p I j I NIEUWE PROEF MET DE VRIJHEID Qabe Skroar üs hjoed p p to sizzen 1 „Leeuwarder vliegveld ligt verkeerd” zeggen Menaldumadeel en Leeuwarderadeel Fan de Martinytoer Met nieuwe school in Jelsum is straaljager- gevaar niet bezworen 1 STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Horloazjefrees Zilveren filmpjes de week januari 1935. Redt een kind: ruim 2 millioen 56e JAARGANG No. 7 DINSDAG 26 JANUARI I960 DRAAGSTOEL KLOPTE SPORTWAGEN IN LONDEN Hwat hat PYT. van de regering de 'te I 1 Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335 (K5157) om de Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie 11 .- sië; waad en gi beid van de V.P.R.O. Bolswards Nieu wslilai Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad :ging waren zij niet vol- id. Zij wist immers, dat de salarisverhoging van het over heidspersoneel tussen regering en de meerderheid der vakorganisaties géén Froulju sünder manljusselskip forwylgje en manlju sünder frouljusselskip forsufje Overheidssalarissen. In een televisie-uitzending verklaarde staatssecretaris Roolvink, dat reeds 1,2 miljoen werknemers van de vrijere loon politiek hadden geprofiteerd. De tegen stelling tussen beide becijferingen spron gen zozeer in het oog, dat Drs. Roemers als lid der Tweede Kamer schrif telijke vragen tot de staatssecretaris richtte om opheldering. Deze deelde toen mede, dat in de televisie-uitzending wel licht niet voldoende tot uiting was geko men, dat in het door hem genoemde aan tal ook bijna een half miljoen personen, werkzaam in de overheidssector, was op genomen. Had de staatssecretaris de juistheid van zijn cijfers hiermede gerechtvaardigd, voor de vakbeweging strekt overtuigend. over Straaljagers, die laag over de kerk, de huizen en de school van Jelsum scheren, mogen in dit dorp een normaal „verschijnsel” zijn gewor den, men is er niet gerust op standig om over deze salariskwestie veel te praten. Ook de liberale baron De Vos van Steenwij k toonde geen behoefte er diep op in te gaan. En de anti-revolutio- nc.ire afgevaardigde, Schipper, viel de bewindsman zelfs bij. Deze voormalige secretaris van het Christelijk Nationaal Vakverbond betreurde het, dat de ambte narenorganisaties niet meer vertrouwen in de goede wil der regering hadden getoond. Van de zg. regeringspartijen keurde alleen de christelijk-historische af gevaardigde, Reyers, het af, dat de rege- Hiel Utert rekke yn rep en roer Prachtige earmbanklokjes Krekt oanskaft, nei’t men seit knap djür Bisoargen senuwskokjes. Hwant yn ’e krante stie it birjocht Dramatyske meidieling Sa’n ding jowt hiel gefaerlik Ijocht Radio aktive striding Midsnacht waerd der in boargerhear Ut bange dreamen wekker Hy gyng yn’t ledikant tokear Oh ik fiel my niks net lekker Horloazje kocht, ’t is grif maleur Ik ha mei it needlot fieling ’k Skilje direkt in kontroleur Radio aktive strieling. De kontroleurs ha ütspraek dien It einrapport: forskate Binne in gefaer (it moat goed forstien) Fanwege wizerplaten. Fyftsjen drekt üt ’e hannel wei Keapje leaver in stielding Driigjend gefaer fan hjoed de dei Radio aktive strieling. Horloazjes lykwols driigje swak Der moat mear ark opromme Wy leauwe, wol yn’t foarste plak De A- en de H-bommen len mjsgryp en wy ha der west Lit hearre, fol bisieling Eltsien, it biwapeningsprotest. Radio aktive strieling Eerste Kamer. Wie verwacht zou hebben, dat deze te genstelling dinsdag j.l. het debat van de Eerste Kamer over de begroting Binnenlandse Zaken, waarbij de positie van het overheidspersoneel aan de orde kwam, zou beheersen, kwam bedrogen uit. De meeste senatoren spraken de libe rale minister Toxopeus zeer welwillend toe. De KVP-er Van Lieshout vond het in belang van beide partijen niet ver- moeilijkheden aan Boalsert, Warkum, Makkum, Koudum, Balk, de Lemmer, St. Nyk, Hylpen, Drylst, Bakhuzen en mear oaren. Grif, it ekonomysk libben leit hjir foar swiere problemen, mar lykwols lizze de lju hjir net lam en pakke forgoed oan as der in j kans jown wurdt. To lang is de oan- I dacht buten de Südwesthoeke omgien en iensidich rjuchte op de Easthoeke fan Fryslan. Mei dat de lju hjir to fiks wiene I yn greate kloften op ’e buorren of by brêge om to hingjen en leaver om utens giene om har brea to fortsjinjen, hat men to’n ünrjuchte miend, dat it yn dizze hoeke wol aerdich buorke. De ge- folgen binne, dat de Arbeidsbureau's, dy’t harren op in bureaukratyske wize oan de deade sifers halden, aloan wer rapporteaarren, dat hjir gjin arbeidsoer- skot wie. Dêrtroch rekken wy by de üntwikkelings- gebieten troch en hat men ek yn it twad de stadium fan de kearnoanwizing de Südwesthoeke min bihannele. It mei in lytse treast wêze, dat Deputearre Steaten der oars oer tinke, hja hawwe net keare kinnen, dat de Südwesthoeke foar de wi- nige doar kaem. Wy binne nou troch de autoriteiten yn it defensyf twongen en de striid foar eigen bistean sil, yn it earstoan, op eigen krêft fierd wurde moatte. Hawar! De firma Van der Plaats is al drok dwaende om in fiks stik oan har fabriken oan to breidzjen, de firma Lunter hat de üt- barnde magazinen fan de Fa. Zantman oankocht om dér in diel fan har kan- toaren en magazinen to fêstigjen, üs houtwarenfabryk set yn de aide Reho- bothskoalle fannijs ütein, de twadde fir ma fan om utens sil him yn koarten hjir delsette, in bilangrike yndustry yn de stêd is oan it brieden oer in twadde nije fabryk. De hüshaldskoalle wurdt ien fan de greatsten fan Noard-Nederlan, oan de nije Snitserdyk komt in forpleechhüs fan ymportansje, oan de oare kant sil de nije Lanbouskoalle forrize. Sawol troch partikulieren as troch ynstansjes wurdt oerlein, hoe’t hja yn de kommende Her ren har forsjenningen forbetterje kinne. In great tal minsken sjocht hjir noch üt nei in hüs, hwant sawol foar de yndustry as foar de hannel as foar wenplak is Boalsert in stêd, dy’t libbet as in hert. De lju binne hjir faeks to biskieden en to sluchtwei om heech fan de toer to blazen, mar hja gean mei moed fierder. En dat sil op den dür oer de bloei en de opgong bislisse. Hald faesje, mannen, it spul is jit lang net üt. den de meeste organisaties toch eigenlijk een verhoging van vijf procent, terwijl de regering voorlopig met een voorschot van 3% over de brug was gekomen. Verkoop voormalige openbare lagere school te Tjerkwerd. Estax. 6 cent per km. Standplaats Markt plein Bolsward (dag en nacht). Er komt een weg Bolsward-Afsluitdijk. Begonnen zal worden met het traject Afsluitdijk-Harkezijl. Per touringcar naar de grote autoten- tentoonstelling te Amsterdam. Retour f 3,50. Te Bolsward grote openbare vergadering van mobilisatie voor de vrede. Ter hoogte van de fabriek van Donker geraakte een 21/2-jarig meisje te water. Jongens maakten hoofdagent A. v. d. Hauw hierop opmerkzaam. Deze sprong terstond te water. Later bleek, dat hij zijn eigen kind had gered. Het gehakt in blik is thans gereed voor distributie. In Italië worden voortaan alle burgers opgeleid tot soldaat. De Mississippi be vroren. Sneeuwstorm in Canada, Badpa viljoen op Ameland in gevaar. Belgische mijnwerkers nog niet gered. Japan slokt weer een stukje van China op. Moord te Zoeterwoude. Malaria epedemie op Ceij- In de afgelopen weken zijn de Leeuwar der vliegbasis, die sinds het gereedko men van de nieuwe hoofdstartbaan tot de drukste op het vasteland van Europa be hoort, alsmede de dorpen Jelsum en Marssum, aan de rand van Leeuwarden in ’t nieuws gekomen door 2 straalja gers, die binnen een tijdverloop van vier weken verongelukten, Het eerste toestel kwam op nauwelijks honderdvijftig meter van de bebouwde kom en de school van Jelsum aan de grond, het tweede in de nabijheid van Marssum. Die twee ongelukken in een kort tijds bestek, waren niet de eerste bewijzen van de risico’s, die een vliegbasis tegen de rand van Leeuwarden en tussen deze twee dorpen, oplevert. De vrees voor een ramp is er echter der mate door toegenomen, dat met name van Jelsum in beweging actie voor de stichting van een veiliger plaats nu succes schijnt skea docht, blykt binammen üt it fyfte haedstik oer de bisteansboarnen fan dit gebiet büten de lan- en tünbou. Derby hawwe tsjinne de sifers fan 1908-1930 en 1947. It E.T.I.F. seit, dat gjin neijere sifers oer de situaesje fan nou biskikber wiene, mar dêrtroch is in great tokoart oanwiisber oangeande de konklüzjes. It tiidrek fan 1939-1947 wie ommers stimpele troch de greate krisis fan de tri tiger jierren en dêrnei fan de wraldoar- loch, twa yngripende perioades, dy’t alle beide op de üntjowing in greate druk ütoefene hawwe. Dêr foaroer is de tiid fan 1947-1960 fan folie mear bilang, net allinnich omdat it de jongste tiid is, mar binammen omt de strukturele foroarin- gen yn dit tiidrek al düdlik to sjen binne. Foar de stêd Boalsert jowt dit in tige bi- langryk forskil. Fan 1930-1947 wie it hjir de dead yn ’e pot, mar sünt 1947 is it al libben, hwat de klok slacht. En hwer’t de sifers de grounslach foarmje foar de fierdere redenearing en konklü zjes, is dit in biswier sa great, dat dit hiele haedstik winlik allinnich histoarys- ke bitsjutting hat. Wy wolle der fuort by sizze, dat fierder yn dit rapport, op bls. 131 en folgjende ek jongere gegevens ta- foege wurde, mei as léste 1956, mar dat nimt üs biswier net wei. Wy hawwe hjir wol ris grütsjen heard fan in bipaeld parti-pris fan de side fan it E.T.I.F. foar de stêd Boalsert oer. De kwestje fan de Technyske skoalle, troch it E.T.I.F. ófrieden en lykwols in fantastysk sukses wurden, soe der dan in biwiis fan wêze. Ik leau dat net! Mar ik leau al, dat of- fisiële stikken der in bulte ta oan- en ta- dwaen kinne, hoe’t de greate mannichte oer in plak tinkt. Jo hawwe yn it libben fakentiids to krijen mei taeije legende. Ek as der neat mear fan wier is. It heucht my jit skoan, dat yn de tiid, dat der tocht waerd oer de forpleatsing fan deRyks- suvelskoalle, de hear Vondeling yn de steatskommisje oandragen kaem mei biwearing, dat Boalsert mar in dead plak wie, der’t neat to dwaen wie op kultureel gebiet en Ontspanning. Dêr is doe wol op antwurde fanseis, mar it nimt net wei, dat dit soart fan forteltsjes in heap skea dwaen kinne. Hie men yn it oer- sicht 1909-1930-1947 ek I960 opnomd, dan soe alles wize op in forbliidzjende opgong en wie de tekst net sa yn mineur einige. De hear Okma hat yn de Steaten sein, dat wy der om tinke moasten, üssels net siik to praten. Dat is ek sa mei de Süd- westhoeke en de sintra lyk as Snits, de bewoners kwamen, een een nieuwe school op begonnen, een actie die op te zullen leveren. Men is het er in het westelijk stadsdeel van Leeuwarden, alsmede in Marssum en Jelsum en zelfs in vrijwel de gehele ge meenten Menaldumadeel en Leeuwar deradeel wel over eens, dat de vliegbasis te dicht bij de bewoonde wereld ligt. En op de vliegbasis zelf kan men dat moeilijk ontkennen. Niemand kan er echter iets aan doen. De huidige situatie is historisch gegroeid en voortgekomen uit het bescheiden burgervliegveldje. dat Leeuwarden om streeks dertig jaar geleden kreeg en dat toen zo dicht mogelijk bij de Stad werd gewenst. Nu zou men de basis liefst zien verdwij nen. Op het vliegveld zelf kent men alle bezwaren en er wordt zoveel mogelijk rekening mee gehouden. Het warm- draaien van de motoren geschiedt met opzet niet bij de hangars, die dicht bij Leeuwarden liggen, maar ergens midden- op het vliegveld. De piloten mogen niet laagvliegen zonder noodzaak en hebben voorts opdracht om, wanneer er onge lukken dreigen, steden en dorpen te ontwijken. Ter meerdere veiligheid zijn er aan de einden van de hoofdstartbaan vangnetten opgesteld als op vliegdek schepen en verder kan men al niet veel doen, of men zou de vliegerij moeten stopzetten. Aangezien het gehele schietprogramma van de Koninklijke Luchtmacht vanaf de basis Leeuwarden wordt uitgevoerd, is dat laatste ook onmogelijk. Er is derhalve weinig kans op, dat de overlast, die de bewoners van dorpen in de omgeving van Leeuwarden geregeld ondervinden, zal verdwijnen. Óvergie- rende straaljagers zullen ongetwijfeld hinder blijven opleveren bij onderwijs, kerkdiensten, begrafenissen, bij het tele foneren vanuit vele huizen. Speciaal in Jelsum en Marssum, gelegen aan de uit einden van de hoofdstartbaan weet men, dat Leeuwarden een basis heeft. In Jelsum heeft de oudercommissie van de lagere school, samen met de leerkrach ten telegrammen en adressen gezonden In Londen is, als gevolg van een weddenschap, een race gehouden van de Sint Pauls Kathedraal naar Johnsons Court in Fleet Street, tussen een draag stoel, getorst door studenten van de Londense universiteit en „bemand” door ■filmster June Thorburn, won het in het drukke Londense verkeer verre van de sportwagen, waarin coureur Graham Warner aan het stuur zat. T.V.-artiest Derek Bond laat hier de geblokte finish-vlag vallen voor de draagstoel. Vrijere loonpolitiek. Het geldt hier namelijk een tweede expe riment. De regering is immers begonnen met de vrijere loonpolitiek. Onlangs heeft de voorzitter van het NW, Drs. Roemers, geïnformeerd hoever het hier mee was gesteld. Het tijdstip van 1 jan. I960 de datum waarop volgens de oorspronkelijke plannen der reger' huurverhoging zou ingaan, welke sen tot 1 april is uitgesteld was im mers verstreken. De NVV-voorzitter her innerde zich kennelijk de verzekering der regering, dat, ook bij dit vroeger tijdstip, de welvaartsverruiming der arbeiders niet in het gedrang zou zijn gekomen. Tegen het einde van het vorig jaar had een der secretarissen van de Sociaal Economische Raad, Dr. Pels, becijferd, dat pas ca. 16 procent van de in totaal 3,4 miljoen werknemers van de vrijere loonpolitiek had geprofiteerd. De opvatting der Tweede Kamer in de afgelopen zomer, dat de huurverhoging beter enkele maan den kon worden uitgesteld, leek dus juis ter te zijn geweest, dan het optimisme der regering. NET ALHIEL SLAGGE! As in lytse wraldboarger op kommende wei is en hwat lang op him wachtsje lit, wurdt der wol gauris sein: faeks wurdt it in twilling. Mei it ündersyk fan it E.T.I.F. oer de Südwesthoeke is dizze folkswiisheit wol ütkomd: it is in manske twilling wurden. Twa tsjokke dielen binne der ütkaem oer de situaesje fan de Südwesthoeke en op it earste gesicht is de kream dus goed bislein. Lykwols it komt op de ynhald fan de widze oan en dy’t de muoite nimt dizze boeken hwat neijer to bisjen, bi- komt al ridlik gau fan syn enthousiasme. It haldt neat oer mei it poppebisjen. Yn toalf haedstikken wurdt hjir in byld jown fan de hoeke, dêr’t wy mear as gewoan mei to krijen hawwe en der is hiel hwat materiael forwurke en hifke om dêrta to kommen. Us greate en greatste biswiér tsjin de ynhald fan dit rapport is it feit, dat de measte haedstikken birêste op sifers, dy’t net resint binne. Dat is foar in diel to forklearjen üt de omstannichheit, dat dit rapport jierren ünderweis west hat en dus hiel hwat ünderdielen al klear wiene, doe’t oare jit makke wurde moasten. Mar it feit, dat hiele stikken üt dit rapport, hwat yn 1959 it Ijocht seach birêste op gegevens oant 1947 ta en net fierder, achtsje ik in tige great biswier. It sil wol wier wêze, dat it C.B.S. gjin resintere sifers hie, mar my tinkt, dat it eigen r--T-t t? 1 bettere de lagere wize oanfolje kinnen hie as nou bard is. l l-__ 1 n.. -.1., oan wearJe £an rapport ring ten aanzien van haar eigen personeel slechts met een voorlopige regeling was gekomen. De politieke positie van de bewindsman was echter geen ogenblik in gevaar. De socialistische afgevaardigde, De Loor, hield echter vol, dat minister Toxopeus zijn belofte, dat het overheids personeel niet achterop zou raken, had geschonden. Terwijl de communist See gers beweerde, dat de vroegere vergelij king van het overheidspersoneel met de metaalnijverheid was losgelaten, omdat 'er goedkoop wilde afkomen. Het Binnenhof is vorige week gesteld voor de eerste tekenen van het feit, dat het einde van de woningnood eindelijk in zicht komt. De ministers Klompé en Van Aartsen hebben zich namelijk tot alle gefneenteraden in Zeeland en 28 plaatsen in het Westelijk deel van Friesland gewend waaronder gemeenten als Staveren, Sneek, Bols ward, Harlingen en Franeker met een verzoek om advies over de mogelijkheid tot opheffing van het toezicht op de huren en de woonruimteverdeling. Beide ministers menen namelijk, dat in deze gebieden in tegenstelling tot de meeste andere streken des lands een zeker evenwicht is ontstaan tussen de vraag naar en het aanbod van woningen. En zij achten het niet nodig, dat de be scherming der huurders over het gehele land wordt gehandhaaft totdat ook de laatste woningzoekenden in de gebieden met de grootste huizennood zijn gehol pen. Zij verkiezen een zich geleidelijk terugtrekken van de overheidsbemoeiing, daar waar dit plaatselijk mogelijk is. Zij vrezen, dat anders in de gebieden, waar de woningzoekenden zélf, zij het met moeite, erin zouden kunnen slagen een woning te vinden, deze hun huisvestings- 1 de overheid zullen overlaten. De betrokken gemeenten moeten vóór 15 maart hun eventuele bezwaren tegen dit plan kenbaar maken; anders zal deze nieuwe proefneming van het kabinet-De Quay met de vrijheid plaatselijk worden ingevoerd. dorp weer door het oog van de spreek woordelijke naald was gekropen. Nu komt er wellicht een nieuwe school, defensie zal in de bouw ervan bijdragen, maar daarmee is het gehele vraagstuk van de basis te dicht bij de bewoonde we reld niet opgelost, integendeeluit de bereidwilligheid van de minister valt na melijk ook af te leiden, dat de ongeruste bewoners van Jelsum geen spoken zien en dat hun vrees reëel is. Ook in Mars sum, waar nog in de bebouwde kom bor den staan, die het verkeer waarschuwen voor laagvliegende straaljagers met sleep kabels, kan men hieruit z’n conclusies trekken. Er is begrip voor de burgerij op de vliegbasis en de burgerij heeft be grip voor de noodzaak van het vliegveld en z’n activiteiten, doch het vraagstuk blijft en niemand weet er op dit ogen blik nog een oplossing voor en de bezwa ren bestaan nog. In Marssum zei ons een laconiek man: „Nou ja, ze zijn nog steeds om ons heen gevallen”. Burgemeester A. de Boer van Leeuwar deradeel zegt: „Jelsum is naar mijn me ning onbewoonbaar geworden”. Enfin, voorlopig zoekt Jelsum nu naar een vei lige plaats voor de nieuwe school, waar van het dak een opvallende kleur zal krijgen, omdat men nooit kan weten. Aan hoge gebouwen en torens in de om geving van het vliegveld zijn rode lam pen aangebracht en Leeuwarden en om geving hopen maar, dat het allemaal goed zal gaan De actie „Redt een Kind” is ten einde. Al blijft giro 250.000 nog open voor na komende giften hier en daar vinden nog lokale acties plaats de grote stroom is voorbij, over enkele weken zijn in Marokko alle kledingpakketten uitge reikt plus nog wat extra voedsel, zelfs in Tunesië worden nog enkele duizenden vluchtelingenkinderen, die in de groot ste nood zijn, geholpen; en dan is al het binnengekomen geld uitgegeven. Einde; einde van een golf van Nederlandse milddadigheid, snel en doeltreffend ge ëffectueerd door het Nederlandse Comi té „Vluchtelingenjaar 1959-1960”, het Hoge Commissariaat der Verenigde Na ties voor Vluchtelingen, het Internatio nale Rode Kruis en de landelijke Roode Kruis Organisaties in Marokko en Tune- rbij wij niet vergeten de harde ;rotendeels in vrije tijd verrichte ar- door personeel uit alle afdelingen Men kan de totale opbrengst van de actie „Redt een Kind”, stellen op grond 2.2 miljoen gulden, waarbij wordt gere kend met de mogelijkheid, dat dit be drag in de loop van de tijd nog kan stij gen tot 2% miljoen. Daar is veel mee gedaan. Vele tienduizenden kinderen gaan nu warm gekleed, de term „Hol landse kleren’’ is onder de vluchtelingen in Marokko een gangbare term gewor den. De minister van defensie heeft zich bereid verklaard bij te dragen in de kosten van oprichting van een nieuw gebouw voor de openbare lagere school te Jelsum, aldus is bekend geworden. Het is op zichzelf voor wie er de achtergronden niet van kent, nogal werkwaardig, dat defensie bij draagt in de kosten van een nieuw schoolgebouw, maar voor Jelsum is het voor de hand liggend. aan de ministers van Defensie en van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, waarin op beperking van de overlast en op de bouw van een nieuwe school werd aangedrongen. De huidige lagere school van Jelsum staat namelijk in de directe nabijheid van het eind van de startbaan. Herhaaldelijk moeten de leerkrachten de lessen onderbreken, om de eenvoudige reden, dat zij zich niet verstaanbaar kun nen maken, als er weer een vliegtuig op stijgt en laag over dorp en school scheert met donderend geraas. De crash met de Hunter, die enkele weken geleden vlak bij de school terecht kwam, heeft de on rust doen toenemen, en heeft de bewo ners van Jelsum doen beseffen, dat hun gesteld. Het tijdstip van 1 jan. ;ering de intus- wier wêze, dat it C.B.S. gjin resintere overeenstemming was bereikt. Men was E.T.I.F.-apparaet hjir wol op i het wel eens geworden over d~ ambtenaren. Maar in hun hart verlang-Dat soks 1 Sd

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1960 | | pagina 1