OOK FRANKRIJK HEEFT ZUN
ATOOMBOM
TWEEDE KAMER HOUDT HET
LAUWERSZEE-PLAN AAN
Twibaksdyk
M
R.K. Landbouwhuishoudschool aan de
abe Skroar
e» Jl
v
II
99
Lauwerssé
üs hjoed p “J)
to sizzen 1
Gouden filmpjes
i’
Buitenlands Overzicht
Hwat hat
J. s.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
dr
nil
'.q(< fó
'l
■L--
te,. «c
ftfl
56e JAARGANG
No. 14
VRIJDAG 19 FEBRUARI I960
EERSTE KAMER
n
roun
MEER MANS
it geny skept.
oer ’t lan
nea hold.
dêr seagen
■n groun.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat IJ
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
en skier
i fier
i fjild
wer tilt.
omhinne
ie kinne.
sé ticht
it gesicht
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
van Justitie, gefotografeerd tijdens
het al of niet op far en stellen van
>lan gerest.
in ’t ryk
gjin mimyk
tael
In meerderheid heeft de Tweede Kamer voldaan aan het verzoek van
het kabinet-De Quay om nog geen uitspraak te doen met betrekking
tot het Lauwerszee-project. De regering krijgt nog enkele maanden
tot het zomerreces de gelegenheid, om haar financiële moge
lijkheden in de toekomst te overzien en aan de hand daarvan een
lijstje van de meest dringende zaken op te stellen. De oppositie van
de P.v.d.A. verzette zich heftig tegen dit hernieuwde uitstel. Zij kon
zich daartoe beroepen op het Leeuwarder Appèl, dat zich gedurende
het afgelopen week-end krachtig had uitgesproken tegen het uitstel,
dat wellicht tot afstel kon leiden.
jl., benevens
voor de a.s.
het mislukken
stelling
man,
de regering tamelijk royaal
was gekomen. Hij kon zich echter ver
heugen in de steun van de R.K.- en de
Protestants-christelijke organisaties. Deze
steun moedigde hem aan tot de medede
ling, dat „de verantwoordelijkheid van
de regering voor haar ambtenaren met
zich brengt, dat ook wanneer er geen
overeenstemming met de ambtenarenor
ganisaties wordt verkregen, doorvoering
behoort te worden gegeven aan die maat
regelen, welke naar de mening van de
regering verantwoord en gewenst zijn in
het belang van de ambtenaren”.
Ambtenarensalarissen.
Ook op een ander punt hield het kabinet-
De Quay vast aan ’n omstreden uitgangs.
punt. Minister Toxopeus besloat nl. de
ambtenarensalarissen te verhogen overeen
komstig de laatste voorstellen, welke hij
aan 't georganiseerd overleg in ambtena
renzaken had voorgelegd. Dit, ondanks
len, waar de naaldvakken worden onder
wezen zijn 7 x 9 m. Zij zijn gescheiden
door een harmonikawand. Verwijdert
men deze, dan heeft men een schoollo
kaal voor eventuele bijeenkomsten en
schoolfeestjes.
Maar wat de socialistische-fractieleider
Burger vooral dwars zat dat de rege
ringspartijen hem z.i. wilden verhinderen
de motie in stemming te laten komen,
welke hij reeds bij de Algemene Politieke
Beschouwingen had ingediend doch wel
ke hij toen, op verzoek van minister
Korthals, had laten rusten tot aan de be
handeling van de begroting van Verkeer
en Waterstaat. Het verdroot hem, dat de
Tweede Kamer thans een uitspraak wilde
ontwijken. Hij vreesde dat het Lauwers-
zee-plan dan opgeofferd zou worden aan
de plannen tot belastingverlaging, welke
minister Zijlstra koestert.
Psychologische bezwaren.
De regeringspartijen voldeden intussen
niet van harte aan het verzoek van mi
nister Korthals. Voorzitter Kortenhorst
liet het uitstel-voorstel nadrukkelijk voor
rekening van de voorzitter van de Ka
mercommissie voor Verkeer en Water
staat, zijn R.K.-geestverwant Maenen.
De anti-revolutionaire fractieleider dr.
Bruins Slot verzuchtte, dat de regering
wel een zwaar beroep op zijn consideratie
deedtoch gaf hij toe, maar hij stak niet
onder stoelen of banken, dat zijn fractie
vóór afsluiting van de Lauwerszee blijft.
Bitter uitte zich echter vooral de Chris-
telijk-historische fractieleider dr. Tilanus.
Deze vroeg zich af, waarom het kabinet
van de regeringspartijen telkens dingen
vroeg, die psychologisch verkeerd liggen.
Dat hij desniettemin toch aan haar ver
bet feit, dat drie van de vijf centrales van
overheidspersoneel, zich niet met deze
voorstellen accoord hadden kunnen ver
klaren. Dit betekent dus een salarisver
hoging van 5% met ingang van 1 januari
jl., benevens een zekere tegemoetkoming
huurverhoging. Stellig was
i van dit overleg een teleur-
ig geweest voor de liberale bewinds-
die kennelijk van mening was, dat
1 voor de dag
was gekomen. Hij kon zich echter
Konstruktie.
Het schoolgebouw is in systeembouw
uitgevoerd. Toegepast werden Durox
gasbeton-elementen, die het voordeel
hebben zeer licht in gewicht te zijn. De
afmetingen dezer wandelementen buiten
zijn 50 x 20 (dikte) x 3,5 cm. Het platte
dak bestaat eveneens uit Durox gasbe-
ton. Hier zijn de elementen echter 12,5
cm dik bij een zelfde overspanning. De
buitenwand is in een grijzige .tint ge
schilderd. Hiertoe is een verf toegepast,
die verhardend op het gasbeton werkt.
De binnenwanden zijn in verscheidene
kleuren uitgevoerd. Waar de bouw steun
punten vereiste zijn stalen spanten ge
plaatst. Voorts zijn er houten kozijnen
toegepast. Alle bewegende delen zijn
eveneens van hout.
De verwarming geschiedt door middel
van ledenradiatoren in de lokalen. Wat
de vloerbedekking betreft zij nog ver
meld, dat we in de theorielokalen en ad
ministratieve ruimten linoleum vloerbe
dekking vinden. In de kamer der direk-
trice ligt parket. In de gangen, de keu
ken en het kooklokaal liggen dubbel
hardgebakken tegels van 10 x 10 cm.
Aan de Twibaksdyk en Samuel van Haringhouckstraat is eind 1959
de bouw van de nieuwe R.K. Landbouwhuishoudschool gereed ge
komen. De school is ontworpen door het architektenbureau van Tijen,
Boom en Posno te Rotterdam en gebouwd door het Aannemersbedrijf
Nomden en Groen te Winschoten. De samenwerking was zeer prettig,
mede dank zij een goed opgezet werkschema en zo is dit schoolge
bouw, samengesteld uit prefab-elementen, in een vlot tempo gebouwd.
Het architektenbureau heeft al meer scholen volgens dit ontwerp, dat
min of meer als een studie is ontstaan, ontworpen, hoewel het pro
gramma in eerste instantie door de Rijksgebouwendienst wordt be
was de A.B.T.B. (Aartsdioce-
Dit type school, waarvan de eerste in
Nieuwe Pekela is gebouwd, blijkt voor
gemeenten van de afmeting als Nieuwe
Pekela en Bolsward goed te voldoen. De
school is berekend voor ongeveer 140
leerlingen.
Het behoeft wel geen nader betoog, dat
een landbouwhuishoudschool een andere
inrichting heeft dan een gewone huis
houdschool. Zo staat er bv. in het lokaal,
waar kookles wordt gegeven o.a. ook een
kolenfornuis, een op het platteland nog
veelvuldig voorkomend fornuis. Ook
hoort bi) een landbouwhuishoudschool
een kippenhok, om slechts een voorbeeld
te noemen.
Het nieuwe Bolswardse schoolgebouw is
gesplitst in een klein blok, waarin de ka
mer van de direktrice, een administratief
vertrek en een leraressenkamer zijn on-
Spijtoptanten.
Tezelfdertijd verweerde de minister van
Justitie, mr. Beerman, zich tegen de
scherpe critiek, welke vorige week door
heel de Eerste Kamer was uitgeoefènd op
het gering aantal spijtoptanten, dat het
kabinet-De Quay uit Indonesië wil toe
laten. Door een meerderheid, gevormd
door de WD, CHU, PvdA en CPN was
tevens aanmerking gemaakt op de weige
ring van de Christelijk-historische be
windsman om te verklaren, dat de vier
Duitse oorlogsmisdadigers, die nog in
Breda opgesloten zitten, nimmer voor
verdere gratiëring in aanmerking zullen
worden gebracht. Tot een koerswijziging
op deze punten vermochten de senatoren
mr. Beerman echter niet bewegen. Met
stemverheffing verklaarde hij weliswaar,
dat zulk een gratiëring nimmer een on
derwerp van onderhandelingen met
voor Chroestsjow, die Her jaren geleden
een ware triomftocht door India heeft
gemaakt, ditmaal aanzienlijk verzwakt is,
zwakker is dan voor president Eisenho
wer. De bevolking van India zou wat
critischer zijn komen te staan tegenover
de landen van het communistische blok,
nu de dreiging van China vrij zwaar op
India is komen te rusten.
In Zuid-Slavië is op 61-jarige leeftijd
Aloysius kardinaal Stepinac, de r.k.-pri-
maat van Zuid-Slavië, in een dorp in de
buurt van Zagreb in Kroatië overleden.
Dit dorp was hem als verplichte verblijf
plaats aangewezen, toen hij in 1951 voor
waardelijk in vrijheid was gesteld. In
1946 was hij wegens collaboratie met de
vijand en steun aan de Kroatische quis
ling Ante Pavelic, die kortgeleden in
Spanje is overleden, tot zestien jaren ge
vangenisstraf veroordeeld. Stepinac ont
kende schuld.
Er heerste veel beroering over dit proces,
want voor vele Kroatiërs was Stepinac
een symbool van anti-communisme en
geloof geworden. Maar in de staat van
Tito was voor hem geen plaats meer.
De onafhankelijkheid voor Cyprus is
voor onbepaalde tijd uitgesteld, omdat de
Cyprioten en de Engelsen het niet eens
kunnen worden over de omvang van de
bases, die Engeland op het eiland mag
behouden. Maar er wordt intussen ge
werkt aan een compromisvoorstel van de
Turkse Cyprioten, die maar al te bang
zijn, dat de gunstige voorwaarden, welke
zij bij het accoord, dat tot de onafhanke
lijkheid heeft geleid, verworven hebben,
verloren zullen gaan.
eieren zal een compensatierecht worden
geheven. Dit is een slag voor de Neder
landse landbouw en een verhoging van
het Franse prijspeil, wat zijn terugslag
weer kan hebben op de hoogte der lonen.
Premier Chroestsjow van Rusland heeft
een bezoek gebracht aan India en Birma.
Hij zal ook Indonesië en Afghanistan
aandoen. Over de besprekingen, welke
hij met premier Nehroe van India heeft
gevoerd, is niets bekend geworden. Men
neemt aan, dat de grenskwestie met de
Chinezen ter sprake is gekomen. Nehroe
blijft echter op het ogenblik nog weiger
achtig een gesprek met China hierover te
beginnen.
Wel is opgevallen, dat de geestdrift
Duitsland zou uitmaken, maar hij wilde
beslist niet op voorhand beloven, dat een
op jaren stellen van dit viertal beslist
achterwege zou blijven. Hij erkende wel,
dat er enig verschil bestond tussen ge
wone misdadigers, die tot levenslang zijn
veroordeeld en die na verloop van jaren
op jaren plegen te worden gesteld, met
het groepje oorlogsmisdadigers, dat reeds
van de doodstraf is begenadigd. Maar hij
vroeg zich af, wat erger is; een vader te
bezitten, die zo lang gevangen wordt ge
houden of een vader, die al is overleden.
De senatoren lieten nochtans een motie
achterwege
paald. Opdrachtgeefster tot deze bouw
sane R.K. Boeren- en Tuindersbond).
dergebracht. Dit blok ligt naast de
hoofdingang aan de Twibaksdyk. Hier
liggen ook nog een ruime hal, douches,
toiletten en een keukentje voor de huis
houdster.
In de hal is ’n centrale garderobe. Op het
dak van de hal zijn hiertoe enige venti-
latie-voorzieningen getroffen. Een tweede
ingang, bestemd voor de leerlingen, ligt
op het zuiden, aan de tuinzijde. Voorts
grenst aan de hal het praktijkgedeelte
van de school: een was- en strijklokaal
met bijbehorende provisiekamer.
Tenslotte is er dan nog een vleugel met
het theorielokaal en twee naailokalen.
Afmetingen.
De lokalen zijn berekend op 24 leerlin
gen per les. De keuken meet 8 x 10,5 m.
De theorielokalen zijn 7 x 7 m. De loka-
Zaterdagmorgen, vorige week om zeven uur, is in het centrale deel
van de Sahara de eerste Franse atoombom onder ideale weersomstan
digheden tot ontploffing gebracht. „Nu kan Frankrijk, dank zij zijn
nationale inspanning, zijn eigen defensieve kracht en die van de
gemeenschap van het Westen versterken. Bovendien is de Franse
republiek nu beter in staat zich te doen gelden bij het sluiten van
overeenkomsten tussen de atoommogendheden met als doel ontwape
ning op het gebied van de kernwapens”, aldus een verklaring van
president De Gaulle.
Dit laatste klinkt wel even vreemd. Men
heeft de bom geproduceerd om hem zo
gauw mogelijk te willen afschaffen. In
feite bedoelt De Gaulle, die wel niet veel
vertrouwen zal hebben in de atomische
ontwapening, dat het bezit van de bom
Frankrijk een vol waardige plaats onder
de grote mogendheden geeft. Maar ook
dit zal niet helemaal opgaan, want op de
keper beschouwd is de bom in Franse
handen niet veel waard. Frankrijk kan
hem niet gebruiken om zijn politieke
wensen kracht bij te zetten, zoals konin-
gen vroeger hun leger gebruikten. Want
brengt Frankrijk de bom naar de vijand,
dan kan het een snel wederwoord met
atoombommen verwachten, wanneer die
vijand in het Oosten zit. Het Franse
grondgebied is veel te klein om dit risico
te lopen. Met enkele welgerichte bom
men is het geheel uitgeschakeld. Het kan
de bom dus niet gebruiken, ook niet
tegen landen, die de bom niet bezitten,
omdat bij het dermate stijgen van de
spanningen, dat men aan atoombommen
gaat denken, de tegenpartij vermoedelijk
de bescherming van een atoommogend-
heid zal hebben ingeroepen.
igeland in 1956, toen het
knieën wilde krijgen, niets
gebaat, dat het al een atoombom bezat.
Het middel is zo heftig, dat er nauwe
lijks doelen zijn, die het gebruik ervan
rechtvaardigen.
Het zal ook niet meevallen er een ver
sterking van het Westen uit te lezen,
want Amerika heeft al zoveel atoom- en
Waterstofbommen dat deze ene Franse er
niet veel toe zal doen. De gedachte, dat
Frankrijk en Europa nu niet meer afhan
kelijk zijn van de bereidheid van Ameri
ka van zijn atoomwapens gebruik te ma
ken, wanneer Europa meent, dat zijn
hoogste belangen op het spel staan, is
vals. Want bij een Amerikaanse afzijdig
heid is al door de dichte bevolking en de
geografische ligging een atomische ver
dediging van Europa een wel zeer kost
bare zaak.
In ieder geval zal de Franse atoombom
De Gaulle niet in staat stellen het Alge
rijnse probleem, dat toch gedeeltelijk een
militair probleem is, op te losen. Men is
op het ogenblik van schrijven in afwach
ting van een verklaring van Ferhat Ab
bas, de premier van de Algerijnse rege
ring in ballingschap, waarin, naar men
aanneemt, Abbas de voorwaarden bekend
Zal maken, welke kunnen leiden tot een
overleg met De Gaulle.
Deze heeft de vorige week een aantal
maatregelen genomen om zijn gezag in
Algiers hechter te maken, nu hij met zijn
woord de opstandige Europeanen heeft
bedwongen. De burgerwacht, die de
voornaamste troepen voor de rebellen
leverde, is ontbonden. De extremistische
Europeanen beschikken dus niet meer
over geregelde troepen. De psychologi
sche dienst van het leger is opgeheven en
de gereorganiseerde politie zal recht
streeks onder de regeringscommissaris
komen. De prefecten krijgen het burger
lijk gezag terug, dat voor een goed deel
aan de militaire autoriteiten was geko
men en bovendien heeft De Gaulle een
commissie voor Algerijnse aangelegenhe
den ingesteld, dat er op zal moeten toe
zien, dat zijn bevelen ook werkelijk uit
gevoerd worden. De rechtspraak in Alge
rije wordt hervormd. Het leger is de be
voegdheid ontnomen gevangenen te on
dervragen en in elke militaire rechtbank
wordt een burger opgenomen, die tijde
lijk de rang van majoor zal krijgen.
Het is duidelijk, dat De Gaulle de be
voegdheden van het leger wil beperken
en vooral het gezag van Parijs wil her
stellen. Dat is slechts toe te juichen.
Het is De Gaulles enige probleem niet,
want eind vorige week zijn de boeren,
die in Frankrijk erg ontevreden zijn, om
dat o.a. de koppeling van de landbouw
prijzen aan de index van de kosten van
het levensonderhoud opgeheven was, in
Amiens in actie gekomen. Het waren er
dertigduizend en van deze omstandighe
den hebben een aantal fascistische leiders
gebruik weten te maken om de betoging
vooral tegen de Algerijnse politiek van
De Gaulle te keren. Er werd zelfs „leve
Massu” geroepen. De onlusten die volg
den, toen de politie de orde wilde her
stellen, hebben ruim 120 gewonden op
geleverd.
De regering erkent echter de moeilijke
positie van de boeren en is aan een aan
tal van hun eisen tegemoet gekomen.
Alle landbouwprijzen worden met 3%
verhoogd. De invoer van pluimvee wordt
drastisch beperkt, op de ingevoerde
zoek voldeed, was louter een gevolg van
zijn overtuiging, dat de motie-Burger
toch „geen geld op tafel brengt” als de
regering haar heeft afgewezen. Met de
heren Mellema en Kikkert durfde de
Christelijk-historische freule Wittewaai
van Stoetwegen het gebied echter niet
langer aan het gevaar van een overstro
ming bloot te stellen. Zij stemden tegen
het verzoek der regering in! Prof. Oud
steunde het kabinet maar zijn geestver
want Zegering Hadders sprak de hoop
uit, dat het debat het kabinet zou beke
ren.
Boven: Minister Mr. A. C. W. Beerman
zijn antwoord over de spijtoptanten en
oorlogsmisdadigers.
Onder: Op de publieke tribune van de Eerste Kamer volgde de heer Schmidt
met belangstelling het antwoord van de Minister.
3 e week februari 1910
Boelgoed Exmorra, wegens vertrek naar
Amerika door notaris S. van der Burg,
bij Terpstra in de Buren,verkocht worden
o.a. eikenhouten kabinet, regulateur,
doofpot, 2 theestoven, 2 kop. gootlengen,
rijwiel met lantaarn en stander, polsen,
2 kanaries met kooien, hok met tortel
duif, 2 vluchtkooien en hetgeen er meer
te voorschijn zal worden gebracht.
De eerste lenteboden, de kievitten zijn
reeds aangekomen. Óp een boerenerf
werd reeds een spreeuwenei gevonden.
Visserman Kooi te Ijlst heeft het lijk
ener drenkeling binnen gebracht. Het
verkeerde reeds in staat van ontbinding.
Door de Gelderse Mij. van Landbouw is
het geven van Landbouw onderwijs aan
meisjes bepleit.
In 1890 werd een zekere Williams we
gens moord veroordeeld tot 40 jaar ge
vangenisstraf. Thans blijkt de rechter
zich te hebben vergist. De z.g. vermoor
de bleek nog in leven te zijn. Deze
heeft zich nu over de inmiddels zeer ver
ouderde Williams, die 20 jaar onschul
dig in de gevangenis heeft doorgebracht
en bij het ontdekken van de vergissing
gratie werd verleend; ontfermd en hem
in zijn huis opgenomen.
Tijdens zijn verblijf in New Delhi heeft de Russische partijleider en premier
Nikita Chroestsjef samen met premier Nehroe een bezoek gebracht aan het
Russische paviljoen op de grote internationale landbouwbeurs.
De foto laat zien hoe het glas(melkwerd geheven op de goede betrekkingen.
Het heeft Engeland in 1956, toen het
Nasser op de J
da
Het middel is zo heftig, dat
Wyl’t oer
i
v
7»-.-•■■V
..rV-
MM®
1 o
