Hl
F
spanning
Een jaar geleden leefde heel de wereld in
Qabe Skroar
r
DINSDAG 29 OKTOBER 1957
53eJAARGANG
No. 84
volgende slachtoffer"
Samenvatting der gebeurtenissen in de herfst van 1956
Kijk U rijk!
Voetbal
Bolswardia met 4-2 door CWO geklopt
Fraaie 3-1 zege van BES in Steenwijk
Gehavend CAR speelt gelijk tegen Bokkuni
Gouden filmpjes
Fan de Martinytoer
-
Tj. de J.
„Als wij zijn ondergegaan, bent U het
Bi
us hjoed p p
to sizzen
-
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Stemming voor Staten
26 maart en voor Raad
28 mei
«W f|
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo
Hwat hat
zoals be-
2-4.
Laatste week oktober 1907
verzocht
het Grootzand
DE MOARD KOMT UT!
4
andere ar-
vernamen,
Advertentieprijs: 13 cent per mtn
Ingezonden mededelh gen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Dr. Driessen te Joure heeft het prachtige
buitengoed Heeremastate beschikbaar ge
steld voor een te stichten Fries Volkssana-
torium.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
In de zaterdagmiddagcompetitie heeft
Bolswardia wel zeer teleurgesteld door
op eigen terrein met 4-2 van het Lem-
ster C.V.V.O. te verliezen.
Over het algemeen waren de gasten veel
beweeglijker, vooral het tempo van de
beide Bolswardia binnenspelers plus de
middenlinie, was deze middag te laag en
daar het ook in de achterhoede dikwijls
niet klopte, was de zege der Lemsters
volkomen verdiend.
In de 4e klas bleef M.K.V. ongeslagen
leider. Stiens incasseerde tegen de Leeu
warders met 4-1 haar 7e nederlaag in
successie.
C.A.B. met zes invallers boekte tegen
Dokkum nog een redelijk succes, het
werd een 3-3 gelijk spel. De kansen in
Je kunt toch nooit es weten,
Eén beurt er vast het geld,
Mocht ik die man es heten
Dan was ik welgesteld.
Ik hoorde dat de buren,
Op winst al even tuk,
Tien antwoorden insturen,
O, had ik het geluk.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
3—1
10—1
1—1
1— 5
8— 2
5—3
7—2
2— 1
9— 0
0—4
2—3
1—3
21.30 uur een grote
van Stalin in Buda-
It wol reine, sei de faem,
mar hja woe net melke.
R.E.S. heeft zich in het moeilijke tref
fen in Steenwijk tegen de Boys uitste
kend geweerd. Het bracht hen een 3-1
zege, waardoor de blauw-witten zich nog
steviger in de kopgroep nestelden.
D.O.G. liet zich de 2e plaats niet ont
glippen, de Wolvegaasters, alhoewel
bescheiden, wisten in Emmeloord met
1-0 aan het langste eind te trekken.
Voor Steenwijk is het zondag wel een
zeer slechte dag geweest, niet alleen
moesten zij in Nicator hun meerdere
e 'kennen met 3-2, maar bovendien haal
de W.Z.S. tegen M.S.C. met 3-1 de volle
buit binnen en sleepte Olyphia één pun
tje tegen G.A.V.C. in de wacht, zodat de
Steenwijkers door al deze resultaten
eenzaam op de laatste plaats is gena
geld.
Leider Jubbega maakte met Bergum
korte metten, getuige de 5-0 zege, zodat
hun positie onaangetast bleef.
Verdere uitslagen zijn:
Bolsw. 1BFroonacker 1B
Bolswardia 2O.N.S. 4
Bolsw. IA adsp.—Balk 2
DelfstrahuizenMakkum
W.Z.S. 2—R.E.S. 2
de Kooi 2R.E.S. 3
L.S.C. 4C.A.B. 3
BI. Boys 4R.E.S. 4
R.E.S. IA—Friso IA
Langweer IAR.E.S. 2A
R.E.S. 1B—C.A.B. 1B
C.A.B. IA—L.S.C. IA
C.A.B. 2BL.S.C. 3B
R.E.S. 2BFriso 2B
de Kooi 2B—R.E.S. 3B
Hij loopt steeds in gedachten,
Net of hij steentjes zoekt;
Hij bladert halve nachten
In een dik woordenboek.
Vouwt nerveus met zijn krantje,
Soms noteert hij verrukt
De naam van een klein landje,
Hij zoekt naar het geluk.
Staatsloterij ’t is zonde
Voetbalpool goddeloos;
Hij ging het luid verkonden:
Zeg, vriend, wat is er loos?
Je veroordeelt het gokken,
Staat stevig op je stuk,
’k Zou er maar niet om jokken,
Je jaagt naar ’t zelfde „geluk”.
De haringvisserij is dit jaar voorspoedig,
de eerste vissers kwamen reeds binnen en
behoefden niet weer uit te zeilen. De vangst
bedroeg 70 last.
Te Lemmer werd in de afgelopen maand
51.000 pond bot aangevoerd.
De wintervorst is binnen de grenzen ver
schenen, zodat nu wel spoedig al het nog
buiten lopende vee gestald zal worden.
Familie van Panhuys van het landgoed
„Nienoort” bij Leek verongelukt. De begra
fenis zal plaats vinden in het familiegraf
te Midwolde.
Openbare verkoping te Bolsward van het
hotel-café-restaurant „Wiebes”, gunstig ge
legen aan de Dijkstraat en
Er zijn 16 logeerkamers.
De dokter van Heeg heeft een auto ge
kregen. Voor het dorp is dit iets nieuws,
voor de paarden het allermeest. De arme
dieren schrikken om de haverklap, slaan op
hol of komen in de bermsloot terecht. De
boeren hebben besloten een klacht in te
dienen.
'.’Vt' -
Bolswards Nieuwsblad
en De Jong’s Nieuwsblad
smoord in het bloed van zijn zonen.
Herhalen wij hier, wat door een Hongaarse
vrijheidszender op zondag 4 november om
14.34 uur werd omgeroepen:
„Volkeren van de wereld. Hoor
help ons!
Op de wachttorens van het duizendjarige
Hongaarse rijk gaan de vlammen langzaam
uit. In naam der gerechtigheid, vrijheid en
daadwerkelijke solidariteit, help ons! Vol
keren van Europa, wij hebben u honderden
jaren tegen de van uit Azië aanstormende
barbaren beschermd. Hoor nu ’t stormgelui
van de Hongaarse klokken. Kom en red
ons! Het schip zinkt, het licht verdwijnt,
de schaduwen over de Hongaarse aarde
worden van uur tot uur donkerder!
Verpeef niet, dat de Sovjets bij hun brutale
stormloop geen halt kennen. Als wij zijn
ondergegaan, bent tl het volgende slacht-
of[er.
BolswardiaC.V.V.O.
Aangezien één man op het appèl ont
breekt, moet groen-wit de eerste 5 min.
met 10 man optornen tegen ’n C.V.V.O.,
dat van meet af aan het tempo weet
aan te geven. De Bolswardia-defensie
krijgt dan ook in deze eerste minuten
veel werk te verzetten, doch als zij
stand weet te houden en na 5 minuten
de elfde man binnen de lijnen komt, lijkt
het er op, dat de bakens verzet zullen
worden, doch 2 minuten later komen de
gasten al weer terug en als Breeuwsma
dan onvoldoende wegwerkt en ook
een brief aan President Kadar, waarin een
schriftelijke garantie werd verzocht, dat de
heer Nagy en de anderen, die asyl hadden
verkregen in vrijheid naar hun woningen
zouden mogen gaan. Mocht dit niet moge
lijk zijn, dat zij dan naar Yoegoslavië zou
den mogen vertrekken. Kort daarop schreef
Kadar als president van de Hongaarse re
gering, dat er noch tegen de heer Nagy,
noch tegen de anderen die asyl hadden ge
kregen, maatregelen zou worden genomen.
De volgende dag, 22 november, verscheen
er om 6.30 ’s middags een Sovjet-bus voor
de Yoegoslavische legatie, om het aldaar
aanwezige gezelschap naar huis te bren
gen.
De bus werd regelrecht naar het hoofd
kwartier van het Russische militaire com
mando gereden, waar de twee begeleidende
Yoegoslavische ambtenaren uit de bus wer
den verwijderd.
Geëscorteerd door Russische pantserwagens
verdween de bus
Het Hongaarse volk trachtte zijn vrijheid
te herwinnen, maar zijn poging werd ge-
allen de nieuw gevormde regering hun
steun toe en hoewel vele gebouwen en win
kels ernstig beschadigd waren, gedroeg de
bevolking zich zeer gedisciplineerd, en werd
er niet geplunderd. De rust bleek zo ge
consolideerd te worden, dat op maandag
5 november iedereen weer aan het werk
zou gaan.
Op 3 november waren
over het terugtrekken van
pen op enkele kleine details
mei de greate lanhünger en
fan boeresoannen, dy’t om
hwer wiist dit dan op?
As jo it seis net bigripe, achte lezer, wol
ik jo de oare kears wol in hantsje helpe.
Oant salang dan mar wer.
pouns-
en it bod is:
60%.
In de herfst van 1955 kwam het eerste open verzet tegen de handelingen
van de communistische partij in Hongarije. Enkele schrijvers publiceerden
een protest tegen de inmenging van burocraten en partijleden in het werk
van geleerden en artisten. Verschillende schrijvers werden gearresteerd,
maar de kiem was gelegd. Zomer 1956 werd de „Petöfi-club” opgericht.
De discussies, die hier werden gevoerd, bevatten dikwijls critiek op het
regiem. Inmiddels eisten de studenten, dat het verplichte leervak Rus
sisch van het academisch lesrooster zou verdwijnen. Op 19 oktober 1956
bereikte het eerste nieuws, dat Poolse studenten naar groter onafhanke
lijkheid streefden, Hongarije. Hierdoor nam de onrust onder het volk
toe, en de gebeurtenissen begonnen elkaar snel op te volgen.
mede worden
vervroegd.
Wanneer ook de Eerste Kamer deze kies-
wetwijziging aanvaardt, zal het volgende
jaar de kandidaatsteling voor de Provinciale
Staten worden gesteld op 11 februari (de
tweede dinsdag van februari) en de verkie
zingen op woensdag 26 maart.
De kandidaatstelling voor de gemeenteraden
op dinsdag 15 april (de derde dinsdag van
april) en de raadsverkiezingen op woensdag
28 mei.
Een andere wijziging is, dat in het vervolg
door een kiezer eventueel twee personen in
plaats voor slechts één, bij volmacht zal
kunnen worden gestemd.
Help ons Red ons Help Help!”
Laten wij deze historische woorden elk jaar
op 4 november gedenken.
De spanning tussen Syrië en Turkije.
In verband met de spanningen aan de Turks-Syrische grens, is in de Turkse haven
Izmir, de Amerikaanse Kruiser Canberra voor anker gegaan.
wolfeart fan Fryslan dien en kaem al it
oare op it gat to sitten. Dizze erkenning
hat neat üt to stean mei sympathy of
antipathy foar de minsken, dy’t yn dizze
sektoaren har brea fortsjinje. It is simpel in
feit. En al soe men bygelyks ek noch sa’n
tsjinsin hawwe yn in greate eksportslach-
terij dan soe dit neat ófdwaen oan it feit,
dat sa’n yndstry in great bilang wie foar
de stêd en dat it weifallen fan sa’n fabryk
in greate strop wie foar de hiele bifolking.
Dérom is it ek klear as in klüntsje, dat in
stêd as Boalsert in great bilang hat by de
bloei fan yndustry en lanbou yn har om-
kriten en binnen har poarten. Dat is foar
alleman fan bilang, foar de iene mear, foar
de oare minder, foar de iene daliks foar de
oare nei in skoft, mar allegearre hawwe
der bilang by. Hwant alle fierdere moog-
likheden, op elk terrein, binne der fan óf-
hanklik. Under alle forkearde minsklike
eigenskippen is de ófgunst ien fan de dom
ste en it graech gunnen fan in goed stik
brea oan buorman ien fan de forstandichste.
Wie it nou mar sa, dat men sizze koe, dat
de yndustry en lanbou yn üs provinsje der
goed foar stiene, dan soe dat elk bliid
stimme kinne. Mar it is sa net. Mei de
yndustry is it sa, dat it tempo bilangryk
bigjint to sakjen en lang net by steat is
om de wurkkrêften, dy’t hjir binne en jit
altyd frij komme, leanjend wurk to jaen.
De situaesje is soarchlik, seine deputearre
steaten lêstendeis op in gearkomste fan in
yndustryskip yn ’e Wélden. En hoe stiet
it mei de foarütsjochten fan de lanbou? Hoe
sjocht men dêr de tiden tomjitte? Ik ha hjir
foar my lizze in sneonskrante fan dizze óf-
roune wike. Dêr steane adfortinsjes yn fan
publike forkeapingen fan pleatsen en lan.
Der hat in tiid west, dat soks hast net mear
foarkaem, mar it is tsjintwurdich wer drok
op dit terrein. Der hat in tiid west, dat
de lju op allerhanne manearen bisochten om
hwat to keapjen, mei wyt jild en mei «wart
jild, boppe en under de tafel.
Fantastyske forhalen diene de rounte. Soks
wiist wol op goede ütkomsten fansels,
hwant dizze barometer liicht net. De mak-
simumprizen moasten doe foarkomme, dat
it net al to gek gyng en yn twadde yn-
stansje kaem de rjochter der oan to pas om
de lju nei to riden, dy’t stout west hiene.
Mar hoe stiet it nou? Ik lit hjir alle adfor-
tlnsjes folgjz, dy’t ik sneon yn dy krante
foun.
aanmerking genomen heeft een zege er
zelfs dik ingezeten, maar niettemin kan
rood-wit met dit gehavend elftal over
de uitslag toch ook weer tevreden zijn.
Daar ook Freno tegen de Sweach niet
tot de volle winst kon komen (2-2) blij
ven Freno en C.A.B. de 2de plaats de
len.
Oldeboom-Bl. Boys eindigde
gonnen was.
Reeds op 20 oktober 1956, toen er nog
geen sprake was van een opstand, namen
de Russen de eerste maatregelen om het
verlangen naar de vrijheid van het Hon
gaarse volk in bloed te smoren. Russische
officieren en reserve-officieren, die Hon
gaars spraken, werden van verlof terugge
roepen en op 22 oktober marcheerden Sov
jettroepen vanuit West-Hongarije naar
Budapest.
Op 23 oktober vonden verschillende massa
bijeenkomsten plaats. Tijdens een van de
belangrijkste eisten de studenten de terug
trekking van deze Sovjettroepen en vrije
verkiezingen.
Om ongeveer 6 uur ’s avonds waren circa
300.000 Hongaren samengestroomd voor 't
Parlementsgebouw in Budapest.
Op verzoek van de masse werd deze toe
gesproken door de communistische profes
sor Imre Nagy, die vroeger premier was
geweest.
Om 8 uur 's avonds sprak de eerste secre
taris van het Centrale Comité van de com
munistische partij. Ernö Gerö, voor de ra
dio. In zijn rede maakte hij duidelijk dat de
partij geen vrijheid zou toestaan, en diege
nen, die dit bleven vragen, streng zou
straffen.
Direct hierop trok om
menigte t standbeeld
pest van zijn voetstuk.
Nog dezelfde avond probeerden de studen
ten om hun eisen via Radio Budapest te
laten omroepen. De radio-censuur weigerde
echter de eis van het terugtrekken der Sov-
jet-troepen en vrije verkiezingen te vermel
den, waarop de studenten weigerden hun
incompleet protest af te geven.
1 Pleats under Grou. Greatte 126
miet. Max. priis: 131.962
77.979. Dat is minder as
2 Pleatske under Feanwalden. Greatte 27
it bod
De Tweede Kamer heeft een wijziging van
de kieswet aanvaard, waardoor voor het
vervolg o.a. zal worden voorkomen, dat de
gemeenteraadsverkiezingen in de zomer
maanden zullen vallen. In verband daar-
nu ook de statenverkiezingen
De studenten stuurden een delegatie naar
het gebouw van de radio-studio om met
de directie te onderhandelen. Buiten het
gebouw ,dat door de A.V.H. (Staatsveilig-
heids Politie) werd bewaakt, bevond zich
een grote menigte. De delegatie kwam niet
meer naar buiten, het gerucht begon de ron
de te doen, dat de studenten waren dood
geschoten. Tijdens het groeiende tumult
werden er plotseling traangasbommen van
uit de bovenste verdieping van de radio
studio tussen de menigte geworpen, en be
gon de AVH op de mannen en vrouwen
voor het gebouw te schieten. Een aantal van
hen werd gedood en gewond.
De haat van de bevolking kwam tot uit
barsting, toen witte ambulancewagens met
nummerplaten van het Röde Kruis voor het
gebouw arriveerden en hieruit gewapende
AVH-politie kwam. Een deel van de woe
dende menigte viel hen aan, en veroverde
zo de eerste wapens. Hongaarse legereen
heden werden naar het toneel van de strijd
gevoerd om de AVH bij te staan, maar
na enige aarzeling kozen zij de zijde van
het volk.
Arbeiders
pounsmiet. Max. priis: 27.600 en
is 16.791. Efkes minder as 61%.
3 Pleatske under Feanwalden. Greatte 24
pounsmiet. Max. priis: 28.010 en it
heechste bod is 16.781. Hast 60%.
4 Pleats under Burgum. Greatte 100 pouns
miet en 23 pounsmiet bütlan. Max. priis:
131.500. Heechste bod: 84.891. Dat is
64%.
5 Fjouwer stikken lan under Ferwerd, dy’t
lykwols net earder to oanfaerden binne
as yn 1983, dat is oer 25 jier. Dit is in
abnormael gefal, hwerby allinnich in bi-
paeld soarte keapers yn oanmerking
komme. De biedings rinne ütien fan 40
oant 70% fan de maksimumprizen.
By de earstneamde pleatsen en spultsjes
binne guon, dy’t daliks of mei in pear jier
de hierjierren om ha, de uterste hat jit
acht hierjierren.
Ditselde sjocht men tsjintwurdich slach op
slach. It is in ütsündering as de maksimum-
priis helle wurdt, yn fierwei de measte ge-
fallen bliuwt men der tsientüzenen gounen
under. Nou soe de bütensteander faeks
tinke kinne, dat de lju, dy’t de maksimum-
priis fêststelle, har fak net kinne, mar dat
is perfoarst sa net. Allinnich hja krije in
boadskip fan Min. Mansholt. Dy hat harren
krekt foarskreaun op hokfoar wize hja
dwaen moatte. De skjinne hier fan it lan
kapitalisearre, derby in taksaesje fan bi-
driuwsgebouwen en wente, neffens bipaelde
noarmen en dan is it klear. Dy noarmen is
al goed rekken halden mei de saneamde On
rendabele top en lizze op har seis net
heech.
Mar de praktyk seit: foar dy priis keapje
ik gjin pleats, hwant dan kin ik nea it
spul goed yn oarder halde en in reedlike
rinte meitsje. As it lan der sa hinne leit,
de mannichte
in plak sykje,
It hat mar in bést ding west, dat de dis-
küsje fan okkerwyks handich in ein foun
hat. Op dat niveau makket men allinnich
mar brokken en jaget de boel yn 'e bulten.
Lykwols alhiel los fan dit gefal is de
kwestje oer de situaesje fan de Fryske lan
bou, dus fan de fryske boer yn it foarste
plak, wichtich en ynteressant genöch om
dêr de oandacht foar to f reeg jen. De oan-
dacht net allinnich fan de boeren, hwant dy
sitte der midden yn, mar binammen fan elk,
dy’t bigrypt, dat de wolstan fan in provin
sje komme moat fan de saken en bidriuwen,
dy’t dêr primair it brea fortsjinjen dogge.
En hoe better it de fryske yndustry, de
hannel, de saken, de buorkerijen giet, des
to makliker sil it wêze om yn dizze pro
vinsje in goed stik brea to fortsjinjen.
Yndustry en lanbou binne de primaire bi-
steansboarnen fan üs allegearre, dan komme
hannel en sakelju, faklju en forfier, dy’t
greatendiels dêr wer op steune. Tusken al
dizze dingen is in wikselwurking, sa as ek
de publike tsjinsten en opliedingen, de mid
dels ta fordivedaesje en üntwikkeling, gun-
stich wurkje op de ekonomyske bisteans-
mooglikheden. Dochs mei men nea forjitte,
dat yndustry en lanbou de grounslach foar-
mje fan it oare.
Soene dizze weikwine, dan wie it mei de
Je moogt dan schermen met je
Principe en je kerk,
Je hebt met vaste wetjes
Je paadje ingeperkt.
Heus, praat niet zo vermetel,
Die zelf voor mammon bukt,
De pot verwijt de ketel,
’t Geld is ook jou „geluk”.
PIET.
rechtshalf Wakan verzuimt in te grij
pen, kan de linksbinnen zijn club ge
makkelijk naar een 1-0 voorsprong
schoppen.
De thuisclub, hierdoor blijkbaar wakker
geschud, antwoordt onmiddellijk met
een snelle uitval over rechts, waaruit ’n
voorzet volgt, precies op maat voor
midvoor Duikèr, de keeper, die door
uitlopen nog redding tracht te brengen,
wordt hierbij keurig omspeeld, de toe
schietende back eveneens en dan schiet
de groen-witte midvoor rustig in het
verlaten doel, 1-1.
Opnieuw komt Bolswardia terug, doch
’t uitstekende schot dat Eekhof 2 minu
ten later weet of te vuren, wordt fraai
door de Lemster keeper gestopt en met
een gaan de gasten er weer van door.
Uit een lange pass kan de linksbuiten
de bal ongehinderd in het strafschopge
bied plaatsen, de beide backs, die tame
lijk ver zijn opgedrongen, kunnen zich
niet snel genoeg herstellen en als dan
Adema verzuimt uit te lopen, betekent
dit opnieuw een achterstand.
Weer tracht de thuisclub door enige re
solute aanvallen de balans opnieuw in
evenwicht te brengen, een venijnig schot
van Van der Eems lijkt inderdaad een
voorbode hiervan te zijn, maar aange
zien de groen-witten de laatste 10 mi
nuten in tempo bij de gasten te kort
schieten, blijven verdere schoten achter
wege.
De 2de helft is slechts 3 minuten oud
als Eekhof een keurige voorzet van zijn
linksbuiten zuiver weet af te ronden,
waardoor de stand weer 2-2 is gewor
den.
Na een lelijke misser in de Bolswardia-
achterhoede, die zonder nadelige gevol
gen blijft, wordt de Lemster achterhoede
5 minuten lang onder druk gezet. Van
der Eems krijgt dan ook al spoedig een
mooie kans zijn club aan een voor
sprong te helpen, een felle spurt brengt
hem tot op 2 meter afstand van het
doel, maar dan speelt hij de bal iets
te ver voor zich uit en kan de doelman
nog rustig wegwerken.
In de 9e minuut wordt een vrije schop
de thuisclub noodlottig; de bal wordt
hieruit hoog voor het doel geplaatst, de
uitlopende Adema is niet resoluut ge-
van Csepel, Ujpest en
beiderscentra, die het gebeurde
bemachtigden vrachtwagens en reden naar
de stad, wapens inzamelend van bevriende
soldaten en politie-agenten. Verschillende
militaire barakken openden hun wapende
pots en verdeelden de wapens.
Op 24 oktober 1956 vonden hevige gevech
ten plaats voor enin de Radiostudio. Om
2 uur ’s nachts rolden Sovjet-tanks de stad
binnen en kwamen direct in actie tegen de
bevolking.
Voor zover bekend vernielde een man van
50 jaar, met behulp van een „Molotov
cocktail” de eerste Sovjet-pantserwagen op
24 oktober om 7.30 uur 's morgens bij de
Kiliankazerne.
Een uur later, om 8.30 uur, bliezen kinderen
een Sovjet-pantserwagen met zijn beman
ning op.
Inmiddels maakte Radio-Budapest bekend,
dat Imre Nagy was benoemd tot voorzit
ter van de ministerraad.
Hij drong aan op rust en orde en
de Sovjet-troepen om interventie.
Later bleek, dat Nagy vastgehouden werd
in het Hoofdkwartier van de Communis
tische partij, bewaakt door 14 man met ma
chinepistolen.
Op 25 oktober 1956 bevond zich een me
nigte voor het Parlementsgebouw, dat door
Sovjet-tanks werd bewaakt. Men dacht, dat
Imre Nagy zich hier bevond. Plotseling
openden de AVH en de Sovjet-tanks het
vuur op de verzamelde mensen, waardoor
een massaslachting werd aangericht. Hier
door verergerde de toestand snel.
Op 26 oktober kwam Imre Nagy vrij en
begaf zich naar het Parlementsgebouw.
Op 28 en 29 oktober vormde hij een rege
ring en ontbond de AVH-politie. Boven
dien gaf hij een communiqué uit, waarin hij
verklaarde nimmer te hebben gevraagd om
Sovjet-interventie.
Op 28 oktober werd de opstandelingen
gevraagd de wapens neer te leggen.
Op 30 oktober was men begonnen met het
terugtrekken van de Sovjet-troepen uit Bu
dapest. Dezelfde dag begon de strijd, die
inmiddels in het gehele land woedde, te
luwen. De revolutionaire raden, nieuwe po
litieke groeperingen en de kranten zegden
de besprekingen
de Russische troe-
na geregeld.
Voor de slotbespreking werden de minister
van defensie, generaal Haleter, de minister
van staat, Ferenc Erdei, de chef van de
generale staf, generaal Kovacs en kolonel
Sziics uitgenodigd om naar het Sovjet mili
taire commando te Tököl bij Budapest te
komen, 's avonds om 10 uur. Er werd te
hunner ere een banket aangericht door de
militaire vertegenwoordigers van de Sov-
jet-Unie.
Even na middernacht arriveerde plotseling
de beruchte generaal Serov, chef van de
Russische veiligheidspolitie, die de delegatie
arresteerde. Dezelfde nacht kwamen 2500
Sovjettanks in actie, en bezetten alle vitale
punten.
De revolutionaire raden vroegen de rege
ring van Imre Nagy om zich hiertegen te
mogen verzetten, maar Nagy ried hen aan
dit niet te doen, daar de Russen hadden
toegezegd zich terug te trekken.
Om 5.05 uur in de ochtend van 4 november
verklaarde Janos Kadar via een radio-sta
tion, dat hij een nieuwe regering had ge
vormd.
Om 5.20 sprak Imre Nagy voor Radio Bu
dapest, en verklaarde: „Sovjet-troepen heb
ben de hoofdstad aangevallen met de dui
delijke bedoeling, de legale democratische
Hongaarse regering omver te werpen".
Overal laaide de strijd op.
Om 8.00 uur verzocht Radio-Budapest alle
schrijvers en wetenschapsmensen van de ge
hele wereld, het Hongaarse volk te helpen.
Op datzelfde tijdstip hadden Russische troe
pen de bruggen van de Dounau, het Parle
mentsgebouw en de telefooncentrale bezet.
De gevechten werden steeds heviger, en de
Russen zagen zich genoodzaakt artillerie
ën luchtbombardementen in te zetten.
De Kilankazerne in Budapest was door de
verzetslieden m een waar bastillon omgeto
verd. Sovjettroepen, tanks en vliegtuigen
concentreerden een grote aanval van drie
uur op dit gebouw. Het bleek onmogelijk
het direct te nemen en het duurde drie volle
dagen voor de Sovjets, na hevige verliezen
te hebben geleden, in dit gebouw konden
doordringen.
De revolutionaire raad van Scepel, een ar-
beidersdistrict, zag kans 85 stukken artille
rie te bemachtigen. Ook de fabrieksdistric
ten van Ujpest, Köbanya, Pestszenterzsé-
bet en Soroksar wisten belangrijke hoeveel
heden munitiie in handen te krijgen. Deze
districten zagen kans in directe gevechten
de Sovjets een week lang tegen te houden.
Op 4 november om 6.00 uur 's morgens
verzocht Imre Nagy asyl bij de Yoegosla
vische legatie. Diezelfde dag verzochten an
dere regeringsleiders eveneens asyl bij deze
legatie, terwijl ook de weduwe van Laszlo
Rjaik daarheen vluchtte.
Later schreef de Yoegoslavische regering
ons
