ÜR
liifeH
CHROESJTSJEW IN POLEN OP VISITE
Enorme Assoe’an-dam maakt einde aan
Egypte’s vrees voor honger
p 1
II
1
Buitenlands Overzicht
«ar
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Gouden filmpjes
De Russen wilden Berlijnse kwestie
in de ijskast
Oostenrijk heeft weer een regering
Nasser wil meer landbouwprodukten en
industrieën
te
|k:' h
f x,-
55e JAARGANG
No. 55
VRIJDAG 24 JULI 1959
VIERDAAGSE IN KEIZERSTAD VAN START
enkel belang bij
Na
tot 10.000.000
dorpen
en een
Helaas
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
van de K.N.B.V.L.O.
groep deelnemers op de Waalbrug bezig aan
w en de armoede
stierven duizenden door gebrek aan
Sjoch om nei it forline, mar net oars as
om to witten, hoe’t jo yn de takomst
hannelje moatte.
TREINBOTSING BIJ HEDEL
Een overzicht van de ravage, welke dins
dagochtend werd aangericht bij een bot
sing tussen twee goederentreinen op de
lijn Zaltbommel-Den Bosch aan de zuid
zijde van de brug over de Maas bij
Hedel. Er deden zich geen persoonlijke
ongelukken voor.
Van het verdere nieuws: Oostenrijk
heeft na langdurige pogingen weer
een kabinet van socialisten en volks
partij, de coalitie welke ook voor de
verkiezingen regeerde.
het parlement hebben de socialisten
geheel
de de-
Jozef heeft op een voor die tijd geniale
manier het voedselprobleem opgelost.
Gedurende de jaren van overvloed verza.
melde hij al het graan dat maar enigs
zins gemist kon worden en sloeg het op
om het pas te gebruiken tijdens de jaren
van tegenspoed.
Na de tijd van Jozef hebben de Egypte-
naren echter niets anders kunnen doen
dan machteloos afwachten. Meermalen
sloeg de natuur toe met een wreedheid,
die duizenden mensenlevens opeiste.
Vooral in de jongste geschiedenis heb
ben de problemen van het Nijldal grote
vormen aangenomen. Op de 38.000 vier
kante kilometer vruchtbare grond, die
zich langs de oevers uitstrekt, woonden
tot voor 1800 niet meer dan ongeveer
3 mil i oen mensen. In begin 1900 was het
aantal echter al gegroeid
en tegenwoordig moeten meer dan 22
miljoen monden gevuld worden met de
voortbrengselen van de smalle strook
vruchtbare grond, die de Nijl flankeert.
Van woestijn tot akkergrond.
Natuurlijk is het onmogelijk alle 22 m.il-
De Russen hebben geen enkel belang bij
de hereniging van Duitsland tenzij zij de
zekerheid hebben dat dit een communis
tisch Duitsland zal zijn. De Polen heb
ben zelfs bij het laatste geen belang om
dat een dergelijk Duitsland binnen het
Sovjetblok een voor het buurland Polen
te overheersende positie zou innemen.
Zowel Moskou als Warschau zijn dus
onder de huidige omstandigheden het
meest gediend bij een blijvende verde
ling van Duitsland, waarbij Oost Duits
land een Russische satelliet zal blijven.
De Polen hebben echter een geruststel
ling nodig wat hun Oder-Neissegrens
betreft. De Russen hebben die allang
goedgekeurd, de Oost Duitsers zijn er
mee verenigd, maar W. Duitsland wil
er niet van weten en Amerika noch En
geland hebben er ooit hun zegen aan
Hwat hat Qabe Skroar
us hjoed p p
to sizzen 1
zijds van het Oost Duitse regime zou
kunnen worden uitgelegd.
Bij het afsluiten van dit overzicht had
Moskou alle Westelijke, en het Westen
alle Russische voorstellen verworpen en
het Westen gedreigd de besprekingen te
Zullen afbreken, als de Sovjetunie er aan
vasthield dat een commissie van Oost- en
West-Duitsers de mogelijkheid der her
eniging zou onderzoeken. Het Westen
zag hierin een Russische poging het, en
in het bijzonder West Duitsland, te
dwingen het Oost Duitse regime te er
kennen. Deze erkenning zit Moskou
hoog.
Nu we het hier toch over de Amerikaan
se vakbonden hebben, zij de staking van
een half miljoen arbeiders in de Ameri
kaanse staalindustrie even aangeroerd.
De werkgevers hadden een loonsverho
ging geweigerd en wensten ook de bepa
ling in de contracten met de werknemers
te laten vervallen, dat de lonen gebonden
zouden blijven aan de kosten van het le
vensonderhoud.
Zij betoogden dat loonsverhoging de
prijzen zou doen stijgen en dit de inflatie
in de hand zou werken. De werknemers
bonden meenden dat een loonsverhoging
tot 15 cent per uur niet in de prijzen be
hoefde verdisconteerd omdat de Ameri
kaanse staalindustrie grote winsten maakt.
Men is het niet eens kunnen worden en
zo is de staking uitgebroken, die naar
wel beweerd wordt op dit ogenblik meer
populair zou zijn bij de werkgevers dan
bij de werknemers. De eersten zouden
menen dat de fabrieken best een poosje
stil kunnen staan omdat men daarna op
yolle capaciteit en dus het meest efficiënt
zal kunnen werken; bovendien zouden
zij de macht van de werknemersbonden
wel eens op de proef willen stellen, om
dat deze bonden naar de zin der direc
ties te veel invloed in het bedrijfsbeleid
trachten te krijgen.
Dat de regering weinig ingenomen is
met deze zeer grote staking in een der
voornaamste takken van industrie en tij
dens een kritiek moment in de buiten
landse politiek, is duidelijk. Bovendien
is men te Washington ook niet zo blij
met het afvloeien van grote staalorders
naar Europa. Pogingen tof bemiddeling
van regeringszijde zijn dan ook reeds be-
1 gonnen.
lieten van Rusland is afgestemd op het
Russische zeven jaren-plan dat tot en met
1965 geldt.
De Poolse economische opbouw is ove
rigens nog verre van voltooid en de
Poolse regeerders zullen het bezoek van
Chroestsjew wel hebben uitgebuit om
hem er op attent te maken dat zij nog
massa’s grondstoffen, zware machines etc.
nodig hebben om die opbouw te vol
tooien en gepoogd hun positie in de ver
deling van dit alles binnen het Sovjet
blok zo gunstig mogelijk te maken.
Het is overigens aardig om te constateren
hoe vast de satellietstaten ook economisch
in de Russische greep zijn, terwijl Mos
kou een landje als Finland verbiedt tot
de zgn. kleine vrijhandelszone toe te tre
den, „omdat van economische blokvor
ming in Europa, waar achter politieke
bedoelingen schuilen, niets goeds kan
voortkomen”
Chroesjtsjew had in een zijner rede
voeringen in Polen ook maar vlot
weg verklaard dat de Amerikaanse
arbeiders het helemaal niet met de
Amerikaanse regering eens waren
over de Berlijnse en Duitse kwestie,
de grote Amerikaanse vakbonden
hebben dat natuurlijk niet op zich
laten zitten en de heer Chroesjtsjew
in het openbaar laten weten dat zij
geheel achter de politiek van presi
dent Eisenhower staan in de Ber
lijnse kwestie, en de Duitse hereni
ging alleen aanvaardbaar achten in
het kader van vrije verkiezingen.
Het voornaamste doel van Chroesj-
tsjews bezoek aan Polen zal overi
gens wel verband houden met de
Berlijnse en Duitse kwestie. Met de
mogelijkheid van een topconferentie
in het vooruitzicht zullen Chroesj
tsjew en Gomulka stellig de gehele
Duitse kwestie onder het oog heb
ben gezien.
Dinsdagochtend vroeg is in Nijmegen de vierdaagse
begonnen. De foto toont een
de eerste nog koele kilometers.
-
gegeven, al heeft generaal de Gaulle wel
eens verklaard dat deze kwestie van de
baan moet geacht en de Oder-Neisse-
grens erkend.
Het is mogelijk dat de Polen Chroesj
tsjew hebben trachten te bewegen op
een eventuele topconferentie in ruil voor
een minder starre Russische houding in
zake W. Berlijn te eisen dat naast de
erkenning van het Oost Duitse commu
nistische regime, het Westen als
nu ook de Oder-Neisse-grens als
finitieve tussen Duitsland en Polen zal
accepteren.
En hiermee zijn we dan weer bij de Ge-
neefse conferentie van de ministers van
buitenlandse zaken der Grote Vier aan
geland. De vorige week heeft er weinig
schot in gezeten, men heeft het systeem
der „werkmaaltijden” moeten invoeren
om in intieme gesprekken naar eikaars
bedoelingen te tasten en de Oostduitse
en Westduitse ministers daarbuiten te
houden, want Gromiko stond er op dat
de Oost Duitsers tegewoordig waren bij
alle officiële bijeenkomsten en nam de
aanwezigheid der West Duitsers dan
gesprekken
idat men op
aangeland.
In
78, de volkspartij 79 zetels. Men is dus
aangewezen op een compromis en spec
taculaire veranderingen in de binnen
landse politiek kan men dus niet ver
wachten.
De Saarlandse bevolking schijnt zich wat
moeilijk aan te passen aan de overgang
van de economische aansluiting
Frankrijk naar die bij Duitsland,
c
den omdat zij meet moeten betalen
hun da
landse fabrikanten omdat zij hun "produk-
ten door de Franse invoerrechten nu
duurder op de Franse markt moeten bren
gen en het Verlies van klanten in Frank-
Die achteruitgang accentueerde zich voor
al na de door Moskou in bloed gesmoor
de opstand der arbeiders tegen het com
munistisch bewind in Hongarije en de
heer Chroesjtsjew zou dus wijs gedaan
hebben zijn mond te houden over opstan
den. Temeer omdat hij op Pools gebied
was ,waar eenzelfde opstand als in Hon
garije, welke overigens ook geen kans
zou hebben gekregen omdat de Russen
ook deze met geweld zouden hebben on
derdrukt, alleen werd voorkomen door
dat de Sovjetregering het nieuwe Poolse
regime onder Gomulka, wat het binnen
landse beleid betreft toestond in beperkte
mate langs eigen wegen onder leiding
van de communistische partij zijn weg te
zoeken.
In beperkte mate, want het zou niet zo
ver mogen gaan dat het Polen in het zog
van het Zuid Slavisch nationaal commu
nisme zou kunnen brengen. Tito had
daarop aanvankelijk gehoopt, maar is ten
deze sterk teleurgesteld.
Maar Gomulka en de Poolse communis
tische partij hebben dan toch met zekere
nationale omstandigheden in het binnen
lands beleid rekening kunnen houden.
Zo is er een ver van ideale, maar toch
enigszins redelijke verhouding tot de
Katholieke kerk, waartoe meer dan 90%
der Poolse bevolking behoort de Pool
se regeerders zullen dus met enige zorg
de schimpscheuten van Chroesjtsjew op
de godsdienst hebben aangehoord er
zijn nog veel particuliere boeren- en an
dere bedrijven in Polen, de beoefenaars
van vrije beroepen en de kunstenaars le
ven minder onder de druk van boven
dan in Rusland en enige satellietstaten
en het verkeer, ook geestelijk, met het
Westen is ook aanzienlijk groter. Polen
geniet zelfs zekere economische steun
van de Ver. Staten, al is het dan econo
misch vast geklonken in het Sovjetblok,
omdat de economie der Europese satel-
maar voor lief.
Het Westen wenste echter
der grote vier onderling; omi
een kritiek punt was
Zoals bekend was de laatste conces
sie der Russen dat men de West
Berlijnse kwestie lJ/2 jMr ^ang ,n
de ijskast zou stoppen, en intussen
een commissie uit Oost en West
Duitsers bestaande de mogelijkheid
van een oplossing der gehele Duitse
kwestie zou onderzoeken in de rich
ting van het Russische voorstel dat
West Duitsland en Oost Duitsland
verenigd zouden worden in een zgn.
confederatie waarin ieder deel zijn
tegenwoordig politieke stelsel zou
behouden.
Laatste week juli 1909
Staande herdacht de raad van de ge
meente Bolsward de overleden stadsar
chivaris, de heer D. Bartstra.
Benoemd tot gaarder der bruggelden
van de Harlingerbrug te Bolsward, de
heer A. Huizinga met 7 stemmen. De
heer S. Kamminga verwierf er 6.
De turners hebben trui en pet verwis
seld voor de meer defuge kledij en dop-
pies en zien er met hun hoog stukadoor
om de hals thans niet meer als gymnas
ten uit; het 30-jarig jubileum van Lycur
gus behoort weer tot het verleden! Leve
Lycurgus en haar talentvolle directeur
Sutherland Royaards.
Door noodweer en storm te Workum
een schip op het strand. Het gelukte
Skelte, Johannes, Piebe en Andries Vis
ser met een vlet de bemanning aan land
te brengen.
Uitslag grote kaatspartij te Franeker.
Koningsprijs, de zilveren bal, C. Werk
hoven, Witmarsum. Negen gouden wil-
lems of kunstvoorwerpen, tevens 3 zil
veren erekruisen C. Werkhoven, S. A.
Kooistra en R. G. Zaagmans, Witmar
sum.
De oud-stadgenoot P. Plantinga, werd
benoemd tot Nederlands consul te Cle
veland (Noord-Amerika).
W. Duitsland zou dus een democratisch
en Oost Duitsland een communistisch
staatsbestel kunnen handhaven. De Wes
telijke drie hebben de gehele vorige week
getracht aan de weet te komen of de
Russen nu bedoelen dat na ll/2 jaar de
troepen van het Westen uit W. Berlijn
moesten zijn verdwenen, dus of dit voor
stel toch een ultimatief karakter had, of
dat men na die tijd in het licht van de
besprekingen over de Duitse hereniging
weer over de Berlijnse kwestie zou Kun
nen spreken. Zij waren aan het eind van
vorige week niet veel verder en voelden
er ook niet voor dat Oost- en Westduit-
sers alleen over de hereniging zouden
spreken, maar wilden dit aan een com
missie van hun plaatsvervangers of am
bassadeurs opdragen, welke commissie
permanent zou zijn.
De door de Russen gewilde paritaire
commissie van West- en Oost-Duitse ver
tegenwoordigers zou zich alleen mogen
bezig houden met besprekingen over het
leggen van meer contact tussen beide de
len van Duitsland. Men was nog weinig
opgeschoten maar in ieder geval was het
stadium bereikt van de concrete voorstel
len en dat was tenminste iets want de
Russen zijn gewend zoveel woorden te
gebruiken en zo vaag te zijn dat men
hen moeilijk op een onderwerp kan vast
leggen; ze doen dat waarschijnlijk om
zich later van bepaalde afspraken te kun
nen afmaken als dat in hun kraam te
pas komt, maar het Westen heeft zo
voor en na genoeg ervaring opgedaan
om dergelijke vallen te ontlopen. En
voorlopig tracht het Westen nog alles te
vermijden wat als een erkenning zijner-
De Russische premier Chroesjtsjew is in Polen op visite geweest. Hij
heeft er vele lelijke dingen over de godsdienst, over het Westen en
de „kapitalisten” gezegd, maar heeft ook verklaard dat zijn land
nooit een oorlog zal beginnen. Veel waarde kan men aan dergelijke
uitingen van de Russische premier niet toekennen en daarom zou het
verkeerd zijn zich in slaap te laten sussen door een enkel vredelievend
woord van die zijde, te meer omdat de Rus er aan toevoegde dat de
Sovjetunie natuurlijk een opstand van de arbeiders in de Westelijke
landen tegen „hun kapitalistische regeerders” welkom zou zijn. We
geloven dat best en we geloven ook dat Moskou ondergronds al wat
het kan, zal doen om dergelijke bewegingen aan te moedigen met
weinig kans op succes overigensde achteruitgang van de invloed der
communistische partijen in de Westelijke landen is een waarborg
daarvoor.
Eindelijk zal dan nu, in de twintigste
eeuw, iets worden gedaan tegen de af
hankelijkheid van de willekeur van de
natuur. De mens gaat de Nijl temmen.
In samenwerking met Russische én Wes
terse deskundigen werkt de Egyptische
regering aan een plan voor een enorme
dam, die in de toekomst voor een regel
matige bevloeiïng moet zorgen,
eeuwen van angst en leed zal Egypte,
onder de regering van een modern staats
hoofd, een eind maken aan een wan
hopig gevecht voor een armzalig bestaan.
Groeiende bevolking.
Er is één uitzondering geweest op de
onzekerheid, die in het Nijldal over de
toekomst heerste. De Bijbel vertelt hoe
Jozef van Egypte voorspelde dat zeven
vette en zeven magere jaren het land
zouden treffen. Ieder wist wat dat bete
kende: zeven achtereenvolgende jaren
zou door de bedding van de Nijl genoeg
water stromen voor de akkers, maar op
die goede tijd zou een periode van op
nieuw zeven jaren volgen, waarin droog
te de grond zou verharden en de oogst
i doen mislukken. joen inwoners in leven te houden met de
i
rijk niet gemakkelijk gecompenseerd kan
worden door klantenwinst in de rest van
Duitsland, omdat daar al genoeg fabri
kanten naar de gunst van de consumen
ten dingen.
Nadat de Spaanse peseta, als een eerste
stap op het gebied der economische sa
nering was gedevalueerd, is dat land toe
gelaten tot de organisatie voor Europese
economische samenwerking, het lichaam
waarbij alle andere vrije Europese staten
al zijn aangesloten. Spanje krijgt nu een
milliardenlening om met internationale
hulp economisch weer op de been te ko
men. Het is te hopen dat deze hulp het
Spaanse volk ten goede zal komen en
ook tot een grotere politieke vrijheid van
dat volk zal leiden.
Irak was weer in het nieuws door be
richten over opstanden, welke nu onder
drukt heten. Het is echter een kwaad
ding voor Kassem dat er ook militairen
aan deelnamen. Zijn positie en daarom
de gehele toestand in het Midden Oosten
blijft wankel.
De oude geschiedenissen over het Egypte van de pharao’s verhalen
al over de belangrijkheid van het water dat door de Nijl wordt
aangevoerd. Het zorgt voor de vruchtbaarheid van het land, voor de
groeikracht van het gewas en met dat al voor het voedsel dat de
Bewoners van de beide oevers nodig hebben. Wanneer ieder jaar het
water stijgt en een nieuwe vloed de akkers inundeert, gonzen de
van het feestgedruis, want het water betekent een rijke oogst
jaar zonder honger.
bleef in het verleden de vloed van de Nijl maar al te dikwijls
uit of kwam het water met zo n kracht, dat de wassende rivier het
zaad van de akkers spoelde. Dan deden de honger
hun intrede in het land en stierven duizenden d
voedsel.
economische aansluiting bij
naar die bij Duitsland. De
Saarlanders in het algemeen zijn ontevre-
i voor
- „agelijkse levensbehoeften, de Saar-
fabrik
ten door de Franse invoerrechten
W* - "W
'7:i
