bokkenwagens. Te voren was er een tentoonstelling van deze vehikels georganiseerd op een terrein buiten de St. Janspoort. ’s Avonds was er een fak keloptocht en te 9 uur het traditionele vuurwerk. To Makkum is it al bigoun, To Makkum yn ’e Skans. Dêr roun ik alle jounen de haven lans. De heer Eisma gaat af als wethouder en raadslid. Ook de heer Hommes maakt voor het laatst deel uit van de raad. De heer Eisma zegt in zijn afscheidswoord zich gegriefd te gevoelen, wjjl hij door het eigenzinnig en ontactisch optreden volg was van Washington’s houding tfl- van eigen partijgenoten niet herkozen is. 25 jaar maakte hij deel uit van de raad, waarvan 8 jaar als wethouder. De waardering van de Eisenhower-politiek voor het Midden Oosten loopt bij de commentatoren in de vrije landen nog al uiteen. Er zijn er die deze politiek een succes noemen omdat ze Saoedie Arabië en Jordanië duidelijk partij heeft doen kiezen en wel ten gunste van Amerika. Er zijn echter ook commentatoren die Washington’s poli tiek weifelend noemen en daarom weinig in overeenstemming met wat deze tijd van crisis in de Arabische wereld eist. Weifelend was zeker de houding van Amerika in de Veiligheidsraad toen er de kwestie van Oman aan de orde kwam. waren, was het verworpen de Afri kaansAziatische groep zal de kwestie nu stellig aan de orde stellen in de a.s. algemene vergadering der Ver Naties maar het is geen florissante over winning der Engelsen geworden. Zij had den zich trouwens waarschijnlijk beter kunnen beroepen op het feit dat de sul tan van Oman de erkende souverein van Bovendien zullen de senatoren hun aan- door de in 1954 overleden prof. mr. E. dacht wijden aan het wetsontwerp dat door minister Luns of door de staats secretaris van diens departement, de heer Van der Beugel, zal worden verde digd en dat de goedkeuring van een in 1956 gesloten verdrag van vriendschap handel en scheepvaart tussen Nederland en de Verenigde Staten van Amerika betreft. Bij de behandeling in de Tweede Kamer viel de bespreking van dit ver drag samen met de moeilijkheden die de K.L.M. had ondervonden bij de bespre kingen over de landingsrechten in de Verenigde Staten. Daarom lag het woord „vriendschap” in de ware betekenis van het woord toen velen wat te zwaar op de maag. Maar nu deze kwestie voorlopig tot tevreden heid van wederzijdse partijen is geregeld zal dit verdrag in de senaat niet te veel moeilijkheden meer opleveren. Langer dan een dag zal voorzitter Jonkman de Kamer niet bijeen hoeven te houden. Aan de overzijde van het Binnenhof is daarentegen bepaald meer werk aan de winkel. Mr. Kortenhorst is voornemens om direct een aanvang te laten maken met het debat over het nieuwe burge lijk wetboek. Als eerste onderdeel van dit grootse werk dat indertijd in op dracht van de regering werd begonnen Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad Dichting van het vier meter grote gat in de „Schud- debeurs-dijk” bij Hekelingen. Onge veer 150 man van het dijkleger zijn dag en nacht in do weer met zandzak ken om dit gat zo snel mogelijk weer dicht te krijgen. De foto toont ons een overzicht van de herstelwerk zaamheden, waar de storm te mach tig was voor de dijk. en lid van het Bagdad-pact belangheb bende maar ook omdat de pijpleidingen welke de Irakse olie naar het Westen vervoeren door Syrië lopen. Wat dit overleg heeft opgeleverd weet men niet. Er is hier en daar herinnerd aan 1948, toen de Sovjetunie vaste voet in Tsjecho Slowakije kreeg doordat de communis ten er de baas werden, waarvan het di recte gevolg was de oprichting van de Navo. Maar het is hoogst onwaarschijn lijk dat zolang geen der Arabische sta ten een verzoening met Israël wenst, het Westen en een deel dier staten een wer kelijk hechte verdedigingsorganisatie kunnen vormen tegen Russische pene tratie. -1- Vooralsnog blijft de toestand in het Midden Oosten zeer verward en kan het Westen weinig anders doen dan afwachten en voorzichtig zijn. Afwachten wat er in Syrië zelf gebeurt en afwachten hoe de andere Arabische staten er op zullen reageren. In oktober schijnen de staatshoofden van Saoedie Arabië, van Jordanië, van Irak en van Libanon weer een conferentie te zullen houden. Er bestaat een gevaarlijke ze nuwachtigheid bij de buren van Syrië omdat dat land troepen naar al zijn grenzen zendt, zodat die buren agressie vrezen, maar op hun beurt zijn de Syri- ërs waarschijnlijk bang voor een pre ventieve oorlog van de zijde buurstaten. In een dergelijke sfeer brengt wachten zijn gevaren mee en kan Amerika, dat van Syrische zijde overladen wordt met schimpscheuten en beschuldigingen, ook al weer niet te lang wachten met het bepalen van zijn houding. Het ziet er op het ogenblik naar uit dat de olie-toevoer van het Midden Oosten naar het Westen, altijd belangrijk, maar vooral in oorlogstijd, afhangt van de gratie van twee rege ringen die op zijn minst anti-Westers zijn, dat is Nasser in Egypte en de Sy rische regering die naar de Sovjetunie neigt. Misschien verbeeldt de laatste zich dat ze nog neutralistisch is, maar als de Russische overeenkomsten over wapen- leveringen en aanleg van strategische spoorwegen enz. in volle uitvoering zijn, zullen Russische deskundigen en tech nici het land binnenstromen en zullen de pro-Russische elementen in de Syri sche regering aan hen een steun hebben, die hun vermoedelijk een blijvende greep op het land zal verschaffen. De nieuwe Russische zet op het schaakbord van het Midden Oosten is stellig voorlopig een succes. Of hij het zal blijven, zal in de vrij na bije toekomst moeten blijken. Daarbij moet ook in aanmerking worden geno men dat in Syrië nog vrij sterke tegen krachten aan het werk zijn en men kan er op rekenen dat deze op een of andere wijze van Westelijke zijde worden ge steund; in de Arabische staten van het Midden Oosten zijn intriges, waarbij ge bruik gemaakt wordt van de machts- en geldbegeerte van een reeks politieke figuren nu eenmaal aan de orde van de dag en men moet niet denken dat alleen de Russen zich van deze middelen be dienen. Als de huidige Syrische regering dreigt met een klacht bij de Veiligheidsraad over Amerikaanse intriges in haar land kunnen wij de juistheid van de klacht niet beoordelen, maar de Westerse di plomatie is er stellig niet te goed voor. Intussen is de Arabische liga, hoe ver deeld dez© organisatie in zich zelf ook moge zijn, weer versterkt door de toe treding van Marokko als tiende lid. In dit verband is het ook van belang te vermelden dat Frankrijk en Spanje on derhandelen over verbetering hunner be trekkingen, waarbij o.a. een rol zal spe len de houding van Madrid jegens het Arabische nationalisme in Noord-Afrika, het heeft er ten nadele van Parijs tot log toe altijd mee gekoketteerd. Spanje schijnt ook belangstelling te hebben voor de Europese markt. Een andere belangrijke politieke ontmoeting waar over wordt bericht, overigens zonder dat een datum genoemd wordt, is die tussen Gomulka van Polen en Tito van Zuid Slavië, twee leiders van het natio naal communisme; te Moskou zal men de oren spitsen! tie om de afwachtende Amerikaanse houding te verklaren gebruikte, dat Washington niet voldoende ingelicht was over de toestand in Syrië, wegens de scherpe censuur in dat land. Doch dat lijkt weinig aannemelijk. De Amerikaan se geheime dienst zou geen knip voor de neus waard zijn, als ze Washington niet meer had verteld over wat er gaan de is dan de outsider zo oppervlakkig waarneemt. Als Washington zich tot nog toe van in menging in de Syrische zaken onthield, geloven wij ook niet dat het dit deed omdat Eisenhowers politiek voor het Midden Oosten uitgaat van het beginsel dat de regeringen van de Arabische sta ten welke door communistische infiltra tie bedreigd worden, zelf hulp moeten vragen voor Washington kan ingrijpen. We vermoeden dat Washington wel een reden gevonden zou hebben tot inteventie in Syrië als het de Westelijke belangen als onafwendbaar bedreigd achtte. Men schjjnt echter zowel in Washington als Londen de mogelijkheid aanwezig te achten dat de zaken nog ten goede zul len keren zo niet in Syrië zelf dan door een verbetering van de verhouding tus sen de overige Arabische staten en het Westen. Wat Syrië zelf aangaat is het duidelijk dat Washington eerst het resultaat van de ontmoeting tussen Nasser en presi dent Koewatli van Syrië, die in Alexan- drië een medische behandeling onder ging, wilde afwachten. Men wilde in de eerste plaats eens zie-n of Koewatli wer kelijk in zijn vaderland zijn oude func tie weer zou opnemen. Bleef hij er weg, dan zou dit waarschijnlijk een teken zijn dat Syrië door hen die er nu. de leiding genomen hebben werkelijk in Russisch en misschien communistisch vaarwater was geloodst. Maar Koewatli keerde wel in Damascus terug en hij verklaarde er zelfs dat Egypte en Syrië het eens geworden wa ren over ’n federale unie der beide lan den. Nu moge Nasser anti-Westers zijn, hij is geen communist en er is geen en kel verschijnsel dat hjj bereid zou zijn neutralistische politiek op te geven, wat toch het geval zou zijn als Syrië reeds een volslagen satelliet van de Sovjet unie zou zijn geworden en Egypte in unie-verband met Damascus begaf. Nasser, die er van droomt, dat hij toch nog eens als de leider van de gehele Arabische wereld zal worden geaccep teerd, weet te goed dat hij als eventueel vazal vaiï Moskou die droom wel kan opgevèn, en zelfs aanleiding zou geven tot een totale splijting van de Arabische wereld. In Amerika veronderstelt men dan ook dat Koewatli door een uniever- band met Egypte er in hoopt te sla gen de krachten in zjjn land, die in een volkomen pro-Russische rich ting willen sturen, te remmen. Ook koning Saoed schijnt daarop bij hem te hebben aangedrongen, deze wilde zelfs ’n conferentie met Nasser en Koe watli, doch daartoe is het nog niet ge komen. Inmiddels zat men te Washington niet stil, want Turkije, Israël, Libanon en Jordanië toonden zich ernstig bezorgd over de ontwikkeling in Syrië. Een door Rusland militair beheerst Syrië zou de Navo-bondgenoot Turkije en Libanon en Jordanië, beide gewonnen voor Eisen howers Midden Oosten-politiek en beide ook onderwerp van belangstelling van die Syrische politici die van een Groot Syrië dromen, bedreigen en niet minder en misschien wel in de eerste plaats Israël. Het laatste omdat een pro-Rus- schise Syrische regering zou kunnen spelen met de verwachting dat als zij Israël met succes te lijf gaat zij daar door de sympathie van de gehele Ara bische wereld zou winnen. Het is daar om heel begrijpelijk dat Washington haar onderminister van buitenlandse za ken en kenner van het Midden Oosten, Henderson, naar Turkije zond om er te confereren met de Turkse autoriteiten en de koningen van Irak en Jordanië die er ook heen waren getogen. Irak is niet alleen als Arabische staat lijkheden zat door de opstand van de Iman, slechts van zijn recht gebruik maakte om hulp van zijn beschermer Engeland te vragen. De Engelsen hebben dat echter waarschijnlijk niet gedaan omdat op 10 september een bijzondere al gemene vergadering der Ver. Naties de Hongaarse kwestie zal behande len en de regering-Kadar precies ditzelfde argument zal gebruiken om deze vergadering het recht te ontzeggen het optreden der Rus sische troepen, door Kadar te hulp geroepen, aan kritiek te onderwer pen. Maar hoe dit zij, te Londen was men diep teleurgesteld over de Amerikaanse houding, die te Washington verdedigd werd met het onnozele argument dat men niet voldoende wist van de toestand in Oman om een oordeel uit te spreken. Het was natuurlijk Amerika’s wens om zowel de Engels© bondgenoot als koning Saoed van Arabië en in ’t algemeen de Arabische staten niet voor het hoofd te stoten, welke aanleiding was tot de Amerikaanse houding. Deze heeft echter noch bij de een noch bij de ander de gehoopte waardering ge vonden. Bij de Engelsen heeft z© de wrevel tegen Amerika, welke het ge- om de Kamer alleen gedurende drie da gen per week bijeen te roepen. Hij zal daarmee in de eerste vergaderweek al een begin maken en dus trachten om vrijdag niet te vergaderen. De tweede week van september zal het parlement trouwens niet bijeenkomen. Dan gaan de Kamerleden een industrie- reis maken door een groot deel van Ne derland, die werd aangeboden door de vier verbonden van werkgevers. Een deel van het gezelschap zal zich naar ’t noorden en oosten van het land bege ven, een ander deel gaat naar Brabant en Zeeland. Op vrijdag 13 september is iedereen dan weer verenigd aan ’n slot- lunch in Den Haag, waar minister Zijl- stra een rede zal houden. De week daarop staat dan weer d© der de dinsdag in september voor de deur, het hoogtepunt van het nieuwe parle mentaire jaar met de plechtige opening: de troonrede in de Ridderzaal door de Koningin. Achter de schermen wordt al maandenlang gewerkt aan de nieuw© begroting die des middags in het beken de koffertje van de minister van finan ciën aan de voorzitter van de Tweede Kamer zal worden overhandigd. Het is duidelijk dat die miljoenennota voor het komende jaar in het teken zal staan van de bestedingsbeperkende maatregelen, die ook door de onderscheidene departe menten zullen moeten worden genomen teneinde de schatkist' aan de nodige middelen te helpen. Zo langzamerhand beginnen al enkele berichten uit te lek ken die de indruk geven hoe rigoreus er op een aantal posten bezuinigd zal moe ten worden. Zo is de afgelopen week het bericht ver schenen dat minister Cals de luistergel den voor radiobezitters zal gaan verho gen van f 12 tot f 15 per jaar. Minister Suurhoff heeft al doen weten dat plm. f 1 miljoen bezuinigd zal moeten worden op de uitgaven voor gezondheidszorg. Minister Staf heeft de termijn voor de definitieve benoemingen tot tweede lui tenant en tot onderofficier met enkele maanden verlengd, hetgeen een bespa ring van f 3 miljen zal kunnen opleve ren. Ongetwijfeld zullen de komende begro tingshoofdstukken nog een groot aantal van dergelijke ingrijpende maatregelen te zien geven, hetgeen dan weer vol doende stof tot discussie zal opleveren als de Kamers daarover gaan debatte ren. Maar zover is het nog niet. Na Prinsjesdag ligt er eerst nog de open bare behandeling van de Europese ver dragen te wachten, alsmede nog een aantal andere wetsontwerpen. In ieder geval kan nu al wel gelegd worden dat het parlement in het komen de najaar weer geen gebrek aan ver- gaderstof zal hebben. En het is nog een open vraag of voorzitter Kortenhorst erin zal slagen om al deze onderwerpen van discussie af te handelen in drie daagse parlementaire werkweken, zelfs al worden de avonden daarbij inbegre- Tenslotte de ontwapeningsbespre- kingen te Londen. instigatie van Washington is het Westen thans Rusland zover tegemoet gekomen dat het zich bereid heeft ver klaard gedurende 2 jaar, inplaats van 10 maanden, de proeven met atoomwa penen stop te zetten, terwijl de Russen 3 jaar hadden voorgesteld. Het Westen heeft echter als voorwaarde gesteld dat de Russen ook een contröle-systeem en een beperking van de gewone strijd krachten moeten aanvaarden. De Rus sen eisen echter een stopzetting zonder voorwaarden. Eigenlijk begrijpt de bui tenstaander niet goed waarom men nog langer praat, nu het door de gebeurte nissen in het Midden Oosten duidelijk is dat de strijd om strategische posities onverbiddelijk wordt voortgezet, wat 't wederzijds wantrouwen zowel aantoont als doet toenemen. Een commissie uit de Amerikaanse se naat heeft intussen de hulp aan het bui tenland, waarop het Huis van Afgevaar digden had bezuinigd, weer vrij aanzien lijk verhoogd en de Russen melden dat ze nu een lange afstandsraket hebben die elk deel der aarde kan bereiken. Hoewel de Russen stellig met de publi catie van deze mededeling bedoeld heb ben de ontwapeningsbesprekingen t© be ïnvloeden, acht men het in het Westen mogelijk dat zij inderdaad met dit wa pen een geslaagde proef hebben gedaan en op dit gebied Amerika en Engeland voor zijn. In deskundige kringen meent men echter dat daardoor het evenwicht van krachten nog niet is verbroken, ook Amerika is met de ontwikkeling van zo’n wapen bezig en het beheerst nog altijd de zeeën, waar zijn oorlogssche pen een minder gemakkelijk doel voor deze raketten zijn omdat ze zich sneller kunnen verplaatsen dan militaire bases op het land. Van de vloot gesproken, de Amerikaanse zesde vloot in de Middel landse Zee heeft orders uit Washington gekregen met het oog op d© gespannen toestand rond Syrië. Amerika schijnt Jordanië bescherming te hebben toege zegd als het door Syrië wordt aangeval len. M. Meijers, in nauwe coöperatie met de eveneens overleden minister van jus titie mr. L. A. Donker, wier groten deels voltooide arbeid later werd voort gezet door een commisie van drie des kundigen, prof. mr. J. Drion, prof. mr. J- Eggens en mr. F. J. de Jong, even eens in nauwe samenwerking met de nieuwe minister van justitie, prof. mr. I. Samkalden komt Boek 1 aan de orde. D© behandeling daarvan is in twee de len gesplitst. Met name de titels 9 en 10 van dit boek zullen afzonderlijk be sproken worden omdat het hier het ma teriële echtscheidingsrecht betreft. Van de zijde van de K.V.P. zijn nl. bezwaren gerezen blijkens het voorlopig verslag over het in behandeling nemen van deze materie. Zij staan een handhaving van de bestaande regeling in het huidige B. W. voor, eventueel verbeterd door het aanbrengen van enige onbetekende wij zigingen van wetstechnisch aard. Hoe de discussies ook zullen lopen: voorzitter mr. Kortenhorst verwacht, dat het debat in één week geëindigd zal kunnen zijn. Desnoods zal hij 3 avond vergaderingen houden. De Kamervoor zitter blijkt ook voornemens om voet bij stuk te houden wat betreft zijn plannen pen!

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1957 | | pagina 1