KARDINAAL RONCALLI WERD PAUS
JOHANNES XXIII
Tweede Kamer weinig enthousiast over
marktrisico voor veehouders
Buitenlands Overzicht
Geldingsdrang van de Gaulle baart te Bonn
ongerustheid
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Hwat ha» Qaln» Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Zilveren filmpjes
In Engels-Duits overleg de vrijhandelszone
in het geding?
Bly
pi®
VRIJDAG 31 OKTOBER 1958
No. 85
54e JAARGANG
KAMEROVERZICHT
DE NIEUWE T.V.-TOREN TE LOPIK
Poging
de rug-
buiten gereed, binnen in ’t 96 meter hoge gevaarte worden nu de vloeren
U
V rij gezellenbelasting.
Tijdens de algemene financiële beschou-
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
we-
zich
on-
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelL gen dubbe tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Bolswards Nieu wslilai
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong's Nieuwsblad
Dochters binne goed
om’t jild ta de doar üt to bringen.
„Het herderschap is het mooiste dat een
man in zijn leven kan bereiken”. Dit zei
de pauselijke ntintius te Parijs, Angelo
Giuseppe Roncalli, toen hij op 12 janu
ari 1953 benoemd werd tot kardinaal er^
patriarch van Venetië.
Nu „de man met de brede glimlach”,
zoals hij in Italië wel genoemd wordt,
tot Paus gekozen is, krijgen zijn woor
den een bijna profetische klank.
Paus Johannes XXIII kardinaal Ron
calli koos onmiddellijk na zijn benoe
ming deze nieuwe naam werd op 25
november 1881 als zoon van een een
voudige pachter in het Italiaanse dorp
Sotto II Monte („onderaan de berg”) ge
boren.
- - -> 10
cent. Wieringermeerbokkings 5 cent (ge-
overheerlijk). Schelvis vanaf
geland en de Ver. Staten van plan
deze week nog ambassadeurs naar
Genève te zenden, om een conferen-
tie met Rusland te houden over een
tijdelijke stopzetting der kernproe
ven.
Dat Frankrijk thans als een der
groten wenst te gelden blijkt ook
in de kwestie der stopzetting van de
kernproeven. Zoals bekend zijn En-
President Heuss van West Duits
land was vorige week op officieel
bezoek bij koningin Elizabeth van
Engeland. Het was juist 51 jaar ge-
den dat een Duits staatshoofd het
laatste staatsiebezoek aan Londen
bracht. Dat was Wilhelm II en wij
zagen ergens in de city in de staat
siekoets deze wat theatraal krijgs
haftige figuur naast zijn levenslus
tige, maar toen wat verveeld kij
kende oom Edward VII van Enge
land. Die mocht zijn keizerlijke neef
niet, nog minder vanwege aiens po
gingen een vloot te bouwen welke
het tegen de Engelse kon opnemen.
Edward was al druk bezig zich met
de Fransen en Russen te verstaan.
Wij zagen in het gevolg van deze illus
tere staatshoofden veldmaarschalk von
Haeseler en generaal von Moltke, de
scheppers van het grote Duitse leger, dat
zeven jaar later een groot deel van
Europa zou overstromen, opperbevelheb
ber von Moltke zou in september 1914
met een hartaanval te bed liggen, om
dat het Joffre en Galliéni was gelukt te
beletten dat de rechtervleugel van dat
leger Parijs omving.
Wij zagen lord Roberts die samen met
Kitchener zeven jaar tevoren de Boeren
republieken had ten onder gebracht, en
de eerste zeelord Fisher, alias „Donder
kop”, die er al eens over gedacht had
de Engelse vloot in volle vredestijd zee
te doen kiezen om de Duitse „Hochsee-
flotte” te overvallen en in de grond te
boren. Wij zagen op de gevel van een
groot warenhuis in de feestelijk versier
de Regentstreet de spreuk Blood is
thicker than water”, „het bloed kruipt
waar het niet gaan kan”. Een spreuk
diezelfde avond door de Engelse bladen
met grote koppen vermeld. Dat was in
de herfst van 1907.
In de intussen verlopen halve eeuw is
er te veel bloed verspild tussen beide
landen om bij officiële ontvangsten nog
te spreken van bloedsverbondenheid.
Koningin Elizabeth moest het ervaren
want haar zinspeling in haar welkomst-
rede tot Heuss op het feit dat haar voor
ouders en die van haar gemaal van Duit
se bloede waren, werd maar slecht ont
vangen in de Engelse bladen en de ont
vangst van president Heuss door ’t Lon-
dense publiek was zo koel, dat men zich
eigenlijk afvroeg of dit Duitse bezoek
aan Londen niet te vroeg was, het En
gelse volk bleek het leed het in twee
wereldoorlogen toegebracht kennelijk
nog niet vergeten.
ALwr er zijn waarschijnlijk vrij
dringende redenen voor de Duitse
bondspresident geweest voor dit be
zoek. Er is sedert de Gaulle in
Frankrijk aan de macht kwam iets
veranderd in de Europese en
reldpolitiek, Frankrijk wil
daarin weer doen gelden en
danks alle hartelijkheid welke des
tijds de ontmoeting tussen dr. Aden
auer en de Gaulle kenmerkte, baart
dat toch te Bonn enige ongerust
heid.
En waarschijnlijk niet ten onrechte. Daar
is bijv, het voorstel van de Gaulle bij
de ministerraad van de Navo ingediend
om in het kader van de Navo een raad
van drie te vormen, bestaande uit de
Ver. Staten, Engeland en Frankrijk, dus
4e week oktober 1933.
'3 zoute haringen (schoongemaakt)
bakken en
15 cent. Twee maal per dag vers. H.
Bosma, dat is je adres.
Petroleum is een uitstekend reinigings
middel, dat nog maar al te weinig in de
huishouding wordt aangewend.
De heer v. d. Berg heeft de bekende
kiosk bij de tram van de heer Karsten
overgenomen.
De Bolswarder wielersportvereniging
D.O.S. heeft besloten een eigen clubhuis
in te richten, waartoe een huis in de
Wipstraat is gehuurd. Ook bestaan er
plannen tot aankoop van ’n hometrainer.
Prima korte rooktabak 15 cent per half
pond. Neemt proef. J. Fokkema, siga-
ren-magazijn, Bolsward.
De betonnen televisietoren bij Lopik is van 1 o
en bordessen gelegd, waarna men overgaat tot de constructie van de 180 meter hoge stalen mast boven op de toren.
Deze fofocombinatie toont rechts de betonnen „wolkenkrabber” en links een van de arbeiders op zijn bijna 100
meter hoge werk. Op de achtergrond staat de „oude” televisie toren van Lopik.
de Westelijke Grote Drie. De Gaulle
moge dit denkbeeld verdedigen met het
argument dat deze Grote Drie ook be
langen hebben te behartigen buiten Eu
ropa en dat daarvoor een inniger contact
nodig is, het Franse denkbeeld, mede
ingegeven door gekrenktheid dat Was
hington en Londen veel bedisselen zon
der overleg met Parijs, riekt naar een po
ging in de Navo een scheiding te bren
gen tussen eerste en tweede klas mogend
heden, West Duitsland noch de kleine
leden van de Navo kunnen daarvoor voe
len.
Het zou nog meer verdeeldheid in de
Navo scheppen inplaats van een hechtere
eenheid, waarop veldmaarschalk Mont
gomery, wiens kritiek op de strategie
van Eisenhower en andere Amerikaanse
en Engelse generaals tijdens de oorlog
overigens nauwelijks getuigt van beschei
denheid en politiek inzicht, dezer dagen
terecht aandrong.
Londen noch Washington blijken trou
wens voor de Gaulle’s plan te voelen,
doch het kan ook om deze reden te
Bonn nuttig geacht zijn te pogen hech
tere banden met Londen te leggen.
Een andere reden voor Engels
Duits overleg zou kunnen zijn de
kwestie der vrijhandelszone. Al se
dert meer dan een week is te Parijs
een commissie van zeventien landen
verenigd in de Organisatie voor
Europese economische samenwer
king bijeen om te trachten een ver
drag voor een Europese vrijhandels
zone op te stellen dat aan op 1
januari 1959 in werking zou moe
ten treden.
Op die datum zullen zes leden van die
Organisatie, nl. Frankrijk, W. Duitsland,
Italië en de Benelux de eerste stap doen
ter verwerkelijking van hun Euromarkt
en onderling tariefsverlagingen invoeren
cm hun onderling goederenverkeer vrijer
te maken. De andere leden van de
O.E.E.S. voelen dat als gevaar voor hun
invoer naar deze zes landen en onder
leiding van Engeland pogen zij daarom
niet de landen der Euromarkt een vrij
handelszone te vormen waarin ook de
wederzijdse tarieven zullen worden ver
laagd en op de duur opgeheven.
7 os deze vrijhandelszone er niet komen,
dan wordt gevreesd voor een economi-
oorlog tussen de E.E.G. en de an
dere 11 landen der O.E.E.S. en een der
gelijke oorlog zou ook noodlottig voor
de politieke verhoudingen kunnen zijn.
Wij hebben er al eens eerder op gewezen
dat Frankrijk zelfs in de E.E.G. al grote
bezwaren had tegen verlaging van zijn
tarieven. De Franse industriëlen waren
daar fel tegen gekant en tegen de uit
breiding van die tegemoetkomingen aan
hun concurrenten in nog meer landen
zijn zij uiteraard nog feller. Men had
eigenlijk verwacht dat de vijf deelgeno
ten van Frankrijk in de E.E.G. druk op
Parijs zouden oefenen om wat soepel te
zijn en dus een overeenkomst met de
door Engeland geleide groep der vrij
handelszone mogelijk te maken, maar de
Fransen zijn halsstarrig en vreemd ge
noeg vonden zij enige steun bij de West
Duitse delegatie welke tot voor kort
juist terwille van de Duitse industrie
grote waarde aan de totstandkoming van
de vrijhandelszone hechtte.
Men zegt dat dr. Adenauer hier de hand
in heeft gehad omdat hij grote waarde
toekent aan de politieke vriendschap met
Frankrijk, waarvan hij meent dat het
onder de Gaulle weer een belangrijke
factor in de wereldpolitiek zal worden
hoewel dat allerminst zeker is, want de
basis daarvoor zou mede moeten liggen
in een innerlijk en ook economisch sterk
Frankrijk en zover is het nog lang niet.
Wat de vrijhandelszone betreft, de onder-
handelingen gaan voort. Engeland heeft
zekere, ogenschijnlijke ultimatieve eisen
gesteld; als men het niet eens wordt in
de commissie wil het een bijeenkomst van
de eerste ministers en het zou ook graag
zien dat de vrijhandelszóne geleid werd
door een soort bovennationaal orgaan,
een Europees parlement.
Ook met een dergelijk orgaan is het
echter moeilijk de belangen der deelne
mende landen samen te bundelen, dat
blijkt wel bij de Europse Kolen- en Staal
gemeenschap.
De kolenvoorraden in de landen, die de
grootste producenten in deze gemeen
schap zijn, hopen zich steeds meer op,
zowel tengevolge van de recessie als van
het feit dat tijdens de Suezcrisis grote
langlopende contracten voor Amerikaan
se kolenleveringen werden afgesloten.
Dit moet leiden tot werkloosheid in de
mijnen van diverse Europese landen als
men geen oplossing vindt; men debat
teert daar druk over maar stuit telkens
op de nationale belangen van bepaalde
deelnemende landen. Voor Nederland is
de stichting van een werkelijke vrijhan
delszóne ook al vallen landbouwpro-
dukten er nog buiten van de 17 lan
den van het allergrootste belang omdat
de Nederlandse industrie dan wellicht el
ders in die zóne goed zou kunnen maken
wat het naar men wel eens vermoedt,
door de afschaffing van alle invoerrech
ten binnen de eigenlijke Europese markt
der zes landen zou verliezen.
Wat de Cyprus kwestie betreft, de
voorgenomen ronde tafel conferen
tie schijnt over te gaan omdat Grie
kenland nu weigert er aan deel te
nemen; het zag aankomen dat uil
die conferentie wel de onafhanke
lijkheid van Cypius zou kunnen
voortkomen, maar dan aansluiting
bij Griekenland onmogelijk zou
worden gemaakt, evenals trouwens
de verdeling van het eiland, waar
voor de Turken zo ijverden.
En dan is daar nog de Formosa-kwestie.
Dulles is van de ontmoeting met Tsjang
Kai sjek teruggekeerd met de geringste
concessie welke mogelijk was; de oude
Chinees zal de garnizoenen op Quemoy
en Matsoe tot van de huidige sterkte
verminderen om een gebaar te maken
dat hij niet de bedoeling heeft het vaste
land van Rood China aan te vallen. De
rode Chinezen hebben bekend gemaakt
dat zij om de andere dag menselijk zul
len zijn, alleen op oneven data zullen zij
de eilanden beschieten doch op de eerste
even datum, zondag, schonden zij die
belofte al door het bombardement wel
uit te voeren. Alles om Washington en
Tsjang in verwarring te brengen, het me
ningsverschil tussen hen aan te blazen en
eveneens dat in Amerika zelf over de
Amerikaanse politiek in het Verre Oos
ten. De wereld moet onder de vrees ge
houden dat daar een grote oorlog zou
kunnen uitbreken, een sfeer waaruit naar
Peking meent, mogelijkheden kunnen
rijzen voor haar erkenning als grote mo
gendheid.
Tenslotte zij dan nog vermeld, dat minis
ter Luns thans meent een groeiend be
grip voor de Nederlandse houding inza
ke Nieuw Guinea te Washington te heb
ben ontdekt.
België krijgt een coalitie-regering van
katholieken en liberalen.
bonder kilogram volledig en van het
restant slechts 50% ten laste van het
Landbouwegalisatiefonds zal worden uit
betaald.
Vrijwel de gehele Kamer, ook de socia
listische partijgenoten van de minister,
hebben tegen dit systeem bezwaar ge
maakt, omdat zij dit zagen als een uithol
ling van het garantieprijsbeleid. De vee
houder weet nu niet meer waar hij pre
cies aan toe is. De kritiek resulteerde in
een motie van de heer Engelbertink
(k.v.p.), waarin de regering wordt uitge
nodigd „alsnog in overleg met het land
bouwschap een bodem vast te stellen ten
aanzien van het door de veehouderij te
dragen marktrisico”.
De voorsteller van de motie wilde dus
voorkomen, dat het gedeelde risico niet
onbeperkt door de veehouderij wordt ge
dragen.
De zwaarste kritiek tegen dit onderdeel
van het beleid kwam van de heer Den
Hartog (lib.), die het principiëel en
practisch onaanvaardbaar achtte. De heer
Egas (arb.) had er ook grote bezwaren
tegen. Naar zijn mening zou het voor
stel alleen maar geaccepteerd kunnen
worden als de minister kan aantonen, dat
het om financiële redenen beslist noodza
kelijk is. De heer De Ruiter (c.h.)) zag
in het meedragen van risico een
om de lasten af te wentelen op
gen van de veehouders, die zelf niets aan
de internationale marktsituatie kunnen
veranderen. De heer Biesheuvel (a.r.)
wilde zijn eindoordeel over deze kwestie
in overweging te nemen. Minister Hof-
legde hij toch niet aan de dag. Ook hij
was van mening dat deze nieuwe maatre
gel het garantiebeleid op de helling zet.
Wel gingen al deze sprekers er mee ac-
coord dat de melkprijsgarantie zal gelden
voor vijf miljard kilogram melk, tegen
5.18 miljard verleden jaar.
Rusland wil een blijvende stopzetting
en daarom een ministerconferentie, dus
op hoog niveau, maar zal toch een ver
tegenwoordiger naar Genève sturen.
DeGaulle, stellig in zijn wiek geschoten,
dat zijn regering niet is uitgenodigd,
heeft reeds laten weten dat Frankrijk
zelfstandig kernproeven zal gaan nemen,
als deze conferentie niet zou besluiten
tot een permanent verbod van het nemen
van proeven. Om aan de behandeling
van Franse aangelegenheden hier een
eind te maken zij tenslotte vermeld dat
de Gaulle de leiders van het Algerijnse
bevrijdingsfront een vrijgeleide naar Pa
rijs heeft aangeboden voor overleg. Wij
schrijven „overleg” en niet „onoerhan-
delingen” omdat uit de Gaulle’s woor
den aan deze kwestie op een persconfe
rentie gewijd blijkt dat hij niet bedoelt
met hen te onderhandelen over de status
van Algerië doch verwacht dat zij om de
voorwaarden-zullen vragen voor een wa
penstilstand.
Al scheen een deel dezer leiders bereid
op de Gaulle’s uitnodiging in te gaan,
een ander deel niet; dat deel wil politie
ke besprekingen en nu de Gaulle dit niet
wenst hebben deze extremisten de over
hand te Kairo gekregen en is de Gaulle’s
uitnodiging afgewezen.
En nu we dan in de Egyptische hoofd
stad zijn aangeland zij vandaar nog ver
meld dat de Egyptische minister van de
fensie van een bezoek aan Moskou te
ruggekeerd is met de boodschap, dat de
Sovjetunie bereid is Egypte een krediet
van 350 miljoen gulden toe te staan voor
de bouw van de nieuwe stuwdam bij As-
soean. Nasser was zo beleefd te verkla
ren dat er ook nog altijd gelegenheid is
voor de Westelijke landen om aan de fi
nanciering van deze dam deel te nemen
en we geloven dat graag, de dam gaat
tientallen malen de Russische toezegging
kosten en Nasser kan er niet veel mee
als het Westen hem niet het leeuwendeel
voorschiet. Grote geneigdheid is er daar
toe niet aan die kant en zeker niet nu de
Egyptenaar kennelijk een Russisch gebaar
heeft uitgelokt om het Westen er toe te
brengen in de beurs te tasten.
Het optreden van minister Vondeling baart nog altijd opzien. De
minister van landbouw, visserij en voedselvoorziening kan niet in de
Tweede Kamer komen of zijn beleid wordt kritisch besproken en
meestal worden er moties ingediend om hem tot andere gedachten te
brengen. Daarmee is niet gezegd dat er geen waardering is voor de
persoon van deze bewindsman, die zeer energiek is en die in staat
is geweest zeer vroegtijdig de nieuwe garantieprijzen voor de land
bouw bekend te maken. Daarvoor bestaat zelfs veel waardering. Maar
de kritische beschouwingen van de Kamer spruit voort uit het feit,
dat Minister Vondeling geroepen is het beleid van zijn bekende
voorganger, de heer Mansholt, enigszins om te buigen. Iedereen is
er van overtuigd dat onze subsidielast te groot wordt. Het totaal
bedrag beloopt nu bijna één miljard gulden. Dit wordt hoofdzakelijk
besteed aan de landbouw en aan de woningbouw.
Op den duur is dat onhoudbaar. En
daarom wordt zorgvuldig gezocht naar
een nieuw landbouwbeleid, waarbij de
regering haar uitgangspunt (het ver
schaffen van bestaanszekerheid aan goed
geleide, sociaal en economisch verant
woorde bedrijven als primaire grondslag
voor het landbouwprijsbeleid) hand
haaft. Onze goedkoop producerende
landbouw zal altijd op een speciale wijze
behandeld moeten worden. De instand
houding van de landbouw is niet alleen
economisch gezien een nationaal belang
(de landbouw verdient veel deviezen)
maar ook in sociaal, maatschappelijk en
cultureel opzicht. De instandhouding van
onze landbouw moet men zien als een
behoud van onze volkskracht.
Het wordt tegenwoordig steeds meer de
gewoonte om minder fraaie dingen te
zeggen over de „gesubsidiëerde boeren”.
Men maakt dan een verschil met het in
dustriële bedrijfsleven, dat het zonder
subsidie moet stellen. Is dit laatste waar?
Het feit dat er invoer- en uitvoerrechten
worden geheven, is dat geen bescher
ming van onze industrie?
Minister Vondeling kon deze week niet
klagen over de wijze waarop de Tweede
Kamer hem is tegemoet getreden. Slechts
op één punt van zijn beleid had men
vrijwel unaniem kritiek. Dat betrof het
voornemen van de minister om de vee
houder een deel van het marktrisico voor
zijn rekening te laten nemen. Volgens de
de oorzaak van, dat de veehouder vrij-
‘ng komt met de on-
de zuivelmarkt. Ten-
producent een indruk te geven
afzetmogelijkheden kan er niet
worden ontkomen, dat de veehouder
gedeelte van het marktrisico voor
nister Vondeling voor, dat van het ver-
- en ‘te °P’
de gegarandeerde hoe-
Dinsdagavond is de Paus-keuze door het conclaaf bekend gemaakt.
Kardinaal Roncalli zal als Paus Johannes XXIII thans staan aan het
hoofd der R.K. kerk. Paus Johannes XXIII is bijna 77 jaar, twee
jaren jonger dan kardinaal Masella. Men kan moeilijk aannemen, dat
deze twee jaren de doorslag hebben gegeven. Men mag, zoals dat
het geval zou zijn geweest, indien men kardinaal Masella zou hebben
gekozen, spreken, aldus woensdagmorgen de Telegraaf, van de keuze
van een „Papa di Transizione”, een overgangspaus. Deze paus is èn
bestuurder geweest èn diplomaat, en in deze hoedanigheden heeft
hij bijzondere bekwaamheden aan de dag gelegd. Hij heeft zich ook
als geleerde doen kennen en tenslotte is hij nu paus geworden als
patriarch van Venetië, dus bovenal als een zielzorger. Uiterlijk maakt
hij de indruk van een zeer beminnelijk mens, die bijna last heeft van
zijn nederigheid. Deze paus Johannes lijkt een rustige, wijze, toege
wijde herder te zullen zijn, wie er weinig aan gelegen is, of hij wel
de vergelijking zal kunnen doorstaan met zijn briljante voorganger.
Aanvankelijk onderscheidde hij zich in
geen enkel opzicht van de duizenden jon
ge Italianen, die ieder jaar besluiten hun
leven geheel in dienst te stellen van God.
Maar reeds als privé-secretaris van de
bisschop van Bergamo begon hij op te
vallen door zijn grote belangstelling voor
de geschiedenis en zijn diepgaande refe
raten hierover.
Na tijdens de eerste wereldoorlog als
luitenant-aalmoezenier gediend te hebben
werd hij in 1925 tot bisschop gewijd. In
1935 volgde zijn benoeming tot titu
lair aartsbisschop van Mesambria met
standplaats Istanboel.
In 1944 begon zijn nuntiatuur in Parijs,
een post, die in verband met de reserve
van de regering-de Gaulle ten opzichte
van het Vaticaan, als een der allermoei
lijkste werd beschouwd.
Dank zijn diplomatieke gaven en zijn
groot gevoel voor humor, liet nuntius
Roncalli bij zijn vertrek uit Parijs in
1953 vele vrienden achter.
Een der eerste besluiten van Paus Johan
nes XXIII was de benoeming tot kardi
naal van de secretaris van het conclaaf
mgr. Alberta di Iorio.
Mgr. Mario Nasalli Rocca di Corneliano,
die geheim kamerheer van Paus Pius
XII was geweest, werd thans tot kamer
heer benoemd. Mgr. Federico Calori di
Vignale, de vroegere kamerheer van Paus
Pius XII werd bevorderd tot majordomo
van de paleizen, een functie die veie
jaren onvervuld is geweest.
Tenslotte bepaalde de Paus, dat de kar
dinalen en hoogwaardigheidsbekleders
op bepaalde dagen in audiëntie zullen
worden ontvangen, een recht, dat Paus
Pius XII vijf jaar geleden deed ver
vallen.
Men gelooft dat de nieuwe Paus zijn
naam neeft gekozen ter herinnering aan
zijn vader.
minister is het huidige garantiesysteem
er
wel niet in aanrakin.
gunstige situatie op c
einde de producent -
van de
aan
een gedeelte van
zijn rekening neemt. Daarom stelde mi-
schil tussen de garantieprijs
brengstprijs van
veelheid (5 miljard kg.) vijf gulden per
‘l
1
f
■■■.„■.f
-
7'S
