B
VOORBEREIDINGEN VOOR DE TOP
CONFERENTIE VORDEREN LANGZAAM
HET MELKPRIJSDEBAT
Qabe Sk
roar
■4
K
WW
üs hjoed p p
to sizzen
1
54e JAARGANG
VRIJDAG 21 MAART 1958
No. 23
Buitenlands Overzicht
Nasser moest tegenslag incasseren
moest zijn.
De
Gouden filmpjes
3e week maart 1908
Het eerste kievitsei gevonden door
Joh. Feenstra in de Makkumer meer
polder (20 maart).
Op de markt te Sneek (24 maart)
werden reeds 8 kievitseieren aange
voerd. Prijs f 0.70f 0.80.
De bevolking van Amsterdam be
droeg op 1 maart 566546 zielen.
BLIJDE GEBEURTENIS IN MONACO
Boven: De geboorteaangifte van het prinsje in het paleis te Monaco.
Op de foto zien we mevrouw Kelly, de moeder van prinses Gracia, ter
wijl zij als getuige de geboorteaangifte ondertekent, rechts met de rug
naar de camera, prins Rainier.
Op de onderste foto zien we de aankomst van een van de ontelbare
bloemstukken, die sinds de aankondiging van de geboorte in een onaf
gebroken stroom het prinselijk paleis binnenkomen, waardoor het paleis
in een ware bloementuin is herschapen.
De iene kin mear mei de pong as de
oare mei it jild.
Europese satellietstaten bijv, volledig
mogen handhaven en dus van daaruit
een uiterst gevaarlijke bedreiging
vormen voor West Europa, dat prac-
tisch weerloos zou zijn, omdat met ’t
verdwijnen van de Amerikaanse en
Engelse troepen en bases daar het
gehele Navo-defensiestelsel in elkaar
zou storten, zoals dat ook het geval
zou zijn in Turkije en Griekenland
waar ook Amerikaanse bases zijn.
Het is nu wel heel duidelijk, dat de
Russen de ontwapeningskwestie wil
len beperken tot de afschaffing van
atoomwapenen en wat dies meer zij,
om daardoor hun eigen militaire posi
tie, dank zij hun mankracht en die
van Rood China, tot een de de we-
reldbeheersende te maken. Moskou
heeft kennelijk uit de publieke opinie
in de Westelijke wereld die zich zo
bevreesd toont voor de kernwape
nen, een vrees waartoe de Russen het
hunne bijdragen, door voortdurend
proeven met deze wapenen te nemen,
de conclusie getrokken dat het nog
veel verder kan gaan dan het aan
vankelijke Russisch-Poolse voorstel
om een neutrale zone in Midden Eu
ropa waartoe ook geheel Duitsland
zou behoren in te stellen, wat alleen
maar zijn militaire positie ten opzich
te van net vasteland van West Euro
pa zeer zou ten goede komen. Het
meent thans de angst van de Weste
lijke wereld voor de kernwapenen
ook te kunnen uitbuiten om zich en
China ook elders in de wereld een
militair voordelige posite te verschaf
fen en ook in Afrika de positie van
het Westen te kunnen afbreken.
Een regeling van de kwestie van
het gebruik maken van de we
reldruimte voor oorlogsdoelein
den is oorspronkelijk een idee
van president Eisenhower en
daar zat achter de wens dat een
eind gemaakt zou worden aan de
bedreiging door het gebruik van
lange af stands-kernwapenen.
eis der Russen zou echter bete
kenen dat Engelsen en Amerikanen
van het Europese vasteland zouden
moeten verdwijnen en dat zij noch de
Fransen bases in Afrika en Azië zou
den mogen bezitten. Daartegenover
stéllen de Russen echter geen enkele
concessie, ze zouden hun militaire
posities in Oost Duitsland en de Oost
Tegen deze Russische agressie
ve houding en intriges heeft het
Westen zich gewapend, dus om
eventuele Russische expansie in
te dammen. Het zou een verbijs
terende indruk maken als het
Westen thans bereid zou zijn aan
dit expansie-apparaat te laten
tornen voor men de zekerheid
had dat de Russen hun bedoelin
gen hebben opgegeven en dus de
weg naar ontspanning open is.
Bewapening is geen oorzaak van
spanning, maar een gevolg daarvan.
Op een topconferentie zou men dus
eerst moeten nagaan de oorzaken
van de spanning en moeten trachten
deze op te heffen, waarna het ontwa-
peningsvraagstuk zich als het ware
zelf zou oplossen.
Dr. Adenauer, de bondskanselier van
W. Duitsland, heeft direct nattigheid
gevoeld, toen de geruchten omtrent
de uitslag van het overleg van Dulles,
Sellwyn Lloyd en Pineau te Manilla
de ronde begonnen te doen en er in
het openbaar op gewezen dat ’t toch
niet aangaat op een topconferentie de
belangrijkste politieke vraagstukken
welke het Westen en Oosten verdelen
en oorzaken zijn van de internatio
nale spanning niet te behandelen; na
tuurlijk stelde Adenauer het vraag
stuk der hereniging van Duitsland
centraal, dat is van een Duitser te
begrijpen, maar het lijkt logisch dat
eerst/ter topconferentie enige der be-
Dat leeft nl. het meest bij de wereld
opinie en zoals wij reeds in het vorig
overzicht schreven ook bij een deel
der hoge functionarissen van ’t Ame
rikaanse ministerie van buitenlandse
zaken. Misschien zien die er ’n kans
je in het regime Eisenhower, d.w.z.
de republikeinse partij, wat populair
der te maken bij de Amerikaanse kie
zer, die in november weer een deel
van het Congres moet kiezen en bij
wie deze partij het verbruid heeft
door de economische achteruitgang,
welke zij niet vermag te stuiten ter
wijl de regering niet bereid is de be
lastingen te verlagen, wat naar veler
mening de koopkracht der Ameri
kaanse bevolking zou versterken.
Ontegenzeggelijk zou een overeen
komst op ontwapeningsgebied leiden
tot bezuiniging op de militaire uit
gaven en dus waarschijnlijk tot be
lastingverlaging, al zal er ook reke
ning mee moeten worden gehouden
dat deze defensiebeperking ook weer
werkloosheid in de wapenfabrieken
en wat daarmee verband houdt zou
veroorzaken. Maar wat daarvan ook
zij, het denkbeeld om op de topcon
ferentie alleen de ontwapeningskwes
tie als het voornaamste vraagstuk
te behandelen lijkt maar vreemd,
vooral van Westelijke zijde. Het Wes
telijk defensie-apparaat is opge
bouwd uit vrees dat de Russen agres
sieve bedoelingen hadden en dat zij
het communisme gewapenderhand
over de gehele wereld wilden ver
spreiden.
En dat waren geen losse vermoedens,
ze vonden steun in de Russische poli
tiek van na de tweede wereldoorlog.
In de propaganda van Moskou
schreef het niet alleen de „kapitalis
tische” Westelijke landen de slechtste
bedoelingen toe, maar het onderwierp
de Oost Europese landen aan zich,
hield O. Duitsland bezet, zat achter
de Noord Koreanen en Chinezen toen
deze Zuid Korea aanvielen, intrigeer
de in het Midden Oosten en zette
overal de bevolking der eertijds ko
loniaal geregeerde landen op tegen
de haar vroeger besturende rijken.
Het eerste kievitsei te Gaast gevon
den door de jeugdige P. v. d. Plaats
is opgezonden naar H. M. Koningin
Wilhelmina.
Het inwendige van de Broerekerk zal
op 5 april a.s. in gebruik worden ge
nomen. De schilder legt de laatste
hand. Onder leiding van architect
Wesseling is een smaakvol geheel tot
stand gekomen. Het orgel is aange
kocht uit de Kath. kerk te Woerden,
een weliswaar gebruikt instrument,
maar betrekkelijk nieuw. Het is reeds
ruim 30 jaar geleden dat in de kerk
’s woensdagsavonds nog godsdienst
oefeningen werd gehouden. Sedert
dien raakte het gebouw in verval,
verwoesting en verwaarlozing vier
den hoogtij. De fraaie eikenhouten
kleur staat beter dan de vroegere
groene verf. De uitvoerder van de be
timmering, de heer H. Lammertsma
komt veel lof toe, evenals de heer J.
Elzinga voor het verfwerk. De Broe
rekerk jarenlang steen des aanstoots
strekt nu weer onze stad tot een sier
raad.
langrijkste problemen worden behan
deld en er uitzicht is op een oplossing
voor men het ontwapeningsvraagstuk
aansnijdt en het Westen concessies
doet welke het later misschien diep
zou betreuren. Daarvoor is te meer
reden als men nagaat hoe de Russen
zich de behandeling van de ontwape
ningskwestie voorstellen.
Chroesjtsjew heeft daarover dezer
dagen het een en ander gezegd. Na
dat enige dagen tevoren van Rus
sische zijde reeds was verklaard dat
men de topconferentie de geschikte
plaats achte om de impasse op het
gebied van de ontwapeningskwestie
te doorbreken, werden zaterdag de
buitenlandse journalisten te Moskou
inderhaast voor een persconferentie
bijeengeroepen en daar heeft Chroesj
tsjew zijn vredesplan, dat ter topcon
ferentie zou moeten worden behan
deld, uiteengezet. Er moest een ver
bod van het gebruikmaken van de
wereldruimte voor militaire doelein
den komen en een afspraak dat er
alleen in overleg raketten zullen wor
den gelanceerd in het kader van in
ternationale onderzoekingen: alle
buitenlandse militaire bases zouden
moeten worden opgeheven en wel
allereerst in Europa, het nabije Oos
ten en Afrika: het toezicht op de na
leving van het bovenstaande zou
moeten worden opgedragen aan een
orgaan van de Verenigde Naties: er
moest een orgaan van de Ver. Naties
komen voor internationale samen
werking op het gebied van onderzoe
kingen in de wereldruimte. Practisch
komt het Russische voorstel er op
neer dat Moskou bereid is mee te
werken aan een verbod van het ge
bruik van lange afstandsprojectielen,
als de Westelijke landen bereid zijn
hun militaire bases op elkanders ge
bied en in met hun verbonden landen
prijs te geven.
Dit laatste zou waarschijnlijk het
extreme Arabische nationalisme
een kans geven in Noord Afrika
aan het bewind te komen in het
voetspoor waarvan echter onher
roepelijk het communisme zou
volgen.
Terwijl wij dit schrijven is er overi
gens uit Noord Afrika en van de
Franse verhouding tot dat gebied
weinig hieuws te vertellen. De Engel
se en Amerikaanse bemiddelaars tus
sen Tunesië en Frankrijk hebben een
Tunesisch voorstel aan Parijs voor
gelegd, waarbij Bourguiba zich be
reid zou verklaren de Algerijnse
kwestie buiten de tegenwoordige be
sprekingen over een herstel van de
vriendschappelijke verhoudingen tus
sen Frankrijk en Tunesië te houden,
mits Parijs bereid is Bizerta tot ge
bied te verklaren, waarover Tunesië
de souvereiniteit heeft.
Dat betekent dus nog niet dat Frank
rijk deze marine-haven zou moeten
ontruimen, maar de voorwaarde lijkt
voor de Fransen toch weinig aantrek
kelijk. Bovendien moet premier Gail
lard in het moederland uiterst voor
zichtig manoeuvreren nu de partijen
er over de Algerijnse kwestie steeds
scherper tegenover elkaar komen te
staan. Het gehele Franse volk begint
door de offers welke men aan man
nen en geld moet brengen te beseffen
dat de wijze waarop de opvolgende
Franse regeringen het Algerijnse
vraagstuk aanpakken in afzienbare
tijd geen oplossing belooft; de recht
se groepen willen daarom een nog
scherper politiek jegens de Algerij
nen, de linkse een meer gematigde en
de spanningen binnen het Franse volk
worden steeds groter. Dat kwam o.a.
sterk uit in een demonstratie van een
groot deel der Parijse politie voor
het paleis Bourbon, waar de Franse
nationale vergadering zetelt; de po
litie eist nl. salarisverhoging en een
hoger premie ter dekking van het ri
sico dat zij meent te lopen als gevolg
van de schietpartijen van Algerijnse
nationalisten in Frankrijk, maar in
wezen schijnt deze manifestatie sa
men te hangen met de gehele Alge
rijnse kwestie, de aanhang van de
Gaulle zou groot zijn onder de poli
tie en in ieder geval speelt deze ma
nifestatie de Gaulle in de kaart, om
dat zich steeds grotere groepen de
mening meester maakt dat alleen hij
Frankrijk van de ondergang in anar-
thie en chaos kan redden.
werking en een verbond met Egypte
voorstaan, een overwinning zouden
behalen. Doch die hoop is de bodem
ingeslagen, wan de regeringspartij,
de Oemmapartij heeft de overwinning
behaald en zij wil de onafhankelijk
heid van de Soedan ongeschonden
handhaven.
Waarschijnlijk hebben de eisen van
Nasser bijgedragen tot de overwin
ning van zijn tegenstanders in de
Soedan. Nassers extreem Arabisch
nationalisme heeft hier een nederlaag
geleden of hij nu opnieuw zijn eisen
inzake gebiedsafstand door de Soe
dan zal stellen is een vraag waarop
alleen de tijd antwoord kan geven.
Men zou zeggen dat hij het al druk
genoeg heeft elders, hij intrigeert in
Noord Afrika, moet zijn Ver. Arabi
sche Republiek met Syrië op poten
zetten, zich keren tegen de federatie
van Irak en Jordanië en tegen koning
Saoed van Saoedie Arabië die een fel
tegenstander van Nassers Arabisch
extremisme is.
Tenslotte: Indonesië. Vandaar kwa
men verwarrende berichten over de
toestand op Noord Sumatra. De
hoofdstad van dat gebied Medan, ’n
belangrijk steunpunt van de Indone
sische regering viel zondag bij ver
rassing in handen van Sumatraanse
troepen, die onder leiding van de Ba-
takker It. kolonel Nangolan de zijde
van de tegenregering in Midden Su
matra hadden gekozen. Later schij
nen regeringstroepen weer voet in
Medan te hebben gekregen. Welke
zijde Noord Sumatra en ook Zuid Su
matra als geheel zullen kiezen is nog
steeds onzeker en daarom is ook
niets over de afloop van het conflict
te voorspellen. Wel staat vast dat de
burgeroorlog de moeilijke economi
sche toestand van Indonesië nog zor
gelijker maakt.
Nu wij het hierboven over de
Franse verhouding tot Noord
Afrika hadden zij nog even ver
meld dat Nasser, die een der ex
treme tegenspelers van Parijs is
in dat gebied, een tegenslag heeft
moeten incasseren.
Niet in Noord Afrika, maar in het
land van de zuiderbuur van Egypte,
de Soedan, een gebied van de grootte
van India. Men herinnert zich dat
Nasser kort geleden een strook van
dit land aan de Egyptische zuidgrens
heeft opgeëist, maar deze eis heeft
opgeschort toen de Soedan de zaak
voor de Veiligheidsraad wilde bren
gen. Hij deed dat waarschijnlijk ook
met het oog op de verkiezingen in de
Soedan, welke in februari en begin
maart werden gehouden. Hij koester
de waarschijnlijk de hoop dat de na-
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Er zal waarschijnlijk nog heel vaak over de topconferentie moe
ten worden geschreven voor ze er werkelijk is. Dat ze er zal
komen is haast wel zeker, omdat de wereldopinie er kennelijk
op staat; dat ze zal mislukken is ook waarschijnlijk omdat de
inleidende besprekingen, voor zover daaromtrent iets bekend
wordt, de partijen eerder verder van elkaar dreigen te verwij
deren dan naar elkaar toe te leiden. Toen de ministers van
buitenlandse zaken van Amerika, Engeland en Frankrijk elkaar
te Manilla tijdens de conferentie van de Zuid Oost Aziatische
Verdrags Organisatie ontmoetten zijn ze tot de conclusie geko
men dat eigenlijk het belangrijkste onderwerp dat ter confe
rentie moest worden besproken het vraagstuk der ontwapening
Ui
Hwal haf
KAMEROVERZICHT
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelL gen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Maar wat de
heeft minister
Crteia.
Door de heer Den Hartog (lib.) was een
tionale unionisten, die nauwe samen- nrotie ingediend, die zonder meer als onbeslist is geëindigd.
een motie van wantrouwen kon worden
uitgelegd. Het melkbeleid werd daarin
„ten zeerste betreurd” en de vrees werd,
uitgesproken, dat door dit beleid bet
vertrouwen van de agrarische bevolking
in minister Vondeling ernstig geschokt
zal worden. Onder deze motie prijkten
de handtekeningen van de heren Bies
heuvel (a.r.), De Ruiter (c.h.) en Van
Meel (kath. v.). De „regeringsfracties”
hadden dus hun instemming gegeven aan
deze motie van afkeuring.
Minister Vondeling speelde dit spel ech
ter met grote bekwaamheid. Hij was
pvertuigd van de steun van zijn partij
genoten, de socialisten, en hij rekende
er op, dat de k.v.p.-fractie hem tenslotte
de hand boven het hoofd zou houden.
Dit is ook gebeurd.
De heer Van Meel bleek een eenling in
zijn fractie te zijn. Minister Vondeling
sprak dan ook niet het onaanvaardbaar
uit. Dit liet hij over aan de socialistische
afgevaardigde, de heer Vredeling, die
duidelijk verklaarde, dat zijn fractie
deze rebellie der regeringspartijen niet
zou kunnen accepteren. Als deze libe
rale motie zou worden aangenomen, zou
de socialistische fractie zich beraden op
de consequenties daarvan, zo klonk het
dreigend.
De heer Biesheuvel (a.r.), die zich nog
nooit als tegenstander van dit kabinet
had ontpopt, haastte zich te verklaren,
dat zijn fractie haar steun aan deze op
positionele motie zou onthouden.
Dat baarde uiteraard het nodige opzien,
maar het resultaat was dat minister
Vondeling zegevierde. Men moet zeggen,
dat de nieuwe bewindsman van land
bouw op uitstekende wijze zijn beleid
heeft verdedigd. Maar uit de resultaten
blijkt, dat hij de meerderheid van de
Tweede Kamer niet geheel heeft kun
nen overtuigen van de juistheid van dit
beleid. Uit het optreden van de Kamer
was duidelijk te merken, dat men van
mening was, dat deze bewindsman iets
te hard van stapel was gelopen. En zij
vreesde, dat het landbouwbeleid van mi
nister Mansholt omgebogen zou worden.
Dit heeft Minister Vondeling ten sterk
ste ontkend.
De rechterzijde der Kamer, gesteund
door de liberalen, heeft echter toch nog
enkele moties aangenomen. Zo zal mi
nister Vondeling een nota moeten schrij
ven over de algemene lijnen van zijn
structuur- en prijsbeleid. De Kamer wil
dus precies weten hoe de minister over
deze problemen denkt.
Deze motie V. d. Weyden (k.v.p.) was
ondertekend door alle constructieve
fracties. Een motie van de heer Bies
heuvel (a.r.) zal er voor zorgen, dat de
pachtprijs niet meer verhoogd zal wor
den dan noodzakelijk is voor de doorbe
rekening van de eigenaarslasten.
In een andere motie van deze afgevaar
digde werd minister Vondeling uitgeno
digd overleg te plegen met het Land
bouwschap over de grondslag van de
kostprijsberekeningen.
Tegen deze twee moties verzetten de
socialistische afgevaardigden zich.
De heer Vredeling (arb.) kwam met ’n
voorstel om de pachtprijs te bevriezen
op het peil van 1953. Alle andere frac
ties waren daartegen. Zij waren van
mening, dat daardoor in het geheel geen
sprake meer kan zijn van de doorbereke
ning van de eigenaarslasten. Minister
Vondeling heeft dus voor hete vuren ge
staan. Gezien dè vele kritiek mag hij
niet geheel ontevreden zjjn, maar of hij
uitermate gelukkig is over het resultaat
is voor ons nog de vraag. We zijn ge
neigd te stellen dat deze eerste slag
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Het nieuwe melkbeleid van minister Vondeling heeft de nodige op
schudding gewekt. Het minst overigens bij de consument, die da
melkprijs niet verhoogd zag en die voor een dubbeltje extra bin
nenkort melk met 3.75 vet kan gaan drinken. Het landbouw
beleid moet niet alleen maar zijn afgestemd op de boer, maar ook
op de consument. Men kan dan ook zeggen, dat dit beleid van
de „jonge” minister voor een deel geslaagd is.
„boeren-kant” betreft,
Vondeling de nodige
moeilijkheden te overwinnen. Dit is wel
duidelijk gebleken uit het debat over de
nieuwé garantieprijs voor de melk, dat
verleden week in de Tweede Kamer is
gevoerd. Dat het pad van minister Von
deling niet over rozen zou gaan, lag
voor dé hand. Het nieuwe melkbeleid
was reeds geducht bekritiseerd door het
Landbouwschap en het Produktschap
Zuivel. Deze kritiek resulteerde in de
Tweede Kamer in een zevental moties,
waarvan er vier werden aangenomen en
drie werden verworpen.
De voornaamste motie was afkomstig
van de heer V. Koeverden (k.v.p.). Mi
nister Vondeling werd daarin uitgeno
digd om de destijds gemaakte afspraak
(met minister Mansholt) na te komen,
waardoor de vergoeding van de eige
naarslasten onveranderd zou blijven. Te
gelijk met 'de nota over de beperking
van de bestedingen is begin verleden
jaar een nieuw landbouwbeleid opge
zet. Een der punten was een vergoeding
van de eigenaarslasten. Daarvoor was
f 50 mln. uitgetrokken. Dit geld zou
echter pas in 1959 worden uitbetaald.
Later bleek, dat deze blokkering tech
nisch onmogelijk was en werd zij ver
vangen door een stelsel van vertraagde
uitbetaling. Gelijktijdig met de doorbe
rekening van de eigenaarslasten zouden
echter dé pachten worden verhoogd. Nu
is (ook al weer achteraf) gebleken, dat
een algemene pachtverhoging niet mo-
gelijk is. Het zal drie jaar duren voor
dat alle pachtcontracten zijn herzien.
Minister Vondeling stelde zich op het
standpunt, dat hij daarom niet aan de
gemaakte afspraak gebonden is. Er heb
ben zich naar zijn mening omstandig
heden voorgedaan (met de pachten),
waardoor er een nieuwe situatie is ont
staan. In het vorige melkjaar hebben
de pachters f 12.5 mln meer ontvangen
door een verhoging van de melkprijs.
Maar voor vele pachters waren de pach
ten niet verhoogd. Daarom wilde de mi
nister van landbouw zich meer richten
op de werkelijke situatie en hij ver
laagde de garantiemelkprijs met onge
veer 0.2 cent per liter. Voor de pach
ters, die wel een pachtverhoging heb
ben gekregen (ongeveer f40.per ha)
was dat uiteraard een strop. Zij worden
nu niet volledig gecompliceerd. En de
65 eigenaars-gebruikers krijgen min
der dan hen oorspronkelijk was toege
zegd.
In de motie Van Koeverden kwam de
meerderheid der Tweede Kamer daar
tegen op. Minister Vondeling voelde er
niets voor om f 10 mln meer voor de
boeren uit te trekken en hij beriep zich
daarbij op de noodzaak om zuinig om
te springen met overheidsgeld.
De bewindsman moest de motie dan ook
„sterk ontraden”, maar dit baatte niet,
want alleen de socialistische fractie
schaarde zich achter de minister. Dat
was voor de heer Vondeling een bittere
pil, die hij te slikken kreeg. De komen
de maanden zal men over deze kwestie
ongetwijfeld meer horen. Het is n.l. niet
te verwachten, dat deze motie zal wor
den uitgevoerd.
Minister Vondeling heeft verklaard het
onjuist te vinden als deze beleidsbeslis
sing herzien zou worden. Men kan dan
ook aannemen, dat de Eerste Kamer
over dit probleem nog een hartig'
woordje zal spreken als daar na Pasen
de landbouwbegroting aan de orde komt.
