I
1
sta f
arte» 1
i. f
DE OPSTAND IN ALGERIJE
MOEILIJKE START VOOR KABINET
IN 1960
INWERKINGSTELLING GEMAAL
AYLVA-POLDER
r-'W
Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
lil
Lte z'1
Rondetafelconferentie in Brussel
„Miss Sam”
Gouden filmpjes
’--.n
X
g
56e JAARGANG
VRIJDAG 29 JANUARI I960
No. 8
Hwat ha*
Maandag a.s. viert H.K.H. Prinses Beatrix haar 22e verjaardag.
beeld
tocht per
heer P.G. oud 33 jaar, door
been en met behoud
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat IJ
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K 5157)
As der in goes foar it rjocht komt,
moat der gjin foks yn de jury sitte.
wetti;
aan
Aanvankelijk zag het
deze tegemoetkoming
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Maar ’t dier is nooit teruggekomen
iUS,
blik
tie
omdat niet alleen de bouwkosten, maar
ook de onderhoudskosten omlaag gaan.
Omdat het vorig jaar, ver voor de brand,
reeds besloten was om een dieselmotor
in de molen te plaatsen, zag hij voor de
molen toch de tijd voor een rusthuis
aangebroken.
De heer Baarda haalde nog enkele her
inneringen aan uit zijn molenaars-loop-
baan. Hieruit bleek, dat de tijden niet al
tijd even gemakkelijk waren geweest,
vooral in de oorlogsjaren.
Hierna meer overgaande naar een gewo
ne vergadering, bleek uit de verslagen,
dat het polderbestuur nog een batig saldo
had.
Met het gebouw en de machineriën zal
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Bezwaar der K.V.P.
Opvallend was echter hoe terughoudend
de K.V.P.-fractie zich over de voorne
mens der regering uitte. De voormalige
voorzitter der K.V.P., Andriessen, bleek
beslist afkerig van experimenten, waarbij
de woningbouw op het spel zou zijn ge
zet. Krachtig drong hij aan op een ver
hoging van het aantal woningwetwonin
gen tot een gelijk aantal als de particu-
DE ZWOLSE VIERLING DANST
De Zwolse vierling Kiffers, die op 6
februari a.s. zijn zeventiende verjaardag
viert, legt zich de laatste tijd toe op de
danskunst. Van tijd tot tijd kunnen vader
en moeder Kiffers met genoegen hun
privé-dansclubje in actie zien.
Van rechts naar links zien we hier: Elly
(aan de piano), Dorothee, Han en Rina,
die samen dansen en ’t echtpaar Kiffers.
werd verlangd, dat het overleg met de
vakbeweging zonder meer zou doorgaan.
Maar aangemoedigd door prof. Romme
lieten zij er geen twijfel over bestaan,
dat de regering er verstandig aan zou
doen, in overleg met de vakbeweging te
bezien hoe het overleg toch zo spoedig
mogelijk zou kunnen worden hervat. De
regering, die bij monde van minister
Korthals reeds had laten doorschemeren,
dat haar een bespreking tegen maandag
a.s. voor de geest stond, liet toén blijken,
dat zij een vervroeging niet onmogelijk
achtte.
Wilde staking.
Dit was overigens de tweede tegenvaller
voor het kabinet op één en dezelfde dag.
Dinsdagmiddag stelde de K.V.P.-er Van
der Ploeg namelijk onverwachts vragen
over het „ultimatum”, dat de regering
tot de stakende buschauffeurs had ge
richt, volgens hetwelk het georganiseer
de overleg over de arbeidsvoorwaarden
in de vervoerssector zou worden ge
schorst als hun „wilde” actie niet aan
stonds werd beëindigd. Behalve de com
munist Bakker en de passifistische-socia-
list ds. Van der Veen konden de Ka
merleden over het algemeen wel billij
ken, dat de regering voor een „wilde”
staking niet wilde wijken. Maar in over
grote meerderheid begrepen zij niet,
waarom de bonafide vakbeweging, welke
zich buiten deze staking heeft gehouden,
hiervan de dupe moest worden. Zij is het
immers waarmee het georganiseerd over,
leg wordt gevoerd en niet het stakings-
comité, waartegen de regering zich had
In Brussel is een rondetafelconferentie
aan de gang, waaraan een aantal kongo-
lese leiders deelneemt. De opzet van deze
Kongolezen is, van de principiële toe
zegging van de Belgische regering om
onafhankelijkheid toe te kennen gebruik
te maken om onmiddellijk spijkers met
koppen te slaan, terwijl van Belgische
zijde eerst gepoogd is de conferentie te
doen verlopen als een gelegenheid, waar
op allerlei gegevens verzameld konden
worden. De Kongolezen, die tegen de
verwachting in een eensgezind front heb
ben gevormd, hebben hun zin voor een
goed deel weten door te drijven en de
Belgische regering heeft zich gebonden
de besluiten van de conferentie als voor
stel aan de Kamer voor te leggen, met
daaraan verbonden de kwestie van ver
trouwen.
De Kongolezen eisen, dat de conferentie
zal besluiten tot onmiddellijke onafhan
kelijkheid (gesproken wordt van 1 juni)
dat het koloniale handvest zal worden
afgeschaft, dat de grondslagen voor de
politieke organisatie van de Kongo zul
len worden vastgelegd (ook dit zou Bel
gië wat rustiger willen bezien) en dat de
datum voor algemene verkiezingen zal
worden vastgesteld. Het zal nog wel en
kele weken duren voordat resultaten te
melden zijn.
in geheel Afrika zeer sterk op het ogen-
en zij weigeren verder met een posi-
van tweede of lagere rang genoegen
te nemen.
In Parijs vergadert men over de onaf
hankelijkheid voor Mali, de federaties
van Senegal en de Franse Soedan, die
wel onafhankelijkheid wil, maar daarmee
de nauwe betrekkingen met Frankrijk
niet wil verbreken. Vindt men hiervoor
een aanvaardbare formule, dan is dat de
eerste stap op weg naar een Frans Ge
menebest, dat veel vager zal zijn dan de
Franse Gemeenschap.
ken. De Christelijk-Historische afgevaar.
digde Van de Peyl liet wel merken, dat
hij de regeling nog niet ideaal vond,
maar zijn toon was over het algemeen
toch welwillend. Als kenner van Zee
land betwijfelde hij echter of het opti
misme der regering, dat de woningnood
in zijn provincie zijn einde nadert, ge
wettigd is.
Dat de oppositie der P.v.d.A. zich krach
tig zou blijven verzetten, viel te voor
zien. Haar woordvoerder Bommer kantte
zich vooral tegen de voorkeur van de
regering voor de particuliere bouw. Niet
dat hijzelf hiertegen in beginsel gekant
was. Hem ging het er echter om, dat in
elk geval de bouw van goedkope wonin
gen zou zijn verzekerd. Hij voorzag, dat
de regering ter bevordering van de
particuliere bouw veel meer geld zou
moeten uitgeven, zonder dat zij daar
mee de zekerheid zou krijgen, dat er
ook meer goedkope woningen zullen
worden gebouwd.
gericht. Achtereenvolgens lieten de
Chr.-hist.-unievoorzitter Beernink, de li
berale fractieleider Oud en de antirevo
lutionaire afgevaardigde Van Eibergen
merken, dat zij het „ultimatum” derhalve
„weinig gelukkig” vonden.
Moeilijke ogenblikken.
Minister Van Rooy beleefde opnieuw
moeilijke ogenblikken in de volksverte
genwoordiging, waaruit ditmaal zelfs
zijn doortastende welbespraakte staats
secretaris Roolvink hem niet kon redden.
De regeringspartijen stemden weliswaar
de motie-Burger (P.v.d.A.) af, waarin
Amerika heeft het gewonnen
Wedstrijd, drie jaar terug, begonnen
Wie zal het eerst de ruimte in?
Wie wil zijn hachje er aan wagen?
Nu blijkt, zij zou er niet om vragen,
Deez’ hoge gunst kreeg een apin
Heus zo’n prestatie valt te roemen
Wij mogen haar dus thans benoemen
Tot nieuwe ruimtekoningin.
Haar voorgangster’n poedelhondje
Leende zich destijds voor een rondje
In opdracht van meneer de Rus.
De vaart werd hoopvol ondernomen,
Maar ’t dier is nooit terugf
Hij zit nog altijd in zijn bi
Waarschijnlijk heel diep onder water.
Proef goed geslaagd, hoorden wij later,
Wij moeten het geloven dus.
Amerika roept nu victorie,
Een kroon op de rakettenglorie!
Ja, men hoort dikwijls het gezwam
Dat uit heel lang vervlogen jaren,
Althans naar Darwins commentaren,
De mens van een wijze aap af stamt.
Wij willen daar graag over zwijgen
Alleen, hij zou veel hoger stijgen
En daarom, eerbied voor „Miss Sam”
liere bouw, zodat het evenwicht op een
gelijk peil van 42.500 zou worden her
steld en de totale woningbouw m.a.w. tot
85.000 woningen wordt verhoogd. Ver
dere tegemoetkoming van de zijde der
regering leken na dit betoog welhaast
onvermijdelijk. Want al uitte de antire
volutionaire afgevaardigde Van Eibergen
een geestverwant dus van de minister
zich zeer vriendelijk, hij stak niet on
der stoelen of banken, dat hij naar het
>p de verlangens van de
K.V.P. zeer benieuwd was.
Maandagmorgen om 9.30 uur had de
officiële opening plaats van het gemaal
in de Aylva-poider, staande aan de
Leeuwarder trekvaart, tussen Burgwerd
en Wommels. Belangstellenden konden
tevens een en ander bezichtigen.
Bij de opening waren o.a. aanwezig, de
burgemeester van Hennaarderadeel, de
heer Alta, de gemeente-secretaris, de heer
Tilkema, alsmede de beide wethouders
dier gemeente, de heren Lanting en
Klijnstra. De oude molenaar, Johs. Baar
da, die de molen vanaf 1928 tot 1946
had bediend, was ook onder de belang
stellenden.
Door een druk op de knop werd door
burgemeester Alta de motor van de die-
selbemaling in werking gesteld en rolde
het eerste polderwater met grote golven
door middel van de oude molenschroef
de trekvaart in.
Na de inwerkingstelling en bezichtiging
van het gemaal ging het gezelschap naar
Wommels, naar de bovenzaal van de
heer Gerbens, met de bedoeling om aan
deze gebeurtenis tevens een vergadering
van ingelanden te koppelen.
De voorzitter, de heer P. Eringa te
Burgwerd, sprak alhier een kort wel-
komswoord, inzonderheid tot bovenge
noemde autoriteiten en de oud-molenaar,
de heer Baarda. Het verheugde hem nu
eens weer een ouderwetse polderverga-
dering te mogen presideren. Hij haalde
aan hoe vroeger, volgens de ter beschik
king staande gegevens (de polder da
teert van 1680) een poldervergadering
was gehouden, waarbij tegenwoordig wa
ren de heren: Tjaard van Aylva, grietman
van Wonseradeel en Jink Idsert van Gro-
venstens, grietman van Hennaarderadeel.
Ook nu was weer een grietman op deze
vergadering. Wanneer vroeger een be
stuurslid voor de polder werd gekozen,
moest daarvoor de goedkeuring komen
van de gemeenteraad. Besluiten werden
dan in de kerkgebouwen aangeschaft.
De burgemeester van Hennaarderadeel,
de heer Alta, verkreeg hierna het woord
en dankte het bestuur voor de uitnodi
ging zeer tot zijn vreugde. Persoonlijk
was hij een voorstander (gezien het land-
schapsschoon) tot herbouw van een mo
len en had daarvoor ook zeer geijverd.
Gezien de grote geldsbedragen daarvoor
kon hij nu niet anders dan het polderbe
stuur geluk wensen met de goede uitslag,
Tot slot „Miss Sam” je krijgt partij
De mens houdt van naaperij
Mogelijk deelt Chroesjtsjew je mee
Jij de eerste, ik word nummer twee!
PIET.
Nieuwe opzet.
er naar uit, dat
althans de rege
ringspartijen bevrediging had geschon-
antwoord o
4e week januari 1910.
Influenza-epidemie in Friesland. In som
mige dorpen is meer dan de helft der
ingezetenen aangetast.
Voor 5 jaar te huur de stelphuizinge
„Boniastate” (met hiem, terp, jisters en
weilanden) ten westen van de meerpol
der onder Allingawier, thans bewoond
door W. Engelsma.
Na een korte, maar hevige ongesteldheid
overleed dokter U. Hannema te Bols
ward. Gedurende 37 jaar oefende hij te
Bolsward de practijk uit. Hij was voogd
van het Weeshuis.
H.M. de Koningin maakte een tocht per
arreslede door het Haagse bos, waar druk
geard werd.
Te Arum zal, volgens het besluit van het
kerkbestuur, een nieuwe Geref. kerk met
pastorie worden gebouwd.
HuwelijksadvertentieEen net gezond
heer P.G. oud 33 jaar, door een ongeluk
invalide geworden, loopt met houten
been en met behoud van pensioen, zoekt
langs deze weg in kennis te komen met
een dito fatsoenlijke dame.
Te koop gevraagd: een tuinbeeld in goe
de staat.
De eerste openbare ontmoeting tussen het kabinet-De Quay en de
Tweede Kamer is op een schermutseling uitgelopen. De antirevolu
tionaire minister Van Aartsen moest deze week de begroting van
Volkshuisvesting en Woningbouw verdedigen. Daarbij stond zijn
voornemen tot bevordering van de particuliere bouw in de richting
van goedkopere huurhuizen ter discussie. Terwijl in het verleden,
onder de „brede basis” particuliere en woningwetbouw gelijk op
plachten te gaan (40.000), wil de regering-De Quay thans door een
aantrekkelijke financieringsregeling de particuliere bouw tot 42.500
opvoeren, dus boven het aantal van 37.500, dat aan de woningwet
bouw wordt toegedacht.
Van meet af aan heeft dit plan van de
minister critiek in de volksvertegenwoor
diging ontmoet. Gevreesd werd o.a., dat
de financieringsvoorwaarden nog niet
aantrekkelijk genoeg zouden zijn om
deze doelstelling te bereiken en dat zou
uiteraard tot gevolg kunnen hebben, dat
de bouw van goedkope woningen
waaraan de meeste behoefte bestaat
zou achterblijven. Ter tegemoetkoming
aan deze eensgezinde critiek heeft mi
nister Van Aartsen zijn plan omgewerkt.
Hij verbeterde de financieringsregeling
en gaf de verzekering, dat, als de bouw
van goedkope huurwoningen desalniette
min zou achterblijven, het aantal woning
wet woningen alsnog met 2500 stuks zou
worden verhoogd.
In Algerije is een nieuwe opstand uitgebroken, ditmaal van de Franse
ultra’s, die zich verzetten tegen het recht op zelfbeschikking, dat
president De Gaulle op 16 september van het vorige jaar aan de
Algerijnen heeft toegekend, zij het met wat slagen om zijn arm.
Waarom zo’n late reactie? Dat hangt samen met het ontslag van
generaal Massu eind vorige week, naar aanleiding van diens uitlatin
gen in een onderhoud met een redacteur van de Süddeutsche Zeitung.
Massu, de militaire opperbevelhebber van
Algiers en prefect van de stad, had uiting
gegeven van zijn ontevredenheid met De
Gaulles politiek. Hij vroeg zich af of het
besluit van het leger twee jaren geleden
om De Gaulle aan de macht te helpen
wel juist was geweest. De Gaulle is in
die twee jaren steeds linkser geworden,
aldus Massu, die ook liet doorschemeren,
dat van een absolute trouw aan De
Gaulle en de regering geen sprake kon
zijn. Massu eiste ook een snellere en
krachtiger bestraffing van de terroristen,
die in Algiers het hoofd weer beginnen
op te steken.
Deze uitlatingen van Massu geven een
vrij algemene stemming in het leger
weer, maar dat neemt niet weg, dat hij
hiermee het gezag van de regering en
van president De Gaulle tartte. Het ant
woord liet niet op zich wachten. Een
halfzacht dementi volgde op het bevel
naar Parijs te komen. Even voor de bij
eenkomst van een grote vergadering over
juist Algerije, waaraan Massu ook deel
genomen zou hebben, werd hij van zijn
taken ontheven.
Het bericht werd enige tijd verzwegen
in Algiers, waar de generaal bij het Euro
pese gedeelte van de bevolking zeer po
pulair was en gold als de man, die kon
garanderen, dat Algerije Frans zou blij
ven, welke richting De Gaulle ook zou
uitgaan. Maar toen het bekend werd, be
reidden de ultra’s snel actie voor. Zater
dag werden de winkels gesloten, zater
dagavond werd het verkeer in het cen
trum van Algiers geblokkeerd door de
studenten onder leiding van hun leider
Lagaillarde, die Kamerlid is. Zondag
morgen schoolde men weer samen en de
betogers richtten barricaden op. Bij een
vuurgevecht met de mobiele garde vielen
21 doden. De autoriteiten, die de staat
van beleg en een nauwelijks gehoorzaamd
uitgaansverbod hebben afgekondigd, heb
ben geen pogingen ondernomen de op
20.000 man geschatte opstandelingen in
de stad van hun barricaden en uit hun
hoofdkwartier te verdrijven.
Met spanning ziet men tegemoet hoe De
Gaulle op deze eerste aanslag op zijn ge
zag zal antwoorden. Massu heeft onder
vonden, dat De Gaulle niet met zich
wil laten spotten, de oproepen van op
perbevelhebber Challe laten ook zien, dit
het leger niet zoals op 13 mei 1958, met
de opstandelingen mee optrekt tegen het
ig £eza£- Dat is al heel wat. Maar
de andere kant is de stemming in
het leger zo goed weergegeven in de
woorden van generaal Massu en spreekt
generaal Challe zo nadrukkelijk er over,
dat het leger Algerije nooit verlaten zal,
dat men zich afvraagt welke speelruimte
De Gaulle zal hebben om zijn politiek,
die tenslotte toch op het herstel van de
vrede gericht is, te voeren zoals hij dat
wil. Het leger is gekant tegen het zelf
beschikkingsrecht voor de Algerijnen.
Maar dat blijft de officiële politiek. Om
deze politiek echter enige zin te geven,
moet zij ook door de tegenstander aan
vaard worden. De F.L.N. is ermee in
genomen, doch wil de uitvoering van dat
zelfbeschikkingsrecht zeer nadrukkelijk
niet in handen van het Franse leger la
ten, dat er een erkende tegenstander van
is.
Wil De Gaulle in Algerije iets verder
komen, dan zal hij nieuwe maatregelen
moeten nemen, welke nog verder tegen
de inzichten van het leger indruisen. Er
staan nog meer krachtproeven te wach
ten. Massu is slechts het slachtoffer van
de eerste ronde.
Vrijdag 29 januari zal De Gaulle via de
radio zijn politiek nogmaals toelichten en
op 5 februari gaat hij naar het hol van
de leeuw, vermoedelijk om door persoon
lijke contacten in Algerije zijn wil op te
leggen.
De kort geleden aangekondigde proef
met een Russische raket, die, in Rusland
afgevuurd, in de Stille Oceaan terecht
zou komen, is gelukt. De raket heeft een
afstand van 12.500 km afgelegd in een
half uur en is op twee kilometer van het
doel neergekomen. Een duidelijk voor
beeld van de grote ontwikkeling van de
Russische techniek en van een nauwkeu
rig mikken.
Zwart Afrika staat in het middelpunt
van de belangstelling. Maar liefst drie
conferenties zijn aan de ontwikkeling van
diverse Afrikaanse gebieden gewijd. In
Londen is men bezig met een grondwet
voor Kenia, waarmee het land de onaf
hankelijkheid in kan. De moeilijkheid is
hier, evenals in Algerije, dat er een grote
groep blanken zich blijvend heeft geves-
tingd en tot nu toe de politieke touwtjes
in handen heeft o.a. aoor beperkingen
op het kiesrecht voor negers. De drang
naar onafhankelijkheid is bij de negers
f5
F fe-
F
