HET RUSSISCHE VREDESOFFENSIEF
BEPERKT ZICH NIET ALLEEN TOT
EUROPA
Eerste Kamer verdeeld over de politiek
ten aanzien van Indonesië
üs hjoed p p
to sizzen
ihl
54e JAARGANG
VRIJDAG 31 JANUARI 1958
No. 9
Buitenlands Overzicht
worden bereikt
PYT.
Het Westen bereid te praten met de Russen
als overeenstemming over de agenda kan
Oranje - sinnedei
De neisten fier om utens
Lykwols de leafde mei
Har yn syn ban omslute
Tank trillet troch elk hert
Hwer’t yn in suvere snaer is
Us lokwinsk - üs gebet
Dizz’ léste jannewaris.
As de alden frije
En ’t jongfolk net
Dan wurdt der hwat plante
Dat gjin woartels het.
Oranje - sinnedei
In boartlik famke tiere
It folk - yn tinzen nei
Mocht bliid ’t bertefeest fiere
’t Hat der fan utering jown
Hiel biskieden onaris
Om it Wite Hüs forboun
Dy léste jannewaris.
Léste Jannewaris
Oranje - sinnedei
’t Wie njontsjen acht en tritich
De loft tryst rein-griis klaeid
Wynfleagen wyld en ritich
Lykwols elk fielde - wie ’t
Mei de natür doe raer mis
De maitiid song har liet
Dy léste jannewaris.
Westelijke zijde, om. eens te zien of
de Russen werkelijk voor hun mening
staan.
Als de Amerikaanse troepen uit W.
Duitsland zouden worden terugge
trokken zouden de Russische uit O.
Duitsland moeten worden teruggeno
men en dan ook uit Polen, omdat een
Pools-Russische overeenkomst be
paalt dat in Polen slechts Russische
troepen gelegerd zijn om de verbin
dingen met Oost Duitsland te verze
keren. Zouden de Russen tenslotte de
ze eigen plannen verloochenen dan
had in ieder geval het Westen weer
het initiatief veroverd en de Russische
propaganda een klap toegebracht.
Het uit 19 personen bestaaande gezin
van T. van Buren, Bergsenhoek is
vermeerderd door de geboorte van 3
meisjes tegelijk. Het gezin verkeert in
behoeftige omstandigheden.
Verplaatst naar hoek Schildwijk te
Bolsward de zadelmakerij en touw-
handel van J. Wijnstra, thans inge
richt voor alle soorten matrassen.
komen afstand nemen van een vroe
gere gedachte, vooral te Washington
geuit, dat door druk van het militair
sterker Westen op de Sovjetunie de
bevrijding der satelietstaten zou kun
nen worden verkregen.
Sedert de successen der Russen met
hun kunstmanen en raketten is men in
het Westen van die mening genezen.
Overigens is de gehele houding van
Washington tegen Moskou veel soe
peler geworden, voor ’n topconferen
tie stelt Eisenhower nu alleen nog
maar de voorwaafde dat men ’t langs
diplomatieke weg eens zal worden
over de daar te behandelen punten.
Die heeft Chroesjtsjew al aangegeven
en als de Amerikanen er op ingaan en
de Duitse hereniging er geheel buiten
laten, zijn we benieuwd wat de W.
Duitsers daarvan zullen zeggen.
Het vredesoffensief der Russen
beperkt zich niet tot Europa, het
blijkt uit het feit dat ze dezer
dagen ook voorgesteld hebben
alle landen van het Nabije Oosten
in een zóne van goede nabuur
schap te omvatten en in deze
landen geen lanceerplaatsen voor
raketten en kernwapens te ves
tigen.
Een plan zo onvoorbereid en voor een
zo onstabiel gebied dat het van alle
werkelijkheidszin ontbloot lijkt. De
onderlinge tegenstellingen tussen de
landen van deze gebieden lijken nog
veel te groot en wat die lanceerbases
betreft, het Russische voorstel kwam
aan de vooravond van de bijeenkomst
van de landen van het Bagdadpact,
waar ook Dulles als belangstellende
aanwezig was. Enige verdachtmaking
van de Amerikaanse bedoelingen
achtten de Russen dus kennelijk op
hun plaats.
Dulles had voor de conferentie begon
al is Amerika geen lid van het
pact deze landen blijvende steun
op economisch en militair gebied toe
gezegd,’ waarschijnlijk om te voorko
men dat de Bagdadlanden deze steun
in de vorm van meer concrete maat
regelen zouden vragen omdat Was
hington daarvoor niet veel voelt van
wege zijn vrees daardoor andere, niet
leden van het pact van zich af te sto
ten.
Irak en Perzië vooral zouden gaarne
wensen dat Amerika volledig lid van
het pact werd en royaal was met zijn
economische steun omdat de regerin
gen dezer landen binnen hun grenzen
te maken hebben met een zeer sterke
nationalistische oppositie, die mis
schien wat zou kalmeren als zij wer
kelijk sociale en economische voorde
len voor het volk van de Amerikaanse
bemoeiingen zag. Begrijpelijk is dus
dat deze landen bij de besprekingen
vooral de nadruk leggen op econo
mische steun, terwijl Washington ze
meer in het militaire vlak wil houden
en maatregelen wil treffen tegen even
tuele communistische agressie.
Overigens was er rond en in deze
conferentie druk diplomatiek gedoe.
Engeland en Turkije, beide leden van
’t pact zoeken ’n basis voor ’n oplos-
Deze beschuldiging is kwetsend voor
Adenauer, die stellig zijn loopbaan
gaarne zag afgesloten met de hereni
ging van het rijk maar in de huidige
Russische voorstellen geen reële basis
ziet voor het verwerkelijken van zijn
ideaal.
Trouwens Chroesjtsjew heeft reeds in
het openbaar gezegd dat hij niet wil
spreken over de hereniging, dat is z.i.
een zaak der beide Duitslanden zelf.
De Russische regering had nooit het
Westelijk voorstel om die hereniging
op de basis van vrije verkiezingen te
doen geschieden aanvaard, zeide hij.
En dat is nog juist ook, want toen
destijds te Genève deze kwestie aan
de orde was, betoogden de Russen
dat aan dergelijke verkiezingen niet
zouden mogen deelnemen „kapitalis
ten” e.d., hetgeen wel zal betekenen
dat alleen communisten zouden mogen
stemmen. Enfin, die kwestie is voor
lopig niet aan de orde, de Russen wil
len op een topconferentie alleen pra
ten over een z.g. „atoomvrije” zóne in
Midden Europa, eventueel een neutra
lisatie van een bepaald gebied daar,
vermindering van de buitenlandse
troepen in Duitsland, stopzetting van
de fabricage van atoomwapens, als
begin van ontwapening.
De meerderheid van de Duitse Bonds
dag nam echter een resolutie aan,
waarin men zich wel bereid verklaar
de tot besprekingen met de Sovjetunie
maar waarin het Poolse plan voor ’n
„atoomvrije” zone al werd verwor
pen. Deze opinie klopt vrijwel met
die van de meerderheid in de meeste
Navolanden, waar men van mening is
dat de aanwezigheid van tactische
d.w.z. van kleinere atoomwapenen
aan de grenzen van de landen van het
Ijzeren Gordijn nodig blijft om de
tegenstander af te schrikken van lo
kale agressie. Er zijn echter ook af
wijkende meningen in de parlemen
ten dezer landen, en daarmee bedoe
len we niet alleen die van de commu
nistische partijen.
En ook buiten de volksvertegenwoor
digingen hoort men stemmen die voor
het Poolse plan pleiten, bijv, het be
langrijke Engelse tijdschrift „the Eco
nomist”, en Hammarskjoeld, de secre-
taris-generaal van de V.N. Men voelt
van bepaalde W. Europese kant ook
wel voor een neutrale zone, of liever
gezegd voor een pleiten daarvoor van
De roodvonk heerst in Makkum. De
aangestelde ontsmetter is voortdurend
in de weer om bij herstelde patiënten
zijn werk te doen.
Veiling van de in volle werking zijnde
Bolswardse Steenfabriek „Zorgvlied”
aan de Sneeker-Bolswarder vaart,
met oven voor plm. 600.000 steen,
ruime schuren, 3 nette woonhuizen,
zomerwoningen, paardenstal, ruime
steenplaats en 8 plaatsen met lagen.
Dr. Adenauer heeft voor zijn buitenlandse politiek in de W.
Duitse Bondsdag weer een meerderheid gekregen. De debatten
concentreerden zich vooral rond het Russische vredesoffensief
en de aankleve van dien en daarbij viel menig fel woord. Door
een oud-minister in zijn kabinet, Dehler, die zijn Vrije democra
tische partij destijds uit de regeringscoalitie deed treden, werd
de grijze staatsman zelf verweten dat hij wel over de hereniging
van Duitsland praat maar in de praktijk alles doet om haar te
verhinderen.
De regeringen der Europese Na-
vo-landen vinden dergelijke voor
stellen echter veel te ver gaan,
gesteld de Russen gingen op de
voorstellen in, dan zouden de
Amerikaanse troepen worden te
ruggeroepen en dit lijkt haar een
begin van Amerikaanse afzijdig
heid in Europese conflicten.
Wat de onderhandelingen met Mos
kou betreft heeft dr Adenuer er bij
Boelganin op aangedrongen de open
bare correspondentie te staken, om te
trachten langs diplomatieke weg de
baan te effenen voor een topconferen
tie. Adenauer voerde hier kennelijk
het besluit van de Navo-conferentie
in december gehouden, uit, toen afge
sproken werd dat de Duitsers” in con
tact zouden treden met de Sovjetunie
om iets naders omtrent de wezenlijke
plannen der Russen te weten te komen.
De oppositie in de Duitse Bondsdag
kreeg op één punt enige genoegdoe
ning: haar voorstel om ’n West-Duit-
Se ambassadeur te Warschau te be
noemen werd met algemene stemmen
naar een commissie verwezen,wat be
tekent dat de regering dit denkbeeld
niet zonder meer verwerpt, al waar
schuwde zij de oppositie dat ’n Duits
ambassadeur te Warschau niet tegen
de Russen zou kunnen werken. Er
werd daartegenover echter op gewe
zen dat dit ook geenszins de bedoe
ling behoeft te zijn, doch dat het in
het algemeen aanbeveling verdient de
contacten met de satellieten van Rus
land in Oost Europa te verstevigen,
om deze toch enigermate te steunen in
hun neiging naar zelfstandigheid van
Moskou, al is die zelfstandigheid dan
ook uiterst beperkt.
Men vindt in het Westen echter dit
gevoel van zelfstandigheid dient aan-
gemoedigd ter versterking van ’t mo
reel van de bevolking der satelliet
staten die onder het Moskouse juk
zuchten en aan wier bevrijding de
Westelijke landen zo weinig kunnen
doen. Dat is tijdens de opstand in
Hongarije bewezen en daar heeft het
communistische regime, dank zij de
militaire steun der Russen, de teugels
weer zo stevig in handen, dat Kadar
kan aftreden om zich geheel aan de
versterking der communistische partij
te wijden en ’t regeren overlaten aan
zijn handlangers.
Men ziet nu in het Westen wel alge
meen in dat de bevrijding der satel
lietstaten eigenlijk alleen van Moskou
zelf kan komen, 'als de gedachten
daar zich in min of meer democrati
sche zin zouden gaan ontwikkelen en
de vrees voor een militaire bedreiging
van Westelijke zijde er zou zijn afge
nomen. Voor de evolutie der gedach
ten te Moskou hoopt men dan op druk
vanuit de Russische kringen der ge
leerden zowel als door groter contact
op cultureel en wetenschappelijk ge
bied met het Westen. Minister Luns
heeft zich dezer dagen in deze zin
uitgelaten en ook de West Duitse mi
nister van buitenlandse zaken von
Brentano heeft gewezen op het nut
van de verbetering der betrekkingen
met de Oost Europese landen. Er is
kennelijk in de Navolanden een vol-
Oranje - sinnedei
’t Wetter sloech oer de diken
It spielde alles wei
In ramp - nea syn gelikens
Us heechst gesin stiet ré
Hwer’t leed, rou en gefaer is
In swarte wolk oer’t feest
Dy léste jannewaris
H. M. Koningin Wilhelmina kocht 4
paar Ruiter-schaatsen, n.l. 2 paar no.
I, zoals H.M. zelf berijdt en 2 paar
Friese doorlopers.
sing van de Cyprus-kwestie, welke
ook hun medelid in het Natopact,
Griekenland, kan bevredigen. Turkije
is ontevreden dat het van Irak niet
voldoende steun in de Cypruskwestie
krijgt, maar zowel Turkije als Irak
zijn betrokken bij de Egyptische ver
klaring, dat Egypte en Syrië ’n hechte
unie zullen gaan vormen onder één
staatshoofd.
Dat brengt Nasser’s invloed dichter
bij het feodale Irak, waar de jonge
nationalisten deze Egyptenaar bewon
deren en verhoogt de gevaren voor
Turkije aan zijn zuidgrens met Syrië.
Ook de kwestie van de intriges van
de Arabische staat Jemen gesteund
door Egypte in het Britse protecto
raat Aden, zal stellig de aandacht der
conferentie hebben genoten.
Van het verdere nieuws zij ver
meld de verjaging van de dicta
tor-president Jimenez van Vene
zuela, waar ’n meer vooruitstre
vend regime van burgers en mi
litairen na veel bloedvergieten de
leiding overnam en beloofd heeft
de democratische vrijheden te
zullen herstellen, waardoor
de bevolking van dit rijke land
een grotere sociale gerechtigheid
ten deel zou vallen als thans het
geval is.
Men ziet in het Westen intussen met
argusogen toe of het nieuwe regime
de aan de grote oliemaatschappijen
verleende rechten zal handhaven. Zo
het op nationalisatie der enorme olie
rijkdommen van het land zou aan
sturen zou dit het Westen heel wat
kunnen kosten. De gewezen dictator
van Argentinië, Peron, die de gastvrij
heid van Jimenez genoot en door deze
werd bijgestaan in zijn intriges tegen
de nieuwe Argentijnse regering is uit
gewezen.
Uit Zuid Amerika zij ook nog vermeld
de aanneming van het z.g. Brokopon-
do-plan door de staten van Suriname,
waardoor de Amerikaanse Surinam
Aluminium Company een groot aan
deel krijgt in de ontwikkeling van Su
riname, omdat zij het plan financiert.
Er zijn zowel in Nederland als Suri
name kringen die het betreuren, dat
de Nederlandse regering, wegens de
bestedingsbeperking, heeft gemeend
die financiering niet voor haar reke
ning te kunnen nemen.
Men wijst er dan wel op dat aan N.
Guinea vele miljoenen meer per jaar
worden besteed, dan het gehele Bro-
kopondoplan zou hebben gekost.
Wat de Nieuw Guinea-kwestie zelf
betreft, de discussie over deze zaak
krijgt zowel nationaal als internatio
naal een toenemend levendig karak
ter, maar er is kennelijk nog geen in
zicht op ’n gesprek tussen beide par
tijen of bemoeienis van de Ver. Naties.
Van bepaalde Australische zijde is ge
suggereerd geheel Nieuw Guinea met
de Solomons-eilanden als domein in
het Britse Gemenebest op te nemen en
een invloedrijk Amerikaans blad zou
het niet gek vinden als Japan, waar
mee Indonesië nu ook vrede heeft ge
sloten, als bemiddelaar zou optreden.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Gouden filmpjes
4e week januari 1908
Het Stadsstreng te Bolsward voor 3
jaar verpacht aan Ph. Schuurmans
voor f 100 per jaar, idem het erf van
de stadswerkplaats met bijbehorende
tuingrond voor f41 aan Bouwe
Hengst.
II
-'.4.
KAMEROVERZICHT
VIJF JAREN NA DE RAMP
X
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat IJ
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
vatte weinig nieuwe gezichtspunten.
De Eerste Kamer gaat volgende week
starten met haar begrotingsrace. Maar
dan komt ook de Tweede Kamer weer
bijeen. Zij moet beginnet! aan de drie
begrotingen die nog niet voor Kerstmis
zijn afgedaan: Buitenlandse Zaken, Oor
log en Marine, Verkeer en Waterstaat.
Volgende week hoort men dus het stand
punt van de Tweede Kamer over onze
houding tot Indonesië. En afgezien van
de houding der communisten kan men
veilig aannemen, dat de Regering dan
meer steun voor haar beleid zal vinden
dan deze week in de Eerste Kamer het
geval was.
Vijf jaar geleden, na de watersnoodramp, welke ons land in de nacht
van 31 januari op 1 februari 1953 heeft getroffen, zag een straat in het
dorp Oude Tonge op het eiland Goeree Overflakkee eruit zoals
de bovenste foto laat zien.
De onderste foto toont hoe het er nu is. Panden, die in 1953 half werden
verwoest, zijn hersteld. Er zijn nog gaten in de gevelrij op plaatsen, waar
de gebouwen geheel werden vernield. Op lege plaatsen kwamen nieuwe
huizen en er wordt nog gebouwd, maar de landelijke rust is weergekeerd.
Abonnementsprijs f 1.90 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
de welwillendheid. De belangrijkste op
positie tegen een onderdeel van het re
geringsbeleid werd overigens gevoerd
door de socialistische Eerste-Kamer-
fractie, die opnieuw pleitte voor bnder-
handelingen met Indonesië.
Haar fractie-voorzitter, oud-minister In
’t Veld, had zich kennelijk niets aange
trokkén van een radio-redevoering van
zijn partijgenoot De Kadt, lid van de
Tweede Kamer, die aan de vooravond
van deze debatten gezegd had, dat het
niet de taak was van de Eerste Kamer
fractie om een dergelijk controverseel
punt aan te snijden.
De actuele politiek wordt gemaakt door
de Tweede Kamerfractie, zo kan men
zijn standpunt samenvatten. Als er in 't
partijbestuur verschil van mening zal
zijn over de Nieuw-Guineakwestie, dan
zal dit wel naar voren komen in de hou
ding van de Tweede Kamerfractie.
Dat was voor de heer In *t Veld niet zo
leuk, temeer niet, daar hij in het ver
leden mejr dan eens hartst/chtelijk ge
pleit heeft voor de afschaffing van de
Eerste Kamer! En nu laat hij de Eerste
Kamer een belangrijke rol spelen door
in deze netelige kwestie een zeer afwij
zend geluid te laten horen.
De heer In ’t Veld heeft zich daaraan
ni°t gestoord. Hij wil met Indonesië
praten, want daardoor zullen de goed
willende elementen in dat land gesteund
worden in hun strijd tegen Soekarno.
Maar de socialistische fractievoorzitter
begreep, dat dit gesprek niet van Ne
derland kan uitgaan.
Dat zou er op lijken dat Nederland zou
zwichten voor chantage.
Neen, dit gesprek zou daarom gevoerd
moeten worden onder bemiddeling van
de Verenigde Naties. Een duidelijke be
reidheid van Nederland tot dit gesprek
zou in ieder geval duiden op onze goede
wil om met Indonesië een betere ver
houding te scheppen. Het gesprek zou
%pen moeten zijn en worden gevoerd in
een vertrouwelijke sfeer.
Ook de kwestie Nieuw-Guinea zou daar
bij aan de orde moeten komen. Daarbij
dient Nederland uit te gaan van het be
lang van de bevolking in dit gebieds
deel. Zo niet, dan blijft het probleem
Nieuw-Guinea ons achtervolgen. Zou ’t
conflict met Indonesië zo fel geworden
zijn als wij niet bijtijds een andere
Nieuw-Guinea-politiek hadden gevoerd?
De heer In ’t Veld stelde deze vraag
zonder haar te beantwoorden.
De heer Ruppert (a.r.) was niet van
plan de soevereiniteit over Nieuw-
Guinea, in welke vorm dan ook, aan In
donesië over te dragen. Of het wel aan
de Verenigde Naties overgedragen kan
worden zei hij niet. Maar voor dat stand
punt zal in anti-revolutionaire kring
stellig geen meerderheid bestaan. Voor
op moet staan het belang van Nieuw-
Guinea, zo zeide de anti-revolutionaire
Senator.
De heer Kolff (c.h.) was het in grote
lijnen met de regeringspolitiek eens. Wel
had hij een wat krachtiger beleid ver
wacht. De protesten van Nederland zijn
amper wereldkundig geworden. Wij
moeten daden stellen, aldus de c.h.-
fractievoorzitter. Zo kunnen we bijvoor
beeld gaan besluiten om al onze schepen
in de Java-zee te laten convoyeren. En
we zullen Indonesië ook dwars kunnen
zitten door de Republiek van de Zuid-
Molukken te erkennen.
Voor de gedachte van de heer In ’t Veld
om met Indonesië te gaan praten, voel
de de heer Kolff niets. En de andere
fractievoorzitters hadden zelfs geen be
hoefte om in de Eerste Kamer over deze
gehele problematiek het woord te voe
ren.
De heren Molenaar (v.v.d.) en Kropman
(k.v.p.) vonden een debat over dit bran
dende probleem niet alleen maar pre
matuur, maar ook hoogst bedenkelijk.
Behoudens dan onze verhouding met In
donesië kan men niet zeggen, dat de al
gemene politieke b-schouwingen ditmaal
bijzonder interessant waren.
Van de Eerste Kamer is men dat anders
gewend. Vele belangrijke vraagstukken
stelde men uit tot de behandeling van
de verschillende begrotingshoofdstukken.
Over de werkloosheid sprak bijv, alleen
maar de heer Ruppert (a.r.), die als
Voorzitter van het C. N. V. daarover na
tuurlijk een gezaghebbend woord kan
spreken. Maar ook dit onderwerp be-
kabinet niet in staal is afdoende maat
regelen te treffen om de bezitsvorming
te bevorderen.
De a.r.-nestor van de Eerste Kamer,
Prof. Anema (85 jaar) keerde zich op
milde wijze tegen de doorbraakpartij en
zeide tot de k.v.p.-fractie, dat men de
bestrijding van de Rooms-Katholieke
beginselen niet moet zien als een uiting
van anti-papisme. Wel hoopte hij, dat
jonge generatie de eenheid tussen de
twee grote protestants-christelijke par
tijen tot stand zal brengen.
Dit debat stond dus in het teken van
Zoals te verwachten was is het kabinet-Drees deze week in de
Eerste Kamer niet onvriendelijk ontvangen. Alle fracties waren ge
neigd dit kabinet te steunen, zij het met behoud van de eigen ver
antwoordelijkheid. Daaruit kan men dus concluderen, dat het
nood-kabinet-Drees (zo genoemd omdat het ontstaan is na de lang
ste kabinetscrisis in onze parlementaire geschiedenis) langzamer
hand is uitgegroeid tot een normaal extra-parlementair kabinet.
Zelfs de liberale oppositieleider, Prof.
Molenaar, zei het regeringsbeleid zoveel
mogelijk te willen steunen. Men heeft
bij deze algemene politieke beschouwin
gen alle mogelijke moeite gedaan om de
tegenstellingen tussen de partijen niet
al te scherp te doen zijn.
Zo vond de heer Kropman (k.v.p.), dat
het best zal gaan met de samenwerking
tussen de twee grote
„Wenkend Perspectief”,
boek van het N.V.V., is
bleken, dat he’ aantal
Hwat fiat Qabe Skroar
partijen. Uit
het nieuwe
hem wel ge-
socialistische
wensdromen aanmerkelijk is verminderd.
Hij wacht nu op het volgende rapport.
De heer Mol maar (V.v.d.) vond dit ge
luid te optimistisch. De k.v.p. en de
p.v.d.a. „pikken elkaar te veel in de
kuif” om te kunnen vaststellen, dat de
samenwerking goed gaat, zo zeide hij.
Dat blijkt ook wel uit het feit, dat dit
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
•x;;
5
