w NEDERLANDSE AUTORITEITEN ALS WETSOVERTREDERS? -JHifet Ij Cliroestsjew (niet naar Scandinavië) de gastheer van Nixon 'W Qabe Skroar üs hjoed p p to sizzen 1 Buitenlands Overzicht 1 dy fan VOOR DE VROUW, DIE AUTO RIJDT DE EEN ZIJN BROOD, DE ANDER ZIJN DOOD. STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND - Gouden filmpjes |4 da Pax Christi-tocht van De Berlijnse knoop nog niet ontward Nasser doet weer lief tegen Tunesië en Marokko Joure naar Bolsward -- OF ik 55e JAARGANG No. 57 VRIJDAG 31 JULI 1959 t: met hun niet van inn iifiRi'W.'-wtn»?""ii i.wy^r -wr- i mwti.i 'i iw w> >i v v-v dat de Ie week augustus 1^09 heer P. Plantinga, afkomstig Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335 (K5157) KAMEROVERZICHT Bolswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad .wwkz ShB «asfi&Kkv.a?^ Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Chroesjtsje1 t sterker was dan de V.S. Nixon was slag vaardig maar slechts in met igc.. heb- •7 Huurblokkering. Ook binnenslands wierp de wetshandha ving vragen op. Het kabinet-De Quay heeft onlangs aangekondigd, dat het de zg. huurblokkering wil atschaffen. Een onderzoek van de Algemene Rekenkamer heeft dit voorjaar aan het licht gebracht, dat ongeveer een derde deel van de 2 a 300.000, huiseigenaren niet heeft vol daan aan de verplichtingen tot het stor ten van een deel der huurpenningen op het Grootboek-Woningverbetering. Maar op het ogenblik geldt de wet nog, zelfs een wetsontwerp tot opheffing van de huurblokkering is nog niet ingediend. In afwachting daarvan gaf de antirevo lutionaire minister Van Aartsen de Twee de kamer echter eerlijk te verstaan, dat hij weinig voelde voor het vervolgen van die huiseigenaren, die tot dusver in ge breke zijn gebleven zich aan te melden. Doch intussen nadert de 1ste augustus, de datum waarop de ingeschreven huis eigenaren opnieuw zouden moeten stor ten .Tijdens het kamerdebat over de re geringsverklaring inzake de huur- en loonpolitiek stelde de socialistische afge vaardigde Bommer hierover klemmende vragen. Moesten zij nu toch storten ter wijl hun collega’s, die zich niet hadden gemeld, hun geld rustig in de zak kon den houden? Minister Van Aartsen zat voor een pikant probleem. Kon hij open lijk tot wetsontduiking aanmoedigen? Neen. En zo ging tenslotte een ministe riële aanschrijving de deur uit, waarin de bewuste ingeschreven huiseigenaren wer den opgewekt toch te voldoen aan een wet, welke de regering zelf niet voor nemens is te handhaven! Het ministerie heeft beloofd de Staten- Generaal in een dergelijk geval „tijdig” te waarschuwen, hetgeen de PvdA echter niet voldoende achtte. Zij verlangde de waarborg, dat een zekere termijn in acht zou worden genomen bij de voorlichting der volksvertegenwoordiging, opdat deze zich er over zou kunnen beraden! De eindstemming hield geen verrassing in. Alleen P.v.d. A. en C.P.N. stemden tegen. Maar in het daaraan voorafgaan- De ontwerpers van Albanese in Rome hebben zich het „lot" van de auto-rijdende vrouw aangetrokken, die graag een schoen met hoge hak draagt. De hoge hak werkt in normale gevallen erg hinderend bij de bediening van de pedalen. Daarom is nu de schuif hakschoen gelanceerd. Vanuit Haskerland, via Doniwerstal, Gaasterland, Stavoren, Workum, Wym- britseradeel en Wonseradeel, zal de Pax Christi voettocht, op twee augustus be ginnen, optrekken naar Bolsward, waar burgemeester mr. Geukers hen vrijdag zeven augustus ten stadhuize zal ontvan gen. Van daaruit trekt men naar Wit- marsum waar ds. H. Kreb en pater dr. Josafat Kobessen in een studie-weekend de situatie op godsdienstig gebied in Friesland zullen samenvatten. Want dat is ’t centrale thema van deze hele tocht: „De vrede door Christeneenheid”, en Nasser doet trouwens ook weer lief te gen Bourguiba van Tunesië en de koning van Marokko; hij koestert vrees voor het Afrikaanse negernationalisme. Van Tu nesië gesproken, de Algerijnse opstande lingen die vanuit dat land tegen de Fransen in Algerië opereren, zijn onte vreden over de steun welke ze van Bour guiba ontvangen en hebben overvallen gepleegd op Tunesische troepen langs de Algerijnse grens. In Algerië begonnen de Fransen met een offensief tegen de Algerijnse rebellen in het Kabylengebergte, waarvan ze het einde van de opstand verwachten, wat een vrome wens lijkt. Binnenkort komt koning Mohammed V van Marokko bij de Gaulle op bezoek, waarbij waarschijn lijk ook gesproken zal worden over be middeling in de Algerijnse kwestie en over de olie in de Sahara waarop Ma rokko ook aanspraak maakt. de debat werd wèl een nieuw punt aan de orde gesteld. Oud-minister In ’t Veld wees er namelijk op, dat door deze wij ziging niet enkel troepenzendingen naar Nieuw Guinea doch ook naar Suriname en de Nederlandse Antillen zonder meer mogelijk zouden worden. Hierover nu hadden z.i. wettelijk de gevolgmachtigde ministers van deze rijksdelen de heren Lampe en Pos gehoord moeten wor den. Hij wreef de regering m.a.w. wets ontduiking in de schoenen. De liberale minister van Defensie, Sidny James v. d. Bergh erkende, dat zij niet voor de be handeling van deze wetswijziging ih de ministerraad waren uitgenodigd. Maar zij hadden wel de agenda toegestuurd gekregen. En niet doen blijken, dat zij er bij wilden zijn. Nu hield Mr. In ’t Veld wel vol, dat dit punt aan hun aandacht was ontsnapt. De meerder heid der senatoren gaf de regering ge lijk. De liberaal Van Riel vond de juri dische ontdekking van de P.v.d.A. wel slim bedacht, maar evenals de antirevo lutionair Algra beschouwde hij haar eigenlijk slechts als een bemanteling van de „politieke” bezwaren, welke de P.v.d.A. tegen het regeringsbeleid inzake Nieuw Guinea koestert. De christelijk- historische afgevaardigde Vixseboxse een voorstander overigens van het her stel der „brede basis” stelde zelfs vast, dat met de P.v.d.A. geen kabinets formatie mogelijk zou wezen, zo lang deze partij niet tot de door Dr. Drees uitgestippelde gedragslijn inzake Nieuw Guinea zou terugkeren. Censuur? Ook in ander opzicht ging Nieuw Gui nea deze week over ae tong. Onlangs heeft gouverneur Platteel advocaat-gene- raal Van Beek van het Hof van Justitie in Hollandia „ongevraagd” verlof ver leend. Dit zou o.m. verband houden met Wat van de rest van het nieuws in deze overzichtsperiode nog 't meest de aandacht trok is de verbetering der betrekkingen tussen Irak, Jor danië en de V.A.R. Nasser schijnt blijkbaar van oordeel dat Kossem nu wel de communisten in zijn land de baas kan en dat herstel der vriendschapsbanden met Bagdad nuttig kan zijn, al blijven de heren concurrenten naar de leiding der Arabische statengroep. De bakkersproef om in het vervolg 6 of .pofkes inplaats van 8 voor een dubbeltje te geven, is bij de van men spoedig tot dubbeltje terug. tgum had tegen 1 augustus vergunning gekre- jp van sterke drank. Een igen eerder vervoegde zich in het ikaal een rijzige vrouw in nette getooid met breed gouden oorijzer :kt met hoedje met keelbanden. en Zoals bekend heeft vooral Frankrijk des tijds de samenwerking met Engeland en andere landen verhinderd maar mis schien zal Nederland als het nu in de E.E.G. aandringt op samenwerking met de „zeven” steun krijgen van W. Duits land dat ook een aanzienlijk belang bij de uitvoer naar deze landen heeft. De E.E.G. is intussen blij met de toetreding van Griekenland tot deze organisatie, omdat dit haar positie tegenover de „an dere zeven” iets versterkt, maar dat is dan eigenlijk al in termen van zekere vijandschap tussen beide economische blokken gesproken, welke we juist niet moeten hebben. Maar we zijn er toch niet gerust op dat er geen handelsoorlog in vrij Europa zal ontstaan, waarvan Nederland met zijn handelsbelangen in beide blokken en zijn kwetsbare positie wat de uitvoer van landbouwprodukten betreft, allicht de dupe zou worden. Toch schijnt het Nixon’s taak te zijn tijdens zijn bezoek aan Moskou Chroesjtsjew duidelijk te maken dat de Russische premier lijdt aan een gevaarlijk wanbegrip omtrent de werkelijke krachtsverhoudingen. Pre sident Eisenhower schijnt ook van oordeel te zijn dat het Kremlin niet voldoende ingelicht is over de wer kelijke kracht zowel militair als eco nomisch van de Ver. Staten en het zich daarom overgeeft aan misvatting dat als de Russische staatslieden het been maar stijf hou den en genoeg dreigen, Washing ton en zijn bondgenoten wel in hun schulp zullen kruipen. Een gevaarlijke veronderstelling omdat Moskou, als het niet tijdig, gewaar schuwd wordt en niet tijdig wat water in de wijn doet, zich in een avontuur zou kunnen storten dat een alles vernietigen de oorlog ten gevolge zou kunnen ben. President Eisenhower zou, naar commen tatoren menen, zijn vice-president opge dragen hebben te trachten dit de Russen voorzichtig onder het oog te brengen en hun duidelijk te maken dat Amerika niet bereid is West Berlijn op te geven, doch hier eenvoudig een kwestie van oorlog of vrede van zal maken, als het niet an ders kan. Eisenhower zou Nixon, die een krachtige, internationalistisch gezinde fi guur heet te zijn, de juiste persoon te achten om deze boodschap over te bren gen en als deze ook maar enig succes te Moskou mag boeken, schijnt zijn kans op het presidentschap in I960, als Eisen hower aftreedt ,niet gering. Maar dat is daarom heeft men Friesland gekozen voor de zomerroute van de Pax Christi. De Pax Christi-beweging is na de laatste gesprek de vrede te ia Vrede tussen Christenen centrale thema het feit, dat Mr. Van Beek melding zou hebben gemaakt van het uitoefenen van postcensuur door het parket van zijn meerdere: de procureur-generaal te Hol landia. Nu mag er wettelijk op Nieuw- Guinea censuur worden toegepast, doch •slechts in dringende omstandigheden, ter verzekering van de openbare orde en rust. Dat gebeurt ook wel. Maar hier was sprake van een onwettige censuur, waaraan allerlei te goeder naam en faam bekend staande inwoners onderworpen zouden zijn. En dat nog wel door een justitie-autoriteitTwee leden van de parlementaire missie, welke Nieuw Gui nea in 1957 heeft bezocht, de heren Van de Wetering (chu) en De Graaf (kvp) stelden derhalve publieke vragen. De li berale minister Korthals antwoordde, dat, hoewel de regering niet over enige aanwijzing inzake onwettige censuur be schikte, zij bereid was een onpartijdig en grondig onderzoek te doen instellen. Tegen deze achtergrond kreeg het be richt, dat gouverneur Platteel deze week voor een „werkbezoek” bij minister Korthals werd verwacht, uiteraard actu ele inhoud! Dit spreekwoord is als speciaal gecreëerd voor de gebeurtenis, die in België heeft plaats gevonden. Ratten hebben namelijk dusdanig huisgehouden, dat een der wallekanten van het kanaal van Kortrijk ter hoogte van Bossuit ondergraven werd. Op een gegeven moment stroomde 250.000 kubieke meter water over het omlig gende land. De boeren waren in hun nopjes met deze welkome verrassing; hun akkers waren totaal uitgedroogd. Maar de ongelukkige schippers, die nu broodwinning aan de grond zitten, juichen helemaal niet. Hwat hat Monuminten oprjochte yn de herten fan minsken binne meat wurdich as dy fan brouns en moarmer. Dinsdagmiddag heeft de Eerste kamer met 28 tegen 14 stemmen de veelomstreden wijziging van de Dienstplichtwet goedgekeurd, waar door voortaan ook dienstplichtigen van land- en luchtmacht (evenals tot dusver de zeemacht) bijv, naar Nieuw Guinea uitgezonden kunnen worden, zonder dat hiervoor nog een apart goedkeuringswet je nodig is. De volksvertegenwoordiging heeft de regering m.a.w. een vol macht verstrekt om in de toekomst naar bevind van zaken te han delen. Het kabinet-De Quay blijft weliswaar de voorkeur geven aan de uitzending van vrijwilligers. Maar mocht Indonesië annexatie plannen uitvoeren, dan kunnen Nederlandse dienstplichtigen er zonder meer heen gaan. I oorlog in Frankrijk ontstaan, met als doel door gebed en gesprek de vrede te bevorderen. Beroemd geworden zijn de voettochten naar Chartres, waar duizen den Franse jongeren hun eenheid met andere jongeren intens beleven. Vanuit Frankrijk is de beweging verbreid over Europa, in Nederland is zij vooral be kend geworden door de voettochten voor eindexamen kandidaten van de middel bare scholen in de Paasvakantie. Ook van de Bolswarder H.B.S. is nu al enkele jaren een groep meegetrokken. Uit deze tochten is het vaste ledental van de be weging gegroeid en deze vaste leden houden thans hun nationale tocht door Friesland. De leiding berust hier bij de Bolswarder Pater Wigbert van der Meer, praeses van het Apostolaat Minderbroeders Fries land, die in Joure de ongeveer veertig deelnemers zal ontvangen en hen in zal leiden in de kerkelijke problematiek in Friesland. Van Joure trekt men dan naar het Hervormde centrum ,De Oorsprong’ te Sint Nicolaasga waar ds. Denkers, lei der van de Oorsprong de tussenpersoon zal zijn in het contact tussen de Pax Christi-leden en de deelnemers aan het internationale en interconfesionele werk kamp, hier gehouden. Van Sint Nicolaasga uit trekt men dan naar Balk, waar de heer A. Feenstra de economische situatie van de Friese zuid westhoek zal belichten. Daar gaat het diep Gaasterland in: naar Bakhuizen, de katholieke enclave, naar Stavoren, van waar met de boot de tocht naar Workum wordt ondernomen. Van Workum uit loopt men dan ’s vrijdags naar Bolsward waar men zoals boven reeds gemeld, stadhuis en tentoonstelling zal bezoeken. Op Cyprus dreigen weer moeilijkheden omdat de Griekse Cyprioten vanuit Grie kenland worden aangemoedigd te ijveren voor aansluiting bij Griekenland. De Griekse generaal Grivas, oud-leider van de verzetsbeweging op Cyprus, zit hier achter en kiest daarmee partij tegen aarts bisschop Makarios, die nu een verzoe ning tussen Griekse en Turkse Cyprioten wil en per verdrag de verplichtingen heeft aanvaard dat het eiland zich niet zal aansluiten kij Griekenland. Op Cuba heeft Fidel Castro wel als pre mier willen terugkeren, nadat onder zijn inspiratie het Cubaanse volk in grootse betogingen die terugkeer had geëist. De bedoeling van Castro was, president Ur rutia weg te werken, die een wat recht ser politiek volgde dan Castro wil. Men neemt aan dat de nationalisatie van grote Amerikaanse maatschappijen die suiker plantages enz. exploiteren nu een feit zal worden. In Washington mag men Castro dan ook niet erg. Chroesjtsjew heeft vorige week zijn voorgenomen reis naar de Scan dinavische landen afgelast. Naar hij beweerde omdat hij boos was over de houding van de Scandinavische pers ten opzichte van zijn bezoek, ze liet nl. blijken dat hij niet bepaald welkom was. Maar over het algemeen nemen commentatoren aan dat dit niet de ware reden was. Chroesjtsjew zal wel tot de conclusie gekomen zijn dat bij de huidige gespannen toestand over de kwestie Berlijn, die ook bij de grote meerderheid der Scandinavische volken geweten wordt aan de starre houding der Russen, er voor hem niet op te hopen viel dat hij politieke vruchten van zo’n reis zou kunnen plukken bijv, de bereidheid der Scandinavische landen geen bases voor lange afstandswapenen te vestigen of op hun gebied toe te laten, een ge dachte waarvoor Rusland alle landen die diet communistische blok omringen tracht te winnen. Men zoekt de reden van Chroesjtsjews afschrijving ook wel in het Russisch voornemen dezer dagen een topconfe rentie van de landen van het communis tisch blok te beleggen om te demonstre ren dat dit gehele blok achter de Rus sische eisen inzake Berlijn en Duitsland staat. En tenslotte is er de opinie, welke wel het dichst bij de waarheid zal zijn, dat Chroesjtsjew in Moskou wil blijven zolang de spanning rond de Europese kwesties voortduurt. Dat de kritiek van de Scandinavische pers op Chroesjtsjew’s bezoek niet de reden was van het af zien van zijn reis is overigens duidelijk, want de Russische premier heeft daarvoor een te dikke huid. Hij is overigens niet de enige staatsman die over deze onder de huidige omstan digheden gelukkige eigenschap beschikt. De Amerikaanse vice-president Nixon behoort ook tot de groep der dikhuidi- gen. Was dat niet het geval dan zou hij direct na zijn aankomst te Moskou, ter opening van de Amerikaanse tentoonstel ling daar, weer rechtsomkeert gemaakt hebben ondanks de vriendelijke verwel koming door vice-premier Koslov, want tegelijkertijd met zijn aankomst oefende elders in Moskou Chroesjtsjew zelf zeer scherpe kritiek op de Ver. Staten, omdat daar net een gebedsweek voor de bevrij- ding van de volken die onder het com munistisch juk leven werd gehouden. De Russische premier vroeg zich af wat onder deze omstandigheden eigenlijk het bezoek van Nixon nog voor waarde had. Later bij de opening der tentoonstelling was de persoonlijke verhouding der beide staatslieden wel wat hartelijker doch dat verhinderde niet dat de beide heren in een zeer scherpe discussie over de poli tiek hunner landen geraakten, waarbij Chroesjtsjew niet naliet de Ver. Staten te dreigen dat de Sovjetunie militair veel ging op dit dreigement de opmerking dat men de vrede niet dient met dergelijke bewerin gen. De Russen blijven bereid de status van W. Berlijn onveranderd te laten voor een periode van li/2 jaar, gedurende welke een commissie van gelijke getallen Oost en W. Duitsers het moet trachten eens te worden over de Duitse hereniging, en als dat niet gelukt, zouden de Grote Vier weer kunnen gaan praten. De Ame rikanen willen deze commissie niet, maar voortzetting van de besprekingen der grote mogendheden over de hereniging en een garantie dat tot deze hereniging er is, de status van West Berlijn zal blij ven zoals deze nu- is. De Engelsen schijnen dit standpunt wat te straf te achten, zij schijnen tevreden met de Russische toezegging dat in die ll/2 jaar alles bij het oude zal blijven en men eventueel dan weer kan praten. Zij menen dat intussen een topconferen tie uitkomst kan brengen president Eisenhower is van oordeel dat Moskou daarvoor het been nog te stijf houdt en dit meningsverschil aan Westelijke zijde, waarbij Parijs aan de kant van Washington schijnt te staan, belooft weinig goeds voor de Westelijke eenheid als het straks werkelijk op beslissingen aan komt. Onprettig doet ook de economische ver deeldheid in het vrije Europa aan. De door Engeland geïnspireerde kleine vrij handelszone, waartoe behalve dat land: Noorwegen, Denemarken, Zweden, Zwit serland, Oostenrijk en Portugal behoren, is tot stand gekomen en heeft zich be reid verklaard tot overleg om tot samen werking te komen met de Europese eco nomische gemeenschap (E.E.G.) oftewel Euromarkt: W. Duitsland, Frankrijk, Ita lië en de Benelux. Het is voor Nederland van eminent be lang dat deze samenwerking tot stand komt ,want tussen de 30 en 40 procent van wat Nederland naar Europese lan den uitvoert, gaat naar de landen van de „kleine vrijhandelszone”. toekomstmuziek. Nixon heeft zondag een uur of vijf met Chroesjtsjew over legd en men verkeert nog in onzekerheid of daarbij het verlossende woord is ge sproken. Op het moment dat we dit schrij ven zitten we nog midden in de (Ogenschijnlijk onontwarbare knoop van de Berlijnse kwestie, welke in de afgelopen week geen mm. is op geschoten. m De Bolsward is benoemd tot Nederlands consul te Cleveland, Noord Amerika. De volgende Bolswardse zakenlieden ne men deel aan de a.s. etalagwedstrijd: F. Hoekstra, rijwielen; H. Galama, lin gerie; S. J. Praamsma, meubelen; Th. H. v. d. Meulen, luxe- en huishoudelijke artikelenR. Reinsma, deventer koek Wed. H. Wiersma, slagerij; IJ. Bolman, stoffeerderij; L. Wierda, kapper; R. J. Vos, speelgoederen; Th. Beeksma, ban ketbakkerij Oosterbaan en Pekema, boekhandel; Sijtse Alkema, fijne vlees waren; A. Faber, witte goederen; H. E. v. d. Werf, glas, aardewerk; L. Mol, ta bak, sigaren; P. A. Gerritsma, damescos- tumes, hoeden; J. Postma, rijwielen; M. B. Eerdmans, sigaren, pijpen; S. S. v. d. Werf, confectie; L. Wartna, goud en zilverwerken; L. v. d. Werf, manufac turen; P. J. de Boer, koloniale waren; K. Terhenne, slagerij; J. W. Harkema, koloniale waren; J. B. v. d. Oever en Zn., glas en porselein; J. T. Wiersma, goud en zilver; D. Veltman, uitdragerij; S. Algera, fotograafD. Jorna. horloger; K. H. de Vries, manufacturen; H. Mol, tabak, sigaren. De bakkersproef om in het vervolg 6 broodjes, bolletjes of .pofkes inplaats van r klanten gestuit op verzet. Terwille de concurrentie keerde de bekende 8 voor een De koffiehuishoudster J. M. te Mant; had tegen 1 augustus ver; gen tot verkooj paar da; verloflokaal een rijzige vrouw in nette kleren overdel Ze kwam van de Oosterwierumerkant niemand kende haar. Hoewel zij reeds andere herbergen gepasseerd was, vroeg ze een fles brandewijn van de verlofhou- der ,die ondanks haar herhaald aandrin gen weigerde. Tenslotte stapte ze weer op. Naar één der andere dorpsherbergen, denkt ge? Mis, „ze” stapte weer dezelf de weg op zonder haar fles te laten vul len. Of zou het geen „ze” geweest zijn? 3 dagen onophoudelijk zeer zware re genval. De groenten spoelen uit de grond. De schade aan veldvruchten is groot. Naar het a.s. Christelijk muziekfeest te Bolsward zullen extra trams rijden. Uit een feestverslag: Uit zeshonderd ke len weerklonk een luid en oorverdovend applaus. heeft onlan, zg. huurblokkering wil aïschaffen. Een heeft dit voorjaar

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1959 | | pagina 1