STAATSSECRETARISSEN IN SUCCESSIE
TOT BETER BEGRIP VOOR DE
GEESTESZIEKEN
Qabe Sk
üs hjoed p p
to sizzen
DE CONFERENTIE TE GENEVE SLEEPT
ZICH NOG VOORT
roar
Aantrekkelijke expositie betreffende
^rbeidstherapie en expressiewerk
te Franeker
Adenauer
Moeilijke kabinetsformatie in Oostenrijk
Gouden filmpjes
Buitenlands Overzicht
TV-JOURNAAL VIA OCEAANBODEM
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
VRIJDAG 19 JUNI 1959
55e JAARGANG
No. 45
„ANJERACTIE 1959”
Hwaf ha*
I
Ruim twee uur nadat Koningin Elizabeth
Better in libben fol toloarstellingen
as in libben sunder idealen.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelL gen dubbe tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
KAMEROVERZICHT
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong's Nieuwsblad
en fier,
opdrachtgei
De afdeling
ongeveer gelijke omstandigheden. Dit
i
provincie en daarbuiten. De eisen die
men aan een deurmat stelt worden steeds
Foto: M. C. Meyboom
Deze zeer recente foto van het Koninklijk gezin werd door H.M. de Koningin
en Z.K.H. de Prins der Nederlanden exclusief ter beschikking gesteld van het
Prins Bernhard Fonds en de Anjerfondsen, waarvan Z.K.H. Prins Bernhard
regent is.
vraagstuk dat de directie steeds weer
noodzaakt voorlichtend werkzaam te zijn
zoals op deze stands ,is het recht van
arbeid. Wanneer men soms hoort discus
siëren over het recht op arbeid voor ieder
mens, dan wil men dit gaarne erkennen,
maar voor onze zieken trekken nog teveel
mensen dit in twijfel.
Deze expositie laat verder zien, dat de
afdeling boekbinderij en cartonnage (die
wij in bedrijf mochten zien) een goed
produkt kan maken. Veel particulieren
laten hier hun bindwerk verrichten. Bi
bliotheken, leeszalen en scholen vertrou
wen aan deze afdeling hun boeken toe.
Voor verschillende fabrieken worden
hier duizenden verpakkingsdozen ge
maakt of onderdelen van verpakkingen.
De cyclostyleermachine, hier aanwezig,
verricht stencilwerk voor de eigen in
richting en voor verenigingen. De op
deze afdeling aanwezige degelpers wordt
uitsluitend gebruikt voor huisdrukwerk.
Deze afdeling werkt hoofdzakelijk voor
opdrachtgevers buiten de inrichting.
De afdeling corridormatten verkeert in
ongeveer gelijke omstandigheden. Dit
produkt vindt zijn weg door de gehele
provincie en daarbuiten. De eisen die
hereniging en voor een
Wanneer het Westen een overeenkomst
gedurende dit jaar zou belemmeren, zou
Rusland gedwongen zijn een afzonder
lijk vredesverdrag met Oost-Duitsland te
sluiten. Niet alleen dat dit als twee drup
pels water lijkt op het oude Russische
standpunt (dat Chroesjtsjow op 27 no
vember van het vorige jaar bekend heeft
gemaakt), dat voor het Westen onaan
vaardbaar was, maar ook is de tijdslimiet,
toen zes maanden nu een jaar, weer in
gevoegd.
De andere ministers hebben onmiddellijk
te kennen gegeven, niets te voelen voor
onderhandelingen op een dergelijke basis,
met een ultimatum boven hun hoofd.
Herter, de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, vertelde Gromiko, dat
het Westen de onderhandelingen zou af
breken, indien dat ultimatum niet zou
verdwijnen, waarop Gromiko weer be
toogde, dat dit niets met een ultimatum
te maken had.,Dat enigermate terugkrab
belen houdt ongetwijfeld verband met
het feit, dat Amerika onder deze om
standigheden niets voelt voor de topcon
ferentie, waarop Chroesjtsjow zijn zin
nen heeft gezet.
In West Duitsland is het gekomen tot
een uiterlijke verzoening tussen kanselier
Adenauer en Erhard, de minister van
economische zaken. Deze laatste was de
kandidaat voor het kanselierschap van
de Chr.-democratische partij, indien
Adenauer president zou worden. Om Er
hard de weg te versperren had Aden
auer zijn kandidatuur voor het president
schap ingetrokken. Het is te begrijpen,
dat er haat en nijd heerst tussen beide
mannen, maar terwille van de eenheid
in de partij staan zij nu beiden lachend
op één foto. Ondertussen heeft de partij-
Lübke, de minister van landbouw voor
het presidentschap kandidaat gesteld.
Zijn tegenkandidaat zal zijn de populaire
socialist Carlo Schmid.
hoger en moeten aangepast worden aan
het moderne interieur.
De rotan- en pitrietafdeling maakt een
zeer goed prouukt. Naast vakmanscnap
en smaak is nodig een kennen van de
behoeften en wensen van het publiek.
De hier gemaakte produkten moeten hun
weg vinnen naar allerlei grossiers en han
delaren. Een juist samenspel van deze
afdeling met de timmerafdeling is nodig.
De in de timmerafdeling gemaakte pro
dukten gaan voor een groot deel naar
„buiten' De werkplaats is modern in
gericht. De machines worden ook door
de verpleegden bediend, wat de verant
woordelijkheid van het leidinggevend
personeel sterk vergroot.
Tussen deze afdeling en de naast gele
gen schilder- en stoffeerafdeling bestaat
een nauwe samenwerking. Een deel van
de in de nieuwbouw aanwezige meubelen
kwam door deze samenwerking tot stand,
terwijl de op de stand aanwezige meu
belen voldoen aan hoge eisen.
Bovengenoemde produkten zijn groten
deels door mannen gemaakt. Toch kun
nen ook fraaie artikelen worden getoond
op het gebied van handwerken en we
ven. Deze worden voor een deel in op
dracht van derden gemaakt. Vele van de
vrouwelijke verpleegden werken gedu
rende de ochtenduren mee aan allerlei
huishoudelijke arbeid in keuken, groente-
lokaal, broodkamer en onderhoud van
de vele kamers en zalen en doen ’s mid-
handen te nemen en de meer technische
aspecten van zijn departement toe te ver
trouwen aan minstens twee staatssecre
tarissen: één voor Marine en één voor
land- en luchtmacht. Voor marine zocht
hij de R.K.-oud-adjudant van ex-staats-
secretaris Moorman aan; voor de tweede
functie koos hij het Chr. Historische Ka
merlid luit, generaal b.d. Calmeyer. Ken
nelijk streefde hij een compromis na in
zake de controverse met betrekking tot
een horizontale of verticale organisatie
van het departement van defensie. Zijn
favoriet voor marine was natuurlijk een
epigoon van de verticale luit, generaal
Calmeyer, een voorvechter van de hori
zontale richting. De onderhandelingen,
welke vorige week reeds waren begon
nen, waren j.l. dinsdagmiddag nog in
volle gang.
en Prins Philip donderdag van het
Londense vliegveld waren vertrokken konden de Canadese TV-kijkers dit op
hun scherm zien. Een en ander werd mogelijk gemaakt door een technische
primeur van de B.B.C.-televisie: verzending van filmbeelden via de transat
lantische telefoonkabel. De filmopnamen werden beeld voor beeld met ge
ringe snelheid verstuurd en weer versneld bij de ontvangst. Na ontwikkeling
kon het filmpje worden uitgezonden. Foto: een technicus controleert de
sterkte van het beeld.
iet gelegenheid van de opening der nieuwbouw van de Psychiatri
sche Inrichting is in de week van 15 tot en met 20 juni in het ge
bouw aan de Academistraat een expositie opgezet, die wij reeds
mochten bezichtigen. Deze expositie tracht een beeld te geven van
de arbeid en ontspanningsmogelijkheden in geheel der inrichting.
Ze omvat dan ook naast produkten door arbeid der verpleegden
voortgebracht een afdeling waarin een overzicht wordt gegeven van
de ontspanning door sport en spel terwijl voortbrengselen van de
creatieve therapie met name van boetseren en tekenen in het gebouw
op daarvoor geschikte plaatsen zijn opgehangen.
In de hal gelijkvloers ziet men een groot
bord opgesteld, waarop in cijfers en te
keningen ons gehele land- en tuinbouw
bedrijf is weergegeven. Daar dit bedrijf
geheel als arbeidstherapie-opbject is aan
gemerkt. Deze doelstelling maakt het
mogelijk in principe alle arbeid voor pa
tiënten open te stellen als zaaien, verspe
nen, snoeien, bloemen snijden, arbeid
met paarden en machines, hooien, vee
verzorgen, kortom een zeer grote variatie
in arbeid van zeer eenvoudige tot de
meest verantwoordelijke.
Op de bovengelegen recreatiezaal vindt
men een aantal produkten uitgestald die
kwalitatief aan goede eisen voldoen. Op
gemerkt moet hierbij worden dat in ar-
beidstherapie volledige produkten wor
den vervaardigd en in enkele gevallen
deeltakken voor plaatselijke, provinciale
en landelijke fabrieken en of zaken ver
richt. Zonder deze opdrachten van bui
ten de inrichting zou de arbeid worden
verlaagd tot veelal nutteloze en geestdo
dende bezigheid.
Dat hierbij vraagstukken van inkoop ma
terialen. produktiemethoden, afzet gerede
produkten, goed ingerichte werkplaatsen
en vakbekwaam personeel aan de orde
komen is voor ieder duidelijk. Een ander
van de
andere kant
Hiltonhotels.
Eigenlijk had minister v. d. Bergh toen
zijn debuut in de Tweede Kamer moeten
maken ter verdediging van een wijziging
van de Dienstplichtwet. Doch de P.v.d.A.
fractie bewerkstelligde toen een kort uit
stel van het debat door de schriftelijke
vraag op te werpen, waarom premier De
Quay bij het debat over de regeringsver
klaring had betoogd, dat dit voorstel
moest worden gezien „in verband met de
regeringspolitiek inzake Nieuw-Guinea.
Toen ging de Kamer over tot behande
ling van de wijziging der gemeentegren
zen bij Deventer en op West-Voorne.
De tongen kwamen echter pas goed los
toen de wenselijkheid- van garantielenin-
gen aan de zg. Hiltonhotels in Amster
dam en Rotterdam ter sprake kwam.
Daarbij openbaarde zich toch nog mili
taire belangstelling. Ex-generaal Kruis,
die tegenwoordig aan de K.L.M. is ver
bonden, woonde op de tribune het debat
Oostenrijk beleeft een moeilijke ka
binetsformatie. Bij de verkiezingen
van 10 mei hebben de socialisten
enkele zetels gewonnen en de R.K.-
volkspartij heeft er enkele verloren,
zodat de socialisten nu 78 zetels
hebben tegen de volkspartij 79- Op
grond van deze uitslag hebben de
socialisten eisen gesteld voor hun
deelneming aan de coalitie.
Vooral hadden zij het gemunt op de mi
nister van financiën, Kamitz, wiens ar
beidsterrein zij wilden beperken. Boven
dien wilden zij overgaan tot een verdere
nationalisatie van bedrijven, die nog bui
ten de nationalisatiewetgeving zijn ge
vallen, terwijl het streven van de volks
partij juist is om door het uitgeven van
zg. volksaandelen de invloed van de
staat in de genationaliseerde industrie te
verminderen.
Na langdurige onderhandelingen bood
formateur Raab, die ook de laatste rege
ring had geleid, de socialisten tot ieders
verbazing en tot veler verontwaardiging
de portefeuille van financiën aan. Maar
’t aanbod heeft hij enige dagen later weer
moeten intrekken omdat het partij presi
dium van zijn partij zich er niet mee
accoord verklaarde. Raab wilde eerst zijn
pogingen om een kabinet te vormen op
geven, maar het partijbestuur en ook de
president van Oostenrijk hebben hem
verzocht deze taak te willen volvoeren.
wegheden „gerequireerd” zouden wor
den (hetgeen de vakbonden een aanslag
op het recht van staken achten) dan aan
het niet volkomen vertrouwen van de
vakbondsleiding op hun troepen en dat
ondanks het feit, dat de loontrekkers in
Frankrijk inderdaad de voornaamste of
fers moeten brengen om de economie
van het land weer wat op orde te krijgen.
In Stockholm zijn zeven Europese lan
den, Engeland, Zweden, Noorwegen, De
nemarken, Oostenrijk, Portugal en Zwit
serland op deskundigenniveau tot de con
clusie gekomen, dat het aanbeveling ver
dient, mede als verzet tegen de Europese
Markt, een kleine vrijhandelszone op te
zetten, waarin binnen een jaar de tarie
ven met 20% naar beneden zullen gaan
en de tarieven binnen tien jaren geheel
afgeschaft zullen worden. Op deze ma
nier hoopt men zich enerzijds te be
schermen tegen de uitwerking
Europese Markt, aan de and<
hoopt men zo de Europese Markt te
dwingen overleg te plegen over een uit-
gebreider vrij handelsgebied. Het kleine
vrijhandelsgebied doet nogal veel zaken
met Duitsland en men hoopt dat dit voor
Duitsland aanleiding zal zijn om Frank
rijk, dat bij besprekingen over een vrij
handelsgebied zeer remmend is opgetre
den, wat onder druk te zetten. Of het
zal lukken is een tweede.
Vooral voor Denemarken is het besluit
moeilijk om zich bij het kleine vrijhan
delsgebied aan te sluiten. Vooral in de
boerenwereld gaan nl. veel stemmen op
aansluiting te zoeken bij de Europese
Markt, om op deze manier de Duitse
agrarische markt niet helemaal aan Ne
derland te verliezen. Aan de andere kant
is Engeland, Denemarkens voornaamste
handelspartner en daar scheidt men zich
ook niet zo een twee drie van af.
Hij voelt zich nog steeds sterk
Ai telt mj drie en tachtig,
De actieve Duitse kanselier,
Hij toont zich locaal machtig.
Zijn meerderwaardigheidsgevoel
Valt met tegen te praten,
Hij wil daarom zijn hoge stoel
Niet vrijwillig verlaten.
Zeker, hij verdiende de krans
Voor menig overwinning,
Hij toonde zich t besturen mans
Door nuchtere bezinning,
Hij heeft t gehavend vaderland
Een grote dienst bewezen,
Steens hield hij in de stormen stand,
Die houding mag geprezen.
Jammer wordt het thans niet verstaan
Deez’ strijder, ver in jaren,
Hij kon door op tijd op te staan,
’s hands eenheid mee bewaren
Maar door zijn stijve koppigheid
Door niemand te overreden
Zaait hjj t gevoel van wrok en nijd,
Onnodige moeilijkheden.
Een mens die zich onmisbaar waant
stelt steeds zichzelf het teken
Dat mettertijd zijn aanzien taant
‘t Aureool gaat verbleken.
Want alle schepsels klein en groot,
Hun stof zal eens verwaaien
Zij worden onttroond door de dood
En de aardbol blijft wel draaien.
PIET.
Defensie.
Grappenmakers hebben de nieuwe mi
nister van defensie, Sidny James v. d.
Bergh, schertsend in de schoenen gescho
ven, dat hij voor zijn oude bedrijf de
Unileverreclame in de strijdkrachten zou
willen voeren. De rode banden om de
hoofddeksels zijner opper-officieren zou
hij willen vervangen door een blue
band! De liberale bewindsman kan ken
nelijk best tegen dergelijke anecdotes. In
één opzicht schijnt hij trouwens van plan
zijn commercieel talent niet te verlooche
nen. Hij is voornemens om zelf het zo
omstreden militaire aankoopbeleid in
Bij de afgraving van de terp te Witmar-
sum vond men een put, opgetimmerd
van hout en ter diepte van enige meters.
In de put vond men een drietal stenen
potten, modellen als waterglazen, waar
van er twee gebroken en een in zijn ge
heel.
De ministers van buitenlandse zaken van de Grote Vier vergaderen
nog steeds te Genève. Dat is het vermelden wel waard, want men
heeft vorige week al op het punt gestaan de zitting op te breken,
toen de Rus Gromiko woensdag met zg. nieuwe voorstellen kwam
voor de kwestie Berlijn. Rusland wil het Westen gedurende een
jaar beperkte rechten in West-Berlijn toestaan. In dat jaar zou het
Westen zijn bezettingstroepen moeten vermindern tot een symbolisch
garnizoen. Het zou alle propaganda tegen het communistische blok
in Berlijn moeten staken en Oost- en West-Duitsland zouden een al-
Duitse commissie moeten vormen om in dat jaar maatregelen voor de
vredesverdrag uit te werken.
voor de resultaten van haar streven op
losse schroeven te stellen door de spoor-
weglieden loonsverhoging te geven, waar
na dan andere categorieën ongetwijfeld
zouden volgen. Een nieuwe inflatie zou
hiervan het gevolg kunnen zijn, die de
concurrentiepositie van Frankrijk weer
danig in het gedrang zou brengen.
Beide partijen hadden gelijk, maar de
regering heeft haar standpunt bijna on
gewijzigd kunnen handhaven. Er zal nu
alleen onderhandeld worden over een
productiviteitstoeslag van ongeveer 1%,
terwijl de lonen in november aan bod
zullen komen. Dat de vakbonden niet
voet bij stuk gehouden hebben is minder
te verklaren uit een zwichten voor de
regeringsmaatregel, dat bijna alle spoor-
Onderwijs.
Op het departement van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen worden de
taken daarentegen juist wat lichter door
dat minister Cals heeft besloten, dat er
in plaats van ex-staatssecretaris Höppe-
ner een tweetal onderministers moet ko
men. Het ziet er dus naar uit, dat het
Nu
probeert men het op karpers. Het succes
zit niet in het aantal, maar in de grote.
Sommige dieren wegen 12 a 15 pond.
Bij de landbouwers ondervindt de hooi
oogst, die toch al schaars is, veel ver
liet regenach-
der socialisten een sociaal-vooruitstreven-
de politiek te voeren. „Maar”, zo voegde
hij er dreigend aan toe, „anders zijn er
over vier jaren altijd nog verkiezingen”.
Voorts sprak hij het vertrouwen uit, dat
er in de stichting van de arbeid eenstem
migheid zou worden verkregen ten aan
zien van de te voeren loonpolitiek. De
eis tot loonsverhoging van 51/2%, welke
de confessionele centrales tezamen met
het N.V.V. inmiddels bij de metaalindu
strie op tafel hebben gelegd, doet ver
moeden, dat de weg van staatssecretaris
Roolvink toch niet louter over rozen zal
gaan.
Het kabinet-DeQuay is thans verrijkt met de aanstelling van diverse
staatssecretarissen. De meeste aandacht trok de benoeming van de
bekwame anti-revolutionaire loonexpert van het Christelijk Nationaal
Vakverbond, B. Roolvink, tot staatssecretaris van sociale zaken. Zij
was een welkome versterking van de R.K.-minister Van Rooy, die
zich tot dusver als burgemeester van Eindhoven uiteraard niet
in de finesses van de loonpolitiek heeft kunnen verdiepen.
De benoeming werd het rechts-liberale
kabinet als een succes aangerekend; er
was een brug geslagen naar de confes
sionele vakbeweging in dezelfde week,
waarin het Kamerlid Hazenbosch dat
in de eerste fase van de formatiepoging
van prof. De Quay als minister van so
ciale zaken werd gedoodverfd in het
antirevolutionaire partijblad onomwon
den had betoogd, dat zijn fractie op het
stuk van de sociale en de landbouwpoli
tiek nog geen voldoening was geschon
ken.
Mocht het kabinet nu niet op een welwil
lender onthaal bij de confessionele vak
beweging hopen? Onwillekeurig zal de
R.K.-minister Van Rooy dan ook wel
met belangstelling hebben uitgezien naar
de reactie van de Katholieke Arbeiders
beweging, welke in het begin van deze
week congresseerde. De reserves van
voorzitter Middelhuis bleken echter nog
niet geheel geweken. Wel verklaarde hij
nadrukkelijk het voor mogelijk om zon-
Houten schepen, ook voor de binnen
vaart zijn de laatste jaren hard opge
ruimd en die nog over zijn worden voor
een prijsje van de hand gedaan. Gaande
weg komen er meer motorschepen.
De Franse spoorweglieden hebben
dinsdag het werk van vier uur ’s
morgens tot 12 uur niet neer gelegd.
Dat dient vermeld te worden, om
dat de vakbonden hiermee gezwicht
zijn voor het regeringsgezag, het
geen de stabiliteit van het Franse
regime zowel bewijst als ten goede
komt.
De spoorweglieden wilden door een sta
king kracht Tijzetten aan hun eis tot een
loonsverhoging van 11%, die hun al
was toegezegd door de regering van Gail
lard, anderhalf jaar geleden. Maar de
huidige regering van Debré, die sinds
december onder leiding van minister Pi-
nay een hardnekkige strijd voert om de
economie wat meer op het rechte spoor
te brengen, onder andere door bestedings
beperking en devaluatie, voelt er niets
kabinet-De Quay zijn werk met één mi
nister (van zaken overzee) minder doch
ettelijke staatssecretarissen meer zal aan
vatten. Mr. Y. Scholten tot voor en
kele jaren secretaris van de hervormde
jeugdraad te Amsterdam zal zich met
de communicatiemiddelen, de sport en
de jeugdvorming gaan bezig houden,
terwijl de R.K. gewezen wethouder van
Breda, Drs. G. C. Stubenrauch, zich met
een aantal onderwijszaken zal bezig hou
den. In tegenstelling tot voorheen is de
politieke topleiding op onderwijs, kun
sten en wetenschappen dus niet meer al
leen in R.K.-handen.
De taak der nieuwelingen zal wel vooral
wezen de vele studies, welke in de afge
lopen jaren op dit departement zijn on
dernomen, in daden om te zetten. Staats
secretaris Höppener. die met zijn bemin-
lijk karakter liefst iedereen te vriend
hield, werd namelijk wel eens verweten,
dat hij de zaken te lang overwoog, al
vorens knopen door te hakken. Zijn op
volger Scholten schijnt echter al voor
stander van een commerciële benadering
der televisie te zijn. Misschien zal er dus
nu spoedig iets van reclame op het beeld
scherm komen!
traging door de koude en
tige weer.
De heer D. van der Leij van Marrum,
de 2e prijswinnaar van de 2 januari ge
houden elfstedentocht per schaats, heeft
nu ook de elfstedentocht per rijwiel vol
bracht in gezelschap van M. P. Noor
denbos, zijn zwager, van Franeker. Om
3.30 gingen ze op stap. Ze arriveerden
om 9.30 en volbrachten de tocht dus in
18 uren. Op de schaats deed van der
Leij er 13.50 uur over. In Bolsward pas
seerde het wielrijdend paar des avonds
om 7.30 uur.
4e week juni 1909.
het baarshengelen telkens mislukt,
zit niet in het aantal, maar in de grote.
