THANS ROMMELT HET IN HET
VERRE OOSTEN
UITBREIDING PARLEMENT GERECHT
VAARDIGD
Buitenlands Overzicht
De Gaulle op reis, terreur in Frankrijk
Of
Amerika zou Indonesië wapens willen
leveren
Bezoek van
Minister Zijlstra
aan Friesland
Oan it ton
Zilveren filmpjes
Het weer in onze
omgeving
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Internationaal werk neemt grote omvang aan
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1958
54e JAARGANG
No. 67
laatste ja-
VLIEGTUIGEN STORTTEN NEER OP ZIEKENHUIS
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Boltward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 1)
Telefoon 451 - Na 18.50 uur 305 of 335
(K 5157)
Fan de tüzenerlei bitterheit, dêr’t wy hjir
foar bleatlizze, is der net ien, dêr't wy
fan genezen wurde kinne, as troch in
oare bitterheit.
Abonnementsprijs t 1 90 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededeli. gen dubbe' tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Régen kromme
Hoe sil't komme
Stikken? Niks hoor, gjin gefaer
Gjin bewegen
It binn’ drege
’t Tou spand as in snaer.
Fiif minuten
Fêst omslüten
’t Wurdt in spannende partij
Moai trochsette
Izerfretter
’t Tou rekket wer frij.
;en
leze
1
den nog ongeveer 35 commis-
Minister van Economische Zaken,
Zuid Afrika,
van de invoe-
krachtige
Een fraai cactuspotje
pond prima koffie va
tema, Marktplein.
B. en W. van Wonseradeel stellen voor
het gemeentelijk elektrisch bedrijf over
Sterke mannen
Foarse hannen
Dy’t in demonstraesje jow’
Krêften brüke
Meiinoar lüke
Oan it taeije tou.
AUGUSTUSREGENS ZIJN VAAK
HEVIG
Het weer in de huidige maand is tot nu
toe niet onverdeeld gunstig geweest,
noch voor de oogstende bouwboeren.
noch voor de vakantieganger. Met de zo
merse dagen wil het nog niet vlotten en
Laatste week augustus 1933.
Para-typhus te Wommels. De burge
meester adviseert wegens het besmettings
gevaar het zwemmen en baden in de
trekvaart na te laten.
Hwat hat Qabe Skroar
üs hjoed p 9
to sizzen
Sjoch se switten
Büterdrippen
Bongelje har oan it kin
Reade koppen
Publyk toppen
’t Tou kin der wol tsjin!
en West te lichten en dus ook Sovjet-
invloed in dit gebied, dat hij als zijn
speciaal domein beschouwt te weren en
tenslotte om het onderdeel van Eisenho
wers voorstellen inzake het Midden Oos
ten dat hem altijd aantrekkelijk heeft ge
leken, n.l. steun voor de economische
opbouw van het Midden Oosten, tot zijn
recht te doen komen. Eisenhower wilde
de uitvoering van zo n plan in handen
van de Arabische landen zelf leggen en
de aangenomen V.N. resolutie vermeldt
dan ook de wenselijkheid een Arabisch
ontwikkelingsinstituut op te richten. In
tussen is er in het westen bijna niemand
die gelooft dat Nasser blijvend zal stre
ven naar de verwezenlijking van ’n an
der onderdeel der resolutie, n.l. het zich
onthouden van inmenging in de binnen
landse aangelegenheden van andere lan
den. Koning Hoessein van Jordanië voelt
zich dan ook alles behalve gerust en
denkt er niet aan de Engelse troepen
te verzoeken naar huis terug te keren.
Hammarskjoeld zal het bijzonder moei
lijk vallen Hoessein te overtuigen dat
V.N. waarnemers hun taak zouden kun
nen overnemen. In een vorig overzicht
hebben wij reeds uiteengezet dat ze dit
ook niet kunnen, waarbij wij ook op de
positie van Israël hebben gewezen.
Zoals begrijpelijk is nergens in de Ara
bische resolutie de positie van Israël ter
sprake gebracht, maar de Ver. Naties
hebben wel degelijk met de situatie van
dit V.N. lid, dat ook een Midden Ooste
lijk land is, rekening te houden en een
regeling met de Arabische staten zal on
verbrekelijk verbonden moeten zijn aan
een regeling van de Israëlische verhou
ding tot de Arabische landen.
De
prof. dr. J. Zijlstra, zal op 2 en 3 sep
tember a.s. een bezoek aan Friesland
brengen. De Minister, die vergezeld zal
zijn van de directeur-generaal voor de in
dustrialisatie, dr. E. L. Kramer, zal o.m.
met het provinciaal bestuur van gedach
ten wisselen over de problemen van de
industrialisatie in ons gewest. Verder
zullen besprekingen plaats vinden met
o.a. de gemeentebesturen van Leeuwar
den, Harlingen, Franeker, Sneek en Dok-
kum. In Heerenveen zal de Minister een
onderhoud hebben met het bestuur van
het Industrieschap Oostelijk Friesland.
Voorts zullen besprekingen worden ge
houden met het dagelijks bestuur van
het ontwikkelingsschap de Kleibouw-
streek en met
meentebestuur
Leeuwarden o|
dering van c
Overigens zou men zich in rege
ringskringen in Den Haag waar
schijnlijk opgelucht gevoelen als
Washington ook eens wilde verkla
ren dat het een Indonesische aanval
op Ned. Nieuw Guinea als een be
dreiging van de vrede zou beschou
wen. Maar in tegenstelling daarme
de hebben de Amerikanen besloten
tot, en overwegen de Engelsen, wa-
penleveringen aan Indonesië, welis
waar wapens tot handhaving van de
binnenlandse orde en niet voor
agressie geschikt, maar daarbij
wordt vergeten dat Djakarta ook
Ned. Nieuw Guinea tot het Indo
nesische binnenland rekent en ieder
wapen tenslotte voor agressie ge
schikt kan gemaakt.
Washington meent nu de zekerheid te
hebben dat Soekarno zijn land niet in
communistisch vaarwater stuurt en dat
zijn regering daarom dient gesteund bij
j!I
te slaan. Misschien moet de wisseling) 12 mijls regeling, welke het zelf ook
van Russische ambassadeurs te Djakarta toepast.
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
De Gaulle is op een propagandareis
voor zijn nieuwe grondwet in Afri
ka, terwijl Frankrijk zelf getroffen
wordt door een golf van terreur der
Algerijnen. Hij schijnt daar
helemaal duidelijk zijn ten deze zijn
redevoeringen niet verklaard te
hebben dat als een der overzeese
gebiedsdelen zich na het referendum
zou willen afscheiden het daartoe
het recht zal hebben, maar dan ook
geen steun van Frankrijk meer zal
krijgen.
het leger in Algerië het met een
dergelijke royale toezegging als ze is
gedaan geheel eens is, is de vraag,
het oefent intussen sterke druk op de
inboorlingen uit om voor de grondwet te
stemmen en men meent wel dat vooral
de vrouwen die in de Arabische wereld
een ellendige positie innemen, zich voor
de band met Frankrijk, waarvan ze ver
lossing uit die positie verwachten, zul
len uitspreken.
In het verre zuiden van Afrika stierf
Strijdom, de premier van
onverzettelijk voorstander
ring van de republiek en van krachtige
doorzetting der apartheidspolitiek, die
echter stellig door zijn opvolger zal wor
den voortgezet.
In de Ver. Staten laaide de strijd om
deze apartheid weer op, doordat na het
rechterlijk besluit dat de rasenintegratie
op de middelbare school te Little Rock
niet mocht worden opgeschort, gouver
neur Faubus van de staat Arkansas de
nationale vergadering van zijn staat bij
eenriep om een besluit te nemen de
school te sluiten. President Eisenhower
heeft nog eens verklaard de rassenschei
ding met alle hem ter beschikking staan
de middelen te zullen bestrijden.
Een vrij fel conflict dreigt tussen de
twee Natolanden Ijsland en Engeland.
Ijsland breidde de internationale erken
de 3 mijls zóne rond het eiland tot 12
mijl uit om buitenlandse vissers uit die
zóne te weren; Engeland zond met zijn
vissersschepen oorlogsschepen mee om
desnoods met geweld het visrecht buiten
de driemijls zóne te handhaven. Men
zoekt in de Natoraad een compromis en
de pogingen opstandige bewegingen neer natuurlijk erkende Moskou de IJslandse
is men van oordeel dat het bezit van
deze nieuwe wapenen een der factoren
is waardoor het evenwicht van krachten
tussen West en Oost wordt gehandhaafd
en dat dit bezit de wereld de
ren al herhaaldelijk voor een groot con
flict heeft behoed en dat dit wapen daar
om niet moet worden afgeschaft vóór
een algemene en totale ontwapening de
gevaren voor een overweldiging van het
westen hebben ter zijde gesteld.
Men meent bovendien dat voortzetting
der proeven gewenst kan zijn omdat
daaruit allerlei nuttige gegevens kunnen
worden verzameld voor het gebruik van
kernenergie voor vredelievende doelein
den en voor het ontdekken van afweer
middelen tegen atoom- en waterstofbom
men. Hoe dit ook zij als men overleg
over deze kwestie wil, zijn er redenen
genoeg om op een topconferentie ook te
spreken over een mogelijke erkenning
ook door de Ver. Staten van de regering
te Peking. Dit klemt te meer nu deze
regering door haar aanvallen op de Que-
moy eilanden, welke voor de Chinese
kust liggen en nog in het bezit van na
tionalistisch China, dus van Tsjang Kai
Sjek, zijn, het oorlogsgevaar In het Verre
Oosten weer oproept. Misschien trou
wens enkel om er daardoor de aandacht
op te vestigen hoe noodzakelijk het is
dat zij in het overleg der grote mogend
heden wordt betrokken. Minister Dulles
heeft verklaard dat de Ver. Staten elke
poging van Peking om de Quemoy- en
Matsoe-eilanden te veroveren, als een be
dreiging van de vrede in het Verre Oos
ten zullen beschouwen. Dulles gaat nog
niet zover, dat hij deze Chinese actie
als een oorlogsdaad jegens de Ver. Sta
ten zelf beschouwt, wat wel het geval
zou zijn, als ook Formosa werd aangeval
len, maar het feit dat ook de Amerikaan
se vloot in het Verre Oosten in staat van
paraatheid is gebracht, bewijst wel, hoe
gespannen de toestand is.
De Assemblée van de West-Europese
Unie (ook daarin hebben 14 Nederland
se volksvertegenwoordigers een plaats)
kwam tweemaal bijeen: 6 dagen in
Straatsburg en 4 dagen in Parijs. De
W.E.U. hield 18 commissievergaderin
gen, waarvan de meeste in Parijs plaats
hadden, doch ook enkele te Verona en
Londen.
De Gemeenschappelijke Vergadering van
de Europese Gemeenschap voor Kolen
en Staal, die 10 Nederlanders telde, ver
gaderde zes dagen te Rome en vijf dag<
te Straatsburg. Zoals bekend, werd de
gemeenschappelijke vergadering per
januari j.l. opgenomen in het Europese
Parlement, dat niet alleen de E.G.K.S.-
zaken behartigt, maar ook de Europese
Economische Gemeenschap en Euratom.
In dit Europees Parlement hebben 14
Nederlanders zitting. Het kwam tot nu
toe driemaal bijeen, gedurende 3, 2 en
9 dagen, telkens te Straatsburg. Er wer
den bovendien 75 vergaderingen van
commissies uit de E.G.K.S. en het Euro
pees Parlement gehouden, voor een groot
deel te Luxemburg, maar ook te Brussel,
Straatsburg en Rome. Een van deze com
missies heeft ’n werkbezoek gebracht aan
Amsterdam, IJmuiden en Nancy.
In de Raadgevende Interparlementaire
Beneluxraad hebben 21 Nederlandse Ka
merleden zitting. Voorzitter is de Neder
lander mr. Burger. Hij vergaderde in to-
Hoewel de toestand in het Verre Oosten thans meer gespannen is dan
die in het Midden Oosten, zullen we in dit overzicht toch eerst aan
dacht schenken aan de spoedzitting der V.N. Assemblee, welke gewijd
was aan de toestand in laatstgenoemd gebied. Deze zitting eindigde
op enigszins sensationele wijze. Sensationeel dan in die zin dat er nu
eens een besluit met algemene stemmen werd aangenomen, wat tot
nog toe bij de behandeling van belangrijke internationale vraagstuk
ken nog nimmer het geval is geweest. Met tachtig stemmen werd een
resolutie van tien Arabische staten aangenomen. De inhoud hiervan
luidt als volgt:
De Arabische staten zullen de regerings
stelsels van hun medeleden in de Ara
bische Liga eerbiedigen en zich onthou
den van elke actie die erop is gericht,
gevestigde regeringsstelsels te wijzigen.
Ten tweede wordt in de resolutie een
beroep gedaan op alle leden van de Ver.
Naties, zich te onthouden van inmenging
in binnenlandse aangelegenheden van
andere landen en te verzekeren, dat hun
gedrag in woorden en daden in over
eenstemming is met dit beginsel. Voorts
wordt secretaris-generaal Hammarskjoeld
verzocht, in overleg met de betrokken
regeringen de terugtrekking van buiten
landse troepen uit Jordanië en Libanon
op een vroeg tijdstip te vergemakkelij
ken. De resolutie vraagt Hammarskjoeld,
zijn reeds aan de gang zijnde onderzoe
kingen voort te zetten en met de Ara
bische landen overleg te plegen over een
Arabisch ontwikkelingsinstituut, dat de
economische groei in deze landen moet
bevorderen. Tenslotte wordt Hammar
skjoeld uitgenodigd per 30 september
verslag uit te brengen.
De verslagen van de vergadering waarin
deze resolutie werd aangenomen maken
gewag van de grote geestdrift welke de
unanimiteit wekte en welke als een mijl
paal in de geschiedenis van de Ver. Na
ties werd beschouwd. Het klinkt allemaal
nog al overdreven optimistisch, als men
de vrij magere inhoud van de aangeno
men resolutie ziet.
Zij laat eigenlijk alle kwesties open en
legt de oplossing er van op de schou
ders van Hammarskjoeld. Amerika en
Engeland hebben echter redenen tot te
vredenheid omdat hun troepen in Liba
non en Jordanië mogen blijven tot Ham
marskjoeld hun terugtocht „vergemak
kelijkt” heeft, de Sovjetunie had met
deze gematigde uitspraak reden tot te
leurstelling omdat zij onmiddellijke te
rugtrekking van de Amerikaanse en En
gelse troepen had gevraagd. Maar dat
alles is tenslotte bijzaak, er is nog niets
bereikt inzake een verbetering der situa
tie in het Midden Oosten en men be
hoeft Hammarskjoeld die met deze reso
lutie in zijn zak daar wel iets moet
trachten te bereiken heus niet te benij
den.
De voorgeschiedenis van de Arabi
sche resolutie is niet geheel duide
lijk, maar uit de gebeurtenissen kan
men wel zo een en ander afleiden.
Noch resoluties van westelijke noch
van oostelijke zijde komend, heb
ben kennelijk een kans gehad te
worden aangenomen met meer
derheid zodat de spoedzitting bijna
zou uiteengegaan zijn zonder enig
resultaat en de toestand in een im
passe zou blijven.
Bij een stemming over dergelijke resolu
ties zou echter een duidelijk verschil van
opvatting tussen de diverse Afrikaanse
en Aziatische landen en zelfs in de be
perkte kring der Arabische landen aan
het licht zijn getreden. Nasser, geslepen
politicus, heeft deze demonstratie van
verdeeldheid in de anti-koloniale en
Arabische wereld niet gewild en daarom
het initiatief genomen tot overleg tussen
zijn Ver. Arabische republiek en Liba
non, Jordanië, Irak, Saoedi Arabië, Je
men, Soedan, Tunesië, Marokko en Libië.
En in dat overleg is de resolutie geboren,
waarschijnlijk nog gematigder van toon,
dan Nasser aanvankelijk bedoelde, om
dat onder de tien Arabische landen er
zijn die nog banden met het westen heb
ben.
Er kunnen behalve de hierboven genoem
de nog andere redenen geweest zijn, wel
ke Nasser bewogen tot zijn stap. Bijv,
om de hele kwestie van het Midden
Oosten uit de tegenstelling tussen Oost
cadeau bij een
van 30 cent bij Het-
De Russen hebben in deze spoedzit
ting geen gelegenheid gekregen de
kwestie van de toelating van com
munistisch China tot de V.N. ter
sprake te brengen. Maar dat bete
kent niet dat Moskou en Peking
hebben afgezien van druk om tot
erkenning van Rood China te ko
men.
De Russen hebben verklaard dat ondanks
de overeenstemming over het Midden
Oosten in de V.N. spoedzitting een top
conferentie noodzakelijk blijft en de Ver.
Staten, Engeland en Frankrijk hebben
opnieuw verklaard bereid te zijn de be
sprekingen over zo'n conferentie te her
vatten. En men kan er zeker van zijn
dat Moskou daar deze zaak op de voor
grond zal schuiven, te meer nu de rode
Chinezen met de Russen een overeen
komst hebben gesloten voor steun van
Moskou bij de Chinese plannen voor
de bouw van kernreactoren en het fabri
ceren van atoomwapens.
Nu de atoomdeskundigen van West en
Oost te Genève bijeen, hebben vastge
steld dat er methoden zijn voor een af-
doende controle op het doen van kern
proeven en de Ver. Staten en Engeland,
mede door de uitslag van deze besprekin
gen, verklaard hebben bereid te zijn met
de Sovjetunie in overleg te treden over
stopzetting van hun proeven voor de tijd
van een jaar, zou het irreëel zijn een
groot land als Rood China buiten een
dergelijk overleg te houden. Te meer
omdat de Amerikanen altijd hebben ge
wild dat bij een eventueel verbod van
aanmaak van kernwapenen en proeven
daarmee ook controle in Rood China
moest worden uitgeoefend.
Overigens is er geen enkele reden ook
Frankrijk niet in dit overleg te betrek
ken, dat nog wel geen kernwapens heeft,
maar aan de proeven met een A-bom toe
is. Zonder medewerking van Parijs be
reikt men toch ook niets, wat een verbod
van het aanmaken van atoomwapenen en
controle op een verbod van proeven er
mee betreft. Overigens kan men verschil
len van mening over het nut van deze
verboden. In westelijke militaire kringen
ook wel worden beschouwd als een oor
deel van Moskou dat de huidige Sovjet-
vertegenwoordiger niet veel succes in de
Indonesische hoofdstad heeft gehad.
Een hart onder de riem werd de Ned.
regering, die kennelijk de mogelijkheid
onder ogen moest zien dat zij geisoleerd
zou staan als Soekarno Ned. Nieuw Gui
nea aanvalt, gestoken door Casey, de
Australische premier, die verklaarde dat
een dergelijke aanval een zeer ernstige
toestand zou veroorzaken, al geloofde hij
niet aan deze Indonesische agressie om
dat hij van de kopstukken te Djakarta
de verzekering had gekregen dat de
regering te Londen trouwens ook te heb
ben aangeraden geen wapens aan Dja
karta te leveren.
Het is nu weer bijna twee jaar geleden, dat de Tweede Kamer der
Staten-Generaal werd uitgebreid met 50 leden en de Eerste Kamer
met 25. Deze uitbreiding werd gemotiveerd door het vele buiten
landse werk dat vooral de laatste jaren verricht moet worden. Deze
motivering is ongetwijfeld gegrond gebleken. Zo heeft de Raadge
vende Vergadering van de Raad van Europa, waarvan 14 Nederlandse
Kamerleden lid zijn, sinds september 1957 driemaal vergaderd, res
pectievelijk gedurende 15, 4 en 6 dagen. De vergaderingen hadden
plaats in Straatsburg. Daarnaast werden nog ongeveer 35 commis
sievergaderingen gehouden, te Parijs, Straatsburg, Dublin, Oostende,
Luik, Ankara, Turijn en Den Haag.
taal drie dagen: twee in Brussel en één
in Den Haag. Daarnaast hadden nog 12
commissievergaderingen plaats.
En dan is er nog de Conferentie van
parlementsleden uit de NAVO-landen.
Deze Conferentie,, waarin 10 a 12 Ne
derlandse parlementariërs zitting hebben,
wordt gepresideerd door de Nederlandse
k.v.p.-afgevaardigde Fens. Zij vergader
de 6 dagen in Parijs, terwijl bovendien
nog commissievergaderingen werden ge
houden. Een aantal leden maakte een
studiereis naar de Verenigde Staten.
Deze officiële gegevens (bekend ge
maakt door de voorzitter van de Tweede
Kamer, dr. Kortenhorst) zijn ongetwij
feld overtuigend. Zij vormen het bewijs
hoe onze nationale politiek steeds meer
met de internationale politiek verweven
raakt. Het buitenlandse werk wordt voor
ons parlement een grote belasting. Niet
alleen voor de buitenland-experts, maar
voor de gehele Kamer, want de fracties
moeten op de hoogte blijven van de ver
richtingen van hun experts in het bui
tenland.
Er zijn langzamerhand zoveel internatio
nale conferenties en Europese parle
mentsvergaderingen, dat het steeds moei-
lijker wordt de nationale parlementen
bevredigend te laten draaien. Om dit
mogelijk te maken heeft de Tweede Ka
mer reeds de „drie-daagse” werkweek in
gesteld. Zij komt alleen nog maar op
Nieuw taxitarief O.T.A.X. Voor 1 pers,
per km. 5 ct., voor 2 pers, per km 3 ct.,
voor 3 pers, per km. 2 ct. Standplaats
Café het Park, Bolsward. F. Ozinga,
Sneek.
Twee vliegtuigen zijn, na een botsing in de lucht, neergestort op het ziekenhuis van de canadese vliegbasis bij Gros-
tenquin in Oost-Frankrijk. Bij het ongeluk kwamen vijf mensen om het leven en werden tien gewond. Op deze
telefoto ziet men een bulldozer die zich een weg baant door de puinhopen.
De finale
Koarte halen
Elk hat der mei nocht nei sjoen
Prima jonges
Lit üs sjonge
Wjergea wer kampioen!
PYT.
dinsdag, woensdag en donderdag bijeen.
Maar dan nog blijkt het moeilijk om een
bevredigend aantal leden bijeen te krij
gen. Zonder uitbreiding van het aantal
Kamerleden zou dit probleem ongetwij
feld nog groter zijn geweest. De griffiers
van de zes nationale parlementen hebben
dan ook reeds vergaderd over de vraag
wanneer de supra-nationale parlementen
bijeen kunnen komen zonder het werk
van de nationale parlementen al te veel
te schaden. Dit voorbereidende werk van
de griffiers wordt waarschijnlijk afgeslo
ten met een vergadering van de voorzit
ters der nationale parlementen. Zo wordt
op de duur ook de werkwijze van de
nationale parlementen in Eupropees op
zicht gestroomlijnd. Het zal niet lang
meer duren of de Europese Parlementen
zullen slechts dan bijeen komen als de
agenda van de nationale volksvertegen
woordiging niet overladen is. Zo zullen
de parlementaire politieke hoogtepunten
in de zes landen van Klein-Europa waar
schijnlijk steeds in dezelfde periode
plaats hebben.
te dragen aan het P.E.B.
Op het kinderfeest te Gaast was voor
de jongens van 12 en 13 jaar het volgen
de aardige spel bedacht: Een beschuit
eten en dan fluiten. Ie prijs: Jan Bakker,
2e prijs: Folkert de Witte.
Zaal Frolich Wommels maandag 2-4 uur
Matiné. Optreden van de beroemde hu
morist Conf. Kees Manders. Entree
f 0.30. Gehuwden per paar f 0.40.
METAX. Hiermede berichten wij, dat
wij vanaf heden beginnen te taxirijden.
Voor slechts 6 cent per km. brengen wij
U overal. F. v. d. Meer en Zonen, Wom
mels.
het onlangs door het ge
en het bedrijfsleven in
ongerichte comité ter bevor-
oe industrialisatie van de
Friese hoofdstad.
In Dokkum zal een bezoek worden ge
bracht aan de metaalwarenindustrie van
Prins N.V.; voordien zal wellicht met ’t
Statenjacht worden gevaren naar Koot-
stertille waar vermoedelijk een bezoek
aan de scheepswerf van Kramer en Booy
N.V. zal worden gebracht.
