K
MANIFEST AAN DE BURGERIJ
VAN BOLSWARD
CHROESJTSJEW LAAT ER GEEN GRAS
OVER GROEIEN
DE TWEESPALT IN DE C.P.N.
Nasser oefent druk uit op de Libanon
Kaatsnieuws
Zigeuners
„Miss Naarden”
Gouden filmpjes
Jim Burk
en de verdwenen
Buitenlands Overzicht
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
VRIJDAG 11 APRIL 1958
54e JAARGANG
No. 28
te versterken te-
ÜAMDRO VERZICHT
gaande.
PRINSELIJK HUWELIJK IN LUXEMBURG
Namens het Oranjecomité:
N. C. van Slooten, voorzitter.
Mevrouw OsingaKoch, secretaresse.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 15
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Het orgel
heer Ver-
dat als Buren van Rusland
:1 mogelijk tegenover Moskou
g dat het
Ie proeven
Vluchtig zij hier
druk van Nasser op
Abonnementsprijs t 1.90 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbe' tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Hoewel de temperatuur nog winters is,
zal toch over enkele weken het spel met
de kleine bal weer beginnen. De meeste
verenigingen hebben reeds hun voor
jaarsvergadering gehouden of doen dat
deze week en zondag wordt de alg. ver
gadering van de K.N.K.B te Franeker
gehouden. Gezien de agenda belooft het
een interessante vergadering te worden,
o.a. zal worden getracht een definitieve
oplossing te vinden voor de ballenmisére
Voorts zal er een nieuw bestuurslid en
secr. moeten komen in de plaats van de
heer M. v. d. Schoot, die om gezondheids
redenen zijn functie neerlegt. In het af
gelopen jaar overleden en 3 prominente
figuren uit de kaatswereld n.l. Jan D. v.
d. Mei, een groot propagandist voor de
kaatssport, o.a. door zijn bekende arti
kels in de krant, verder de bekende Fra
neker kaatskoningen van weleer, Jan
Vellinga en Michiel Miedema.
Dit verhaal is geschreven en ge
tekend door een oud-Bolswarder
n.l. Jac. Kramer.
Ondanks de zeer korte tijd
echter gemeend reeds dit jaar
■feest, vooral voor
de leerlingen der kleuterscholen als
scholen, te moeten organiseren.
De dag, zal daarom worden begonnen met de bespeling van het
carillon, waarna een zanghulde van de kinderen voor het Stadhuis.
Voorts zullen op die dag, op verschillende plaatsen in de stad volks
feesten voor de schoolgaande jeugd worden georganiseerd. Al deze
spelen zullen in de binnenstad worden gehouden, zodat ook de
ouders der kinderen in de gelegenheid zullen zijn de verrichtingen
hunner kinderen gade te slaan.
van voorbereiding, heeft het comité
en wel op 50 april a.s. een Oranje-
de schoolgaande jeugd van onze stad, zowel voor
voor de leerlingen der lagere
Zij zijn in verzet gekomen tegen de
machtigste man in de partij: Paul de
Groot, die zijn richtlijnen uit Moskou
ontvangt. Dat is niet communistisch.
En daarom zullen de vier afgescheide
nen er op den duur niet onderuit komen
om een eigen beleid te ontwikkelen. Het
enige alternatief is de communistische
zelfkritiek. Dat is voor de uitgestoten
communist de we-g om weer in de com
munistische gelederen opgenomen te
worden. Maar in dit geval hebben we te
maken met „rebellen”, die een vooraan
staande plaats in het verzet hebben in
genomen. Verzetstrijders buigen niet
graag het hoofd. Temeer niet als zij de
heer De Groot kunnen verwijten in de
oorlog niet veel te hebben uitgevoerd.
Voor Paul de Groot weer een reden om
te zeggen, dat de verzetstrgders de
C.P.N. voor zich opeisen en dat zij geen
plaats willen maken voor jonge krach
ten, die van het verzet niet veel meer
weten. De strateeg De Groot heeft zich
niet voor niets omringd met jonge
krachten, zoals zijn paladijnen Marcus
kakker en Joop de Wolf. Dat was voor
(le partijsecretaris het enige middel om
fetch staande te kunnen houden.
|De feiten wijzen uit, dat de heer De
Groot het goed gezien heeft. Gesteund
door de jongere krachten heeft hij de
„rebellen” uit zijn partij kunnen ver
wijderen. Dat zijn aanhang daardoor
kleiner kan worden deert hem niet. De
Moskoulijn, de communistische dogma
tiek, is voor hem alleen maar interes
sant. Dat de Kamerfractie kleiner wordt
deert hem ook niet, want een democra
tisch parlement is voor de communisten
van geen belang. Zij moeten nu eenmaal
aan deze „mode” meedoen. Maar het
werk in het parlement is niet essentieel
voor een communistische partij. Voor
een communist is maar één ding werke
lijk interessant: de communistische be
weging. En daarom huilt De Groot geen
tranen met tuiten over de jongste ont
wikkeling in zjjn partij. Alleen uit deze
stelling is bikkelhard optreden te ver
klaren.
Dinsdag a.s. is het Paasreces voor de Tweede Kamer voorbij. Naar
dit ogenblik wordt in Haagse politieke kringen met grote belang
stelling uitgezien. Dan zal n.l. moeten blijken op welke wijze de
tweespalt in de communistische partij zich openbaart. Van de zeven
communistische Tweede Kamerleden zijn er op het moment, dat wjj
dit schrijven, drie als lid van de partij geroyeerd (de heren Wage-
naar, Gortzak en Brandsen).
bellen kunnen dus ongestoord tot I960
hun Kamerzetel behouden. Dit is overi
gens een figuur, die in gemeenteraden
meer voorkomt dan in de volksvertegen
woordiging.
De splitsing in de communistische frac
tie baart overigens tal van moeilijkhe
den. De „rebellen” hebben verklaard, dat
zij communist blijven, trouw aan de be
ginselen ”an Lenin. Maar de driemans-
fractie van De Groot zal hetzelfde zeg
gen. De Groot zal partij-secretaris van
de C.P.N. blijven. Hij kan op een vaste
aanhang rekenen, want hij vertolkt de
lijn, die van Moskou uit wordt aange
geven. Hoé groot deze aanhang zal zijn
valt echter 'niet te zoggen. Het aantal
georganiseerden in de C.P.N. bedraagt
ongeveer 15000 man. Deze partij is dus
klein. Zo klein, dat moeilijk te verwach
ten valt, dat vele orthodoxe communis
ten nu plotseling de Moskoulijn zouden
verlaten. Deze georganiseerden hebben
het déstalinisatieproces en Hongarije
ook kunnen verteren. Waarom zullen zij
de partij gaan verlaten nu er vier voor
aanstaande „rebellen” uit worden verwij
derd?
De C.P.N. zal daarom wel overeind blij
ven. De partij van 15000 leden krijgt
echter bij de verkiezingen nog altijd
ruim 200.000 stemmen. Als er een kans
is voor de „rebellen” dan zit deze dus bij
de. communistische stemmers. De heren
Wagenaar, Gortzak, Brandsen en Mevr.
Lips-Odinot hebben nu ruim twee jaren
de tijd dit kiezersvolk toe te spreken.
Misschien dat zij daarmee reeds bij de
a.s. gemeenteraadsverkiezingen begin
nen. C; de dag, dat de Tweede Kamer
volgende week bijeen komt, is n.l. ook
de kandidaatstelling voor de gemeente
raden.
Hoe dit alles ook zij, er zal dinsdag a.s.
in de Tweede Kamer wel een verklaring
van beide communistische fracties ko
men, waarin de posities nader bepaald
worden. Komt deze verklaring er niet,
dan zal daar ongetwijfeld in de komende
weken naar gevraagd worden. De Kamer
wil nu eenmaal weten waar zij met be
paalde leden aan toe is.
Als dit gebeurd is, beginnen de moei
lijkheden. Niet het minst voor voorzit
ter Kortenhorst. Hij zal een nieuwe
fractie aan vergaderruimte moeten hel
pen. Het optreden van een nieuwe frac
tie betekent ook dat de vergaderingen
langer zullen duren. Een hergroepering
van de spreektijd is dus ook noodzake
lijk.
Het meest nieuwsgierig zal men echter
ongetwijfeld zijn naar de politieke lijn,
die door de „rebellen” wordt uitgestip
peld. Zij kunnen nu wel zeggen, dat zij
echte communisten blijven, maar het is
een feit, dat zij zich niet als echte com
munisten hebben gedragen. Zij hebben
zich n.l. niet aan de partijlijn gehouden.
Bolswards Nieuwsblad
Met dit nummer beginnen wij
met plaatsing van een STRIP
VERHAAL n.l.
Fotografie L. v. d. Feer, Bolsward. 14
visiteportretten f2, 14 Cab. portretten
f5.
Er worden in de provincie weinig kie
vitseieren gevonden, waardoor de prijs
hoog blijft.
Te Bolsward wordt voor het eerst een
glazenwasserij opgericht. De heer F. Fa
ber, Hoek Bagijnestraat, is de onderne
mer. Hij houdt zich tevens aanbevolen
voor gevel- en puibewassing.
De „liefde” doet soms raar
Ruim een en dertig jaar
Toen hij zijn hart verklaarde
’t Geluk bleek bijster broos
Twaalf maanden in de doos
Het offer voor „Miss Naarden”.
PIET.
In tegenstelling met de meest aangename herinneringen, die wij
ouderen hebben aan de viering van d# Koninginnedag, kent de jeugd
van heden geen andere betekenis daaraan dan ’n dag vrij van school.
van sabotage van
•en juist daar een
roep te doen op Washington
Uit was het met de lol
Toen Johan op Schiphol
Zijn spullen bijeen gaarde
Liep ’t eventjes verkeerd
Hij werd gearresteerd
Wegens schaking „Miss Naarden”.
Prinses Marie Adelhaide van Luxemburg en haar verloofde Graaf Charles
J. Henckel van Dormermarck, die donderdag j.l. te Luxemburg in het huwe
lijk zijn getreden.
De „liefde” doet soms raar
Een tabakshandelaar
Hechtte aan meisjes waarde
Hij had aan trouwen zin
Dacht wie niet waagt, niet wint
Zo schaakte hij „Miss Naarden”.
De laatstgenoemde moet nog als lid van
de Kamer worden toegelaten. Hij is de
opvolger van de heer Reuter, de voor
zitter van de E.V.C., die als Kamerlid
moest bedanken, voordat hij als partijlid
werd geroyeerd. Een vierde lid, mevrouw
Lips-Odinot, is alleen maar uit ’t partij
bestuur gezet. Het is gebleken dat me
vrouw Lips partij kiest voor de heren
Wagenaar, Gortzak en Brandsen, zodat
deze vier parlementariërs nu staan te
genover de drie andere communistische
Kamerleden, de heren De Groot, Bakker
en Borst.
Daardoor is dus de communistische
fractie geslonken van zeven tot drie per
sonen. De vier „rebellen” zijn tot nu
toe niet van plan hun zetels ter beschik
king te stellen. De machtige communis
tische secretaris, de heer Paul de Groot,
noemt dit „zeteldiefstal”. Staatsrechte
lijk bezien, valt daarover nog wel het
een en ander te zeggen.
De Nederlandse parlementariër is een
volksvertegenwoordiger. En dus, zuiver
formeel geredeneerd, geen vertegen
woordiger van zijn partij. Een parlemen
tariër handelt zonder last of rugge
spraak. Hg voelt zich alleen gebonden
aan zijn kiezers. Zijn partij komt dus,
alweer staatsrechtelijk beschouwd, op de
tweede plaats. Daarom kan een volks
vertegenwoordiger van partij verande
ren, zonder dat hij als Kamerlid behoeft
te bedanken. De vier communistische re
ft ft
Nog minder ontkomt men daaraan als
men in de Russische nota aan Amerika
en Engeland leest dat de gezondheidstoe
stand der volken niet gedoogt dat de
proeven worden voortgezet. Juist de
Russen hebben de laatste maand een hele
serie afgewerkt en dus het hunne er toe
bijgedragen de atmosfeer te bederven.
Bovendien sluit deze zinsnede in de nota
volkomen aan bij de actie welke ’n groep
personen uit de Ver. Staten, Engeland
en Canada en Japan bij de Amerikaanse
en Russische rechterlijke instanties heeft
ondernomen tegen de autoriteiten in die
landen, die verantwoordelijk zijn voor ’t
nemen van kernproeven welke een voor
de mensheid gevaarlijke radio-activiteit
ten gevolge zouden hebben.
Deze groep wil aldus pogen een stopzet-
2e week april 1908
De heer M. Vermeulen, orgelbouwer uit
Woerden, deelt in een ingezonden stuk
mee dat in tegenstelling met de geruch
ten het door hem geplaatste orgel in de
Broerekerk, niet het orgel is uit de R. K.
Kerk te Woerden. Dit is nl. geplaatst in
de Geref. Kerk te Halfweg,
in de Broerekerk is door de
meulen gebouwd in zijn werkplaats te
Woerden.
De deze week te houden conferentie van
Poolse, Oost Duitse en Tsjecho Slo
waakse diplomaten zal zich stellig ook
met deze zaak bezig houden. En het lijkt
er op dat deze Russische zet het dillem-
ma voor het Westen nog weer groter zal
maken, omdat de publieke opinie er op
nieuw sterk door beinvloed zal worden.
Terwijl de meeste Westelijke regeringen
in het Russische voorstel slechts propa
ganda zullen zien. Door het niet ten on
rechte in het Westen bestaande wantrou-
Dat vind ik enig zeg
Heus Johan meen je 't echt?
’t Ging mis, voordat ze paarden
Vloog hen stiekum papa
Naar Schotland achterna
Hallo terug „Miss Naarden”.
ting van de proeven bij gerechtelijk be
vel te verkrijgen. De actie is eigenlijk te
Moskou nu overbodig en zou als de re
gering zelf de kernproeven wenste voort
te zetten ook geen succes hebben omdat
Rusland geen onafhankelijk rechter
kent, alles is daar onderworpen aan de
alleenzaligmakende leer van het staats
belang. We vermoeden overigens dat
deze actie in de V.S. ook geen resultaat
zal hebben, daar voor de rechter be
wezen zal moeten worden dat de proe
ven inderdaad gevaar opleveren. Over
deze kwestie is pas een V.N. onderzoek
Voorts ligt het in de bedoeling om in de namiddag een grote gecos-
tumeerde voetbalwedstrijd te organiseren op het Pfein 1455, terwijl
de dag zal worden besloten met een concert op het Marktplein en
een taptoe in de stad.
Taarten vanaf f 1. Th. Beeksma, Brood-
Koek- en Banketbakkerij. Appelmarkt,
Bolsward.
Gaarne hebben een aantal ingezetenen van de stad gehoor gegeven
aan de oproep van het Gemeentebestuur om een comité te vormen,
dat zich ten doel stelt, ’t organiseren van Oranjefeesten in onze stad.
De Russische prémier Chroesjtsjew heeft er geen gras over laten
groeien. Slechts enkele dagen na de Russische mededeling dat Mos
kou de proeven met kernwapenen had stopgezet, heeft hij de Ver.
Staten en Engeland officieel uitgenodigd dat voorbeeld te volgen.
Die haast wijst er op dat hij de indruk welke het Russische gebaar
op de publieke opinie in het Westen heeft gemaakt wenst uit te
buiten en dat geeft reden te meer tot de veronderstelling dat het
Russisch besluit vooral propagandistisch bedoeld is.
nog vermeld de
j de Libanon om
zich bij de Ver. Arabische Repu
bliek aan te sluiten. De Libanon is
een Arabisch land, waarvan de re
gering een kleine oosters getinte
chr. meerderheid heeft, en waar de
jongere generatie fel voor Nasser’s
politiek schijnt te zijn.
Op Sumatra nog altijd een heen en weer
golvende strijd die het Westen met klim
mende zorg vervult wegens de gevaren
van buitenlandse inmenging. Oost Euro
pese staten gaan Djakarta militaire vlieg
tuigen leveren en het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken heeft de
Indonesische regering van deze aankoop
een zeer scherp verwijt gemaakt, nu deze
machines van communistische herkomst
waarschijnlijk in de burgeroorlog zullen
worden gebruikt.
Geruchten lopen dat India de Indone
sische regering ook helpt, door piloten
voor de Indonesische burgerluchtvaart te
leveren, zodat de Indonesische piloten
zelf militaire dienst kunnen doen. Op
merkelijk is dat, hoewel de zaak der te
genregering op Sumatra er ogenschijnlijk
niet best voorstaat, toch een belangrijke
figuur als het parlementslid Asaat nu
weer haar zijde heeft gekozen. India
blijft ondanks de idealistische woorden
van Nehroe, nog altijd de V.N. trotseren
inzake de Kasjmir-kwestie. Op Cuba ont
plooit zich de revolutionnaire beweging
tegen dictator Batista verder.
Een bloem van zeventien
Vlug in de vliegmachien
Papa’s verbod bezwaarde
Kom wij gaan naar Schotland
Daar knopen we de band
Hoe lijkt je dat „Miss Naarden”.
Theoretisch is dat allemaal heel
juist, maar de Russen antwoorden
dat hun beheersing van Oost Europa
nu eenmaal een feit is en dat het
Westen beter deed zich daarbij neer
te en de onderhandelingen
niet op theoretische, maar op rea
listische basis te voeren.
Overigens zijn in het Westen onder
de voorstanders van stopzetting der
proeven twee groepen te onder
scheiden naast de communisti
sche dan welke alleen voor is omdat
Moskou dat verordineert nl. de
geweldlozen, die alle wapengebruik
afkeuren en zij die alleen tegen het
gebruik van kernwapenen zijn, om
dat deze een te afschuwelijk ver-
nietigingsmiddel zouden zijn.
Aan de zijde van de laatsten staat bijv,
ook Nehroe en met hem de gehele Indi
ase regering. Men dient er echter op te
letten dat de Russische regering thans
slechts de stopzetting der proeven heeft
voorgesteld, en niet de aanmaak van
kernwapenen welke reeds het proefstadi
um voorbij zijn. Russische propaganda of
niet, het besluit van Moskou heeft het
Westen voor uiterst lastige beslissingen
geplaatst, nu Chroesjtsjew ook controle
op het Russische besluit wil aanvaarden.
De publieke opinie stelt zich meer en
meer aan de zijde van het Russische be
sluit en zou niets liever zien dan dat
Amerika en Engeland het voorbeeld gin- j
gen volgen. Het standpunt van de Ame-
rikaanse en ook de Engelse regering is
aanvankelijk absoluut negatief geweest.
Van de laatste evenals van de Franse
regering is dat op reële gronden te be
grijpen omdat deze beide landen achter
zijn met de vervaardiging van kernwa-
Chroesjtsjew heeft het overigens het
Westen niet gemakkelijker gemaakt
met Moskou in overleg te treden
door te Boedapest, waar hij aanwe
zig was bij de feestelijkheden ter ge
legenheid van de 15de verjaardag
van de bevrijding van Hongarije
van de Duitsers, de Ver. Staten te
beschuldigen van sabotage van de
topconferentie en juist daar een be
roep te doen op Washington en
Londen om ook hun goede wil te
tonen door ook de proeven met
kernwapenen stop te zetten.
Terecht antwoordde het Amerikaanse mi-
ft
wen jegens Rusland is ’t uiterst moeilijk
een basis te leggen voor besprekingen
tussen Oost en West ter inleiding van
een betere verhouding tussen beide par
tijen en het grondvesten van een ware
vrede, op het streven waarna de Paus in
zijn Paasboodschap een beroep op alle
mensen van goeden wille deed.
Het comité doet nu reeds een beroep op de ingezetenen van de stad
om op die dag door het uitsteken der vlaggen, het geheel een fees
telijk aanzien te geven, terwijl zij erop rekent, dat wanneer een
beroep op de burgerij zal worden gedaan zij spontaan op Uw aller
medewerking zal kunnen rekenen.
En er zijn heel wat in het Westen die
gaandeweg voor dit standpunt gewonnen
zijn en menen dat men eerst maar eens
met de Russen moest praten over de
stopzetting der proeven met de kernwa
penen en de controle daarop en van
daaruit verder tasten naar de mogelijkhe
den welke dit overleg kan bieden. Maar
voor dit zou kunnen geschieden, zou deze
zaak diepgaand moeten worden bespro
ken tussen alle Navoleden, want hun re
geringen zijn het onderling lang niet
eens over het spreken op deze basis met
de Russen.
We denken dan niet alleen over vermoe
delijk enige afwijkingen in de meningen
van Amerika, Engeland en Frankrijk,
maar ook aan dr. Adenauer, die door al
les heen aan de hereniging van Duitsland
zou vasthouden en aan Noorwegen, dat
ook een brief van Chroesjtsjew kreeg
over de kwestie der proeven met kern
wapenen en - d
zo soepel
zal willen zijn.
pens en dus eerst het peil van Washing
ton en Moskou ten deze willen hebben
bereikt voor zij zouden willen meewer-
cen aan het stopzetten der proeven. Mis
schien zou deze medewerking kunnen
worden verkregen, als Amerika bereid
was al zijn geheimen op dit gebied met
hen te delen. Wat de negatieve houding
van Washington betreft, welke men in
gegeven acht door Dulles, heel wat
raadgevers van Eisenhower schijnen die
te betreuren, ofschoon zij toegeven dat
ze theoretisch verdedigbaar is.
Want het is zo dat de kernwapenen reeds
een onderdeel van zowel het Westelijke
als Oostelijke defensie-systeem vormen. Duitsland, Polen, Hongarije en Roeme-
Maar ze zijn veel belangrijker voor het
Westen dan voor het Oosten omdat de
aanwezigheid van deze wapenen een aan
conventionele strijdkrachten overmach-
tige vijand in Europa van agressie moet
weerhouden.
De enige logische oplossing is dus vol
gens de Amerikaanse regering dat het
vraagstuk der stopzetting van de proeven
wordt gevoegd in het kader der ontwape-
ningsbesprekingen. De Russen weigeren
deze besprekingen te hervatten in de
daarvoor bestaande V.N.-commissie maar
zouden ze misschien wel willen houden
in een topconferentie. Jawel, zeggen de
Amerikanen, maar deze besprekingen
over het beëindigen van een bewape
ningswedloop, die een gevolg is van de
spanningen tussen Oost en West door
het bestaan van grote politieke kwesties, J^;ng~vanOost "Europa,
kunnen niet voorafgaan aan een behan
deling van die kwesties en de oplossing
daarvan. Tot die kwesties behoren wat
Europa betreft de hereniging van Duits
land en de koloniale verhouding tussen
Moskou en de satellietstaten.
nisterie van buitenlandse zaken daarop
zeer scherp met de opmerking dat de
Russen iets meer dan een jaar geleden
juist in Boedapest hun goede wil toonden
door het Hongaarse volk af te slachten.
De Russische premier heeft in de Hon
gaarse hoofdstad ook gezegd dat de
Hongaren zich bij een eventueel vol
gende „contra-revolutionnaire” opstand
zelf zullen moeten redden. Al spoedig
werd het duidelijk wat hij hiermede be
doelde. Want op een vergadering elders
in Hongarije, waar Chroesjtsjew de ar
beiders toesprak, verklaarde hij dat Rus
land bereid was zijn troepen uit Oost
nië terug te trekken, als de Westelijke
mogendheden hetzelfde deden in W.
Duitsland. Kennelijk heeft de Russische
premier met Kadar over deze nieuwe zet
op het schaakbord der internationale po
litiek overlegd.
Tevoren waren bij Kadar ook de Zuid
Slaven en Roemenen op visite en ver
moedelijk is als het diplomatieke gedoe
te Boedapest ook bedoeld om het front
der anti-stalinistische groeperingen in de
communistische wereld te versterken te
gen het orthodoxe Stalinisme, dat zelfs
ondanks het feit dat Chroesjtsjew nu pre
mier is, ook in de Sovjetunie nog sterk
is. Maar het is toch duidelijk dat de
Russen vanuit Boedapest het Westen een
nieuwe surprise hebben willen aanbie
den in de vorm van dit aanbod tot ont-
- i
>a ra
s
