I VERENIGDE ARABISCHE REPUBLIEK TOT STAND GEKOMEN Qabe Skroar van atoomwapens Tweede Kamer debateerde over gebruik üs hjoed p p to sizzen J 54e JAARGANG No. 11 VRIJDAG 7 FEBRUARI 1958 Buitenlands Overzicht over Gouden filmpjes Syrië practisch door Egypte opgeslokt Andere Arabische staten verontrust Egyptische machtsuitbreiding Publieke verkoping van 2 watermo lens staande aan de Cornwerdervaart op Sotterum bij Cornwerd, behorende aan het gelijknamig waterschap. Ie week februari 1908 Verkrijgbaar zalm, kreeft, sardines, lunchtong, gember, plockworst, spek- ham, rolham, blaasham en saucijs de Bologne. F. K. Mobach, Skilwyk, Bolsward. De gezamelijke rundslagers hebben wegens de daling der veeprijzen, de prijs van het vlees met 10 cent per kg. verlaagd. De werkeloosheid, ’n geweldig spook, vooral in de grote steden, doet tegen woordig weer overal zich duchtig ge voelen. Jaarvergadering van de schaakclub Westergoo in ,,’t Rood Hert” te Bols ward. De wedstrijden zullen voortaan worden gehouden in „Den Hof van Holland”. ook in verband met een mogelijke topconferentie omdat daar het Poolse plan voor een atoomvrije zóne in Midden Europa aan de orde komt, waarachter mèt Rusland ook alle an- schau staan. Tot deze atoomvrije zóne zouden W. en O. Duitsland, Polen en Tsjecho Slowakije moeten behoren. De Navo- landen staan er afwijzend tegenover omdat als in W. Duitsland geen kern wapenen mogen zijn, de overblijven de strook West Europa moeilijk ver dedigbaar wordt. De Amerikanen hebben zelfs gezegd dat als in W. Duitsland de Ameri kaanse troepen geen kernwapenen zouden mogen voeren zij deze troepen beter kunnen terugtrekken. De W. Duitse socialisten voelen voor deze terugtrekking omdat dit h.i. misschien de hereniging zou vergemakkelijken. En als nu de W. Duitse regering niet meer betalen wil voor het verblijf van buitenlandse troepen in haar land krijgt men een uiterst verwarrende si tuatie zowel in de W. Duitse verhou dingen als in die van de Navo, welke allerminst prettig is in ’t vooruitzicht van de topconferentie, waar de Rus sen alle gelegenheid krijgen deze ver warring uit te buiten en er propagan da uit te slaan. Wat de hier al ’n paar maal genoem- Dy’t folie hat sil folie litte. Dy’t langst libbet sil alles bisitte. de topconferentie betreft, Boelganin heeft in een nieuwe brief aan presi dent Eisenhower er in toegestemd ze een paar maanden later te houden dan de Russen aanvankelijk wilden, maar hij wil nog van geen voorbereidende ministers-conferentie weten en ook de Duitse hereniging niet op de agenda hebben. Daarover zal nog heel wat verder gepraat moeten worden met Washington, dat zich sterker gevoelt nu het ook een kunstmaan in de vaart heeft. Eén van de lichtpunten voor het Wes ten in een sombere wereld; een ander is dat maandag te Den Haag het ver drag betreffende de economische unie tussen België, Luxemburg en Neder land is getekend. Een daad welke naar wij hopen van grote historische betekenis zal blijkeh en een voorbeeld voor grotere landen. En daarnaast staat dat andere Arabische staten ook verontrust zijn over de Egyptische machts uitbreiding. Hoessein van Jordanië, die zich allang bedreigd voelt door Egypte en Syrië daar is het vorig jaar heel wat over te doen geweest, tot een Ame rikaanse vlootdemonstratie Hoesseins positie wat verstevigde schijnt ko- ning Feisal van Irak en Saoed van Saoedie Arabië al uitgenodigd te heb ben voor een conferentie om samen met hem ook de mogelijkheid van een unie als tegenwicht tegen de Egyp tischSyrische machtvorming in de Arabische wereld te overwegen. We hebben al in een vorig overzicht ge schreven dat feodale heren als de ko- ningen van Irak en Saoedie Arabië er niet voor voelen dat het kale nationa- zijn gebied, in tegenstelling tot dat andere lid van het pact, Irak, dat ze niet wil hebben en omtrent de bedoe lingen van welk land men in Weste lijke kringen niet helemaal gerust is. Men twijfelt er wel eens aan of als dere landen van het pact van War de nood aan de man zou komen men wel op dit land zou kunnen rekenen. Deze twijfel wordt versterkt door het feit, dat al staat koning Feisal sympa thiek tegenover het Westen, er in het land zelf sterke oppositie tegen het lidmaatschap van het pact bestaat, de jonge nationalisten voelen voor sa menwerking met Egypte en voor het Egyptische voorbeeld van neutralisa tie. Bar tevreden over de geldelijke steun van Amerika aan de Mohammedaanse leden van het Bagdadpact schijnen deze landen ook al niet, het bleef bij een toezegging van Dulles van 25 miljoen gulden voor verbetering van wegen, spoorwegen, enz. waardoor ook de militaire verbindingen tussen deze landen onderling beter zullen kunnen werken. Men is geprikkeld zowel in Enge land als in Frankrijk door het feit, dat de W. Duitse regering weigert verder te betalen voor ’t verblijf van buitenlandse troepen op haar gebied, terwijl Londen en Parijs zich de volle kosten van het onderhoud dezer troepen op Duits gebied niet meer kunnen veroorloven. Ondanks het feit, dat de Engelsen weer bijna 10.000 man gaan terug trekken is hun Rijnleger nog altijd 55.000 man sterk en dat kost heel wat. Londen en Parijs menen dat W. Duitsland moet betalen omdat het zelf nog niet voldoende sterk is om zich zelf en W. Europa aan het Ijzeren Gordijn te verdedigen en ze vinden het ook wat tegenstrijdig dat dr. Adenauer met alle macht de buiten landse troepen in zijn land wil hou den, maar er niet voor wil betalen. Dr. Adenauer stelt daartegenover dat de regering dezer troepen een deel vormt van de militaire politiek van de Navo om alle Navo-landen te bescher men. Het geschil lijkt nogal ernstig, Syrië heeft er in moeten toestemmen het éénpartijstelsel in te voeren. De oppositie, welke in Syrië nogal van betekenis was en die in de fusie met Egypte nieuwe stof krijgt voor verzet, zal zich dus in het vervolg niet meer langs legale weg kunnen uiten en haar actie ondergronds moeten voe ren, waar zij allicht die van Egypte zelf zal ontmoeten, want ook tegen Nasser bestaat in het eigen land ver zet. Dit alles roept vragen op omtrent de stabiliteit van de nieuwe combinatie, welke echter toch ook weer een sterk De conferentie der landen van het Bagdadpact schijnt nauwelijks aan haar doel beantwoord te hebben. Zoals bekend was het de Amerikanen te doen om de militaire betekenis van het pact in de verdediging tegen Rus land te vergroten; men had gehoopt op de vorming van een verenigd com mando voor alle strijdkrachten, maar daar is niets van gekomen, er is wel een bureau ontworpen, waar militaire vertegenwoordigers van alle leden van het pact en van Amerika de plan nen zullen opstellen nodig om een eventuele aanval te weerstaan, maar dat is heel iets anders dan een vere nigd commando, dat al in vredestijd de leiding der gecombineerde strijd krachten heeft. Aan het hoofd van het bureau komt een Turks generaal, geassisteerd door een Amerikaanse collega en dat het een Turk is, is billijk omdat Turkije verreweg het grootste aandeel in de strijdkrachten heeft, en in alle opzich ten bereid is zijn aandeel in de afweer van eventuele communistische agres sie te leveren; het accepteert ook lan- ceerbases voor geleide projectielen op Voor de betrekking van assistent-op- zichter bij de gemeentewerken van Wonserdeel zijn 118 sollicitanten. STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND H.K.H. PRINSES BEATRIX IN DE WEST Zondagmiddag is H.K.H. Prinses Beatrix met een K.L.M. Superconstellation op de Dr. Albert Plesmanluchthaven te Willemstad op Curasao aangekomen. Zij werd verwelkomd door gouverneur A. B. Steekenbrink, eerste minister E. Jonckheer, gezaghebber van Curasao M. P. Gorsira en de commandant zeemacht in de Nederlandse Antillen, commandeur H. A. W. Goossens. Óp deze Telefoto uit Montreal in Canada ziet men H.K.H. Prinses Beatrix, die na de inspectie van de erewacht een bouquetje bloemen kreeg aangeboden van het 10-jarige negermeisje Margareta Manuela. lisme der arme Arabische landen de vette buidels der petroleumrijke na dert. Zij vrezen het nationalisme omdat het een sterke aantrekkingskracht op hun eigen volken heeft. Het is dus best mogelijk dat de heren Feisal en Saoed ook voor grotere samenwerking zul len voelen en dat Hoessein het trio zal volmaken omdat noch Feisal noch Saoed de EgyptischSyrische invloed gaarne in Jordanië zullen zien. Het zou dan mogelijk zijn, dat een zeker Arabisch evenwicht van krachten ont staat waarvan Israël enigszins zou kunnen profiteren omdat geen van beide Arabische groepen genoegen zou nemen met een poging van de andere om Israël te overweldigen en haar macht daardoor te vergroten. De positie van Israël is ook nog ter sprake gekomen op de conferentie van het Bagdadpact. De vertegenwoordi ger van Irak wilde om een oplossing van de Israëlische kwestie te verkrij gen, dat Israël zich bereid zou verkla ren tot dat hetwelk de Ver. Naties nu ruim tien jaar geleden daarvoor had den aangewezen en dat het dus zijn gebiedsuitbreiding een jaar later ver kregen doordat het zijn Arabische be lagers versloeg, zou prijs geven. Er is echter geen Israëlische regering, welke bereid zou zijn zoiets te doen of met een tussenschikking genoegen te nemen, hoezeer Engeland en Ame rika daarop ook gebrand zouden zijn om een der lastigste kwesties van het Midden Oosten uit de weg te ruimen. Ter conferentie van Bagdad wisten deze landen niets beters te doen dan Irak te antwoorden dat slechts de Ver. Naties het recht toekwam voor deze zaak een oplossing te zoeken. Een dooddoener, waarmee men de vriendschap der Arabische landen niet wint en bij Israël de enige betrouw bare vertegenwoordiger van de Wes telijke democratische opvattingen in dit gebied, slechts wantrouwen wekt omtrent de bedoelingen der grote Westelijke landen. Slechts Frankrijk schijnt onder deze landen een trouwe vriend van Israël. bindend element heeft. En dat is dat van het nationalisme van de groep der arme Arabische landen. Door de armoede van Syrië heeft men aan Westelijke kant vorig jaar een ogen blik gevreesd dat dit land een prooi van het communisme zou worden Moskou roerde er zich sterk maar dat gevaar schijnt men aan Westelijke kant en dat ziet men daar als een voordeel van de fusie nu bezworen te achten. In Turkse kringen, waar men de ver houdingen in het Nabije Oosten goed kent, is men overtuigd dat Nasser niets van het communisme moet heb ben hij vervolgt de communisten in zijn eigen land dan ook fel en dat nu Syrië ook onder zijn gezag komt, ook daar de kansen voor Moskou ver keken zijn, al zal Nasser niet aarzelen van Russische economische hulp ge bruik te maken als deze zonder poli tieke voorwaarden wordt aangebo den. Maar al moge dit dan het geval zijn, het blijft toch de vraag of Nassers nieuwe creatie tot rust in dit gebied zal bijdragen. Wij denken daarbij ook aan het feit dat Jemen, dat de Engel sen in Aden zo dwars zit, er zich bij wil aansluiten en Israël is zeker niet gelukkig nu de druk van Egypte zich langs een groter deel van zijn grens zal doen gevoelen. Zaterdag is te Kairo de „verenigde Arabische republiek” gebo ren, waarin Egypte en Syrië zijn samengesmolten en waardoor Syrië practisch door Egypte wordt opgeslokt. Egypte heeft immers enige tientallen miljoenen inwoners en Syrië nog geen vijf. Het Egyptische overwicht zal zich direct uitdrukken in het presidentschap van Nasser van de nieuwe republiek en het schijnt de bedoeling te zijn dat Egypte een aantal van zijn boeren, die in het eigen land geen grond konden krijgen, naar Syrië zal zenden om er daar braakliggende arme gronden te ontginnen. Er is, buiten de eigenlijke confe rentie om, veel overleg geweest te Ankara tussen de Engelse en Turkse gedelegeerden over een mogelijke oplossing van de Cy- prus-kwestie. De Turken zijn als er geen Engels ge zag op Cyprus gevestigd blijft, thans voor een verdeling van het eiland in een Grieks en Turks deel; er zijn on geveer 400.000 Grieken en 100.000 Turken op het eiland. De Griekse Cy prioten willen echter van zo’n verde ling niet weten, zij willen zelfbeschik kingsrecht voor het hele eiland, wat betekenen zou dat het een Grieks-Cy- priotische regering zou krijgen. Deze zou wel de rechten der Turkse minderheid willen garanderen, maar na verloop van zekere tijd eist zij dat de bevolking zich zou mogen uitspre ken over de vraag of het eiland zich zal aansluiten bij Griekenland of het Gemenebest. Het eerste zou ongetwijfeld het geval worden en de Turken voelen daarvoor niets zelfs al blijft de Navo een basis op Cyprus behouden en zou dus een garantie verkregen zijn dat de stra tegische betekenis van het eiland niet tegen hun land zou kunnen worden uitgebuit. De kwestie lijkt voorlopig al even on oplosbaar als de Israëlische en blijft een oorzaak van wrevel tussen landen die in groter verband voor ’n belang- rijker zaak samenwerken, nl. de vrij waring van de wereld tegen overwel diging door het communisme. Wat dit betreft is de Algerijnse kwestie van eenzelfde karakter als van Cyprus en Israël, ze schept wrevel tussen Frank rijk en zijn grote bondgenoten, speci- aan Amerika, omdat laatstgenoemde in de behandeling dezer kwestie door Frankrijk nog een rest van kolonialis me vermoedt en ze een goede ver standhouding van het Westen met de Noord Afrikaanse volken belemmert. Desondanks kreeg Frankrijk, waar van de nationale vergadering nu de kaderwet voor Algerije met benau wende meerderheid aannam, de grote leningen van Amerikaanse zijde en van de wereldbank welke het nodig had om economisch op de been te blijven. De leningen zijn voldoende om het land gedurende ’n jaar door de moei lijkheden heen te helpen, in de tus sentijd zal de regering-Gaillard de maatregelen moeten nemen welke de economische toestand weer gezond moeten maken; deze zullen echter voorafgegaan moeten worden door maatregelen welke de regering groter gezag geven. Een complex van maat regelen dus dat heel wat van Gaillard en zijn ministers zal vergen en zijn kabinet gemakkelijk de kraag kan kosten. Ds. v. d. Schans van Gaast werd tijdens de prediking te Heidenschap dermate onwel, dat de godsdienst oefening moest worden afgebroken. Een paar dagen later is ds. v. d. Sch. overleden. Hwa* ha* KAMEROVERZICHT van Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres; Marktstraat 13 Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) Abonnementsprijs f 1.90 pet kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Beide Kamers der Staten-Generaal zullen de komende weken op volle toeren draaien. In de Eerste Kamer heeft men deze week alge mene financiële beschouwingen gehouden en tegelijk de voorstellen tot belastingverhoging behandeld. Uit deze behandeling viel het weer op, dat onze Senatoren zich slechts een gematigde oppositie tegen het kabinet veroorloven. Natuurlijk viel het niet mee om de belastingverhoging ad f 107 mln. zonder meer te slikken. Maar het resultaat was, dat minister Hofstra het pleit heeft gewonnen. In tegenstelling tot de socialisten in de Eerste Kamer liet de p.v.d.a.-fractie in de Tweede Kamer een klaarder geluid horen. Praten met Indonesië (wie re geert daar eigenlijk?) heeft op dit mo ment dan ook inderdaad geen zin. Men zal daar moeten beginnen met het on recht te herstellen, dat aan de Neder landers is aangedaan. Wel drong men er tijdens deze debatten sterk op aan, dat de regering de Navo-landen meer inschakelt bij onze Nieuw-Guinea-poli- tiek. Onze bondgenoten moeten weten, dat het ons alleen maar gaat om het belang ,'an de Papoeabevolking in dit gebiedsdeel en dat is een zaak, die ook het Westen ter harte moet gaan. Bolswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad Eigenlijk was nog het meest interessant de wijze waarop de Eerste Kamer zich tegen haar jongere zuster aan de over zijde van het Binnenhof heeft gekeerd. Men zal zich herinneren, dat de Tweede Kamer ook haar goedkeuring aan deze belastingverhoging heeft gegeven, maar niet dan nadat uitdrukkelijk was be paald, dat de gemeenten en de provin cies daarvan niet zouden profiteren. Minister Hofstra had n.l. f 127 mln. no dig om de rijksbelastingen met f 107 mln te kunnen verhogen, want het gemeente en het provinciefonds krijgen een aan deel uit de rijksbelastingen. Van de zijde van de k.v.p. heeft men nu in de Eerste Kamer duideljk laten blijken het onjuist te vinden de gemeenten en provincies deze extra inkomsten te onthouden. Dat bleek uit het betoog van de Arnhemse burgemeester, de heer Matser. Men zal zich waarschijnlijk ook nog her inneren, dat de Tweede Kamer veel moeite heeft gehad met de besteding Van de f 20 mln., die plotseling door de toe gevendheid van minister Hofstra, onder druk van de k.v.p.-fractie, was vrijge komen. De heer Lucas (k.v.p.) wist te bereiken, dat het beleid ten opzichte van de ver vroegde afschrijving onveranderd werd voortgezet en de heer Van Eysden (a.r.) was succesvol met zijn amendement om de sigarettenprijs niet al te veel te ver hogen. Zijn partijgenoot Hellema zeide nu in de Eerste Kamer dat hij dit siga- retten-amendement zeer onbelangrijk vond. Er zijn wel zaken, waaraan men meer aandacht kan besteden, zo zeide deze bekwame financiële specialist. Zo werden dus twee fracties in de Twee de Kamer door haar geestverwanten in de Eerste Kamer gecorrigeerd. Dit bracht natuurlijk geen enkele ver andering in de wetsontwerpen, want on ze Senaat heeft nu eenmaal niet het recht van amendementen. Buitenlandse Zaken. Intussen is de Tweede Kamer van haar Kerstvakantie teruggekeerd. Drie begrotingshoofdstukken liggen nog op haar te wachten: buitenlandse zaken, oorlog en marine en verkeer en water staat. Men begon deze week aan buitenlandse zaken. De vakantie had d, Kamerleden kennelijk goed gedaan, want niet min der dan achttien sprekers hadden zich reeds op de eerste dag van dit debat la ten inschrijven. Er was dan ook heel wat te bespreken: onze verhouding tot Indonesië, de positie van het westen ten opzichte van Rusland, de eenwording van Europa, de Benelux en de vraag of er in Nederland raketbases gevestigd kunnen worden. Wat dit laatste betreft, was men het wel eens met de regering, dat dit moet gebeuren als dit noodzakelijk is. Neder land kan dus in principe een opslag plaats worden van atoomraketten. Waar schijnlijk is dit echter niet, omdat ons land daarvoor te dicht bevolkt is en bo vendien strategisch niet zeer gunstig gelegen is. Het zou dan ook beter zijn geweest, als men vóór le Navo-conferentie tot deze conclusie was gekomen; dan had men in ieder geval onze bevolking niet in op schudding gebracht. Hier is een psycho logische fout van de eerste orde ge maakt. Eerst n°. de conferentie heeft men een militaire studiecommissie de vraag voorgelegd of vestiging van raket bases in Nederland mogelijk was. Dat had men beter voor deze conferentie kunnen doen. Het gebruik van de verschrikkelijke atoomwapens in een eventuele oorlog was wel een der belangrijke punten in dit debat. Men was er van overtuigd, dat het Westen over kernwapens moet beschikken, anders zal het door Rusland zonder meer onder de voet worden ge lopen. Maar wanneer zullen deze wapens ge bruikt mogen worden? Engeland scha kelt praktisch geheel over op de atoom bewapening. De It.-generaal Calmeyer (c.h.) de voormalige sous-chef van de Generale Staf vond dit een heilloze weg, omdat de mensheid dan voortdurend voor het conflict komt te staan: geen oorlog of een totale atoomoorlog. Als men niet meer beschikt over de ouderwetse wa pens dan wordt men bij ieder locaal con flict voo’' deze keus gesteld. Het is juist deze keuze, die het weer standsvermogen van het westen onder mijnt, zo vond de heer Calmeyer. Na tuurlijk draagt de overheid het zwaard niet tevergeefs, maar het middel van ’t zwaard kan wel eens ernstiger zijn dan de kwaal. Zo zijn er wel eens berichten verschenen, dat men met 150 raketten niet minder dan 50 mln. mensen van de aardbodem kan wegvagen. Dat is een verschrikkelijke gedachte en 't is daar om geen wonder, dat de christelijke ker ken zich met dit probleem bezig houden. Nu vond ook de heer Calmeyer, dat de Navo-landen over de wapens moeten be schikken, maar I.ct zou een hele gerust stelling zijn (waardoor het geestelijk weerstandsvermogen van het Westen wordt versterkt) als de Navo-landen in het openbaar zouden uitspreken, dat zij nooit zullen beginnen met het gebruik van deze verschrikkelijke wapens. De regering heeft in de Tweede Kamer minder kritiek te verduren gehad over haar houding ten opzichte van Indone sië en Nieuw-Guinea.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1958 | | pagina 1