TEGEN DE ZEE
EN DEGELIJK GEHUISVEST
OOK IN FRIESLAND WORDT GEWERKT
AAN DE BEVEILIGING VAN HET LAND
Qabe Sk
üs hjoed p
to sizzen
roar
5!..
ju
«M
Zilveren filmpjes
Eerste kievitsei
gevonden
Fan de Martinytoer
Wimpy
a
Tj. de J.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
r
1
/i.
1
DINSDAG 10 MAART 1959
55eJAARGANG
No. 19
Hwat hat
Foto Boersma
PYT.
de dijk
de communisti-
DEMONSTRATIES TEN GUNSTE VAN DE SJAH.
Gevraagd
Men bidjert syn lok fakentiids
troch noch greater to winskjen.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
van belang aan de rondweg bij Witmar-
sum. Daar waar de weg naar Pingjutm
begint, zo ongeveer op de grens van de
greide- en bouwbedrijven, is reeds enige
maanden het loontrekkersbedrijf van de
Gebr. Haitsma gevestigd.
Bij de royale woning is een grote loods
gebouwd voor de stalling en revisie van
de talrijke tractoren, wagens en heel het
verdere arsenaal van landbouwmachines
voor zover deze niet ergens in Friesland
aan het werk zijn. Door de drukke werk
zaamheden was het niet mogelijk eerder
even rustig de tijd te vinden voor de
officiële opening van deze belangrijke
mijlpaal van dit nog jonge bedrijf.
Om half twee troonde burgemeester A.
Oosterhoff in vol ornaat boven op een
glimmende rode Fordson-tractor en ter
wijl talrijke boeren en tractorbestuurders
met een glimlach van: „zou ’t hem luk
ken”, toekeken, werd de deur van de
schuur vakkundig opengereden en kon
den de gasten de ruime met bloemen
versierde loods betreden. De „Calypso’s”
zorgden daar voor een gezellig muziekje
en men zat genoeglijk op de keurige stoe
len uit „It Kanxphüs” naar de diverse
sprekers te luisteren.
Burgemeester A. Oosterhoff sprak in het
bijzonder de gelukwensen van het Ge
meentebestuur uit met de totstandko
ming van dit nieuwe verblijf van dit
loonbedrijf, dat in amper acht jaar tot
een dergelijke omvang als nu is gegroeid.
Dit soort van loonbedrijf is de toekomst
voor de mechaniserende landbouw en het
hele plattelandsleven, dat vooral na de
oorlog geheel van aanzien verandert.
Vroeger wroette men met de handen in
de grond, nu laat men dit door de ma
chines doen. De jonge arbeiders krijgen,
doordat ze meer en meer met kostbare
zou
zee
zou
Pier, secretaris van de Bond van Agra
rische Loonbedrijven, het woord.
Ook deze spreker was van mening, dat
de toekomst van de agrarische samen
leving afhankelijk wordt van het loon
bedrijf mits dit goed geoutilleerd is en
verantwoorde tarieven weet te calcule
ren. De vaste kern van landarbeiders
vermindert en het einde van de mecha
nisatie is er zeker nog lang niet. Het
valt te betreuren, dat er nog te weinig
begrip en mogelijkheden zijn voor de
problemen, die de financiering van dit
materiaal stelt, zowel aan de boer en
zeker aan het loonbedrijf, doordat een
zeer snelle afschrijving noodzakelijk is
voor een gezond bedrijf.
Een vaste kern van boeren, waarvoor een
bepaald loonbedrijf werkt, is van groot
belang. Beiden weten dan, dat men op
elkaar kan rekenen. Dit geeft een goede
band tussen het loonbedrijf en de boer,
die elkaar niet meer kunnen missen.
In de pauzes tussen de sprekers verzorg
den „de Calypso’s” voor een gezellige
stemming, waartoe ook zeker de vlotte
bediening van het personeel van café
Steensma het hunne bijdroeg om het ge
heel te doen slagen.
Ook de heer Haije Haitsma zelf, kwam
nog aan het woord en op humoristische
wijze gaf hij even 'n schetsje hoe Schel-
te en Haije samen de eerste trekker
kochten en hun eerste „dongriderij” nu
acht jaar geleden, waaruit dit snel
groeiende bedrijf met zijn imposante
werktuigenpark is ontstaan.
Oek de uitgebreide „klantenkring” van
de tlebr. Haitsma liet zich niet onbe
tuigd. Namens de greidbperen sprak de
heer S. Heeres van Schraard, die zich
er in verheugde, dat het initiatief van
deze beide oud-Schraarders zo goed ge
slaagd is, dat er in deze omgeving geen
plaats is voor een coöperatief werktui-
gengebruik of zoals sommige theoretici
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Een Lun terse jonge
Wim Wagensveld,
morgen het eerste kievitsei
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
hoging
lingen en
men om het laatste stukje van het eens zo welvarende eiland Griend,
voor
ig komd. De Kr. Hus-
de oarloch mei foarse
opklommen ta ien fan de lie-
Zaterdagmiddag j.l. was het een drukte machines omgaan, ook meer het gevoel,
dat hen iets wordt toevertrouwd en voe
len daardoor meer verantwoording die
zij juist wensen.
Van hoe groot belang industrialisatie ook
is, Friesland is groot geworden door de
landbouw en veeteelt en deze basis moet
in ere gehouden worden.
Dit bedrijf is er toe .in staat. Het is er
op klaar om te dienen en heeft dat be
wezen. Boer en loonwerker beiden moe
ten oog hebben voor eikaars werk en
behoeften en rekening met elkaar hou
den, dan komen wij zo tot grotere bloei
van het hole platteland.
Als tweede spreker-kreeg de heer J. W.
op verrassingen laten aankomen, en dat
men nu
met
dat
van zo
2e week maart 1934.
De oudste kerk in het Kremlin zal wor
den afgebroken om plaats te maken voor
een nieuwe vleugel van de communisti
sche partij bureaux.
In Uw orgel of piano is meer stof, dan
in Uw gehele huis. Laten wij Uw instru
ment schoonmaken. Overal te ontbieden.
Timmers piano- en orgelhandel.
n gunste van de Sjah. De Sjah van Perzië heeft de laatste weken herhaal-
:lijk „aanvallen” uit Moskou moeten incasseren. De „Nationale dag”, welke
van de dag, waarop
het buitenland ging,
l een dienstmeisje met kinderen
kunnende omgaan.
Niet alleen in het zuiden van ons land wordt hard gewerkt om het
land te beveiligen tegen de zee. Ook in Friesland is dat het geval,
maar in dit gewest zijn de activiteiten van Waterstaat minder spec
taculair. Op de eilanden zijn er nog altijd mannen, die planten, maar
niet oogsten. Zij poten duinhelm opdat de duinen niet zullen ver
stuiven. Op Vlieland en Ameland wordt nog altijd gemanipuleerd
met bazaltblokken en in Harlingen is een bouwput gemaakt die het
begin vormt van de versterking van de zwakste schakel in de Friese
zeewering, die werd gevormd door de veel omstreden oude sluizen.
Op Terschelling wordt gewerkt aan de voorbereidingen voor de ver-
van de polderdijk en midden in de Waddenzee, tussen Har-
Terschelling zijn in het afgelopen jaar maatregelen geno-
----
de totale ondergang te behoeden.
Hiel Nederlan kin Wimpy.
Beuker üt Rotterdam.
Hwant om’t syn lot sa slim wie,
Hat elk it mei him to dwaen.
Nachts skriemde er op syn bedtsje,
It pynlik forwoune bern.
Hwerom slacht bang myn hertsje,
Ik bin bang foar heit en mem
Nou boartert lytse Wimpy
Yn it forsoargingshüs.
En mei syn skelle stimke,
Kraeit hy de blidens üt.
Oanfallich, niks forlegen.
Elkien haldt fan it bern.
Hy praet, laket en freget
Mar net om heit en mem
Men joech him slaen foar iten.
Mishannelihg elke dei,
Bigong' er lüd to kriten,
Hja skopten him ütewei.
Uren oanien opsluten,
Sunder in Ijochtglimp to sjen,
Hy is noait ienkear tute.
Bin dat in heit en mem
Viering 10 jarig bestaan CAB uitgesteld
tot 3 april.
In een vers te zingen door de Hitlerju-
gend in Duitsland komen de volgende
regels voor: „Wanneer het bloea van
de Joden aan het mes kleeft, dan gaat
het goed. Kameraden, kameraden, hangt
de Joden aan de wand.
Mr. C. P. M. Romme leider van de frac
tie van de R.K. Staatspartij te Amster
dam spreekt in de Doele te Bolsward
over „Wij en het facisme!”
Een Lunterse jongen, de 12-jarige
vond zondag
morgen het eerste kievitsei van dit
jaar. Maandagmorgen zou hij het
ei aan Koningin Juliana op paleis
Soestdijk aanbieden.
Meestal wordt het eerste kievitsei
omstreeks 20 maart gevonden.
Ondanks zijn jeugd is Wim Wa
gensveld al een kundig eierzoeker.
Vorig jaar raapte hij er tegen de
50 en in 1957 bracht hij het zelfs
tot een totaal van 69.
De afgelopen week observeerde
Wim een kievitspaar, dat vlak bij
zijn woning in een weiland aan de
Lage Veldweg huisvesting scheen
te zoeken. En inderdaad, toen hij
zondagmorgen weer op speurtocht
toog, trof hij het nest aan, dat
het eerste ei bevatte, aldus ,Het
Vrije Volk’.
Indien dit bericht juist is, zou
hiermee waarschijnlijk het ,rekord’
van 9 maart gebroken zijn.
Mei sin hawwe wy hjir nea praten oer
de plannen, dêr’t it bistjür fan de Lan-
bouskoalle fan de A.B.T.B. al in pear
jier mei dwaende wie om to kommen ta
modernisearing fan de oplieding. Nou't
lykwols de Ried okkerdeis terrein foar
dizze skoalle oan de A.B.T.B. forkoft
hat oan de aide Snitserdyk, kin elk witte,
dat hjir in hiele ntje skoalle komme sil,
towyl de bisteande gebouwen foar in
oar doel frijkomme. Moannen lang
hawwe de ryksdeskundigen neigien oft
der jit in kans wie om op it aide plak
de nije situaesje to skeppen mar it koe
dêr net. Nou is opdracht jown oan in
architekt om in plan to meitsjen foar in
nij gebou, hwerby neist trije leslokalen,
in oerbliuwlokael, direksje en leararen-
keamers, ek in great lokael boud wurdt
om it ünderwiis yn hanfeardichheit en
fakfeardichheit jaen to kinnen. As dat
klear is, wurdt tagelyk oerskeakele op it
nije program, hwat foar dizze learlingen
ek folslein ünderwiis ynhaldt op fiif les
dagen yn ’e wike.
Sjocht men dit alles oer, dan is der alle
reden om alle lju, dy’t foar it tastan-
kommen fan dizze treflike situaesjes in
hüd fol wurk forset hawwe, tankber to
wêzen. Der sille net folie gemeenten
wêze, hwer’t it sa goed slagge is. De
direkte en yndirekte foardielen fan dit
ünderwiisaparaet binne great en jowe
alle hoop, dat nei it bikend- wurden fan
it program Zijlstra, it ek slagje sil de
wurkgelegenheit fan de stêd to forbet-
terjen. Hwant dat bliuwt it kardinale
punt foar de bloei fan de stêd en de bi-
wenberheit fan dizze hiele krite. De op
lieding is of komt yn oarder, mar hja
kriget earst har folie bitsjutting, as de
ald-learlingen foar in bilangryk diel ek
hjir oan ’e slach komme kinne. Utwrei-
ding fan de bisteande en oanlüken fan
nije bidriuwen, der sil alles, mar dan ek
alles op setten wurde moatte. Dêrtroch
allinnich bynt men de minsken oan har
gea en stêd. Dat it gemeentebistjür it
dêrmei foar hündert persint iens is, wis
ten wy wol, mar is forline wike jitteris
düdlik makke troch it bineamen fan in
aparte adyskommisje. Soks kin ü.m. wet
hwat meihelpe om alle biwenners skerp
foar eagen to setten, dat elts plak, dat
libje wol, bouwe moat oan syn takomst.
En dêr moat alleman hwat foar dwaen
wolle, om’t it üs mienskiplik bilang is,
dêr’t Boalsetr mei stiet en fait.
Né, lju dy’t by de bisten,
Lang net yn it skaed stean kin.
Wy dy’t it amper wisten,
Dat der sok tücn losrint.
Spitich, de giselroede
Is it strafrjocht hjir üntwend.
Yn dizze saek koe it noede.
Reitsje dy heit en mem
Door U het voordeel aan te wijzen.
En weet zijn waren aan te prijzen
Dan adverteert een zakeman
Want meestal als het even kan
Het vraag- en aanbodbord in huis
Dat is het Streekblad bij U thuis
De tuin aan het Laag Bolwerk te Bols
ward eigendom van de Ver. het Groene
Kruis is onderhands verkocht aan de
heer D. Hoogma, steenhouwer, alhier.
De tuin voorheen gebruikt voor het ku
ren van patiënten was voor dat doel on
geschikt geworden door de vestiging van
de vleesmeelfabriek in de onmiddellijke
nabijheid.
bewaren en er worden op Vlieland
slechts auto’s toegelaten waarvoor schrif
telijk toestemming is verleend.
i Slechts de ingang van Vlielands dorp
I kreeg een ander aanzien, door verhoging
van een coupure, maar daaraan viel
niet te ontkomen.
Overigens wordt er ook aan de andere
kant van het eiland gewerkt.
Daar is een complete bitumenfabriek in
werking, die het materiaal levert voor
de afdekking van een serie strandhoof-
den, die moeten voorkomen, dat het
strand van Vlieland veel smaller
worden of dat wellicht eerlang de
door de duinen bij het Posthuis
breken.
wel willen, voor vrijwillige collectieve»
boerderijen.
Elk houdt nu zijn eigen vrijheid en toch
komt het werk goed en op tfjd voor
elkaar.
De heer A. Osinga, vertegenwoordiger
van de vele landbouwers, constateerde,
dat het loonbedrijf nu een grote zegen
voor de landbouw is om de produktivi-
teit per man op te voeren, want hoeveel
liefde men voor het boerenvak heeft, het
eindresultaat speelt ook zijn rol en het
werk komt, dank zij dit bedrijf, wel voor
elkaar.
Tot slot sprak nog de heer De Witte van
Bolsward, die zorgt, dat de Essotank op
het bedrijf van de Haitsma’s de machi
nes steeds volop van de juiste brandstof
voorziet.
Hierna kon men de diverse typen van
de werktuigen in werking zien op het
terrein, waar slechts een gedeelte kon
worden samengebracht, daar de andere
machines nog op het Kaatsplein stonden
of reeds in de Polder aan het werk wa
ren.
Het was een oorverdovend gedreun van
motoren, tractoren, kranen, combines,
mestverspreiders, transporteurs, grasop-
laders, hooiperper enz., die alle gelijk
tijdig in werking waren en zo een beeld
gaven van wat er in acht jaar tijd groei
de uit het initiatief van twee tengere
knapen, die hun tijd verstonden en niet
meer gewoon arbeider bij de boer wilden
blijven, maar met inzicht en kennis van
het landwerk de schouders er onder zet
ten en nu overal in de omtrek een be
grip zijn geworden.
Ook op de Waddeneilanden zijn er
nog altijd mannen, die planten, maar
niet oogsten. Zij planten duinhelm
om verstuiving tegen te gaan; in het
belang van de veiligheid
Geen van de werken, die momenteel in
Friesland onderhanden zijn, is zover ge
vorderd als de verbetering van
op Vlieland, die nagenoeg gereed is.
Het dorp van Vlieland, dat gedrongen
ligt tussen de duinen en de Waddenzee,
werd tegen de zee beschermd door een
omstreeks 1100 meter lange dijk, die in
1932 was verhoogd tot 4 meter boven
N.A.P., in verband met de verwachte
hogere vloedtoestand door de afsluiting
van de Zuiderzee.
Tijdens de rampnacht van 1953 en ook
nog daarna, bleek die dijk weer te laag.
In verband m.et de door de Deltacom
missie voor Vlieland aangegeven maat
gevende vloedhoogte van 4,70 meter bo
ven N.A.P., is die dijk nu verhoogd tot
vijf en een halve meter.
Verheugend is hierbij, dat Rijkswater
staat niet alleen rekening heeft gehou
den met de veiligheid, maar ook met
het aanzien van Vlielands dorp voor het
toerisme.
De- verzwaring van de dijk is uitgevoerd
aan de Waddenzeekant, waarmee werd
bereikt, dat de tuinen van de percelen
aan de dorpsstraat onaangetast bleven.
De tuinen, die dikwijls behoren tot pen
sions, spelen namelijk een rol bij het
toerisme.
Het pad over de kruin van de dijk, dat
mogelijkheden biedt tot een fraaie wan
deling langs de Wad, is aanmerkelijk
verbreed en zelfs voor auto’s berijdbaar
geworden.
Dat laatste maakt trouwens niet veel uit,
want het gemeentebestuur wil de rust
TANKBER, MAR NET FOLDIEN
It soe net rjocht wêze as wy hjir yn
Fryslan net tankber wiene foar de oan-
pak, dy’t de provinsje en de gemeenten
sjen litten hawwe om har gebiet hyltyd
better biwenber to meitsjen. Hwat is der
nei de oarloch al net forbettere yn de
wenningsituaesje, mei de elektrifikaesje,
mei de wetterlieding, mei de tillefoan,
mei de wegen, de kanalen en brêgen.
Hoefolle nije skoallen binne der al boud?
Nim de fjirtjin jier nei de oarloch en
set der deselde jierren fan foar de oar
loch ris neist. Dan sjocht men, dat der
nou dochs wol foargoed oanpakt is. Foar
de oarloch twa beukerskoallen, dy’t alle
beide al lang net oan de easken foldiene.
As plak foar de lytse bern folslein ün-
foldwaende. Mar elk wie bliid, dat hja
der wiene en seach de tokoarten mar
hwat oer de holle. Hwa’t op it heden
sjocht, hoe’t dizze situaesje forbettere
is, hoe’t nou alle bern yn romme, sinni-
ge, moderne lokaliteiten plak krije kinne,
moat earlik tajaen, dat dit boppe for-
wachting slagge is. Nim dêrneist de tref
like oanpak fan it technysk ünderwiis.
Hwat is der yn dy koarte jierren op dat
gebiet al hwat presteard. En dat yn in
plak, dat foar dit doel net geskikt achte
waerd en neffens de autoriteiten to ticht
by Snits lei om seis in technyske skoalle
to hawwen.
Nou binne der hfinderten leerlingen en
de skoalle is al fierst to lyts, hoe rojael
de saek ek oanpakt wie. Mei de H.B.S.
is it al krekt sa. Hwat in foarrjocht dat
sa’n ynstelling hjir komd is, hoefolle
bern kinne nou de middelbere oplieding
krije, dy’t oars net sa fier komd wiene.
De earste ald-learlingen sitte al in aer-
dich diel fan op de universiteiten, mei
in jier twa komme de earsten klear as
dokter, yngenieur, féarts, ekonoom of
doctorandus yn ien fan de folie witten-
skippen. Hwat in foarütgong foar de
Boalserter mienskip en de omkriten, dat
soks koe. Mar ek foar de famkes is der
in hiele forbettering komd. De Kr. Hüs-
haldskoalle is nei
slaggen
dende skoallen.
It feit, dat de oplieding foar leararessen
hjir oan forboun is, is dêrfan in düdlik
biwiis. Yn üs hiele ian binne mar seis
fan dy skoallen. En it wie in wichtich
en tige bilangryk barren, doe’t forline
jier de earste ploech mei gunstich rissel-
taet har akte as Hüshaldlerares hjir yn
Boalsert bihelle hawwe. It docht jin
deugd, dat al dizze trije skoallen, de
iene algemien, de oare R.K., de trêdde
Kristlik der drok mei dwaende binne
om de swetten fierder üt to lizzen, noch
mear mooglikheden to bieden en har
outillaezje fierder to forbetterjen. Dêr
neist hat de stêd op hiel folie terrein
troch de fêstiging fan leararen en leara
ressen kundige stipe krigen foar har kul-
turele en soasiale wurk. Yn tal fan for-
ienings treffe wy harren oan en alhoewol
de fêstiging mar inkelde jierren in feit
is, kin men de ynfloed fan dizze yntel-
lektuele boargers skoan fornimme. Wy
witte, dat de measten mei har direkte
taek al fakentiids drok biset binne, oaren
binne jit studearjende foar har promoas-
je of aktes, mar hoemear wy harren sjog-
ge yn it kulturele en soasiale wurk, hoe
leaver wy it ha.
Sünt inkelde wiken is men nou ek oan
de rounwei dwaende mei de tarieding
foar de bou fan in R.K. Hüshaldskoalle.
Troch it brüken fan in bipaeld systeem
hopet men dêr dizze simmer al mei klear
to kommen, sadat dan it nije skoaljier
fuort yn de nije skoalle fan ein setten
wurde kin. De nije Ulo-skoallen, sawol
de Gereformearde as de R.K. binne dan
fansels ek al klear, sadat it aide Hynste-
paed syn rest werom kriget. It is jam
mer, dat de iepenbiere skoalle, nou’t syn
plak oanwiisd is, jit net boppe-oan de
urgenty-list stiet. Ofsjoen fan it gebou
seis, wurdt de Wythearenstrjitte, alle
dagen mear, in plak dêr’t it foar bern
alhiel üngeskikt is en net sünder gefaer.
De vijf nieuwe strandhoofden, die het
totaal aantal hoofden langs Vlielands
strand op bijna zeventig brengen, zullen
41/2 miljoen gulden kosten, aan de ver
betering van de dijk is f 587,500,be
steed.
Ook op Ameland laat de zee niet af.
De afslag aan de zuidwestpunt zette in
1958 door, ondanks uitgebreide en kost
bare maatregelen, die hier gedurende de
afgelopen jaren werden getroffen.
Zo werd het noodzakelijk om opnieuw
een bezinking van ongeveer 23.000 vier
kante meter en voor een bedrag van
f 870.000,te leggen.
Het vlechten van zinkstokken is zo lang
zamerhand op Ameland en ook op Vlie
land, een vertrouwd beeld geworden.
Zonder zinkstokken doet men aan de
zeekant niet zoveel en een van de Slie-
drechters, die regelmtig op de eilanden
werken, antwoordde ons eens op de
vraag of de werkstukken /'an Sliedrech-
se faam de oplossing zouden vormen:
„Ach, ge kunt nooit weten, wat de zee
doet.
Dat weet men ook eigenlijk nergens
beter dan op de eilanden. Immers, ligt
er nu niet een zandbank, waar enkele
tientallen jaren geleden een diepe geul
voor
En,
van
Duizenden mensen hebben in Teheran op de „Nationale dag” gedemonstreerd
ten
deliji -
28 februari gehouden werd, was de zevende verjaardag
aanhangers van de Sjah verhinderden, dat hun vorst naar
yanwege de aktiviteiten van ex-premier Mossadegh.
het strand golfde?
groeit op de Vliehors, de Sahara
de Noordzee, niet maandenlang ’n
stuifdijk en sprinkt dan niet plotseling
de zee op om er een gat in te slaan?
De zee is onberekenbaar en daarom is
het verheugend, dat de technici het niet
ook in Harlingen is begonnen
de uitvoering van het sassenplan,
voor de beveiliging van Friesland
gtote betekenis is.
■Bs
