pi
VAN DE FRIESE KAATSVELDEN
Qabe
IA ';1
roar
Moskou gezien door het oog van een
nuchtere Fries
Fantasie
J. S.
Fan de Martinytoer
Een kritisch bezoek aan het hart van de
Sovjet Unie
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
us hjoed p p
to sizzen
I
IM
-tl»
O
5
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1957
53e JAARGANG
No. 70
Hwa* hat
vooral in de eer-
men,
kinne de bern datselde dan
IT FORSKIL IS DOCKS WOL GREAT
Tj. de J.
2e week september 1907
i klauwzeer uitgebroken op
van
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Verloofd: Frans J. Bruinsma, kandidaat No
taris en Johanna G. de Boer. Enigste ken
nisgeving.
Firma C. Keg heeft haar geurige, gunstig
bekend slaande theesoorten beschikbaar ge
steld bij de heer Sytse Alkema, Polstraat,
Bolsward.
boer in trochsné-hüshalding
it dan komme mei de jonge
d. Weerd
5-3 voor-
Dat helpt foar ’e müzen, sei de boer,
doe stiek er syn hüs yn ’e bran
Een wolk met gouden randen
Drijft de wereld rond
Koerst over alle landen
En zoekt wat zij niet vindt.
Zal zij datgene vinden
Waarna zij jaren zocht?
Mocht zij 't dan aan zich binden
Voor immer dan gekocht.
Haar oog dat immer staarde
Of zij een landje vond
Op dee’z verdeelde aarde.
Waar de geest is noch gezond.
Toch blijft zij drijvend zoeken
Boven t aardse tranendal
Tot in de verste hoeken
’k Hoop dat zij slagen zal.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
De Jong’s Nieuwsblad
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen duhbe' tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Mond- en
veestapel
Parrega. Het beslag telt 60 stuks.
twaalf uur.
een uur ’s
de
Auke Roukes de Boer te
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
en R.
rants, maar deze sluiten alle om
De vervoermddelen rijden tot
nachts.
zot op dansen, speciaal foxtrot, tango, etc.
zot o pdansen .speciaal foxtrot, tango, etc.
dus de bekende dansen, maar velen hadden
ook gehoord van het begrip rock en roll,
hoewel deze dans in de S. U. verboden is,
zijnde een verderfelijke uiting van het ge
degenereerde Westen. Natuurlijk maken de
meeste van deze meisjes zich geen zorgen
over de politiek. Sommigen kenden meer
De voorbereiding voor
het Aalsmeerse bloemen
corso.
Met man en macht was
men in het bloemencen-
trum Aalsmeer bezig om
de praalwagens te ver
sieren.
Deze praalwagen met als
titel ,het huisje van Hans
en Grietje’ kreeg de me-
dalje van H. M. de Ko
ningin.
wonnen op de stand 5-4 6-4 toen Vlietstra
kwaad uitsloeg. De uitslag was:
1. K. Wasseiaar, J. Jansen, S. Faber.
2. H. Schuil, S. Olivier, W. Vlietstra.
3. R. Hoekstra, J. Venema, A. de Jong.
4. M. v. d. Weerd, S. v. d. Zee, J. Pander.
Neffens it léste jierforslach fan it Boun foar
Koöperative suvelfabriken binne der jit 72
fabriken by oansletten. Of winlik is dat net
alhiel krekt, hwant ien fan de leden hat trije
en ien hat twa fabriken, dus dat makket
75 meielkoar. Dizze bidriuwen forwurkje
sa’n 750 miljoen kilo molke, dus trochinoar
krekt 10 miljoen.
It léste jier wie dat efkes minder, mar dat
siet yn de minne waersomstannichheden, it
nije jier sil dat oangeande wol in aerdich
bytsje mear sjen litte. Hjirüt kin men sjen,
dat in fabryk under de 10 miljoen ta de
lytseren biheart. Dit sprekt jit mear as men
wit, dat by dy 75 jit trije binne, dy’t op ien
fan de eilannen lizze en dér gjin mooglik-
heden mear hawwe om bilangryk greater
to wurden of bymekoar to stappen.
en filmsterren dan ik-
Overdracht gerestaureerde „Broerekerk”.
O.a. was aanwezig het kamerlid Dr. Schok-
king en de architect Cuypers Jr. Medewer
king verleende de gemengde zangvereni
ging „De Lofstem onder directie van de
heer A. van Elsloo. Burgemeester C. J. van
der Veen, herinnerde er aan hoe voor 30
jaar het gebouw niet meer voor kerkdien
sten werd gebruikt. Alles wat waarde had
werd er toen uitgehaald en het gebouw
werd verder aan de vernietiging prijs gege
ven. Practisch bleef er slechts n ruïne van
over. Er werd dan ook onderhandeld met
het Rijk om het gebouw aan te kopen en
in te richten als postkantoor. Dit plan ging
echter niet door. De Kramer, die het kerk
gebouw namens het bestuur der evangeli
satie aanvaardde, bracht in herinnering hoe
de vereniging reeds voor 18 jaar het ge
bruik van het gebouw had gevraagd. Dit
werd toen niet toegestaan. Hoe groot is
daarom het voorrecht het gebouw thans in
volle eigendom te mogen bezitten.
naar c.s van v.d. Leest c.s. In de halve
eindstrijd tussen Broersma, Zijlstra, Vliet
stra contra P. Schuil, Haima, Pander had
den Schuil c.s. aanvankelijk de beste kan
sen, maar door sterk spel vooral van Vliet
stra werd het 5 eersten gelijk; op de stand
werd 't spel onderbroken, doordat de voor
zitter meende enige mededelingen te moeten
doen. Haima was hierdoor kennelijk uit zijn
concentratie gebracht en miste daardoor
tweemaal het perk; ook Piet Schuil deelde
in de malaise en verspeelde de laatste kans
door op 5-5 4-6 buiten te slaan.
De finale tussen Wassenaar c.s. en Broer-
sm c.s. was meer spannend dan fraai. Het
zat met laatstgenoemden vast; hierdoor ge
steund wisten Wassenaar c.s. een veilig lij
kende 5-1 voorsprong te veroveren.In dit
kritieke stadium van de strijd kwamen
Broersma en zijn makkers echter hun inzin
king te boven; zonder tot groots spel te ko
men en met veel kuhst- en vliegwerk wisten
ze de balans in evenwicht te brengen. Voor
een mooi slot zorgde nog Johs. Zijlstra door
op de stand 5-5 6-6 met een enorme hercules
de partij, de gouden klokjes en het verdien
de koningschap in de wacht te slepen.
De uitslag was:
1. A. Broersma, Joh. Zijlstra, W. Vlietstra.
2. K. Wassenaar, A. Rinia, A. Veldkamp.
3. P. Schuil, A. Haima, J. Pander.
De goede saeklike prinsipes fan ófskriuwing
en fornijing litte it sitte as it oant it eigen
bidriuw ta is.
Yn de suvelfabriken sit rüchwei likefolle
kaptael as yn twahündert pleatsen. Yn de
iene wurdt yn twa jier 7 miljoen ynfesteard
en yn de oare moat it mei it aldernoadich-
ste ta. Yn folie gefallen lit men op 'e ron
gen slepe, om’t men dochs gjin kans sjocht
it goed oan to pakken. En dan prate wy
net iens oer de needsaeklike oanpassing fan
de stikken lan. De natuerlike en reedlike ta-
stan moast dochs wêze, dat it bidriuw seis
ta bettere forkaveling en üntwettering oer
gean koe.
It is wol aerdich, dat de kultuertechnyske
tsjinst him dér mei ynlit en lans dy wei hiel
hwat jild bistege wurdt oan de forbettering
fan de lannerijen, mar fan rjuchten hearde
ek dit wurk üt to gean fan de boeren yn
sa’n hoeke en foar har rekken to wezen.
Dat dit net kin en dat der oan de pleatsen
fierst to min dien wurdt, dat tsjüget fan de
bittere wierheit, dat der lang net genöch
middels komd binne yn de bannen fan de
bidriuwen.
Ek al koe men wol in fyts of bromfyts
keapje, ek al wurdt der troch party in auto
kocht, de bilangrykste dingen foar de ta-
komst fan de bidriuwen moasten efterwege
bliuwe. Dér hawwe de eigners al jierren
skea fan, mar de boeren likegoed. De boe-
rebidriuwen hiene op deselde wize bisjoen
wurde moatten as harren fabriken en ynstel-
lings. Dat is de greatste misset, hwer't sa-
folle jit gjin each foar hawwe en hwat,
neist in bulte fortriet en hertsear, greate
skea docht oan de posysje fan de boere-
bidriuwen en der oerhinne oan de ekono-
myske en sosiale krêft fan it hiele folk. It
forskil tusken it bihear fan de suvelfabryk
en de pleats is dochs wol biskamjend great.
en dat kan
eens beter
Zij was op zoek naar vrede
Kijkt speurend naar omlaag
Met de innerlijke bede
Misschien nog wel vandaag.
Formérum mei goed 3 miljoen, Hollum mei
lyts seis, Skiermüntseach mei minder as
ien miljoen, drukke it gemiddelde. Wy kin
ne der wol wis fan wêze, dat de ekonomys-
ke druk op de lytse fabriken aloan swierder
wurdt en earder as letter meielkoar docht
bliken, dat hja net swier bilêst binne hwant
75 fabriken foar noch gjin 17 miljoen is
sahwat 250.000 foar eltse fabryk.
Soks is in skoan ding. Derneist sjocht
dat de finansiering ek alhiel yn hannen is
fan de leden of fan boereynstellings, hwer-
fan de Suvelbank to Ljouwert fierwei de
bilangrykste is. Frjemd jild sit der dus net
yn en dat is jimmer in ding fan great bi-
lang, mar foaral nou, mei de kapitaelskrap-
te.
Lykwols wurdt yn dizze fabriken hiel hwat
dien om by de tiid to bliuwen of to kom
men. Yn twa jier tiid is der yn dizze fa
briken likernöch foar 7 miljoen forboud,
fortimmere of oan wurktugen en masines
oanskaft, dat is dus hast de helft, fan de
boekwearde fan de fabriken seis. Oan 5
fabriken waerd yn 1956 in nije molkünt-
fangst makke en mei 12 oaren wie men
dêrmei dwaende.
De boeren, dy’t mei de direkteur en de tech-
nyske riedjowers fan it Boun dizze moder-
nisearing trochfiere, hawwe goed foar it
forstan, dat dit net oerbliuwe kin, mar need-
saekhk is om by de tiid to bliuwen. Fansels,
dat kostet in slompe molkjild, mar it stiet
fêst, dat allinnich op dizze wize it takom-
stige molkjild feilich is.
Ik naem üt it rike forskaet fan boereynstel
lings mar in foarbyld. Ik soe ek harren oan-
keapfabriken, feilingynstellings, forsekerings
of forwurkingskoöperaesje neame kinne,
hwer’t men itselde byld fine sil, mar dat
is net noadich. De boeren blike foarsichtige,
forstannige finansiers to wêzen as hja oer
it mienskiplik bisit fan har leden geane en
hja doare oan de oare kant hiel wol üt to
jaen, as de saek dêrmei tsjinne is. Dat is
dan de iene, skoandere kant fan de medalje. derhald ek freget is de forliezende partij.
En nou de oare kant. De kant, hwer't hja
folie richter oan stean en it earste bi-
lang by hawwe, har eigen fabryk of better
sein, har eigen pleats. As men dér ek ris
in balans fan opmeitsje soe? As men ris
neigie, hoefolle frjemd kaptael dêründer sit
Hoefolle Fryske boeren soene der
hjoed wêze, dy’t harren pleais alhiel eigen
neame kinne? Der binne al mear as 70 fan
de 100 hierdeboer, dus der is gjin sprake
fan eigen. Mar fan dy oaren, hoefolle kinne
der sizze, dat hja mei eigen jild buorkje?
En stel, dat de alden dat hjoed al sizze kin
ne, hoe lang
sizze.
As in eigen
hat, hoe wol
boer, dy’t heite-bidriuw op syn namme kri-
get? Der siet fan 'e wike in jonge boer by
my, dy’t ried frege yn sa’n gefal. Hy wie
sa foriünlik, dat broers en susters him alle-
gear de pleats wol ta ha woene. Der wiene
fjouwer jonges en trije famkes, dus in sawn-
de part wie sines, as de alden der net mear
wêze soene. Mar salang dy der jit wiene,
moasten dy in fatsoenlike aldedei hawwe.
En wy binne oan it rekkenjen west, reedlik
en skerp.
It ünderhald hie nei de oarloch syn gerak
net krige, der soe earst nochal hwat barre
moatte. Mei underling goedfinen wie de
keappris op in billik sifer steld, mar der
kaem earst grif in tweintich tüzen goune
by foar timmerjen en fervjen. En dan soene
ek fierder alle lésten deroer hinne komme.
„Ik koe folie better hieresei er „mar dat
wolle de oaren net, hwant dan bliuwt der
de earste jierren fan de hier neat foar har
ren oer!’’
Hoe faek is dat probleem nou al oan de
oarder west op famyljegearsitten en by de
notaris of accountant? Hwat de boeren by
har ynstellings en fabriken sa goed dogge,
dat kin mar net yn har eigen bidriuwen
de goede foarm fine. It kaptael, dat syn ün-
KAATSNIEUWS UIT EIGEN PLAATS
Grote deelname en veel spanning op derde
ledenpartij.
Zaterdag j.l. hield de kaatsvereniging „Bols
ward" haar derde en laatste ledenpartij
hiervoor was de belangstelling zo groot, (54
kaatsers hadden zich aangemeid) dat er een
A en B partij kon worden gehouden; hier
door moest de penningmeester wel wat die
per in de buidel tasten, maar het werd door
de deelnemers ten zeerste gewaardeerd. Bij
de seniores bestond de A groep uit 8, de B
groep uit 10 parturen.
In de A. groep heerste er
ste omloop veel spanning, M. Jorna, S. de
Jong, R. Bonnema verloren op de stand
4- 5 4-6 van R. Rijpma, W. Bruinsma en R.
Nijholt; J. Gaastra, B. de Waij en S. Fran
kena, die de eerste 3 eersten alle op 6-6
verspeelden kwamen daardoor 3 eersten
achter, maar wonnen op 5-3 6-2. Het „Hol-
landia” partuur: P. de Wit, K. de Vries, P.
Zwaagstra haalden na een 1-4 achterstand
fraai op maar verloren toch op de stand
5- 5 4-6 van R. v. d. Schaaf, M. Hoekstra,
T. Zijlstra, F. Haanstra, W. v. d. Zee en
L. Breeuwsma speelden tegen J. de Haan,
E. Brandenburg en H. Visser een strijd met
wisselende kansen die tenslotte op 5-5 6-2
in het voordeel van de Haan c.s. werd be
slist. Gaastra c.s. haalden tegen Rijpma c.s.
op van 0-3 tot 3-3 maar laatstgenoemde
maakten toen aan een stuk de 3 spel vol.
Van der Schaaf en z'n makkers boden heftig
tegenstand aan J. de Haan c.s. maar moes
ten op 3-5 6-6 capituleren.
De finale ging tussen de parturen Rijpma
en de Haan, hij eindigde in een verrassende
overwinning voor eerstgenoemde, op 2-4
6- 6 miste Jan de Haan de aansluiting door
buitenslaan, hun tegenstand was nu gebro
ken, op 5-2 6-4 kwam het einde. De uitslag
was:
1. R. Rijpma, W .Bruinsma, Wolsum
Nijholu
2. J. de Haan, E. Brandenburg, H. Visser.
Ook in de B klasse speelden de 10 parturen
met een enthousiasme, als ging het om gou
den klokjes. Een zeer spannende partij
speelden in de eerste omloop de parturen j.
de Haan, M. Vellinga, I. Roukema teg».
Tj. v. d. Hauw, A. Dalstra, J. Stevens; n
alles aan de hang werd de strijd beslist in
voordeel van Van der Hauw c.s. Voor e
verrassing zorgden hier Joh. Vellinga en i
Adema, twee kaatsers die de laatste jat.
weinig aan de kaatssport doen, ze bleken
nog lang niet verleerd te zijn; op de d.
schakelden ze het sterker geacht partuur
Bangma, S. Tolsma, H. Gietema uit mc.
slechts een spel tegen.
In de finale tegen het Exmorster perkduo
de gebr. S. en Tj. Bergsma met Y. Ooste.
veld namen ze met degelijk spel een moo
4-1 voorsprong en leken regelrecht op Ov
overwinning af te stevenen; nu wreek
zich echter de ongeoefendheid; het laatste
spel wilde niet komen; langzaam maar zeke
nam de jeugd de overhand; de 4-1 voor-
Sake Faber, Koning te Morra-Lioenssens.
In het hoge noorden vond zaterdag de uit-
nodigingspartij plaats voor 24 eerste klas-
sers. De lijst zag er als volgt uit:
1. P. Schuil, D. Miedema, R. Kuiper.
2. M. v. d. Weerd, S. v. d. Zee, J. Pander.
3 K. Wassenaar, J. Jansen, S. Faber.
4. R. Hoekstra, Joh. Zijlstra, H. Bultje.
5. J. Faber, P. Zwart, A. Veldkamp.
6. H. Schuil, S. Olivier, W. Vlietstra.
7. J. Stavinga, Fr. Helfrich, J. Tolsma.
8. R. Hoekstra (bijgel.J, J. Venema, A. de
Jong.
Door de stevige wind werden er nogal wat
opslagfouten gemaakt, maar daartegenover
stonden diverse bovenslagen. In de eerste
omloop won 2 na de 3-5 achterstand; 3 en
4 speelden een zeer spannende partij, die op
de stand 5-5 6-2 door 3 werd gewonnen.
Faber c.s. waren niet opgewassen tegen par
tuur Schuil; in de laatste partij verloren
Stavinga c.s. na de stand 5 eersten gelijk
door drie missers van J. Tolsma.
In de tweede omloop kregen v.
c.s. tegen de latere winnaars een
sprong; Wassenaar c.s. gaven zich nog niet
gewonnen, door krachtig spel en veel geluk
wonnen ze tenslotte op de stand 5-5 6-4. In
de andere halve eindstrijd waren Schuil c.s.
oppermachtig, ze gunden de tegenpartij nog
3 eersten.
Ook de eindstrijd scheen een gemakkelijke
zege voor Schuil c.s. te zullen worden. In
een ommezien namen ze een 4-1 voorsprong
Wassenaar, Jansen en Faber begonnen toen
echter krachtig van zich af te slaan en
maakten gelijk, ze gingen meteen door en
De rest is regeringsgebouwen en worden
streng bewaakt. De voormalige kerken zijn
thans alle musea. Hier ligt dan de pracht en
praal opgetast van het vroegere tsarendom.
Zonder commentaar, doch de Rus, die het
ziet, moet de opmerking wel op de lippen
liggen, dat zoveel rijkdom aan het arme
volk werd onttrokken. Dit zal dan ook wel
de bedoeling zijn.
Een andere bezienswaardigheid is natuurlijk
het mausoleum. Dit mausoleum staat op het
Rode plein en is om in stijl te blijven geheel
in rood marmer opgetrokken. Na ons aan
gesloten te hebben in een rij van 1 km.
lengte kwamen we tenslotte ook in dit com
munistische heiligdom.
Want dat is het tenslotte. Net zo goed als
iedere Rus in de voormalige kerken in het
Kremlin z'n pet of hoed afzet, zo zal hij
het ook doen in het mausoleum. Soldaten
met de bajonet op het geweer staan drin
gend om stilte te manen. Het geheel heeft
iets gewijds. Daarna gaat men een trap af
en men komt beneden in een zeer koele
ruimte. Door een deur komt men dan in
de ruimte, waar de aanbeden leiders van
miljoenen mensen slapen onder een diffuus
licht. Ja, inderdaad, het lijkt alsof ze slapen.
Lenin gekleed in een zwart pak en Stalin
gekleed in uniform met vele onderscheidin
gen.
Ik heb de Russen wel leren waarderen als
een enorm hartelijk en gastvrij volk. Daar
staat echter tegenover, dat het begrip be
leefdheid bij hen tamelijk onbekend is. Bij
het instappen in de vervoermiddelen geldt
vaak het recht van de sterkste en mijn tenen
hebben het in dit opzicht zwaar te verdu
ren gehad. Doch dit is in Nederland niet
veel beter! Bovendien gebruiken vele Russen
knoflook in hun eten en wie de lucht van
knoflook kent, weet wat dat betekent.
Nog even iets over het avond en nachtleven
in Moskou. Lichtreclames en mooi versierde
etalages ziet men zo goed als niet in Mos
kou. Alles is staatsbezit, er is dus geen con
currentie, de winkeliers hoeven dus ook
geen service te geven. De bediening laat
vaak ook veel te wensen over. De straten
zijn dus 's avonds tamelijk ongezellig.
Natuurlijk zijn er wel enkele goede restau-
Amerikaanse zang-
zelf.
Ik hoop dat ik U hiermee een klein over
zicht heb kunnen geven van het dagelijks
leven in Moskou. Natuurlijk valt er veel
meer over te zeggen, doch dan daalt men
al zeer spoedig in finesses af
men in sommige gevallen wel
nalaten. Hopelijk heb ik iets van de sluier
mogen oplichten, die er toch nog steeds
ligt over een groot gedeelte van ons wereld
deel.
Dramatische eindstrijd te Mars sum.
Broersma, Zijlstra en Vlietstra winnen
gouden klokjes.
Ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan
hield de kaatsvereniging „Foarüt” te Mars
sum zondag onder ideale weersomstandig
heden een partij voor 30 uitgenodigde spe
lers. Het talrijke publiek kwam wel aan zijn
trekken, want er werd prima spel geleverd.
De prijzen bestonden voor deze gelegenheid
uit gouden, doublé en chroomstalen pols
horloges. Wassenaar, Rinia en Veldkamp
namen in de finale tegen Broersma, Zijlstra
en Vlietstra een voorsprong van 5-1; daar
mee hadden ze de gouden klokjes haast al
om de pols; maar ook nu bleek weer, dat
drie spel pas uit is; ze konden het eind niet
vinden; met alles aan de hang moesten ze
tenslotte de eer en het goud nog hun
tegenstanders laten.
Op de tweede lijst kwamen:
H. Schuil, D. Miedema, J. Tolsma.
A. Broersma, J. Zijlstra, W. Vlietstra.
K. Wassenaar, A. Rinia, A. Veldkamp.
M. v. d. Leest, S. v. d. Zee, G. Groen.
P. Schuil, A. Haima, J. Pander.
Een der mooiste partijen speelden Schuil
c.s. tegen Broersma c.s.; iets sterker spel
bracht laatsgenoemden de overwinning op
5-3 6-4 op de zelfde stand wonnen Wasse-
Er is meer te zien op het Rode plein. Al
lereerst de prachtige Besilius-kathedraal,
thans ook een museum. Van buiten is de
kathedraal sprookjesachtig, van binnen is
het erg rommelig. Tegenover het ommuurde
Kremlin, dat eigenlijk een stad in- een stad
is, met z’n vele torens, waarvan sommige
gekroond door de lichtende rode ster, staat
het zgn. Gaen warenhuis. Het is het groot
ste warenhuis van de S.U., waar men prak
tisch alles kan kopen. Het heeft een perso-
neelsstaf van 4000 man.
Evenals de andere zaken is het warenhuis
zondags ook geopend, hoewel er op deze
dag in het algemeen niet gewerkt wordt.
Het Tretjekaffmuseum aan de overkant van
de rivier de Moskwa bevat eigenlijk de
grootste verzameling Russische beeldende
kunst. Het is opvallend, dat de Russen in
dit opzicht totaal niet kunnen exposeren.
Elk hoekje van elke muur, ja tot zelfs de
gangen zijn benut om schilderijen op te
hangen. Duidelijk laat zich hierbij de revo
lutie onderkennen. Voor die tijd: gezapige
oude heren of rijkgeklede dames enfin, de
hele beaumonte, na die tijd niets van dit
alles. De arbeider wordt vereeuwigd, de
Russische opbouw, Lenin en Stalin, het
mooie Russische land met de fabrieken, dat
zijn de hedendaagse onderwerpen. En meen
nu niet dat deze onderwerpen abstrackt wor
den opgezet .Bij een Duitse tentoonstelling
van zgn. abstrakte kunstenaars bleven hele
troepen Russen verontwaardigd staan en
uit hun commentaar kon men duidelijk op
maken, dat het een schandaal was, dat er
zo geschilderd mocht worden. Trouwens de
felle kleuren, zoals men die bij vele van
onze schilders ziet, zoekt men hier tever
geefs. De kleuren zijn niet flets, meer zacht.
De Rus is niet ingesteld op felle kleuren.
Dit is ook aan z’n kleding te merken. Afge
zien van de enigszins ouderwetse aandoende
dessins is de kleding over het algemeen
tamelijk kleurloos. Als Westerling valt men
door de fellere kleuren dan ook dadelijk op.
Opvallend is in Moskou het grote aantal
invaliden. In ons land worden deze mensen
in inrichtingen verpleegd en ze zijn gehol
pen d.m.v. prothesen en zijn zo weer in
het arbeidsproces opgenomen. Niet alzo in
Moskou. We hebben talloze invaliden ge
zien, strompelend op één been, lopend op
hun knieën, ja soms totaal zonder benen.
Een vreselijke erfenis van de laatste oorlog.
We hebben verschillende Russen gesproken
die in de oorlog in Duitsland hebben ge
werkt als dwangarbeider of -arbeidster, die
als soldaat naar Duitsland zijn getrokken
en met Russen, die in de door de Duitsers
bezette gebieden hebben gewoond.
Over het algemeen is de haat tegen al wat
Duits is nog niet verdwenen. Vaak werden
wij ook voor Duitsers aangezien, wat soms
onaangename konsekwenties met zich mee
bracht. Eén keer werden we bv. midden in
de nacht bijna door een taxichauffeur op
straat gezet, wegens het feit, dat wij Duit
sers waren en alleen onze stellige verzeke
ring dat wij „njet Njemjetski" geen Duitser,
waren, redde ons van dit gevaar.
Drankmisbruik komt ook in Moskou nog
wel voor. U ziet, het zijn lang niet allemaal
goede dingen. Verschillende keren hebben
we dronkaards geziens, al moet ik zeggen,
dat deze meest voorkwamen onder personen
van middelbare leeftijd. Een aardig voorval
wil ik U niet onthouden. In de trein pro
beerde een oude Rus, die behoorlijk aange
schoten was en enorm stonk, een gesprek
met ons te beginnen. Wij verstonden ech
ter zogenaamd niets. Een jongere Rus kwam
ons toen te hulp, die verklaarde, dat zulke
dronkelappen alleen nog maar onder de
oudere generatie voorkwamen. Onze zegs
man stonk echter zeker even erg als de
oude dronkelap. De vermaarde wodka
wordt er echter zeer spaarzaam gedronken,
wat te begrijpen is bij een prijs van ruim
f 10 per fles.
De positie van de vrouw in de S.U. is een
heel andere dan die van de vrouw in de
Westelijke landen. Iedere vrouw is daar
vrij een beroep te kiezen, dat niet een ge
vaar is voor haar gezondheid. Zo ziet men
talloze vrouwelijke straatvegers, de meer
derheid van de trambestuurders en vele
auto- en trolleybuschauffeurs zijn vrouwen.
In het bouwbedrijf komt men tamelijk veel
vrouwelijke metselaars tegen. Veel vrouwe
lijks heeft zo’n arbeidster in een smerige
overall vaak niet meer over zich.
Ik merkte reeds op, dat er in Moskou ont
zettend snel gebouwd wordt. Overal staan
de grote kranen en bij de dag ziet men de
woningblokken groeien. Dat er zeer snel ge
bouwd wordt is niet te ontkennen, maar er
wordt tegelijk slordig gebouwd. De bouw
stijl is met geen mogelijkheid modern-zake-
lijk te noemen. Misschien passen de gebo
gen lijnen en de Griekse driehoeken meer
bij het Russische karakter, voor ons gevoel
doet de bouwstijl ouderwets aan. Trouwens
er is veel meer, dat ouderwets aandoet. Dat
zijn bijv, de straatlampen, dat is de huis
inrichting met mooie rode of oranjezijden
lampen met glaskralen, weet U wel. Dat is
ook de metro, de ondergrondse spoorweg.
Want bij alle waardering, die ik voor de
Moskouse metro heb, ik durf best te bewe
ren dat deze mooier is dan die van Londen
of van Parijs, toch moet het me van het
hart dat, bij alle pracht en praal, de inrich
ting bepaald protserig aandoet. Het is
eigenlijk te veel opgesierd Dit neemt natuur
lijk niet weg, dat de metro een van de grote
bezienswaardigheden van Moskou is.
Zeer bepaald niet .ouderwets zijn echter
de enorm brede toegangswegen tot het cen
trum van de stad. Het verkeer, dat in Mos
kou tamelijk druk is, heeft hierop alle ruim
te. Men mag in deze straten zowel links
als rechts passeren. De rijrichting is na
tuurlijk rechts. Deze brede wegen zijn ont
staan door het wegbreken van de talloze
houten huizen en door het neerzetten van
grote woonblokken waardoor dus veel ruim
te vrij kwam. In de oudste buurten van
Moskou waant men zich nog in de tijd van
Napoleon.
Houten huizen, een slechte bestrating met
vaak diepe kuilen vol water. Deze buurten
worden echter met bekwame spoed opge
ruimd. Er zijn in Moskou reeds enige wol
kenkrabbers gebouwd.
Een bezoek aan Moskou sluit natuurlijk
een bezoek aan het Kremlin in. Het is be
paald teleurstellend, dat men maar een klein
gedeelte van het Kremlin mag bezichtigen.
