I
VERENIGDE ARABISCHE REPUBLIEK
TOT STAND GEKOMEN
Qabe Skroar
van atoomwapens
Tweede Kamer debateerde over gebruik
üs hjoed p p
to sizzen
J
54e JAARGANG
No. 11
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1958
Buitenlands Overzicht
over
Gouden filmpjes
Syrië practisch door Egypte opgeslokt
Andere Arabische staten verontrust
Egyptische machtsuitbreiding
Publieke verkoping van 2 watermo
lens staande aan de Cornwerdervaart
op Sotterum bij Cornwerd, behorende
aan het gelijknamig waterschap.
Ie week februari 1908
Verkrijgbaar zalm, kreeft, sardines,
lunchtong, gember, plockworst, spek-
ham, rolham, blaasham en saucijs de
Bologne. F. K. Mobach, Skilwyk,
Bolsward.
De gezamelijke rundslagers hebben
wegens de daling der veeprijzen, de
prijs van het vlees met 10 cent per
kg. verlaagd.
De werkeloosheid, ’n geweldig spook,
vooral in de grote steden, doet tegen
woordig weer overal zich duchtig ge
voelen.
Jaarvergadering van de schaakclub
Westergoo in ,,’t Rood Hert” te Bols
ward. De wedstrijden zullen voortaan
worden gehouden in „Den Hof van
Holland”.
ook in verband met een mogelijke
topconferentie omdat daar het Poolse
plan voor een atoomvrije zóne in
Midden Europa aan de orde komt,
waarachter mèt Rusland ook alle an-
schau staan.
Tot deze atoomvrije zóne zouden W.
en O. Duitsland, Polen en Tsjecho
Slowakije moeten behoren. De Navo-
landen staan er afwijzend tegenover
omdat als in W. Duitsland geen kern
wapenen mogen zijn, de overblijven
de strook West Europa moeilijk ver
dedigbaar wordt.
De Amerikanen hebben zelfs gezegd
dat als in W. Duitsland de Ameri
kaanse troepen geen kernwapenen
zouden mogen voeren zij deze troepen
beter kunnen terugtrekken. De W.
Duitse socialisten voelen voor deze
terugtrekking omdat dit h.i. misschien
de hereniging zou vergemakkelijken.
En als nu de W. Duitse regering niet
meer betalen wil voor het verblijf van
buitenlandse troepen in haar land
krijgt men een uiterst verwarrende si
tuatie zowel in de W. Duitse verhou
dingen als in die van de Navo, welke
allerminst prettig is in ’t vooruitzicht
van de topconferentie, waar de Rus
sen alle gelegenheid krijgen deze ver
warring uit te buiten en er propagan
da uit te slaan.
Wat de hier al ’n paar maal genoem-
Dy’t folie hat sil folie litte.
Dy’t langst libbet sil alles bisitte.
de topconferentie betreft, Boelganin
heeft in een nieuwe brief aan presi
dent Eisenhower er in toegestemd ze
een paar maanden later te houden dan
de Russen aanvankelijk wilden, maar
hij wil nog van geen voorbereidende
ministers-conferentie weten en ook de
Duitse hereniging niet op de agenda
hebben. Daarover zal nog heel wat
verder gepraat moeten worden met
Washington, dat zich sterker gevoelt
nu het ook een kunstmaan in de vaart
heeft.
Eén van de lichtpunten voor het Wes
ten in een sombere wereld; een ander
is dat maandag te Den Haag het ver
drag betreffende de economische unie
tussen België, Luxemburg en Neder
land is getekend. Een daad welke
naar wij hopen van grote historische
betekenis zal blijkeh en een voorbeeld
voor grotere landen.
En daarnaast staat dat andere
Arabische staten ook verontrust
zijn over de Egyptische machts
uitbreiding.
Hoessein van Jordanië, die zich allang
bedreigd voelt door Egypte en Syrië
daar is het vorig jaar heel wat
over te doen geweest, tot een Ame
rikaanse vlootdemonstratie Hoesseins
positie wat verstevigde schijnt ko-
ning Feisal van Irak en Saoed van
Saoedie Arabië al uitgenodigd te heb
ben voor een conferentie om samen
met hem ook de mogelijkheid van een
unie als tegenwicht tegen de Egyp
tischSyrische machtvorming in de
Arabische wereld te overwegen. We
hebben al in een vorig overzicht ge
schreven dat feodale heren als de ko-
ningen van Irak en Saoedie Arabië er
niet voor voelen dat het kale nationa-
zijn gebied, in tegenstelling tot dat
andere lid van het pact, Irak, dat ze
niet wil hebben en omtrent de bedoe
lingen van welk land men in Weste
lijke kringen niet helemaal gerust is.
Men twijfelt er wel eens aan of als dere landen van het pact van War
de nood aan de man zou komen men
wel op dit land zou kunnen rekenen.
Deze twijfel wordt versterkt door het
feit, dat al staat koning Feisal sympa
thiek tegenover het Westen, er in het
land zelf sterke oppositie tegen het
lidmaatschap van het pact bestaat, de
jonge nationalisten voelen voor sa
menwerking met Egypte en voor het
Egyptische voorbeeld van neutralisa
tie.
Bar tevreden over de geldelijke steun
van Amerika aan de Mohammedaanse
leden van het Bagdadpact schijnen
deze landen ook al niet, het bleef bij
een toezegging van Dulles van 25
miljoen gulden voor verbetering van
wegen, spoorwegen, enz. waardoor
ook de militaire verbindingen tussen
deze landen onderling beter zullen
kunnen werken.
Men is geprikkeld zowel in Enge
land als in Frankrijk door het
feit, dat de W. Duitse regering
weigert verder te betalen voor ’t
verblijf van buitenlandse troepen
op haar gebied, terwijl Londen
en Parijs zich de volle kosten van
het onderhoud dezer troepen op
Duits gebied niet meer kunnen
veroorloven.
Ondanks het feit, dat de Engelsen
weer bijna 10.000 man gaan terug
trekken is hun Rijnleger nog altijd
55.000 man sterk en dat kost heel
wat. Londen en Parijs menen dat W.
Duitsland moet betalen omdat het zelf
nog niet voldoende sterk is om zich
zelf en W. Europa aan het Ijzeren
Gordijn te verdedigen en ze vinden
het ook wat tegenstrijdig dat dr.
Adenauer met alle macht de buiten
landse troepen in zijn land wil hou
den, maar er niet voor wil betalen.
Dr. Adenauer stelt daartegenover dat
de regering dezer troepen een deel
vormt van de militaire politiek van de
Navo om alle Navo-landen te bescher
men. Het geschil lijkt nogal ernstig,
Syrië heeft er in moeten toestemmen
het éénpartijstelsel in te voeren. De
oppositie, welke in Syrië nogal van
betekenis was en die in de fusie met
Egypte nieuwe stof krijgt voor verzet,
zal zich dus in het vervolg niet meer
langs legale weg kunnen uiten en
haar actie ondergronds moeten voe
ren, waar zij allicht die van Egypte
zelf zal ontmoeten, want ook tegen
Nasser bestaat in het eigen land ver
zet.
Dit alles roept vragen op omtrent de
stabiliteit van de nieuwe combinatie,
welke echter toch ook weer een sterk
De conferentie der landen van het
Bagdadpact schijnt nauwelijks
aan haar doel beantwoord te
hebben.
Zoals bekend was het de Amerikanen
te doen om de militaire betekenis van
het pact in de verdediging tegen Rus
land te vergroten; men had gehoopt
op de vorming van een verenigd com
mando voor alle strijdkrachten, maar
daar is niets van gekomen, er is wel
een bureau ontworpen, waar militaire
vertegenwoordigers van alle leden
van het pact en van Amerika de plan
nen zullen opstellen nodig om een
eventuele aanval te weerstaan, maar
dat is heel iets anders dan een vere
nigd commando, dat al in vredestijd
de leiding der gecombineerde strijd
krachten heeft.
Aan het hoofd van het bureau komt
een Turks generaal, geassisteerd door
een Amerikaanse collega en dat het
een Turk is, is billijk omdat Turkije
verreweg het grootste aandeel in de
strijdkrachten heeft, en in alle opzich
ten bereid is zijn aandeel in de afweer
van eventuele communistische agres
sie te leveren; het accepteert ook lan-
ceerbases voor geleide projectielen op
Voor de betrekking van assistent-op-
zichter bij de gemeentewerken van
Wonserdeel zijn 118 sollicitanten.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
H.K.H. PRINSES BEATRIX IN DE WEST
Zondagmiddag is H.K.H. Prinses Beatrix met een K.L.M. Superconstellation op de Dr. Albert Plesmanluchthaven
te Willemstad op Curasao aangekomen. Zij werd verwelkomd door gouverneur A. B. Steekenbrink, eerste minister
E. Jonckheer, gezaghebber van Curasao M. P. Gorsira en de commandant zeemacht in de Nederlandse Antillen,
commandeur H. A. W. Goossens.
Óp deze Telefoto uit Montreal in Canada ziet men H.K.H. Prinses Beatrix, die na de inspectie van de erewacht
een bouquetje bloemen kreeg aangeboden van het 10-jarige negermeisje Margareta Manuela.
lisme der arme Arabische landen de
vette buidels der petroleumrijke na
dert.
Zij vrezen het nationalisme omdat het
een sterke aantrekkingskracht op hun
eigen volken heeft. Het is dus best
mogelijk dat de heren Feisal en Saoed
ook voor grotere samenwerking zul
len voelen en dat Hoessein het trio zal
volmaken omdat noch Feisal noch
Saoed de EgyptischSyrische invloed
gaarne in Jordanië zullen zien. Het
zou dan mogelijk zijn, dat een zeker
Arabisch evenwicht van krachten ont
staat waarvan Israël enigszins zou
kunnen profiteren omdat geen van
beide Arabische groepen genoegen
zou nemen met een poging van de
andere om Israël te overweldigen en
haar macht daardoor te vergroten.
De positie van Israël is ook nog ter
sprake gekomen op de conferentie van
het Bagdadpact. De vertegenwoordi
ger van Irak wilde om een oplossing
van de Israëlische kwestie te verkrij
gen, dat Israël zich bereid zou verkla
ren tot dat hetwelk de Ver. Naties nu
ruim tien jaar geleden daarvoor had
den aangewezen en dat het dus zijn
gebiedsuitbreiding een jaar later ver
kregen doordat het zijn Arabische be
lagers versloeg, zou prijs geven.
Er is echter geen Israëlische regering,
welke bereid zou zijn zoiets te doen
of met een tussenschikking genoegen
te nemen, hoezeer Engeland en Ame
rika daarop ook gebrand zouden zijn
om een der lastigste kwesties van het
Midden Oosten uit de weg te ruimen.
Ter conferentie van Bagdad wisten
deze landen niets beters te doen dan
Irak te antwoorden dat slechts de
Ver. Naties het recht toekwam voor
deze zaak een oplossing te zoeken.
Een dooddoener, waarmee men de
vriendschap der Arabische landen niet
wint en bij Israël de enige betrouw
bare vertegenwoordiger van de Wes
telijke democratische opvattingen in
dit gebied, slechts wantrouwen wekt
omtrent de bedoelingen der grote
Westelijke landen. Slechts Frankrijk
schijnt onder deze landen een trouwe
vriend van Israël.
bindend element heeft. En dat is dat
van het nationalisme van de groep
der arme Arabische landen. Door de
armoede van Syrië heeft men aan
Westelijke kant vorig jaar een ogen
blik gevreesd dat dit land een prooi
van het communisme zou worden
Moskou roerde er zich sterk maar
dat gevaar schijnt men aan Westelijke
kant en dat ziet men daar als een
voordeel van de fusie nu bezworen
te achten.
In Turkse kringen, waar men de ver
houdingen in het Nabije Oosten goed
kent, is men overtuigd dat Nasser
niets van het communisme moet heb
ben hij vervolgt de communisten in
zijn eigen land dan ook fel en dat
nu Syrië ook onder zijn gezag komt,
ook daar de kansen voor Moskou ver
keken zijn, al zal Nasser niet aarzelen
van Russische economische hulp ge
bruik te maken als deze zonder poli
tieke voorwaarden wordt aangebo
den.
Maar al moge dit dan het geval zijn,
het blijft toch de vraag of Nassers
nieuwe creatie tot rust in dit gebied
zal bijdragen. Wij denken daarbij ook
aan het feit dat Jemen, dat de Engel
sen in Aden zo dwars zit, er zich bij
wil aansluiten en Israël is zeker niet
gelukkig nu de druk van Egypte zich
langs een groter deel van zijn grens
zal doen gevoelen.
Zaterdag is te Kairo de „verenigde Arabische republiek” gebo
ren, waarin Egypte en Syrië zijn samengesmolten en waardoor
Syrië practisch door Egypte wordt opgeslokt. Egypte heeft
immers enige tientallen miljoenen inwoners en Syrië nog geen
vijf. Het Egyptische overwicht zal zich direct uitdrukken in het
presidentschap van Nasser van de nieuwe republiek en het
schijnt de bedoeling te zijn dat Egypte een aantal van zijn
boeren, die in het eigen land geen grond konden krijgen, naar
Syrië zal zenden om er daar braakliggende arme gronden
te ontginnen.
Er is, buiten de eigenlijke confe
rentie om, veel overleg geweest
te Ankara tussen de Engelse en
Turkse gedelegeerden over een
mogelijke oplossing van de Cy-
prus-kwestie.
De Turken zijn als er geen Engels ge
zag op Cyprus gevestigd blijft, thans
voor een verdeling van het eiland in
een Grieks en Turks deel; er zijn on
geveer 400.000 Grieken en 100.000
Turken op het eiland. De Griekse Cy
prioten willen echter van zo’n verde
ling niet weten, zij willen zelfbeschik
kingsrecht voor het hele eiland, wat
betekenen zou dat het een Grieks-Cy-
priotische regering zou krijgen.
Deze zou wel de rechten der Turkse
minderheid willen garanderen, maar
na verloop van zekere tijd eist zij dat
de bevolking zich zou mogen uitspre
ken over de vraag of het eiland zich
zal aansluiten bij Griekenland of het
Gemenebest.
Het eerste zou ongetwijfeld het geval
worden en de Turken voelen daarvoor
niets zelfs al blijft de Navo een basis
op Cyprus behouden en zou dus een
garantie verkregen zijn dat de stra
tegische betekenis van het eiland niet
tegen hun land zou kunnen worden
uitgebuit.
De kwestie lijkt voorlopig al even on
oplosbaar als de Israëlische en blijft
een oorzaak van wrevel tussen landen
die in groter verband voor ’n belang-
rijker zaak samenwerken, nl. de vrij
waring van de wereld tegen overwel
diging door het communisme. Wat dit
betreft is de Algerijnse kwestie van
eenzelfde karakter als van Cyprus en
Israël, ze schept wrevel tussen Frank
rijk en zijn grote bondgenoten, speci-
aan Amerika, omdat laatstgenoemde
in de behandeling dezer kwestie door
Frankrijk nog een rest van kolonialis
me vermoedt en ze een goede ver
standhouding van het Westen met de
Noord Afrikaanse volken belemmert.
Desondanks kreeg Frankrijk, waar
van de nationale vergadering nu de
kaderwet voor Algerije met benau
wende meerderheid aannam, de grote
leningen van Amerikaanse zijde en
van de wereldbank welke het nodig
had om economisch op de been te
blijven.
De leningen zijn voldoende om het
land gedurende ’n jaar door de moei
lijkheden heen te helpen, in de tus
sentijd zal de regering-Gaillard de
maatregelen moeten nemen welke de
economische toestand weer gezond
moeten maken; deze zullen echter
voorafgegaan moeten worden door
maatregelen welke de regering groter
gezag geven. Een complex van maat
regelen dus dat heel wat van Gaillard
en zijn ministers zal vergen en zijn
kabinet gemakkelijk de kraag kan
kosten.
Ds. v. d. Schans van Gaast werd
tijdens de prediking te Heidenschap
dermate onwel, dat de godsdienst
oefening moest worden afgebroken.
Een paar dagen later is ds. v. d. Sch.
overleden.
Hwa* ha*
KAMEROVERZICHT
van
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Abonnementsprijs f 1.90 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Beide Kamers der Staten-Generaal zullen de komende weken op
volle toeren draaien. In de Eerste Kamer heeft men deze week alge
mene financiële beschouwingen gehouden en tegelijk de voorstellen
tot belastingverhoging behandeld. Uit deze behandeling viel het
weer op, dat onze Senatoren zich slechts een gematigde oppositie
tegen het kabinet veroorloven. Natuurlijk viel het niet mee om de
belastingverhoging ad f 107 mln. zonder meer te slikken. Maar
het resultaat was, dat minister Hofstra het pleit heeft gewonnen.
In tegenstelling tot de socialisten in de
Eerste Kamer liet de p.v.d.a.-fractie in
de Tweede Kamer een klaarder geluid
horen. Praten met Indonesië (wie re
geert daar eigenlijk?) heeft op dit mo
ment dan ook inderdaad geen zin. Men
zal daar moeten beginnen met het on
recht te herstellen, dat aan de Neder
landers is aangedaan. Wel drong men
er tijdens deze debatten sterk op aan,
dat de regering de Navo-landen meer
inschakelt bij onze Nieuw-Guinea-poli-
tiek. Onze bondgenoten moeten weten,
dat het ons alleen maar gaat om het
belang ,'an de Papoeabevolking in dit
gebiedsdeel en dat is een zaak, die ook
het Westen ter harte moet gaan.
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Eigenlijk was nog het meest interessant
de wijze waarop de Eerste Kamer zich
tegen haar jongere zuster aan de over
zijde van het Binnenhof heeft gekeerd.
Men zal zich herinneren, dat de Tweede
Kamer ook haar goedkeuring aan deze
belastingverhoging heeft gegeven, maar
niet dan nadat uitdrukkelijk was be
paald, dat de gemeenten en de provin
cies daarvan niet zouden profiteren.
Minister Hofstra had n.l. f 127 mln. no
dig om de rijksbelastingen met f 107 mln
te kunnen verhogen, want het gemeente
en het provinciefonds krijgen een aan
deel uit de rijksbelastingen. Van de zijde
van de k.v.p. heeft men nu in de Eerste
Kamer duideljk laten blijken het onjuist
te vinden de gemeenten en provincies
deze extra inkomsten te onthouden. Dat
bleek uit het betoog van de Arnhemse
burgemeester, de heer Matser.
Men zal zich waarschijnlijk ook nog her
inneren, dat de Tweede Kamer veel
moeite heeft gehad met de besteding Van
de f 20 mln., die plotseling door de toe
gevendheid van minister Hofstra, onder
druk van de k.v.p.-fractie, was vrijge
komen.
De heer Lucas (k.v.p.) wist te bereiken,
dat het beleid ten opzichte van de ver
vroegde afschrijving onveranderd werd
voortgezet en de heer Van Eysden (a.r.)
was succesvol met zijn amendement om
de sigarettenprijs niet al te veel te ver
hogen. Zijn partijgenoot Hellema zeide
nu in de Eerste Kamer dat hij dit siga-
retten-amendement zeer onbelangrijk
vond. Er zijn wel zaken, waaraan men
meer aandacht kan besteden, zo zeide
deze bekwame financiële specialist.
Zo werden dus twee fracties in de Twee
de Kamer door haar geestverwanten in
de Eerste Kamer gecorrigeerd.
Dit bracht natuurlijk geen enkele ver
andering in de wetsontwerpen, want on
ze Senaat heeft nu eenmaal niet het
recht van amendementen.
Buitenlandse Zaken.
Intussen is de Tweede Kamer van haar
Kerstvakantie teruggekeerd.
Drie begrotingshoofdstukken liggen nog
op haar te wachten: buitenlandse zaken,
oorlog en marine en verkeer en water
staat.
Men begon deze week aan buitenlandse
zaken. De vakantie had d, Kamerleden
kennelijk goed gedaan, want niet min
der dan achttien sprekers hadden zich
reeds op de eerste dag van dit debat la
ten inschrijven. Er was dan ook heel
wat te bespreken: onze verhouding tot
Indonesië, de positie van het westen ten
opzichte van Rusland, de eenwording
van Europa, de Benelux en de vraag of
er in Nederland raketbases gevestigd
kunnen worden.
Wat dit laatste betreft, was men het
wel eens met de regering, dat dit moet
gebeuren als dit noodzakelijk is. Neder
land kan dus in principe een opslag
plaats worden van atoomraketten. Waar
schijnlijk is dit echter niet, omdat ons
land daarvoor te dicht bevolkt is en bo
vendien strategisch niet zeer gunstig
gelegen is.
Het zou dan ook beter zijn geweest, als
men vóór le Navo-conferentie tot deze
conclusie was gekomen; dan had men
in ieder geval onze bevolking niet in op
schudding gebracht. Hier is een psycho
logische fout van de eerste orde ge
maakt. Eerst n°. de conferentie heeft
men een militaire studiecommissie de
vraag voorgelegd of vestiging van raket
bases in Nederland mogelijk was. Dat
had men beter voor deze conferentie
kunnen doen.
Het gebruik van de verschrikkelijke
atoomwapens in een eventuele oorlog
was wel een der belangrijke punten in
dit debat. Men was er van overtuigd,
dat het Westen over kernwapens moet
beschikken, anders zal het door Rusland
zonder meer onder de voet worden ge
lopen.
Maar wanneer zullen deze wapens ge
bruikt mogen worden? Engeland scha
kelt praktisch geheel over op de atoom
bewapening.
De It.-generaal Calmeyer (c.h.) de
voormalige sous-chef van de Generale
Staf vond dit een heilloze weg, omdat
de mensheid dan voortdurend voor het
conflict komt te staan: geen oorlog of
een totale atoomoorlog. Als men niet
meer beschikt over de ouderwetse wa
pens dan wordt men bij ieder locaal con
flict voo’' deze keus gesteld.
Het is juist deze keuze, die het weer
standsvermogen van het westen onder
mijnt, zo vond de heer Calmeyer. Na
tuurlijk draagt de overheid het zwaard
niet tevergeefs, maar het middel van ’t
zwaard kan wel eens ernstiger zijn dan
de kwaal. Zo zijn er wel eens berichten
verschenen, dat men met 150 raketten
niet minder dan 50 mln. mensen van de
aardbodem kan wegvagen. Dat is een
verschrikkelijke gedachte en 't is daar
om geen wonder, dat de christelijke ker
ken zich met dit probleem bezig houden.
Nu vond ook de heer Calmeyer, dat de
Navo-landen over de wapens moeten be
schikken, maar I.ct zou een hele gerust
stelling zijn (waardoor het geestelijk
weerstandsvermogen van het Westen
wordt versterkt) als de Navo-landen in
het openbaar zouden uitspreken, dat zij
nooit zullen beginnen met het gebruik
van deze verschrikkelijke wapens.
De regering heeft in de Tweede Kamer
minder kritiek te verduren gehad over
haar houding ten opzichte van Indone
sië en Nieuw-Guinea.