IN OFSKIE, DAT NOCH GJIN OFSKIE WIE
weer onze aandacht
Straks vraagt de „Fryske Boekewike”
ii
Van 4-9 nov. gonze het van activiteiten
De houn blaft
Fan de Martinytoer
Boerderijbranden
augustus 1957
Hwat hat Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Zilveren filmpjes
4e week oktober 1932.
Ui
1
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
- -
SF*
53e JAARGANG
DINSDAG 22 OKTOBER 1957
No. 82
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo
troch
PYT.
Redaksje.
SPREKKENDE SIFERS
Tj. de J.
Wie zijn zaken goed beheert,
En geregeld adverteert,
Zorgt dat zijn zaak marcheert,
Bereikt het doel, dat hij begeert.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelii gen dubbe' tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Uit het gehele land komen berichten van
hoog water.
De heer P. Kramer van Nijland won met
zijn paard Saffier op Duindigt de le (Re
gina) prijs.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Aandacht voor het Friese boek is bit
tere noodzaak, wil het Fries als cultuur
taal zich handhaven en niet vervlakken
tot een dialect, dat weliswaar betekenis
heeft voor de taalgeleerde, maar dat
niet kan bogen op het bezit van een
eigen literatuur.
Hoe moeilijk de positie van het Friese
boek is, leert ons een kleine rekensom.
Stel dat er 500.000 Fries sprekende Frie
zen zijn (dit aantal is ruim genomen)
dan is dat ongeveer de helft van het
inwoneraantal van een stad als Amster
dam, anders gezegd: nog geen twintig
ste deel (nog geen 5 van het Ne
derlandse volk. Daarmee zou, ruw ge
schat, de positie van het Friese boek
tegenover het Nederlandse er een zijn
van 1 op 20.
Hierbij vergeten we echter, dat (helaas)
lang niet alle Fries sprekende Friezen
ook Fries lezenden zijn. Het feit, dat
vooral in vroeger jaren het onderwijs in
de eigen taal schromelijk werd verwaar
loosd, het feit ook, dat vakbladpers, dag
en weekbladen, kerkboeken en wat niet
al in het algemeen in het Nederlands
zijn gesteld, schiepen de eigenaardige
positie, waarbij men in vele gevallen
Vereniging
Luchtvaart,
Inkelde wiken lyn, hawwe wy hjir
Ontwikkeling bisprutsen yn
Men kan dit op velerlei wijze doen.
Men kan en moet dat natuurlijk ook
in de eerste plaats zelf het goede
voorbeeld geven door het kopen van een
Fries boek. U zult daarbij tot de aan
gename ontdekking komen, dat er ruime
keuze is en gezien het kleine taalgebied
het Friese boek eer goedkoop dan duur
is.
Maar U kunt meer doen en dit is wel
de reden, dat wij thans reeds dit artikel
schrijven.
De Friese boekenweek wordt gehouden
van 4 tot 9 november a.s., een volle
week lang.
Zouden niet tal van verenigingen, die
in deze week vergaderen, bijv, vrouwen
verenigingen, jeugdclubs enz. enz. het
Friese boek aan de orde kunnen stel
len?
Zouden leeszalen en leesbibliotheken niet
een tentoonstellinkje van Friese lectuur
Dat docht de jonkheit, sei it wiif, do sprong
se oer in strieraei.
Al dagen giet syn praet
Hwa soe it fan üs winne
Yn ien slach fan 'e kaert
Dy’t mei geweld bigjinne
Hear Dulles, kom mar op
Wy meitsje koarte metten
As wy üs folkje ropp'
Dan reint it gau raketten.
Skrik slacht de wrald om’t hert
O, O, hoe sil dit komme
Wy stean dat mantsje net
Sjoch hoe't syn müle skommet
De tosken driigjend bleat
Dy Chroetsjow is op't heden
Ta alles wol yn steat
Hoe lang bliuwt it noch frede?
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
De Spoetnik draeit mar
In earste klas prestaesje
Ruslan yri’t folie Ijocht
As technysk sterke naesje
Chroetsjow slacht him op't boarst
Hy ropt: Nim goed notysje
Wy bin yn alles foarst
Wy ha de machtsposysje.
De Zuiderzeevissers klagen
regeringssteun. Deze bedraagt
normaal gezin (5 personen) f 14. per
week.
Der is in tiid fan kommen en fan gean.
Yn it bidriuwslibben komt ornaris mei
65 jier de fatale dei, dat men it byltsje
der by del lizze moat.
Mar der binne ek ütsünderingen.
Mefr. R. H. Riemersma-Kramer, Haeks-
bergerstrj. 542 to Enschedé, üs jonge en
aide lêzers better bikend as „Marijke-
muoi” is sa’n ütsünderiig. Mei in ünbi-
gryplike wurkkrêft en in libbensmoed,
om der hertsear fan to krijen, sette hja
har, meide 65ste jerdei yn it sicht, ta
de stüdzje fan it Frysk. Hja die it mei
leafde en mei ynmoed en net sünder
sukses. Op de eksamens foei hja net
alinne op troch har hege jierren, mar
net minder troch har kennis fan heite-
lan en memmetael. En dan to bitinken,
dat hja in great part fan har libben
net it Frysk praette en om utens tahald-
de.
Minsklik redenearre wie it mar hiel ta-
fallich, dat hja meiwurkster waerd oan
de Boalserter krante: har aksaminator
waerd letter de redakteur fan dit blêd.
It kaem him yn it sin, dat mefrou Rie-
mersma sa graech eat foar Fryslan
dwaen woe. Wolnou, hjir wie in kans.
Yn de dagen doe’t de lytse Prinses Ma
rijke beme waerd, it wie yn it bigjin
fan 1947, nou al wer mear as tsien jier
lyn, sette de Fryske berneherne ütein.
De „muolke-namme” wie gau foun.
Hie mefrou Riemersma as bern net boar-
te yn it moaije Oranjewald, ienris de
simmerresidinsje fan de Fryske Nas-
su’s, ü.o. fan Maria Louise fan Hessen-
Kassel, dy’t by de Friezen destiids bi
kend waerd ünder de namme fan Ma-
rijkemuoi
Dy skülnamme lei boppedat goed yn it
gehoar en sa sette de nije „krantemuoi-
ke” ütein.
Foar de redaksje oertsjüge fan de
leafde en de tawijing fan de nije mei
wurkster wie it amperoan in weach-
stik. Hja seis die dit wurk mei nocht en
niget, mei oerjefte en yn leauwe oan
har opdracht. Al gau kaem der in fêste
keam fan bern, dy’t har leskes makke
en har geheimen oan Marijkemuoi tabi-
troude.
Der üntstie in ban, in ban dy’t faken-
tiids bleau, net allinne tusken de bern
én de krantemuoike, mar ek tusken har
en de alden fan de bern. Guods fan dy
earste muoikesizzers binne nou al troud
en seis al heit en mem, mar skriuwe
noch altyd.
Dat seit genóch.
Op in leeftyd, dat oaren it wurk del-
lizze, bigoun Marijkemuoi dizze rubryk.
Hja wenne fier óf, mar hoe tichte by
wie hja altyd yn de geast, hoe libbe hja
mei mei jong en üld. Gjin jierdei waerd
forgetten, gjin swierrichheit of hja hie
in goed wurd, gjin probleem of hja hie
in oplossing.
Sa waerd hja suver in mem yn it Frys
ke Israël en telde har jierren net. Soms
lei hja siik op bêd to skriuwen, mar hja,
dy’t by in oar syn siik wêzen altyd war-
skóge har to mijen, liet seis neat skine.
Har krantewurk seach hja as plicht en
gyng har foar alles. Langer as tsien
jier hat hja it folhalden. De toloarstol-
lingén waerden hja by dit alles net
sparre. Seis trou ta it uterste, moast hja
wolris meimeitsje, dat der ek guods
wiene, dy’t har goede rie gjin acht
sloegen of samar wei waerden.
De berneherne koe ek net altyd op tiid
yn ’e krante forskine. De krante is nou
ienris net fan elastyk, soms wie der gjin
plak, soms kaem der op it léste stuit
wichtich nijs. Soks wie scjns fortrietlik,
mar net foar to kommen. Soms miende
Marijkemuoi wolris, dat har wurk net
of net genóch weardearre waerd en
praette hja wolris oer ophalden. Faker
En toch kan het zijn nut hebben een
bepaalde zaak, die het gehele jaar onze
aandacht verdient, eens extra naar vo
ren te halen. Dat gebeurt ook in aller
lei opzicht. U wordt elke vierentwintig
uur een dag ouder, maar uw verjaardag
Viert U met bijzondere glans.
Geen etmaal dat verstrijkt, keert ooit
weer, maar op de Oudejaarsavond ge
denken we toch in het bijzonder het
snelle vlieten van de tijd.
Zo ongeveer moet men ook de Friese
boekenweek gaan zien. Het Friese boek
verdient het gehele jaar door onze sym
pathie. Bij een verjaardag, bij een af
scheid, bij het slagen voor een examen,
bij een verloving en bij een jubileum is
in vele gevallen een Fries boek een wel
kom geschenk om van Sint Nicolaas
maar niet te spreken. Maar toch heeft
het organiseren van een Friese boeken-
Voetbal. Zaterdag 29 okt. speelde C.V.C.
van Cornwerd tegen W.V.C. van Wons.
Laatstgenoemde won met 3-1.
Het huis te Bolsward, thans bewoond door
de heer Vogelzang is verkocht aan de heer
H. Lotstra, meubelhandel aldaar, die in
verband met de nieuwbouw der nieuwe
R.K. kerk het nu door hem gebruikte pand
het volgend jaar moet ontruimen.
en De Jong’s Nieuwsblad
Dy Spoetnik draeit yn't roun
In prestaesje fan elk prize
In greate reade houn
Blaft rou, as in healwize
Is der ünwaer op til?
Jeropa en omkriten.
Blaffende hounen sil
Trochstrings net dalik bite.
15e Friese Boekenweek van
4 tot 9 november
1 Op dezelfde dag, dat op het stad
huis te Bolsward de plechtige uit
reiking zal plaats vinden van de
Gysbert Japicxprijs aan de heer
D. A. Tamminga, op maandag 4
november a.s., wordt aldaar na
mens de commissaris van de Ko
ningin, door gedeputeerde mr. D.
Okma, de 15e Friese Boekenweek
geopend, die, zoals steeds, georga
niseerd door de stichting „It
Fryske Boek” tot 9 november zal
duren.
Na de opening zal een koffiemaal
tijd plaats vinden in sociëteit „de
Doele” terwijl it Boun fan Fryske
I Kunstners tot besluit een speciaal
4 voor deze gelegenheid geschreven
f stuk „De jacht op de ballade”
f voor het voetlicht zal brengen.
De slagers in de Zuidwesthoek klagen steen
en been over de frauduleuse slachtingen
De boeren echter lachen in hun vuistje.
Ter gelegenheid van
de viering van het
gouden jubileum der
Koninklijke Neder
landse
voor
werd vrijdagmorgen
op het vliegkamp
Valkenburg ’n krans
gelegd door de
voorzitter van de ju
bilerende KNVvL,
de heer C. Kolff,
bij 't standbeeld van
de oprichter van de
KNVvL, wiilen Ltz.
A. E. Rambaldo.
de
de Fryske
koöperative suvelyndustry. Neist in fier-
dergeande modernisearing en automatisea-
ring seagen wy düdlik de tendins om mear
molke yn minder fabriken to forwurkjen.
De saneamde konsintraesje wie net wei to
praten en ek net to kearen, seine wy doe.
Mei't der hyltyd wer mear kaptael nedich
is foar de moderne produksje, siket men it
draechflak foar dat kaptael to forgreatsjen,
om’t oars de lést op de lytsere kwantiteit
to great wurdt. Dit konsentrearjen hat fan-
sels syn grinzen en dy lizze net foar altyd
fêst, hja forskouwe mei de priisforhaldin-
gen en mei de technyske foarütgong.
Dat Fryslan yn dat opsicht net allinnich
stiet, kin klear blike üt it forslach fan de
Kyinklike Nederlanske Suvelboun (FNZ).
Giet men yn dit forslach ris nei, hoe't yn
oare kontreijen de gong fan saken west
hat, dan blykt wol, dat wy ien fan de meast
statyske provinsjes west hawwe. Mei oare
wurden, dizze dingen hawwe yn de oare
provinsjes fakentiids jit folie sterker spile.
Mar foardat wy de biwizen foar dizze bi-
wearing jaen sille, moatte wy derby sizze,
dat hjirby sommige typyske dingen yn oare
hoeken fan it lan, net neamd wurde. Foar
j it totaelbyld is dat net steurend, mar men
In oktober werden er door de Openbare
Leeszal en Bibliotheek in totaal 955 boe
ken uitgeleend. Het aantal bezoekers be
droeg 225, waarbij 12 dames.
Er zijn in de maand augustus 23 boerderij
branden voorgekomen, waarbij de boerderij
vernield of zwaar beschadigd werd. Vier
van deze branden kwamen voor in Gronin
gen; twee in Friesland; twee in Drente; twee
in Overijssel; twee in Gelderland; twee in
Noordholland; drie in Zeeland; vijf in N.
Brabant en één in Limburg.
De directe schade door deze branden aan
gericht wordt geraamd op f 1.240.000.
Vier van deze branden werden veroorzaakt
door blikseminslag; acht door hooibroei;
één door het in brand geraken van ben
zinemotor bij aanslaan; drie door kort- c.q.
aardslüiting; drie door het spelen met vuur;
één door vonken uit schoorsteen; terwijl
in drie gevallen de oorzaak onbekend bleef.
Bij deze branden kwamen twee kalveren en
één varken om.
over schriele
voor een
kunnen verzorgen Zou men op de
scholen deze Friese boekenweek niet
kunnen aangrijpen om ook de jeugd de
ogen te openen voor de (letter)vruchten
van eigen bodem?
Boekhandelaren zullen wel met speciale
etalages komen, maar zou men ook de
verkoop van Friese lectuur speciaal in
de boekenweek, niet op andere wijze
kunnen stimuleren?
Door het houden van „boekentafels”,
door het opzetten van een loterij met
boeken als prijzen, desnoods door met
boeken „op ’e sutel” te gaan?
Nu is het nog de tijd in deze geest het
een en ander voor te bereiden: „doarps-
jounen”, culturele avonden, colportage.
„Sizzen is neat, mar dwaen is in ding!”
zeggen wij Friezen. „It is mei sizzen net
to dwaen en „Slüge soe ek, mar dy
stoar earder”.
Laten het geen holle woorden zijn.
moat der dan ek net mear mei biwize wolle
as de bidoeling is.
Sa hawwe de provinsjes Drinte, Oerisel en
Gelderlan lang fabriken kend, dy’t wol
by de koöperaesjes hearre, mar dochs net
oansletten wiene by it Boun. Dêrtroch bin
ne de oantallen fabriken, dy’t neamd wurde
net in suver byld fan de situaesje. Yn Süd
Hollan gyng de molke yn earder tyd net
nei it fabryk. De boeren forwurken dizze
seis ta tsiis: de boeretsiis. Dat docht men
noch wol, mar in tanimmend diel giet nei
de fabriken. Hjir is dus mear in forpleatsing
as wol in formeardering fan de produksje
oan de oarder. Sa binne der jit wol mear
faktoaren, dy’t meitsje, dat men de sifers
fan molkeproduksje en oantallen fabriken
net to absolüt sjen moat.
Nou fjirtich jier lyn, forwurken de koöpe
raesjes yn üs lan 1200-1300 miljoen kilo
molke. Yn 1927 slagge men foar it earst
boppe de 2000 miljoen en yn 1949 kaem
men boppe de 3000 miljoen kilo üt. Yn de
sawn jier, dy’t derop folgen is it kwantum
oproun ta 3576 miljoen kilo. Dérmei is wol
düdlik wurden, dat der in sterke groei sit
yn de koöperatieve suvelfabrikaezje en ta-
gelyk yn de molkeproduksje op de buorke-
rij. De to forwurkjen stream by de Neder
lanske koöperaesjes komt alle jierren sahwat
mei hündert miljoen kilo mear opsetten.
Soe it tal fabriken op deselde hichte bliuwe,
dan wie hjir al in sterke konsintraesje oan
'e gong en in stadich klimmen fan it for-
wurkingssifer by eltse aparte fabryk. Nim-
me wy Fryslan apart, dan blykt bygelyks
dat yn 1916 dus foar 40 jier, de 87 fabri
ken meiinoar 522 miljoen kilo forwurken.
Nou dogge 71 fabriken 740 miljoen. De
gemiddelde greatte wie doe 6 miljoen en
nou mear as 10 miljoen. Dit is net in bytsje
mar navenant is it yn oare provinsjes jit
gans in ein mear. Ik haw der in lyts oer-
sichtsje fan makke en dat sjocht er sa üt:
1918. Gelderlan-Oerisel 102 fabr. 285 milj.
1956. Gelderlan-Oerisel 109 fabr. 1224 milj.
Dizze gyngen fan 2.8 miljoen kilo nei 11.2
it fabryk. Dat is krekt fjouwer kear safolle.
Drinte fan 55 op 52 fabriken, mar fan 90
op 357 miljoen kilo. Dus ek in forgreating
fan fjouwer kear. Yn West-Braban enSélan
fan 39 op 42 fabriken en fan 85 op 289
miljoen kilo, dat is trij kear.
Jit sterker is it yn Grins, hwer’t men fan
22 op 11 fabriken komd is en fan 51 op
143 miljoen kilo molke. Dat is goed fiif
Laat Uw rijwiel gedurende de wintermaan
den oppoetsen, invetten en opbergen. H.
Kroontje, Bolsward.
at ienris ha wy har skreaun, dat hja
dit dochs forkeard seach. Wis, it is in
feit, dat de bern fan hjoed de dei op
skoalle en derbüten troch allerhande
dingen sa yn bislach nommen wurde,
dat hja net of net mear oan skriuwen
takomme. Mar oars, wy witte en wolle
it ek hjir noch wolris delskriuwe: der
wiene hünderten, dy’t trou de hoekjes
1’ .en, ek al kamen hja nea oanrkriu-
wen ta, jongerein sawol as Alderein.
Hja sille har misse, hwant dizzer da
gen k yen wy in brief, hweryn stie, dat
muoike en omke allebeide siik wiene.
Hja woe nou mar ophalde.
Sadwaende dit wurd ta ófskie. In wurd
dat de tank ynhalde moat foar alles,
hwat der yn de rin fan dy tsien jier
dien is foar de krante en derbüten.
Mannichien sil der mei wémoed oan we-
rom tinke. Al mei al wie it in moaije
tiid. En it wurk wie net sünder seine.
„In ófskie dat gjin ófskie is”, setten wy
hjirboppe. En sa is it ek. De bón bliuwt
bistean. Mannige foto fan in aid „muoi-
kesizzer” sil yn de kreaze, freonlike
wente oan de Haeksbergerstrjitte in
eareplakje hê-lde. De doar sil der altyd
iepenstean, de Fryske gastfrijens dér
mear wêze as in symboal. Gjin hünder
ten, mar tüzenen brieven binne der yn
de rin fan de jierren troch de bus gli-
den. De ald-meidoggers sille net forgees
oanklopje. En ek foar üs krante is it
ófskie net definityf. Wy hoopje, dat Ma
rijkemuoi noch mannich kear in teltsje
foar üs skriuwe sil.
Der is in tiid fan kommen en fan gean.
Marijkemuoi, jo kinne gean yn it fêste
witten, dat jo troch jou foarbyld en jou
wurk in wichtige bydrage levere ha.
Troch jou greate leafde en offerréëns
hwat it yn stê.n hélden fan jou memme
tael oanbilange, makken jo mannige
Fries yn it heitelan biskamme.
Mei it jo wèl gean.
Het is de laatste jaren een modeverschijnsel geworden door het
instellen van bepaalde dagen of weken de een of andere goede
zaak extra te beklemtonen.
Moederdag en Dierendag willen echter heus niet zeggen, dat men
alleen op déze dag de moeders en de dieren moet verwennen.
Een ander voorbeeld: Ook buiten een missie- of zendingsweek ge-
denke men de heidenen. Met de „Fryske Boekewike” is het niet
anders. Als er alleen in déze week belangstelling zou bestaan voor
het Friese boek, waren de dagen van de Friese uitgeverij spoedig
geteld
wel de eigen taal spreekt, maar niet
gewend aan het woordbeeld, dat men is
deze niet kan lezen, tenminste men
meent dit niet te kunnen en doet zich
er ook geen moeite voor, niet beseffend
wat men zich zelf hiermee gaat ont
houden.
Maar niet alleen met het feit, dat slechts
een bepaald percentage Friezen de eigen
taal kan (of wil) lezen houde men reke
ning, ook met de omstandigheid, dat
elke Fries, die zijn taal wèl leest (en
dit zijn er gelukkig, vooral onder de
jongeren, hoe langer hoe meer!) behal
ve met Friese boeken, zijn kast heeft
gevuld met een respectabel aantal Ne
derlandse. Zelfs de meest aan zijn taal
verknochte Fries is in dit opzicht twee
talig en in vrijwel alle gevallen over
treft het aantal „Hollandse” boeken dat
hij in huis heeft, verre dat van de Friese,
zelfs al zou hij in dit laatste opzicht als
z 'anig ruim voorzien zijn.
De verhouding 1 op 20 is dus, wat de
positie van het Friese boek tegenover
het Nederlandse betreft, veel te optimis
tisch. Het moet er minstens 1 op de 500,
zo geen 1 op de 1000 zijn.
Nu behoeft men geen insider te wezen
om weten, dat de uitgave van een wille
keurig boek, zelfs in het Nederlands,
altijd weer een waagstuk is, waaraan
t le financiële risico’s zijn verbonden.
Hoevele jonge schrijvers zijn er niet, die
hun manuscript de smarteweg van de
ene uitgever na de andere zien maken
en het steeds weer terug ontvangen met
de opmerking, dat men het met inte
resse heeft gelezen, maar dat uitgave
toch in de huidige situatie niet is ver
antwoord.
Als dit met het Nederlandse boek reeds
zo is, hoe moeilijk moet het dan wel j
zijn een Friees boek het licht te doen i
zien. Eigenlijk moet men bij elke Friese
uitgave die van de persen komt opnieuw
de handen van verbazing ineen slaan.
Zeiden we te veel, toen we beweerden,
dat het houden van een Friese boeken
week bittere noodzaak was?
Zal de Friese taal als cultuurtaal blijven
voortbestaan, zal er een Friese litera
tuur kunnen opbloeien, zal achter een
geschiedenis van 2000 jaar niet vroeg of
laat definitief een punt worden gezet,
dan is het broodnodig, dat het Friese
volk en daarbij behoort ook U, lezer van
dit blad, zich solidair verklaart met het
ernstige streven van hen, die, ondanks
alles, toch verder willen bouwen aan
het „erfskip” dat de eigen taal toch
is en dit niet zonder meer willen ver
waarlozen.
Met een platonische liefde kan het niet
toe, ieder, die zich bewust is van zijn
simpele taak en plicht om als Fries de
aloude opdracht van „bouwen en bewa
ren” waarvan reeds in het Paradijsver-
haal sprake is, ook toe te passen op het
duur bezit van zijn eigen taal, zal de
Friese Boekenweek gaarne aan willen
grijpen om te tonen, dat er voor Friese
boeken nog een voldoende klankbodem
is.
kear safolle yn eltse fabryk. Yn Limboarch
en East-Braban sakke it tal fabriken fan
138 op 51, wylst de molke omheech roun
fan 154 op 376 miljoen kilo, dat is seis
kear safolle. It sterkste sprekke de sifers
fan Noard Hollan. Hjir waerden de 94 fa
briken ta 28 werombrocht, wylst de molke
fan 96 miljoen omheech roun ta 289 miljoen.
De produksje foar eltse fabryk waerd hjir
rom tsien kear sa great.
Foeget men de hiele koöperative suvelfabri-
kaesje bymekoar, dan is yn frjirtich jier it
byld sa foroare. Yn 1918 waerd 1164 mil
joen kilo molke forwurke yn 538 fabriken.
It gemiddelde wie tusken de twa en trije
miljoen. Nou wurde 3576 miljoen kilo for
wurke yn 371 fabriken, dat is likernóch
tsien miljoen kilo it fabryk. Dér is mei diz
ze sifers foar eagen gjin twivel mear oer
de takomstige üntwikkeling. Foaral nei
1940 wiist de statistyske „lijn” stiif en wis
nei ien kant. Dat Fryslan hjirby de sta-
dichste is, leit foar in great diel yn de om-
stannichheit, dat hjir it earst de greatere
fabriken bigoun binne, wylst men yn oare
provinsjes mei lytsere ütein setten is. Doe
hie Fryslan in greate foarsprong. Op it he
den perfoarst net mear. De sterke tradysje
hat hjir in remmende wurking.
Ek in feit, dat de boeren hjir folie sterker
mei har fabryk meilibje en der foar stride,
is in oarsaek fan in geleideliker forrin.
Lykwols bliuwt de frage libbensgreat, hoe
swier men yn in bidriuw dizze weardefolle
dingen yn 'e skiljens fan de ekonomyske
bislissing wege litte moat. Dat is net mak
lik to biantwurdzjen. Hjir mei men de bi-
stjüren wol wiisheit tawinskje en bigryp
foar de frage, yn hokfoar bislissing it minste
kwea lizze sil. Konsintraesje is in swiere en
pynlike operaesje, mar soe der foar som
mige pasjinten jit in oare wei iepenlizze?
En wurdt de bislissing minder pynlik as
men wachtet oant de wearstan enreserves
ütput binne, sadat men gjin kar mear hat
en dêrtroch yn in minne ünderhannelings-
posysje rekke is?
„Meiinoar rédden, is better as apart for-
süpe” seit in aid Frysk sprekwurd. Dér sit
ek nou in leaf stikje wierheit yn, al klinkt
it hwat stuf. Tja, it libben bliuwt nou ien
kear in striid, dy’t net sünder slaggen woun
wurdt, ek net yn de suvelwrald.
week een andere en diepere achter
grond dan alleen het scheppen van een
gelegenheid, waarbij men kan wijzen op
het feit, hoe blij men vele Friezen kan
maken met een boek in de „memme-
taal”.
Het Friese boek verdient niet enkel een
stimulans terwille van het kweken van
een zekere goodwill, geen extra rugge-
steuntje met het oogmerk een ieder het
zijne te geven en dus naast de week van
het Nederlandse boek en de kinderboe
kenweek uit een zekere hoffelijkheid ook
enkele dagen het Friese boek in het
centrum van de belangstelling te plaat
sen.
Voorstellen der begrotingscommisie om de
wethouderssalarissen te Bolsward (f300
per jaar) met f 100 of f 50 te verminderen.
Besloten wordt na rijp beraad het bedrag
te handhaven. Ook het presentiegeld der
raadsleden a f 3.— blijft gelijk. Er waren
voorstellen hier f 2.-— of f 2.50 van te ma
ken. Wel worden alle subsidies met 20%
verminderd
