De aanslag op het
leven van
President dr
Verwoerd
De mens is als gras
I
Verdeeldheid in liberale
gelederen over Kabinet?
Slit
sa
IWRI
roar
van
De Kamer en de grote droogte
i
I
lif
Franse regering kampt met
ontevredenheid van de boeren
BS
'5
I 1
üs hjoed p p
to sizzen
4
B
A
IA
t
3-
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
4-5
Gouden filmpjes
3
^3
BOB
w.
Burgemeester van
Harlingen
met ziekteverlof
.4
i V
3 Is
3. r
Jw:
5óeJAARGANG
VRIJDAG 15 APRIL I960
No. 30
heeft lang geduurd voor deze Westduit-
Fluor
T.
r.-
-
'-V
Ss.
krampkoliek gestorven.
de overwinning behaald op senator Hum.p
de Tweede Kamer, vóórdat zij met Paas-
Tandartsen
Daarmee is natuurlijk niet gezegd, dat
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Starfighters.
Nu kan intussen niet ontkent worden,
dat met name de Eerste Kamer soms wel
Mi
„Dan ga je weer groeien. zegt
Theo, terwijl hij zijn beer door de kamer
keilt
„Ja, dan ga je weer groeien,” zegt moe
der glimlachend.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
-
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
De Franse regering kampt ook
nog met de grote ontevredenheid
van de boeren, die de koppeling
van de landbouwprijzen aan de in
dex van de prijzen voor industriële
artikelen blijven eisen, maar aan
de andere kant weinig openstaan
voor maatregelen om de verouder
de werkmethoden in vele streken
te moderniseren.
Gevaar voor Frankrijks regering
dreigt er niet bepaald, nu de
macht van het parlement zeer ge
ring is geworden.
Zaterdag is een aanslag gepleegd op het leven van dr. Verwoerd,
de minister-president van Zuid-Afrika, die bekend staat als de
meest felle voorstander van de zogenaamde apartheidspolitiek, die
nu al enkele weken door het verzet van de negers tegen de per
soonsbewijzen Zuid-Afrika in het middelpunt van de belangstelling
heeft gebracht. Verwoerd is bij de aanslag zwaar gewond, doch er
schijnt geen gevaar voor zijn leven te bestaan.
het moeilijk blijkt, Algerijnse Moham
medanen bereid te vinden zich kandi
daat te stellen voor de verkiezingen, die
eind mei voor de kantonraden gehouden
zullen worden. Dat duidt toch nog wel
op een grote invloed van de rebellen.
Anders is dat voor de Italiaanse rege
ring, die, nauwelijks gevormd, al te lij
den had van de ontslagaanvrage van een
aantal ministers, omdat het niet moge
lijk bleek zelfs maar een minimale meer
derheid in het parlement te verkrijgen
zonder de hulp van de neo-fascisten. Het
zakenkabinet van Tambroni, is inmid-
onver-
deze order een-
s:%
getogen op een middag achter in maart.
„Kijk dan mams, hier. Hij wijst
met zijn kleine vingertje, bukt zich, aait
liefdevol over het tere groen. En als
moeder er. kind thuis komen, gaat het
gesprek over niets anders. Terwijl zij de
tafel dekt en heen en weer rent tussen
keuken en kamer, luisteren ook de oude
re kinderen.
„Het was eerst helemaal verdord, niet
waar Theo? Het leek wel dood. Je zou
zeggen: dat kan nooit weer groeien, daar
zit helemaal geen leven meer in. En toch
komt het te voorschijn. Niemand heeft
het gezaaid, niemand heeft het verzorgd.
Het komt zo maar uit de koude, donkere
grond naar het licht. Weet je, en zo gaat
het met de mensen ook.
Moeder zet een stapel borden neer en
verdwijnt naar de keuken.
„Wat betekent dat nou, mams, bij de
mensen ook?” vraagt de 11-jrige Mari
anne, als zij terugkomt. „Mensen zijn
toch geen gras?”
„Dat betekent, dat er ook voor de men
sen altijd weer een nieuw begin is,” ant
woordt moeder. „Zo donker kan het niet
zijn in je leven, zoveel verdriet kun je
niet hebben gehad of een rnder hebben
gedaan, of altijd komt, vroeg of laat, de de beste friese merrie genoemd
zon weer doorbreken.
Bolswards Nieuwsblad
Ergens, op drie-hoog in het hart van
de grote stad woont een gelukkig gezin,
man, vrouw en vijf kinderen.
Een nauwe, smalle, donkere straat. Het
lijkt wel of de huizen de hoofden naar
elkaar toe gebogen hebben om elkaar
wat in te fluisteren. Een kille, straat.
Misschien e.en uurtje per dag schijnt de
zon op het plaveisel; weldra klimt ze
weer naar boven tot aan de dakgoot van
vier-hoog, om weer over de daken te
verdwijnen. Toch een gelukkig gezin.
Theo, het jongste kind, is vier. Hij gaat
naar de kleuterschool. Moeder moet met
af en toe een werkhuisje het gezinsbud
get kloppend maken. Theo is een gevoe
lig kind, een kleine dromer. Elke dag
in het voorjaar, als hij van het schooltje
wordt gehaald, loopt hij naar de stenen
van de straat te schijnen Gore stenen.
Uitgesleten stenen. Hoeveel voetstappen
moeten over stenen gaan, voordat ze
slijten
Theo kijkt scherp. Want het is maart.
En moeder heeft hem opgedragen goed
uit te kijken naar de eerste grasspriet
jes, die dan tussen de tenen door omhoog
schieten. „Als je de eerste sprietjes ziet,
moet je het moeder vertellen,” zegt ze.
„Dan wordt moeder blij.
„Kijk, mam, het begint!” roept hij op-
<r'<
X
De dader was een blanke, Davis Pratt,
een rijke boer en eigenaar van een fa
briek van suikerwerken. Over zijn mo
tieven is nog weinig bekend. De Zuid-
Afrikaanse politie en de pers schilderen
hem af als een uit het lood geslagen fi
guur, die al eens in een psychiatrische
inrichting verpleegd is geweest. Maar
dat neemt niet weg, dat Pratt zijn on
evenwichtigheid juist op dit ogenblik met
een aanslag op een gehate premier heeft
getoond. Dat wijst toch op grote span
ningen, die van het politieke in het per
soonlijke vlak overlopen, dat wijst er op,
dat Pratt in zijn nevenwichtigheid tot
de daad is gekomen, die bij minder on-
evenwichtigen alleen maar tot afkeer en
oppositie geleid zouden hebben.
Oppositie tegen Verwoerds felle door-
drijverij bestaat. Nu de regering na de
eerste aarzelingen tegenover de negers,
die tot uiting kwamen in het besluit, dat
de politie de persoonsbewijzen niet meer
zou controleren, heeft overwonnen en
met forse hand de contröle weer heeft
ingesteld en bovendien op vrij grote
schaal tot arrestaties is overgegaan on
der de liberaal denkende blanken, is
het niet zonder zin te wijzen op tegen
standen, die Verwoerd heeft opgeroepen
vooral bij de industriëlen en zakenlieden,
die van Verwoerds politiek een isolering
van de wereld vrezen, die wellicht ver
scherpt zou kunnen worden door de in
stelling van een boycot van Zuid-Afri-
kaanse goederen door het Internationale
Verbond van Vrije Vakverenigingen.
De industriëlen, maar dat zijn voor bijna
negentig procent Engels-sprekenden,
hebben Verwoerd vorige week al ver
zocht zijn politiek tegenover de negers
te wijzigen en hen door loonsverhoging
en voortdurend overleg met hun leiders
te paaien. Maar, zoals de minister van
Bantoe-onderwijs op de dag van de aan
slag nog zeide, men is van oordeel, dat
de ene concessie de andere zal uitlokken
en dat dat de ondergang van Zuid-Afrika
zal betekenen.
Het is in Zuid-Afrika verder rustig ge-
van de Westduitse regering.
Een aantal Amerikaanse staten houdt
zogenaamde voorverkiezingen waarbij de
burgers mogen vaststellen wie zij als
kandidaat voor de presidentsverkiezin
gen in november opgestelde wensen te
zien.
Bij de in Wisconsin gehouden verkiezing
heeft de jonge democraat John Kennedy I
(lo ovorwinnin o* hohaald rxr» canatAr Uiirn I
phrey. Hij is nog niet zeker van de kan
didatuur, want Wisconsin heeft een spe
ciaal tintje. Een derde van de bevolking
is n.l. katholiek en ook Kennedy is ka
tholiek. Daarmee is voor het eerst sinds
1928 de geloofskwestie weer in de Ame
rikaanse politiek gebracht. Kennedy is
er in geslaagd een vrij groot aantal re
publikeinen van het katholieke geloof op
een katholieke kandidaat te laten stem
men, maar de partijbazen zijn er nog
nieet van overtuigd, dat zijn geloof in
protestantse kringen geen kiezers zal af
schrikken.
De volgende voorverkiezing zal hierover
wellicht meer uitsluitsel kunnen geven.
3 e week april 1910
Wat het naderen van de planeet Halley
tot de aarde betreft wordt de 18e mei
als de totale datum genoemd. Vooral in
Oostenrijk, Rusland en Zwitserland heerst
angst voor het vergaan der wereld. Na
de vakantie keerden heel wat kostschool-
leerlingen niet terug.
eens het gevoel heeft, dat zij door de re
gering wordt miskend.
Dit komt vooral tot uiting als zij wordt
uitgenodigd, wetsontwerpen op zeer kor
te termijn te behandelen.
Toch was dit het niet alleen, wat dinsdag-
Traepje it nót net plat
om in klaproas to ploitsjen
V.V.D.-congres
over
weging, dat hij waarschijnlijk nog meer
I critiek zou hebben moeten oogsten als
onze industrie er buiten was gelaten.
'■7'
2
reces ging, minister Cals weten te be
wegen af te zien van zijn voornemen
om slechts een beperkt aantal studenten
tot de studie voor tandarts toe te laten.
Het gebrek aan plaatsingsmogelijkheden
op de Universiteiten van Utrecht en Gro
ningen was voor hem aanleiding geweest
om dit getal per 1 mei a.s. aan een maxi
mum te binden.
Onder de indruk van het tekort aan tand
artsen, deden de kamerleden eensgezind
een beroep op hem van dit plan af te
I stappen. Minister Cals bleek voor dit
verzoek toegankelijk.
Hij besloot de situatie nog eens aan te
zien. De beide eerste jaren van de tand-
arts-studie zijn namelijk theoretisch van
aard.
Daarvoor geldt het plaatsgebrek niet zo
zeer. De moeilijkheden openbaren zich
pas bij de daarop volgende praktische
opleiding.
De regering zal
bleven, als men razzia’s en zuiveringen
in negerwijkeii niet meetelt. Men kan
van geluk spreken, dat de aanslag door
een blanke en niet door een neger is uit
gevoerd.
Van overleg met de leiders van de negers
wil men niet weten, anders dan in de
Centraal Afrikaanse Federatie, bestaan
de uit Niassaland, Zuid-Rhodesië en N.-
Rhodesië, waar het vorig jaar na moei
lijkheden dr. Banda, de leider van de ne
gers, was gearresteerd door de Engelse
gezagsdragers. Banda is nu vrijgelaten
en is nu ir Engeland gearriveerd als gast
van een commerciële televisiemaat
schappij.
Hij deelde mede, dat er in juni een con
ferentie gehouden zal worden om een
grondwet van Niassaland van de fede
ratie zou eisen, die overheerst wordt
door de sterke blanke bevolking van Z.-
Rhodesië.
De Engelsen verstaan de tekenen van de
tijd beter dan de Zuid-Afrikanen, al moet
worden toegegeven, dat de positie van
de laatsten aanzienlijk moeilijker is,
doordat zij een moederland missen, waar
op zij kunnen terugvallen.
In het Noorden van Afrika komt er nog
steeds niet veel verandering in de Alge
rijnse oorlog, die nu al van november
1954 af duurt. Wij hebben in deze kro
niek al vele malen de gelegenheid ge
had stil te staan bij deze kwestie, voor
al sinds president De Gaulle aan de
macht is, die in aannemelijk liberale
koers leek te sturen. Dat staat nu niet
meer zo als een paal boven water en
men bereidt zich voor op een nog lang
durige oorlog. Debré, de Franse minis
ter-president, is deze week in Algerije
geweest om de militaire situatie aan de
Tunesische grens te onderzoeken in ver
band met een verwacht voorjaarsoffen
sief van de opstandelingen, die in Tu
nesië beschikken over onaantastbaar ter
rein. Er wordt van militaire zijde al
weer gesproken over het recht van ver
volging van de rebellen op Tunesisch ge
bied, maar het is de vraag of de rege
ring daar wel aan wil. De verhouding
tot Bourguiba van Tunesië is nu wel niet
zo goed te noemen, vooral niet nu deze
weer gezegd heeft, dat de geallieerden
aan de Fransen hun goede diensten maar
moeten aanbieden, nu deze zelf geen ein
de aan de strijd kunnen maken. Maar
de tijd, dat een land als Frankrijk zelf
standig zou kunnen ingrijpen in Tunesië
is toch wel voorbij.
Een ander probleem voor Debré is, dat
middag j.l. tot uiting kwam bij de kor-
zelige behandeling van het regerings-
voorstel tot aankoop van 50 starfighters
ten bedrage van 150 miljoen.
Eigenlijk had de regering dit contract
vóór 1 april j.l. moeten tekenen.
De Eerste Kamer had echter geen kans
gezien op zo korte termijn de Tweede
Kamer besliste namelijk pas eind maart
tot een conclusie te komen. Dit uitstel
bleek voor de regering echter wel over
komelijk.
Haar aandacht ging veel meer uit naar
de bezwaren, welke de liberale fractie
leider mr. Riel tegen het voorstel van
zijn geestverwant minister Visser in
bracht. Hij betwijfelde namelijk of het
verstandig is geweest bij deze vliegtuig-
order de Nederlandse industrie in te
schakelen.
Zal deze zich daardoor niet tot inves
teringen laten verleiden, welke
antwoord blijken als aan c___
maal is voldaan
Terwijl de Engelse boulevard-pers zich opwond, omdat de Euro
pese koningshuizen op zo korte termijn niet in groten getale ver
tegenwoordigd kunnen zijn bij het huwelijk van Prinses Margaret
Rose en zich afvroeg of hierbij standsvooroordelen tegen een gewezen j
Droogte
Betrof dit debat de toekomstige water
voorziening, de Tweede Kamer kwam
ook nog te spreken over het gebrek as -
water in de afgelopen zomer, namelijk
bij de behandeling van het voorstel van
minister Marijnen maximaal f 27,5 mil
joen uit te trekken voor de circa 46.000
boerderijen, welke door die droogteperio-
de zijn gedupeerd.
Gedreven door critiek op de normen,
welke het Landbouw Economisch Insti
tuut heeft gehanteerd bij de raming van
deze schade, verlangde de Tweede Kamer
zekerheid, dat het bedrag niet op zijn
hoogst, doch in zijn gehéél zal worden
uitgekeerd.
Tenslotte beloofde de minister, dat hij
met het Landbouwschap in overleg zou
treden over de wenselijkheid van een
aanvullende schaderegeling voor gevallen
waarin onbillijkheden dreigen.
Toen gaf de Kamer toe.
in de Tweede Kamer, gen. b.d. Couzy,
kort tevoren niet juist de noodzaak on
derstreept, dat de Nederlandse industrie
deze opdracht zou moeten uitvoeren?
In elk geval werd bij dit debat nogmaals
het verschil in houding tussen de beide
Kamerfracties der V.V.D. ten opzichte
van het kabinet-De Quay duidelijk. Op
:n
*4.5
In Harlingen doen allerlei geruchten de
ronde over de burgemeester van deze
gemeente, de heer B. Nauta, aldus lezen
wij in „Het Vrije Volk”.
Naar dit blad van de procureur-gene
raal te Leeuwarden verneemt is burge
meester Nauta de vorige week te Gro
ningen in de Herestraat met een kennis
in een vechtpartij gewikkeld geraakt,
waarbij hij een dergelijke klap heeft ge
kregen, dat hij bewusteloos op straat
bleef liggen.
Hij is spoedig daarop weer bijgekomen
en kon later naar zijn woonplaats te
rugkeren. Burgemeester Nauta is thans
voor enige weken met ziekteverlof ge
zonden.
Pasen is een begin. Het is tegelijk het
symbool van alle beginnen. Wij mogen
opnieuw proberen wat achter is te ver
geten. Alle kleinheid, beperktheid en
aard-gebondenheidal onze zwakheid,
ontrouw en ergernis. „Want nu de Heer
is opgestaan, nu vangt het nieuwe leven
aan.
Geweken is de ijzeren band van een
barre winter, die ons zo lang omkneld
hield. Het zonlicht heeft overwonnen. Dit
jaar it grotere mate dan anders, erva
ren wij het geluk van de lente. De lente,
die is als een glimlach om een stroeve
mond.
Het gras bloeit ook in de straten van
de grote stad. Hunkerend naar het eer
ste zonlicht rekken de prille scheutjes
naar omhoog. Dat aarzelende groen tus
sen gore stenen is een symbool. Het sym
bool van de komende vruchtbaarheid.
Als wij goed naar dat gras zien, horen
wij als het ware het ritselen van het
vallende graan, het ruisen van de popu
lieren, het zoemen van de bijen, die hun
zoete vracht aan komen dragen.
„Mijn genade is U genoeg,” zegt het
Oude Boek. „Aanschouwt de leliën des
velds.
Wij hebben de neiging te piekeren, te
prakkizeren en te rekenen. Het hoeft
niet. God Zelf vindt het niet nodig. En
als Hij het niet nodig vindt, hoeven wij
het niet beter te weten. „De dag van
morgen zal voor het zijne zorgen. Elke
dag heeft genoeg aan zijn eigen
kwaad.”
De grasspriet groeit en zal eenmaal
wuiven in de wind. De 4-jarige kleuter
zal eens volwassen en man zijn, trouwen
en kinderen krijgen. Dat zijn de seizoe
nen der mensheid, dat is de kringloop
van alle gebeuren.
De geslachten volgen elkaar op, geven
elkaar de vrucht van hun geest door.
Die vruchten vormen de inventaris van
de nieuwe generatie. Het is als een gi
gantische estafetteloop, dwars door de
eeuwen van de tijd, een wedstrijd, waar
bij men de adem inhoudt.
Van elk nieuw begin behoort de mens te
groeien. Hij behoort toe te nemen in
wijsheid, in inzicht, in mededogen en
liefde. Van elke bewust beleefde en door
leefde Pasen groeit de mens ook. De
kleine Theo had wel gelijk met zijn
„Dan ga je weer groeien.”
Dat staat ook in het Oude Boek: „Het is
de wijzen en verstandigen verborgen en
aan de kinderen geopenbaard.
DEZE MODERNE TIJD
Paaseieren kleuren, het oude gebruik
gaat nu ook al gemechaniseerd, al
thans in Frankfort aan de Main,
waar ’n grote staf mensen met mo
derne machines miljoenen eieren
van een vrolijk kleurtje voorzien.
Alleen het verstoppen thuis, of in
de tuin, zult u zelf nog moeten
doen
De liberale baron De Vos van Steenwijk
bleek bevreesd, dat deze discussie bij het
kiezersvolk de verkeerde indruk zou
wekken, „dat de Kamerleden overal bij
willen zijn”. Hij sloot zich aan bij de
verwijzing van minister Toxopeus naar
de bepaling van de grondwet, volgens
welke de koning(in) en niet de wet
gever het opperbestuur heeft over de
buitenlandse betrekkingen.
De socialistische oud-minister In ’t Veld
antwoordde, dat het er om ging te de
monstreren, dat in ons land het parle
mentaire stelsel heerst.
En hij verwees naar het bezoek, dat de
Franse president De Gaulle onlangs aan
het Engelse Lagerhuis heeft gebracht.
„Buitenlandse staatshoofden, die hier op
bezoek komen, plegen wel door allerlei
gemeenteraden te worden ontvangen”, zo
merkte hij op, „waarom staat de Staten-
Generaal dan overal buiten”?
Hwat bat Cjabe Sk
De zuivelindustrie maakt ook in onze
omgeving flinke vorderingen. Bij boel-
goeden worden zelfs als koeien ver
kocht met een controleboekje, hetgeen
de prijs doet stijgen.
De beroemde stamboekmerrie Sophie
van de heer M. Hoekstra, Haskerdijken,,
aan
-
dels afgetreden en men weet niet goed
hoe men uit het slop moet geraken aan- I
gezien er in de Chr.-democratische partij Minister Visser troostte zich met de
een zo grote tegenstelling tussen links
en rechts bestaat, dat er stemmen op- i
gaan om de partijen te splitsen.
Obedander is^ met verlof gegaan, et HaJ dejnil^ van^deVV-D.
heeft lang geduurd voot deze Westduit-
se minister de conclusie heeft getrokken
uit de schuldigingen van nazistische ge
zindheid in de Hitlertijd en van mede
plichtigheid aan het uitroeien van Joden
in Lemberg in de oorlog. Deze minister
voor de vluchtelingen heeft in de nazis- J
tische tijd herhaaldelijk gepleit voor de
„germanisering” van Oost-Europees ge- het V.V.D.-congres, dat' het afgelopen
bied. Hij werd een te zware belasting weekend werd gehouden, heeft mr. Van
Riel echter gewaarschuwd hieraan niet al
te grote betekenis te hechten.
De Eerste Kamer kan zich nu eenmaal
wat meer critiek veroorloven zonder dat
dit tot onmiddelijke politieke gevolgen
leidt, dan de Tweede Kamer, die immers
nauwer bij de formatie van een kabinet
wordt betrokken.
nu proberen een nood
voorziening te treffen. Vanuit de Kamer
werd daarbij de aandacht gevestigd op
Nijmegen en Rotterdam om tot spreiding
van de opleiding te geraken.
De bewindsman wees die mogelijkheid
niet bij voorbaat af. Het toekomstig te
kort aan tandartsen valt echter kennelijk
niet gemakkelijk te raden.
Fluor
hoffotograaf meespelen, debatteerden de leden der Eerste Kamer De vraag is bijvoorbee]d wat de gevolgen
over de wenselijkheid van de aanwezigheid van Kamerleden bij statie- zullen zijn van de voorgenomen toe
voeging van fluor aan ons drinkwater.
Minister Van Rooy heeft de Tweede Ka
mer namelijk doen weten, dat proeven,
welke met dit edelgas in Tiel en Culem-
borg zijn genomen, hebben aangetoond,
dat vermenging hiervan met het drink
water gunstig zal zijn voor de toekomst
van het gebit van de Nederlandse staats
burger.
Bij navraag blijkt, dat de moeders op de
catastrofale dag de kinderen om zich
heen willen hebben.
bezoeken van buitenlandse staatshoofden.
F
1 -W’ t l.i
Li
