GJIN GYSBERT JAPICXPRIIS, MAR WOL
DE ALDE BIWENDE SFEAR
FELLE BRAND TEISTERDE MEUBEL-
PAKHUIS
Qabe Skroar
us hjoed p p
to sizzen
De iepening fan de Fryske Boekewike
Fan de Martinytoer
1
Het witte bruidje
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Tj. de J.
Zilveren filmpjes
Kinderpostzegels
Nederland 1959
Doortastend optreden van de brandweer
wist erger te voorkomen
DINSDAG 13 OKTOBER 1959
55e JAARGANG
No. 78
Hwat haf
PIET.
Gys-
UWER IS DE BRAN
It idé, dat men daliks bigrypt is meastal
it bigripen net wurdich.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
'I -
1^
fabryksgebouwen harren
oan
;n sil by dit
iast wurde. Minister van Aart-
Wil je trouwen gaan in Rijssen
Da’s niet zo eenvoudig want
’t Hoge kerkbestuur stelt eisen
Naar traditionele stand.
Eerbied voor die wijze heren,
Zij verkondigen, het zit
Boven alles in de kleren,
Trouwen best, maar niet in ’t wit.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Jonggetrouwde paartjes vragen
Geestelijke lavenis
Deze mooiste van hun dagen
Is toch geen begrafenis?
Trek de kerkelijk ontheemden
’t Maakt niet uit in welke snit
Laat er heus niet meer vervreemden
Kom, bekeer u tot het wit.
jier net to kleijen hawwe. Sakelju rinne
graech to keap mei
ik lies okkerdeis yn
Bolswards Nieuwshlat
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
1 ta
oprop rjuchte
en leden fan
ien brannend
üs allegearre to
wizen op it slüpend gefaer, hwat op alle
ynwenners oankomt. Hwant komt der
gjin foroaring yn de opsette plannen,
dan skypje wy meimekoar in kwael, dy’t
slimmer is as folie minsken nou jit
tinke. Dêrom is it neat oars as plicht oan
de mienskip, dy't wy meimekoar foarmje
en dy’t üs algemien wolwêzen foar in
bilangryk diel hoedet, dat de kommende
oprop troch de hiele stêd folslein wurdt.
yn hja libje allegearre to tankjen hawwe,
as op dizze sneontojoun en it is net iens
wis, dat alle lju, dy’t it seagen hjir eins
oan tocht hawwe. Dat is mei hiel folie
dingen sa, men libbet der oan foarby of
oerhinne oant de dei komt, dat men it
op in hiele düdlike wize ünderfynt. Jam
mer genóch is it dan foar de lju faken-
tiids to let. In bran is in skrikbarend
üngelok, mar elk kin it sjen. Elk kin de
forwoasting en de skea mei de eagen
sjen, men kin der net oan foarby en
nimmen kin it üntkinne. Hwant it bart
ynienen, it is yn in ure rounom sichtber,
it jowt in opskuor fan je heisa en de
kranten stean der de oare deis fol fan.
Dêrfandinne dat wol nimmen,dy’t nor-
mael is ,it bistean fan in moderne, goed
ütriste, branwar misse wol.
Zij moest bukken voor haar rechter
’t Spreekwoord zegt: ,,’s Lands wijs
”s Lands eer,
’t Mag zo zijn, wij menen echter
Broeders met uw zuivere leer,
Zo de leden af te stoten
Hierover mag niet gevit
Waarom moest de deur gesloten
Waarom toch zo bang voor wit?
Der binne lykwols ek dingen, dy’t yn
har gefolgen net minder, mar mear need-
lottich binne foar de minsken fan in bi-
paelde mienskip, mar dy’t men net sa
düdlik en realistysk sjen litte kin. Fijan-
nen, dy’t har wurk dogge, wylst de oer-
greate mearderheit fan de biwenners der
gjin aen fan hat. Of hwat jit helte slim
mer is, ünforskillich bliuwe foar de dri-
ging, dy’t de mienskip bislüpt. Al inkel-
de k<
situaesje, dy’t him hoe langi
sa mear foar de lytsere stêd<
doarpen üntjowt, nou’t wy
i r 1 1
alisaesje.
Onlangs verscheen er zo’n bruidje,
In de kleur, die onschuld heet,
Foei toch, kleine ijdeltuitje
Vreeslijk dat je ’t nog niet weet!
Hier kunnen wij niet voor zwichten,
Jij hebt een bedorven pit,
Scheer je weg, je bent een lichte,
Hier in onze kerk geen wit.
Nei in koart wolkomswurd troch de foar-
sitter fan de tariedingskommisje, Mr. J.
A. Geukers, haldde de hear K. Sikkema
as foarsitter fan de Stifting it Fryske
Boek in taspraek. Hy brocht hjiryn bi-
nammen hulde oan de inisiatyfnimmer,
de hear L. Brandenburgh fan Snits, dy’t
ek lange jierren foarsitter west hat. Ek
spriek de hear Sikkema in wurd fan
hulde oan de K.F.F.B., ien fan de leden
fan de Stifting, dy’t ek jubilearet. „Jim
warberens is ek üs gloarje, hald faesje!”
sei sprekker, dy’t de K.F.F.B. as in foar-
byld stelde foar de Fryske Studinten,
dy’t har üt de Stifting weromlutsen hine
„omdat hja har net foar it karke fan de
ütjowers spanne litte woene.
De iepening fan de boekewike seis barde
troch Mr. D. Okma, lid fan deputearre
steaten. Hy spriek likernóch as folget:
It skynt faken sa treffe to moatten, dat
ik sil it mar koartwei neame de
Boalserte boekedei fêststeld wurdt op in
datum, hwerop de Kommissaris fan de
Keninginne bihindere is. Forline jier wie
it skot op de datum in kear raek, mar
dit jier wie it der ta greate spyt fan de
Kommissaris wer neist, dat sadwaende
haw ik de eare wer ris yn jirnme formid-
den to wêzen en hjir it provinsiael bi-
stjür to fortsjintwurdigjen, sa bigoun
Mr. Okma syn rede, dy’t forfette: It is
hjoed under hwat oare omstannichheden
as gewoan, dat wy hjir yn it stêdhüs fan
Boalsert byinoar binne, om’t der dit jier
gjin ütrikking fan de Gysbert Japicxpriis
of de Dr. Joast Halbertsmapriis is.
Op advys fan in jury, bisteande üt de
hearen Sjoerd Leiker, dr. Ype Poortinga
en Douwe Tamming'1., wiene Deputearre
Steaten fan doel, de Gysbert Japicxpriis
1959 (foar proaza) ta to kennen oan de
hear E. B. Folkertsma foar syn essayis-
tysk wurk, publisearre yn de jierren
1955-1958 en foar syn litterair oeuvre
yn it algemien. Sa as wenst is, wurdt
foaróf oan de kandidaet-priiswinner de
frage foarlein, of’t er ré is de priis oan
to nimmen. De hear Folkertsma hat dêr-
op andere, gjin frijmoedichheit fine to
kinnen en nim dizze priis oan.
Om’t it bliken dien hat, dat der misfor-
stan bistiet oer de reden fan dizze wege-
ring »1"
dielen, dat de hear Folkertsma fan
ning is, dat syn publisearre wurk net op
hegernóch peil en fan greaternöch bi-
lang en bitsjutting is om der foar him-
sels tof reden oer to wêzen en him de
om mar inkelen to neamen; ta bislüt in
goed tal berneboeken, toanielstikken en
sjonglieten, stüdzje- en learboeken op
alle gebiet as ünderrjocht en filogy, gea-
kunde, skiednis en sa fuorthinne. Mei
inoar meije wy bliid wêze foar itjinge bi-
rikt wurde koe yn de jierren dy’t efter
üs lizze en wy wolle foar hwat dien is
üs tank bitsjügje oan skriuwers, dichters,
ütjowers, propagandisten, boekforkea-
pers, sutelders, keapers fan boeken en
lêzend publyk, hokker léste beide kate-
gorieën elkoar spitigernóch net alhielen-
dal dekke en dy’t dochs it wurk saeklik
mooglik meitsje moatte. Ek üs greate
weardearring foar de ynstansjes en per-
soanen, dy’t oantrune hawwe ta en oars
meiwurke hawwe oan it ta stan kommen
foar forfolch sjoch pag. 2.
oaren haw ik wiisd op de üngunstige
jer hoe langer
foar de lytsere stêdden en greate
stean oan in
nij tiidrek fan de planologyske yndustri-
alisaesje.
It plan dêrta, hwat alle dagen mear üt de
wynsels komt, bitsjut foar de mienskip-
pen, dy’t net yn it offisiële skema op-
nomd binne, in tige great gefaer. Om-
mers, net allinnich is de finansiële stipe
fan it regear yn de kosten fan yndustry-
terreinen en
üntsein, ek de fierdere meiwurking
alle iepenbiere forsjenningei
skema oanpa..;
sen hat okkerdeis al meidield, dat it plan
fan tawizing foar premywenten oan de
kearnen en sub-kearnen extra tomjitte
komme sil. Dat bitsjut in fierdere bifoar-
dieling fan dy plakken of hwat itselde
is, in fierdere efterüttriuwing fan de
oaren. Hie men eartiids de üngelikense
rjuchtsbidieling fan eallju, geastliken en
de gewoane man, nou is de moderne
De earnstige bidriging fan in stik fan de
stêd, dizze sneontojoun, troch de felle
bran by de firma Zantman, is lokkich
keard. De mannen fan de Boalserter
branwar, stipe fan dy fan de bruorstêd
Snits koene it driigjende gefaer baes
wurde en dêrmei hüs en hóf fan folie
oaren sparje. Wol hiel düdlik kaem hjir
üt, dat de inkeling to koart sjit as hy
op himsels bliuwt, mar dat de mienskip
ünmisber is om syn libben en wolwêzen
feilich to stellen. Allinnich hja kin mid
dels en minsken bymekoar bringe, dy’t
nedich binne om sokke rampen to kearen.
Wy gean oan dizze bilangrike wierheit al
to faek foarby mar doe’t ’e flammen heech
oplógen en de minsken yn de oangrin-
zjende huzen, triljend nei har eigen hüs
en heat omseagen, doe wie de mienskip,
dy’t mei alle krêft oan minsken en mate-
riael, foar har yn ’e bres sprong, de réd
dende ingei en in libbene realiteit. De
hünderten, dy’t dit mei spanning en freze
oanseagen, wisten har allegearre ünmach-
tich. Hja hopen en winsken, dat it apa-
raet fan de mienskip harren biwarje soe
foar in greate ramp.
It is mar selden sa taestber en sichtber,
hwat de minsken oan de mienskip, hwer-
kewike om nei to gean, hwat der it léste
jier al sa yn it Frysk publisearre is. De
Provinsiale Bibleteek jowt üs in folslein
oersjuch fan hwat der op dit gebiet üt-
kommen is en wy dogge dan in greep üt
itjinge it measte fan bitsjutting is. Sa
fait der nou to wizen op de ütjefte fan
in tal berneboeken, fan lês- en oefenstof
foar klubjounen, fan staverings. en lear-
boekjes foar de skoallen, fan in tal ferse-
bondels, fan tachtich sneinskoallelieten,
fan in stikmannich tael- en letterkundige
stüdzjes en fan in tsiental romans, forha-
len en novellen, hwerfan inkelde twadde
printingen. Apart mei hjirby noch wol
neamd wurde it twadde diel fan Dr.
Douwe Kalma syn Shakespeare-oerset-
tingen, dat op komst is.
Hoewol it hjir op myn pompier mar in
pear rigeltsjes bislacht, is it gehiel dochs
wol safolle, dat wy tinkt my dit
oer it algemien net
harren omset, mar i
'e krante, en dan is der dus gjin twivel
oan de wierheit, dat de trije ütjowers
Brandenburgh, Laverman en Osinga yn
1958 foar sa’n f 70.000,oan Fryske
boeken omset hawwe tsjin foar f 24.000
yn 1949-Nou is de priis fan it pompier
en binne de arbeidsleanen fansels yn dy
tiid ek danich oproun, mar in foarütgong
yn de forkeap fait hjir dochs wol üt op
to naeitsjen.
Wy hoopje, dat dit sa troch gean mei.
As wy yn forban mei it jubileum dat
hjoed fierd wurdt, yn fügelflecht nochris
it ófroune 25-jierrich tiidfek oereagje,
dan springt nei foaren, nést de werprin-
tingen fan Piter Jelles Rispinge en de
Bruorren Halbertsma’s Rimen en Teltsjes,
de ütjefte fan: de Fryske Bibeloersetting,
de kroan op it wurk fan Dr. G. A. Wum-
kes en E. B. Folkertsma, dêr’t de ütjef-
ten fan tsjerkeboeken fan Fedde Schurer
en oaren by oanslute;
De histoaryske publikaesjes fan Dr.
Wumkes Paden fan Fryslan; Nei
sawntich jier en oare en fan Dr. D.
Kalma syn Skiednis fan Fryslan en fan
de léste ek „De Fryske Skriftekennisse
fan 1876-1897”; fierders de Koarte
Skiednis fan de Fryske Skriftekennisse
fan Jan Piebenga; de dissertaesjes en
stüdzjes oer Gysbert Japicx under mear
fan Dr. D. Kalma, Dr. IJ. Poortinga, Dr.
G. Dijkstra en Dr. A. S. Wadman;
de dichtwurk-samlingen fan Dr. Obe
Postma, Rixt, D. Kalma, F. Schurer, D.
A. Tamminga, Sjoerd Spanninga en folie
oaren en net to forjitten de ütjefte fan
- i en de "Karlêzing
m.ei oersetting fan A. Wadman „Fries-
lands dichters”; de earste ütjefte of nije
printing fan de romans fan Reindet
Brolsma, Simke Kloosterman, Nyckle
Haisma, Dr. Ype Poortinga, Ulbe van
Houten en noch gans in rige fan skriu
wers; de oersettingen fan Andersen, Sha
kespeare en oaren; de wittenskiplike pu
blikaesjes fan Dr. Botke, Ir. Bouma, Ir.
K. A. Rienks en Ir. G. L. Walther, S.
J. van der Molen en Dr. Wassenbergh
2 e week oktober 1934.
Wij brengen een mooie jas voor f 13,25.
O. P. v. d. Klei, Bolsward.
Visafslag Makkum. Aangevoerd op maan
dag 950 pond aal. Schiere aal 27-28 ct,
rode aal 17-20 ct. 250 pond bot 14-17,5
ct. Op dinsdag 2134 pond, schiere aal
28 ct., rode aal 15-19 ct.
Reeds het volgend jaar zal een aanvang
worden genomen met de verkeersweg
Sneek-J oure-Heerenveen.
Bij de herclassificatie der gemeenten zal
Bolsward overgaan van de 2e tot de 3e
klasse. Dit betekent voor het personeel
een verlaging van 4 tot 6%.
Te koop de premiewaardige beer „Sake”,
82 punten. Prijs 14 cent per pond. R.
G. Miedema, Roodhuis,
Het gerucht gaat dat de regering nog
maals 150.000 jonge kalfdragende koeien
zal afslachten en inblikken om de melk
productie tegen te gaan. De vorige in-
blikking bracht een verlies van 14 mil
joen gulden.
De heer M. F. de Boer met bijna alge
mene stemmen herkozen tot voorzitter
van de vereniging Dorpsbelang te Hart-
werd.
Op 16 november 1959 zullen op alle
postinrichtingen in Nederland de Kin-
derzegels 1959 verkrijgbaar worden ge
steld. Zoals bekend, worden deze welda-
digheidszegels uitgegeven ten bate van
het misdeelde en hulpbehoevende kind.
De kinderzegels zijn ontworpen door de
Amsterdamse kunstenaar Wim v. d.
Salm. De opdracht tot het vervaardigen
van de kinderzegels 1959 is de eerste
opdracht op dit gebied, die hij gedurende
zijn artistieke loopbaan heeft ontvangen.
De vijf zegels tonen kinderen in situaties
die aan de dagelijkse werkelijkheid zijn
ontleend.
Kleuren en voorstellingen zijn:
4 4- 4 ct; rose en blauw, kind in box;
6 4- 4 ct; groen en bruin, „Indiaantje
spelen”
8 4- 4 ct; rood en blauw, ganzen voeren;
12 9 ct; blauw en rood „klaar-over”;
30 4- 9 ct; geel en blauw, huiswerk-
maken
De zegels zullen worden verkocht van
16 nov. 1959 t.e.m. 15 jan. I960 en
blijven voor frankering geldig t.e.m. 31
dec. I960.
folchoarderkearnplakken, sub-kearnen
en de nammeleazen.
Hie men eartiids in boun fan eallju, dy’t
mekoar de bal tasmieten, nou is men
dwaende mei in boun fan kearnen en
sub-kearnen, dy’t yn gearwurking mei
de provinsje en de provinsiale ynstituten
sjen sille, hoe’t hja op alle terreinen fan
it iepenbiere libben de greatst mooglike
büt üt Den Haech weisiepe kinne. Dat
dêrtroch de libbenskansen yn dy plakken
op in ünrjuchtfeardige wize by de oaren
foartrutsen wurde, skynt harren gjin sear
to dwaen. Dat it gefolch wurde sil en
wurde moat, dat de stream nei de greate
plakken jit folie minder to kearen is as
dêrfoar skynt opset sin to wêzen.
Dat dêrmei de moed en de warberens
fan al dy oare plakken yn Fryslan op in
swiere proef steld wurdt, let blykber
neat.
Mr. Bouma hat yn dizze rubryk skreaun,
dat de meiwurking fan de lju seis hjirre
gjin sprekken lije koe, dat er fierst to
tolle lju wiene, dy’t de yndustrialisaesje
net gunstich biseagen. Ik soe him wize
wolle op de biwenners fan it doarp Har-
kema, dy’t dizze wike de komst fan iri
nije rotanfabryk fierd hawwe mei in
kompleet folksfeest.
Mar folie leaver soe ik him wize wolle
op de reaksje fan in hiele stêd, dy’t it
net langer forneare kin, dat de oerheit
syn libbenskansen nei it libben stiet. Lit
Boalsert mar de earste wêze dy't op in
krêftige, mar stylfolle wize op stean giet,
om de hege hearen to sizzen, hwer't it
op stiet. En dy dêrneist sjen lit, hokfoar
krêft en hoefolle iensens under har bi
wenners sit, as it giet om it bihald fan
in soune bloeijende mienskip to biwarjen
foar driigjend gefaer. Yn koarten sil
dizze aksje in iepenbiere
wurde oan alle biwenners
dizze mienskip. Net om
hüs to biwarjen- mar om
Diskear koe de Gysbert Japicxpriis net ütrikt wurde om’t de hear
E. B. Folkertsma, dy’t troch de advyskommisje oanwiisd wie de priis
net oannimme miende to kinnen. It 25-jierrich bistean fan de Stifting
„It Fryske Boek” waerd nou oangrepen om de tradysjonele dei to
Boalsert dochs in hichtepunt to jaen. Ek al wie de tarin diskear net
sa great as oars wol wenst wie, de dei is skoan slagge, net yn it
minst ek troch it goede programma, dat der de jouns bean waerd.
jierrich bistean bitinke sil en nou al hast
sa’n 10.000 leden hat.
It foarige jier is der by de iepening fan
de Boekewike op wiisd, dat bihalve de
Fryske Boekewike-manifestaesjes yn for-
skate stêdden en doarpen, ek yn plakken,
dêr’t gjin boekhanlers of ófdielingen fan
selskippen fêstige binne, oare op de folks-
üntwikkeling rjuchte ynstansjes of per-
soanen ta it nimmen fan initiativen oan-
moedig wurde koenen, bygelyks troch yn-
skeakeling fan de kulturele rieden, dy’t
der nou al yn sa’n foech 20 gemeenten
bisteane.
Ek it neist it Boekewike-materiael wer
op nij ütjaen fan in periodyk bibliogra-
fvsk moannebledtsje fan Fryske wurken,
dat de stifting oant yn it earste oarlochs-
jier ütjown hat, ik bidoel hjir „de Boe-
kebeam”, en dêr’t men nei de bifrijing
net wer mei bigoun is, om’t der doe in
„hausse” yn Fryske lektuer wie, soe mis
kien nou allinnich op ’e nij praktyske
fortuten dwaen kinne foar de forkeap
fan Fryske boeken, mar ek moast it ein-
liks üs- eare to nei komme, dat wy dit
foar it Frysk taelgebiet net ha. Ik ha
hjir sa mar in pear suggestjes dien, dêr’t
ris oer neitocht wurde kin, hwant it bi-
lang fan it bringen fan it Fryske boek
under it folk kin net genóch klam krije.
Yn dit formidden hoech ik der einliks
net op to wizen, hwat bitsjutting goede
Fryske lektuer hat, earstens foar ik
sil it mar neame de konsolidaesje fan
de Fryske tael, mar ek yn it bilang fan
Fryslan en it Fryske Folk op oar gebiet.
Yn de Tsjerne ha krekt tsien fan üs
skriuwers har miening sein oer de ynspi-
rative forhalding fan de Fryske biweging
en de Fryske literatuer hjoed de dei. E.
B. Folkertsma hat yn syn artikel „Hüs
op wyn en branwacht” yn dat selde
tydskrift gearfetsjend steld, dat, lyk as
de literatuer de biweging makke hat, stel
ris dat de biweging op ’en ein roun, de
literatuer har mei gauwens yn dy wei
folgje soe. De greate biwegingsidéën
binne literair fan karakter en strekking
en as de biweging politike aksje wol,
dan hat hja it oer kultuerpolityk. Beide,
biweging sawol as literatuer, bynt de-
selde lotsmienskipbeide hawwe net
oars as deselde romte ta har foldwaen;
beide kinne op har folk bihelle en yn
en foar dat folk steld en beide ha itselde
idéael. Hja jowe elkoarren sin en bi-
skiede elkoars sin. Noch sa kritysk meije
hja de ien ünder de oare stean, mei dat
al kinne hja elkoar net misse, binne hja
needsake ta solidariteit yn trou oer en
wer oan Fryslan. Mei dizze ütspraken fan Gysbert Japicx-wurken
Folkertsma kinne wy it, sa tinkt my, fol- -
slein iens wêze.
Dat it Great Frysk Wurdboek op kom
mende wei is, is in ding fan great bilang,
sawol foar de wittenskip yn it miene, mar
ek foar de praktyske taelbioefening fan
al den dei. Sa’t jirnme wol bigripe kin
ne, sil ik my hjir net bijaen yn de stride-
raesje of dit wurdboek yn it Frysk of yn
it Hollansk forskine moat.
It is wenst by de iepening fan de Boe-
In de Middeleeuwen toen een stins steenhuis) nog, uitzondering
was en de woningen uit hout bestonden is Bolsward meermalen ge
heel platgebrand. Een uitslaande brand was toen bij voorbaat cata
strofaal. Even moesten we hieraan denken toen we zaterdagavond
de brandweer de strijd zagen aanbinden tegen een geweldige vlam
menzee. Zonder de moderne hulpmiddelen was er geen houden aan
geweest. Zelfs nu moesten alle zeilen worden bijgezet en had er een
storm gewoed, dan nog waren
Nog maar nauwelijks hadden omwonen
den zaterdagavond omstreeks half tien de
familie Jorna aan het Grootzand ge
waarschuwd, dat er brand was uitgebro
ken in het achterliggende pakhuis van
B. J. Zantman N.V. waar voor duizen
den guldens meubelen, bedden en vloer
bedekking was opgeslagen of de mare
deed de ronde door Bolsward. Steeds
staat men weer versteld, hoe vlug een
dergelijk nieuws zich verspreid. Het ge
rucht was maar al te waar. De familie
Jorna kon maar nauwelijks uit de ach
terkamer en keuken verschillende zaken
in veiligheid stellen of verdere redding
bleek niet mogelijk. Inmiddels greep het
vuur snel om zich heen. De brandhaard
bevond zich op de bovenverdieping en
in een ommezien stond het dak in lich
terlaaie. De brandweer van Bolsward was
zeer spoedig ter bestemder plaatse maar
het was spoedig te zien dat er meer hulp
moest komen, zou de stad voor een ramp
gespaard blijven. Het was dan ook juist
gezien, dat de brandweer van Sneek om
assistentie werd gevraagd. In een mini
mum van tijd was Sneek met groot mate
riaal aanwezig en het uitleggen van de
slangen was het werk van een ogenblik.
Nu had men het voordeel de brand van
meer zijden te kunnen bestrijden. Ook de
verschillende brandslangen werden inge
zet terwijl de Sneker ladderwagen tevens
uitnemende diensten bewees. Even werd
de toestand critiek, toen een grote von
kenregen over de stad dwarrelde en het
gretige vuur de belendende percelen,
vooral de woning van de heer Ykema
bedreigde. Toen werd ingezien, dat van
het pakhuis toch niets viel te redden,
werd tijdelijk alle energie in de directe
omgeving nat te houden. Dit is het be
houd geweest. Dank zij het bladstille
weer slaagde men er nl. met vereende
krachten in de brand te localiseren. De
brandweerlieden zowel van Bolsward als
van Sneek vormden een goed team en
toonden tal van voortreffelijke staaltjes
van goede organisatie.
De politie zorgde voor een goede afzet
ting van het terrein, al werd het zeer
talrijke publiek zoveel mogelijk de gele
genheid gegeven het schouwspel gade te
slaan.
Het nablussingswerk duurde tot diep in
de nacht. Zelfs ’s zondags moest men
nog de wacht houden. Behalve dat het
dit jubileum de iepening fan de Boeke
wike dit kear in spesiael „cachet” to
jaen en dêrfoar byinoar to kommen op it
stêdhüs fan Boalsert ynsté fan de iepe
ning to forrjuchtjsen oan de kofjetafel
yn de Doele. De tradysjonele yndieling
fan de Boalserter boekedei koe dêrtroch
ek biwarre bliuwe.
De nou jubilearjende stifting is ta stan
kommen yn in tiid, doe’t oer de hiele
liny fan de Fryske Biweging forlet kaem
fan mienskiplike initiativen en geastlike
en historyske groeide forskillen oerbrêge
waerden, mei it doel de sa needsaeklike
ienheit yn it wurk foar de Fryske Kultuer
to forsterkjen.
It wie it bistjür fan de Fryske Bibleteek
dat yn 1932 de stjit joech ta it gearstal-
len fan in kommisje üt de forskate sel
skippen en de ütjowerij, hokker kommis
je ta taek hie de boekepropaganda op
tentoanstellingen ensafuorthinne to koör-
dinearjen en de forkeap fan Fryske boe
ken to stimulearjen. Yn 1927 by de
greate lanboutentoanstelling en ek by it
earste Great Frys Kongres to Ljouwert
hie de Fryske Bibleteek seis al baenbrek-
kend wurk op dit gebiet dien. Men hie
dus al inkelde jierren de greate bihoefte
field om mear propaganda to meitsjen
en om dêrfoar ta in meiinoar oparbeid-
zjen to kommen.
Yn 1934 kaem dan de stifting „It Fryske
Boek” ta stan en om üs mar net fierder
to fordjipjen yn ’e historyske bisünder-
heden, wol ik folstean mei koart gear
fetsjend to konstatearjen, dat troch de
stifting fruchtber wurk dien is foar de
bifoardering fan de Fryske Kultuer, net
yn it léste plak troch de ynstelling fan
de Fryske Boekewike, dy’t de ünbikend-
heif fan it publyk mei it Fryske boek foar
in great part weinommen hat. Ut namme
fan it Provinsiael Bistjür myn hertlike
lokwinsken mei dit jubileum en üs greate
tank foar itjinge de stifting dien hat yn
it bilang fan Fryslan en de Fryske Kul
tuer.
Dat it reklame meitsjen en de propagan
da in soad ütwurkje kin, docht ek wol
bliken üt it stribjen fan de Krislik Fryske
Folksbibleteek, dy’t dit jier ek it 25-
de gevolgen niet te overzien geweest,
pakhuis en een gedeelte van het woon
huis van familie Jorna totaal uitbrandde
was er veel waterschade bij de belenden
de percelen.
Omtrent de oorzaak wordt een diepgaand
onderzoek ingesteld. In verband hierme
de verleende gisteren een branddeskun-
dige de nodige medewerking.
Naar men ons mededeelde was men ’s
avonds tegen half acht nog in het ge
bouw aanwezig (geweest). Weliswaar
dekt verzekering de schade, maar deze
blijft vrij aanzienlijk.
De burgemeester stelde zich persoonlijk
van de gang van het blussingswerk op de
hoogte. Ook gemeentesecretaris D. Sand-
stra zagen we in het nachtelijk uur op
het terrein der brand aanwezig.
,liket it my goed ta, hjir mei to
r i mie
ning is, dat syn publise:
hegernóch peil en f
lang en bitsjutting is om der foar him-
frijmoedichheit to jaen, der in priis foar
oan to nimmen, dy’t neamd is nei Gys
bert Japicx.
Om’t der, nei’t ik heard haw, eardere
priiswinners binne, dy’t der nou in bytsje
mei oan binne, dat hja de priis wol oan-
nommen hawwe, wylst hja seis de kwa
liteit fan har wurk minder achtsje as dy
fan it wurk fan Folkertsma, is it goed
fan dit plak ütdruklik ütkomme to litten,
dat de opfetting fan de hear Folkertsma
oangeande de noarm, dy’t oanlein wurde
moat, net oerienstimt mei it doel dêr’t de
priis foar ynsteld is. It giet der om, dat
it wurk, dat foar de bikroaning yn ’e
nominaesje komt as it béste biskóge
wurdt, dat yn it bitreffende tiidfek publi
searre is en dochs ek fan sa’n kwaliteit
is, dat in bikroaning forantwurde is,
hwant as der gjin wurk fan foldwaende
kwaliteiten fprskynd is, kin bisluten
wurde gjin priis ta to kennen. It oanliz-
zen fan de mietstêf fan de hear Folkert
sma, dy’t der einliks hast op delkomt,
om it wurk fan Gysbert Japicx norma-
tyf to stellen, giet nei üs bitinken dochs
wol fiersten to fier.
De priiswinners fan foarige jierren hoege
har dêrom al hielendal net it selsforwyt
to meitsjen, dat hja to frijmoedich west
ha, en ik hoopje, dat kandidaet-priiswin-
ners yn lettere jierren it foarbyld fan de
hear Folkertsma net neifolgje sille.
De forantwurdelikheit foar it advys leit
by de kommisje en foar de takenning fan
de priis by Deputearre Steaten en nei
algemien bitinken is der oant nou ta gjin
wurk bikroand, dat der net genóch foar
yn ’e bineaming kaem en dat hie ek nou
grif net it gefaL west. It muoit üs alle
gearre tige, dat it sa roun is, al hawwe
wy it bitinken fan de priiswinner fansels
to respektearjen. Folkertsma bliuwt ien
fan üs masters en üs aller freon.
Hawar, dit wie dan om it ien en oare
rjucht to setten oangeande it net oan-
nimmen fan de Gysbert Japicxpriis 1959.
Wy binne hjir nou byinoar om de Fr,ys-
ke Boekewike to iepen jen en dêrby tage-
lyk it 25-jierrich bistean fan de Stifting
„It Fryske Boek” to bitinken.
It hat in goede gedachte fan de tarie
dingskommisje west om yn forban mei
