DEPARTEMENTALE STRIJD OM
UITVOERING VAN PARIJSE VERDRAGEN
EEN MOMENTOPNAME UIT 184»
DE KWESTIE NIEUW-GUINEA OPNIEUW
OP DE AGENDA DER V.N.
roar
j
e
üs hjoed p p
to sizzen
r- -
Buitenlands Overzicht
J. s.
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
De Longjéster
poldermole
Beatrixoord
Appelscha
Hwat hat (jjalj
Russen proberen nu op de Balkan een
breuk in het Westelijk blok te veroorzaken
I/jés
B3
f®
53eJAARGANG
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1957
No. 75
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
'k
KAMEROVERZICHT
Ongeluk met de veetram te Arum, waar
bij twee koeien werden gedood.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelii gen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
4de week september 1907
De Oostenrijkse voetbalploeg, die woensdag tegen Nederland heeft
gespeeld, in training.
Straf moet der wêze, sei de master,
doe iet er de jonge syn Iten op.
Mannich maet is dy üntfallen
As’t sa om dy hinne sjochst
Mar lit it wyntsje mei dy boartsje
Dan haste noch de measte nocht
Sa tsjin de-stêd en oer de lannen
Sjochst de greate wrald yn’t roun
Mei de wyn en tsjin it wetter
Hast altiid de striid noch woun.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
mogelijk door een straffe rantsoenering
van de spreektijd. Terecht heeft de Ka
mervoorzitter erop gewezen, dat door
deze handelwijze geen aanslag op de
parlementaire contróle wordt gepleegd.
Men kan ook het beleid van de bewinds
lieden controleren door het stellen van
vragen, het houden van interpellaties
en men kan discussies over belangrijke
onderwerpen ontketenen aan de hand
van regeringsnota’s.
Al deze mogelijkheden zijn beslist inte
ressanter dan een begrotingsbehande
ling, want de debatten zullen actueler
worden. En hoe actueler de volksverte
genwoordiging is, des te meer belang
stelling zal het volk voor de politiek
krijgen. We zijn benieuwd hoe deze
proef verloopt.
Voorzitter Kortenhorst sprak de ver
onderstelling uit, dat de Eerste Kamer
de begrotingshoofdstukken, die door de
Tweede Kamer slechts summier worden
behandeld, gedegen zal gaan beschou
wen. Maar deze veronderstelling zal wel
niet uitkomen. De Eerste Kamer is een
Kamer van revisie. Zij moet nagaan
of de Tweede Kamer geen fouten heeft
gemaakt. Zij vervalt reeds te veel in
de fout van een herhaling van de debat
ten in de Tweede Kamer. Het is nu
eenmaal niet de staatsrechtelijke taak
van de Eerste Kamer om een deel
van het werk van de Tweede Kamer
over te nemen.
In de tweede vergadering van de Tweede Kamer in dit nieuwe
zittingsjaar is door voorzitter Kortenhorst een belangrijk werk
program voorgelegd. Volgende Dinsdag zal de Tweede Kamer be
ginnen aan de behandeling van de verdragen inzake de gemeen
schappelijke markt en Euratom. Dit debat zal minstens drie
vier dagen, met twee avondvergaderingen, in beslag nemen. Het
is duidelijk, dat, ondanks alle kritiek, deze verdragen aangenomen
zullen worden.
De droogte schept grote problemen. Voor
de laatste restantjes uit de regenbak
ken (vaak met zinksel vermengd) wor
den flinke prijzen betaald. Sommigen
laten reeds leidingwater per tram van
Leeuwarden komen. De waterleidings-
maatschappij berekent slechts f 0.75 per
5000 liter, maar de vracht maakt het
duur. Er wordt de suggestie gedaan, dat
bijv, het Groene Kruis te Bolsward een
tankwagen vol water zou kunnen laten
halen, om dit onder de bewoners van
de stad te verdelen.
Een verdere éénwording van Europa is
nu eenmaal een politieke noodzakelijk
heid. Ons continent heeft zich verzwakt
door onderlinge oorlogen, het kan er
slechts weer bovenop komen door samen
werking. Van de juistheid van dit grond
principe is iedereen overtuigd. Maar de
moeilijkheden beginnen bij de uitvoe
ring van de verdragen. Juist de over
gangsperiode is voor verschillende sec
toren van ons bedrijfsleven uiterst moei
lijk. Hetzelfde heeft men gezien bij de
totstandkoming van de Benelux. Het
heeft 13 jaar geduurd voordat het ver
drag tot instelling van de Economische
Unie kon worden geparafeerd. Hoe lang
zal het nu niet duren voordat er spra
ke is van een werkelijke gemeenschap
pelijke markt? Het gaat nu niet om drie,
maar om zes landen. Ook al treedt het
verdrag op 1 januari a.s. in werking,
de gemeenschappelijke markt is voorlo
pig nog niet in zicht.
Het verdrag kan men een soort raam
wet noemen, waarin slechts 10 van
de materie is geregeld. De resterende
90 zal nog nader uitgewerkt moe
ten worden. Het is dus zaak er voor
te zorgen, dat van Nederlandse kant'
goede onderhandelingsdelegaties klaar
staan geruggesteund door het be
drijfsleven die er voor zorgen, dat
de uitvoering voor ons land bevredigend
wordt geregeld.
Die uitvoering is dus bijzonder belang
rijk. Welk departement moet daarmede
worden belast?
Over deze vraag wordt momenteel in
het kabinet getwist. Het departement
van buitenlandse zaken zegt, dat het
zijn taak is, want ook de uitvoering van
dit verdrag is een politieke zaak. Het
schijnt daarvoor een nieuwe afdeling te
willen oprichten onder leiding van een
carrière-diplomaat, Jkhr. Van Vreden-
burg.
Het departement van Economische Za
ken is van mening, dat het hier gaat
om economische vraagstukken. Het er
kent de politieke leiding van buitenland
se zaken, maar economische zaken zal
een coördinerende functie moeten ver
vullen. Deze strijd in de binnenkameren
schijnt hoog te lopen. Het heeft zeer de
aandacht getrokken dat er in de a.r.
dagblad- en weekbladpers geschreven
werd, dat inkrimping van het departe
ment van economische zak'-n (Prof.
Zijlstra (a.r.) staat aan het hoofd daar
van) niet genomen kan worden. De a.r.
fractievoorzitter, de heer Bruins Slot,
heeft in Trouw geschreven dat zijn
fractie als één man achter minister Zijl
stra staat. Meer dan eens heeft deze
bewindsman verklaard, geen lust te
hebben gedegradeerd te worden tot mi
nister van industrie en handel. Hij wil
de mogelijkheid houden om economische
politiek te kunnen voeren.
Nu de zaken zo scherp worden gesteld
en de u.r. zelfs eensgezind met een cri
sis dreigen, zal minister Zijlstra zijn
Sjoch faek de Polder-mole
Op Lonjé dér oan 'e feart
Draeijend mei syn greate wjukken
Nei de wyn yn it westen keard.
't Wyntsje spilet troch de latten
Lüstert mei in fluitsjend lüd
Seit dan mei de wetterspatten
Lit my boartsje, ’t docht my goed.
't Wetter brüzet troch de skroeve
Ploegjend nei de -greate feart
’t Kaem der fier fan üt de djipte
As 't de ütskoat der passeart.
Dü wurdst üs leaf sa fier is ’t hinne
Hast dér ek al jierren stoun
Oer de dyk, yn 't griene lan
Mei de stêd as eftergroun.
uit 1848 (een enkele maal wordt ook ge
sproken van .broodoproer”) vinden wij
de Bolswarder burgervader afgebeeld in
een zeer karakteristiek costuum. Het is
het groene houtvesterstenue met bijbe
horende pet, dat hij droeg in zijn kwa
liteit als adjunct-houtve-ster.
Het hier genoemde schilderstukje, dat
in 1898 door de familie Haitsma Mulier
aan de gemeente ten geschenke werd
aangeboden, is betrekkelijk klein van
formaat, doch toont tal van figuren.
Deze zijn door de schilder Bos, die ook
deel heeft uitgemaakt van de Bolswar
der raad, op een ietwat stijve manier ge
penseeld, doch over het algemeen
en dat is zijn verdienste vrij duide
lijk herkenbaar.
Het geschilderde tafereel zou men een
momentopname uit het jaar 1848 kun
nen noemen: wij zien in de Vierschaar
van het stadhuis de gemobiliseerde
schutterij, ten dele drinkend en kaart
spelend rond tafeltjes geschaard, ten
dele ook aangetreden met de bajonet
op het geweer. In het centrum, bij de
welbekende pilaar staan heel parmantig
de burgemeester, de politie-commissaris
en nog een politie-agent.
Het levendige schouwspel wordt gade
geslagen door de op een trap staande
stadssecr. Oeberius en de klerk Eger.
Geheel links bevindt zich een met steek
getooid personage, in wie wij vermoede
lijk de stadsbode moeten zien.
Vóór de aangetreden schutters staat de
commandant Hemming, die onder meer
vreedzame omstandigheden rector van
de Latijnse school was.
Dat wij het door F. Bos vervaardigde
schilderijtje, dat een plaats heeft ge
kregen in de Vierschaar, thans zo uit
voerig kunnen beschrijven, is voor een
belangrijk deel te danken aan een toe
lichting, die onlangs door de heer Hait
sma Mulier te Zeist ter secretarie in
Bolsward werd aangeboden.
Tenslotte zij nog vermeld, dat de bur
gemeester, wiens conterfeltsel wij nu
tweemaal bezitten (het portret in de
voormalige B. en W.kamer en de afbeel
ding in houtvesterscostuum) slechts 11
jaar zijn ambt in Bolsward heeft kun
nen uitoefenen, daar hij reeds op 30 sep
tember 1859 in de ouderdom van 48
jaar overleed.
Deze mr. Johannes Haitsma Mulier was
te Rinsumageest geboren als zoon van
Pieter Mulier en Margaretha Haitsma.
Ook Pieter Mulier speelde in Bolsward
vele jaren een rol in het openbare leven,
o.m. als voogd van het St. Anthony
Gasthuis en als mede-organisator van
de feestelijkheden ter gelegenheid van
de Gysbert Japiksherdenklng te Bols
ward in 1823.
gen wordt het met het ter beschikking
staande kapitaal te redden en geen gelegen
heid krijgt verdere credieten op te nemen
heeft de Engelse regering nu op zijn
scherpst de strijd tegen de inflatie aange
bonden. Geheel W. Europa was onder de
indruk van deze zeer drastische maatregel
tot bescherming van het pond, waarvan in
de kringen der Labourpartij werkloosheid
gevreesd wordt, terwijl de Engelse regering
beweert dat het haar te doen is om een
eind te maken aan de wedstrijd tussen lo
nen en prijzen. Naar het schijnt zal de La
bourpartij vervroeging van de bijeenroeping
van het Lagerhuis vragen dat nu op reces is
tot 29 oktober.
De discontoverhoging in Engeland maakte
des te meer indruk omdat disconto bijna te-
zelfder tijd in W. Duitsland verlaagd werd.
Men twijfelt er echter niet aan dat als in
tal van W. Europese landen de conjunc
tuur zou dalen, W. Duitsland daaraan ook
niet zal kunnen ontkomen en acht dr. Aden
auer en zijn C.D.U. gelukkig dat de ver
kiezingen nog in de tijd van de grootste
voorspoed zijn gehouden, zij hebben daar
van ongetwijfeld geprofiteerd.
In W. Duitse s.d. kringen is strijd ontstaan
naar aanleiding van de verkiezingsuitslag,
over de vraag of het niet gewenst zou zijn
een meer positieve politiek ook in buiten
landse vraagstukken te gaan voeren dan
Ollenhauer tot nog toe deed.
De dreigende tekenen van een economische
neergang hebben ook nieuwe vragen doen
rijzen omtrent de toekomst van de Euro-
markt; over de Nederlandse toetreding zal
dezer dagen in de Kamers worden beslist,
de regering verdedigde deze toetreding in
de schriftelijke gedachtenwisseling energiek.
Washington is echter uiterst voorzich
tig tegenover het nationalisme in Noord
Afrika, omdat het bevreesd is dat het
anders zijn militaire bases daar zal
kwijtraken als dat nationalisme er over
al zegeviert. Slechts als communistische
tendenzen in de politiek van dergelijke
landen tot uiting komen, zijn de Ame
rikanen minder zachtmoedig.
Dat is in Syrië het geval geweest. Dulles
heeft in de algemene vergadering der V.N.
de Amerikaanse ongerustheid over wat er
35-jarig jubileum van Klaas van der
Weide als lantaarnopsteker bij de gas
fabriek.
Het enige sanatorium in het Noorden des
lands, het Beatrixoord in Appelscha, ver
keert in bouwvallige staat, hetgeen genoeg
zaam bekend mag worden geacht. Er zijn
maatregelen genomen om hierin verbetering
te brengen, maar dat gaat met miljoenen
gepaard, want het gaat om de bouw van
een nieuw sanatorium te Haren en restau
ratie van het uitvoerige gebouwencomplex
te Appelscha.
Velen dragen het Beatrixoord een warm
hart toe, hetgeen gedurende de afgelopen
maanden duidelijk aan het licht is getreden
door de grote deelname aan de z.g.n. Scha-
kelactie en nu weer aan de actie „Poppen
en Beesten” waarmede in verschillende
plaatsen een expositie zal worden ingericht.
Het personeel van Beatrixoord wil niet ach
terblijven en heeft een puzzelwedstrijd ge
organiseerd over drie ronden, waarmede het
gehele rayon dat onder ’t Beatrixoord valt,
de Waddeneilanden en
Onderscheidende veehouders wenden
thans zout aan als voorbehoedmiddel te
gen mond- en klauwzeer.
Bolswarder schutters in de
Vierschaar.
Binnenkort zal de heer G. Haitsma Mu
lier, oud-burgemeester van Sloten in
deze stad nog weer eens op de voor
grond treden, wanneer hij de nieuw
vastgestelde officiële stadsvlag gaat
aanbieden.
Deze magistraat kan niet nalaten zo
nu en dan in Friesland te verschijnen,
het gewest, dat in de negentiende en
begin twintigste eeuw verschillende le
den van het geslacht Haitsma Mulier
binnen zijn grenzen heeft geherbergd.
In het bijzonder ook met Bolsward
wordt door deze patricische familie nog
steeds contact onderhouden, zoals in
1955 ter gelegenheid van de stadsfees
ten bleek bij de aanbieding van het ge
schilderd portret, voorstellende de vroe
gere Bolswarder burgemeester Haitsma
Mulier (1848-1859).
Het stadhuis van Bolsward bewaart
evenwel nog een tweede herinnering aan
deze zelfde burgemeester uit de twee
de helft van de 19de eeuw. Want op een
alleraardigst schilderijtje, dat betrek
king heeft op het „aardappeloproer”
het leiderschap zou verwerven, maar hij
zou slechts de zetbaas van Moskou worden.
Moskou streeft naar een neutrale gordel
dwars door Europa, waartoe ook Duitsland
en Scandinavië zouden moeten behoren en
als Tito, die binnenkort ook bezoek krijgt
van maarschalk Zjoekov zich voorstelt door
de vorming van een dergelijk zg. neutraal
pact de wereldvrede te dienen, dan is dat
een illusie, wat trouwens het hele Roemeen
se voorstel zal blijken te zijn.
Illusie zal waarschijnlijk ook de verwachting
blijken dat dat andere punt op de V.N.-
agenda, het debat over de ontwapening, iets
zal opleveren. Tenminste als de Russen tot
geen enkele concessie aan het Westelijk
standpunt bereid blijken. Gromyko, de Rus
sische minister van buitenlandse zaken,
heeft ter vergadering het Russische stok
paardje weer van stal gehaald: nl. opschor
ting van de proeven met kernwapens onder
internationaal toezicht, belofte geen kern
wapens te gebruiken en vreedzame samen
leving van staten. Behalve voor propagan
da, want een dergelijk voorstel spreekt on
getwijfeld ook tot een belangrijk deel van
de Westelijke volken, dient het voorstel ook
terdege een Russisch belang.
Een verbod van het gebruik van kern
wapens zou het Westen immers zwaar
der treffen dan de Sovjetunie, het even
wicht van krachten zou in Europa ver
broken worden, omdat de Russen er
een enorme overmacht aan „gewone"
wapenen en mannen hebben.
Overigens baart het militair weerstandsver
mogen van het Westen momenteel minder
zorg dan het economische. Met een zeer
sterke discontoverhoging, wat in de prak
tijk betekent dat het bedrijfsleven gedwon-
inbegrepen, zal worden bewerkt. De hoofd
prijs voor elke ronde bestaat uit een auto
mobiel, terwijl er ook verder natuurlijk
waardevolle prijzen zijn.
Het gehele personeel werkt hieraan mede;
alle werkzaamheden zullen in vrije tijd wor
den verricht en gezien het goede doel ver
wacht men dat ook de bewoners van noor
delijk Nederland hun volledige medewer
king zullen verlenen, ten bate van de t.b.c.-
bestrijding.
Beatrixoord is het enige sanatorium in Ne
derland dat met éen wachtlijst moet werken
en het gaat er nu om deze te laten verdwij
nen door nieuwbouw en restauratie, waar-
t Beatrixoord vair, door de opnamecapaciteit natuurlijk bedui
de Noordoostpolder I dend groter wordt
zin wel krijgen. Het kabinet Drees heeft
voorlopig de politieke spanningen over
wonnen, het zou al te vreemd zijn, dat
het uit elkaar spatte over de vraag of
het bureau „buitenlandse economische
betrekkingen” bij economische zaken of
bij buitenlandse zaken moet behoren.
Wellicht dat er over dit vraagstuk de
komende week nog wordt gediscussi
eerd.
Na de belangrijke debatten over de Pa-
rijse verdragen komen de algemene po
litieke beschouwingen aan de orde. De
Tweede Kamer zal daarmee op 15 okto
ber beginnen. Daarna zal een aantal
kleinere wetsontwerpen worden behan
deld. Op 29 oktober komt dan een zeer
belangrijke wet aan de orde: de Delta
wet. Minister Algera zal dan zijn le
venswerk verdedigen. Dat kan men rus
tig zeggen van deze bewindsman, wiens
werk overigens meer gedegen dan spec
taculair is.
Op 6 november zal de Tweede Kamer
de algemene financiële beschouwingen
houden. En daarna komen de ver
schillende begrotingshoofdstukken aan
de orde. Voorzitter Kortenhorst heeft
aangekondigd van plan te zijn alle
hoofdstukken vóór Kerstmis af te han
delen. De laatste jaren is dat niet meer
gelukt. Ditmaal wil hij een aantal be
grotingshoofdstukken uitvoerig behan
delen, terwijl het resterend deel slechts
summier zal worden besproken. Dat is
Opmerkelijk was dat bij de „onthouders"
ook Malakka was, het nieuwe lid van het
Gemenebest waarvan men had verwacht dat
het door zijn bloedverwantschap met Indo
nesië met de massa der AziatischAfri
kaanse groep voor zou hebben gestemd.
Dat hadden zijn medeleden van het Geme
nebest Ceylon en India wel gedaan, terwijl
Australië krachtig steun verleende aan het
Nederlandse standpunt. Er was trouwens
nog een ander opmerkelijk ding bij de aan
vang van deze V.N.-vergadering, nl. dat
de afgevaardigde van Libanon, Malik, die
enige kans maakte op het voorzitterschap,
zich terugtrok toen van Westelijke zijde de
vertegenwoordiger van Nieuw Zeeland,
Munro, werd gekandideerd, hetgeen nog
eens de nadruk legt op het feit dat dit tot
de Arabische groepering behorend land het
Westen thans zeer na staat.
Ook de kwesties Algerije en Cyprus zijn
op de agenda geplaatst. Reeds in de vorige
V.N.-vergadering was een aanbeveling aan
genomen aan Frankrijk en de Algerijnse op
standelingen om door onderhandelingen tot
overeenstemming te komen. Waarschijnlijk
is dat een der redenen geweest waarom
de Franse regering in de laatste weken
haast heeft gemaakt met haar kaderwet
Voor Algerije, zij kon moeilijk in de V.N.-
vergadering opnieuw met lege handen ver
schijnen. Over die kaderwet is heel wat in
de Franse nationale vergadering te doen
geweest: uit vrees vooral voor een kabinets
crisis, die Frankrijk waarschijnlijk stuurloos
zou hebben gemaakt, zijn de Franse natio
nale partijen, waartoe men niet de commu
nisten en poujadisten rekent, tot ’n compro
mis over deze kaderwet gekomen, zodat
haar aanneming verzekerd lijkt. Maar even
zeker is de verwerping ervan door de Alge
rijnen.
Wat de indruk in de V.N.-vergadering zal
zijn, zal men moeten afwachten, men kan
er echter nauwelijks algemene sympathie
voor verwachten; de Afrikaans-Aziatische
groep neemt met niets anders genoegen dan
een totale afschaffing van alles wat maar
naar een koloniale verhouding riekt; de
communistische groep zal onder leiding van
de Sovjetunie natuurlijk wel met deze op
vatting accoord gaan, hoezeer menige satel
liet dan ook in koloniaal verband tot Mos
kou leeft. Nieuwsgierig zijn we naar de
houding van Amerika; de politieke commis
sie der W. Europese Unie heeft bij alle le
den van het Westelijk blok aangedrongen
op steun aan het Franse steunpunt.
daar gebeurt nog eens tot uiting gebracht.
Terwijl op haar beurt de Syrische regering
van plan schijnt een klacht bij de V.N. te
zullen indienen over de bewegingen van de
Amerikaanse zesde vloot aan de Syrische
kust.
Deskundigen achten de kans op een groot
militair conflict echter hier uiterst gering.
Voorlopig zullen de Russische en de Sy
rische regering zich wel bepalen tot propa
ganda tegen die „imperialistische" Ameri
kanen in andere Arabische staten, een pro
paganda gemengd met wat verdachtmakin
gen tegen de feodale heersers van Arabische
staten. Zij vinden voor die propaganda een
niet onvruchtbare bodem bij de massa’s van
die landen, die in grote ellende leven terwijl
hun heersers in weelde baden. Het is stel
lig een nadeel voor het Westen dat het deze
heersers moet steunen en voor Amerika dat
het via het economische hulp aan deze sta
ten moet verlenen, zodat het moeilijk is uit
te maken of deze hulp die massa’s wel ten
goede komt.
Wat die Amerikaanse economische hulp in
het algemeen betreft zij hier nog vermeld
het ingrijpende besluit van de Amerikaanse
International Cooperation Administration,
het lichaam dat de hulp aan het buitenland
organiseert, om in het vervolg geen steun
meer te verlenen aan industrieën en mijn
bouwondernemingen in het buitenland welke
staatseigendom zijn. Men wil dus de parti
culiere ondernemingsvorm in de geholpen
landen stimuleren. Men kan zich dit van de
Amerikanen indenken, maar het is de vraag
of bij een straffe hantering van deze maat
regel, de landen, die hulp nodig hebben,
zich niet tot de Sovjetunie zullen wenden,
die kwistig is met beloften.
Men vraagt zich ook af wat er van het ver
zoek van India aan de Ver. Staten om een
half miljard dollar voor de verdere uitbouw
van haar industrie (voor een groot deel in
handen van de staat) nu zal terechtkomen.
Men kan zich dan ook wel voorstellen dat
het Amerikaanse dept, van buitenlandse za
ken ernstige bezwaren tegen het besluit van
de A.I.C.A. had, want het hanteren van de
Amerikaanse steun als politiek middel wordt
er veel minder soepel door gemaakt.
Op de agenda van de V.N.-vergadering is
ook de Cyprus kwestie gekomen; aartsbis
schop Makarios, de paladijn van de aanslui
ting van dit eiland bij Griekenland is nu in
Amerika en het is op wens van de Griekse
regering dat deze kwestie weer behandeld
zal worden. Doch in dit geval kunnen Grie
kenland en Makarios niet op Amerikaanse
steun rekenen, Washington wil noch Enge
land noch Turkije van zich vervreemden.
De tegenstelling tussen Engeland, Turkije
en Griekenland in deze kwestie zal de Sov
jetunie echter terdege trachten uit te bui
ten.
De gewone algemene vergadering der Verenigde Naties is nu al weer
meer dan een week bijeen. Eerst is er natuurlijk dé jaarlijkse strijd om
verschillende agendapunten gevoerd. Ondanks de knappe rede van onze
minister van buitenlandse zaken, mr. Luns, waarin hij aantoonde dat de
kwestie Nieuw Guinea niet op de agenda thuis hoorde doch veeleer bij
het Internationale Hof van Justitie, omdat het de uitleg van de verdragen
der Ronde Tafelconferentie betreft waarvan echter Indonesië een even
tuele uitspraak schuwt kwam het punt natuurlijk wel op dg agenda. Er
waren 49 stemmen voor, 21 tegen en 11 onthoudingen. Er was dus een
flinke meerderheid tegen het Nederlandse standpunt, maar het is waar
schijnlijk dat er ten slotte evenmin als verleden jaar een tweederde meer
derheid gevonden zal worden voor een V.N.-uitspraak welke voor Ne
derland onaangenaam zou zijn.
Een poging om in hef zuiden van Eu
ropa een breuk in het zg. Westelijk
blok te veroorzaken kan men ook zien
in 't voorstel van Roemenië daartoe
stellig door Moskou aangezet aan
Griekenland, Turkije, Zuid Slavië, Bul
garije en Albanië om op een conferentie
de mogelijkheid van het sluiten van een
onderling vriendschaps- en niet-aan-
valsverdrag na te gaan.
Het is natuurlijk de bedoeling Griekenland,
dat ontevreden is over de bovengenoemde
Cypruskwestie en Turkije uit de Navo los
te wrikken, maar kans op succes is er niet.
Turkije en waarschijnlijk ook Griekenland
hebben door de communistische infiltratie
in Syrië eer meer dan minder vrees
voor het communisme gekregen en zullen
hun banden met het Westen niet prijs ge
ven. De zaak schijnt wat averechtse gevol
gen voor Zuid Slavië te kunnen hebben.
Tito heeft nl. de uitnodiging van Roemenië
aangenomen en prompt deelde de Turkse
minister van buitenlandse zaken mee dat zijn
regering er over dacht de banden met Zuid
Slavië in de Balkanbond te laten schieten,
omdat Tito weer in zuiver Russisch vaar
water was geraakt.
Of dat juist is kan men thans nog niet be
oordelen. Maar een feit is dat hij een Rus
sisch belang dient als hij zou meewerken
aan ’n Balkanpact dat Griekenland en Tur
kije min of meer zou neutraliseren, waar
door een deel van de Russische flank bij een
conflict met het Westen gedekt zou zijn.
Misschien denkt Tito dat hij in zo’n pact
