ft
DE BALANS VAN 14 JAAR HANDVEST
DER VERENIGDE NATIES
KAMERMEERDERHEID WENST
BELASTINGVERLAGING
K:
Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Hartelijk welkom in Bolsward!
Buitenlands Overzicht
Motie over de Tibetaanse kwestie
De taktiek van de Russen inzake het
aanwakkeren van het nationalisme
Gouden filmpjes
5 J
55eJAARGANG
VRIJDAG 30 OKTOBER 1959
No. 83
Hwat hat
Fan winskjen komt fortriet.
Bolsward,
«5
O
C5
RIJKSWEG 13 GEHEEL OPEN
le week november 1909.
de Eifel-
In Joure werd
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
wegwerker
'i meer
het begin
een t
dén gehouden
leg o,
vooral
damescomité gevormd,
1 een vaandel wil
De mof heeft dit jaar reusachtige afme
tingen aangenomen. Ze maakt de indruk
van een hangend hoofdkussen. Dat de
nieuwe mode niet goedkoop is, spreekt
vanzelf.
2 jaar geleden werd de eerste aeroplan-
vlucht volbracht door Fatman. Hij vloog
toen 770 meter. Nu vliegt men al over
het Kanaal (Blériot) en
toren (De Lambert). Voorwaar de avia
tiek ontwikkelt zich snel.
Er heeft zich een
dat de Ijsclub Bolsward
aanbieden.
De burgemeester van
Mr. J. A. GEUKERS
:gt
boven
een feestelijk-vlaggende
een goed verzorgd
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
en komt op deze dag in grote
Ministerieel overleg.
Het gevolg was, dat de vergadering der
Tweede Kamer even werd geschorst om
verscheidene bewindslieden, onder lei
ding van de ijlings gearriveerde minister
president De Quay, gelegenheid te geven
tot beraad. Tenslotte kon de staatssecre
taris opgelucht meedelen, dat de rege
ring wel sympathie koesterde voor het
inzicht der Stichting van de Arbeid.
Daarmee was het pleit beslist. Een motie-
Suurhoff werd door de rechts-liberale
meerderheid toen zonder omwegen ver
worpen. Na afloop verzuchtte de voor
zitter der Kath. Arbeidersbeweging, Mid
delhuis, échter dat de verhouding tussen
het NVV enerzijds en KAB en CNV an
derzijds toch „wat moeilijk” dreigde te
worden.
_g<-
k met be.
De voormalige leider van de Kath. Natio
nale Partij, Welter, liet zelfs merken, dat
hij tegen de verlenging zou stemmen
en de financiële expert der fractie, Dr.
Lucas, wilde zijn steun slechts geven als
de regering zou beloven, dat er volgend
jaar een algemene belastingverlenging
tot stand komt. Budgetair kon de fiscus
die verlenging, naar zijn inzicht, eigen
lijk wel missen! En aan conjuncturele
bezwaren wilde hij niet al te veel waarde
hechten.
Zo ver is het echter nog lang niet,
het Westelijk en Oostelijk overleg
is nog maar in een pril begin en
voor het zich werkelijk kan ontwik
kelen, moet eerst het Westen nog
tot onderlinge overeenstemming ko
men.
Onder de druk der omstandigheden heb
ben Oost Pakistan en India hun geschil
len opgelost, het is te hopen dat beide
Vereniging Spaarbank Bolsward. Opge
richt 11 februari 1867. Reserve ruim
f 30.000,Zittingen elke maandag en
donderdag in de consistoriekamer der
Doopsgezinde gemeente.
Te huur twee nieuwe Burgerwoonhuizen
op mooie stand, dadelijk te aanvaarden,
zeer geschikt voor rentenier. Huurprijs
f 80,—.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Eind vorige week, zaterdag 24 oktober, werd de dag der Verenigde
Naties gevierd. Die dag precies 1 4 jaar geleden werd het Handvest
der Verenigde Naties van kracht, dat beoogde „komende geslachten
te beveiligen tegen de oorlogsgesel, en de vrede en veiligheid onder
de volken te handhaven”. Wij weten allen nu wel dat de Ver. Naties
wat deze primaire doelstelling betreft in de afgelopen jaren tekort
geschoten is, ze bleek onmachtig om geschillen op rechtvaardige wijze
op te lossen.
De trek van houtsnippen op de bossen
in Gaasterland blijft aanhouden. De prij
zen op de buitenlandse markten zijn be
vredigend.
landen het ook nog eens tot een verge
lijk brengen over Kasjmir.
Verscherpt zijn ook de betrekkingen tus
sen Cuba en de Ver. Staten. Washington
zou het kennelijk helemaal niet onprettig
vinden als premier Fidel Castro in Ha
vanna weer plaats moest maken voor een
gematigder man; zijn economische maat
regelen bedreigen de Amerikaanse (sui
ker) belangen. Van Amerikaans grondge
bied wordt herhaaldelijk iets tegen Cas-
tro’s bewind ondernomen; vorige week
vertrokken vandaar vliegtuigen welke
boven Havanna pamfletten afwierpen,
waarin de Cubaanse bevolking werd aan
geraden Castro’s bewind af te zetten. Die
vliegtuigen waren bemand door uitgewe
ken aanhangers van het vroegere bewind
van Batista, maar kennelijk hebben de
Amerikaanse autoriteiten niet bepaald
nauwlettend aandacht aan de activiteiten
van deze Cubaanse immigranten geschon
ken.
nister Zijlstra niet al een afkapping van
staatstaken had voorgesteld. Hij vond,
dat de A.R.-minister nog teveel het be
leid van de socialistische ex-minister
Hofstra voortzette. Ook de pacifistische-
socialist Lankhorst en de communistische
afgevaardigde achtten verlaging van de
staatsuitgaven mogelijk; mede gelet op
de a.s .topconferentie tussen Rusland en
het Westen achtten zij een verlaging van
defensie-uitgaven geboden.
Interpellatie-Suurhojf.
De hoofdschotel van deze algemene Fi
nanciële beschouwingen over de Rijks-
begroting voor I960, waarbij deze be
lastingvoorstellen tegelijk in bespreking
kwamen, werd echter toch wel gevormd
door de vraag of het gevaar van inflatie
zo groot moet worden geacht, dat de
overheid er verstandig aan doet de belas-
tingschroef niet los te draaien.
In zoverre vormde dit financiëel debat
eigenlijk een herhaling van hetgeen zich
in de daaraan voorafgaande weel
trekking tot de lonen had afgespeeld.
De politieke rollen waren toen echter
enigszins anders verdeeld. De interpella-
tie-Suurhoff bracht de meerderheid der
Tweede Kamer in die week namelijk niet
tot de overtuiging, dat de „algemene wij
zigingen” en „nadere verduidelijkingen”,
welke de regering met betrekking tot de
vrijere loonvorming in de afgelopen
maanden ter voorkoming van het in-
flatiegevaar heeft uitgevaardigd,
moesten worden gewijzigd. De woord
voerders der PvdA de heren Suurhoff
en Baart hadden gesteld, dat de hand
having van deze „verduidelijkingen” de
mogelijkheden tot loonsverhoging voor
die arbeidersgroepen, waarvan de col
lectieve arbeidersovereenkomsten nog on
wil bereiken en voorts in het bezit van
een eigen atoombom wil zijn als -het 't
niet gelukt Londen en Washington hun
geheimen omtrent deze kernwapenen af
te dwingen. Dan zou de Gaulle zich in
staat gevoelen als gelijkwaardige van
Macmillan, Eisenhower en Chroesjtsjew
op een topconferentie te verschijnen en
zich waarschijnlijk aanmatigen daar ook
als vertegenwoordiger van het West Eu
ropese vasteland op te traden. We schrij
ven „aanmatigen” omdat wij geloven
dat niet alle West Europese naties ge
sticht zouden zijn over deze Franse rol.
Noch de positie van Frankrijk in Afrika
noch die van de regering-de Gaulle in
het eigen land is zo stevig dat men dit
land als een eerste rangsmogendheid kan
beschouwen, ook al schreef een belang
rijk Frans blad dat „de Gaulle en
Chroesjtsjew twee zo grote figuren van
de hedendaagse geschiedenis zijn en van
een soortgelijk formaat dat dit feit een
compensatie vormt voor het enorme ver
schil in materiële hulpbronnen, waarover
deze beide mannen beschikken”.
De Tweede Kamer heeft de voorgestelde verlaging van het z.g. vrij
gezellentarief bij de loon- en inkomstenbelasting deze week met
algemene instemming begroet. De voorgenomen verlenging van de
tijdelijke maatregelen met betrekking tot de vennootschaps- en om
zetbelasting in I960, waarover vorig jaar het laatste kabinet-Drees
struikelde, werd met name door de KVP echter met gemengde ge
voelens begroet. Er heerste in haar gelederen enige verdeeldheid
over de aanvaardbaarheid van dit voorstel, dat het kabinet-De Quay
van zijn voorganger had overgenomen om er de verlaging van het
vrijgezellentarief mee te financieren.
Voor de betrekking van 1
(weekloon f 8,meldden zich
dan 100 sollicitanten.
Wat dat betreft is deze overzichtsperiode
teleurstellend geweest. Terwijl het er aan
i van die periode op leek, dat
topconferentie nog dit jaar zou wor-
l en dat het Westelijk over-
>p hoog niveau dat daaraan moest
J gaan nabij was, liet generaal de
Gaulle midden van vorige week weten
dat hij van oordeel was dat een top
conferentie met de Russen goed behoor
de te worden voorbereid en dat hij daar
om deze conferentie eerst in het voor
jaar van I960 wenste. Tezelfder tijd liet
de Franse regering weten dat zij Chroesj
tsjew had uitgenodigd naar Frankrijk te
komen voor overleg en dat deze zich
daartoe bereid had verklaard.
Men behoeft niet zo ver te zoeken naar
een antwoord op de vraag waarom de
Gaulle met de Russische premier wil
spreken voor hij naar een topconferentie
gaat. De Engelse premier heeft met
Chroesjtsjew gesproken, deze is in Ame
rika bij Eisenhower geweest en het is ge
heel in overeenstemming met de Gaulle s
persoonlijkheid en zijn opvatting van
Frankrijks positie in de wereld o.i.
door hem te hoog gewaardeerd dat
hij nu ook met de Russische leider wil
spreken. Ofschoon de Gaulle uit de hem
door de Engelse en Amerikaanse rege
ringen verstrekte gegevens moet weten
hoe Chroesjtsjew over de grote politieke
vraagstukken denkt zal de Gaulle, behal
ve dat hij Frankrijks waardigheid erkend
wil zien, misschien ook betekeneniS'hech
ten aan een ontmoeting met de Russische
premier om van hem te vernemen hoe
Moskou staat tegenover de Franse positie
in Afrika.
Ze werd wel aangenomen, over de
uitvoering behoeft men niet te spreken
want de V.N. missen daartoe de macht
maar terwijl bijv. Engeland, Frank
rijk en België zich onthielden, stemden
de Ver. Staten, Nederland en Luxem
burg, om maar enkele te noemen, voor.
De meeste landen die zich onthielden
deden dat uit overweging dat de ver
houding tot Tibet een binnenlandse
kwestie van communistisch China is,
en omdat zij zelve met kwesties zitten
waarin ze ook geen inmenging van de
V.N. dulden. Óverigens zij wat rood
China betreft nog gewezen op een ver
scherping der betrekkingen met India,
omdat nieuwe botsingen aan de grenzen
de dood van 17 Indische soldaten heb
ben veroorzaakt.
Het is een bekende taktiek van de
Russen om het nationalisme bij d'e
onderontwikkelde volken sterk aan
te moedigen opdat dit zich zal uiten
in antipathie jegens het Westen en
sympathie voor de Sovjetunie.
Positieve resultaten werden echter op eco
nomisch, cultureel en humanitair gebied
bereikt en alleen die al rechtvaardigen
het bestaan van deze organisatie, waarbij
ook niet vergeten mag worden dat dit
werk, dat samenwerking van naties die
in politiek opzich tegenover elkaar staan,
eist, tenslotte ook er toe kan leiden dat
men elkaar ook op het gebied van de
politiek beter leert verstaan en ook zo
in de richting wordt gewerkt van een
der doelstellingen van het Handvest, nl.
„verdraagzaamheid te betrachten en te
zamen in vrede met elkander als goede
buren te leven”.
We weten wat dit laatste betreft, dat
daaraan nog alles mankeert. Tussen de
landen van het Oostelijk en Westelijk
blok heerst nog altijd de koude oorlog,
en in concrete geschillen, waarbij deze
koude oorlog in een echte dreigde over te
gaan, kon de organisatie der V.N. niet
als de rechtvaardige rechter, wiens be
sluiten door allen werden gerespecteerd,
optreden; ze bezat daartoe niet de mid
delen en was machteloos.
Maar, en dat is tot nog toe haar politieke
verdienste geweest, ze bood haar leden
een politieke tribune, dus de gelegenheid
zich tot de wereld te richten. Ze konden
aan de opgekropte gevoelens uiting ge
ven, en zo was de V.N. een veiligheids
klep om stoom af te blazen.
Ware die er niet geweest, dan zou de
kans niet gering zijn geweest dat het tot
een uitbarsting was gekomen. We weten
nu echter ook dat de werkelijke ontspan
ning niet door de V.N. zal worden te
weeggebracht maar zal moeten komen
van het overleg der grote machten in
deze wereld en dat juist van dat overleg,
als het succes zou hebben, ook de V.N.
zou profiteren omdat het dan ’t aange
wezen orgaan zou zijn de overeenkom
sten te registreren en, eventueel van
machtsmiddelen voorzien, de nakoming
er van af te dwingen.
In het Nabije en Midden Oosten is deze
Russische taktiek niet bepaald tot een
succes geworden, maar Moskou schijnt
zich nu vooral te richten tot de neger-
bevolking van Afrika, waar ze stuit op
de belangen van Frankrijk, dat met een
aantal negerstaten in de Franse Unie ver
enigd is.
Parijs meent dat het aan deze Unie en
aan een of andere band met Algerië,
hoe deze dan ook in de toekomst zal
zijn, kortom, aan zijn positie in Afrika
het recht ontlenen kan tot de wereld
machten gerekend te worden en zal .van
Chroesjtsjew willen weten hoe deze
daar tegenover staat. Het kan best zijn
dat van het Russisch antwoord ten deze
de Franse houding op een topconferentie
van Oost en West zal afhangen. Ook
in dit opzicht staat de Franse houding
lijnrecht tegenover die der Ver. Staten
en Engeland die op zo’n eerste topcon
ferentie niet alle politieke vraagstukken
ter sprake willen brengen maar het al
genoeg zouden achten als men eerst
eens wat opschoot met de Berlijnse en
Duitse kwestie en als er eenmaal een
min of meer bevredigend contact is ge
legd, op een verdere reeks conferenties
het gesprek met Rusland over andere
zaken zouden willen voortzetten. Andere
redenen waarom Frankrijk de topcon
ferentie naar het voorjaar zou willen
verschuiven zullen wel zijn dat het eerst
een oplossing van de Algerijnse kwestie
Dat gebrek aan eenheid bleek ook
nog eens in de vergadering van de
Ver. Naties toen daar gestemd werd
over de motie ingediend door Ier
land en Malakka waarin bezorgd
heid over de gebeurtenissen in Tibet
werd geuit en verzocht de rechten
van de Tibetanen te handhaven. De
motie was uiterst voorzichtig gesteld,
de naam communistisch China werd
er zeljs niet in genoemd.
derwerp van onderhandeling uitmaken,
geringer zouden worden dan die, welke
in de afgelopen maanden aan de metaal
nijverheid en het grafisch bedrijf zijn
gund. Zij meenden, dat hierdoor de
lofte van minister-president De Quay,
volgens welke de a.s. huurverhoging een
welvaartsverruiming voor de werknemers
niet geheel zal mogen verdringen wordt
tegengegaan. Toen waarschuwde de rege
ring ook voor het inflatiegevaar.
Meerderheidsstandpunt.
Toch waren ook de antirevolutionairen
niet helemaal gerust. Hun woordvoerder,
de CNV-bestuurder J. van Eibergen, liet
althans waarschuwende woorden horen
voor het gevalbovengenoemde belofte
niet zou worden nagekomen. Maar naar
zijn mening kon de situatie nog worden
gered als de regering overeenkomstig
het verlangen van de meerderheid in de
Stichting van de Arbeid goed zou
vinden, dat haar „nadere verduidelijkin
gen” door het georganiseerde bedrijfsle
ven met vrije hand, d.w.z. met „beleid”,
zouden worden toegepast. De christelijk-
historische afgevaardigde Van Mastrigt
sinds kort voorzitter van het CNV
stelde dezelfde vraag aan de orde: „Zou
het College van Rijksbemiddelaars c.a.o.’s
welke aldus in het „beleid” van de Stich
ting van de Arbeid zouden blijken te
passen, dan ook goedkeuren Óok de
woordvoerder der KVP, Andriessen, liet
terloops merken het standpunt van de
Stichting van de Arbeid te delen.
De Anti-revolutionaire staatssecretaris
Roolvink, die voor de zelf-zwijgende
R.K.-minister Van Rooy het woord moest
doen, zat even met deze vraag. Aanvan
kelijk had hij namelijk in de overtuiging
geleefd, dat er tussen het standpunt der
regering en dat van de meerderheid in de
Stichting van de Arbeid eigenlijk geen
meningsverschil bestond. Zijn geestver
want Van Eibergen verstoorde nu deze
illusie!
Wederom nadert de grote Boeren-ontmoetingsdag: „Bolletongersdei
1959”. Dit jaar valt deze grote dag op donderdag 5 november.
Wij verheugen ons er ten zeerste op U allen, bewoonsters en bewo
ners uit de verre omtrek, in onze feestende stad te mogen ontmoeten.
De marktcommissie heeft in samenwerking met de W.A.C. een
programma samengesteld, dat klinkt als een klok.
Bolsward voelt zich verplicht om U op deze dag
programma aan te bieden.
U allen zijt graag geziene gasten in onze stad, zodat wij U met de
meest harteljke gastvrijheid zullen ontvangen.
De oude traditie van „Bolletongersdei” zal gehandhaafd blijven om
dat die bij U en ons allen leeft.
Weest dan allen hartelijk welkom
getale naar onze stad.
Bolswarders ontvangt Uw gasten hartelijk in
binnenstad.
een levende ibis gevangen.
Kleermakers-advertentieTerstond ge
vraagd een uiterst bekwaam afperser.
Nog een advertentie: Te koop goedzin-
gende jonge mannen f 2,25 tot f 3,
Overigens schijnt het dat „der Alte”
dus dr. Adenauer niet teleurgesteld zou
zijn als de Fransen hun zin kregen en de
topconferentie wat werd uitgesteld
in een rede trachtte hij zowel Washing
ton en Londen als Parijs tevreden te
stellen door te opperen dat de topcon
ferentie tussen december en juni zou
worden gehouden omdat hij vermoedt
dat de Engelsen en Amerikanen in het
Westelijk vooroverleg van W. Duitsland
enige concessies aan het Russisch stand
punt inzake Berlijn en de Duitse kwestie
zouden eisen terwijl als Frankrijk roet in
het eten gooit dit nu niet nodig zal zijn
of naar een later tijdstip kan worden ver
schoven als hij misschien geen kanselier
meer zal zijn.
Adenauer hoopt trouwens dat op een
eerste topconferentie vooral het bewa
peningsvraagstuk zal worden bespro
ken; als inzake deze kwestie vorderin
gen werden gemaakt, zou de Duitse
kwestie z.i. wat gemakkelijker komen te
liggen en daarin heeft hij geen ongelijk.
Hoe dit alles ook zij er kan slechts ge
concludeerd worden dat de zo nodige
Westelijke eenheid nog ver te zoeken is.
De Rijksweg 13 is sinds woensdag over het geheel een lust voor iedere auto
mobilist. Woensdagochtend heeft Minister H. A. Korthals van Verkeer en
Waterstaat het laatste stuk van wat eens „Rijksroetsbaan” werd genoemd
open gesteld door het in werking stellen van een sirene (foto boven)
waarop een bulldozer de laatste van de gehate afsluitborden aan de kant
zette (foto onder).
Inflatie?
Ook een geestverwant van Prof. Zijlstra,
de heer Van Eysden, was van mening,
dat de schatkist op het ogenblik wel zon
der de verlenging van die omstreden be
lastingvoorstellen kon uitkomen. Hij er
kende evenwel, dat afschaffing daarvan
misschien schadelijke inflatoire gevolgen
kon hebben. Vandaar, dat hij zich zijn
oordeel nog voorbehield, precies zoals
trouwens de linkervleugel der KVP-frac-
tie deed.
De jeugdige christelijk-historische eco
nomist Van der Mei stemde minister
Zijlstra volmondig toe, dat een afschaf
fing van genoemde belastingmaatregelen,
gepaard gaande met de loonsverhogin
gen, welke thans in het kader van de
vrijere loonpolitiek worden toegestaan,
ingrijpende inflatoire gevolgen zou kun
nen hebben. De liberaal Van Leeuwen
schatte deze gevolgen, alleen voor zover
het de loonsector aanging, zelfs op 5%
van het nationale inkomen. Toch bepleit
ten ook deze woordvoerders van VVD
en CHU een algemene belastingverlaging
voor de toekomst. Daartoe verlangden zij
verlaging van het peil der staatsuitgaven.
De staatkundig-gereformeerde Ir. Van
Dis toonde zich teleurgesteld omdat mi-
vs.s.s.x.x.s.s.vs.s.
