DE ACHTERGRONDEN VAN DE GENEEFSE CONFERENTIE HUWELIJKSZWENDELAAR P. HOORDE VIJF JAAR EISEN HET OPTREDEN VAN HET KABINET- DE QUAY ^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin do. niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin odan. Qabe Sb roar van. föo.£w>ja.K(L Buitenlands Overzicht Raadselachtig handelen van Moskou Wrijving aan het Belgische hof STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Gouden filmpjes us hjoed p p -o sizzen 1 55eJAARGANG No. 39 VRIJDAG 29 MEI 1959 Hwat hat worden. niet ge- RADIOGRAFISCH BESTUURBARE GRASMACHINE worden ring in Abonnementsprijs f 1.90 pet kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelL gen dubbe tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres; Marktstraat 13 Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) zowel moe- topconfe- begrafenis bestrijder ZATERDAG 30 MEI a.s. staat Bolsward geheel in het teken van de bevordering van het vreemdelingenverkeer. In de middaguren zal ten stadhuize een receptie worden gehouden ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de Vereniging voor Vreemdelingenverkeer V.V.V. Bolsward en omgeving, terwijl daarna omstreeks half vier vanaf het Oordje het nieuwe stadsdraaiorgel en de Bolswarder Skotsploech feestelijk zullen worden ingehaald door de Schutterij-muziek. De Skotsploech zal daarna voor het Stadhuis enkele oude Friese dansen uitvoeren. Ik nodig U allen uit, om in grote getale bij dit feestelijk gebeuren aanwezig te willen zijn en ter gelegenheid hiervan, in het bijzonder in de binnenstad, de vlaggen te willen uitsteken. De Burgemeester van Bolsward, Mr. J. A. GEUKERS. Bolswanls Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong's Nieuwsblad De erfaring is dy’t komt as Besluiten wij dit overzicht met de ver melding van de wrijving tussen de Bel gische regering - rej, lijkheden as in hielmaster, de pine oer is. Het is een verheugend verschijnsel, dat het toerisme ook in de pro vincie Friesland de laatste jaren voortdurend toeneemt. Ook de gemeente Bolsward en haar omgeving worden in de zomermaan den steeds meer door toeristen, w.o. vele buitenlanders, bezocht. Reeds enige jaren werd door verschillende personen en instanties in deze gemeente de behoefte gevoeld om de bezoekers in de zomermaanden iets meer te kunnen bieden. Uitgaande van de gedachte, dat het niet mogelijk is om de vreem delingen, die Bolsward gedurende de zomermaanden dagelijks een uitgewerkt programma aan te bieden, zijn er plannen beraamd om op één bepaalde dag in de week de toeristen, naast de bekende bezienswaardigheden, iets meer te laten zien van het „Fries-eigene” op het gebied van cultuur, oude ambachtskunst, enz. In de afgelopen maanden is hard gewerkt om in het snel naderende vakantieseizoen, te beginnen op 25 juni a.s., de toeristen en uiter aard ook de bevolking van Bolsward en omgeving ELKE DONDER DAG een programma te bieden, hetwelk u nog nader zal worden bekend gemaakt. Reeds nu mag ik u verklappen, dat de „Bolswarder Skotsploech” en de Schutterij-muziek hieraan medewerking zullen verlenen. Tohan Bölger, voorheen te Bolsward, is benoemd tot chef van het Technisch bu reau Zeister machinefabriek te Zeist. Te Sneek wordt op 1 juli a.s. de water leiding geopend. In Sneek meldden zich nog 200 gras maaiers aan. De meesten konden niet ge plaatst worden. le week juni 1909- In Wymbritseradeel heeft het zo gevro ren, dat sommige sloten met een ijslaag waren bedekt. hebben het Nederlandse volk geen koeien met gouden hoorns beloofd, maar zich angstvallig gehouden aan de eisen die de financiële en economische situatie stellen. Daarnaast is het opvallend, dat de Europese paragraaf zeer positief is, hetgeen in deze tijd, waarin men een af zwakking wil van de supra-nationaliteit, ongetwijfeld een winstpunt is. We zullen maar, zoals te doen gebruikelijk is, de daden van het kabinet verder afwachten. Alsof het Westen nog voor niet ge noeg raadselen omtrent de Russi sche politiek stond, is de heer Chroesjtsjew plotseling voor een verblijf van een paar weken in Al banië verschenen, het communisti sche staatje dat aan Zuid Slavic grenst. Speculaties omtrent het doel van dit bezoek zijn er vele, men spreekt zowel van een verscherping van de campagne tegen Tito als van een verzoening. Men zegt ook wel dat het Chroesjtsjews doel zou zijn Albanië tot een grote Rus sische oorlogsbasis aan de Middellandse Zee te maken, een basis eigenlijk binnen de verdedigingsring welke de Navo om de communistische landen heeft gesmeed en daarom uiterst gevaarlijk, in het bij zonder voor Italië, Griekenland en Tur kije. Min of meer raadselachtig was ook de tegenwoordigheid van Gromiko bij de van Dulles, die de scherpste van de Russische politiek was en door Moskou met smaad overladen werd. Was het een Russisch gebaar ter- wille van de topconferentie? Zo ja, dan zal dat gebaar vooral te Peking weinig gewaardeerd zijn; daar beschouwd men Dulles nog immer als de vader van de Amerikaanse anti-Chinese politiek. achterhoofd heeft. Frankrijk moge er dan, dank zij een opleving in de Euro pese economie en de bestedingsbeper king, weer aardig bovenop zijn, de Alge rijnse kwestie blijft de gezondheid van het Franse rijk belagen, ook economisch, omdat zonder de oplossing van die kwes tie de minerale rijkdommen van het Sa- hara-gebied niet veilig gesteld kunnen derland te krijgen mislukten echter, al dus vertelde P. de veehouder. En ten bewijze daarvan stuurde hij herhaaldelijk telegrammen naar zich zelf, ondertekend door een zekere „Melger”. Tenslotte leek het P. beter een auto te kopen en ook daarvoor wist hij de veehouder voor f 1500,te interesseren. In juli 1958 bracht hij van een „zaken reis” twee gouden ringen mee, gekocht van het „geleende’’ geld en vervolgens verloofden P. en de dochter van de vee houder zich. Deze verloving viel samen met een nieuw experiment. P. zou thans de juwelen per gecharterd vliegtuig op halen en in Nijmegen „droppen”. Daar voor schoot de veehouder tweemaal f 2500,voor, maar ook deze dropping liet op zich wachten. Ondertussen had de verdachte, die ge trouwd was en drie kinderen had, ook verschillende andere vrouwen aan het lijntje. Hij leefde samen met de 28-ja- rige Maaike T. v. d. V. te Leeuwarden. Er werd een kind geboren, dat de ver dachte samen met de grootvader dezelf de nacht te Amsterdam in het portaal van het perceel Archimedes weg 52 te vondeling legde. Volgens de verdachte was hij tot deze daad gekomen, omdat de moeder van Men mag daar laten of de Westelijke grote Drie alle nu werkelijk zo gebrand zijn op de hereniging die weer een sterk en machtig Duitsland zou doen herrij zen, maar nu de Russen dreigden een afzonderlijk vredesverdrag met Oost Duitsland te zullen sluiten en de beheer sing der toegangswegen tot W. Berlijn aan Oost Duitsland te zullen overdragen, moest men wel met de Russen praten. Men kwam met een pakket voorstellen naar Genève dat naar het heette ondeel baar was, de Russen zouden het gehele pakket moeten aanvaarden of verwerpen, de aanvaarding van een of meer onder delen van het pakket zou niet voldoende zijn. Deze voorwaarde was onontbeerlijk voor het Westen, omdat in het pakket ook voorstellen waren opgenomen waar over de Ver. Staten, Engeland, Frank rijk en W. Duitsland verschillend dach ten; pikten de Russen er een paar uit, waarover ze wel wilden praten dan was de kans groot dat het Westen onderling over die voorstellen verdeeld van mening zouden raken en was de boot aan. Alleen als Moskou bereid was alles te aanvaarden zouden de voordelen van het geheel voor het Westen zo groot zijn, dat ze de teleurstelling bij sommige Wes telijke partners over bepaalde onderdelen zouden doen verdwijnen. En als de Rus sen het geheel verwierpen, welnu dan had het Westen zich in het oog van de Westelijke publieke opinie gerechtvaar digd, omdat Moskou een redelijke oplos sing van een complex vraagstukken had afgewezen. lijk, dat alleen over de beantwoording van die vraag de politieke hartstochten fel kunnen oplaaien. Spanningen zullen zich eerst kunnen voordoen als het beleid van het kabinet- De Quay wordt besproken. De minister president heeft aangekondigd, dat het kabinet zeer binnenkort aan de Kamer een nota zal voorleggen, waarin het ge hele complex van voorzieningen op het stuk van lonen en andere arbeidsvoor waarden, huren en consumenten-subsi- dies is vervat. Over deze vraagstukken zal de strijd met de socialistische oppo sitie eerst goed losbranden. Het kabinet heeft over deze problemen wel een tip van de sluier opgelicht. Het acht een huurverhoging nodig, omdat daardoor de subsidielast verminderd kan worden. Een verdere sanering van het overheids budget zal geschieden door de afschaf fing van de consumentensubsidie op melk. Verder kan men van het kabinet- De Quay de invoering van de bedrijfs taks- en ondernemingsgewijze loonvor ming verwachten. Aan de SER zal advies gevraagd worden over de wenselijkheid en de mogelijkheid van een wettelijke re geling van het minimum-loon. Ook zal de regering op korte termijn onderzoe ken of de toeslagen op de invaliditeits- en ongevallenrente van beneden 65-jari gen kunnen worden verhoogd. Een ernstige bezinning op het te voeren garantiebeleid voor de landgouw acht de regering noodzakelijk. Verlaging van de overheidskosten in dit verband is nood zakelijk. Hierbij zal met name gedacht worden aan de producentensubsidie op melk. Ook zal waarschijnlijk het fiscale klimaat in ons land veranderen. Waar de belas tingdruk onevenredig hoog is (bijv, voor ongehuwden) is verlichting te ver wachten. Anderzijds zal een structuur- worden voogesteld, teneinde 1 nemen. Naast het handhaven ■enheid zal regionaal welvaarts- In de veertien dagen gedurende welke de Geneefse conferentie nu bijeen is, is er weinig schot in de besprekingen gekomen. Beide par tijen bleven aan de basis van hun voorstellen vasthouden, d.w.z. het Westen wil een werkelijke hereniging van Duitsland op demo cratische grondslag (vrije verkiezingen) en de Russen een blijvend verdeeld Duitsland, waarbij het Westen het Oost Ouitse communis tische regime zou moeten erkennen. Duitsland beschuldigd dat het door de haast welke het maakt met de voorziening van zijn strijdkrachten met kernwapens de Geneefse confe rentie waar over bet sluiten van een vredesverdrag met Duitsland wordt gesproken, saboteert. Ongeveer tegelijkertijd bood de Oost Duitse regering Bonn het sluiten van een niet-aanvalsverdrag aan, wat het sla gen van de Geneefse conferentie en de hereniging van Duitsland aanzienlijk zou bevorderen, aldus het aanbod. Hef is een wat grillige politiek de besprekingen te Genève te doorkruisen met dergelijke nota's. Het lijkt er op dat van communistische zijde getracht wordt W. Duitsland tij dens deze conferentie eens extra onder druk te zetten. Ook in de afgelopen overzichtsperiode hoorde men aan Westelijke zijde weer talrijke stemmen welke het pogen van Rusland om de beide Duitslanden ge scheiden te houden en West Duitsland te demilitariseren toeschreven aan angst en niet aan agressieve bedoelingen. Maar de Russen moeten dan wel heel slechte psychologen zijn als ze nog nooit hebben begrepen dat het Westen zich slechts uit de zelfde angstgevoelens be wapent en dat verlossing van deze we derzijdse angst alleen kan komen van ontwapening, niet alleen door terzijde stelling van de kernwapenen maar ook van de gewone bewapening en onder de scherpst mogelijke controle. En het zijn juist de Russen die deze con trole allerlei belemmeringen in de weg willen leggen. Veel meer dan angst spreekt uit het Russische optreden een poging ook uit de Berlijnse en Duitse kwesties propagandistische succesen te halen, zij het misschien kleine, maar die alle het Russische en communistische be lang moeten dienen. Een politiek diame traal staande tegenover de Amerikaanse, welke zich veel meer in de idealistische sfeer tracht te bewegen uit een zekere zendingsdrang zoals sommige commen tatoren het noemen. Een drang welke ook tot uiting kwam in de politiek van president Woodrow Wilson in de eerste wereldoorlog en die van nu wijlen Dulles. Een politiek welke de nuchtere Engelsen en sceptische Fransen wel eens irreëel lijkt en prik kelbaar stemt. Een Engelse nuchterheid welke naar sommige commentatoren sug gereren, misschien mag men wel van in sinuéren spreken, Londen, dat alvast een handelsverdrag met Moskou sloot, naar concessies aan Rusland op het vasteland van Europa doet streven, in ruil voor een Russisch desinteressement in het Midden Oosten. En een Frans scepticis me omdat men te Parijs ook al niet in termen van een Europese politiek denkt, maar altijd de Algerijnse kwestie in het Koningin Elisabeth, de Hertog van Edinburg en prinses Margaret hebben een bezoek gebracht aan de grote bloemententoonstelling van Chelsea. De .prinses had vooral grote belangstelling voor een radiografisch bestuurbare grasmachine, die voor deze gelegenheid werd bediend door de 25-jarige Ann Mollo uit London. Meidoorntje, dat is de 3 cents sigaar, die alle 3 cent sigaren overtreft, zowel in geur als smaak. Voor Bolsward alleen te verkrijgen bij J. Rosier Lzn, Bolsward. Een Harlinger fietser bezocht in één dag de elf steden, ’s Morgens om 5 uur ging hij van huis en ’s avonds half elf was hij weer terug, voorwaar een grote pres tatie. T erwijl de Geneefse conferentie gaande is heeft de Russische rege ring in een nota aan Bonn West Onder buitengewoon grote belangstelling is dinsdagmiddag in de Tweede Kamer de regeringsverklaring van het kabinet-De Quay aangehoord. De Kamer was vrijwel voltallig: De voormalige zaal van de Staten van Holland, was bovendien nog gevuld met een le- gertje fotografen, film- en televisie-operateurs. Tientallen belangstel- j lenden stonden voor de ingang van de publieke tribune om nog een plaatsje te bemachtigen. Voor de m.eesten was dit een vergeefse poging. De vele amotenaren, die tussen de middag zich verpozen op het altijd rustieke Binnenhof, konden zich in ieder vermeien in het aan- en afrij den van de ministers. Deze drukte was gerechtvaardigd, want het was 26 mei 1959 een belangrijke dag: Voor de eerste maal na de bevrij- ding presenteerde zich een kabinet zon der socialisten aan de Kamer. En daar mee is een nieuw politiek tijdperk aan gebroken. Het was dan ook geen wonder dat de nieuwe minister-president eerst uitvoerig inging op de vraag waarom er geen ander kabinet te vormen is geweest. Dat dit deel van het betoog de socialis tische oppositie zal hebben overtuigd lijkt ons twijfelachtig. Dat zal ook wel uit het debat blijken. Trouwens, het was bekend dat de socialistische oppositielei der, de heer Burger, reeds een 60 pagi na’s van zijn redevoering gereed had, voordat de regeringsverklaring werd uit gesproken Het was dan ook een verstandig besluit van voorzitter Korten horst om voor te stellen de spreektijd niet te rantsoeneren! Met veel belangstelling is er naar het debat van deze week uitgekeken. Een za kelijk debat met een pas opgetreden ka binet is vaak onvruchtbaar, doordat de nieuwe ministers zich nog in de materie moeten inwerken. Politieke spanningen waren dan ook niet te verwachten. Het kabinet-De Quay heeft voorlopig een ruime meerderheid. Daarom moest uit voerig de politieke vraag aan de orde komen: waarom kon er geen ander kabi net gevormd worden? En het is duide- Niemand van de Westelijke diplo maten zal zelf geloofd hebben, dat de Russen hier in zouden trappen. Te verwachten was dat zij, die er natuurlijk van overtuigd waren dat ook hun eigen plannen geen genade bij het Westen zouden vinden, en kele punten uit het Westelijk voor stel discutabel zouden achten. igering en het Belgische Hof. De igering-Eyskens had wegens de moei- jkheden in de Kongo eigenlijk de gou- verneur-generaai Cornells, die zij niet de geschikte persoon achtte deze op te los sen, willen ontslaan, doch de koninklijke familie schijnt druk te hebben uitge oefend om hem te handhaven. Voor die druk is de regering geweken. Thans doet zich echter weer een kwestie voor. Op speciaal verzoek van de konink lijke familie had Paus Johannes XXIII zich bereid verklaard het huwelijk van prins Albert, de jongere broer van ko- ning Boudewijn, en de Italiaanse prinses Paola in de Sint Pieters basiliek te Rome in te zegenen. Daar de Paus tevens we reldlijk hoofd van Vaticaanstad is zou i deze inzegening ook het karakter van een burgelijke huwelijkssluiting hebben, zodat deze laatste in België overbodig zou zijn. Hiertegen zijn velen in België in verzet gekomen omdat de Belgische grondwet Bepaalt dat een burgelijk hu welijk aan een kerkelijk dient vooraf te gaan en h.i. de koninklijke familie zich daaraan had te houden. Tot nog toe heb ben de leden dezer familie dat ook ge daan, maar het heeft diepe indruk ge maakt, dat prins Albert, die de troonop volger is, van deze bepaling zou afwij ken. Men zoekt achter dit alles in het bijzonder de invloed van ex-koning Leo pold en zijn echtgenote. Er schijnt na de geuite kritiek een oplossing gevonden te zijn doordat het burgerlijk huwelijk, voorafgaande aan de Pauselijke inzege ning, zal worden voltrokken in de Bel gische ambassade te Rome, dus volgens internationaal recht op Belgisch grond- I gebied. vrou welijk woonde woensdagmiddag de ig huwelijkszwendelaar Jan P. te Leeuwar- oplichtingen en het te vondeling leggen van een baby i maart 1958- in het portaal Daarnaast was hem tevens een zedende- rede gezegi als geheel verwerpelijk was, maar dat er van het bespreken afzonderlijk dienden te waard Chroesjtsjew, die te Moskou als ’t ware de Geneefse conferentie voortdurend van -kanttekeningen voorziet, heeft in een ;d, dat het Westelijk pakket bepaalde punten er van het bespreken waard waren en worden behandeld. En Gromiko schijnt te Genève gezegd te hebben dat die kwesties waren: Berlijn, de gemengde West- en Oost-Duitse commissie welke de hereniging van Duitsland zou moeten bewerkstelligen, het denkbeeld der ont- wapeningszónes en het voorstel een ge meenschappelijke Verklaring af te leg gen, waarin afgézien wordt van elke vorm van geweld bij het oplossen van internationale geschillen. Ook was Gro miko bereid in het Russische voorstel voor de zg. hereniging van Duitsland, welke geen hereniging is, een wijziging aan te brengen, waardoor West Duits land nog een tijdje na de confederatie lid van de Nabo en Oost Duitsland een ge lijke tijd lid van het pact van Warschau zou mogen blijven. Een waardeloze concessie overigens, want de gehele uittreding van Oost Duitsland uit het pact van Warschau zou slechts schijn zijn, de communistische satelliet staten in Europa blijven aan Moskou ge bonden met of zonder militair verdrag, terwijl het uittreden van West Duitsland uit het Navo-pact wel degelijk dit gebied uit de Westelijke samenwerking zou schakelen. We kunnen deze bereidheid van de Sovjetunie om enkele kwesties uit het pakket te bespreken ten zien als een poging een ren tie te bereiken als om de Westelijke verdeeldheid aan het licht te brengen. En het lijkt er veel op dat het Westen de bespreking der detailpunten van het pakket zal moeten aanvaarden, wat dan waarschijnlijk wel in geheime vergade ringen zal geschieden. Intussen is de conferentie verdaagd in verband met het overlijden van de oud-minister van bui tenlandse zaken van de Ver. Staten, Foster Dulles, een staatsman van formaat en moedig mens, die zijn zwaar lijden heldhaftig droeg. ongehuwden) is verlichting te verandering in de belastingwetgeving worden voogesteld, teneinde de knelpun ten voor de economische groei weg te nemen. Naast het handhaven van een hoog niveau van de werkgelegi getracht worden een regionaal en welzijnsbeleid te voeren. Wat de defensie betreft: De mogelijk heid van uitbreiding van beroepsperso- neel wordt onderzocht. Daarbij zullen tevens de voordelen worden overwogen van verandering van de lichtingssterkte en (of) verkorting van de diensttijd. Dit is ongevear de korte inhoud van het regeringsprogramma, dat overigens te lang was om bij de voorlezing werkelijk te kunnen boeien. Het is duidelijk, dat het kabinet bij de opstelling van dit pro gramma heeft gepoogd om de confessio nele vakbeweging niet al te zeer voor het hoofd te stoten. Het programma is vrij reëel. Hoewel er veel wordt aange kondigd (het is voor ons nog de vraag of dit allemaal in vier jaren ttjds verwe zenlijkt kan worden), zijn de ministers met de voeten op de grond gebleven. Zij Een talrijk publiek grotendeels rechtbankzitting bij, waarop de 45-jarige den terecht stond wegens verschillende igen en het te vondeling leggen baby in de nacht van 21 op 22 l van het per ceel Archimedesweg 52 te Amsterdam. Daarnaast was hem tevens een zedende lict ten laste gelegd. De verdachte gaf alle feiten, behalve het zedendelict toe. De officier van Justitie, mr. H. W. Kui pers, vorderde tegen hem vijf jaar ge vangenisstraf met aftrek van preventief en ter beschikkingstelling van de rege ring, aldus ontlenen we aan het desbe treffende verslag in „Ons Noorden”. In juli 1952 was P. voorwaardelijk in vrijheid gesteld van een gevangenisstraf van 9 jaar, wegens het oplichten van Jo den in de oorlog. Hij had deze mensen vele tienduizenden guldens afhandig ge maakt, door hen voor te spiegelen dat hij relaties had bij bepaalde instanties en voor Ausweise kon zorg dragen. In 1954 borduurde de verdachte op het zelfde stramien verder. „Hoe durfde u”, meende de president, mr. H. J. van Maanen. „U wist wat u de arme Joden had aangedaan en toch gaat u nog weer prat op het feit dat u zoveel van Joden afwist en zoveel voor hen „gedaan” had”. Het Jodenverhaal werd min of meer een complete roman, toen P. in het najaar van 1957 contact kreeg met de 44-jarige Antje de B. te Bolsward die als huishoud ster fungeerde voor haar bemiddelde va der, de rustend veehouder A. R. de B. te Bolsward. Hij deed het daar voorko men, dat hij voor de oorlog KLM.-vlie ger was geweest en na de mei-dagen transportvlieger was geweest, maar toen door de bezetters was neergeschoteh. Zij hadden hem gedwongen voor hen te werken, maar hij zou kans gezien hebben verscheidene Joden, die per vliegtuig moesten worden overgebracht, naar Zuid Frankrijk te vliegen, waar ze een toe vluchtsoord kregen in een klooster. Uit dankbaarheid zouden deze Joden hem toen een grote partij juwelen hebben na gelaten. De moeilijkheid was echter deze juwelen naar Nederland over te bren gen. Daarvoor zou een auto gehuurd moeten worden en zouden douane-be- ambten moeten worden omgekocht. De veehouder, die het volste vertrouwen in P. had, was bereid P. in zijn plannen financieel te steunen en „leende” hem telkens bedragen variërend van f 400 - f 700. Alle pogingen de „schat” naar Ne- -

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1959 | | pagina 1