DE WONDERLIJKE VACANTIEREIS VAN KONING HOESSEIN Qabe Skroar us hjoed p 7 to sizzen Regering wil karakter Raad van State niet veranderen Buitenlands Overzicht Nasser en zijn Soedandam en Zilveren filmpjes STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Overeenstemming tussen Amerika Euratom over kernenergie No. 89 VRIJDAG 14 NOVEMBER 1958 54e JAARGANG Hwat hat KAMEROVERZICHT Zuivere korte tabak 15 cent per half KONING HOESSEIN WEER TERUG IN AMMAN NOBELPRIJS VOOR DE VREDE AAN BELGISCHE PATER TOEGEKEND vloog terug speciale zitting Dit is een archieffoto 77 Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres; Marktstraat 13 Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) irachten in het Midden waarmee F rekening schijnt te hebben gehouden tff - ‘ff trok, doch het is maar een wankel even- de de Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededeli. gen dubbe tarief Handelsadvertenties bij contract reductie van de begroting van door de eerste spre- Bolswards Nieuwslil Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong's Nieuwsblad aan wie de Nobelprijs van fordanië, die voor een vakantie van drie weken, met Europa onderweg was, werd door Syrische Migs onder jonge koning wist echter te ontsnappen en vloog terug 'Amman. Overal braken volksfeesten uit om de behouden terugkeer l een olitieke gezichtshoek leze benadering van 'i maar ze be looft toch weinig succes. De Russen zijn propaganda dan op zaken doen. Als propaganda Berlijn Binnenlandse zaken. Hoewel het een goed gebruik is dat men in de Tweede Kamer voorzichtig is met het indienen van moties kan men niet zeggen, dat onze volksvertegenwoordi gers zich de laatste weken aan dit ge bruik houden. Bij de behandeling van de begroting van landbouw, visserij en voedselvoorziening werden vijf moties ingediend, terwijl minister Struycken, binnenlandse zaken, publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie en bezitsvorming, vier voorstellen van orde te slikken kreeg. En Wat de kwestie der kernenergie be treft zij nog vermeld dat thans de overeenkomst tussen de Ver. Staten en de landen van Euratom tot stand gekomen is waardoor Amerikaanse kennis en ervaring op het gebied der kernenergie voor vreedzame doeleinden ter beschikking van Euratom (West Duitsland, Frank rijk, Italië en de Benelux) zal ko men. 2e week november 1933. Ondergetekende maakt bekend, dat hij een rouwkoets heeft aangeschaft en zich beleefd houdt aanbevolen. Vraagt prijs opgaaf. Overal te ontbieden. Aanbeve lend A. Dijkstra, Bolsward. Te huur woning aan de Verversstraat. Te bevragen bij bouwcommissie St. Jozef voor f 1.25 per week. Wij leveren voor f 45,2 fauteuils, 4 stoelen, 1 eiken tafel en 1 eiken dres soir. Koning Hoessein van Jordanië zou deze week met vakantie gaan. Uit zijn omgeving werd gemeld, dat hij drie weken aan sport zou gaan doen in Europa, maar heel wat commentatoren spraken het vermoeden uit, dat de koning niet meer naar zijn land zou terugkeren. Nu de Britse troepen Jordanië hebben verlaten, zou hij, uit vrees voor een herhaling van het gebeurde in Irak, waar de koning, Hoes- seins neef, werd vermoord een veilig toevlucht in Europa hebben willen zoeken. Hij zou een pro-Nasser revolutie hebben gevreesd en het Egyptische leger zou, onder het voorwendsel dat Israël Jor danië wilde binnenvallen de Egyptische bladen en radio hebben dat valse gerucht de laatste weken al maar door verspreid gereed staan naar Jordanië op te rukken. Er waren echter andere commentatoren die oordeelden dat een dergelijke vlucht helemaal niet in de aard van Hoessein lag en dat hij juist met zijn reis wilde demonstreren dat er rust in zijn land heerst en dat de pro-Nasser beweging is onderdrukt, de koning heeft daar trou wens genoeg aan gedaan want hij heeft honderden aanhangers van Nasser in zijn land laten opsluiten. Maar dat kan het gevaar voor een revolutionaire beweging in Jordanië toch niet geheel afwenden, tenslotte zijn er alleen al honderddui zenden Arabische vluchtelingen uit Pa lestina in Jordanië, die gaarne aan Nas sers oproep om dat land te verenigen met de Ver. Arabische Republiek zou den gehoorgeven. Maar volgens deze commentatoren koes terde Hoessein geen vrees dat het tij- Uit de Amerikaanse binnenlandse poli tiek verdient de enorme verkiezingsover winning der democratische partij nog even de aandacht. Men schrijft deze toe aan de grote werkloosheid, enz., waar door de machtige vakbonden het raad zaam achtten de zijde der democraten te kiezen, die op binnenlands politiek ter rein een meer vooruitstrevend program ma hebben dan de republikeinen. President Eisenhower en in het bijzon der vice-president Nixon zijn daarom de leiders der vakbonden fel te lijf gegaan en hebben gewaarschuwd dat op deze wijze tenslotte de vakbondleiders de Amerikaanse binnenlandse politiek zou den bepalen. De kiezers hebben zich van deze waarschuwingen niets aangetrokken en hebben de democraten gestemd en men beschouwt de uitslag daarorp ook mede als ’n grote persoonlijke nederlaag voor Nixon, die men al had gedood verfd als de republikeinse kandidaat voor het presidentschap in I960. Zijn kansen daarop zijn niet weinig verminderd, te meer omdat eigenlijk de enige republi- schap van de staat New York op zijn democratische tegenstander Harriman veroverde. Rockefeller bleek zeer popu lair en ook hij maakt nu kans de kan didaat der republikeinen voor de opvol ging van Eisenhower te worden. De Indonesische minister van buiten landse zaken Subandrio heeft dezer da gen te Seattle, waar een conferentie van de landen van het Colombo-plan wordt gehouden, gesproken met Foster Dulles. Wat het resultaat van dit gesprek is ge weest weten we niet, het heeft o.a. over wapenaankopen gelopen. Soekarno heeft om Washington tevreden te stellen ver zekerd dat hij geen wapengeweld zal ge bruiken om Ned. Nieuw Guinea in bezit te krijgen, maar hoe denkt men in het zakelijke Amerika over de Indonesische nationalisatie van Nederlandse bedrij ven tegen een schadeloosstelling welke eerst betaald zal worden als Nederland Nw. Guinea aan Indonesië heeft afge staan Op Cyprus wordt de toestand steeds som berder, de moorden door Griekse terro risten op een aantal Britten gepleegd, heeft de Engelse opperbevelhebber aan leiding gegeven Engelse burgers op het eiland van wapens te voorzien. Het gaat hard tegen hard. hem dus in stand moeten houden. Wel vond de heer Oud de afdeling „geschil len van bestuur” van de Raad van State bijzonder belangrijk. Prof. Romme was het met deze zienswij ze bepaald oneens. Hij achtte de Raad van State een zeer waardevol adviesor gaan tussen de ministers en de Koningin. Als minister van sociale zaken had hij dat ervaren. pond. J. Fokkema, Bolsward. De traditionele St. Maartensdag gaf weer zijn bekende rondegang met verlichte lampions. Het is een oude traditie, die telkens weer opnieuw de ouderen door haar algemene deelneming imponeert. Moge dit oude folklore voor Bolsward nog lang behouden blijven. De 90-jarige heer Draisma de Vries, oud- burgemeester van Franekeradeel ziet men in de omgeving van Bolsward nog ge regeld jagen. Nog menig haasje wordt door deze Nimrod neergelegd. De Russen hebben een trein uitgevonden, die niet op wielen, maar op kogels, loopt. De snelheid is 300 km per uur. Deze uitvinding zal wellicht een algehele ommekeer in het railvervoerswezen te weeg brengen. Koning Hoessein een vliegtuig naar vuur genomen. De naar van koning Hoessein te vieren. Het parlement werd in bijeengeroepen. Foto; Twee onbekende Sjeiks betuigen Koning Hoessein bun loyaliteit. Wat de -conferentie over het voorkomen van overrompelingsaanvallen betreft, niettegenstaande president Eisenhower had bekend gemaakt dat Amerika op deze conferentie alleen wilde praten over de technische kant der kwestie, is de Russische delegatie er verschenen onder leiding van een belangrijk onderminister, kennelijk met de bedoeling aan de confe rentie een politieke draai te geven. Wat echter wel niet zal lukken. President Eisenhower heeft blijkbaar de kwestie net zo willen aanpakken als die der kernproeven. Deze zomer kwamen te Genève deskundigen van beide partijen bijeen om te onderzoeken of het tech nisch mogelijk was een controlesysteem op het houden van kernproeven te ont werpen. Toen de deskundigen een gun stig rapport uitbrachten volgde de poli tieke conferentie over de stopzetting der proeven, welke nu zo weinig opschiet. Eisenhower zou ook eerst uitgemaakt wil len zien of een praktisch systeem van controle te ontwerpen is waardoor over rompelingsaanvallen zouden kunnen wor- den gesignaleerd. keinse overwinnaar in deze verkiezingen Bereikt men in deze iets dan zou men de Nelson Rockefeller, die het gouverneur- kwestie vanuit de pol kunnen bekijken. De de kwestie schijnt praktisch j r< i t rv blijkbaar meer uit op p“; op zaken doen. Als propaganda kan men ook hun voorstel beschouwen geheel aan Oost Duitsland af te staan. Het*Westen zal daarin nooit toestemmen. Moskou tracht thans weet onrust in Euro pa te zaaien, ook met de bedoeling W. Duitsland onder druk te zetten om het te doen afzien van de aanschaffing van kernwapens. Of het conflict om Berlijn weer zo scherp zal worden als enige ja- ren geleden toen West Berlijn door een luchtbrug van alles moest worden voor zien, is een vraag welke thans niet kan worden beantwoord. De voorzitter van de socialistische Twee, de Kamerfractie, de heer Burger, heeft daarover aan minister Drees schriftelijke vragen gesteld. Daaruit kan men in de eerste plaats twijfel lezen over de vraag of een ex-minister, die om gezondheids redenen is afgetreden, wel geschikt is voor het lidmaatschap van de Raad van State. Deze vraag is gemakkelijk te be antwoorden, daar een lid van de Raad van State onder heel wat minder zware psychische druk staat dan een minister. Het ministerschap beweegt zich in „beleidssfeer”. Het lidmaatschap van Raad van State in de „adviessfeer”. En dat maakt een groot verschil uit. Maar in de tweede plaats vroeg de heer Burger of het staatsrechtelijk wel juist is, dat een afgetreden minister nog door hetzelfde kabinet wordt voorgedragen voor het lidmaatschap van de Raad van State. Daardoor wordt de indruk gewekt, dat een minister, die, om welke reden dan ook, niet meer tegen zijn taak op gewassen is, het beste kan aftreden als er een plaatsje in de Raad van State vrij is. Over dit Staatsrechtelijke probleem valt nog wel het één en ander te zeggen. De Tweede Kamer heeft dit dinsdagmid dag niet gedaan, omdat minister Drees de schriftelijke vragen nog niet heeft be antwoord. Het is een goed parlementair gebruik een zaak in zo'n geval niet eer der aan te snijden. De benoeming van de 38-jarige Drs. De Pous tot lid van de Raad van State is echter wel in het openbaar besproken. Prof. Romme sprak over „een bekwame jongeman” en over „een veelbelovende jongeling”. Hij vroeg zich echter af of het de bedoeling van de regering is het karakter van de Raad van State te wijzi gen. Minister Struycken was ’t met hem eens, dat dit college gevormd moet wor den door levenservaren, wijze mannen en vrouwen. Maar, zo zeide de minister, aan deze criteria kan ook een man van 38 jaar voldoen. Het ligt niet in het voornemen van de regering het karakter van de Raad van State te veranderen. Prof. Oud zou dat niet erg vinden. Hij schilderde dit Hoge College als een instituut waar men kan uitrusten. Het vergt zeker niet de gehele mens. De Raad van State is echter grond wettelijk voorgeschreven. De regering zal de oud-vicepremier van Irak, die hij ont sloeg en benoemde tot ambassadeur te Bonn om deze invloedrijke pro-Nasser- figuur kwijt te raken, doen arresteren. Aref nauwelijks te Bonn aangekomen, keerde direct weer terug, blijkbaar met de bedoeling iets tegen Kassem te on dernemen, maar die liet hem direct op sluiten. Met Israël en Irak tegen Nasser, zou er dus eigenlijk thans een soort evenwicht van ki Oosten bestaan, .waarmee Engeland ook rekening schijnt te hebben gehouden toen het zijn troepien uit Jordanië terug trok, doch het is maar een wankel even wicht, vooral omdat de toestand in Irak nog vrij onzeker schijnt te zijn; er is een vrij sterke pro-Nasser stemming in dat land, waarom Kassem het ook raadzaam geacht heeft de soldijen van het leger aanzienlijk te verhogen om dit op zijn hand te houden. In een onzer vorige overzichten hebben we er op gewezen dat de terugkeer van een Koerden-stamhoofd uit Moskou naar Irak ook onrust in dat land kan veroor zaken. De N. R. Crt. wees er dezer dagen op dat de Russen mogelijk ook onder de Koerden in Perzië, grenzend aan Irak, aan het stoken zijn. ferheid onthouden van nu Fjouwer bern: twa jonges en twa famkes is in rikeljus winsk. bij de behandeling justitie werd reeds ker, de heer Van Doorn, een motie aan- gekondigd over de spijtoptanten. Al deze moties duiden op een zekere on gerustheid, maar het aantal wordt lang zamerhand zo groot, dat de ministers er amper nog onder gebukt kunnen gaan. Dat minister Struycken zich gesteld zag tegen vier moties mm niet onverwacht, daar de vice-premier nu niet bepaald een wit voetje bij de Kamerleden heeft. De minister heeft echter nog de tijd deze indruk weg te vagen en uit het wetge vend programma, dat hij aan de Kamer voorlegde, blijkt ook wel dat hij dit van plan is. Zo heeft hij aangekondigd, dat er naar gestreefd wordt de noodwacht- plicht voor dienstplichtigen zonder mobi- lisatiebestemming op 1 februari voor de volgende getneentekringen in te voeren; Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Vel- sen-Beverwijk, Dordrecht, Amersfoort, Groningen en de oude mijnstreek. Verder heeft de minister van binnen landse zaken, bij de behandeling van zijn begroting, in de Tweede Kamer medege deeld, dat hij zijn denkbeelden over de subsidiëring kerkbouw heeft neergelegd in een nota aan de ministerraad. Een be slissing over deze kwestie zal dus waar schijnlijk niet al te lang meer uitblijven. Minister Struycken hoopt volgend jaar een ontwerp-Kampeerwet en een ont- werp-Pensioenwet te kunnen indienen. Het ontwerp voor een nieuwe provincie wet is de ministerraad reeds gepasseerd. Dat er gesproken kan worden van een achterstand in de salariëring van de mid delbare ambtenaren geloofde minister Struycken niet. Het overleg over deze sa lariëring is weer begonnen en de be windsman beloofde open te staan voor de argumentatie van de ambtenaren-bon- den. Om misverstanden te voorkomen waarschuwde hij echter, dat hier niet zijn persoonlijk, maar kabinetsbeleid aan de orde is. Een motie van de heer Blom, waarin het oordeel werd uitgesproken, dat voortzet ting van de onderhandelingen op basis van de salarisvoorstellen der samenwer kende centrales van overheidspersoneel gewenst is, werd, na toezegging van de bewindsman verworpen met 51 tegen 78 stemmen. Voor stemden de socialisten, communisten en de heren Zwanikken en Weyters (k.v.p.). Ook over onze „probleem-gebieden” is tijdens deze begrotingsbehandeling het nodige gezegd. Daarover werden twee moties ingediend, die beide werden aan genomen. De eerste was een motie van de heer Franssen (soc.), waarin de regering werd uitgenodigd royaal te zijn, zolang er geen andere regeling is getroffen, voor de beoordeling van de aanvragen van de gemeenten in de probleem-gebieden. Te gen deze motie stemden de k.v.p. en v.v.d., omdat er bij de huidige uitke ringen reeds met bijzondere omstandig heden rekening wordt gehouden. De tweede aangenomen motie was die van de heer Smallenbroek (a.r.), waarin de regering werd uitgenodigd om een ontwikkelingsfonds op te richten, waar uit, in overleg met Gedeputeerde Staten, de gemeenten in de probleemgebieden op doeltreffende wijze in de noodzake lijke behoeften kunnen voorzien. Deze motie werd bij zitten en opstaan aange nomen. Tegen stemde alleen de k.v.p.- fractie, omdat een regeling voor de pro bleemgebieden wordt getroffen in de nieuwe wet, die de financiële verhouding tussen rijk, provincie en gemeente regelt. Maar tenslotte is Hoessein toch in zijn land gebleven. Hij was met zijn vliegtuig op ges te gen, doch dit werd boven Syrisch gebied bescho ten en ook Egyptische jachtvlieg tuigen namen een dreigende hou- dinga aan. En daarom keerde Hoes sein naar zijn land terug en stelde zijn vakantie uit. Dat klinkt nogal onrustbarend, ook al omdat Hoessein met tegenmaatregelen heeft gedreigd. Maar hij kan niet veel doen. Als de koning tijdens zijn vlieg tocht gedood was, rekenden Egypte en Syrië kennelijk op binnenlandse moei lijkheden in Jordanië en mogelijk op de vrijwillige aansluiting van dat land bij de Ver. Arabische republiek. Maar nu Hoessein springlevend in zijn land is teruggekeerd liggen de zaken toch wat anders. Hoe aanlokkelijk de bezetting van Jordanië ook voor Nasser zou zijn, omdat dan de Ver. Arabische Republiek een aangesloten gebied zou vormen thans scheidt Jordanië Syrië nog van Egypte Nasser zou bij een aanval op Jordanië niet alleen te maken krijgen met het Jordaanse leger. Zijn optreden zou Israël onmiddellijk naar de wapens doen grijpen, de regering te Tel Aviv heeft daaraan geen twijfel gelaten; zij wil eventueel nu liever vechten om het bestaan van haar staat dan later als de Ver. Arabische republiek Israël in een tang heeft gegrepen. En ook een Arabische staat zou zich waarschijnlijk met de wapenen verzetten tegen Egypte’s poging tot machtsuitbrei ding, nl. Irak. Premier Kassem is een verklaard tegen stander van Nasser, misschien ook een concurrent van de Egyptenaar naar de leiding van de Arabische landen. En wellicht heeft hij er ook een hekel aan dat Nasser, als hij die leiding zou krij gen, in de rijkdommen welke de Ara bische landen die olievelden binnen hun grenzen hebben, verzamelen, ook de armere Arabische staten zou willen doen delen. Kassem heeft vorige week Aref, Men zou zich overigens kunnen voorstellen dat Nasser ook wat voorzichtig zal zijn met zijn ge stook, omdat hij als hij zijn Assoe- an-dam wil bouwen, toch de finan ciële hulp van het Westen behoeft. Hij heeft over die dam ook al ruzie met het naburige Soedan, dat be vreesd is dat als de dam gereed is, teveel Nijlwater voor de bevloeïing van de Egyptische velden zal wor den gebruikt en er te weinig be schikbaar zal blijven voor de Soe- danese. Bourguiba van Tunesië, die nu de ver klaarde vijand van Nasser is geworden, schijnt de Soedan te steunen. Overigens geeft de president en premier van Tune sië blijk van grote afhankelijk, hij heeft Frankrijk laten weten dat het zich niet heeft te bemoeien met zijn aankopen van wapenen in Engeland en Amerika en de Gaulle schijnt het Franse stand punt dat Londen en Washington eerst de Franse toestemming moesten hebben voor die leveranties, thans te hebben la ten vallen. Wat de Franse positie in Noord Afrika betreft zij nog gemeld dat de regering- de Gaulle in een pijnlijke situatie is ge raakt door het feit dat in Algerije als kandidaten voor de verkiezingen voor het Franse parlement alleen maar uiterst rechtse kolonialisten en Mohammedaanse meelopers van hen zijn gesteld. Algerië zendt 66 afgevaardigden naar het parle ment van wie 44 mohammedanen moe ten zijn. De Algerijnen hebben zich in overgrote meerde het stellen van kandidaten, en nu het de Gaulle niet gelukt is met de rebellen tot overeenstemming te komen en het leger evenmin zijn opdracht heeft kunnen uit voeren de rebellie neer te slaan is de Algerijnse politiek van de generaal in eerste instantie totaal mislukt. Er is nog niets opgelost in Algerije, de 66 ultra-rechtse afgevaardigden uit dat land in het nieuwe Franse parlement zul len hem daar een nieuw blok aan het been zijn om een liberale Algerijnse po litiek te voeren; de rebellen-regering te Kairo denkt er niet aan te accepteren wat de Gaulle heeft aangeboden, nl. te praten over een bestand, als hij ook niet over de onafhankelijkheid van Algerije wil spreken, en wil wapens kopen in de Ver. Staten en zo deze ze niet willen leveren in de Sovjetunie. Al met al een tegenvaller voor de Gaulle en een lelijke deuk in diens prestige. En op een slecht ogenblik, nu zich nog altijd de onder handelingen tussen de landen van de Euromarkt en van de vrijhandelszone voortslepen, waarin Frankrijk, zoals wij in een onzer vorige overzichten schreven, zo’n belangrijke en voor Nederland niet bepaald prettige rol speelt. Wij zullen er ditmaal niet verder op ingaan, maar willen toch één aspect noemen: de Fran sen willen, als zij genoegen nemen met de aansluiting van de vrijhandelszone bij de Euromarkt, wat niet zeker is men praat er over dat daarvoor nog wel een ontmoeting van de Franse, Engelse en Duitse premiers nodig zal zijn de produkten van Amerikaanse filialen in de landen van vrijhandelszone en Euro markt niet dezelfde voorrechten geven als de produkten van die landen zelf. En dat gaat juist in tegen het streven in Nederland om zich hier zoveel mogelijk Amerikaanse filialen te doen vestigen. Vermoedelijk zal dit Franse streven de verhouding tussen Amerika en Frankrijk niet ten goede komen, en ook de Engelsen zijn geprikkeld over de houding van Parijs jegens de vrijhandelszone. Op hun beurt zijn de Fransen ontevreden over het feit dat Amerika en Engeland niet willen meewerken om dit drietal ’n soort directoraat over de Navo te verze keren. Deze nieuwe verkoeling in de Franse betrekkingen met de grote part ners is vooral te betreuren nu er zulke belangrijke besprekingen met de tegen partij te Genève worden gevoerd. Op de conferentie over de stopzetting der kernproeven kibbelt men nog altijd over de opstelling der agenda. van de belgische pater Georges Pire, voor de vrede is toegekend. Bij de behandeling van de begroting van de „Hoge Colleges van Staat” in de Tweede Kamer werd plotseling een interessant debat gevoerd over de positie van onze Raad van State. Er zijn door de regering twee benoemingen in dit hoge college gedaan, die de nodige opschudding hebben verwekt. Allereerst werd de cud-minister van verkeer en waterstaat, Mr. J. Algera, tot lid van Raad van State benoemd. dens zijn afwezigheid tot een dergelijke uitbarsting zou komen. Hij meende zich tegen een staatsgreep verzekerd te heb ben door het regentschap tijdens zijn af wezigheid toe te vertrouwen aan een driemanschap dat hem trouw gezworen had waarin overigens vreemd genoeg geen der legeraanvoerders zat en dat het bestaande kabinet niet mocht ont slaan noch een ontslagaanvrage van het kabinet inwilligen. belangrijke bespreking: partij te Genève worde over

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1958 | | pagina 1