ACHT OKTOBER VERKIEZINGEN IN ENGELAND DE MINISTER OVER DE MILJOENEN NOTA REGERING HALVEERT BEGROTINGS TEKORT roar rap I Buitenlands Overzicht Grensonenigheid tussen India en Rood China Russen boekten succes met niaanraket STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Gouden filmpjes 55e JAARGANG No. 71 VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1959 Hwat hat deze beslissing toch Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie van uit- De leaf de stjert to freezjen en Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335 (K5157) Bolswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad hun mening de in grootte derde partij de V.V.D. in aanmerking. De libera len stelden Mevrouw Stoffels-van Haaf- ten kandidaat. Maar kennelijk kon de protestantse fractie het moeilijk met haar beginselen in overeenstemming zien, al dus een gehuwde vrouw aan het werk te zetten. Tot vijf keer toe moest althans worden óvergestemd, alvorens Mevrouw Stoffels-van Haaften het met één stem meerderheid van de socialistische kandi daat Bommer kon winnen. as hja ophaldt to hoopjen. naar de toekomst zijn verschoven. De minister van Financiën, Prof. Zijlstra, wil immers de bestedingen zoveel mogelijk in de hand houden om een inflatie te voorkomen. De vermindering van huur- en melksubsidies, welke reeds was aange- kondigd, zal ermede toe bijdragen, dat zijn begrotingstekort over I960 zal wor den gehalveerd, maar het beloopt toch altijd nog f 95 millioen. Een algemene belastingverlaging kon de minister der halve nog niet aankondigen. Hij moest integendeel een verlenging van de tijde lijke belastingmaatregelen met één jaar, waarover het kabinet-Drees is gevallen, voorstellen. Vrijgezellen. Voor het geval het de rechts-liberale „re- gerings”-partijen moeite zou kosten om aldus zijn voorganger ex-minister Hofstra PRINSJESDAG 1959 De zachte herfstzon maakte alles extra feestelijk toen H.M. de Koningin Z.K.H. Prins Bernhard en H.K.H. Prinses Irene op het Binnenhof uit de Gouden Koets stapten om zich naar de Ridderzaal te begeven. De vraag is overigens, gezien het nieuwe terroristische optreden van Grieks-Cy- priotische elementen die het eiland toch onder Grieks bewind willen brengen, of het een blijvende zal zijn. Maar meer dan op dit succes bouwt Macmillan zijn ver wachting op een nieuwe conservatieve overwinning bij de stembus op zijn eigen bemoeiingen inzake een mogelijke verbe tering der betrekkingen tussen Oost en West. In het conservatieve verkiezingsmanifest wordt dan ook gezegd dat„dank zij het initiatief van deze Engelse regering de diplomatieke impasse tussen Oost en West nu doorbroken is. Met het bezoek van premier Macmillan aan Rusland in februari begon, aldus gaat het manifest verder, een keten van gebeurtenissen, wel ke tot’ de huidige vermindering van de spanning heeft geleid. De voorgenomen uitwisseling van bezoeken tussen presi dent Eisenhower en premier Chroesjtsjew is daarvan het jongste bewijs”. Inderdaad kan men Macmillan de lof niet onthouden voor zijn bijdrage aan het mogelijk maken van het Amerikaans-Rus- sisch gesprek, maar men mag toch niet vergeten dat hij in dezen meer de gang maker was voor Chroesjtsjew, die dit ge sprek fel begeerde, dan voor Eisenhower, die het noodgedwongen aanvaardde toen door de Russische houding de Geneefse conferentie praktisch mislukt was. Het is voor Macmillans verkiezingscampagne maar te hopen dat de Russische premier in zijn ontmoeting met Eisenhower wat soepel zal zijn zodat er enige kans blijft bestaan voor het Engelse verlangen naar een periode van vreedzaam naast elkaar leven van de twee stelsels welke Oost en West vertegenwoordigen. Een verlangen dat Chroesjtsjew en al wat communist is met hem, tegenwoordig zo vurig met de mond belijdt. Het spreekt dat de Engelse bladen van de regeringspartij, die zo hoog opgeven van de kansen dat de we reld aanstonds een periode van vreedzaam samenleven wacht, er geen belang bij hebben de moeilijk heden, veroorzaakt door communis tische agressie in Laos en aan de grens van Pakistan en India, al te somber voor té stellen, dat past niet bij de huidige sfeer en de heer Chroesjtsjew is het ditmaal wonder wel met hen eens. Dat Chroesjtsjew de onenigheid tussen India en Rood China thans ongaarne ziet spreekt. Zijn gesprek met Eisen hower op de basis van vreedzaam naast elkaar leven wordt maar moeilijker als het tegen een achtergrond van commu nistische agressie ergens in de wereld moet gevoerd. Hij vreest bovendien dat India en Pakistan daardoor weer naar elkaar toe zouden groeien en ook India dan in het Westelijk kamp zou worden opgenomen, ofschoon het Kremlin an derzijds waarschijnlijk niet ongaarne een militair sterke staat, mits onafhankelijk van het Westen, aan China’s zuidgrens zou willen zien opdat Peking geen ook voor de Sovjetunie al te zwaar over wicht in Azië krijgt. Terwijl we dit schrijven zijn we een gewichtige week ingegaan. Chroesj tsjew is naar de Ver. Staten, zoals reeds verwacht werd voorafgegaan door een geslaagde stunt, nl. een succesvolle poging van de Russen We zullen ons nu niet verdiepen in de vraagstukken, welke het geslaagde ex periment weer opwerpt. Maar het lijkt ons maar een vrij gevaarlijke uitlating van een Amerikaanse regeringsautoriteit die meende dat de Sovjetunie enkel door dit deponeren van haar vlag op de maan, daar souvereiniteitsrechten zou hebben! Deze week begon ook de Ver. Naties haar algemene vergadering en de Gaulle zal, als dit overzicht verschijnt, zijn nieuwe plan betreffende Algerië hebben geopenbaard. Tevoren heeft hij er de steun van de 12 Afrikaanse leden staten van de Franse Gemeenschap, hoewel zij de bijzonderhe den van dit plan nog niet kenden, voor gekregen. Er zijn enkele commentatoren, die reeds bij voorbaat in de Gaulles plan de conceptie zien van een groot staats man, die niet alleen Frankrijk maar heel vrij Europa weer wil voeren naar een leidende plaats in de wereldpolitiek. Maar dit klinkt rijkelijk optimistisch. Als de Gaulle werkelijk de Algerijnen thans zelfbeschikkingsrecht gaat geven dan is hem dit eigenlijk meer afgedwongen om dat de pacificatie niet gelukt is dan een bewijs van de visie van een groot staats man. En als de Gaulle Europa ’n nieuwe kans wil geven dan is de Franse politiek binnen de E.E.G. daarmee in strijd. Bo vendien is de Gaulle’s politiek een sterk persoonlijke, de continuïteit er van zou als hij er niet meer was niet verzekerd zijn, omdat zij niet meer steunt op een werkelijk democratisch parlementair stel sel en het is nu reeds de vraag of het Franse leger en de kolonisten in Algerië zich bij een zeer progressieve politiek voor dat land zouden neerleggen. Om Frankriik en om Europa, ja om. de gehele, Westeliike wereld hopen we er i— het beste van. om met een raket een projectiel op de maan te deponeren, nog wel met een Russische vlag. Het is een schit terende prestatie van de Russische geleerden, welke het prestige van de Sovjetunie ook in de gesprekken tussen Eisenhower en Chroesjtsjew ten goede zal komen. Zoals al geruime tijd werd verwacht heeft premier Macmillan voor de volgende maand, nl. op 8 oktober, verkiezingen voor het Engelse Lagerhuis uitgeschreven. Van conservatieve zijde acht men het mo ment daarvoor gunstig, economisch gaat het Engeland in de laatste maanden niet slecht en op buitenlands politiek gebied heeft deze Engelse regering o.m. de oplossing van het geschil over Cyprus in haar credit. Senaat. De eerste vergadering der Eerste Kamer leverde een veel vreedzamer beeld op. Daar dankte de socialistische kamerpresi dent, Mr. Jonkman, voor het vertrouwen, dat de regering hem had geschonken door hem ongeacht de wijziging der politieke verhoudingen voor een her benoeming in aanmerking te brengen. De situatie in de Senaat is nu eenmaal altijd wat gemoedelijker dan in de Twee de Kamer. Mr. Jonkman liet dan ook niet na weer eens een lofzang aan te heffen op ons tweekamerstelsel. een posthuum-„gehjk” na te zenden, had echter minister Zijlstra een troostprijs ter beschikking. Een verlaging van het vrij gezellentarief bij de inkomstenbelasting, welke de schatkist f 85 millioen per jaar zal onthouden, werd namelijk tegelijk aan de kamerleden voorgesteld. Daar had de Kamer in het verleden door aan vaarding van een motie-Peschar op aangedrongen. De verlaging was niet zonder betekenis. Voor inkomens van f 3000,bedraagt zij ca 17% en voor inkomens van omstreeks, f 30.000, komt zij altijd nog op ca. 11%. In poli tieke kringen werd zelfs geschetst, dat het kabinet-De Quay besloten had de vrijgezellin in zijn midden, minister Mej. Klompé, een salarisverhoging van 10% te gunnen. De tamelijk optimistische troonrede, welke koningin Juliana op Prinsjesdag uitsprak, heeft over het algemeen een vrij welwillend onthaal genoten. Moeilijk kon worden verwacht, dat het ministerie- De Quay nog veel nieuws te berde zou kunnen brengen na hetgeen al vóór de zomervakantie in haar regeringsverklaring en in de nota over de toekomstige loon- en prijspolitiek was medegedeeld. De lengte van de rede was daardoor eigenlijk een verrassing. En al werd er in de aanhef, welke handelde over de verhouding van Nederland en de overzeese rijksdelen evenmin als over de internationale situatie veel opmerkelijks gezegd, de toon was sympathiek en lokte weinig kritiek uit. Millioenennota. De vergelijking van de troonrede met de millioenennota, welke minister Zijlstra dinsdagmiddag bij de Tweede Kamer in diende, leverde al een iets concreter beeld op van wat de regering voor ogen stond. Werd in de troonrede bijv, enkel van een j- zendtijd voor televisie 1 groting stelde tevens j r zicht regering men T.V.-reclame in de toekomst zal verzorgen. Lezin tenslotte tot een I moeden, dat de werken onder het Am sterdamse IJ en in de Lauwerszee weer Onenigheid. Maar terwijl het kabinet-De Quay aldus de vrouw ten troon verhief, brandde in de Tweede Kamer een heftige strijd over haar positie los. Elk jaar op Prinsjesdag moet de Kamer immers een voordracht van drie kandidaten voor haar voorzitter schap bij koningin Juliana indienen. Evenals vorige jaren werd de kandidaat van de grootste partij, de KVP-er Dr. Kortenhorst, op de eerste plaats geko zen. Doch de socialisten, die twijfel koesteren over zijn onpartijdigheid brach ten bij deze gelegenheid een blanco stem uit. Daarop besloten de andere partijen nu de PvdA te weren uit het ondervoor- zitterschap, op welke functie zij als op een na grootste fractie aanspraak kan doen gelden. Voor het eerste onder- voorzitterschap kwam derhalve naar Hoewel de Veiligheidsraad tegen de wens van Moskou in, besloten heeft ’n commissie van onderzoek naar Laos te zenden, hebben de Russen in die Raad de uitvoering van deze beslissing toch niet vertraagd door een debat te ontkete nen over de vraag of dit besluit inder daad nu wel enkel een kwestie van pro cedure was, zoals de Italiaanse voorzitter besliste, welke door geen veto kan wor den getroffen. Overigens zal de commis sie niet veel kunnen doen, als er inder daad troepen uit Noord Vietnam aan de strijd in Laos deel hebben genomen, zul len zij wel verdwenen zijn toen de com missie in het, ook zeer moeillijk te con troleren, gebied kwam. Nog zachtzinniger en objectiever gedroe gen de Russen zich in het geval der grensgeschillen tussen India en China. Chroesjtsjew deed ditmaal een beroep op beide partijen om hun geschillen op vriendschappelijke wijze te regelen en hij gaf zijn grote bondgenoot dus niet direct gelijk. Nehroe zowel als Tsjoe En Lai hebben daarna verzoenende woorden tot elkaar gericht, maar dat neemt niet weg dat de Chinese minister van buitenlandse zaken volhoudt dat India grote stukken Chinees gebied bezet houdt terwijl Neh roe zegt dat het andersom is. Een feit is nu eenmaal dat de grenslijn niet precies is afgebakend en dat deze ruwweg al in de eerste wereldoorlog toen India nog Brits Indië was werd bepaald, de zgn. Macmahon grens, die Peking nu beweert niet te erkennen als stammend uit de tijd van het Europees imperialisme. Maar toen 4 jaar geleden de Afrikaanse en Aziatische landen te Bandoeng bijeen waren was een beginsel van de samen werking waartoe die landen besloten de niet-inmenging in eikaars binnenlandse De Minister van Financiën besloot dins dagmiddag de miljoenennota met een samenvattende toelichting waaraan wij het volgende ontlenen. c cucic. afw)jkmg van de verwachting uitge- intasen sPr°ken in ne vorige miljoenennota, dat het stijgingstempo van de economische ontwikkeling waarschijnlijk bescheiden zou zijn, geeft het lopende jaar een krachtige expansie te zien. In deze expan sie en in het geconstateerde versnellings- element ligt een duidelijke waarschuwing tegen een te snelle toeneming van de be stedingen, waardoor opnieuw een toe stand van ernstige onevenwichtigheid kan ontstaan. In de begroting I960 is welbewust de gezonde gedragsregel toegepast, dat in een opgaande ontwikkeling de conjunc turele belastingontvangsten niet volledig tot uitzetting van de overheidsactiviteit doch zeker voor een deel tot verminde ring van het tekort dienen te strekken. Vergelijkt men de begroting I960 met de ontwerp-begroting 1959 dan blijkt, dat de belastingmiddelen in totaal stijgen met f 550 mln. en de overige middelen (exclusief f 110 mln. aan aflossingen van E.B.U.-debiteuren) met f 100 mln., tezamen dus met f 650 mln. Het mone tair terzake'' doende tekort daalt van f 1425 mln. tot f 1025 mln. of met f 400 mln. De meerdere middelen worden dus slechts voor een deel en wel voor onge veer f 250 mln. voor hogere uitgaven aangewend. De eigenlijke activerende werking blijft intussen beperkt tot onge veer de helft van laatstgenoemd bedrag, aangezien de daarin begrepen stijging van de aflossingen op de binnenlandse gevestigde schuld en van woningbouw- voorschotten buiten beschouwing mogen blijven. Naast deze uitgavenvermeerdering staat de impuls van een aantal belastingmaat regelen ad ongeveer f 175 mln. De to tale activerende werking kan dus worden gesteld op globaal f 300 mln., of 3)4% van het uitgaventotaal van de begroting 1959 ad ca. f 8 mid. Voor een juiste beoordeling van dit percentage moet het worden vergeleken met de stijging van het nationale inkomen. Het thans voor 1959 geraamde nationale inkomen ligt 6% boven dat van 1958, terwijl het na tionale inkomen voor I960 bijna 8% ho ger wordt geschat dan dat voor 1959. Er dient te worden opgemerkt, dat de expansie eerder is gekomen dan was voorzien. Tegelijkertijd is ook het begro- tingsbeeld gunstiger geworden. Een aan tal uitgaven blijft bij de raming ten ach ter, de middelen ondervinden de invloed van het gunstige getij. De gunstiger conjuncturele ontwikkeling heeft zich nog weinig op de kapitaal markt doen gevoelen. Hierdoor kon het rijk door het opnemen van gelden de budgettaire positie verbeteren. Met betrekking tot die bestedingen moet in het bijzonder de aandacht worden ge vraagd voor het feit, dat thans opnieuw beweging zal komen in het loonpeil van de verschillende bedrijfstakken. In de huidige conjunctuurfase zouden loonsverhoging en substantiële belasting verlaging tezamen welhaast met zeker heid tot overbesteding leiden. Het beleid, dat de regering met instemming van de Staten-Generaal op het gebied van de lo nen heeft gekozen vraagt daarom de no dige voorzichtigheid t.a.v. het budget taire beleid in I960. De minister was er dan ook van over tuigd, dat mede gezien de hoge urgentie sitie van ongehuwden en de gevolgen die de investeringsfaciliteiten ook voor I960 zullen hebben, geen verdere belasting verlaging mogelijk is. Dit houdt in, dat aan een verlenging van de thans gelden de zgn. tijdelijke belastingverhogingen niet zal kunnen worden ontkomen. Op zich zelf gezien betreurt de minister het dat voor het komende jaar met een verlaging van het inkomstenbelastingta rief voor ongehuwden en met het treffen van een aantal voorzieningen ten aan zien fan fusies moet worden volstaan. Hij heeft reeds bij een eerdere gelegen heid doen uitkomen, dat naar zijn oor deel de bestaande belastingdruk te hoog is. De minister acht het steeds minder ver antwoord de belastingdruk als voornaam ste sluitstuk van de begroting te hante ren. Ook de uitgavenontwikkeling zal derhalve in de toekomst de ruimte moe ten creëren voor een verlaging van de fiscale lasten. Door de maatregelen wel ke leiden tot een vermindering van de prijssubsidies is een stap in de goede richting gedaan. Daarbij is het van be tekenis, dat de verlichting die uit de huurverhoging voor de overheidsbegro ting voortvloeit, voor een belangrijk deel aangelegenheden en de eerbiediging van eikaars grenzen en sprak Peking niet van rechten op grote brokken gebied welke tot heden toe de facto in ieder geval on der India’s souvereiniteit of protectoraat vallen. Nehroe en zelfs Krisjna Menon oefenen nu scherpe kritiek op Peking nu zij ont dekken dat ondanks hun neutralistisch streven ook hun land niet gewaarborgd is tegen communistische en nationalis tische expansiezucht. Zij ervaren thans dat hun vermanende woorden over vreedzaam naast elkaar leven niet de geringste invloed hebben op de kolossale buurman, die net als zijn bondgenoot Rusland slechts respect heeft voor macht. Wat er nu gebeurt zal Nehroe nog niet tot aansluiting van India bij het Westers blok nopen, hij blijft nog doodsbang de Chinezen al te kwaad te maken en heeft daarom ook het beroep van de Dalai La ma op de Ver. Naties om de Tibetaanse kwestie aan te pakken, af gekeurd. Maar hij heeft al vast een waarschuwing te pakken, welke alle voorstanders van de „derde weg” in de oren mogen knopen. Overigens, al moge het opinie-onder- zoek in Engeland tot nog toe heb ben aangetoond dat de kansen voor een verkiezingsoverwinning voor de conservatieven beter zijn dan voor de Engelse arbeiderspartij, zo’n on derzoek’ heeft eigenlijk meer waarde in een land waar het stelsel van evenredige vertegenwoordiging geldt dan in een land als Engeland waar nog volgens het districtenstelsel wordt gestemd. De labourleider Gaitskell heeft er dan ook al op gewezen dat in een aantal dis tricten, vooral in het noorden, de con servatieven met slechts een kleine voor sprong op de arbeiderspartij een zetel in het Lagerhuis hebben en er dus maar een kleine verschuiving in de voorkeur der kiezers nodig is om een overwinning van labour te weeg te brengen. Dat neemt intussen niet weg dat de mees te commentatoren een overwinning van de conservatieven voorspellen; zelfs “het feit dat de koningin een baby verwacht zou, menen zij, daartoe wel bijdragen. Maar uit de opmerking van Gaitskell hierboven aangehaald blijkt dat het voor al zal gaan om de voorkeur van de „mid denstof” die kiezers die bij hun keuze zich niet door uitgesproken principes la ten leiden. Het zou kunnen zijn dat bijv, een deel van deze middenstof de voor keur geeft aan liberale kandidaten; in Engeland neemt nl. de laatste tijd de po pulariteit, welke er vroeger een belang rijke rol sjjeelde, weer toe en in menig district zal dus in eerste instantie een driehoeksgevecht worden geleverd, dat de conservatieven ernstig afbreuk zou kunnen doen. Anderzijds is het zo dat de „middenstof” in de regel weinig voelt voor radicalisme en het niet te ont kennen valt dat de Arbeiderspartij min of meer onder invloed staat van de opinie der Vakbonden, welker linkervleu gel nogal radicale wensen op sociaal eco nomisch gebied heeft, en dit de midden stof dus wel eens kan afschrikken. Even als het feit, nu de buitenlandse politiek zo’n grote rol bij deze verkiezingen zal spelen, dat de Arbeiderspartij weliswaar niet eenzijdig de kernwapens wil af schaf fen maar er wel voor is dat Engeland, desnoods alleen, de proeven met kern wapens stop zal zetten. Na de heer de Vries als organist der Martini- 1 Udo Vormeer stond de heer de Vries al die^jaren ten dienste. Hij is mede grijs geworden, maar blijft zijn werk doen. Voor de vacante plaats van de organist hebben zich 20 sollicitanten gemeld. Bij enkele kandidaatsstelling gekozen tot lid van de gemeenteraad Wymbritsera- deel (vacature B. W. Okma) de heer Tjalling Reitsma (Chr. Hist.) te Wol- sum. In de tuin van J. Lameris te Workum staat een appelboompje voor de 3e maa in bloei. De boom droeg reeds 2 keer vruchten. De wildstand is goed van hazen voor zien. Patrijzen zijn er veel minder dan vorige jaren. Korhoenders en fazanten worden weinig aangetroffen. Houtsnip pen zijn er nog weinig, watersnippen ver wacht men pas later. De jachtvelden zijn ditmaal duur verpacht. Gelezen in een faillisementslijst de naam Welvaart. De voorletters van zijn naam? P.F.! Aanbesteed de beheiïng, bestrating en verbetering van de trekweg in het dorp Burgwerd. Ingeschreven als volgt: J. Roode en S. Groot te Makkum f 948, W. Wijnia te Spannum f 918,T. Joustra te Baard f 843,W. Visser te Makkum f 807,R. de Jong te Bols ward f 765,J. de Groot te Burgwerd f 760,Gegund aan de laagste inschrij ver. De bevolking van Amsterdam beliep ein de augustus 565.839. In 1908 was dit 564.574. Nieuwe Russische spoorweglening 41/2%. Moskou-Kiew-Woronesch Spoorweg Mij. Onvoorwaardelijk gegarandeerd door de van een verbetering van de fiscale po- Russische regering. geen beslissing had geno- le moeilijke vraag, wie de gaan ig der begroting leidde bevestiging van het ver diende, leverde al een iets concreter beeld op van wat de regering roonrede voorgenomen uitbreiding van de - tot 18 uur week in I960 gewag gemaakt, de i een verhoging het kijkgeld tot f 40,per jaar in _U.t en liet voorts doorschemeren dat de nog over d< 4e week sept. 1909. een ambtsperiode van 35 jaar gaat kerk te Bolsward heen. De orgeltrapper dienste. Hij is mede grijs Voor de vacante plaats

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1959 | | pagina 1