IN AFWACHTING VAN PRINSJESDAG VAN DE FRIESE KAATSVELDEN Qabe Skroar üs hjoed Crisis rond Quemoy en Matsoe eilanden houdt nog aan Buitenlands Overzicht De kwestie van het viswater rond Ijsland De Gaulle deed bewogen beroep op het volk Zilveren filmpjes to sizzen STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND e 4S ft -WB K ¥1111 54e JAARGANG No. 71 VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1958 Hwat hat we NEDERLANDSE ZWEMSTERS GEHULDIGD 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. i Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward Administratie- en Redactie-adres; Marktstraat 13 Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) 21. 21. Dy is alliijne to rjochte lokkich, dy’t fré en in goed fornoegen yn syn hert hat. Abonnementsprijs f 1.90 pet kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbe tarief Handelsadvertenties bij contract reductie succesvol kaatsseizoen van de kaatsver. „Bols ward”. ma. 13. 14. 14. 21. en Matsoegroep, de Visserseilanden en Formosa kan betwisten. De Ver. Staten die zo vaak de vinger bestraffend op- naar zij menen naar het kolonialisme tonen, in het Verre Oosten in een DE FEDERATIE-EINDSTRIJD TE BOLSWARD Zoals in ons dinsdagsnummer reeds ver meld werd, vindt zaterdag a.s. op het terrein aan het Oordje de eindstrijd plaats van de door de K. N. K. B. geor ganiseerde federatie-competitie. Jarenlang vond deze eindstrijd steeds te Marssum plaats. De organisatie daar was niet steeds 100 Door de K.N.K.B. is deze nu aan Bolsward toegewezen. Het bestuur van onze plaatselijke kaats- vereniging stelt nu alles in het werk om deze wedstrijd tot een succes te maken. Het doet een beroep op de kaatsliefheb- bers van Bolsward en omstreken om door een massaal bezoek hieraan mee te werken. De entreeprijs behoeft voor nie mand een bezwaar te wezen. Deze is n.l. 60 cent, deelnemerslijst en zitplaats in begrepen. De leden van de kaatsver. „Bolsward” hebben geen vrij entree, daar deze wed strijd door de K.N.K.B. is uitgeschreven. In afd. A binden vier parturen de strijd aan, n.l. Leeuwarden, Huizum, Weidum en Bolsward. Deze spelen een halve com petitie met als inzet het fraaie wissel- schild, aangeboden door de Leeuwarder Courant. In afdeling B dingen er 14 parturen mee, n.l. St. Jacob, Hallum, Beetgum, Leeuwarden III, Arum, Bolsward II, Minnertsga, Sexbierum-Pietersbierum, Huizum II, Wirdum, Ried, Achlum, Jor- werd en Weidum I. Hiervoor heeft de K.N.K.B. een nieuwe wisselprijs beschikbaar gesteld. Als extra attractie wordt er in de pauze voor de eindstrijd, een wedstrijd gespeeld tussen twee parturen, samengesteld uit het Hoofdbestuur van de K.N.K.B. en van de Bondsscheidsrechters. Deze parturen zijn als volgt samenge steld: Hoofdbest. KNKB: H. Wierda, Dongjum, K. T'alkena, Bolsward en J. Bergstra, Utrecht. Bondsscheidsrechters: M. van der Hem, Leeuwarden, E. Colmer, Holwerd en G. Keizer, St. Anna Par. Als het weer nu een beetje meewerkt belooft deze middag een waardig sluit stuk te worden van een druk bezet en Het kampioenschap ging ook dit jaar van ook een con- de Quemoy- gaan KAATSAGENDA Voor de maand september staan nog de volgende kaatspartijen op het program- Bolsward: Federatie-eindstrijd. Marssum: le klas Sen. uitnodiging. Utrecht: Boersma-partij, afd. Leeuwarden: le klas Sen. uitnodi ging (Oldehovepartij). Tjalleberd: Sen. d.e.l. Sijbrandaburen: Sen. d.e.l. Eindstand comp. seniores pe ledencompetitie voor sen. heeft dit Seizoen een zeer geanimeerd verloop ge had. De spanning bleef er tot het laatst in, waardoor ook de deelname tot de laatste dag zeer bevredigend was. Ook het weer heeft er, in tegenstelling met (de laatste jaren, toe bijgedragen deze competitie in alle opzichten te doen sla gen. Witte heeft daarbij het voordeel, dat iedereen de woningnood als volksvijand nummer één ziet, terwijl minister Von deling niet zonder moeilijkheden te overwinnen, zal moeten trachten de pro- duktie af te stemmen op de afzetmoge lijkheden. Over het nieuwe financieel en econo misch program zal stellig veel worden heffen tegen landen die nog neiging hebben zich weinig benijdenswaardige positie ge werkt. Dat ziet men te Moskou ook wel in en men slaat er de nodige propagan da uit. Chroesjtsjew heeft Amerika ook beschuldigd van agressie en gewaar schuwd dat de Sovjetunie een aanval op rood China beschouwen zou als een aanval op Rusland zelf. Op zijn beurt heeft president Eisenhower een vrij onnozel beroep op Chroesjtsjew ge daan om Peking te weerhouden van een gewelddadige poging de Quemoy-eilan- den in handen te krijgen. 2 e week september 1933 Het steeds toenemend autoverkeer door de stad doet de vraag rijzen of het niet beter is in de toekomst het doorgaand autoverkeer om Bolsward heen te leiden. Van de kant der winkeliers is maar een oplossing mogelijk: het verkeer moet door de stad worden geleid. Anders zou het voor Bolsward een ramp betekenen. Voor de a.s. cursus van de ambachtte- kenschool te Bolsward hebben zich 45 leerlingen aangegeven. Verse reuzel 40 cent per pond. Prima jongvlees 35 cent per pond. Leverworst 25 cent per pond. Vleeshouwerij I. Wierdsma. Terwijl de hele wereld overspannen is blijft Holland koel en nuchter dank zij de zenuwstillende hoofdpijnpoeders van Dr. J. B. Meenk. 6 poeders 28 cent. Snel-taxidienst Bolsward-Sneek 3 pers. 20 cent per persoon. Er schijnt in de commissie Amerikaanse chefs van staven een stroming te zijn welke flict met Peking om d eilanden niet uit de weg wil omdat zij meent dat zien daarbij ’n uitstekende gelegenheid zal voor doen om de waarde van kleine kern wapenen in een lokale strijd te toet sen. Minder spannend dan het verloop van de Quemoy-kwestie was tn deze overzichtsperiode dat van de kwes tie over de Engelse visserij binnen de nieuwe zeegrens van Ijsland. De vissen schenen zich ook aan de 12-mijls-grens te houden en schit terden door afwezigheid aan de kust van Ijsland, zodat de Engelse vissers de betwiste strook verlieten. Het lijkt nu de tijd om tot een compromis te komen. Er kunnen bij Amerika ook overwegingen in het spel zijn. Chinezen hebben denigrerend over de Ver. Staten gesproken en dat land een „papieren tijger” genoemd en om te voorkomen dat deze mening veld wint in Azië, ook bij haar bondgenoten, zou Washington nu wel eens de tanden kun nen laten zien. En zo is de spanning in het Verre Oosten sterk gestegen. Intus sen schijnt de houding van de Ameri kaanse regering toch te Peking indruk gemaakt te hebben, want door de drei gende taal welke Tsjoe En-lai, de pre mier van rood China, tot Tsjang Kai sjek en Washington richtte klonk toch ook een bezadigder toon, toen hij eind vorige week meedeelde, dat Peking nog altijd bereid was met de Ver. Staten over het voorkomen van een oorlog te praten. Washington liet er toen ook geen gras over groeien en slechts een paar uur later ging het op die bereidverklaring in door mee te delen dat de Amerikaanse am bassadeur in Polen opdracht had gekre gen zich met zijn Chinese collega te Warschau te verstaan en besprekingen te openen. Het wordt dus een overleg op, zoals men dat noemt, ambassadeursniveau om dat directe besprekingen tussen de hoog ste staatslieden niet mogelijk worden ge acht nu Washington Peking niet heeft erkend. Eigenlijk is het alleen maar een hervat ting van een reeds eerder gehouden ge sprek, in 1955 tussen de ambassadeurs te Genève begonnen, dat drie jaar sleep te en doodliep. Officieel ging het toen over het vrijlaten van Amerikaanse on derdanen uit Chinese gevangenissen, maar stellig zijn daarbij veel meer onder werpen aan de orde geweest, en al heeft dat gesprek toen weinig opgeleverd, ge durende al die tijd onthielden de par tijen zich van vijandelijkheden. De Amerikanen schijnen te hopen nu iets dergelijks te kunnen bereiken. Zij zouden van de Chinese volksrepubliek de verklaring wensen dat deze de Que moy en Matsoegroep niet met geweld zou trachten te veroveren en daartegen over druk op Tsjang Kai sjek willen uitoefenen om te beloven dat hij niets zal ondernemen tegen het Chinese vaste land, van welke belofte een logisch ge volg zou zijn dat Tsjang eigenlijk geen behoefte meer zou hebben aan de Que- moy en Matsoegroep, welke hij als brug- gehoofd voor een aanval op het Chinese vasteland had willen gebruiken. In een tweede fase zou Washington dan Tsjang Kai sjek overhalen die eilanden maar op te geven. We zien deze stijfhoofdige Chinees nog niet tot deze concessies be reid, maar Washington maakt het ook Peking niet gemakkelijk concessies te doen, want het heeft bij de aan vang der besprekingen uitdrukkelijk voorop ge steld dat er geen verandering in de ver houdingen zullen komen, de Amerikaan se verdragen met Tsjang blijven dus be staan en dé Ver. Staten zullen Rood China niet erkennen. Overigens ont breekt het de regering-Eisenhower niet aan waarschuwingen. In het eigen land oefenen de meeste commentatoren felle kritiek op Dulles en Eisenhower, de re geringen van Canada en Engeland heb ben Washington gewaarschuwd en Neh- roe, wiens woord nogal gezag heeft in Washington, heeft officieel verklaard, dat men z.i. rood China noch het recht op een strook van 12 mijl als territoriale wateren noch het bezit van de Quemoy derdaad de eilandengroep trachtten te veroveren zijn laatste uitlating daar over was dat Amerika zou meewerken aan de verdediging van die groep als hij zelf van oordeel was dat dit nodig was voor de verdediging van Formosa en de Visserseilanden nu leek het er toch veel op dat Washington besloten had het risico van een gewapend conflict met Peking om de Quemoy en Matsoe groep te nemen. Men kan slechts gissen naar de motieven waarom. Er zouden zuiver militaire rede nen kunnen zijn; zoals wij reeds in een vorig overzicht uiteenzetten is er een groep militairen te Washington die Rood China, dat heel duidelijk heeft gezegd dat het niet alleen het oog heeft op de eilandjes voor het vasteland maar ook op de Visserseilanden en Formosa, nu direct maar een halt wil toeroepen. Behalve de vrees dat de rode Chinezen dan misschien eens geheel Azië zouden overstromen, speelt hierbij ook een rol het feit, dat als Peking ook Formosa te pakken zou krijgen, de fictie dat er twee China’s zouden zijn, zou zijn vernietigd. Tsjang Kai sjek had dan geen rijkje meer dat hij nationalistisch China kon noemen, niets zou eigenlijk meer in de weg staan aan het toelaten van commu nistisch China tot de Ver. Naties en de Veiligheidsraad waar het in de rechten van nationalistisch China zou treden en van de grote Vijf het vetorecht L¥... De ironie der geschiedenis dan toe geleid hebben dat in de waar juist op aandrang .merika en tegen de zin van Enge- :hten van een der vijf grote mogendheden kreeg maar dat was in de tijd dat Tsjang Kai sjek nog over het gehele Chinese rijk regeerde nog ’n grote communistische natie komt te zitten, waardoor het Westelijke over wicht in die raad gevaar loopt. EINDSTAND LEDENCOMPETITIES. De competitiewedstrijden voor de leden zijn ook weer afgelopen; alleen in de categorie jongens 14-16 jaar moeten nog enkele partijen worden gespeeld. De eindstand bij de jongens 11 t.m. 13 jaar is: A. de Vries, Sj. Bergsma, Exmorra, Y. Yska, Exmorra, 80 punten. W. Haanstra, P. Landskroon, J. van der Meer, 72 punten. H. de Jong, D. Scholten, M. Brunia Exmorra, 70 punten. Fr. van Bergen, G. v. d. Weij en J. Tiesma, Exmorra, 57 punten. J. v. d. Weij, Y. Adema en R. Klom 55 punten. O. Couperus, B. v. d. Weide en H. Bergsma, Exmorra, 53 punten. Jac. Agema, B. v. d. Meulen en Tj. Rijpma, 23 punten. Bolswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’j Nieuwsblad gesproken. Hoewel om de gehele rijks- begroting nog een waas van geheimzin nigheid hangt is het nu reeds duidelijk, dat er over het defensiebeleid veel te doen zal zijn. In de eerste plaats zal de commissie-Koersen in dit parlementaire jaar een verslag uitbrengen over het aan koopbeleid bij het leger. Dat is voor minister Staf beslist geen prettige zaak. In de tweede plaats zal de dienstplicht wet zodanig gewijzigd moeten worden, dat onze militairen ook onvrijwillig naar Nieuw Guinea gezonden kunnen wor den. De dienstplichtigen kunnen over de gehele wereld worden uitgezonden, be halve naar Nieuw Guinea. De grondwet laat dit wel toe, maar de dienstplichtwet niet. Het is een verzuim van het depar tement van oorlog geweest de dienst plichtwet niet in overeenstemming te mengen met de gewijzigde grondwets bepalingen. Over dit verzuim zal in on ze volksvertegenwoordiging wel gemop perd worden. In de derde ’plaats zal er het nodige te doen zijn over het Marinebeleid. Men zal zich herinneren, dat de socialistische Tweede Kamer-fractie bezwaar heeft ge maakt tegen ons vliegkampschip de „Ka rei Doorman”. En uit de socialistische persorganen en ook uit vragen van de heer Schouwenaar (de socialistische ma rineman in de Tweede Kamer) is wel duidelijk geworden, dat zij er ook op tegen zijn om onze twee kruisers te mo derniseren, zodat zij met raketten gewa pend kunnen worden. Dit betekent, dat deze twee kruisers tot 1961 uit dc vaart zullen zijn. Minister Staf schijnt echter op het standpunt te staan, dat een niet- modernisering van onze kruisers bete kent, dat we in 1965 geheel zonder deze schepen zullen zitten. Want zij zijn dan te verouderd om nog in Navoverband te kunnen meedraaien. En tenslotte speelt nog op dit terrein het probleem van de hoogte der defensie-uitgaven. Ook al zal dit departement iets zuiniger aan moeten doen, het is niet te verwachten, dat het defensieplafond ad f 1350 mln, per jaar veel omlaag zal gaan. Wel zal men op de duur de kaspositie iets meer in over eenstemming met de begrotingspositie kunnen brengen, zodat de jaarlijkse over loop van uitgaven misschien kan worden verminderd. Zo zijn er de komende weken nog tal van interessante debatten te verwachten. De Kamer begint reeds op 30 septem ber a.s. aan de Algemene Politieke Be schouwingen. Gedurende de maand ok tober zal er, zoals gebruikelijk, slechts weinig worden vergaderd. Deze maand wordt hoofdzakelijk besteed aan de voorbereiding van de verschillende be grotingshoofdstukken in de afdelingen. In november kan dan weer de traditio nele begrotingsrace beginnen. In deze laatste vergaderweek van dit parlementaire jaar, dat zaterdag a.s. wordt afgesloten, is de Eerste Kamer nog bijeen geweest om enkele minder belangrijke wetsontwerpen af te handelen. Nu de vakanties weer achter de rug zijn, is dus het wachten op Prinsjesdag. De dag, waarop de Koningin vergezeld van Prins Bernhard en de twee oudste prinsessen, in de majestueuze Gouden Koets door de Haagse straten zal rijden. Ieder jaar opnieuw is dit een hoogtepunt in ons volksbestaan. Niet alleen maar vanwege de feestelijke tochten door de straten van de residentie, maar vooral omdat dan in de eeuwenoude Ridderzaal onze Koningin samenkomt met de volksver tegenwoordiging. Op die derde dinsdag in september wordt iedere Nederlandse staatsburger weer geconfronteerd met de gelukkige omstandigheid, dat we leven in een con stitutionele monarchie. Door het uitspre ken van de Troonrede worden we er weer aan herinnerd, dat onze Koningin aan het hoofd van de regering staat, al zijn 'dan de ministers, het kabinet, ver antwoordelijk voor de inhoud van de Troonrede. Het zal ongetwijfeld moeilijk zijn met de Troonrede het succes van vorig jaar te overtreffen. Toen was deze Koninklijke rede door vrijwel alle fracties met grote instemming ontvangen, niet alleen van wege haar briljante vorm (men beperkte zich tot enkele hoofdzaken), maar ook vanwege de inhoud. Toch wordt er weer met grote belangstelling naar dit ge wichtige staatsstuk (dat het regerings- program voor het komend jaar bevat) uitgekeken. Het is de algemene verwach ting, dat de komende rijksbegroting een groot tekort zal vertonen, ondanks het feit, dat de verschillende departementen gepoogd hebben zoveel mogelijk te be zuinigen. Dat de begroting niet sluitend zal zijn is op zichzelf een niet zo ern stig feit. De handels- en betalingsbalans ontwik kelen zich ten goede. Als deze ontwik keling zich ook de komende maanden voortzet kan men aannemen, dat onze goud- en deviezenvoorraad nog zal toe nemen. En dan kunnen we weer een stootje lijden. Het program tot beste dingsbeperking en de rust in de lonen en prijzen hebben ons land dus geen kwaad gedaan, hoewel het altijd wel een politiek twistpunt zal blijven of de noodzaak tot bestedingsbeperking niet had kunnen worden voorkomen. Nu de prijzen een dalende tendenz zullen ver tonen ligt het voor de hand dat de prijsstabilisatiepolitiek van minister Zijl- stra voor een belangrijk deel kan wor den opgeheven. Het doel van deze poli tiek is bereikt en dat is een belangrijke prestatie van de minister van economi sche zaken, die dit overigens zonder de steun van het georganiseerd bedrijfsleven en van de vakorganisaties van de onder nemers nimmer zou hebben klaarge speeld. Ook uit de nieuwe begroting zal weet blijken, dat een belangrijk deel van onze inkomsten weggaat aan subsidies aan het agrarisch bedrijfsleven en aan de wo ningbouw. Twee zaken, die ook het ko mend jaar weer in het middelpunt van de belangstelling zullen staan. Minister Wat dit betreft hebben de Engelsen nu een adempauze, maar ze hebben nog zor gen genoeg. Niet de minste daarvan zijn de relletjes tussen blanken en kleurlin gen onderdanen van Gemenebest-lan- den te Londen, waarover daar thans overlegt wordt tussen vertegenwoordi gers dier landen en de Engelse regering. Dat rassenconflicten tot Engeland door drongen en dat nog wel in de week dat het Europese Hof voor de rechten van de mens de kans kreeg om te gaan func- tionneren, omdat nu acht staten deze rechtspraak hebben aanvaard, is uiterst beschamend. Het was al erg genoeg dat in Zuid Afri ka een nieuwe premier kwam, dr. Ver- woerd, die een fel voorstander is van de apartheidspolitiek en dat in de Ver. Sta- De crisis rond de Quemoy en Matsoe-eilanden houdt nog aan, het is nog niet tot een uitbarsting noch tot een compromis gekomen, maar er zijn toch wel enige nieuwe ontwikkelingen, welke in een overzicht dienen te worden vermeld. Daar is dan in de eerste plaats het feit dat Peking zijn territoriale wateren heeft uitgebreid van 3 tot 12 zee mijlen, waardoor de omstreden eilanden-groepen binnen die territori ale wateren vallen en dus voor de vloot van Formosa niet meer bereikbaar zijn zonder dat men naar de opvattingen van Peking een vijandige daad jegens Rood China pleegt. Nu is dat wat de strijdkrachten van Tsjang Kai sjek betreft niet erg, want er zijn openlijke vijandelijkheden tussen Rood China en wat men dan nog noemt nationalistisch China. Maar het wordt wel erg als Amerikaanse zeestrijdkrach- ten de bevoorradingsvloot van Tsjang Kai sjek voor zijn troepen op de Quemoy en Matsoe-eilanden convoyeren gaan, want dan begaan de Ver. Staten een openlijke vijandige daad jegens Rood China op het moment dat zij met hun vloot de rode territoriale wateren bin nen varen. Nu erkennen de Ver. Staten de 12 mijls zeegrens wel niet, maar dat zegt niets nu Peking deze heeft ingevoerd. Daarom kreeg de toestand rond Formosa een nog ernstiger karakter dan hij reeds had, toen de Amerikaanse regering inderdaad haar zevende vloot opdracht gaf convooien van Tsjang Kai sjek van Formosa naar de Quemoy en Matsoe-eilanden te bege leiden en te beschermen. Dit lijkt op een uitdaging aan de Roden. Had president Eisenhower tot dat moment nog orakel taal gesproken over wat Washington zou doen als Rood Chinese strijdkrachten in- De nederlandse dameszwemploeg, die in Boedapest ons land op zo’n waardige wijze heeft vertegenwoordigd, is dinsdagochtend in ons land teruggekeerd. Op het station te Eindhoven werden de meisjes, die hun grote beker in triomf met zich voerden, in de bloemen gezet. de kern der opstandige Alge- de rebellenstrijd in Algerië tegen de worden ook de slagen en op Het ontwerp Franse grondwet, thans door de Gaulle gepubliceerd, geeft nau welijks uitsluitsel over de toekomstige ten het federaal gezag steeds meer moei te met de zuidelijke staten krijgt bij het handhaven van de rechten der neger- bevolking. Voor de communistische landen zijn deze rassenconflicten gefundenes Fressen voor hun propaganda in de Arabische wereld en elders. Wat verder het Midden Oosten betreft, Hammarskjoeld zet er zijn oriënterende besprekingen voort, in Libanon wordt ’t rustiger, Nasser en Irak hebben echter nog eens de terugtrekking van de Ame rikaanse troepen daar en van de Engelse uit Jordanië geëist. Marokko en Tunesië zijn tot de Arabische liga toegetreden en in Amerikaanse en Engelse kringen is daardoor de hoop toegenomen dat deze liga meer stabiliteit zal krijgen en minder geneigdheid te steunen op de baatzuchtige sympathie van het commu nistisch blok, dat alleen naar de vriend schap dier volken streeft om via het Midden Oosten vaste voet in Afrika te krijgen, het werelddeel dat Moskou in zijn macht zou willen hebben om het Westen uiteindelijk ’n vernietigende slag toe te brengen. Nasser blijft intussen te Kairo de gast heer van de kern der opstandige Alge rijnse beweging. Van Kairo uit wordt Fransen geleid en worden ook de aan georganiseerd in Frankrijk zelf de Franse koopvaardijschepen. door de Gaulle gepubliceerd, geeft welijks uitsluitsel over verhoudingen tot de overzeese gebieden en brengt overigens geen nieuws; wisten allang dat de wetgevende macht meer dan één veer zou moeten laten ten bate van de uitvoerende macht. De Gaul le heeft een bewogen beroep op het volk gedaan Frankrijk te redden door deze grondwet aan te’nemen. Mendes France heeft haar koel afgewezen, zonder echter een weg te wijzen hoe Frankrijk anders uit de parlementaire onmacht van het verleden te redden; de communisten age ren fel tegen het ontwerp als zijnde on democratisch, maar als zij aan de macht kwamen zouden ze nog iets meer onde mocratisch te werk gaan. als een zou hebben. De zou er Veiligheidsraad, van Ai land, China de rechten van een der vijf der geschiedenis juist op aandrang ¥_-■ V:'l- J A

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1958 | | pagina 1