PRESIDENT EISENHOWER PLEEGDE OVERLEG VERJONGING VAN DE TWEEDE KAMER RM ft Qabe Skroar üs hjoed p 9 to sizzen I 1 Buitenlands Overzicht STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Voetbal Gouden filmpjes Wil Rusland proberen de vreemde troepen uit West-Duitsland weg te krijgen? Een nieuw begin - w 'Kr Ia - 55e JAARGANG VRIJDAG 13 MAART 1959 No. 20 Hwat hat Wy sjogge de dingen fakentiids net lyk as hja binne, mar lyk as wy binne. genoege Nu, de PIET. ONDERDEEL VAN DE NIEUWE „AUTOBAHN' dit regi- welke nog van Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres; Marktstraat 13 Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbe1 tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Bols wards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad Dat Nyassaland telt op 2.7 miljoen ne gers maar 7500 blanken, terwijl de ge- een lijvig dossier, dat door het kabinet Beel is opge- :men zijn daarin behan- de taak van De binnenlandse zorgen voor de re- gering-de Gaulle zijn stellig niet ge ringer dan de buitenlandse die naast de gemeenschappelijke met het ge hele Westen, zich vooral in Afrika voordoen. Daar heeft ook Enge land als centrum van het Gemene best de zijne met het neger-nationa- lisme, dat ook in de afgelopen over- zichtsperiode zich weer zo fel uitte in Nyassaland, onderdeel van de Centraal Afrikaanse federatie waar toe ook Rhodesi'é behoort. laten verrassen. Mocht dit al zo zijn, dan zou dit koren op de molen van Bolswar- dia zijn, die dan weer volop kanspaard zou worden, maar nogmaals, we geloven er niet in. In de zaterdagmiddagcompetitie is het pleit, wat betreft de onderste plaats, nu wel beslecht. Het Lemster C.V.V.O. ver loor in Ulst voor de twaalfde keer en daar slechts 1 wedstrijd gelijk werd ge speeld, is de gehele winst tot op heden zegge en schrijve 1 punt. Wel verloor ook de nog enigste concurrent Oever- zwaluwen met 6-1 van H.J.S.C., doch de Koudumers hebben reeds 7 winstpunten en daar Oeverzwaluwen nog 4 en CVVO 3 wedstrijden hebben te spelen, is het lot van laatstgenoemde wel bezegeld. Workum 2 zakte ook weer af, op eigen veld werd met 4-2 van Woudsend ver loren waardoor deze twee van plaats verwisselden. Voor a.s. zaterdag staat Bolswardia een uitwedstrijd te wachten tegen Oeverzwa luwen. Wanneer de voortekenen niet be driegen, zullen de groen-witten zich nog steviger op de tweede plaats gaan neste len. Het wil er bij ons tenminste niet in, dat, wanneer de zaken serieus worden aangepakt, de twee punten in Koudum zullen blijven. C.V.V.O. wacht nog steeds op haar eer ste overwinning en ook voor zaterdag zien we er voor de Lemsters nog steeds geen volle winst in. Hoogstens zal het op eigen terrein tegen Workum 2 een gelijk spel opleveren. Woudsend en Y. V. C. ontlopen elkaar niet veel, een gelijk spel lijkt ons hier de beste oplossing. De enigste wedstrijd die Heerenveense Boys verloor was tegen D. O. G., de Wolvegaasters wonnen thuis met 2-1. Nu wordt de returnontmoeting in Heeren- veen gespeeld en we verwachten niet, dat de boys zich voor de tweede maal zullen 2 e week maart 1909- Klokkengieterij van Bergen te Heiliger- lee heeft vastgesteld, dat het luiden van de klok in de stadhuistoren het gebouw doet trillen, hetgeen gevaarlijk kan zijn. Voorzieningen worden nodig geacht. De hooiprijzen stijgen met de dag. Ge perst hooi wordt reeds verkocht voor 2i/2 cent per l/2 kg. Door de lange stalperio- de wegens de voortdurende winter, wordt het hooi schaars. Al<w vermoedt hierachter nl. Rus sische bedoelingen de Amerikaanse en Engelse troepen uit WDuits land weg te krijgen. De Engelse oppositieleider Gaitskell vroeg in het Lagerhuis Macmillan of hij re delijkerwijs zeker was dat dit ge deelte van het communiqué instem ming zou ontmoeten bij de Weste lijke bondgenoten, waarop de pre mier antwoordde dat dit een van de zaken was die nog met de betrok ken landen besproken moesten wor den. Dames- en hinderhoeden, benevens hoed jes voor de Friese kap. Th. Postma, v.h. A. Veringa. Toen te Breda de grote torenklok één moest slaan, gaf hij 160 slagen, zodat menigeen dacht, dat de blijde verwach ting ten Paleize vervuld was en alom de vlaggen werden te voorschijn gehaald. De muziektent voor Frisia te Witmar- sum nadert zijn voltooiing. De wagen maker Kramer heeft er onder het wa kend oog van de gemeentearchitekt de laatste hand gelpgd. De tent zal zelfs in de provinciesteden haar weerga niet vin den. In de 4de klasse heeft M.K.V. het kam pioenschap voor het grijpen, als. van C.A.B. gewonnen wordt. Gaan de rood- witten echter met de eer strijken, dan moeten de Leeuwarders weer oppassen, daar hun voorsprong op rood-wit in dit geval dan nog slechts 1 punt bedraagt. Daar van deze strijd tussen de koplopers weinig definitiefs valt te zeggen, nemen we maar de gulden middenweg en hou den het dus op een gelijk spel. De strijd Oldeboorn-Udiros zal beslissen wie met Nieuweschoot in ieder geval voorlopig nog degradatie-kandidaat Voor de 3e klasse K.N.V.B. treedt R.E.S. thuis aan tegen haar oude rivaal W.Z.S. Aangezien beide partijen meestal vrijwel tegen elkaar opwegen, kan zondag a.s. een spannend partijtje voetbal tegemoet gezien worden. Daar we de blauw-wit- ten iets hoger aanslaan en zij bovendien het voordeel hebben van eigen terrein, houden we het op een kleine zege voor de R.E.S.ers. Voor Oosterwolde ziet het er nog niet rooskleurig uit nu een bezoek gebracht moet worden aan leider Olyphia. Het de gradatiespook zal door de mannen uit Oosterwolde dan ook wel niet op de vlucht geslagen worden. Voor Bergum geldt hetzelfde, een bezoek aan Nicator zal de Bergumers vast geen winst opleveren. Stanfries kan zich misschien enigszins uit de verdrukking werken, nu ze D.O.G. thuis ontvangen. De Wolvegaasters zijn er n.l. de laatste tijd volkomen uit en daar kan de thuisclub wellicht van pro fiteren. Steenwijk bijt de laatste tijd geducht van zich af en moet dan ook in staat worden geacht van G.A.V.C. te winnen. In de ontmoeting EmmeloordM.S.C. houden we het op de thuisclub. gebied te doen opnemen, de Russen be grepen best dat de levensomstandigheden in W. Berlijn daarmee niet verenigbaar waren. de tegenstanders bij uitstek van me, hebben gewonnen. De gemeenteraadsverkiezingen, door de herstemmingen a.s. zondag een verlengstuk krijgen, waren ook groot belang omdat de gemeenteraadsle den ook de kiesmannen zijn die de nieu we senaat van de vijfde republiek kiezen, een lichaam in het stelsel de Gaulle veel invloedrijker dan in dat van de vierde republiek. Het kan ook niet, zoals wel het geval is met de Nationale Vergade ring, worden ontbonden. Wat de cijfers van deze eerste ronde betreft, zij hebben inderdaad aangetoond dat de communis tische invloed in Frankrijk weer wassen de is, al kan die invloed thans langs de parlementaire weg niet in ware omvang tot uiting komen. De Unie voor de nieu we republiek, de partij die gaullistischer is dan de Gaulle zelf verloor overal, de socialisten schijnen zich te handhaven. egelmatige 99 komma zoveel pro- der stemmen op de favoriete kan hele federatie 7.2 miljoen negers op 300.000 blanken heeft. Blanken zitten vooral in Zuid Rhoctesië, waar ze aan dringen op een zeer scherp optreden te gen het neger-nationalisme en waar een deel der blanken zelfs voor aansluiting bij Zuid Afrika is om de apartheidspo litiek door te voeren. Men zegt zelfs dat de Z. Afrikaanse re gering gereed staat troepen naar de Cen traal Afrikaanse federatie te zenden om het neger-nationalisme te bedwingen. Dit alles vormt een vraagstuk dat Londen in de' grootste zorgen brengt en eigenlijk een zaak van het gehele Westen is. Zoals ook de opstand in Irak, welke terwijl wij dit schrijven, in ontwikkeling is. Practisch ieder, die kranten leest, wist dat er een opstand zou komen; premier Kassem scharrelde te veel tussen de beide invloedrijke groeperingen in zijn olierijk land, de Nasseriaanse en de communis tische, door, om te verwachten dat hij de vrede in zijn hand zou kunnen bewa ren. Moskou hoopte kennelijk op een communistische greep naar de macht, het Westen kon niet meer op een pro- Westelijke hopen en zou daarom graag genoegen nemen met een Nasseriaanse. Nu, de laatste is het geworden, stellig met inspiratie van de heer Nasser zelf. De uitslag is thans nog zeer onzeker, maar als de partij van Nasser zegeviert in Irak, kan er ook allerlei narigheid voor het Westen van komen. Want dan wint het pro Arabisme en zal Irak zich allicht aansluiten bij de Ver. Arabische Republiek van Nasser, is Kassem als te genspeler van Nasser van de baan en wordt de positie van Jordanië en Liba non gevaarlijk en zal men zich in Israël ook niet prettiger gaan gevoelen. President Eisenhower heeft niet alleen met de Amerikaanse veilig heidsraad, die hij in uren van echt of vermeend gevaar voor de natie moet raadplegen, over de Berlijnse en Duitse kwestie overlegd, maar ook met de leiders van de beide fracties, de republikeinse en de de mocratische, van beide huizen van het Congres. Geheel eens met de president over de aan te nemen houding waren alle democratische senatoren het niet. Zij vonden dat de president, die thans de zaak- Berlijn en Duitsland persoonlijk in handen heeft genomen, scherp stelling tegenover de Russen moet nemen en het ook aan militair vertoon niet moest laten ontbreken. Verleden week heeft de Tweede Kamer voor de laatste maal in haar huidige samenstelling vergaderd. Na de verkiezingen zal een nieuwe Kamer bijeenkomen en het staat wel vast, dat een aantal personen dan van het politieke toneel zal zijn verdwenen. Hoeveel dit er zullen zijn, is op het moment, dat wij dit overzicht moesten schrijven, uiter aard nog niet bekend. Dat is voor een zeer belangrijk deel afhankelijk van de verkiezingsuitslag. Honderd vijftig kamerleden wonnen de verkiezingsrace allen lachen vast tevreden misschien houden ze wel feest nou wij zien graag blijde mensen bij de ingang van de poort geven we meteen de wensen van hun president hier door. Kortenhorst zou dikwijls vragen sprekers worden zeer begeerd toe ga het wat vlotter wagen alles lezen is verkeerd toe houd eens een echte rede uitgesproken voor de vuist ik was tot dusver niet tevreden vroeger had je meneer Duys. Die was met talent gezegend enkelen weten ”t nog misschien hij sprak soms een uur of negen zonder op 't papier te zien dan blijven de hoorders wakker toe neem er een voorbeeld aan eerlijk waar, ik noem het stakkers die steeds stijf, te lezen staan. Honderd vijftig Kamerleden krijgen nu een nieuwe kans sprekers, het papier gemeden kom wie toont, ik ben wat mans? Lezen voortaan uit de boze neem geen papperassen mee. Heren jullie zijt gekozen stem de president tevrée. Hij krijgt daar straks alle gelegenheid voor als hij dezer dagen naar Washing ton en Ottawa gaat om aan de Ameri kaanse regering verslag uit te brengen over zijn reis naar Moskou. Thans is hij in Frankrijk en W. Duits land om met de staatslieden daar te over leggen. Maar Adenauer was al direct zo van die zinsnede in het communiqué ge schrokken, dat hij onmiddellijk naar Frankrijk reisde voor een gesprek met de Gaulle. Het resultaat van dat overleg is geheim gehouden, maar uit latere mede delingen te Bonn is wel gebleken dat Adenauer steun heeft gekregen van de Gaulle voor zijn standpunt dat een mi litaire uitdunning in W. Duitsland onder de gegeven omstandigheden geen onder werp van een gesprek op een eventuele minister-conferentie zou kunnen zijn als deze conferentie zich, zoals de Russen willen, alleen zal beperken tot de Ber lijnse en Duitse kwesties. Dat wil trouwens Eisenhower ook niet. Hij schijnt er tegen te zijn dat Polen en Tsjecho Slowakije deelnemen aan een eventueel gesprek over Berlijn en Duits land, wel zou dat het geval zijn als kwes ties als de Europese veiligheid aan de orde komen. Chroesjtsjew is intussen in Oost Duits land en tracht aan te pappen met West Duitse politici, speciaal soc. democra ten die in oppositie zijn tegen Adenauer. Zo sprak hij met Ollenhauer, de leider der W. Duitse soc. democraten; Brandt, de burgemeester van W. Berlijn weiger de een onderhoud. En de Oost Duitse premier Otto Grotewohl heeft verklaard dat Oost Duitsland er niet toe zal over gaan West Berlijn te blokkeren, wat de vrede in gevaar zou brengen, als Rus land zijn bevoegdheden in Berlijn over draagt aan Oost Duitsland. Chroesjtsjew heeft ook verklaard dat als er een ministers-conferentie komt hij niet zal vasthouden aan de beruchte datum van 27 mei en zou ook geen bezwaar hebben tegen legering van een beperkt aantal geallieerde troepen of troepen der Ver. Naties in West Berlijn als het Rus sische voorstel wordt aangenomen. Te gen geallieerde troepen heeft het Wes ten echter bezwaar, omdat daarbij ook Russische troepen zouden zijn en de Sovjet-unie dus daardoor ook vaste voet in W. Berlijn zou krijgen. Chroesjtsjew heeft ook gezegd dat Moskou niet zou streven W. Berlijn in het Oost Duitse Kame’r haar bestaan niet onnodig lang heeft gerekt. Trouwens de meeste Ka merleden hadden de tijd niet meer om te vergaderen. Zij zijn avond aan avond op pad geweest. Het merkwaardige feit heeft zich voorgedaan, dat vrijwel alle partijen zich konden beroemen op een behoorlijk vergaderbezoek. Eèn bewijs, dat de crisis van de 11de december toch bij ons volk heeft aangeslagen. Nu moet echter blijken of het uitschrij ven van vervroegde verkiezingen een goede greep is geweest. Worden de na tionale problemen daardoor inderdaad opgelost of zijn ze slechts verschoven? Deze vraag zal spoedig beantwoord moe ten worden. De kabinetsformateur krijgt de beschik king over een lijvig nu demissionaire k: steld. Alle problei deld en het, is de taak van de formateur om daaruit een program te distilleren. Op dat program zal hij de ministers moeten aantrekken. De problemen, alleen al in het economische, sociale en finan ciële vlak (de verdeling van de vrijge komen economische ruimte), zijn echter dermate ingewikkeld, dat men aanneemt, dat de nieuwe formateur ongeveer een week nodig zal hebben om zijn program in gereedheid te brengen. We wachten met spanning af. Met enige overdrijving kan men stellen, dat deze formatie of drie weken of drie maanden zal duren. Het jaar 1956 heeft echter geleerd, dat een te lange formatie schadelijk is voor de democratie. Wellicht dat de fracties daarvan het een en ander hebben ge leerd. Bij Waldaschaff in de Westduitse Spessart is men druk bezig met de bouw van een viadukt in de nieuwe „Autobahn” Frankfort-Wuerzburg-Neurenberg. Het weggedeelte, waarvan dit viadukt deel uitmaakt van Stockstadt naar Rohr- brunn is dertig kilometer lang en als alles naar wens ver loopt zullen in I960 de auto’s over het betonnen lint kunnen razen. Met de bouw van het hierbij afgebeelde viadukt zijn tien miljoen Marken gemoeid De democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Rayburn, drong er daarentegen op aan naarstig naar een compromis te zoeken. President Eisen hower schijnt wel van plan zekere maat regelen te nemen om de Amerikaanse militaire macht in uiterste staat van pa raatheid te brengen, maar spectaculair schijnen die maatregelen niet te zullen worden. Sommige Amerikaanse politici van de mocratische huize hebben aangedrongen op een min of meer symbolische zending van meer Amerikaanse troepen naar Eu ropa, die niet noodzakelijk in West- Duitsland behoefden te worden gelegerd, om Chroesjtsjew duidelijk te maken dat hij er niet in zal slagen de Amerikanen uit Europa te verdrijven, wat men een der bedoelingen van Moskou acht. Want de Russen hopen met een betrekkelijk minimale inspanning een maximum aan resultaat te bereiken. Zij hopen dat ten slotte onder Russische druk en dreige menten een of meer der Westelijke part ners door de knieën zal gaan en op toe geven in de Berlijnse kwestie zal aan dringen, waarvan het gevolg dan weer zou kunnen zijn dat West Duitsland uit de Nato zou treden en de buitenlandse troepen dat land zouden moeten ver laten. i Hoewel stellig de standpunten van de Westelijke bondgenoten elkaar na het bezoek van Macmillan aan Moskou meer zijn genaderd, heerst er toch in Amerika en dalr niet alleen, zeker onbehagen over de zinsnede in het Russisch-Engels communiqué, waarin gesuggereerd wordt dat er eens gepraat kan worden over een militaire „uitdunning”, d.w.z. een ver mindering van de troepen, in Midden Europa. Al met al worden er heel wal woor den gewijd aan dit vraagstuk, nu eens weinig dan weer meer bemoe digende en we zullen de minister conferentie wel eerst moeten af wachten voor we zeker weten of we een goede of ongustige politieke zomer tegemoet gaan. Men put ook wat hoop uit het feit dat Chroesjtsjew in de gesprekken met de Engelse premier ook sterke nadruk heeft gelegd op uitbreiding van de handel tus sen Oost en West. De heer Chroesjtsjew heeft zich zelf zelfs zover overwonnen dat hij niet alleen bij de W. Duitse soc. dem., maar ook bij de W. Duitse kapita listen troost zocht. Bij de stand van de groot kapitalist Krupp op de Leipziger Messe bracht hij met een glas cognac een toost uit op Al fred Krupp, die trouwens niet aanwezig was maar wie door de anderde wel aan wezige directeuren de beste wensen van de Russische premier voor het concern Krupp zouden worden overgebracht. Het is overigens niet de eerste keer dat de Russen West Duitse industrie trach ten te winnen voor het medewerken aan de opbouw van de Sovjetunie, in de hoop dat deze druk op de W. Duitse re gering zal oefenen politiek soepeler te genover Moskou te zijn. Ook Engeland krijgt trouwens een aan tal belangrijke orders. Kennelijk heeft de Russische economie behoefte aan deze handelsuitbreiding en als er een conflict zou uitbreken zou er helemaal geen han del meer zijn. De Russen zijn thans be zig de levensstandaard van hun volk op te voeren en hebben daarvoor allerlei machines en produkten van het Westen nodig willen ze het snel doen. Of „ze kere onregelmatigheden” aan het licht gekomen in een aantal Russische ge meenten bij de raadsverkiezingen ver band houden met plaatselijke ontevre denheid van de Russen over hun huidige levensstandaard is niet te zeggen. Wat voor onregelmatigheden het zijn weten we zelfs niet. Kan het echter zijn dat de re; cent c didaten nu eens niet uit de bus kwamen en een aantal kiezers zich heeft verstout uiting te geven aan heimelijke ontevre denheid met de gang van zaken? Maar ongeacht deze uitslag zullen tien Tweede Kamerleden niet meer terugke ren. Het zijn de heren Boekhoven (arb.), Van den Born (arb.), Fokkema (a.r), Gerbrandy (a.r.), Groen k.v.p.), Krol (c.h.), mevrouw Ploeg-Ploeg (arb.), de heren Stufkens (arb.), Van der Weyden (k.v.p.), en Van der Zaal (a.r.). De meest bekende scheidende politicus is ongetwijfeld de minister van Staat, prof. Gerbrandy, die men de held van Lon den zou kunnen noemen. Hoe men ook over zijn na-oorlogse politiek optreden mag denken, voor vriend en vijand staat het vast, dat deze meeslepende spreker door zijn houding in de oorlogsjaren het gehele volk aan zich heeft verplicht. Gerbrandy had na de oorlog een rustig leven kunnen hebben. Hij had kunnen teren op zijn roem en hij had het vader land op belangrijke plaatsen in alle rust kunnen dien, bijv, in de Raad van State. Maar dat heeft hij niet gewild. Prof. Gerbrandy ging in de oppositie tegen het regeringsbeleid t.o.v. Indonesië. Hij koos de strijd en hij deed dat op een typisch Engelse manier. De Kamer heeft daaraan moeten wennen, maar toch waar deerde men deze strijder, die zijn vecht lust wist te paren aan grote humor en welsprekendheid. Zo wordt de Tweede Kamer langzamer- len, dat toch altijd weer dezelfde J waar. Van de 100 leden, die bij de eerste verkiezingen in 1946 werden gekozen, zijn er nu nog ten hoogste 39 over. Het verloop is dus vrij groot. Dat kan de democratie slechts ten goede komen. Voorzitter Kortenhorst heeft in zijn af- yolge van de crisis en de ontbinding op dit moment nog een ver- aging in de werkzaamheden is opge lden. Zonder zich te wagen in „de mysterieuze doolhof” van de kabinets- vorming hoopte hij, dat de crisistoestand niet al te lang zou duren, omdat anders het parlementaire werk wel achterop zou geraken. Er wachten nl. nog enige be langrijke wetsontwerpen op afhandeling: de wijziging van de middelbaaronder- wijswet, de herziening van het kinder strafrecht, de wetsontwerpen op de die renbescherming en de ruimtelijke orde ning en de woningwet. Ook zijn de omroepwet en de dienst plichtwet bijna rijp voor behandeling. Voorzitter Kortenhorst sprak dan ook de hoop uit, dat de nieuwgekozen Ka mer haar normale werkzaamheden bin nen niet al te lange tijd zal kunnen be ginnen en dat zij nog gedurende de len temaanden en een deel van de zomer de te vrezen achterstand zal kunnen inlopen. Of dat zal lukken is voor ons echter een vraag, omdat de nieuwe ministers wel enige tijd nodig zullen hebben om zich in te werken. De laatste vergaderingen van de Tweede Kamer stonden wel sterk in het teken van de verkiezingsstrijd. Dat is bijvoor beeld gebleken bij de interpellatie Ne- derhorst over het kolenvraagstuk. Wat dat betreft is het goed geweest, dat de hand verjongd. Men hoort vaak vertel len, dat toch altijd weer dezelfde „man netjes” terugkomen. Maar dat is niet verkiezingen in 1946 werden gekozen, nog ten hoogste 39 over. Het democratie slechts ten goede komen. •»«-.« scheidsrede geconstateerd, dat er tenge- en de ontbinding van de Kamer tra; tri Van verkiezingen gesproken. In Frank- de gemeenteraadsverkiezingen afge- i van de der tien allergrootste steden zijn volledig vergelijkba; verki gens het stelsel der rijk heeft zich zondag de eerste ronde van speeld. Alleen de uitslagen ■gelijkbaar met die van de parlements- kiezingen omdat alleen daar nog vol- evenredige vertegen woordiging wordt gestemd, terwijl in de kleinere gemeenten de absolute meerder heid beslist, zodat daar allerlei coalities van partijen zijn gesloten om de commu nisten, die in tal daarvan het bestuur in handen hadden, te weren. Alleen uit het stemmenaantal heeft men dus kunnen nagaan in hoeverre het regime-de Gaulle verder aan populariteit heeft ingeboet en de communisten, die zich opwierpen als Bk - .V Ai s- AAIffi "'SAdj, AAdAdA As d

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1959 | | pagina 1