DE KOMENDE WEDSTRIJDEN DE GAULLE: ZOWEL MILITAIR ALS POLITIEK STRATEEG DE 37 VERSTEKELINGEN 5 - Buitenlands Overzicht Rood-CIiina hervatte het bombardement Voetbal dr. C. J. Nasser beloofde Algerijnse verzets beweging steun Zilveren filmpjes STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND 54e JAARGANG VRIJDAG 24 OKTOBER 1958 No. 83 KAMEKO VERZICHT be- De muziekvereniging Wilhelmina” te Oosterend bestond dezer dagen Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) DE HEER H. W. TILANUS EREDOCTOR AAN AMSTERDAMS VRIJE UNIVERSITEIT Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitheiahng) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededeli. gen dubbe tarief Handelsadvertenties bij contract reducti» l zou streeft im- groot deinst niet in, en ook dat is zelfs nog een groot vraagteken. Met alle respect voor Woudsend, maar nu ze het sterke Heerenveense Boys te gast krijgen, zullen ze het hoofd wel moeten buigen. En nu de K.N.V.B.ers. Vanwege de éclatante zege op Emmel- oord waren we geneigd R.E.S. zondag a.s. weer te zien winnen, maar nu we ’t competitieprogramma voor ons heb ben liggen en zien, dat een bezoek afge stoken moet worden bij het nog steeds ongeslagen Olyphia, zijn we hier niet meer zo zeker van. De grote vraag is nu, was het goede spel van vorige week een uitzondering of hebben de blauw- witten onverwacht hun goede vorm weer te pakken gekregen? Wanneer dit laatste het geval is, dan is R.E.S. o.i. zeker niet kansloos en kan zij op één winstpunt beslag leggen, doch wanneer de voorhoede moet ervaren, dat de Noordwoldenaren voor een goede bezetting op het middenveld zorgen, wat de Emmeloorders niet bij machte waren, dan zal het een hele toer worden de lei ders op de knieën te krijgen. Daar dit alles een groot vraagteken is, houden we het voorlopig op de op papier sterkere Noordwoldenaren. Wanneer Bergum de eerste winst wil binnenhalen, dan moet dit zondag ge beuren, nu het niet al te sterke Stanfries op bezoek komt. Wie weet, de wonderen Vanwege de grote regenval kon vorige week in de zaterdagmiddagcompetitie slechts één wedstrijd gespeeld worden. Voor Oeverzwaluwen was het maar be ter geweest, dat ook hun ontmoeting te gen H.J.S.C. maar niet was doorgegaan, want de 11-0 nederlaag, die de Koudu- mers te slikken kregen, zal hen wel zwaar op de maag liggen. Voor a.s. zaterdag staan 4 wedstrijden op het programma met als belangrijkste D.O.G.Bolswardia. Beide ploegen staan met evenveel punten aan de kop en het is dus begrijpelijk, dat veel van dit treffen afhangt. Groot achten we het krachtsverschil niet, maar daar de Wolvegaasters het voor deel van eigen terrein hebben, staan hun kansen toch iets beter genoteerd dan die der Bolswardianen. Er zal dan ook hard gewerkt moeten worden, wil groen wit met één winstpunt naar huis terug keren. Door de 11 goals die H.J.S.C. vorige week produceerde, zal Workum 2 ook wel met gemengde gevoelens haar bezoek afsteken. Dat het opnieuw een schut- tersfestijn zal worden geloven we niet, maar wel verwachten we een kleine zege voor de thuisclub. C.V.V.O. krijgt Y.V.C. op bezoek, het wordt tijd voor de Lemsters, dat zij eens wat punten gaan vergaren, daar het er anders donker gaat uitzien. Meer dan één winstpunt zien we er echter nog in iedereen toegaf dat de minister juri disch het gelijk aan zijn zijde had, maar waarin een minderheid van mening was dat zijn beleid psychologisch heeft ge faald. gehoor- burger- comi- té’s achter. Zij hebben daar nog een ogenblik aan verzet gedacht, maar toen generaal Salan hun liet weten dat hij noch stakingen, noch demonstraties zou dulden, was het vuur er helemaal uit, sommige comjté's hebben zich al ont bonden. 60 jaar. Door omstandigheden, buiten onze schuld, kon deze foto eerst thans worden geplaatst. 3e week oktober 1933. Cadeau 10 jodekoeken bij aankoop van )/2 pond allerhande a 40 cent. Schelin- ga's bakkerij. De Ned. Herv. kerkvoogdij te Wommels meent „flinke redenen” te hebben tot het afvoeren van de stemgerechtigde le den van Hidaard, dit naar aanleiding van een beslissing van de Hoge Raad waarbij werd vastgesteld, dat de Herv. gemeente Wommels en Hidaard destijds niet op wettige wijze waren gecombineerd. De Ned. Herv. gemeente te Lollum ont ving een legaat groot f 4000 van wijlen mevr. E. R. W. van der Velde-Algera. Ds. G. Brink neemt na een ambtsperiode van 38 jaar wegens gezondheidsredenen afscheid van de Herv. Gem. te Oosterlit- tens. Zijn zoon ds. Brink van Ruiner- wold sprak voor zijn vader de afscheid- rede uit. De tekst was„Het is de laat ste ure”. den was voor prof. Romme mermeerderheid aanleiding om motie te stemmen. Zo kwam er een einde aan dit korte, flitsende doch hoogstaande debat, waar- vember wordt er gestemd voor een aan tal zetels in het Huis van Afgevaardig den en de Senaat, en zoals de zaken thans staan, hebben de Democraten kans op winst. Van het verdere nieuws zij vermeld dat in Siam (Thailand) het voorbeeld van diverse andere Oosterse landen is ge volgd, het militaire anti-communis- tische opperbevel heeft het bewind overgenomen. Wat de Cyprus-kwestie betreft, er schijnt nog altijd gepoogd te worden een ronde tafc-l-conferentie te beleggen tussen de voornaamste belanghebbenden en aarts bisschop Makarios is iets gematigder in zijn eisen geworden. Mogen dan de laatste weken rustig verlopen zijn daar in het Midden Oosten, er ligt nog genoeg explosie ve stof om voor de naaste toekomst zorgen te baren. En als de Ameri kanen mochten hebben gedacht dat het nu in het verre Oosten ook rus tiger is geworden, dan weten zij nu ook beter. De Rode Chinezen hebben, zoals te ver wachten was na het praktische misluk ken van de besprekingen te Warschau, het bombardement op de Quemoy groep hervat. Zij hebben dat aan de vooravond van de besprekingen van Dulles die te Londen, waar thans president Heuss op Deze, vermoede, wankelmoedigheid van de Algerijnse verzetsbeweging is helemaal niet naar de zin van Nasser, die, om de rebellenregering een hart onder de riem te steken haar alvast royale financiële steun heeft beloofd, de Ver. Arabische republiek zou 80 miljoen gulden per jaar, Saoedie Arabië en Irak elk 20 miljoen bischikbaar stellen. Nasser heeft er alle belang bij om het vuur in Algerië aan te stoken, omdat een pacificatie daar, nu de Tunesische presi dent Bourguiba definitief met Egypte brak en zich voor het Westen verklaarde, een Noord Afrikaans Westers gezind Arabisch front zou kunnen doen ont staan, dat Nasser’s plannen geheel doorkruisen. De Egyptenaar i...— mers naar de vorming van één Arabisch rijk onder zijn leiding en ter bereiking van zijn doel voor niets In de Woestduinkerk te Amsterdam is de heer H. W. Tilanus, die negen jaar voorzitter is geweest van de C.H.Umaandagmiddag gepromoveerd tot eredoctor in de rechtsgeleerdheid aan de vrije uinversiteit te Amsterdam. Deze foto laat zien hoe de promotor, prof. dr. W. H. Diepenhorst (links) aan de heer Tilanus de bij zijn eredoctoraat behorende bul overhandigde. Zittend op de eerste rij herkennen we van links naar rechts o.a. de ministers mr. J. M. L. Tb. Cals, ir. C. Staf en prof. Zijlstra. eens met de heren De Graaf (k.v.p.) en De Kadt (soc.), dat de regering nu een maal haar beleid niet door een buiten parlementaire actie kan laten ombuigen. De motie van de heer Bruins Slot werd verworpen omdat zowel de ministers als de meerderheid van de Kamer op het standpunt stond, dat men de versteke lingen niet nogmaals aan een onderzoek moet blootstellen. Zij lopen dan de kans voor de tweede maal te worden uitgewe zen, hetgeen de heer De Kadt noemde „een pijnlijk gesol met deze mensen”. Bovendien, zo zeide de heer Romme in een korte stemmotivering, heeft niemand kritiek uitgeoefend op het onderzoek dat dus kennelijk niet ondeugdelijk is ge weest. Ook het feit dat de motie de in druk wekt dat het asylrecht is geschen en de Ka- tegen de Hwat haf Qabe Skrocir us hjoed p p to sizzen Bolswariis Nieuwsblai Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad van W. Duitsland op bezoek is, tevoren de Engelse regering raadpleegde over verschillende kwesties met Tsjang Kai sjek gedaan. Blijkbaar om de oude heer Tsjang nog wat onder meer druk te zetten dan Dulles zal doen om hem tot concessies te bewegen. Maar de lei der van de Chinese nationalistische re gering op Formosa is stijfkoppig, hij wil zijn troepen niet van Quemoy en Matsoe terugtrekken en zelfs niet verminderen. Dulles zou graag een succesje mee naar huis nemen, ook omdat in de Ver. Sta ten de verkiezingen voor de deur staan en het Amerikaanse publiek allerminst tevreden is over de politiek van Was hington in het Verre Oosten. Begin no- Tot nog toe heeft dus de Gaulle handig gemanoeuvreerd, eigenlijk zelfs met een geslepenheid, welke men bij deze ogenschijnlijk rond borstige figuur nauwelijks zou ver wachten. De meerderheid van de Tweede Kamer heeft zich achter het uit- wijzingsbeleid van minister Samkalden gesteld en geen aanleiding gevonden om de bewindsman van justitie te bewegen de 37 uitge wezen verstekelingen weer naar Nederland te doen terugkeren. Deze meerderheid was groot. Een motie van de anti revolutionaire fractie leider, dr. Bruins Slot, waarin de regering werd uitgenodigd de 37 verstekelingen alsnog in staat te stellen naar Nederland terug te gaan (indien zij zulks tenminste willen), „opdat na een eventueel nader onderzoek opnieuw kan worden beslist over hun toelating in Nederland”, werd met 29 tegen 91 stemmen verworpen. Voor deze motie stemden de fracties der a.r., v.v.d. en s.g.r. alsmede de heren Fens en Van Rijckevorsel (kath.v.) en Calsmeyer (c.h.). De uitspraak was dus volkomen duide lijk. Aanvankelijk lagen er twee moties op tafel: één van de interpellante mej. Ten Broecke Hoekstra (lib.) en één van de heer Bruins Slot (a.r.). Het verschil tussen deze beide moties was niet al te groot. De vrouwelijke liberale afgevaar digde eiste zonder meer de terugkeer van de 37 ve ekelingen, terwijl de heer Bruins Slot na deze terugkeer nog een nader onderzoek wilde instellen. Maar de liberale oppositieleider prof. Oud vond dit verschil niet groot genoeg om de motie van zijn fractiegenote te hand haven. Het gaat er maar om dat er wat wordt bereikt, zo zeide hij en dan kan er het beste een voorstel van één der regeringspartijen worden ingediend. Minister Samkalden is als overwinnaar uit dit debat naar voren getreden, nadat hij de meerderheid van de Kamer met een keur van juridische en zakelijke ar gumenten had kunnen overtuigen. Zo kwam hij tot de uitspraak dat geen der 37 verstekelingen asylrecht heeft aange vraagd of daarvoor ook maar in aanmer king zou komen. Voor dat hij zijn defi nitieve beslissing had genomen is door hem advies ingewonnen van deskundi gen op het geoied van asylrecht uit de kringen van de universiteit en de rech terlijke macht. Het feit dat er van de 143 verstekelingen slechts 37 werden teruggestuurd was volgens hem het be wijs dat de regering wel degelijk met menselijke gevoelens heeft rekening ge houden. De minister van justitie betoogde dat ons kleine land niet een onbeperkte hoeveel heid vluchtelingen kan opnemen. De re gering heeft zelfs het aantal Hongaarse vluchtelingen aan een maximum gebon den van 3000. In totaal bevinden zich 128.000 vreemdelingen op Nederlandse bodem. Van hen hebben 25.000 de In donesische nationaliteit, terwijl er dit jaar nog 1.000 Indonesiërs worden ver wacht. Niet minder dan 12.000 Indone siërs hebben nog een visumaanvrage lo pen om in ons land te mogen worden toegelaten. Moet men nu alle versteke lingen, die dus op illegale wijze ons land binnenkomen, bevoorrechten boven de Indonesiërs, die proberen op legale wijze ons land te bereiken? Minister Samkalden zou dat onjuist en onrecht vaardig vinden. Tot voor kort kwamen er steeds grotere contingenten versteke lingen ons land binnen. De regering heeft via de radio laten weten dat deze verstekelingen er niet op mogen reke nen dat zij in ons land worden toege laten. Deze feitelijke argumentatie overtuigde dus de grote meerderheid van de Kamer. Maar de minderheid, die achter de motie Bruins Slot stond, vond dat een verge lijking tussen verstekelingen en visum- aanvragen van Indonesiërs niet opging. De verstekelingen hebben redenen ge had om dit grote avontuur te wagen. De redenen moeten, als zij tenminsten niet van criminele aard zijn, geaccepteerd worden. De oppositie vond dat de minister van justitie te ambtelijk te werk is gegaan en dat hij er te weinig rekening mee heeft gehouden dat dit uitwijzingsbeleid grote weerstand in ons volk zou oproepen. Deze twee opvattingen stonden lijnrecht tegenover elkaar. Zij bleken niet te overbruggen. Nu had de heer Bruins Slot de vrees geuit dat juist de acties, die buiten het parlement over deze kwestie zijn gehou den, de positie van de verstekelingen niet ten goede zouden komen. Lopen zij nu geen gevaar als zij voet zetten op Indonesische bodem? Wat dat betrof was minister Samkalden wel gerust. Hij wees erop dat Indonesië tot nu toe altijd verstekelingen had opgenomen en dat hun nimmer iets was overkomen. Speci ale garanties voor hun veiligheid had hij niet gevraagd, daar anders te veel nadruk deze groep zou vallen. Hij was het Aanbesteding van een steenhouwers- werkplaats voor de heer A. P. Cuperus, Franekerstraat te Bolsward. Gegund aan de laagste inschrijver M. v. d. Bosch te Longerhouw voor f 921,- Prof. Lindeboom zal op 27 oktober a.s. het woord voeren bij de onthulling van de gedenksteen in de Martinikerk aan gebracht ter herinnering aan dr. C. J. Niemeijer. Het nam genoegen met enige beperking van zijn eigen politieke vrijheden om de Gaulle in de gelegenheid te stellen met een eigen persoonlijk, niet geheel parle mentair maar zeker niet ultra dictato riaal bewind orde op zaken te stellen. Met deze macht bekleed vatte de Gaulle nu het meest dringende probleem, het Algerijnse aan. Hij beval dat de verkie zingen voor het Franse parlement in Algerië dat in zijn huidige status eigen afgevaardigden .naar Parijs zendt volkomen vrij zouden moeten zijn. Had de stemming over de Grondwet in Algerië, waar het aantal „ja”-stemmers in verhouding nog groter was dan in Frankrijk zelf, de indruk gewekt, dat het Franse leger druk had geoefend op de stemmers, de Gaulle beval nu dat het leger zich van elke inmepging in de politiek zou onthouden, de militairen zouden daarom ook uit de comité’s van openbaar welzijn moeten treden. Zij deden dit als één man en zaamden dus Parijs weer, en de lijke leden bleven mokkend in die Maar de generaal moge dan gunstige stellingen hebben betrokken, de overwin ning, d.w.z. de pacificatie van Algerië waarna Frankrijks eigen problemen waaronder in de eerste plaats economi sche moeten worden aangepakt heeft hij nog niet bereikt. Hij heeft er wel voor gezorgd dat de verkiezingen in Al gerië nu vrij zullen zijn, maar tegelijker tijd bepaalde hij dat de leden van de Algerijnse verzetsbeweging en van de communistische partij moeten worden geweerd bij de stembus. Om een juist beeld van de verhoudingen te krijgen, zou het zeker gewenst zijn in ieder geval het Algerijnse verzet, d.w.z. ook de extreem nationalisten, tot de stembus toe te laten; er zou geen zwaarder slag voor de rebellen mogelijk zijn, dan wanneer bij de vrije verkiezin gen was gebleken dat zij slechts een mi nimale minderheid onder de bevolking vormden. Maar de Gaulle heeft geen verzoenend In bytsje en dat goed, is better as folie en dat tsjoed. De wetgevende machine komt overigens nog maar traag op gang. De wijziging van de Wet Vervreemding Landbouw gronden, waarover we verleden week hebben geschreven, is nog steeds niet aangenomen. De schorsing van de be raadslaging (niet uit politieke maar technische overwegingen) duurt nog steeds voort, zodat niemand nog weet wat nu precies het uiteindelijke effect zal zijn van de aangenomen motie Engelber- tink. De Tweede Kamer heeft zich ook nog geruime tijd beziggehouden met ’n wets ontwerp om ondernemingen van een be paalde grootte te verplichten een be drijfsgeneeskundige dienst op te richten. Deze verplichtingen heeft reactie ge wekt in k.v.p.-kring, maar op het mo ment dat wij dit overzicht moesten schrijven, is het wel duidelijk dat de meerderheid van de Kamer staatssecre taris Van Rhijn zal volgen. Deze be windsman was n.l. bereid op tal van punten water in de wijn te doen, zodat de positie van de ondernemer niet „over woekerd” kan worden door de bedrijfs arts. Voor de invoering van deze wet (er moeten nog tal van algemene maatrege len van bestuur worden uitgevaardigd) zullen echter de Kamer en de S.E.R. worden gehoord. De meerderheid van de Kamer vond dit alles zo geruststellend dat zij de verplichting tot het oprichten van de bedrijfsgeneesundige diensten kon aanvaarden. Ook heeft de Tweede Kamer een wijzi ging van de leerplichtwet aanvaard, waardoor o.a. aan de mogelijheid van landbouwverlof aan de leerlingen van de lagere scholen voorgoed een einde is gemaakt. ter bereiking terug. Hij steunt daarvoor zowel de rebellie in Algerië als de samenzweerders tegen Bourguiba's regime in Tunesië en waarschijnlijk ook de oppositie tegen koning Mohammed V in Marokko; hij konkelde in Syrië tot het een regering had welke dat land bij Nasser’s Ver enigde Arabische republieken aansloot, waartegen in Syrië zelfs echter steeds meer verzet rijst omdat Nasser het schijnt te behandelen meer als een va zal dan als een deelgenoot; hij zat achter de intriges tegen koning Hoessein van Jordanië en raakte in onmin met de nieuwe regering van Irak omdat hij zijn handlangers in dat land er toe aanzette de koers volledig op Kairo te richten. Bourguiba heeft Nasser een werktuig van Moskou genoemd, juister lijkt het te zeggen dat Nasser Moskou tracht te ge bruiken om zijn doel, de verwezenlijking van een groot Panarabisch rijk te berei ken, terwijl de Sovjetunie juist Nasser voor haar doeleinden wil gebruiken. In Moskou gelooft men waarschijnlijk dat als de Westelijke invloed uit alle Arabische landen zal zijn verdreven en deze landen verenigd zijn in een federa tie, deze zo weinig kracht zal kunnen ontwikkelen dat het communistische blok er gemakkelijk vat op zal krijgen. Dan zou niet alleen het gevaar dat Rusland thans bedreigt vanuit de Westelijke bases in de Noord Afrikaanse landen zijn ge weken, maar zou Rusland zelfs West Europa vanuit Noord Afrika kunnen omvatten. Overigens schijnen de met elkaar heu lende heren van Moskou en Kairo, zij mogen dan enigszins teleurgesteld zijn over de reacties op hun politiek in Noord Afrika, nog geenszins ontmoedigd te zijn. Er zijn commentatoren die beweren dat Nasser en Chroesjtsjew een nieuw potje te vuur hebben gezet in Irak, nu sjeik Barzani, na 12 jaar van balling schap daar is mogen terugkeren. Die ja- ren bracht hij in de Sovjetunie door waar hij generaal werd in het Rode Le ger. Hij is eigenlijk aanvoerder van de Koerden-stammen, die in Oost Turkije, Noord Perzië en Noord Irak, wonen en een sterk nationaal besef hebben, zodat zij naar een eigen tehuis verlangen. Hun eenheidsstreven zou kunnen leiden tot een verzwakking van Turkije, Perzië en Irak, en Moskou en Kairo zouden onder de huidige omstandigheden niets liever willen. gebaar jegens het Algerijnse verzet wil len maken, hij heeft zelfs het leger be volen de rebellie voor 30 november, de datum dat in Algerië de verkiezing wordt gehouden, totaal de kop in te drukken. De Gaulle wekt door dit alles de indruk dat hij alleen met de rechtervleugel van de Algerijnse nationalisten wil onder handelen, die genoegen willen nemen met zekere vrijheid voor Algerië om eigen binnenlandse aangelegenheden te regelen doch welks betrekkingen met het buitenland over Parijs zullen lopen. Een situatie welke zowel een teleurstelling voor de Franse kolonisten in Algerië zou zijn, als voor de Algerijnse extreem na tionalisten, wier leiders in Kairo zitten. Men zegt echter wel dat de laatste wat ontmoedigd zouden zijn, door de uitslag van de stemming in Algerië over de Franse grondwet en de geweldige verlie zen welke hun benden in de strijd met het Franse leger leden. Zij zouden daar om zoals wij in een vorig overzicht al schreven tot overleg met de Gaulle be reid zijn en om dit mogelijk te maken hebben zij inderdaad hun Franse krijgs gevangenen los gelaten en overgedragen aan het Roode Kruis. Voor en in Wereldoorlog II bleek de Gaulle een officier en strateeg van grote bekwaamheid. Als het aan hem had gelegen zou het Franse leger niet geimmobiliseerd en opgesloten in de Maginotünie zijn geweest, maar was met vele zeer beweeglijke pantserdivisies uitge rust, welke in staat zouden zijn geweest de Duitse invallers met kans op succes te lijf te gaan. In de politiek blijkt de Gaulle een al niet minder bekwaam strateeg te zijn dan op militair gebied. Dat komt toch wel uit in zijn Algerijnse politiek. Aanvankelijk heeft hij de comité’s van openbaar wel zijn’ in Algerië en zelfs enigermate in Frankrijk hun gang laten gaan en bij deze lieden van de oude kolonialistische en enigszins fascistische inslag door zijn zwijgen de hoop gewekt, dat hij aan hun kant stond. Zich in dit sfinxachtig zwijgen hullend, buitte hij de vrees, wel ke bij de democratische partijen in Frank rijk ontstaan was voor een mogelijke staatsgreep van fascistische zijde, uit om haar op de weg te dringen van de keuze van het minste kwaad; het volk kende de Gaulle als een man van democratische huize en de chaos in het Franse politieke leven moede en met de kans op een fascistisch bewind in het vooruitzicht, gaf het bij de stemming over de nieuwe grondwet de generaal een overweldigen de meerderheid. 1 r-‘. Jij

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1958 | | pagina 1