Bolletongersdei 1958
de
links op de weg!
Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst in
Zuidwesthoek wordt gereorganiseerd
Het weer in onze
Fan de Martinytoer
r
1 'T''
omgeving
Oktober zacht maar somber.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Heropvoering van
Pleisterplakken
Gouden filmpjes
le week nov. 1908.
In februari weer grote „graslanddag”
77i77
7
54e JAARGANG
No. 86
DINSDAG 4 NOVEMBER 1958
perking, doch
3 november 1958.
a.
b.
c.
d.
:omt dus
ERE-LUNCH VOOR MONTGOMERY
to twiveljen,
de memoires
Tj. de J.
het herhalings-
"C- VERBQHP WOT*
j <5’?
Nu er tientallen, zo geen honderdtallen
zijn teleurgesteld door het niet meer
kunnen bemachtigen van een toegangs
bewijs voor, de opvoering van het to
neelstuk „Pleisterplakken” op de Bolle-
tongersdei, doet het ons genoegen U te
kunnen mededelen, dat alsnog, dank zij
de bereidwilligheid van de directie van
de Doele, de sociëteit en enkele andere
organisaties, die door onderling ruilen
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat IJ
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
een
Naast
ziet men jongens op de landsloten zich
Verschillende stal pompen geven reeds
lens. De grote droogte baart veel zorgen.
zichzezlf
De Burgemeester van Bolsward,
Mr. J. A. GEUKERS.
DJIPGEANDE MIF.NINGS-
FORSKILLEN
Alles kin, mar it ünderste hea ut ’e
golle earst opfuorje, dat kin net.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelh gen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
'I
en dat is de
i wetterskip-
goed miene mei har wiidfiem
nen. Dy’t op gearkomsten c
I’ 7’
al in hüd rol wurk fbrset hat, mei
de Doelezaal voor de heropvoering heb
ben vrijgemaakt op maandag 10 novem
ber a.s., des avonds 8 uur.
Op deze 2de avond roept de Marktcom-
missie allen hartelijk welkom, die voor
de 1ste uitvoering geen toegangsbewijs
meer konden krijgen.
Ook zij, die om andere reden, bijv, door
medewerking aan de marswedstrijd of ’t
bezoeken van de avond-modeshow deze
toneelavond moesten verzuimen, kunnen
op a.s. maandag hiervan alsnog genie
ten. De toegangsprijs is weer f 1.50. De
plaatsbespreking begint weer op a.s.
donderdag, dus op de Bolletongersdei
zelf, des morgens om 10 uur.
Opnieuw geldt ’t „wie eerst komt, eerst
maalt”. U heeft dus nog een kans. Laat
U zich deze niet ontgaan, daar een derde
opvoering niet wij* mogelijk zal zijn.
Te Bolsward is een gemengde zangver
eniging opgericht. Er gaven zich reeds
30 liefhebbers aan.
e.
Tenslotte
landdag 1959’’ die
Nu de heer S. J. Praamsma zijn be
noeming tot boekhouder van het bestuur
aanvaardde, zal hij zeker als lid der raad
van Bolsward aftreden.
...A"
VOETGANGER!
loop in het donker
linkann de wm/
van onze trotse
Door vorst is de scheepvaart in de Frie
se vaarten gestremd.
Hwat ha* Qabe Sb roar
us hjoed p p
to sizzen
De wijnmaand is dit jaar bijzonder arm
aan zonneschijn geweest, op het hoofd
observatorium van het K.N.M.I te De
Bilt werden slechts 67 zonne-uren gere
gistreerd tegen 105 normaal. Sedert 1900
zijn er maar vijf oktobermaanden ge
weest die nog minder zon brachten dan
de juist verstrekene. De somberste okto
ber is die van 1914 met in Groningen
47 uren zon, de wijnmaand die sedert
de eeuwwisseling het zonnigst was is
oktober 1908 met 169 uren zonneschijn.
Dat de temperatuur in deze tijd van het
iaar niet meer zo erg door de zon wordt
beïnvloed (door haar lagere stand aan
de hemel) blijkt uit de thermometeraf-
lezingen te Allingawier. De gemiddelde
overdagtemperatuur over de hele maand,
berekend uit driemaaldaagse waarnemin
gen, bedroeg 11,5 gr. C. tegen 11 gr.
normaal. De nachten waren echter naar
verhouding veel zachter, de gemiddelde
minimumtemperatuur was 9,4 gr. C. te
gen 6,4 gr. normaal! De hoogste tempe
ratuur rondom Bolsward was 17,8 gr.
op 4 oktober, de laagste 5 gr. op 19 ok
tober, nachtvorst werd althans in wes
telijk Friesland nergens waargenomen.
Hoe de verdeling van de neerslag is ge
weest, is nog niet precies bekend, maar
Bezien we de werkzaamheden van de
R.L.V.D. over de jaren na de 2e wereld
oorlog dan zien we in grote lijnen vrij
grote wijzigingen optreden. De eerste ja
ren na de oorlog werd door het perso
neel veel tijd besteed aan proef veldwerk
het houden van enquêtes, het verzamelen
van gegevens terwijl ook het nemen van
grond- en ruwv.oermonsters veel tijd
vroeg.
Voor het eigenlijke voorlichtingswerk is
steeds meer tijd beschikbaar gekomen
en dit is maar goed ook.
Lag het werk eerst vooral op de onder
delen van het bedrijf, sinds enige jaren
wordt steeds meer voorlichting over het
bedrijf in zijn geheel gevraag en gege
ven. Het gevolg is dat de voorlichting
per geval meer tijd vraagt, doch tevens
dat dit werk het personeel ook steeds
grotere verantwoordelijkheid oplegt. Het
komt dus neer op een kwantitatieve be-
het staat vast dat oktober aan de natte
kant is geweest.
Veel regen is er nog op de laatste dag
van de maand gevallen, na een periode
van ongeveer 10 dagen met droog weer.
De hoeveelheden die zaterdagmorgen 1
november werden doorgegeven zijn als
volgt: Blessum 28, Oosterend (Henn.)
en Hidaard 23. Piaam (Kooihuizen) en
Allingawier 21 en Lollum 20 mm.
Waarnemingen van 20 tot 27 oktober.
Temperatuur: hoogste 15,0 gr. (14,8)
op vrijdag 24 oktober, laagste 9,7 gr.
(5,0) op maandag 20 oktober. Neerslag
2,3 mm (28,8). Tussen haakjes de over
eenkomstige waarden in de week van 13
tot en met 19 oktober.
De vrouw uit Noordhorn (Gr.) die hier
in een kinderwagen drie drie-jarige drie-
lingkinderen meevoert en afbeeldingen
van deze drie flinke kinderen verkoopt,
heeft veel bekijks en doet goede zaken.
Bols wards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong's Nieuwsblad
De verschijning van de memoires van Montgomery die overal ter wereld
nogal wat opschudding teweeg hebben gebracht door de kritiek op gene
raal Eisenhower is in Londen aanleiding geweest tot een literaire lunch,
waar de Burggraaf van Alamein de eregast was. We zien hem hier met
mevrouw Churchill tijdens de lunch gefotografeerd.
Foar my en oaren leit dizze stick hiel
oars. Alderearst haw ik great respekt en
biwündering foar it feit, dat der safolle
boeren en eigners binne, dy’t seis noed
steane foar de üntwettering fan har
eigen lan. Dy’t allinnich of mei oaren
soarge ha, dat it oerstallige wetter op it
bütenwetter meald wurdt. Ik priizgje
dizze minsken, dy’t yn tsj instelling mei
oaren, seis de hannen üt de mouwen
stutsen hawwe en sünt jierren al jild en
wurk bistegen oan de üntwettering fan
har eigen lan. Dizze soarch en dit wurk
foar eigen bisit is nammers de natuer-
like plicht fan dizze lju. 1
De belangstelling voor
onderwijs is dalende.
Dy’t it wetter deart, dy’t it wetter keart,
seit in aid en wier sprekwurd. Tüzenen
fan boeren en
plicht fan geslacht op geslacht
men en dêrtroch ek gans in r
fining en
dien. Hja
en as
foar
Men hoecht der net oan to twiveljen,
dat de deskundigen, dy’t op it heden
dwaende binne om de tariedingen to
meitsjen foar in forbettering fan de wet
terbihearsking yn Fryslan, it earlik en
-J -,f'--rljenc|e'p[an.
de hear de
Haan, in yngenieur, dy’t foar Fryslan
al in hüd fol wurk forset hat, mei oan-
dacht biharke hat, kin der net oan ünt-
komme, dat hjir in oertsjüging sprekt,
foarme troch in libben fan taei en iverich
bodzjen foar de kultuerforbettering fan
dizze lansdouwe.
As ik yn wichtige dingen fundamenteel
fan miening mei him forskil, dan wol ik
dochs mei klam foaropstelle, dat it hjir
allinnich giet oer saeklike dingen en dat
in oprjuchte en earlike heechachting foar
de Haedyngenieur-Direkteur fan de Kul-
tuertechnyske Tsjinst my eigen is. Ik wol
jit fierder gean en him tajaen, dat de
wetterbihearsking en de situaesje fan de
wetterkearende ïichems, perfoarst forbet
tering nedich hat. Alles hwat hy sein hat
oer de needsaek de gemalen op koarte
termyn bilangryk üt to wreidzjen, stem
ik ta. Teakesyl allinnich kin it lang net
óf en dat wurdt fan jier ta jier slimmer.
Ek as de Lauwersé droech komt, hwat de
ófwetteringsmooglikheit fordübelje sil,
moatte der jit ien of twa gemalen by-
i komme. Duorret dat jit jierren, dan
Er worden de laatste dagen een massa
tuberculose koeien met de Bolsward”
uit onze provincie door het rijk naar het
abbatoir in Amsterdam vervoerd.
N.V. Nederlandse Kali Import Mij te
Amsterdam.
De onderwerpen die dit jaar aan de orde
zullen worden gesteld zijn: Ruilverkave
ling inclusief andere cultuurtechnische
werken, Actuele voederwinningsproble-
men, Actuele veevoedingsproblemen en
een Bedrijfseconomisch onderwerp.
De vragen na afloop leverden weinig
voor ons op. Alleen deed de heer Wind
hierbij mededelingen over zijn rayon.
Dit omvat 1001000 ha. of van Fries
land. Het bevat 4500-4600 bedrijven
waarvan I/3 kleine van 5-10 ha. Dit laat
ste aantal wordt echter snel kleiner,
vooral in de Woudhoek. Deze kleine
boertjes houden op of worden boeren
arbeider. Deze achteruitgang gaat even
wel geruisloos. Van hogerhand wordt er
geen pressie op uitgeoefend.
Ir .Wind achtte het zeer gewenst dat de
boeren overgaan tot een bedrijfsecono
mische boekhouding. Thans heeft 8-10%
van de de boeren in zijn rayon zo’n
boekhouding. 150 stellen een bedrijfsbe-
groting op waarvoor uniforme richtlij
nen zijn gegeven.
De pers bleek wel prijs te stellen op het
geregeld beleggen van bijeenkomsten als
deze. Deze zullen nu voortaan tweemaal
per jaar worden gehouden; vóór het win
terseizoen en vóór het zomerseizoen.
perking, doch een sterke toename van
de kwaliteit van het werk.
Spreker vertelde, dat de praktijk in de
jaren na de oorlog steeds meer adviezen
ging vragen. Het is dan momenteel ook
zo, dat het gezamelijke personeel niet
meer aan alle aanvragen om advies kan
voldoen, en men dus op het punt is aan
geland dat men „nee” zal moeten gaan
verkopen.
In dit licht bezien lijkt de beslissing om
het personeel met ongeveer 10% te
krimpen niet erg gelukkig, temeer daar
de komende jaren aan de landbouw
zeker hoge eisen zullen worden gesteld
en het zich daarom Iaat aanzien dat de
vraag naar voorlichting eerder zal toe
nemen dan afnemen.
Voor het ambtsgebied Z.W. Friesland
zullen deze beperkingen ook moeten
worden doorgevoerd, waarbij in elk ge
val één rayon zal moeten verdwijnen.
Daarnaast wordt ook het personeel in
algemene dienst ingekrompen. Defini
tieve cijfers hierover zijn nog niet be
kend.
Naast deze inkrimping van personeel
wordt de dienst ingaande 1 januari 1959
ook intern gereorganiseerd. Het accent
komt dan -en terecht nog meer te
liggen op de voorlichting zodat spreker
persoonlijk deze reorganisatie toejuicht.
Rekening houdende met deze beide fac
toren inkrimping en reorganisatie van
de dienst heeft de dienst dus een
werkplan voor het komende winterhalf
jaar op moeten zetten.
Ten aanzien van dit werkprogramma
voor het komende winterhalfjaar wees
spreker allereerst naar de lijst van on
derwerpen voor lezingen.
Hierbij komen percentsgewijs de bedrijfs
economische onderwerpen sterk naar vo
ren.
Niet alleen heeft de dienst hier de gele
genheid voor omdat deze nu al een 10-
tal jaren beschikten over de gegevens
van een 250-tal bedrijven met een LEI-
boekhouding, ook leek het spreker per
soonlijk noodzakelijk de praktijk steeds
weer het buitengewoon grote belang van
een bedrijfseconomische boekhouding
voor te houden, vooral in een stormach
tige tijd als deze.
Daarnaast liggen er echter een groot aan
tal werkzaamheden die ook uitgevoerd
moeten worden.
Tot de belangrijkste hiervan behoren:
Het bespreken van de bedrijfsecono
mische overzichten van 1957/’58 op
ruim 250 bedrijven met een bedrijfs
economische boekhouding. Onder de
ze 250 bedrijven bevinden zich een
80-tal kostprijsbedrijven. De laatsten
doen vijf jaar mee. (Daarna nieuwe,
aan te wijzen door de commissie uit
de standsorganisaties. De animo hier-
voor is groot).
Het opstellen van een groot aantal
bedrijfsbegrotingen. Hierbij kan op
gemerkt worden dat verzoeken hier
om vooral komen van bedrijven waar
zich wijzigingen zullen voordoen b.v.
aanschaf trekker, inkrimping perso
neel etc. of waar de financiële re
sultaten slecht zijn.
Het geven van adviezen betreffende
de veevoeding, waarbij tevens een
6-tal veevoerkernen kan worden ge
noemd.
Het uitwerken van de in de zomer
en herfst verzamelde gegevens o.a.
over hooiventilatie, plastic kuilen,
proefvelden, etc.
Het doen verschijnen van publicaties.
wees spreker nog ot> de „Gras-
’Y vermoedélijk in de
eerste week van februari zal worden ge
houden. Deze dag, die eenmaal in de 2
jaar wordt gehouden en die in 1957 een
groot succes is geweest (950 bezoekers)
wordt ook in 1959 georganiseerd door
de „Stichting tot Bevordering van Land
bouwkundig Onderzoek en Landbouw
voorlichting in Z.W. Friesland” en de
wurdt it in tryste boel en is it net langer
dwaenlik de Fryske „boezem”, as hart
fan de üntwettering, goed funksionearre
to litten. Mei alle klam ündersteane wy
syn bitooch, dat dit net langer wachtsje
mei en dat it Regear de Provinsje yn
steat stelle moat om dy gemalen to bou
wen en de Lauwersé aroech to meallen.
Ek it feit, dat de bisteande wetterskip-
pen, feanpolders en partikuliere polders,
lang net allegearre binne, sa’t hja wêze
moatte, jow ik ta. En dus bin ik tige
bliid, dat de forbettering fan de wetter-
skipssituaesje in urgint probleem is.
De forskillen bigjinne dêr, hwer’t de
hear de Haan en hiel hwat oare lju,
sprekke oer de methoade fan wurkjen en
dêrby blyk jowe fan in ynsjoch, dat mi
nes net is. De hear de Haan en syn mei-
stanners sjogge yn de tsjintwurdige si
tuaesje oars neat as in foraldere en oer-
libbe foarm fan wetterbihearsking, dy’t
likefolle bitsjutting hat as de tilbury foar
it hjoeddeiske forkear.
Hy sjocht mar ien oplossing 1
konsintraesje fan polders en
pen, ta greate kompleksen. Dat stiet by
him fêst, dat is it dogma, der’t hy fan
ütgiet. Hy mient, dat dit sa helder is as
pompwetter. Hoe greater kompleks, hoe
better. As it koe, moast Fryslan ien wet-
terskip wêze. Faeks is it better in stik of
tsien, toilf op de kaert to setten, mar dat
bart dan om dat de lju jit net wizer bin
ne. As technikus liket him ien wetter-
skip lykwols it ideael en docht er alle
war om der sa ticht mooglik oan to
kommen. Men kin bigripe, dat yn syn
eagen de bisteande situaesje mei 268 wet-
terskippen, 11 feanpolders en dan net
minder as 943 partikuliere polders, in
bilachelike karikatuer is fan in modern
aparaet. Dat is om to gülen yn üs tiid,
sa tinkt en seit de hear de Haen, c.s.
'•«•4 1
A '-7
De weer opnieuw ingevallen vorst geeft
eigenaardig schouwspel te zien.
het grazende vee in de weide,
'1
op schaatsen zwierend voortbewegen. De
koeien, zulks niet gewoon zijnde, sta
ren de jongens met verbaasde ogen na.
Door het aanhoudend loeien der koeien
kan men bemerken, dat zij hunkeren
naar de stal.
^7
Dat de voetganger óók bij de Internationale Verlichtingsactie van
het Verbond voor Veilig Verkeer betrokken wordt, is niet zonder
reden. Want ieder, die ’s avonds als voetganger van de rijweg ge
bruik moet maken, loopt groot gevaar, indien hij niet links, dus het
verkeer tegemoet loopt. Alleen dan is hij in staat het naderende
verkeer te zien èn te ontwijken. En natuurlijk zal iedere
wellevende automobilist, die een voetganger ziet naderen, zijn lichten
dimmen. Want ook de verblinding van een voetganger kan een
mensenleven kosten.
Op een te Sneek gehouden persconferentie heeft de Rijkslandbouw-
consulent voor Z.W. Friesland, de heer Ir. C. Wind, de taak van de
R.L.V.D. alsvolgt omschreven: Het geven van dusdanige adviezen
op het individuele bedrijf dat deze voor dat bereffende bedrijf met
die bepaalde produktie-omstandigheden vermoedelijk zullen leiden
tot betere bedrijfsresultaten. Het zal U duidelijk zijn dat deze taak
omschrijving zodanig is dat ze ons onder alle politieke omstandig
heden in staat stelt ons werk te blijven doen, aldus de heer Wind.
Als voorbeeld van een controverse tussen regeringspolitiek en de
taak van deze dienst wees spreker op de veel besproken politiek van
produktie-beperking, terwijl voorlichtingsambtenaren naast adviezen
van extensivering ook blijven doorgaan met adviezen in de richting
van een intensievere bedrijfsvoering. Waarom? Wel omdat die ad
viezen voor die bedrijven en onder die bepaalde produktie-omstan
digheden vermoedelijk zullen leiden tot een hoger inkomen van de
boer. Als tweede punt stelde spreker, dat de R.L.V.D. alleen maar
adviezen geeft en dat de boer zelf zal moeten beslissen of hij dit
advies al dan niet op zal volgen.
Het veel geuite verwijt: de R.L.V.D.
heeft ons intensivering aangeraden en nu
wil de regering produktiebeperking, is
op zichzezlf wel begrijpelijk doch zeker
niet houdbaar.
Inderdaad gingen in de afgelopen jaren
vrijwel alle adviezen in de richting van
een intensievere bedrijfsvoering. Deze
adviezen zijn door de praktijk vrijwillig
opgevolgd, en dat was ook begrijpelijk,
omdat er voor velen direct financieël
voordeel inzat. Hierover kan men de
R.L.V.D. dan ook moeilijk een verwijt
maken.
Nog maar enkele dagen. en het is donderdag 6 november: \X
Bolletongersdei 1958 in Bolsward.
Deze jaarlijkse hoogtijdag, voortzetting van een oude waardevolle «Jw
traditie, is wel een van de belangrijkste ontmoetings- en trefdagen ff
van het gehele jaar voor de bevolking uit de wijde omgeving van
Bolsward, jong en oud, en de Bolswarder bevolking zelf. Deze
dag maakt duidelijk de onverbreekbare banden tussen stad en plat-
teland. Vaak heeft men het over de banden en doet men er een
beroep op, maar op deze hoogtijdag wordt dit samengaan tussen U
stad en platteland volkomen beleefd.
U zult allen ongetwijfeld reeds gelezen hebben het programma voor
deze dag, afgedrukt in het Bolswards Nieuwsblad van 31 oktober
j.l. Ik zou U willen aanraden, dit programma nog eens goed door
te lezen. U zult het met mij eens zijn: het is, dank zij de goede ff
zorgen van Marktcommissie, W. A. C. en andere instanties, een l l
programma, dat klinkt als een klok. Van de vroege morgen tot de
late avond zullen allen, zowel onze gasten van buiten Bolsward \X
als de inwoners van Bolsward zelf, van dit smaakvolle en fraaie A
programma kunnen genieten. W
Ik nodig U dan ook gaarne uit wijde omgeving uit Bolletongersdei ff
1958 in Bolsward te komen meevieren. Bolsward zal U allen harte-
lijk ontvangen, zal Uw bezoek ten zeerste op prijs stellen, zal zijn
schoonste carillonklanken over Uw hoofden uitstorten. £27
Wat U, die buiten Bolsward woont, slechts heeft te doen is: te W
komen in grote drommen met Uw onafscheidelijke goede humeur ff
en met uw hartelijke vriendschap voor onze stad.
Aan allen: een hartelijk welkom aan de voet
Martinitoren
wier
eigners hawwe dizze
t waernom.
stik ünder-
praktyske libbenswiisheit op-
binne bigoun mei eigen lan
it technysk mooglik wie, soe dit
mj
tal partikuliere polders
mar i
boer seis
gans
11L.
bigoun mei eigen lan
ly de ideale tastan wêze. It greate
is dUs gjin skrik
in fvlsetaesje wurdich. Hwat ien
seis awaen kin, moatte gjin twa mei
to set. En as in stik as seis buorlju it
iens wurde, om meimekoar har lan to
bimeallen en hja dogge dat goed, dan
hannelje hja tige goed en fortsjinje hja
alle respekt. Hwant dizze minsken witte
krekt de aerd en eigenskippen fan har
lan, hja kinne üteraerd ek it beste bis jen
oft de bimealing goed wurket en hja
sille alles sa sunich en foardielich moog
lik dwaen, om't hja seis foar de kosten
stean. De boer moat hjir seis de leije ha.
Fanselssprekkend bin ik in foarstanner
fan it feit, dat hja by dizze eigen bimea
ling gjin skea oan oaren dwaen meije en
dat it dus torjuchte is, dat de Wet oan
Deputearre Steaten it tasicht en oan de
Steaten de goedkarring fan har reglemin-
ten opdroegen hat. Mar j immer hat it sa
west, dat de natuerlike en rjuchte wei
wie, dat de bilanghawwenden seis earst
fanwegen komme en dogge, hwat hja
rjuchtens en billik dwaen moatte.
Dat der fan it Provinsiael bistjür soms
yngrypt wurde moat, om’t it algemien
bilang yn in bipaelde hoeke net yn acht
nomm.en wurdt, is in korreksje op it
insident, mar gjin regel.
Dat der yn bipaelde omstannichheden
fan hegerhan ynfloed ütoefene wu-dt om
minder goede situaesjes to forbetterjen,
kin ik ek ynskikke. Hja moatte it parti-
kulier initiatyf ündersteune en foarljocht-
sje as dat nedich liket, mar hja sille der
om tinke moatte, dat hja de earstrjucht-
hawwenden net oan ’e kant reagje. De
plannen ta forbettering moatte fan ün-
deren op bifoardere wurde, fan üt it bi
steande en net fan boppen óf oplein
wurde. As de hear de Haan it dêrmei
ris iens wurde koe, soe der hiel hwat
ünrêst yn boereformiddens fordwine. En
neffens myn oertsjüging soe ek in tech
nysk man as by hjirfoar wol each hawwe
kinne
