Ij Qabe Sk üs hjoed to sizzen roar Hengelende Chroesjtsjew kreeg vis aan de haak Geen vakantie maar vakatures voor het kabinet-De Quay Buitenlands Overzicht Engelsen bouwen weer versperringen op Cyprus Nu Genève faalde moet persoonijlk bezoek uitkomst brengen - STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Gouden filmpjes - - k- 55e JAARGANG No. 59 VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1959 DROOM OF WERKELIJKHEID Hwat Fiat droom, die werkelijkheid kan worden Premier Chroesj- derge- Z Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335 (K5157) India, is het advies van Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie i de heer B. de Vries als de Grote kerk te Bolsward Op goed hier een oplossing zou kunnen brengen. d. „f™ van een dergelijk verdrag misschien de kwestie der I Duitsland ook iets gemakkelijker maar wie gelooft eigenlijk dat Moskou ooit bereid zal zijn Oost Duits- ren 1000 dubb. heet. lange turf en 100 dubb. heet, baggelaarturf, ten behoeve van de scholen. Monsters turf met prijs opgave, meet- en draagloon inbegrepen aan de secretarie. B. en W. C. J. van der Veen, burgemeester. K. H. Laag land, secretaris. Prins Hendrik zal de zeilwedstrijden te Sneek bijwonen. Afscheid van organist van (gezondheidsredenen) Benoemd tot gemeenteveearts te Bols ward de heer J. Schuurmans te Grouw. Nehroe door de president der centrale regering afgezet omdat het herhaaldelijk de grondwet van India had geschonden en de bevolking terroriseerde. Het lag aan de onwil der democratische partijen in Kerala om samen te werken welke het mogelijk maakte dat de communisten er aan de regering kwamen. Misschien hebben die partijen nu iets geleerd even als Nehroe, die nogal argeloos tegenover het communisme stond. olswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad de politie zee verbo- In elk geval een Chroesjtsjew is officieel uitgenodigd voor een bezoek aan de V.S. De leiders van Oost en West zullen dan als man tegen man staan. Vice- president Nixon zal wellicht tevreden kunnen zijn. Zijn bezoek aan de U.S.S.R. heeft het ijs doen breken. Deze fotocombinatie is samengesteld door ANP-foto. Het Kremlin heeft steeds een politiek gewild waarvan het richtsnoer was dat Amerika en Rusland samen de wereld in invloedsferen zouden verdelen en om aan de weet te komen wat de Russen daaronder verstaan is het waarschijnlijk tactisch juister dat Washington en Mos kou eerst samen eens vertrouwelijk spre ken voor de wederzijdse partners in het gesprek worden betrokken. Hoewel deze taktiek een niet gemakkelijk te verteren brokje realisme is voor de Engelse premier Macmillan, die steeds voor een topconferentie der Grote Vier heeft geijverd, waarbij hij Engeland een bemiddelende rol toedacht, en voor de Gaulle die Frankrijk mede de toon wil laten aangeven in de wereldpolitiek, be- PRINSES SORAYA IN NOORDWIJK Prinses Soraya, voormalige keizerin van Perzi'é, is maandagmiddag om half vijf in gezelschap van haar moeder en broer te Noordwijk aan Zee aangekomen. Foto: Prinses Soraya en haar moeder worden door de directeur van hotel Huis ter Duin verwelkomd. It lok üntstiet fakentiids troch it omtin ken oan lytse dingen, it ünk lyksa troch it net achtslaen fan lytse dingen. zijn overmacht aan mankracht en gewo ne wapenen niet bereid is te komen tot een algemene ontwapening. wonnen zouden moeten worden. In het verleden heeft er nl. wrijving bestaan tussen de heer Couzy en de huidige chef- staf van de landmacht. En zou vice-pre mier Korthals bij zijn confessionele col lega’s de strijdlustige senator Van Riel aanbevelen, sinds deze hun partijen in de verkiezingsstrijd nogal gevoelig op de tenen stond? zou dan misschien nog een topconferen tie der Grote Vier volgen. Men moet bewondering hebben voor de opoffe ringsgezindheid van de Amerikaanse pre sident, wiens précaire gezondheidstoe stand bekend is, om een zo zwaar pro gramma op zich te nemen. Maar het gaat ook om een hoge inzet: het behoud van de vrede. hadden dus nu genoegen genomen met een begrftizing van die tijd, zij het dan dat zij niet de door de Russen geëiste tijd van ll/2 jaar doch een periode van 5 jaar wilden. Dit was kennelijk een Amerikaanse con cessie aan het Engelse standpunt dat wel de Russische tijdslimiet wilde aanvaarden terwijl dan intussen een topconferentie zou worden gehouden. Overigens is van het Westelijk compro misvoorstel niets terecht gekomen, de Russen wilden het niet. Als de status van Berlijn gedurende 11/2 jaar verlengd zou worden was er alle reden voor een zo spoedig mogelijke ontmoeting van Eisen hower en Chroesjtsjew, maar als die periode 5 jaar ging duren, was er geen reden met die ontmoeting haast te ma ken. Was het ook niet waarschijnlijk dat de Russische premier met Eisenhower zou moeten spreken, maar met diens op volger en wie weet of Chroesjtsjew ook zelf’ inmiddels niet van het toneel zou zijn verdwenen, het heet dat zijn lijfe lijke gezondheid niet zo best is en zijn politieke gezondheid zou stellig in ’t Kremlin winnen als hij in gesprekken met Eisenhower bepaalde resultaten zou bereiken. Overigens moet men bij dit woord „resultaten” niet aan een of an der concreet geval denken dat bij een dergelijke ontmoeting volledig zou wor den opgelost. Daarvoor zijn de proble men stuk voor stuk te ingewikkeld. Wat de Amerikanen in de eerste plaats van een bezoek van Chroesj tsjew zouden verwachten schijnt te zijn dat diens huidig wanbegrip om- trent de militaire en economische 1 kracht der Ver. Staten wat zou ver minderen. Staatssecretarissen. Ook voor andere politieke functies wordt thans in liberale kring trouwens nog druk gezocht, lot dusver zit er onuer zonder hoor en wederhoor toe te passen I de staatssecretarissen namelijk geen een J-~ 13—1. L.v liberaal. Het is derhalve begrijpelijk, dat men in de WD wel belangstelling koes tert voor de vakature, wence op net de partement van Buitenlandse Zaken be staat, sinds het aftreden van de socialis tische staatssecretaris Van den Beugel. In dit veroand heeft een felle, haast per soonlijke aanval in een nieuw „Hollands weekwad op de vaak in het buitenland vertoevende K.K.-minister Luns, die zich te weinig met zijn departement zou be moeien, enige aandacht getrokken in di plomatieke Kring. Het stuk verscheen on der schuilnaam, maar men zocht er een liberaal als auteur achter. Zou dit de belustheid van minister Luns op een li beraal onder-minister hebben aangewak- kerd Men moet tenslotte ook rekening houden met de mogelijkheid, dat de liberale minister Korthais een geestver want als staatssecretaris op het ministerie van Verkeer en Waterstaat zal behoeven en een ander voor het gedeeltelijk be- - 1 ver- Marine nog ai j antwoordelijkheid vallend ministerie van van turf. Prijsopgave wordt gevraagd van te leve- 1000 dubb. heet, lange turf en 100 Hoe dit alles ook zij er leek nog geen enkele reden aanwezig voor de WDuitse vrees dat men zelfs al te Genève in de ministerconferentie tot een compromisregeling over Ber lijn zou komen die enigszins in Rus sische richting ging omdat de Rus sen hunnerzijds een neiging zouden hebben getoond het Westen enigs zins tegemoet te komen op ontwa- peningsgebied. Iets dergelijks zou zeker aan Chroesj tsjew zelf voorbehouden blijven. Toch liet de W. Duitse minister van buiten landse zaken von Brentano burgemeester Brandt van W. Berlijn naar Genève ko men om een dergelijk door hem gevreesd compromis te voorkomen maar Brandt vertrok spoedig weer daar er geen sprake was van zo’n plan. De ministers van buitenlandse zaken der Grote Vier hebben dan ook Genève ver laten zonder dat ze iets van betekenis hebben bereikt; alle hoop is nu op de ontmoetingen EisenhowerChroesj tsj ew gericht. We roerden hierboven even de West Duitse achterdocht aan, we zijn be nieuwd wat men in het Kremlin denkt van Nixon’s bezoek aan Polen; de Ame rikaanse vice-president is terwijl we dit schrijven in Warschau, waar hij buiten gewoon hartelijk is ontvangen. Men mag aannemen dat de Poolse bevolking deze Amerikaanse belangstelling oprecht waar deert, maar deze Amerikaanse politieke verkenning belooft toch weinig con creets op te leveren, daarvoor laat Mos kou de Poolse regering te weinig bewe gingsvrijheid. Van achterdocht gesproken mag men zich ook afvragen wat men te Peking van de ontmoeting Chroesjtsjew en Ei senhower denkt. Moskou’s kolossale bondgenoot laat zich niet gemakkeiijk naar het tweede plan schuiven, rood China beschouwt zich trouwens veel meer dan Moskou als de ware hoeder van het Marxisme en een Amerikaans— Russisch overleg over de wereldproble men lijkt wat onwezenlijk als men er Peking niet in betrekt, hoeveel moeilijk heden de rode Chinezen thans ook met hun opbouw hebben en hoezeer zij ’t bij het Westen ook verkorven hebben door hun optreden in Thibet. Is het misschien om er de aandacht op te vestigen dat Peking er ook nog is, dat er een communistische opstand in Laos, een deel van het. vroegere Frans Indo China is üitgebroken welke gesteund wordt door het communistisch bewind van Noord Vietnam, dat op zijn beurt weer steun geniet van Peking? Van het verdere nieuws zij de plotselinge terugkeer uit Parijs van koning Moham med V van Marokko even vermeld. Het heette dat de koning naar Frankrijk was gegaan om te bemiddelen tussen Parijs en de Algerijnse rebellen maar dat zijn premier zich niet heeft kunnen vereni gen met zijn compromisvoorstel. Want die Marokkaanse premier komt uit de felle nationalistische Istiqlal-partij, welke volkomen onafhankelijkheid van Algiers nastreeft. In Cyprus bouwen de Engelsen weer wegversperringen omdat zij vrezen dat aanhangers van Grivas weer tot een ter roristische politiek zullen overgaan, of schoon men dat aantal aanhangers niet groot acht. De meeste Grieks-Cyprioten nebben schoon genoeg van het bloedver gieten. In Kerala, een deelstaat van communistisch bewind op Dat Amerika bereid was met het standpunt van zijn bondgenoten rekening te houden bleek trouwens ook tijdens de laatste faze van de Geneefse conferentie, welke als alles is gegaan zoals verwacht wordt, nu is opgeschort omdat de Amerikaan se minister van buitenlandse zaken, Herter, naar Santiago in Chili moest om er de conferentie van alle Amerikaanse staten bij te wonen. Inderdaad is dit een belangrijke confe rentie waar Herter niet mag ontbreken, maar we nemen aan dat ook als die con ferentie geen redelijk excuus had gebo den voor het vertrek van Herter, de con ferentie toch zou zijn verdaagd omdat de ministers van buitenlandse zaken niet verder konden. Maar dat de Amerikanen in deze laatste faze rekening hielden met hun bondgenoten bleek uit een gemeen schappelijk Westelijke voorstel dat men de Berlijnse kwestie niet voor ll/2 jaar maar voor 5 jaar in de ijskast zou stop pen en dat men in die vijf jaar dan maar zou trachten een oplossing voor het ge hele Duitse probleem te vinden. De Amerikanen hadden tot dit compro misvoorstel geboren werd, op het stand punt gestaan dat de positie van Berlijn ongewijzigd zou blijven totdat men het over het Duitse probleem eens was, doch De heer Chroesjtsjew heeft zijn zin gekregen. Hij heeft het laatste half jaar steeds gehengeld naar een ontmoeting met Eisenhower en nu heeft hij de vis aan de haak geslagen. Zelfs twee, want niet alleen gaat de Russische premier in september naar de Ver. Staten, maar de Amerikaanse president komt later in het najaar naar de Sovjet unie. Dit is dan de Russische buit van de Geneefse conferentie en van Nixon’s bezoek aan Rusland. Juist omdat de besprekingen van de ministers van buitenlandse zaken te Genève zo bitter weinig heb ben opgeleverd werd een ontmoeting op hoger niveau tussen West en Oost dringend noodzakelijk en de conferentie van Nixon en Chroesjtsjew te Moskou is zo spectaculair geweest, waarbij de Rus ook zo in ’t ooglopend voor een persoonlijk gesprek met Eisenhower ijverde dat het van diplomatiek oogpunt uit gezien gewenst scheen dat de ontmoeting van EisenhowerChroesjtsjew voorrang zou ge nieten op een eventuele topconferentie, waar de regeringshoofden van de Westelijke Grote Drie en van de Sovjetunie aanwezig zouden zijn. tekent dit alles geenszins dat Eisenhower nu werkelijk van strategie is veranderd en op het Russisch denkbeeld van een Russisch-Amerikaans werelddictatuur zal ingaan. Integendeel Washington heeft ook tij dens het Geneefse overleg bewezen dat het de Amerikaanse politiek zoveel mo gelijk wil afstemmen op die van de bondgenoten. En om alle redenen tot on gerustheid weg te nemen bij die bonge- noten zal Eisenhower nog in augustus naar Londen, Parijs en W. Duitsland reizen om overleg met de regeringen daar te plegen inzake zijn ontmoetingen met de Russische premier. Na het RussischAmerikaans overleg 2e week augustus 1909- Het onderwerp van het komend ko- ninginnefeest te Makkum is; „De ver woesting der Tadema's Stins te Pingjum in het jaar 1498. Dat de Westertoren in Hindeloopen overhelt is allen wel bekend. Thans heeft men de afwijking opgemeten. Deze bedraagt 132 cm. Te Katwijk aan Zee heeft het „gemengde baden” aan den. Gemeentelijke aanbesteding van de staatssecretaris van wat hoofdbrekens gekost. Zou de opvolger van minister Van den Bergh zich met het daarbij getroffen vergelijk kunnen verenigen Om hun toekomstige chef volkomen vrijheid van handelen te geven, boden de beide staatssecretarissen ook hun ontslag aan. Dit werd echter niet meteen aanvaard; premier De Quay hoopte kennelijk een opvolger te vinden, die de politieke drie hoek in de defensie-leiding, gevormd door VVD, KVP en CHU, zou willen handhaven. Voorlopig nam hij zelf weliswaar het beheer van het ministerie tijdelijk over, maar het lag voor de hand, dat hij uit keek naar een kandidaat van dezelfde politieke richting als ex-minister Van den Bergh. Uiteraard werden de namen gefluisterd van de militaire woordvoer ders der VVD in de beide Kamers der Staten-Generaal: het nieuwe Tweedeka- merlid Couzy en de senator Van Riel; de één gewezen opperofficier, de ander een bekend bankier. In politieke kringen besefte men echter, dat bij een dergelijke benoeming toch ook wel bezwaren over- r. KAMEROVERZICHT Twee maanden na zijn optreden midden in de vakantietijd heeft het kabinet-De Quay één van zijn ministers verloren. De libe rale bewindsman van Defensie, Sidney J. van den Bergh, is op eigen verzoek ontheven van zijn functie. Een politieke oorzaak had zijn ontslagaanvrage niet. Hij had immers net een wetsontwerp van meer dan gewone betekenis de wijziging van de Dienstplichtwet door de beide Kamers der Staten-Generaal geloodst. Neen, hij verlangde zijn vrijheid van handelen terug om een particuliere aan gelegenheid at te kunnen handelen. Het was in Den Haag al bij zijn optreden bekend geworden, dat minister Van den Bergh een weduwnaar voornemens was voor de vierde maal te hertrouwen. Maar men wist over het algemeen niet, dat zijn a.s. echtgenote in de Verenigde Staten nog in een echtscheidingsgecnng was gewikkeld. De publiciteit, waarmee de Amerikaanse bladen dergelijke parti culiere processen plegen te omringen heeft minister Van den Bergh tot het besluit gebracht zich uit de politiek terug te trekken, toen bekend werd, dat hij ook in deze zaak was gedaagd. Kennelijk was hij door deze persoerienten overrom peld. Bij zijn laatste optreden in de Eerste Kamer had hij vorige week name lijk nog de verwachting uitgesproken, dat hij over enkele weken het rapport van de commissie-Van Voorts tot Voorst over de verkorting van de diensttijd op zijn schrijftafel zou vinden. Blijkbaar vermoedde hij toen zelf nog niet, dat zijn eigen diensttijd als minister de vol gende dag zou aflopen! Liberale kandidatuur Maar al had zijn aftreden dan een louter particuliere oorzaak, er waren uiteraard wel politieke gevolgen aan verbonden. Kort te voren had hij twee staatssecreta rissen van verschillende politieke rich ting aangetrokken om met hem samen te werken. Toen had de taak-afbakening I heer van het thans nog onder zijn 1 TTZl «-» Ck c'4-zi n fccnz-roi-A *-<<- TTAr» A A <-<*-» za «-3 z-v n i -1 - 1 1 1 'r* 1 Zaken Overzee zal willen aanzoeken. Spelregels. Men moet de problemen, verbonden aan het aantrekken van dergelijke functiona rissen niet gering schatten. Vorige week werd de taak-afbakening tussen de minis ter van Sociale Zaken, Mr. Van Rooy, en zijn staatssecretaris Roolvink gepubli ceerd. Prompt werd daaruit de conclusie getroekken dat de omstreden overgang van de afdelingen Volksgezondheid en Sociale Bijstand naar het ministerie van Maatschappelijk Werk niet zou door gaan. Ijlings liet de regering weten, dat minister Klompé bij de verdediging van haar begroting, de Kamer hoopte te kun nen overtuigen van de wenselijkheid daarvan, voor zover deze althans de So ciale Bijstand betreft. Vooral in de vak beweging is men daartegen gekant geble ven. Maar misschien denkt de bewinds vrouwe zich te kunnen spiegelen aan de overeenstemming, welke de regering in middels met de vakbeweging met betrek king tot de „spelregels” voor de vrijere loonpolitiek heeft bereikt. Chroesjtsjew ligt de herbewapening van West Duitsland en de kwestie der Ame rikaanse buitenlandse militaire bases hoog. Maar op dat terrein kan Washing ton Moskou niet tegemoetkomen zolang de Sovjetunie in de Oost Europese satel lietstaten de lakens uitdeelt en ook hun militaire macht het Westen bedreigt. Nixon heeft daar zeer terecht in Moskou jewezen en betoogd dat alleen een gefundeerd ontwapeningsverdrag In de sfeer van een dergelijk zou misschien de kwestie der hereniging' van Duitsland ook iets gemakkelijker liggen, maar wie gelooft eigenlijk dat Moskou ooit bereid zal zijn Oost Duits land los te laten zodat het communistisch bewind er plaats zou moeten maken voor een democratisch? Het beste waarop men zowel van Ooste lijke als Westelijke zijde zou kunnen re kenen zou volgens verschillende com mentatoren zijn dat als vrucht van de gesprekken tussen Eisenhower en Chroesjtsjew een afspraak tot stand kwam om geen enkel geschil waar ook ter wereld met de wapenen op te lossen of te doen oplossen. Vanuit een derge lijke afspraak zou men dan in de loop der jaren eens kunnen tasten naar de mogelijkheden op het gebied der ontwa pening, een onderwerp dat zich sterk opdringt aan de Westelijke politieke be langstelling omdat op die andere Ge neefse conferentie tussen de Ver. Staten, Engeland en Rusland over stopzetting der kernproeven voor bewapeninksdoel- einden, die al enige jaren duurt, gelei delijk vorderingen worden gemaakt en het Westtn toch de kernwapenen niet kan laten schieten zolang Rusland met 1

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1959 | | pagina 1