l M i M
I
EISENHOWER DEMONSTREERT ZIJN
DIPLOMATIEKE GAVEN
Weduwenpensioenen na Prinsjesdag weer
in Tweede Kamer
Qabe Skroar
us hjoed p p
to sizzen
I
I
Buitenlands Overzicht
PIET.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Gouden filmpjes
Karei Lotsy
De atmosfeer in Azië versomberd
Drastische geldsanering in Indonesië
F eder atie-competitie
van de K.N.K.B.
r
I
■Usmi
/SB
-
55e JAARGANG
No. 67
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1959
NOG MEER GEHEIMEN IN DAMESTAS
Hwat hat
KAMEROVERZICHT
IKE OP NUMMER 10
zes. Voorzitter S. I. Praamsma sprak hem
in de Ebenhaëzerkerk een hartelijk wel
kom toe.
seling als
In
d. Burg geveild
Eindstrijd te Bolsward op
zaterdag 12 september
1958 werd de organisatie voor
It meast drove forskieden is it ófskie
dat gjin pine mear docht.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
ew moeten mislukken dan
Adenauer dat ze stranden
en niet op de Duitse
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
2e week september 1909.
Geïnstalleerd tot hoofd der Rehoboth-
school te Bolsward de heer A. L. J. Wyt-
van de
bijzon-
Een AmerikaansRussisch gesprek
over ontwapening wordt ook moei
lijk door de versomberde atmosfeer
in Azië. De Ver. Staten hebben zich
genoodzaakt gezien wapens naar
Laos te zenden om de wettige rege
ring daar in staat te stellen zich té
handhaven.
een damestas getoond, die nog
damestas. Onder het mom va-,
omstandigheden een
bergt. De tas lijkt
ook deze keer een felle strijd te wor
den.
In klasse A koenen uit: Oosterlittens,
Huizum, Kimswerd en Arum. Vier par
turen met bijna uitsluitend 1ste klassers
of reserves, die alle volkomen aan el
kaar zijn gewaagd.
Deze strijden om het fraaie wisselschuld
uitgeloofd door de „Leeuwarder Cou
rant”, houder hiervan is de L. K. C. van
Leeuwarden, die er echter dit jaar niet
in is geslaagd tot de finale door te drin
gen.
In klasse B dingen 14 parturen mee naar
de door de K.N.K.B. beschikbaar gestel
de wisselprijs. Deze bestaat uit een fraai
gebeeldhouwde kaatsfiguur. Houder van
deze wisselprijs is de afd. Achlum, die
het vorig jaar in een prachtige en span
nende finale St. Jacob versloeg.
De deelnemers in de B-klas zijn: Ach
lum, Herbaijum, Minnertsga, Bolsward
II, Leeuwarden H, Wommels II, Sexbie-
rum, Roordahuizum, Oosterlittens II,
Huizum II, Wier, Jorwerd, St. Jac. Par.
I en Berlikum.
De vier finalisten in de A-klas spelen
een halve competitie, terwijl de B-fina-
listen een wedstrijd spelen volgens af-
valsysteem.
De entreeprijzen worden zeer laag ge
steld, n.l. 60 cent voor volwassenen en
30 cent voor kinderen zitplaats inbegre
pen.
De K.N.K.B. wil hiermee iedereen in
staat stellen deze interessante wedstrijd
te bezoeken. Ook de organiserende
kaatsver. „Bolsward” zag haar werk
graag beloond door een massaal bezoek.
Er zit dan een kans in, dat deze eind
strijd elk jaar in Bolsward wordt ge
houden.
Stil is een van de topfiguren
Uit het drukke leven heengegaan
Hoe kon hij met zijn woord aanvuren
Als sportleider warm en spontaan
Een reus in de organisatie
De ridder van het bruine leer
Een schok ging door de hele natie
Bij het bericht, hij is niet meer.
generaal de Gaulle, dat als dit over
zicht verschijnt, al is gehouden zal dus
geweest, niet alleen
de samenhang van de
Algerijnse kwestie met de ontwapening
maar
Franse'politiek kan accepteren gericht op
de onderdrukking van het vrijheidsver-
langen der Algerijnen, een politiek welke
het gehele Westen verdacht maakt bij de
vrije Afrikaanse en Aziatische volken. Een
gerucht dat Eisenhower en Macmillan be
reid zijn de Gaulle belangrijke concessies
te doen wat de Franse positie in de Navo
betreft en de Franse politiek in Algerië
nemen wij dan ook maar niet zo voet
stoots aan. Omtrent de besprekingen tus
sen de Amerikaanse president en de En
gelse premier zij nog gemeld dat Eisen
hower geen topconferentie wil als hij
geen enkel resultaat bereikt in zijn on-
derhandelingen met Chroesjtsjew, terwijl
Macmillan vasthoud! aan het bekende
Engelse standpunt dat er onder alle om
standigheden zo’n topconferentie dient
te komen.
De animo bij de verpachting
lijsterbessen in Gaasterland was
der groot.
Vermoedelijk zal de Tweede Kamer zich direct na Prinsjesdag gaan
bezig houden met enkele problemen, welke verband houden met de
invoering van de Weduwen- en Wezen voorziening op 1 oktober a.s.
Een spoedwetje tot „aanpassing” van de ambtelijke weduwenpen
sioenen, dat de liberale minister Toxopeus tijdens het zomerreces
heeft ingediend, vraagt de aandacht, terwijl voorts de antirevolutio
naire staatssecretaris Roolvink en zijn geestverwant minister Zijlstra
nog ijlings een wetswijziging hebben ingediend, waardoor ook we
duwen, die tussen 1 oktober en nieuwjaar 60 jaar worden, onmiddel
lijk recht op een uitkering zullen krijgen. Aanvankelijk was namelijk
bepaald, dat zij pas recht op pensioen zouden krijgen als zij op 1
januari deze leeftijd zouden hebben bereikt. Maar op verzoek van
de drie grote vakcentrales stelde de regering prompt een verbetering
voor!
Van het verdere nieuws nog dit: over de
zeer drastische geldsanering in Indonesië
zal men zich het oordeel moeten voorbe
houden, maar het zal een dubbeltje op
zijn kant zijn om in de geldsfeer te
blijven of het totaal gedesorganiseer
de economische bestel nog in staat is
deze ingreep te doorstaan.
Het kan best zijn dat de Ver. Staten zich
nog geroepen gevoelen Djakarta met
extra financiële bijstand te hulp te snel
len. In dit verband verdient ook ver-
melding van het feit dat economische
deskundigen in de Ver. Staten tot de
Na de spanning, welke haar verhouding
tot de vakbeweging vorige week onder
vond, was dit ongetwijfeld een tactisch
gebaar. Bij de drie vakcentrales was im
mers zekere ontstemming merkbaar ge
weest toen de beslissing over de nieuwe
collectieve arbeidsovereenkomst voor het
metaalbedrijf wat lang op zich liet wach
ten. Zij stemden weliswaar niet in met
de „wilde” proteststaking, welke korte
tijd het werk op enkele grote Amster
damse bedrijven belemmerde, maar zij
verheelden anderszij ds niet, dat de rege
ring zich wel zeer diepgaand bemoeide
met de inhoud van een CAO waarover
tussen de meerderheid der werkgevers en
werknemers overeenstemming was be
reikt. Telkenmale had ruggespraak tus
sen het College van Rijksbemiddelaars
en de regering plaats; geruchten over
interne onenigheid doemden op en in
tussen moest het georganiseerde bedrijfs
leven maar afwachten. Was dit nu, zo
vroeg ’n gouvernementeel-ingesteld blad
als de Nieuwe Rotterdammer zich af, de
zo geroemde, grotere „vrijheid”, welke
op het gebied van de loonpolitiek was
aangekondigd De wrevel leek bijna de
voldoening over de omstandigheid, dat
Dr. Adenauer schijnt nu met de
Amerikaanse president overeengeko
men te' zijn dat deze bij zijn bespre
kingen met Chroesjtsjew zal trach
ten de kwestie der ontwapening als
punt 1 op de agenda te krijgen.
De Duitse Bondskanselier heeft naar
aanleiding van een eerdere Russische no
ta ook aan Moskou bericht dat hij meent
dat het vraagstuk der ontwapening voor
rang dient te hebben op alle andere
kwesties. Zou men daarmee wat ópschie
ten dan ontstaat een atmosfeer, waarin
allerlei andere kwesties ook wat gemak-
keijker komen te liggen.
Deze brief van Adenauer vond, naar
Na zijn bezoeken aan Bonn en Londen oordeelden Amerikaanse
diplomaten dat president Eisenhower er in geslaagd was de stand
punten dezer bondgenoten op „verrassende wijze tot elkaar te bren
gen”. De president moest toen nog naar Parijs, waar hij allicht met
de Gaulle meer moeite heeft gehad dan met Macmillan en Adenauer
om de onderlinge geschillen naar de achtergrond te drijven en het
zo ver te brengen dat hij in ieder geval met Chroesjtsjew kan spreken
namens het gehele Westen.
Hij gaf zich zonder schroom en dralen
En deed dit heus niet voor wat geld
Om sportprestaties te betalen
Daarop was hij nimmer gesteld
Steeds wilde hij de Bond opwekken
Verspreid, toch r*iet een troebele geur
Spelers ’t moet je tot ere strekken
Houd hoog je naam als amateur.
ouder zijn dan de christelijk-historische
minister De Pous, die tot voor kort deel
van de Raad van State uitmaakte, er was
toch eigenlijk geen voorbeeld bekend,
waarin een jong actief vakbondsleider
ineens naar dit hoge college van staat
overstapte. Zelf schreef de heer Ruppert
zijn benoeming toe aan de wens der re
gering het sociaal-economisch element in
de Raad te versterken. Allicht zullen
echter ook wel hebben meegespeeld de
toekomstplannen, welke ten aanzien van
de Raad van State bestaan. Nog door
het laatste kabinet-Drees werd immers
al een wetsvoorstel aanhangig gemaakt
om een algemene mogelijkheid van be
roep tegen administratieve beschikkingen
te openen. In verband daarmee werd
toen een uitbreiding van het aantal
staatsraden tot maximaal zestien aan de
orde gesteld.
Barettenzaak.
Dat er door overheidspersonen wel eens
merkwaardige maatregelen kunnen wor
den genomen, heeft intussen de „baret-
ten”-zaak aangetoond. Begin augustus
kreeg een pas-afgezwaaide 20-jarige sol
daat Van Wieren veertien dagen streng
arrest omdat hij op zijn thuisreis niet
had voldaan aan het bevel van een als
'burger-geklede luitenant om zijn baret
op te zetten. Pas nadat enige medepassa
giers van de soldaat zich er mee hadden
bemoeid, had de luitenant zich als zoda-
ning gelegitimeerd.
Het geval trok zelfs in de Tweede Ka-
mer-met-vakantie de aandacht. Het Ka
merlid E. Vermeer stelde er vragen over
en staatssecretaris Calmeyer antwoordde
hem, dat een militair zich volgens de
militaire rechter ook aan het bevel
van een meerdere-in-burger heeft te on
derwerpen, zonder dat deze zich dient
te legitimeren Maar kennelijk bevre
digde deze regel de staatssecretaris zelf
ook niet helemaal. Hij liet tenminste blij
ken, dat z.i. gewénst moest worden ge
acht, dat zo’n meerdere zich zoveel mo
gelijk wél zou legitimeren!
Intussen zat de soldaat echter al in de
cel. Zijn buurtbewoners troostten hem bij
zijn terugkeer met een erepoort,
taarten en bloemen. Beslist een ander
onthaal dan waarop de politie de nuk
kige nozems op de Amsterdamse Dam
vergastte
Dat zal trouwens van de Russische pre
mier zelf ook afhangen, want hij kan
kiezen welke onderwerpen hij te berde
wil brengen in de Amerikaans-Russische
besprekingen. Er zijn daarbij waarover
aan Westelijke zijde gelijk en andere
waarover niet gelijk wordt gedacht. Nu
heeft Chroesjtsjew steeds verkondigd,
dat hij de gevolgen van de Tweede We
reldoorlog gelikwideerd wil zien en hij
denkt daarbij in de eerste plaats aan
West Berlijn en het Duitse vraagstuk.
De Westelijke, geallieerde troepen moe
ten uit W. Berlijn weg, het Oost Duitse
regime moet erkend worden en de her
eniging van Duitsland is een zaak van de
Duitsers zelf, die moeten het daarover
maar eens worden, hetgeen betekent dat
Duitsland verdeeld zal blijven. Het lijkt
er op dat de Westelijke Grote Drie het
er thans wel over eens zijn dat deze
dankbeelden onaanvaardbaar zijn.
Dr. Adenauet heeft een ogenblik ge
vreesd dat de Ver. Staten en Engeland
tot concessies bereid zouden zijn, met
name tegen erkenning van het Oost Duit
se regime zouden zij geen bezwaar heb
ben gehad omdat men nu eenmaal reke
ning heeft te houden met de werkelijk
heid.
Maar dr. Adenauer schijnt de Ameri
kaanse president overtuigd te hebben
dat de erkenning van het O. Duitse be
wind een zeer slechte indruk in West
Duitsland zou wekken en aan de illusie
van de hereniging een eind zou maken.
Het Duitse volk zou zich bedrogen voe
len en dat zou zich voelbaar maken in
weerzin tegen de W. Duitse samenwer
king in de Navo. We hebben sterk de
indruk dat Washington en Londen aan
deze argumentatie, hoewel niet van har
te, maar uit de erkenning dat men de
W. Duitse bijdrage aan de Navo eenvou
dig niet kan missen, hebben toegegeven.
Misschien heeft dr. Adenauer de Ameri
kaanse president er ook op gewezen dat
de Ver. Staten zelf ook onrealistisch
handelen als ze het Chinese bewind van
Peking niet erkennen.
de
eindstrijd van de federatiecompetitie
voor het eerst aan Bolsward toegewezen.
Het bestuur der Kaatsver. „Bolsward”
had toen alles tot in de puntjes ver
zorgd en mocht dan ook na afloop een
woord van lof in ontvangst nemen van
het Hoofdbestuur van de K.N.K.B., dat
voltallig aanwezig was.
Er werd die middag mooi en spannend
gekaatst, slechts in één opzicht bracht
die dag een teleurstelling, n.l. de op
komst van het publiek.
Dit heeft het Hoofdbestuur echter niet
weerhouden ook dit jaar weer deze eind
strijd in Bolsward te houden. Als we de
diverse finalisten bekijken, belooft het
Zeer zeker had hij zijn gebreken
Welk mens is daar ooit van bevrijd?
Dit leven stond echter in ’t teken
Van de sportieve dienstbaarheid
Elf jaar K.N.V.B.-voorzitter
En werd er soms een kans gemist.
Maakte onenigheid soms bitter
Hij bleef volhardend optimist.
Helaas de leeftijd van de sterken
Heeft deze strijder niet bereikt.
De dood, waarvoor in alle perken
Elk vroeg of laat de vlag eens strijkt
Ging ook hem zacht geruisloos wenken
Geen bloemen, was de laatste wens.
De sport blijft haar Lotsy gedenken.
Als onbaatzuchtig, nobel mens.
conclusie zijn gekomen dat de Sovjetunie
in tien jaar Amerika met de productie
van kapitaalsgoederen zou kunnen over
vleugelen als de Amerikaanse industrie
niet via de opbouw van onderontwik
kelde gebieden een afzetgebied creëert
voor haar productie. Hulp aan dergelijke
onderontwikkelde gebieden is ook een
der onderwerpen geweest, waarover Ei
senhower en Macmillan hebben gespro
ken. Die bijstand is een levensbelang
voor de geholpenen, maar niet minder
voor de helpers.
Er wordt in het Westen van verschillen
de zijden nogal bezwaar gemaakt tegen
dergelijke hulp omdat vele van die on
derontwikkelde gebieden naar de politie
ke vrijheid hebben gegrepen
voor rijp waren, maar i..' 1
er waarheid in de menin.
H. Brugmans, die dezer dagen
dat een der gi
misschien is dat gemeenschappen datgene
maar
rijp worden door het te
In het veld is weinig jong haaswild.
Waarschijnlijk heeft het teveel geleden
van de hoge waterstand.
De boerderij te Arum, bewoond door D.
Veenstra, in eigendom behorende aan de
familie Oudermeulen, groot 91 ponde-
maat,is t. o. v. nots. v. d. Burg geveild
voor ruim f 70.000,
Overal, waar President Eisenh.otver perscheen, stonden dikke rijen Engelsen
om de Amerikaanse staatsman te bejubelen. Alvorens de ambtswoning van
Macmillan binnen te gaan, waar een unieke samenspraak voor de T.V. zou
volgen, moesten President Eisenhower en Premier Macmillan de toejuichingen
van de samengestroomde menigte en de mensen, die uit de ramen hingen,
beantwoorden.
Op de internationale lederwarenbeurs in Offenbach (West-Duitsland) werd
j meer geheimen bevat dan die van de normale
van neus-poederen kunnen de dames onder alle
foto knippen, omdat de tas een ingewerkte camera her
ons bij voorbaat geschikt voor hetstelen van modegeheimen’
en als uitrustingstuk voor Columnistes.
Aan de jaarlijkse harddraverij te Blauw
huis namen 10 paarden deel. De le prijs
f 35 was voor R. B. de Boer, Edens, 2e
prijs f 20 voor J. Bangma te Nijland
(pikeur A. de Boer), 3e prijs f 5 T.
Westendorp, Heidesschap, 4e prijs
f 2,50 H. Galama, Burgwerd (pikeur J.
Siderius). Troostprijs wed. Witteveen te
Oudega W. (pikeur J. Witteveen).
Hoewel het centrale comité van de Chi
nese communistische partij thans wel zijn
ingenomenheid met de ontmoeting Eisen-
hower-Chroesjtsjew heeft te kennen ge
geven meent men toch dat de Chinese
communisten achter de moeilijkheden in
Laos zitten, zo het niet is om hun onte
vredenheid te uiten over het feit dat zij
buiten het overleg worden gehouden,
dan om de aandacht van het eigen volk
af te leiden van de binnenlandse econo
mische moeilijkheden. Had de Chinese
invasie in Thibet reeds ongerustheid in
India gewekt de daarheen gevluchte
Dalai Lama wil de kwestie voor de a.s.
vergadering van de Ver. Naties brengen
nu zijn de Chinezen ook op gebied
van Indiase protectoraten doorgedrongen.
Er zijn botsingen tussen Chinese en In
diase troepen in deze gebieden, waar
trouwens de grenzen niet nauwkeurig
zijn vastgesteld, geweest.
Het is dus zeker dat de betrekkingen
tussen India en Rood China steeds slech
ter worden en dat het Nehroe steeds
moeilijker zal vallen zijn neutrale hou
ding tussen beide blokken te handhaven.
De Pakistaanse regering heeft dat be
grepen en India nog eens aangeboden
een veiligheidspact te sluiten. Zoals be
kend had India al eerder een dergelijk
aanbod afgewezen omdat het neutraal
wilde blijven en Pakistan een veilig -
heidsverdrag met de Ver. Staten heeft.
Bovendien heerst er een ernstig geschil
tussen India en Pakistan over het bezit
van Kasjmir, maar zonder samenwer
king tussen de beide delen van het vroe
gere Brits Indië is het door de Chinezen
bedreigde gebied nauwelijks te verdedi
gen. Nehroe blijft overigens, tegen de
raadgevingen van zijn militaire adviseurs
in, hopen op een vredelievende oplos
sing van de geschillen met China door
directe onderhandelingen met Peking;
hij verzet zich zelfs tegen een gesprek
over Thibet in de Ver. Naties.
de CAO de 5% loonsverhoging in
begrepen! tenslotte toch werd goed
gekeurd, te overschaduwen.
Staatsraad Ruppert.
Tegen deze achtergrond kwam toen plot
seling als een verrassing het bericht over
de benoeming van de voorzitter van één
der vakcentrales de heer M. Ruppert
van het Christelijk Nationaal Vakver
bond tot lid van de Raad van State.
Men kon dit bericht natuurlijk op ver
schillende wijzen uitleggen. Wenste mis
schien de regering te onderstrepen hoe
zeer zij adviezen van deskundigen, af
komstig uit de vakbeweging, op prijs
stelde of wilde zij soms één der
belangrijke arbeidersleiders aan zich bin
den Het antwoord op deze vraag luidde
in politieke kringen verschillend, naar
gelang van de positie, welke zij tegen
over het kabinet-De Quay innamen.
Maar ongetwijfeld was de benoeming
van de antirevolutionaire senator Rup
pert, die zijn loopbaan in de bloemisterij
begon ,in een college, waartoe voorheen
grote geestverwanten als Dr. Schouten
en Dr. Rutgers behoorden, zeer eervol.
Staatsraad Ruppert moge bijna tien jaar
i voor ze er
misschien schuilt
ig van prof. dr.
dagen betoogde
grondbeginselen der historie
3:
doen waarvoor ze niet rijp zijn,
waarvoor ze 1
doen.
wordt bericht, Chroesjtsjew op het eerste
gezicht nog zo gek niet. Maar hoe lo
gisch het ook zou zijn als in het Ame
rikaansRussisch gesprek de ontwape
ning als punt 1 op de agenda kwam,
het is de vraag of dr. Adenauer geen bij
bedoelingen had toen hij er bij Eisen
hower op aandrong deze zaak als de
meest urgente te beschouwen. De meeste
commentatoren geloven dat de W. Duit
se regering tracht de W. Berlijnse en
Duitse kwestie zoveel mogelijk op de
achtergrond te houden uit -vrees dat an
dere Westelijke geallieerden in dezen tot
concessies ten koste van W. Duitsland
bereid zouden zijn. Als de besprekingen
met Chroesjtsj
prefereert dr.
op de ontwapening
kwestie.
In de besprekingen van Eisenhower met
de Engelse premier Macmillan schijnt nu
ook besloten te zijn het ontwapenings-
vraagstuk van Westelijke zijde op de
voorgrond te schuiven. Er kan echter
niet worden ontkend dat het moment
niet gunstig is voor een Oost-West ge- 1
sprek over de ontwapening.
Als de tekenen niet bedriegen zal de
Gaulle er niet zoveel voor voelen. Hij
heeft op een rondreis in Algerië pas
verzekerd dat de militaire campagne daar
tot het einde zal worden voortgezet,
d.w.z. tot de opstand in bloed is ge
smoord. Over wat er daarna met Algerië
zou gebeuren is hij weer uitermate vaag
gebleven. Hoe kan de Gaulle nu accoord
gaan met een gesprek tussen Eisenhower
en Chroesjtsjew, waarbij ontwapening
het voornaamste punt zal zijn, als hij
meent een groot Frans leger nodig te
hebben om Algerië te pacificeren en tot
in lengte van dagen onder de duim te
houden
Het gesprek tussen president Eisenhower
en j
Z1V11L WXOV111J11L, ai
wel moeilijk zijn
trouwens vanwege
ook omdat Eisenhower moeilijk de
t
-.#.y
