NEDERLAND HEEFT 40.000 BOEREN
ZOONS TE VEEL
VAARDIGHEIDSPROEVEN GYMNASTIEK
VERENIGING „LY(IRGIIS-WI LII ELMIN A”
f
roar
(gabe
9.
53e JAARGANG
DINSDAG 10 DECEMBER 1957
No. 96
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Voetbal
Fan de Martinytoer
iüï
4'
Het gevolg van de Euromarkt voor de
agrarische bevolking
l!
us hjoed p p
to sizzen
Zilveren filmpjes
i
Bolswards Vogelshow
werd succes
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Hwat hat
Tj. de J.
Advertentieprijs; 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
nog achter zijn, mooi de tijd in die pe
riode hun produktie omhoog te brengen.
Dat dit gevaar niet denkbeeldig is, heeft
ons de uitbreiding van de kippenhou-
derij in Engeland geleerd. Engeland was
altijd een goede afnemer van eieren. De
laatste tijd'is het echter onze concurrent
op de buitenlandse markten.
Nog een andere gedachte. Momenteel
maakt de agrarische beroepsbevolking
nog pl.m. 12 van de totale bevolking
uit en indien dit percentage in de toe
komst nog verder zal dalen, en dit is
wel vrij zeker, hoe groot zal dan nog de
invloed van de agrariërs bij de volksver
tegenwoordiging zijn? Hoe groot de in
vloed bij een orgaan als de Euromarkt?
Als de Euromarkt een feit wordt, zullen
vermoedelijk de lonen nog verder gaan
stijgen en het minimum aan vakantie
waarbij het loon wordt doorbetaald zal
drie weken bedragen. Ook zal het aan
tal werkuren per week verder worden
ingekrompen. Dat één en ander voor
onze landbouw nog vele problemen zal
Van de gelegenheid die het K.N.G.V. de
verenigingen telken jare biedt, hun leden
aan diverse vaardigheidswedstrijden te
laten deelnemen, om zodoende in het be
zit te komen van het diploma le, 2e of
3e graad, maakte G.V. „Lycurgus
Wilhelmina” ook dit jaar weer een gre
tig gebruik.
Voor de proeven van bekwaamheid die
zaterdag jdoor 4 jury-leden van het
K.N.G.V. afd. Friesland, rayon Sneek,
zouden worden afgenomen, bestond van
De groep jongens telde 10 deelnemers,
daar de jongens en heren 7 nummers
Voor het diploma 2e graad dames slaag
den alle 6 deelneemsters royaal. Ook
hier was het vereiste aantal punten 39.
De uitslag is: 1. Mej. F. Hoekstra 48.5
pnt. 2. Mej. M. van der Zee 44.1 pnt.
3. Mej. C. van Asperen 43.8 pnt. 4. Mej.
T. Oppedijk 43 pnt. 5. Mej. J. Bosch 42.9
pnt. 6. Mej. H. v. d Berg 42.6 pnt.
Soargje foar Jou saek en Jou saek sil
foar Jo soargje.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
1.
2.
3.
VOLLEYBAL
Uitslagen, Heren:
Sneek 4—R.K. H.B.S. 3 2—1
Set UpSneek 3 02
Set Up scheen deze middag totaal van
slag. Willoos lieten ze zich ter slacht
bank leiden door een heus niet sterk spe
lend Sneek. Zonder overtuiging lieten ze
zich in enkele minuten de eerste set
ontnemen.
De tweede scheen een opleving te geven,
getuige een vlugge 6-1 voorsprong, maar
daarna bleek de fut er weer uit en rus
tig kon Sneek ook haar tweede set win
nen.
Ook H.B.S. 3 moest met een nederlaag
genoegen nemen, zij het met een eer
volle. De eerste set ging vlug verloren,
maar toen in de 2de set hun goede tech
niek ook tot beter samenspel ging leiden
betekende dit meteen een setzege.
De beslissende 3de set was zeer span
nend. Beurtelings werden punten ge
scoord, waarbij Sneek de gelukkigste
was en de laatste punten in de wacht
sleepte 15-13 en dus 2-1.
Zaterdag 14 december geen wedstrijden.
Op 21 december het volgende program
ma:
Bij de junior-heren bonden H. Bangma
en D. Persijn de strijd tegen elkaar aan.
Na 6 nummers stonden beide praktisch
gelijk, zodat het laatste nummer moest
uitmaken wie als eerste zou eindigen.
Helaas verstuikte Bangma op het laat
ste moment zijn pols, waardoor hij van
verdere deelneming moest afzien. Sneu
voor deze turner die er met niet minder
dan 44.1 pnt. zeer fraai voorstond.
D. Persijn, die op dat moment op 43.8
pnt. stond, wist met een zeer fraaie
paardsprong zijn puntenaantal daarna
op 52 te brengen.
Aanvankelijk kon men niet genoeg voed
sel voor een gezin produceren.
Thans met de moderne landbouwmetho
den is het mogelijk dat 1 agrarische
Werker voedsel produceert voor 8 gezin
nen, ja, de best geleide bedrijven bren
gen het tot het dubbele aantal.
Dit houdt in, dat de agrarische bevol
king kan dalen tot 12 en in de toe
komst vrij zeker tot een nog lager per
centage van de totale bevolking.
In Denemarken heeft men dit stadium
reeds bereikt. De produktie van 1 agra
rische werker is daar voldoende om 8
gezinnen te voeden.
Het aantal agrarische beroepspersonen
per 100 ha cultuurgrond bedraagt in dat
land ongeveer 12, terwijl de intensiteit
Van de bedrijfsvoering met ons land ver
geleken kan worden.
Ons land heeft echter nog 20 agrarische
werkers per 100 ha cultuurgrond. Dat
dit aantal zo hoog is, komt door het
vele kleinbedrijf.
Wil de landbouw in de wedloop om meer
welvaart niet achterop geraken, dan zal
hij dus werkkrachten moeten afstoten
naar de industrie. Er zal voor vele agra
rische werkers een bereidheid moeten
zijn om de landbouw vaarwel te zeggen.
Dit moet reeds op jongere leeftijd ge
beuren. Doet men dit op latere leeftijd,
dan zal men in de industrie achter staan
bij de geschoolde arbeiders.
Maar niet alleen de geschiktheid om in
de industrie te werken speelt een rol,
men zal zich ook moeten aanpassen aan
de geheel andere levenssfeer.
Om eens enkele cijfers te noemen:
Dr. Ir. A. Maris komt in Economische
Statistische Berichten tot de conclusie
dat er in Nederland momenteel 40000
boerenzoons te veel in het boerenbedrijf
zijn, waarvan 25000 op de zandgronden.
Hierbij is aangenomen dat men op een
leeftijd van 27 jaar boer wordt. Als we
de tuinbouw buiten beschouwing laten,
zijn er in Nederland 186632 bedrijven.
Hiervan zijn 50000 kleiner dan 5 ha en
60000 kleiner dan 10 ha. Jaarlijks komen
pl.m. 18000 boeren en tuinderszoons voor
de keuze van een beroep te staan.
Om nog eens een cijfer te geven dat tot
nadenken stemt, in 1947 bedroeg het
aantal mannelijke werkkrachten in de
landbouw 589000. Thans in 1957 is het
pl.m. 500000. Indien we echter het peil
van Denemarken willen bereiken, zal het
aantal personen, werkzaam in de land
bouw, met minstens 200000 moeten wor
den ingekrompen (1 persoon op 8 ha
cultuurgrond 265000 personen).
Daarbij is het vrijwel zeker, dat de werk
gelegenheid in de landbouw niet zal toe
nemen en dat de mechanisatie zich ver
der zal uitbreiden.
We krijgen in de landbouw dus te ma
ken met een structuele verandering,
welke plaats heeft tengevolge van de
43.4, M. Veldman 43.5, H. Boelen 45.5,
J. Kampen 46.1, S. Scheper 41.5, L. Mo
lenaar 4, Y. van der Meer 40.1, T. Wes-
terhuis 41.1, T. van der Horst 40, T.
Buikstra 40.9 en J. Odinga 43 pnt.
Van de 13 meisjes in deze klasse slaag
den er 12.
Het hoogst aantal punten werd hier be
haald door J. Kampen met 46.1 pnt., j
2de werd H. Boelen met 45.5 pnt. en 3e
T. van der Weij met 43.8 pnt.
conjunctuur en welke niet blijvend is.
Aan het einde van de vorige en aan het
begin van deze eeuw hebben we ook
een structuele wijziging in de landbouw
gehad. Deze had plaats tengevolge van
het uitvinden van de stoommachine. In
Amerika werden grote oppervlakten
graan verbouwd en het verbeterde ver
keer was in staat deze produkten hier
aan de markt te brengen.
Hierboven hebben we gezien dat tenge
volge van de grote technische ontwikke
ling, welke wij de laatste jaren mee
maken er in de landbouw grote, moge
lijk structuele, veranderingen gaan op
treden.
Ook in andere landen zijn de problemen
rond de landbouw reeds lang gesigna
leerd. Denk maar aan de vlucht van het
platteland in een land als Frankrijk.
Indien niet tijdig maatregelen worden
getroffen zal dit voor de plattelandsbe- de zijde der leden flinke belangstelling,
volking leiden tot grote achterstand op Niet minder dan 80 jongens, meisjes,
materieel, sociaal en cultureel gebied.
Er is in de laatste jaren gestreden om
de agrarische werkers een gelijke belo-
Meisjes B (minstens 39 pnt.).
T. van der Weij 43.8 pnt., D. Veldman
Voor het vaardigheidsdiploma 3de graad
A Junior dames, kwamen 2 deelneem
sters aan de start, n.l. mej. T. Hendriks
en T. Hoekstra. Beiden behaalden ze het
diploma met resp. 40.6 en 40.4 pnt. Ook
hier was het vereiste aantal punten 39.
moesten uitvoeren, moest hier een mini
mum van 45 punten behaald worden.
Hier slaagden: Hielke Jorritsma 47.3
pnt., Hans Jorritsm-. 49.3, A. Visser 52,
S. Rinia 45.9, J. Sandstra 46.1, H. Wij
nia 47.2 en J. Hengst 52.2 pnt.
De 3 hoogst geplaatsten waren: 1. J.
Hengst 52.2. 2. A. Visser 52. 3. Hans
Jorritsma 49.3 pnt.
Voor de 2e graad heren trad alleen de
heer O. van der Zee aan. Daar de 7 vrij
zware oefeningen door hem correct kon
den worden uitgevoerd, slaagde Van der
Zee glansrijk met een totaal aan 51.6
pnt.
De 3 hoogstgeklasseerden van alle deel-
nemers(sters) waren: 1. Mej. F. Hoek
stra met een gemiddelde van 8.08. 2.
Mjj. F. Hofstra 7.8 en 3. Mej. J. Kam
pen 7.68.
medebrengen, behoeft geen nader betoog.
En dat terwijl de huidige situatie
vooral op de kleinere bedrijven -reeds
vandaag de dag verre van rooskleurig
is.
Van de 43 bedrijven in het veenweide
gebied, die hel: vorige jaar mee deden
aan de kostprijsberekening en waarvan
de oppervlakte kleiner was dan 10 ha,
(gemiddeld bijna 8) was er maar 1 be
drijfsleider die naast het normale inko
men van een boerenarbeider met sociale
lasten een winst had behaald van f 26.
per ha.
Alle overige bedrijven leverden verlies
op. Gemiddeld f 280.— per ha. Dit wil
dus zeggen dat deze kleine boeren met
hard werken gemiddeld slechts pl.m.
f 3000.per jaar hebben verdiend. En
nu hadden we hier nog te maken met
een gemiddelde bedrijfsoppervlakte van
bijna 8 ha. Men behoeft niet te vragen
hoe de inkomsten op de nog kleinere
bedrijven zijn, vooral als neveninkom
sten ontbreken.
Dames:
2. — uur: R.K.V.C. 3—Set Up 2.
3. — uur: N.O.H.—Set Up 1.
Heren:
4.10 uur: N.O.H. 3—R.K. H.B.S. 3.
8.— uur: R.K.V.C. 1—R.K. H.BS 1.
Voor het diploma 3de graad B waren 12
deelneemsters.
Hier slaagden de volgende 11 dames:
L. van den Berg 45.9 pnt., F. Hofstra
46.8, B. Hellinga 44, B. van Asperen 43.1,
I. Blauw 42.1, J. Schukken 42.8, T. van
Gosliga 43, D. de Boer 41, A. Schukken
40.5, mevr. A. Kooistra 41.7 en A. Bang
ma 43.1 pnt.
De drie hoogst geklasseerden waren: 1.
mej. T. Hofstra 46.8 pnt. 2. Mej. L. v. d.
Berg 45.9 pnt. 3. Mej. B. Hellinga 44
pnt.
De vastgestelde wedstrijden in 3A en
4A der K.N.V.B. werden op 2 na allen
afgelast. In 4A werd alles afgekeurd.
In 3A gingen alleen Jubbega-W.Z.S. en
EmmeloordBergum door.
Jubbega nam i halve maatregelen,
met een 5-1 nederlaag werden de Sne-
kers naar huis teruggestuurd, waardoor
de Jubbegaasters het commando van
D.O.G. konden ovememen.
Emmeloord en Bergum waren aan el
kaar gewaagd en dat was oorzaak, dat
de punten gedeeld werden. Uitslag 3-3.
TAFELTENNIS
Dat men ook bij tafeltennis voor verras
singen kan komen te staan, bleek wel
uit de wedstrijden Batswingers 1. Werd
de thuiswedstrijd tegen P.E.B. 1 in een
zeer vlot tempo met maar liefst 10-0 ge
wonnen, zonder de tegenstanders ook
maar een kans te gunnen, bij de wed
strijd uit tegen A.B.O. n moesten de
Bolswarders met de uitslag 9-1 de eer
aan de tegenstanders laten. Deze laatste
uitslag is ongetwijfeld geflatteerd, daar
zowel Brouwer, v. d. Werf als Rijpma
al hun partijen pas in de derde game
beslist zagen, helaas steeds ten gunste
van de Leeuwarders, waarbij zelfs ga
mes bij de stand 16-19 of 18-20 nog ver
loren gingen. Alleen Rijpma wist een
partij te winnen.
Batswingers II ging op de ingeslagen
weg voort en staat, door gelijk te spelen
tegen Lemmer II en overwinningen op
Effect I (6-4) en Kraak ’M Hl (7-3),
fris aan de kop van hun afdeling.
Vooral Dijkstra toont hier zijn grote
vorm, daarbij uitstekend gesteund door
zijn teamgenoten de Boer, Breeuwsma
en invaller Ykema.
Ook Batswingers Hl komt zeer goed
voor de dag en blijkt door 3 overwin
ningen en 1 nederlaag tot de sterkste
teams in de 4de afdeling te behoren. Uit
tegen .I.W.G.L. werd met 6-4 verloren,
(waarbij een sterk spelende Van der
Schaaf tot 2 overwinningen kwam) doch
tegen P.C.C.F. en de Stim II werd met
resp. 8-2 en 6-4 de volle winst binnen
gehaald.
Op 14 dec. 17 uur ontvangt het le team
Drachten I, de lijstaanvoerder van de
2de klas op bezoek, terwijl dan tevens
de wedstrijden Batswingers II tegen
Lemmer III en Batswingers III tegen
P.A.F. III worden gespeeld.
2e week december 1932
Ghandi begint weer te vasten, ditmaal als
protest tegen de behandeling van een andere
gevangene.
Aanvoer veemarkt Sneek. 230 melke en
kalve koeien f 60 tot f 190; 30 vette koeien
f90 tot f 195; 160 nuchtere kalveren f2 tot
f5 626 graskalveren f 15 tot f 38; 460 scha
pen f8 tot f 16; 500 lammeren f 4 tot f 10;
570 varkens f20 tot f70; 177 biggen f3
tot f 8.
ning te geven als de industrie-arbeiders.
Maar daarmee is het probleem niet op
gelost.
Denk maar eens aan de woningtoestan
den op het platteland. Aan de voorzienin
gen van gas, waterleiding en elektrici
teit. Het bezoeken van scholen door de
opgroeiende jeugd. De mogelijkheden
van het bezoeken van cursussen of de
gelegenheden voor ontspanning. Al deze
factoren vallen altijd uit ten nadele van
het platteland.
Men spreekt tegenwoordig veel over de
Euromarkt. Eén gemeenschappelijke
markt voor een aantal West-Europese
landen. Maar deze Euromarkt zal zich
ook vooral richten op de industrie en
de industrie heeft belang bij een goed
koop levensmiddelenpakket.
Overigens zijn de gevolgen, die deze
Euromarkt zal hebben nog niet zo goed
te overzien. De voorlopige overeenkomst
bevat vele beperkende bepalingen.
Indien nu een gemeenschappelijke markt
voor landbouwprodukten over 10 of 15
jaar een feit zal worden, dan hebben
de landen die op landbouwgebied thans
De vogelshow, gehouden in het Werk
liedengebouw St. Jozef aan de Heere-
mastraat te Bolsward en georganiseerd
door de Bolswarder Kanarie- en Volière-
vereniging „Zang en Kleur” is voor de
vogelliefhebbers tot een groots gebeuren
geworden, dat van meer dan plaatselijke
betekenis was.
Toen burgemeester Geukers deze vogel-
expositie opende, waren er meer dan
350 kooien mét kanaries tentoongesteld
en meer dan 100 kooien met tropische
vogels, terwjjl tevens een aantal vitri-
nes was gebouwd en het géheel zoveel
mogelijk een natuurlijke aankleding ge
geven met palmen, enz.
Als keurmeesters fungeerden de heren
A. J. van Dijk te Amsterdam, S. Bijl uit
Haren (Gr.) (beiden voor zang), Chr.
Dörsch te Amsterdam (voor kleur) en
K. Niewold uit Leeuwarden (voor
volièrevogels)
Kanaries:
Klasse 1 (vier vogels eigen kweek)
le. P. Lucas, Leeuwarden. 2. H. Drijf
hout, id. 3. F. Timme, Bolsward. 4. J.
Visser, Leeuwarden. 5. T. D. Houtman,
Harlingen.
Klasse 2 (2 vogels, eigen kweek).
1. T. D. Houtman, Harlingen. 2. H. Drijf
hout, Leeuwarden. 3. S. Faber, Leeu
warden. 4. W. Taekema, Harlingen. 5.
G. Wielinga, Harlingen.
Klasse 3 (1 vogel eigen kweek).
1. H. Drijfhout, Leeuwarden. 2. dezelfde.
3. W. Teakema, Harlingen. 4. E. Scheep
stra, Harlingen. 5. S. Faber, Leeuwar
den.
Klasse 4. (2 vogels open klasse).
1. T. D. Houtman. 2. H. Drijfhout. 3. F.
Riemersma, Drachten.
Deze week waren de rollen omgekeerd
en kwamen de Bolswardianen wel in 't
veld en konden de R.E.S.ers en C.A.B.ers
achter de kachel blijven zitten.
De lange rustperiode bleek groen-wit
geen schade te hebben gedaan, integen
deel, er werd tegen de leiders in Delf-
strahuizen zelfs beter gespeeld dan in
menige voorafgaande wedstrijd. Tegen
de harde wind in werd de thuisclub vol
komen in bedwang gehouden, waardoor
de 1ste helft met een 1-1 gelijke stand
kon worden afgesloten.
De kansen van Bolswardia, die de 2de
helft de wind en hagelbuien in de rug
zou krijgen, waren dan ook uitstekend,
maar al wie na de thee in ’t veld kwam,
geen Delfstrahuizen. De heren vertikten
het om in dit slechte weer verder te
spelen en wat de arbiter en de groen-
witten ook probeerden, de gastheren
staakten de strijd en dus zat er voor
Bolswardia niets anders op dan de kleed
kamer ook maar weer op te zoeken.
We zijn benieuwd hoe de Bond dit var
kentje zal wassen, voorlopig zal de uit
slag 1-1 wel gehandhaafd blijven, maar
als bij het einde van de competitie blijkt,
dat bij één van beide clubs één winst
punt voor kampioenschap of degradatie
doorslaggevend kan zijn, dan is er grote
kans, dat deze 2de helft nog gespeeld
zal moeten worden, echter dan niet in
Delfstrahuizen, doch op het Bolswardia-
veld, daar de Bolswardianen in dit geval
geheel vrijuit gaan. We zullen dus maar
rustig afwachten.
Over de wedstrijd het volgende:
Bolswardia trapt tegen de felle wind af,
doch de thuisclub neemt de bal over en
direct wordt de groen-witte defensie aan
de tand gevoeld. De come-back van
Swart blijkt echter een flinke verstevi
ging te zijn, steeds op tijd weet deze
speler uitstekend in te grijpen, waar
door de gastheren weinig kans krijgen
om gevaarlijk te worden. Wel blijven ze
het eerste kwartier iets sterker, maar
daar de minder talrijke aanvallen van de
groen-witten minstens zo gevaarlijk zijn
is er voor de gasten alle reden om
enthousiast te blijven doorspelen.
Wel moet Adema na een half uur spelen
zwichten voor een onverwacht schot,
maar juist deze tegenslag wakkert het
vuur bij de Bolswardianen nog meer
aan, het tempo wordt verhoogd en on
danks diverse hagelbuien, die het spe
len tegen de wind in niet tot een genoe
gen maken, worden de gastheren in het
laatste kwartier geducht aan de tand
gevoeld. In de 29e minuut komt het eer
ste succes van de voet van Faber, maar
doordat de arbiter deze goal wegens bui
tenspel afkeurt, is de vreugde van korte
duur. Het blijkt echter uitstel van execu
tie, want als 13 minuten later de bal
uit een vrije schop keihard door Van der
Eems wordt ingeknald, kan de doelman
deze niet voldoende onder controle krij
gen en dan is Faber er als de kippen
bij om de balans toch in evenwicht te
brengen.
Twee minuten later breekt de rust aan
en daar dit, zoals wc reeds meldden,
meteen het einde betekende, werd dit
treffen voorlopig met een 1-1 gelijk spel
afgesloten.
Vergunning verleend voor het ondernemen
Van een autobusonderneming Noord-Holland
—Friesland via de Afsluitdijk.
De raad te Bolsward verlaagde de subsidies
aan verschillende instellingen met 10 pet.
Het verzoek van de S.D.A.P. fractie om
aan werklozen wekelijks 1 hl cokes gratis
te verstrekken, werd afgewezen.
De oudste inwoner van Exmorra overleden.
Het was R. Haitsma in de ouderdom van
961/2 jaar. Behoudens één uitzondering was
hij nimmer onder dokters behandeling.
De Fryske krite to Ferwalde bislüt ek frou-
Iju as leden ta to litten.
De toneelvereniging „In Goed Bigjin"
speelde in café P. de Boer een uitvoering
van „Sake, de waldboer”.
Rollade en pekelvlees 16 ct per ons. Kalfs-
rollade 14 ct. Boterham- en leverworst 10 ui. -
en 8 ct per ons. Jan Adema, KI. Hoogstr. 4.I ken yn hannen hat. Der geane sterke ge-
dames en heren lieten zich inschrijven,
zod t de jury, bestaande uit de dames
mevr. D. Schaap-Bosscha en mevr. J.
RobijnsWitteveen, beide uit Workum
en de heren G. Geertsma en D. van Del-
den, Sneek, heus geen gemakkelijke
taak hadden.
Een woord van hulde door voorzitter
Mol was na afloop dan ook zeer zeker
op haar plaats.
Van de 80 deelnemers en deelneemsters
behaalden de volgende leden het diplo
ma:
Meisjes A (minimum 39 pnt. uit 5
onderdelen)
K. Visser 40.7 pnt., B. Reinsma 41.6, A.
Langenberg 40.8, J. de Haan 42.3, L.
Boermans 41.4, F. Bosch 43.2, J. van der
Meer 39.1, T. de Boe'’ 40.7, D. Klom 40.1,
T. de Boer 43.9, T. Posthumus 40.9 en
R. van Duinen 40.2.
Van de 18 deelneemsters in deze klasse
slaagden er 12.
De 3 hoogstgeklasseerden waren;
T. de Boer met 43.9 pnt.
F. Bosch met 43.2 pnt.
J. de Haan 42.3 pnt.
UNWIS
Der geane net folie dagen foarby, dat men
net hjir en der wer heart fan arbeiders, dy’t
dien krige ha. Dat is in nij lüd nei ryklik
tsien jier fan folbisette bidriuwsfiering. In
nij lüd mar dochs wer tige bikend en for-
winske. Hwant al binne wy fuort net wer
op mear as 40.000 wurkleazen, sa't dat yn
de tritiger jierren it gefal wie, wy witte it
jit mar al to skoan. En dy kant moat en mei
it perfoarst net wer üt. Us Minister fan
Ekonomyske saken hat hyltiid noch wol
moed as men syn kommentaer heart. It sil
in tobekslach wêze, efkes hou halde en dan
giet it wer dat it slydjaget, sa lit er him
sahwat üt. Mar mei dy ekonomyske foar-
sizzerij is it meast sa gelegen, dat men
krekt wit hwerom it yn it forline sa en sa
gien is mar dat har profesijen fakentiids
min ütkomme. It komt wol meast op it
sechje fan dy ald-boer yn de bus üt: dy’t
sei: As ik it tofoaren sa goed wist, as myn
wiif efternei, dan hie ik al lang ryk west.
Wy sille it mar öfwachtsje, mar it gefoel
fan ünwissens nimt, tinkt üs, rounom ta.
Nei’t de kranten sizze, sil it ek de langste
tiid duorre ha, dat üs Minister fan Lanbou,
Dr. Sikke Mansholt, it roer fan de boeresa-
Bij de heren 3e graad A slaagden 3 van
de 5 deelnemers:
No. 1 werd J. Blauw 46.6 pnt. 2. H. van
Asperen 46.4 pnt. 3. D. Zwaagstra 45.6
pnt.
Voor de 3de graad B meldden zich 2
heren, die zich met vlag en wimpel door
de moeilijkheden heen wisten te werken.
No. 1 was D. Hollander 50.2 pnt. No. 2.
J. de Jong 49.4 pnt.
Wy hiene hoop hawn, dat dit ynsicht njon-
kelytsen algemien wurden wie, mar it hat
de skyn, dat it drama jitteris opfierd wurde
sil. Wy hoopje dat de lju, dy’t der hwat
oan dwaen kinne en dat binne wy alle-
gearre, goed aktyf wêze sille yn dizze wi-
ken, hwant neist it finansiële is der net min
der it organisatoryske gefolch. Men makket
fordieldheit tusken de boeren en der ha hja
nou krekt it allerminste forlet fan.
De blokkearing fan in diel fan de eige-
naerslësten, dat ek al sa’n opskuor brocht
hat„ is nou loslitten. It wie net ütfierber!
Nou, as men dat in bytsje earder ynsjoen
hie, wie der in bulte drokte en wrevel foar-
komd. Hawar, better op ’e helte tobek as
hielendal mei it reau yn ’e feart. Mar üt-
bitelle wurdt it jit net, it jild is op. Takom-
me jier, seit de regearing, Wy wolle it
hoopje.
Unwis yn hege mjitte is ek de finansiële
kant fan de saek. Hwer wol dit hinne mei
it jild en de rinte? Ik seach fan ’e wike
al in Hypotheekbank, dy’t har panbrieven
oanbea foar in koers fan 981/2 tsjin in rinte
fan 6%. Nou, foar dy’t it hat, is it net ün-
aerdich, mar dy’t it brüke moat, sit der al
raer ta. Inkele skoallebistjüren hjir yn ’e
stêd, ha nou birjucht krige, dat hja wol
bouwe meije, mar hja moatte jild sjen
to krijen foar 4.25%, mear forgoedet it
Ryk net. Hwat sille sokke bistjüren bliid
wêze mei har forgunning!
En hwat jowt dizze balding in frjemde en
pynlike situaesje foar hiel hwat sektoaren.
Sa sjocht men, dat de Provinsiale Elektrisi-
teitsbidriuwen oan it rintegamma boun bin
ne, wylst har kollega’s, dy’t der in N.V.
fan makke hawwe, rêstich jild opnimme foar
seis presint. Der wurdt harren seis folie
mear oanbean as dat hja brüke wolle. Mar
de oaren kinne gjin foet forsette. It wurdt
mei de dei greater tizeboel, hwerby de need-
saeklike initiativen dea rinne yn de ünwis
sens fan maetrigels en foarskriften. En dêr-
mei komt der in negative en passive geast
oer de lju, dy’t op forantwurdlike posten
steane. Ek har hülding wurdt ünwis, har
energy forsloppet, de gong giet der üt. Der
is forlet fan in lieding, dy’t neist de swier-
richheden ek de wei wiist om se baes to
wurden. Fan sok in lieding is driuwend for
let.
ruchten, dat hy in oare, hege, ynternatio-
nale, funksje ynnimme sil en dat wy rek-
kenjje moatte op in opfolger. Nou, hwa’t
dit ek wurde sil, to forgunnen is him dat
net, hwant op dit terrein sitte wy ta kop
en earen yn de ünoploste problemen en mei
in lege skatkiste. Dat hy der nou hast ek
wol ris üt wol, kin ik my skoan yntinke,
hwant it wurdt hoe langer hoe rüziger op
agrarysk terrein en de balans fan de nei-
oarlogske tiid kin foar it agrarysk folks-
diel perfoarst gjin sprekken lije.
Algemien wit men nou wol, dat de earste
tsien jier to min binutte binne om it agra
rysk apparaet op ’e hichte fan de tiid to
bringen en dat, nou’t de geasten derfoar al
ryp binne, de skatkist leech is en de yn-
ternationale merken hiel oars en folie minder
wize as doe. Nou komt de healwize situ
aesje yn Indonesië der jit by. It is al bi-
droefd, hoe’t men der to wurk giet. Wy
ha biwündering foar it geduld fan üs re-
gearing en hja sille wol better witte as wy
hwat der oan to dwaen is en hwat net, mar
de biskaving en it fatsoen fan de lju is
net botte heech. Se dogge Hitler wol aer-
dich nei, tinkt my. Dat yn dizze omstan-
nichheden de bipaling fan de nije molkpriis
net sa maklik is. kin in bern bigripe.
Op in ünsillich eagenblik ha hja de boeren
yn twa groepen spjalt, hwer fan de iene
groep har earlik fortsjinne foarsprong óf-
nomd wurdt om it to jaen oan de lju, dy’t
hwat kalmer oandien ha en dit punt spilet
nou net swak by yn de ünderhannelingen
tusken de organen fan it Lanbouskip en it
bistjür dêrfan.
Fryslan en Noard-Hollan sille it gelach bi-
telje moatte, hwat har klaeiboeren bitreft.
Ik fyn it rounüt in oanfluiting fan alle na-
tuerlike en morele grounslaggen. Op him-
sels is it ünrjuchtfeardich, ünderskied to
meitsjen tusken de molkeprodusinten en
twad kin men nea de grinzen tusken dy
beide groepen sa fêststelle, dat der gjin
folie greatere ünrjuchtfeardichheit tusken
de boeren ünderling troch üntstiet. Der bin
ne gjin twa gelikense pleatsen en der binne
seis gjin twa gelikense stikken lan. En as
it iene better is en gaedliker leit, minder
lest fan it wetter hat, minder fan droechte,
dan is soks yn de hier of de keappriis to
finen, mar net yn in üngelikense priis foar I
de molke. 1
We leven in een tijd met een grote technische ontwikkeling. Deze
ontwikkeling laat ook de landbouw niet onberoerd.
In landen, die hoofdzakelijk zijn ingesteld op de landbouw, pleegt
de zoon de zoon de vader in het bedrijf op te volgen. Er zijn anders
ook weinig mogelijkheden. In de ontwikkelde gebieden komen de
verhoudingen echter heel anders te liggen.
Er is een tijd geweest, dat de mens in zijn levensonderhoud moest
voorzien door jagen en vissen, daarna door een nomadische levens
wijze en ten slotte werd een gevestigde levenswijze mogelijk door
middel van het uitoefenen van de landbouw.
