EUROMARKT BIEDT OOK KANSEN
FAN HOUNEKARRE NE! FRACHTAUTO
DE RUSSISCHE KUNSTMAAN IN HET
WERELDNIEUWS
roar
53e JAARGANG
VRIJDAG 11 OKTOBER 1957
No. 79
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Buitenlands Overzicht
Neibliuwe
Frankrijk enPolen in de crisis
Economische aanpassing niet onderscliatten
Gouden filmpjes
Uitermate slappe houding van de V.S.
tegenover Indonesië
us hjoed p p
to sizzen
Bolswards Nieuwsblad
n
e
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo
r
Hwat hat
i.
1
1
l
haar in
KAMEROVERZICHT
ver-
PYT.
g
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Te Witmarsum ving iemand met de akte
voor hoepnetvissen in één avond 13 snoe
ken van 5 tot 8 pond ieder.
De laatste 25 jaar is Bolswards zielen
tal met 2000 vermeerderd.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
De Russische kunstmaan draaide deze
week met een snelheid van 800 km per
seconde rond de aard» op een afstand
van 900 km.
Een tekening van de kunstmaan in het
Russische tijdschrift „Ogoniok” bereikte
ons via een persbureau in Parijs.
In de afgelopen week zijn er weer omvang
rijke demonstraties in Warschau geweest
van studenten, wier weekblad was verboden
Motorboat.
Yn 1926 liet A. de Jong, dy’t yntusken
de feartsjinst fan syn heit C. J. de Jong
oernommen hie, by Draaisma in 19 tons
motorboat bouwe. Dat wie in hiele for-
bettering, hwant men hia minder mei
wa»r »n wyn to rekkenjen. Boalsert feel
yntusken 6f en d» tsjinst op Ljouwert
kaem dér by.
Sünt 1941 waerd it frachtforfier op Snits
Hien’ w’ yn üs skoallejierren
Ris hwat ündogensk west,
Fochten of slim maltjirre,
Praten Under de les,
De rippetysje stom mist,
Op rekkenjen in twa,
Dan klonk grif masters fonnis:
„Jij blijft vanmiddag na!”
De oaren it lokael forlitten,
Boartsje - de measte skik,
Hy dröf yn ’t bankje sitte,
Strafrigels: hündert stiks.
En as wy stikum fregen;
„Master, is it hast om?”
Dan kaem hy foars fanwegen:
„Doorschrijven, houdt je mond.”
Us maten efkes loere,
Hiel hoeden troch it mt,
De klok sloech fjouwer üre,
O, mocht ik der mar üt.
Master lies yn syn krantsje.
O, jonges, hwat in pech,
Op ’t lést wie 't tsjin syn klantsje;
„Opschieten, scheer je weg."
Nou komm’ der Ijochte dreamen,
De skoallejeugd krijt moed:
Der is de Twadde Keamer
In great adres tastjürd.
Fol blidens slaen de hertsjes.
Minister Cals, hoera!
Meitsje as ’t kin in wets je:
„Er blijft geen kind meer na.”
Sa’n wet sil neist oer kibbe,
Mar komt er op papier,
Dan fiel wy it al - wy libben
In fjirde ieu to ier.
Lykwols, hjoeddeiske jonges
Fine it grif prima nijs.
Wy hearr’ s’ yn koar al sjongen:
„De school een paradijs”.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
tl
v
e
2e week oktober 1907
e
I.
feart efter de buorkerij fan Koopmans.
De opstal van het schiphuis, staande in
een sloot, bij de hieminge te Kubaard,
behorende aan de Hervormde Kerkvoog
den aldaar, waarvoor aan de Kerkvoog
dij een jaarlijkse vergoeding van f 15.—
wordt betaald”.
It skip waerd forkoft „zo goed en zo
kwaad als het is en in den toestand,
waarin het zich thans bevindt, met alle
er aan verbonden lusten en lasten,
zichtbare en verborgen gebreken of wat
het ook zij, zonder enig verhaal op den
verkooper”.
Donderdag 17 oktober 10 minuten voor
acht werd het nieuwe postkantoor in
gebruik genomen. Er is een groot loket
in gebruik, doch zeer waarschijnlijk zal
mettertijd een tweede worden openge
steld. Het kantoor is ruim en fris.
Niet minder dan zeven ministers hebben
toch geprobeerd het aantal tegenstan
ders nog te verkleinen. Dat is echter
niet gelukt. Met 77-48 stemmen heeft de
Tweede Kamer het amendement Oud
verworpen, waardoor in de goedkeu
ringswet zou worden vastgelegd, dat
rekening zou moeten worden gehouden
met onze enorme bevolkingsaanwas.
Voor dit amendement stemden de v.v.d.,
a.r., c.h., s.g.p., c.p.n. en elf k.v.p.ers.
De regering had tegen dit amendement
bezwaren, omdat andere landen daaruit
een verkeerde conclusie zouden kunnen
trekken. Ook in het Franse en Duitse
parlement is ongerustheid geuit. Men
heeft echter daaraan in een motie uiting
gegeven. Zo werd de nationale regering
van deze ongerustheid op de hoogte ge
bracht. Maar de heer Oud wilde berei
ken door het amendement op de goed
keuringswet dat de ongerustheid van
het Nederlandse parlement te lezen zou
zijn in de ratificatie-oorkonde.
Het amendement Blaaisse (k.v.p.) om de
uitvoeringsovereenkomsten van de Euro
pese verdragen aan de Staten Generaal
ter goedkeuring voor te leggen werd
met 82-45 stemmen aangenomen. Tegen
waren de socialisten. De p.v.d.a.-fractie
was het eens met het kabinet, dat op
het standpunt stond, dat een dergelijke
verplichting zeer vertragend zou wer
ken.
De uitslag van de eindstemming is stel
lig niet verrassend te noemen. Nederland
kon niet anders dan dit verdrag aan
vaarden. De Europese Economische Ge
meenschap is nu eenmaal een accentu
ering van een ontwikkeling, die reeds op
gang is. We hebben destijds de Kolen
en Staalgemeenschap aanvaard.
Nu blijkt dat deze gemeenschap niet be
hoorlijk kan werken zonder een ge
meenschappelijke markt. Het is onmoge
lijk om deel uit te maken van de ene
gemeenschap, maar buiten de grotere
gemeenschap te blijven. Zouden we niet
meedoen aan de Europese Economische
Gemeenschap (E.E.G.) dan zou ook de
Benelux uit elkaar vallen. En het is
juist in de Benelux, dat we na dertien
jaren onderhandelen aan de vooravond
staan van de gemeenschappelijke markt
tussen de drie landen. Als wij buiten de
E.E.G. zouden blijven, zou het voor onze
handel en industrie uiterst moeilijk wor
den om nog produkten in West-Europa
af te zetten, want de economische ge
meenschap zal op de duur een echte ge
meenschap zijn, afgesloten door een re
latief hoge tariefmuur.
Neen, er was voor ons land geen keus.
Trouwens ook voor de andere partners
mot. Het gaat om een West-Europa dat
zwak en verdeeld is of om een West-
Europa dat politiek en economisch sterk
is. Wij hebben de positie van ons con
tinent door onderlinge oorlogen zeer ver
zwakt. Wij kunnen die positie alleen
maar weer opbouwen, als we zorgen een
eenheid te zijn. Een zwak en verdeeld
West-Europa loopt kans vermorzeld te
worden in de strijd tussen de twee
grootmachten. Een sterk West-Europa
kan in de wereld nog een rol van be
tekenis vervullen en van belang zijn
'v- r het behoud van de wereldvrede.
De keus is dus gemakkelijk gemaakt.
En daarom is er ook niemand, die zich
verzet tegen het denkbeeld van een ge
meenschappelijk» markt. Als men de
binnenland»» markt vergroot kan da
produkti» worden gespecialiseerd en kan
ook tot massa-produktie worden overge
gaan. De gemeenschappelijke markt zal
Met 114 tegen 12 stemmen heeft de Tweede Kamer verleden week
de verdragen inzake de gemeenschappelijke markt en Euratom
goedgekeurd. De twaalf tegenstanders waren de drie staatkundig-
gereformeerde leden, de anti-revolutionaire prof. Gerbrandy, de libe
raal Van Leeuwen en de zes communisten. Deze uitslag was dus
geheel volgens de verwachtingen.
Sylskip.
Yn 1892 naem C. J. de Jong de fear
tsjinst op Boalsert en Snits oer fan
Ruerd Willems Adema, dy’t wenne yn
it hüs, hwer’t nou de femylje B. van
der Meer wennet. It 81de tsiispakhüs,
dat hjirby hearde, stiet nou noch efter it
Doarpshtis. Ik skip waerd oernommen
foar f 7S8.D» k»apakt» (fan 1 maeije
189!) hat it oer „een overdekt veer
schip, genaamd „De Hoop”, groot 7
ton”. It skipke hie as lizplak it stikje
Hounekarre.
Cornells Jacobs de Jong wie earst boere-
arbeider, earne ünder Tsjom. Syn wurk
sil net it measte mei to fortsjinjen west
hawwe en doe’t syn boer dan ek stoar,
bigoun Cornells Jacobs de Jong mei syn
frachtforfier op Frentsjer. Hy moast
doe, om yn Frentsjer to kommen mei
de hounekarre, de Slachte lAns en sa
fierder oer Wommels en Kramershoeke
de Joarumerleane (fan Kübaerd nei Kra
mershoeke) is fan 1905.
Fan hounekarre nei frachtauto. Dat liket in greate sprong, mar
der hat mar goed fyftich jier foar nedich west om it safier to
krijen. Sa om 1890 hinne waerd de forbining KübaardFrentsjer
ünderhalden troch Cornells Jacobs de Jong mei de hounekarre.
Hjoed de dei fart der noch in boat fan Kübaerd op Snits en Ljou-
wert, mar as jo dizze wurden ünder eagen krije, biheart ek dat al
wer ta it forline en wurdt it frachtforkear fan en nei Kübaerd
ünderhülden mei de frachtauto.
Het Stt. Anthony Gasthuis wordt uitge
breid met een 8-tal woningen tegenover
het Groot Gasthuis. De 1ststeenleg
ging had plaats in tegenwoordigheid van
de voogden R. F. Feenstra, R. Smits,
J. H. Kingma, A. Banning »n G. H.
Schoonhoff. Het opschrift van de 1ste
steen luidt: „Gedenksteen St. Anthony
Gasthuis, Bolsward. 10 October 1907”;
en daar-
en De Jong’s Nieuwsblad
nen zijn. Het hoge buitentarief is een
bezwaar. Er zal steeds op verlaging van
deze tarieven aangedrongen moeten
worden. Maar minister Zijlstra geloofde
niet, dat Nederland door dit hoge buiten
tarief van de rest van de wereld zal
worden afgesloten. Sedert 1929 is het
tariefgemiddelde voor onze eindproduk
ten met 300 toegenomen, zonder dat
dit tot ongunstige resultaten heeft ge
leid. De afschaffing van de binnentarie-
ven het „binnenland” zal in de toe
komst zes landen omvatten is voor
ons land echter een great voordeel. Ver
geleken bij onze tarieven zijn de invoer
rechten in de vijf landen tamelijk hoog,
zodat wij verhoudingsgewijs van de
op mheid van de gemeenschappelijke
markt het meest profiteren.
Alle ministers waren het er over eens
dat het verdrag ons goede kansen kan
bieden. Zo zal op het terrein van het
vervoer en de landbouw tenminste ge
probeerd worden een gemeenschappelij
ke politiek te voeren. Er zijn vele moei
lijkheden te overwinnen, maar voor onze
nationale economie zijn de kansen mét
het verdrag in ieder geval groter dan
de kansen zónder verdrag.
monistische stemmenwinst in Indonesië maar
had van Subandrio de verzekering gekregen
dat zijn land de democratie zou handhaven.
Alsof dat van Subandrio zal afhangen!
Over de Amerikaanse houding in de Frans-
Tunesische kwestie spreken we ditmaal maar
niet. We vermelden hier alleen maar dat
president Coty nog altijd naar een man
zoekt die in staat zal zijn Frankrijk weer
bestuurbaar te maken. „Beurs als 'n mispel”
zeide prof. P. S. Gerbrandy in onze tweede
Kamer van Frankrijk, toen hij zijn stem
motiveerde tegen het Euromarkt-verdrag,
dat overigens met grote meerderheid is aan
genomen. De geachte afgevaardigde ver
meed het onparlementaire woord „rot” dat
eigenlijk bij mispel hoort, maar het Franse
volk zal zich toch eens spoedig moeten be
zinnen op zijn verantwoordelijkheid jegens
zijn democratisch bestel, wil dat niet wer
kelijk in ontbinding geraken.
invloed op deze maan krijgt en
dichtere luchtlagen zal trekken, waar zij
door de door de wrijving met die luchtla
gen ontstane hitte zal versmelten.
omdat het voor het vrije woord was opge
komen, en met hun sympathiserenden tegen
het regime-Gomulka die meer en meer
in de oude Stalinistische richting wordt ge
dreven. De relletjes zijn bloedig onderdrukt
door de Poolse staatsmilitie. Van Polen naar
Argentinië, de Zuid Amerikaanse staat is
een hele stap, maar ook dat is een land dat
nog altijd dictatoriaal geregeerd wordt. Niet
echter op de manier zoals Peron dat pleegde
te doen.
De tegenwoordige president Aramburu en
vice-president Rojas willen graag naar een
democratisch bewind toe, in 1958 wensen zij
een parlement te zien verkozen, dat de
grondslag voor zo'n bewind zal vormen.
Maar intussen stellen allerlei figuren die
tijdens Peron leidende posities hadden of
van diens bewind profiteerden, pogingen in
het werk om de bedoelingen ter wille van
hun eigen belangen te doorkruisen. Zij vin
den daarvoor een voedingsbodem in het feit
dat Peron destijds bij zijn potverteren heel
wat lagen der bevolking allerlei sociale
maatregelen toestond welke de economische
toestand van het land eigenlijk niet veroor
looft. Ook in dit land moet de productie
toenemen voor men meer welvaart kan ver
werven. Maar het is moeilijk dit de Argen
tijnen duidelijk te maken.
Een crisis in zijn staatsbestel, maar dan
in geheel andere zin, zou ook een ander
land doormaken, nl, Polen, als de So
vjetunie het niet nog in zijn greep had.
Op de dag der loting voor de nationale
militie trokken de volgende personen te
Bolsward een nummer, resp. 1-64: Luite
Langenberg, Jan Nota, Lodewijk Post-
ma, Melle Tigchelaar, Wybo Keikes,
Dirk Kramer, K. H. C. W. van der Veen,
Abel Dijkstra, Philippus Eijer, Wieber-
tus Tolsma, Douwe Adema, Dirk Post-
ma, Reinder Algera, Bouke Jorna, S.
Th. Lunter, Joh. Dijkstra, Evert Conradi,
Com. Viersen, F. J. Heemstra, Catrinus
Renema, Geert Stevens, F. van der Meer,
Bauke de Witte, Lolle Flameling, Sybolt
Schuifstra, Tjitte Vermeer, Abel de
Vries, Foppe Molenaar, Rein Nota, Joh.
de Boer, Th. Popma, Dirk van Dijk, Hu
bert van Houten, H. J. Alkema, J. R.
Popma, Nic. Veltman, Foeke Bleeker,
Bauke Wijnia, Doekele van Wieren, Rein
Alkema, Geert de Jong, Tj. Pomper, Joh.
Yntema, Arent Camman, Jan Faber, Ar
jen Broekstra, Dirk van Dijk, Jan Hui
zing, Joh. v. d. Zee, Tj. v. Vellinga, Jelte
van der Zee, Sieger Hamstra, Jacobus
Bruijing, Frank M. Oosterbaan, Uiltje
Bergsma, Rients Dijkstra, W. van der
Meulen, Klaas Bergsma, Joh. Plantinga,
Taeke Flapper, P. van der Veer, Fedde
van Terwisga, Ale Apeldoorn, Lolke Se-
vensma. De jongelingen hielden zich be
hoorlijk rustig. Incidenten kwamen niet
voor. Men vernam geen herrie en lawaai,
die vroeger deze dag veelal kenmerkte.
Het is natuurlijk onzin, zoals men hier
en daar in Amerika doet, de Russische
proef met de kunstmaan aan zuiver
propagandistische bedoelingen toe te
schrijven. Al zal dan op de keuze van
het moment van het lanceren van de
kunstmaan stellig van invloed zijn ge
weest het feit dat in de algemene ver
gadering der Ver. Naties over ontwa
pening wordt gesproken. De Russen
menen nu uit een sterke positie over
hun geliefde onderwerp, de stopzetting
der kernproeven, te kunnen praten.
Maar wij vermoeden, dat al heerst onder
hun volken angst over de Russische voor
sprong, de regeringen der Westelijke lan
den zich bewust van hun verantwoordelijk
heid, niet -uilen laten afbrengen van hun
standpunt dat men alleen aan deze stop
zetting kan denken als de Russen bereid
zijn ook van hun overmacht aan gewone
wapenen af te zien. De Amerikaanse rege
ring schijnt echter wel met de Russen over
afzonderlijke contröle op kunstmanen te
willen praten. Dat overigens ontwapening
nu meer dan ooit gewenst is spreekt, want
als straks de defensie ook rekening zal
moeten houden met gevaren welke even
tueel uit het heelal zouden dreigen, wor
den die gevaren niet alleen verschrikkelijker
maar worden de kosten van afweermaat-
regelen ook zo enorm dat zij het levenspeil
van alle volken bedreigen.
De voorbereidingen welke de Amerikanen
treffen om hun eerste kunstmaantje te lan
ceren kostten tot nog toe zoiets van 400
miljoen gulden.
De ministers van buitenlandse zaken, der
twee grote rivalen de Amerikaan Dulles
en de Rus Gromiko, hebben in een ontmoe
ting welke 4 uur duurde onder meer ook
over ontwapening gesproken en natuurlijk
over vele andere kwesties. Dulles wenste
als een der meest dringende vraagstukken
te praten over de hereniging van Duitsland
maar Gromiko wees dit resoluut af, de So
vjetunie wil zolang zij inzake de ontwape
ning niet haar zin heeft gekregen en W.
Duitsland dientengevolge bij de Nato blijft
niet van hereniging weten.
Het Midden Oosten schijnt het eerste on
derwerp geweest te zijn waarover de heren
gesproken hebben. Men mag niet verwach
ten dat men ook daarmee iets is opgescho
ten, het is een van die onderwerpen waar
van bij dergelijke conferenties wordt gezegd
dat het onderhoud nuttig was geweest, om
dat men een beter begrip voor eikaars stand
punt had gekregen.
Ondertussen zijn zowel de Irakese als de
Saoedische afgevaardigde der Ver. Naties
eens eventjes van leer getrokken tegen de
Westerse politiek in het Midden Oosten
welke bedoelde eigen „duivelse doeleinden"
onder de mom van bestrijding van het com
munisme te bevorderen, en moest natuurlijk
ook Israël het ontgelden. Koning Saoed
heeft het goed gevonden te verklaren dat
hij het helemaal niet eens was met de Ame
rikaanse politiek in het Midden Oosten al
stelde hij prijs op de vriendschap van Was
hington waarmee hij wel zal hebben bedoeld
de dollars. En zo ontstaat er langzamerhand
ernstige twijfel aan het succes van deze
Amerikaanse politiek en als een Amerikaan
se diplomaat nog eens nadrukkelijk verze
kert dat Washington neutraal wil blijven
in de onderlinge geschillen tussen de Arabi
sche staten en die van deze staten met Is
raël begint men zich meer en meer in an
dere Westelijke landen af te vragen of de
Amerikaanse politiek nu toch werkelijk wat
al te slap jegens de Arabische staten wordt
in welke staten de linkse politici zich ge
sterkt gevoelen door de prestigewinst van
de Sovjetunie welke ze aan haar kunstmaan
ontleent.
welke tussen leger, vloot en luchtmacht be
staat bij de ontwikkeling van raketten enz.
waardoor men zich niet op één project con
centreerde.
Men gelooft in Amerika wel deze achter
stand nog te kunnen inhalen als men zich
inspant en dat verwacht de Amerikaanse
wapen- en electronische industrie, te oor
delen naar de beurs! maar de toekomst
lijkt toch niet zo best. Het is nl. zo dat de
Russen tweemaal zoveel technici voor alles
wat met raketten en interplanetair verkeer
te maken heeft, opleiden als de Ver. Staten
en dat zelfs als men een beroep op de rest
van de vrije wereld zou doen, men de Rus
sen toch nog niet nabij komt wat het aantal
technici betreft.
dus de welvaart in West-Europa moeten
doen stijgen.
Het zal echter lange tijd duren voordat
deze markt tot stand is gekomen. De
overgangsperiode zal uiterst moeilijk
zijn. Dat is de reden waarom men in
vele sectoren van het bedrijfsleven zo
sceptisch tegenover dit verdrag iaat.
Z .1 men de overgangsperiode F men
overwinnen Minister-president Drees
heeft verklaard, dat het verdrag inzake
de gemeenschappelijke markt zeker niet
alle zorgen wegneemt, maar het biedt
ook kansen. En nu is het maar de kunst
om deze kansen ook te benutten. De
minister van economische zaken, prof.
Zijlstra, was daar volkomen gerust op.
De aanpassingsmoeilijkheden zullen
geenszins onoverkomelijk zijn. Onze eco
nomie heeft voor grotere moeilijkheden
gestaan, aldus de bewindsman van eco
nomische zaken. Daarvan heeft hij ver
schillende overtuigende voorbeelden ge
geven.
Zo kwam voor de oorlog 15 van onze
deviezeninkomsten uit kapitaalopbreng-
st i. Dit percentage bedraagt nu slechts
twee. Deze teruggang hebben we over
wonnen door vergroting van de export.
Voor de oorlog ging 20 van onze
export naar Indonesië. Deze markt heb
ben we verloren, maar ook daarvoor
hebben we nieuwe exportmogelijkheden
gevonden. Door uitvoer hebben wij even
eens onze snelle bevolkingstoename eco
nomisch kunnen opvangen. En dan heb
ben we ten slotte nog een verwoestende
oorlog gekend.
„Niemand had durven geloven in een
ontplooiing van het economisch leven,
z^als we die nu meemaken,” aldus prof.
Zijlstra.
Aan de hand van tal van cijfers toonde
hij het belang van de Benelux voor ons
land aan. De gemeenschappelijke markt
zal voor ons stellig nog belangrijker kun-
Het is jammer dat dit experiment niet ge-
zamelijk kon worden ondernomen, omdat
door de tegenstellingen welke tussen de
vrije wereld en Rusland bestaan, beide par
tijen de voorkeur gaven zelfstandig te wer
ken, daar aan deze proef ook gegevens kun
nen worden ontleend van militaire beteke
nis de signalen welke de Russische kunst
maan uitzendt zijn dan ook waarschijnlijk
alleen maar door de Russen te ontcijferen.
Maar hoe dan ook de Russen verdienen een
gelukwens met een groot succes in een on
derneming welke haar weerga in de ge-
ichiedenis niet heeft. Zij opent de overi
gens waarschijnlijk nog lange al zeggen
de Russen dat zij binnen 10 jaar onbeman
de aparaten naar de maan en Venus en
Mars zullen kunnen zenden weg naar
een interplanetaire expeditie.
Die weg is nog lang omdat deze kunstmaan
nog aan de zwaartekrachtwerking van de
aarde is onderworpen. Interplanetair ver
keer eist de constructie van een apparaat
dat ook buiten de sfeer van die werking
kan worden gebracht en dat ook weer op
aarde kan terugkeren. Dat laatste kan deze
kunstmaan ook nog niet; ofschoon op de
grote hoogte men zegt 900 km waarop
de kunstmaan cirkelt de ijlheid van de
dampkring wel zeer groot moet zijn, is de
weerstand van het beetje lucht dat er is
gevoegd bij de grote snelheid van de kunst
maan voldoende om deze snelheid binnen
enige tijd te doen afnemen waardoor de
zwaartekracht van de aarde steeds meer
Maar hoe dit ook zij de eerste stap
in de richting van interplanetair
keer, of zoals men het ook wel zegt
van de ruimtevaart, is gedaan
mee een nieuw tijdvak ingeluid waarin
waarschijnlijk de mensheid, ondanks de
te verwachten tegenslagen en rampen,
tot nog toe opgekende triomfen zal
behalen, gedreven door die onbedwing
bare lust naar het avontuur, welke
haar reeds bijna alle geheimen van de
verste uithoeken de raarde hebben doen
ontsluieren.
Het is alleen maar te betreuren dat de ont
wikkeling van de menselijke geest geen ge
lijke tred heeft gehouden met de ontwikke
ling van het menselijk vernuft welke naar
zulke geweldige technische prestaties heeft
geleid.
Waarom hei kon gebeuren dat dit nieuwe
tijdvak in de geschiedenis aanbreekt in een
periode waarin de volken op schier hopelo
ze wijze zijn verdeeld en zo scherpe tegen
stellingen tussen statenblokken heersen, dat
de gehele mensheid niet zonder angst dit
tijdvak begroet en ingaat. Terecht schreef
een Frans blad naar aanleiding van deze
satelliet: „Wetenschap zonder geweten ver
nietigt de menselijke ziel”.
Overigens is het nog veel te vroeg om alle
politieke en militaire gevolgen van de ont
wikkeling welke met het verschijnen van de
Russische kunstmaan in de stralen van de
op- en ondergaande zon, is ingeluid, te
kunnen nagaan. Deze kunstmaan als zodanig
moge geen militaire betekenis hebben, ze
dankt haar ontstaan toch aan millitaire
voorbereiding, nameleijk aan de ontwik
keling van de raket, waarin Duits-
se geleerden, na de oorlog in Amerika en
Rusland terechtgekomen, een groot aandeel
heben gehad en waarin door deze Duitse
hulp de Russen het voorlopig het verst heb
ben gebracht.
Indirect heeft deze kunstmaan toch wel
millitaire betekenis, omdat ze gegevens kan
verschaffen betreffende de hoogste damp-
kringlaag, waarmee men dan rekening kan
houden bij de constructie van lange afstands-
projectielen. Een militair aspect is ook, hoe
naargeestig het ook is het bij deze grootse
prestatie der Russen nu al naar voren te
brengen, dat als de Russen er op de duur
in zouden slagen bemande satellieten te
bouwen, men met een totaal veranderde
strategische toestand zou te maken krijgen.
De zeemacht van de vrije wereld, welke
thans de communistische landen omsingelt,
zou een groot deel van haar betekenis
.kunnen verliezen. Het is dan ook geen
wonder dat men in de Ver. Staten onte
vreden en ongerust is over de nu weer ge
bleken Amerikaanse achterstand bij de Rus
sen, welke men vooral wijt aan de naijver
Het belangrijkste nieuws van deze overzichtsperiode is ongetwijfeld dat
betreffende het afschieten van een kunstmaan door de Russen, een satel
liet, welke terwijl wij dit schrijven nog steeds in ongeveer 95 minuten om
de aardbol draait. De Russen hebben daarmede de wedstrijd met de
Amerikanen om de vraag wie als onderdeel van het programma van het
internationale geofysische jaar het eerst een kunstmaan zou afschieten
glansrijk gewonnen, want de Amerikanen maken bekend dat hun maan
eerst in de lente van 1958 zal worden afgeschoten.
Bij Kon. Besluit van 9 okt. j.l. no. 24
is als gevolg van de opheffing der schut
terijen aan de officieren dier schutterij
eervol ontslag 'Verleend. Voor Bolsward
betreft dit H. J. Hommes, als kapitein-
commandant. De heer Hommes kreeg
echter vergunning zijn versierselen en
uniform te mogen blijven dragen.
Lekker, lekker, sei Maeike en hja stipte de
resinen yn 'e sjerp.
Uitermate slap is ook de Amerikaanse
houding jegens Indonesië. De Indone
sische minister van buitenlandse zaken
Subandrio had in de algemene verga
dering der V.N. over het vraagstuk
Nieuw Guinea gezegd dat als Indone
sië in deze kwestie zijn zin niet kreeg
het mogelijk zijn toevlucht tot midde
len zou moeten nemen welke gevaar
voor de vrede in Z.O. Azië zouden
doen ontstaan.
Hij verwierp ook het denkbeeld dat aan de
Papoea's zelfbeschikkingsrecht zou moeten
worden toegekend. Men had toch eigenlijk
mogen verwachten dat Dulles, die Suban
drio om een onderhoud had verzocht, daar
bij de Indonesiër zou hebben gekapitteld
over zijn gebrek aan democratisch inzicht
dat zijn dreigement met geweld en zijn ne
gatie van het zelfbeschikkingsrecht der vol
ken verried.
Maar dat was blijkbaar niet het geval, Dul
les was alleen wat ongerust over de com-
