DE INFORMATIEPOGING-BEEL HET GEWROET VAN HET „COMMUNISTISCH IMPERIALISME” roar Dinsdag geen krant In verband met de Paasdagen zal ons blad dinsdag 31 maart niet verschijnen. ■I üs hjoed p p to sizzen Buitenlands Overzicht Het weer in onze Voetbal Christus wordt wéér gekruisigd De eenheid van het Westerse blok aan alle zijden belaagd STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong's Nieuwsblad omgeving Gouden filmpjes wil/ -W - 55e JAARGANG VRIJDAG 27 MAART 1959 No. 24 k.aml;roverz’cht de In libben sünder feesten is in lange wei sünder pleisterplakken. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres; Marktstraat IJ Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) NEDERLANDER SCHMIDT VOOR HET EERST, NA BANGE JAREN, OP NEDERLANDSE BODEM. jaar ook gedacht Red. en Adm. Bolswards Nieuwsblad Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelii gen dubbe tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Bolswards Nieuwsblad als zou blijken dat stemming mogelijk In de zaterdagmiddagcompetitie staat voor Bolswardia een thuiswedstrijd te wachten tegen Y.V.C. Voor de ploeg uit IJlst zal groen-wit terdege op haar tel len moeten passen, de bezoekers hebben n.l. niets meer te winnen of te verliezen en kunnen dus vrijuit spelen, in tegen stelling met dé thuisclub, die, wil zij haar kleine kans behouden, beslist moet winnen, daar anders de kans verkeken is, wat onwillekeurig een kleine handi cap betekent, aangezien het mogelijk is dat de zenuwen verschillende spelers parten gaan spelen. Als ploeg achten we Bolswardia echter superieur en wanneer dan ook van het eerste tot het laatste fluitsignaal stevig aangepakt wordt, ge loven we niet, dat de gasten met enige winst naar huis zullen terugkeren. Workum 2 krijgt leider Heerenveense Boys op bezoek, de gastheren zouden groen-wit een grote dienst bewijzen als ze het presteerden de boys er onder te houden. Het zal een hele toer worden en we geloven ook niet direct aan een der gelijke verrassing, maar de wonderen zijn de wereld nog niet uit en vooral niet in de voetbalsport en dus: wie weet. Nu C.V.V.O.’s lot beslist is, zal het met de Lemsters wel helemaal gedaan zijn. In de uitwedstrijd tegen H.J.S.C. zullen ze dan ook vrij zeker kansloos ten onder gaan. Wat Oeverzwaluwen betreft, hebben we eveneens weinig hoop. De uitwedstrijd tegen D.O.G. zal voor de Koudumers wel een te zware opgaaf betekenen. Hwat ha* Qabe Sk Van het verdere nieuws zij aller eerst hier vermeld de enorme om vang van het economisch-financi'éle accoord dat de Sovjetunie met Irak heeft afgesloten en dat een massa Russische deskundigen” naar Irak zal brengen, wat de verontrusting van Nasser rechtvaardigt. De Russen zullen een tractor-, een staal-, een nitraat-fabriek leveren, textielfa brieken, fabrieken voor elektrische ap paratuur, een glas- en een farmaceutische fabriek leveren, vier radiozenders, het geologisch onderzoek ter hand nemen, naar olie exploreren, de spoorwegen ver beteren, waterkrachtstations bouwen en collectieve modelboerderijen inrichten Alsdit alles ter hand wordt genomen en voltooid, tullen de Russen een overwe- onbelangrijke problemen deden zich voor: de algemene kinderbijslagwet en de wet van minister Cals op het voortge zet onderwijs, de z.g. mammoetwet. Te gen deze laatste wet hadden de A.R. en de C.H. grondwettelijke bezwaren. Deze problemen moeten echter oplosbaar zijn. De C.H-fractie had bovendien met de liberalen gemeen, dat zij de algemene kinderbijslagwet wilde laten financieren uit de rijksmiddelen. Zo vormden de drie christelijke fracties op zakelijk gebied min of meer een ge sloten front. Wat de V.V.D. betreft: Het is bekend dat Prof. Oud niet veel voelt voor ’n par lementaire binding aan een kabinet. Hij wil tegen elk kabinet een vrjje positie innemen, maar wel verklaarde hij zich bereid belangrijke onderdelen van het eventuele kabinetsprogram te ondersteu nen. Gezien het standpunt der liberalen zal een kabinet, waaraan zij meewerken, een extra-parlementair karakter moeten dragen. De fracties achten zich daaraan dus niet gebonden. Tot zover lijkt alles duidelijk. Een bijzondere complicatie is echter de houding van de C.H.U.-fractie, die al leen met liberalen wil samenwerken in een parlementair kabinet. Dat was een extra moeilijkheid die verstrekkende ge volgen kan hebben. Voor het geval dat er bij de K.V.P. weinig animo bestaat voor uitsluitende samenwerking met libe ralen en antirevolutionairen, kan er voor de toekomstige formateur nog een vrij zware taak zijn weggelegd. In 1951 heeft rood China van de Thi- betaanse regering, die onder leiding staat van de geestelijke leider de Dalai Lama een overeenkomst afgedwongen waarbij de leiding van de Thibetaanse defensie in handen van Peking kwam. Er zijn veel Chinese militairen in Thibet en er is een belangrijk Chinees hoofd kwartier gevestigd. Het ongeveer zes miljoen zielen tellende Thibetaanse volk heeft het hoofd moeten buigen voor de Chinese overmacht. In de tijd dat de Engelsen in India de lakens uitdeelden is er ook herhaalde lijk wrijving geweest tussen de Engel sen en Chinezen over Thibet, men duld de eikaars invloed piet in een land dat enkele belangrijke toegangswegen tot In dia beheerst, maar Nehroe heeft zonder veel diplomatiek verzet de Chinese over weldiging van Thibet geduld. Thans is hij echter in een enigszins las tig parket geraakt door het feit dat de stammen in Thibet, die opgestaan zijn tegen de communistische overheersing van hun land, een beroep op hem heb ben gedaan om tussenbeide te komen en Thibet te helpen zijn status van onaf hankelijkheid te herwinnen. Wat precies de oorzaken zijn geweest van de opstand weet men niet. Volgens enkele berichten is deze uitge broken omdat de Chinese regering te Peking heeft geëist dat de Dalai Lama naar Peking zal komen. De opstandelingen zouden vrezen dat hun geestelijke leider niet meer zou te rugkeren omdat de communisten menen de Thibetanen beter in bedwang te kun nen houden als zij de Dalai Lama te Pe king vasthouden. Dat kan best waar zijn. Het is natuur- Z.E. Minister H. vroeg op het station te Haarlem aan een krantenverkoper: „Is de nieuwe „Prins” er al?”. „Daar zulle we nog wel een paar wekies op motto wachte”, was het antwoord. Nu de politieke situatie zo bijzonder moeilijk lag, heeft de Koningin zeer terecht een informateur ingeschakeld, die haar de informaties geeft die nodig zijn voor de aanwijzing van een formateur. Minister Beel heeft zich dus niet bezig gehouden met de samenstelling van een kabinet. Hij heeft alleen de politieke tegenstellingen geregistreerd en aan de hand daarvan de richting aangegeven op welke wijze eventueel een kabinet ge formeerd zou kunnen worden. Dat is een bijzonder moeilijk werk ge weest, omdat er niet alleen tegenstellin gen zijn tussen de socialistische- en niet- socialistische partijen. Ook is er verschil van mening tussen de drie christelijke fracties. En eveneens tussen deze fracties en de liberalen. De politieke tegenstellingen lagen dus niet eenvoudig. En dat werd op de eer ste dag van het nieuwe parlementaire jaar er niet beter op. De feiten zijn be kend: de socialisten stemden tegen de herverkiezing van Dr. Kortenhorst als voorzitter van de Tweede Kamer, waar op de leden der K.V.P., V.V.D., A.R. alsmede enige C.H.U.-ers, de socialis tische plaatsvervangende voorzitter, de heer Bommer niet herkozen. In zijn plaats kwam de liberale afgevaardigde Korthals. De antirevolutionair Roosjen bleef derde voorzitter. Een functie die hij had moeten prijsgeven als de heer Bommer zou zijn herkozen. Deze gebeurtenissen zijn gauw verteld, maar zij hebben in de afgelopen week de gemoederen danig in beweging ge bracht. Zo zeer zelfs dat daardoor een herstel van de brede basis (dus het her stel van de samenwerking met de socia listen) zeker niet bevorderd werd. Informateur Beel heeft dat ook onder vonden. Als informateur had hij niet de taak om de breuk met de socialisten te forceren. In zijn (uiteraard geheim) rapport aan H.M. de Koningin kon hij hoogstens constateren dat er alleen maar een kabinet zonder socialisten gevormd kon worden. Gezien de zuiver informa tieve opdracht van minister Beel ligt het voor de hand dat hij zijn besprekingen in een zakelijke sfeer heeft gevoerd. Maar in de loop van de besprekingen werd aanvankelijk toch steeds duidelijker dat de verschilpunten tussen de P.v.d.A. en de andere fracties nog erg groot wa ren. Voor wie de politieke debatten de laatste maanden heeft gevolgd, is het niet moeilijk te raden welke deze ver schilpunten zijn. In de eerste plaats wenst de socialistische Tweede Kamer fractie alleen mee te werken aan de vor ming van een parlementair kabinet, dus aan een kabinet, waaraan de fracties op grond van een duidelijk uitgewerkt program zich gebonden weten. Dit, zo redeneerden de socialisten, om een herhaling van „woordbreuk-debatten” te voorkomen. Andere geschilpunten zijn ongetwijfeld: de uitzending van dienstplichtigen naar Nieuw Guinea, de invoering van de ge differentieerde loonpolitiek en de hoogte van de defensielasten. Maar de christe lijke fracties hadden ook onderling enige moeilijkheden op te lossen. Twee niet- OVerigens, men weet ’t, wordt dan de eenheid van het Westelijk blok aan allerlei zijden geknaagd. We hebben daarover in een vorig over zicht geschreven en hoezeer het te bejammren is dat dit juist thans, met de belangrijke besprekingen met de Russen over Berlijn en Duitsland in het vooruitzicht, voor al op de voorgrond treedt. Het besluit van de Franse regering haar Middelandse zee-vloot ook in tijd, van oorlog onder eigen commando te houden en waarin de Gaulle eigenlijk benadrukt dat hij Frankrijk een grotere rol in het Westelijk bondgenootschap wil doen spelen dan het kreeg toegewezen en toe komt is er een der verschijnselen van. Ook het resultaat van het bezoek der Italiaanse staatslieden aan Parijs wijst in de richting dat de Gaulle de Franse „grandeur” wenst te handhaven. Wat er precies is besproken weet men niet, maar na afloop van het gesprek tussen de Gaulle en de Italiaanse premier Segni B. en W. stellen de raad voor ter gele genheid van de a.s. blijde gebeurtenis in het Koninklijk gezin alle klokken te gaan luiden en verder feestelijkheden ter viering van de dag te organiseren. Ge vraagd crediet hiervoor f 60. De heer Vis voelt niets voor klokluiden, dat doet men immers ook bij begrafenissen. Hij vindt een ovatie voldoende. Ook de heer Rosier is tegen het „gebengel” van de klokken. Toch wordt het voorstel aange nomen. Op het moment dat dit artikel onder de ogen van de lezers komt, heeft minister Beel zijn informatie-opdracht waarschijnlijk voleindigd en heeft misschien H.M. de Koningin reeds een kabinetsformateur aangewezen. Prof. Beel heeft zich dan met grote tact en voortvarend heid van zijn taak gekweten. De woordvoerders van alle betrokken fracties laten niet na him grote waardering te uiten voor de wijze waarop de demissionaire minister-president te werk is gegaan. Hij heeft er geen ogenblik aan laten twijfelen dat het niet zijn taak is om te formeren, doch om te informeren. Als informateur beschouwde hij zijn opdracht als een verlengstuk van de taak die de Koningin moet volbrengen. Het is de Koningin, die na ampele besprekingen met haar adviseurs en fractievoorzitters, de formateur aanwijst, die het meeste kans van slagen heeft. Twee etmalen nadat er sneeuwvlokken naar beneden dwarrelden steeg het kwik op vrijdag 20 maart in Allingawier tot een maximum van 14,1 graden, op Ter schelling werd het ruim 10 graden. De gemiddelde temperatuur was toen nor- maar voor midden-april. Er bewoog op die dag echter een kleine depressie naar het noorden zodat er ’s avonds omstreeks 7 uur in zuid-west Friesland regenbuien gingen vallen. In Leeuwarden werd de volgende morgen 0,5 mm afgetapt over het afgelopen etmaal, op het lichtschip „Terschellingerbank” slechts 0,3 mm, maar in Soesterberg 20 mm. In Allinga wier kwam 8,2 mm naar beneden en in het 3 km westelijker gelegen Kooihuizen (bij Piaam) 4,5 mm. In beide laatstge noemde plaatsen werd in de morgen van de 21ste om ongeveer kwart voor zeven voor de eerste maal in 1959 donder ge hoord. Hiermee is het onweersseizoen dus geopend, dit was in oostelijk Fries land reeds op 5 maart het geval, toen viel er rondom Bolsward alleen zwak weerlicht waar te nemen. Vit Dusseldorp, waarheen hij maandagmiddag met een Viscount van de KLM welke uit Londen kwam wegens de dichte mist op Schiphol was uitgeweken, is de Nederlander, de heer H. C. f. G. Schmidt maandagavond per auto aan gekomen in Den Haag, waar hij zijn intrek heeft genomen in hotel Terminus’ De foto laat zien hoe hij hier bij zijn aankomst een hartelijke zoen krijgt van zijn petekind Jetty Koppens. werd bekend gemaakt dat Frankrijk en Italië het volkomen eens waren over de buitenlandse politieke vraagstukken en als men zich herinnert dat na het gesprek van de Gaulle met Macmillan werd ge zegd dat men het „in hoofdzaak” eens was, dan begrijpt men dat Londen door dit nuanceverschil wat argwanend kijkt naar het ItaliaansFransWest Duits overleg dat zich in deze overzichtsperio- de afspeelde. Franse bladen schrijven reeds over „de driehoek BonnRome Parijs” en ze merken op dat Macmillan minder reden dan oöit heeft zich als de woordvoerder van Europa op te werpen nu Parijs, Bonn en Rome het er over eens zijn dan het Westen tegenover de Sovjetunie een krachtiger houding moet aannemen dan Macmillan schijnt te wen sen. Zoals bekend heeft de Engelse pre mier na zijn bezoek aan Moskou het idee dat er met een „bevriezing” van het militaire apparaat in Midden Euro pa op het huidige peil iets met de Rus sen is te bereiken. Een idee dat ook bij de W. Duitse socialisten die Moskou be zochten, leefde, omdat zij meenden dat dit, wat vergezeld zou gaan van een uit treden van West Duitsland uit de Navo de Russen zou kunnen bewegen tot de hereniging op basis van vrije verkiezin gen. De West Duitse regering van Adenauer verwerpt echter dit denkbeeld. Deze Duitse socialisten moeten echter teleur gesteld geweest zijn toen zij uit Chroesj- tsjews eigen mond vernamen dat er geen belangstelling bij Rusland bestaat voor de Duitse hereniging; bij wie, vroeg Chroesjtsjew zich af, eigenlijk wel be halve bij de Duitsers zelf? De Russen hebben in ieder geval alleen maar be lang, dat mag men uit deze woorden wel afleiden, bij een permanent verdeeld Duitsland als ze de bolsjewisering van geheel Duitsland niet kunnen bereiken. Oost Duitsland zou dan een satelliet staat van hen blijven; als het Westen zou weigeren, dat Oost Duitsland als souvereine staat te erkennen zouden de Russen via de Oost Duitse regering het op elk moment de Westelijke mogend heden moeilijk kunnen maken met de toegang tot West Berlijn en het Oost Duitse regime zou zeer gebaat zijn met de verdeling van Berlijn omdat het haar onderdanen naar het Westen, wat een nijpend vraagstuk voor haar is geworden beter te bestrijden. Het plan van de bevriezing van de militaire apparatuur in Midden Europa schijnt ook in het met veel geheimzinnigheid omringde ge sprek tussen president Eisenhower en Macmillan aan de orde geweest te' zijn; bepaald enthousiast was de Amerikaanse president niet maar hij schijnt beloofd te hebben hei door zijn deskundigen te doen be studeren. ten verrassende voorstellen zou komen om succes te behalen. Een reden voor zijn Russische tegenstanders om te trach ten vóór dit overleg op ’t hoogste niveau plaats vindt, de premier een spaak in het wiel te steken. gende invloed in Irak hebben, het zal niet ontbreken aan pogingen van Kas- sems Arabische tegenstanders om de uit voering van de plannen te verhinderen. Maar de Russen zullen dan een voor wendsel hebben Kassem te helpen en daaruit kunnen allerlei zeer gevaarlijke ontwikkelingen ontstaan. Uit Marokko wordt gemeld dat koning len tussen en de Algerijnse opstandelin- thans wapenen zullen worden geleverd door communistisch China. De Engelsen, beladen met zorgen over de Centraal Afrikaanse delen van hun ?ie. b‘j’ ilediven, eilandengroep welke nog het dichst en die een sultanaat vor- onder Brits protectoraat. Op enige j een onafhankelijke staat uitgeroepen, omdat haar door de sultan worden opgelegd, terwijl er niet genoeg levensmiddelen zijn. De Engelsen hebben de laatste ge zonden en wachten thans af of de sultan zijn opstandige onderdanen weer tot rede kan brengen. De beide staatslieden waren het er over eens dat er met de Russen moest worden geconfereerd; er zou een ministerconfe rentie m«?eten komen op 11 mei te Ge nève, een datum al door Moskou ge accepteerd gevolgd door een topcon ferentie in juli of augustus. Zoals allang bekend was, waren de Russen helemaal niet gesteld op de ministerconferentie, waar zij hun krachtige tegenspeler Dul les vreesden te ontmoeten wat wegens zijn ziekte wel niet het geval zal zijn en juist zeer gesteld op de topconferentie waar Eisenhower present zou zijn. Ken nelijk koestert de Russische premier nog altijd de hoop dat hij met Eisenhower zaken kan doen, eigenlijk had hij waar schijnlijk het liefst een onder-onsje met hem gehad, maar aangezien dat niet bin nen zijn bereik ligt zou hij er tegenover de aanwezigheid van Engeland en Frank rijk ook Polen en Tsjecho Slowakije bij willen hebben; de Fransen schijnen ech ter nu Italië te hebben beloofd dat zij er dan op zullen staan dat ook dit land tegenwoordig zal zijn. Wat de minister conferentie betreft schijnt het de bedoe ling van president Eisenhower en Mac millan te zijn deze nu alleen te doen dienen ter technische voorbereiding van de topconferentie, die pres. Eisenhower eerst niet wilde. Dat wil dus blijkbaar zeggen dat de ministers zich alleen zul len bezig houden met de opstelling van een agenda; min of meer is dit een concessie aan Chroesjtsjew die eigenlijk aan deze minister conferentie geen waarde toekent; ze kan nu niet zelfstan dig de problemen behandelen, waaruit, als zou blijken dat er geen overeen stemming mogelijk was, zou kunnen voortvloeien dat er helemaal geen top conferentie kwam. Men herinnert zich misschien nog dat vorig jaar ook aan een topconferentie werd gedacht over het Midden Oosten, die er echter niet kwam omdat rood China niet wilde dat Moskou er aan deelnam nu Peking niet zou worden uitgenodigd. Van die zijde schijnt er nu geen verzet te zullen ko’- men, nu deze conferentie uitsluitend Eu ropese zaken zal behandelen. Men tast eenter in het duister omtrent de bedoe lingen van de Oppositie tegen Chroesj tsjew in het Kremlin zelf. Er wordt wel gezegd dat de Russische premier om zijn positie in het binnenland te ver sterken de topconferentie ook nodig heeft en daar met enige voor het Wes- Heeft president Nasser van de Ver. Arabische Republiek door het wroeten van de Sovjet-Unie in Irak ervaren wat het „communistisch imperialisme’’ betekent, als hij het niet lang geweten had, dan heeft de leider van de grootste neutralistische staat, premier Nehroe van India daarmee nu ook kennis gemaakt. In de afgelopen week is er een opstandige beweging gemeld uit Thibet, het bijna ontoegankelijke en geheimzinnige bergland dat vroeger als een soort bufferstaat tus sen India en China kon worden beschouwd maar in de laatste tien jaar onder het juk van de Chinese communisten is gekomen. lijk uitgesloten dat India gehoor zal ge ven aan de wensen van de Thibetanen; als het zich tegen de Chinese penetratie had willen verzetten had het dit eerder moeten doen en er alle gelegenheid voor gehad. Maar het is frappant dat enige der staten, die prijs stellen op een neu trale houding in de geschillen tussen Oost en West, in een korte tijdsperode beide nog eens kennis maken met de communistische expansiezucht, uit vrees waarvoor het Westen in blokvorming en krachtige bewapening zijn toevlucht zocht. Voor de jaarlijkse serie openluchttoneel uitvoeringen in Beetsterzwaag, onder aus piciën van de Culturele Raad Opster- land, is ditmaal de keuze gevallen op een bewerking van de vermaarde roman van N. Kazantzakis: „Christus wordt weer gekruisigd”. Deze .bewerking is van de hand van de heer Jef van der Heijden, die onlangs hetzelfde boek bewerkte voor de televisie een uitzending, waarmee de VPRO veel eer heeft ingelegd. De Opsterlandse toneelamateurs valt nu de eer te beurt, de toneelpremière in Nederland van dit aangrijpende werk gestalte te geven. De Culturele Raad Opsterland is erin geslaagd, als regiseur niemand minder dan de heer van der Heijden zelf aan te trekken. Deze zal, om aan de voorbereiding en de repeti ties zoveel mogelijk zorg te kunnen be steden, zich met zijn gezin gedurende 3 maanden in Beetsterzwaag vestigen. De première in Beetsterzwaag vindt plaats op zaterdagavond 4 julide overi ge opvoeringen zijn voorlopig vastgesteld de week maart 1909. Eindelijk komt de stroom van schepen los uit Holland. Het schutten staat niet stil. In anderhalve dag werden te Stave ren 100 tjalken naar binnen gedraaid. H. Hooghiemstra te Ferwoude vond op 24 maart het le kievitsei. Het werd op gezonden aan H.M. onze geëerbiedigde koningin. Wanneer bij het lossen van officiële vreugdeschoten door de artillerie ruiten mochten breken, zal het rijk gaarne de schade betalen. dan op zullen staan dat ook dit land ig zal zijn, w; betreft schijnt het de bedoe- ontwikkelingen ontstaan. gemeld d Mohammed V wil oemiddeli Frankrijk gen, wie De Engelsen, beladen met zorgen Gemenebest, hebben er een zorg je bij- gekregen in Azië, nl. op de Maf een bij Ceylon ligt men dezer eilanden heeft de bevolking ze ontevreden is over de belastingen die 1 terwij 1 de voorbereiding steden, zich met zijn gezin gedurende 3 1 - De première in Beetsterzwaag plaats op zaterdagavond 4 julid< op 8, 11, 14 en 16 juli. De VPRO heeft reeds meegedeeld, dat haar televisiedienst van een der opvoe ringen in Beetsterzwaag opnamen zal ko men maken. IW

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1959 | | pagina 1