Cuba gevaarlijk mespunt op borst
Verenigde Staten
van
WAT TIJDGENOTEN ONS
TE ZEGGEN HEBBEN
De heamieldagen bieden een
rijk gevarieerd programma
Qabe Skroar
Overeenstemming op Cyprus
Éi 1
Vier dagen „Elck wat Wils”
Expositie van hedendaagse kunstenaars
in het Bolswardse Raadhuis
TOUR
I
us hjoed p p
to sizzen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Gouden filmpjes
1
VRIJDAG 8 JULI I960
56e JAARGANG
No. 53
Waarin opgenomen: De Bolswardsdie Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
DEFILE OUDEN VAN DAGEN OP SOESTDIJK
Hwat hal
Dinsdag hebben ouden
PYT
optocht van de
geleee
an de
zonder rozijnen.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
van de baardige Fidel Castro, onder wiens
waren aan te wijzen.
Priizgje de d«j net foar it joun is,
Romje, ast it swaeid hest, dyn swird.
Priizgje de breid nei de bruiloft,
’t Bjier, as de boaijem sjoen wirdt.
gediend met
huwelijktn
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Amerika heeft lang geaarzeld
voor het stappen ondernam, voor
al omdat het bang is voor weer
slag in de andere Latjjns-Ameri-
Officiëie opening.
Burgemeester Mr. J. A. Geukers, kon
voorafgaande aan het uitspreken van
zijn openingsrede, het welkom toeroepen
aan een aantal genodigden, w.o. de heer
S. A. van Abbema, die met Mr. Woltjer
Griffier der Staten, namens het provin
ciaal bestuur aanwezig was, burgemees
ter J. van Hout van Wymbritseradeel,
lur gekochte
de
zwaar te tillen. Wij zijn een beetje te
soliede en noemen de kunst graag een
antwoord op de uitdaging van de tijd,
een alternatief van het leven, een pro
gramma.
Maar er is ook een andere kant. De
k- nat is ergens nooit helemaal eerlijk.
Kunst heeft iets van een verkleedpartij,
van een maskerade. Kunst heeft ook iets
te maken met versiering, decoratie, het
wil niet alleen het hart beroeren, ook
ogenvreugde geven. Schilderijen kunnen
ook zonder meer plezierig zijn om naar
te kijken. Kunst is getuigdend, maar
naast getuigend ook tooiend. Elke kun
stenaar kreeg een opdracht van de tijd,
waarin hij leefde. De kunst in de Middel
eeuwen wilde een leesboek zijn van het
heilige en hemelse. In de tijd van de
barok, toen het individu zich liet gelden,
ontstond ook de drift en de drang iets
tegen de tijd, te doen. Zelfs Vermeer en
Rembrandt hadden deze neiging. Zij
wisten iets van het isolement van de
kunstenaar. Zij gaven de werkelijkheid
niet fotografisch weer al vervulden zij
als enigste de taak het visuele vast te
houden.
In onze tijd wordt het oog verpletterd
door film, foto, televisie.
De „pauze” tussen het beeld en de weer
gave ervan, zo die niet door de dode lens
gaat, maar door de levende mens, wordt
in onze tijd verlengd, uitgerekt. Het per
soonlijke in de visie wordt geaccentu
eerd en gecultiveerd. De verwondering
over een kunstwerk kan pas groot zijn
als wij ons deze „pauze” bewust worden.
Het natuurbeeld wordt thans niet meer
gezocht.
Als laatste redding om nog gezien te
worden, wordt thans het subjectieve ge
zocht. Wij laboreren reeds aan dit ver
schijnsel sedert 1850 en het duurt onver-
ook omdat dit traditie is geworden. Een
zomer zonder Heamiel is zoiets als rijst
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswarils Nieuwsblad
Sportbigryp
Djip nei de
die mede de burgemeesters van de om
liggende gemeenten vertegenwoordigde,
afgevaardigden van plaatselijke cultu
rele verenigingen en last but not least
het Leeuwarder Blaaskwintet, bestaan
de uit Leon Bendien, fluit, Jan Harsha-
gen, hobo, Gerard van der Weerd, klari
net, Roelof de Jong, fagot en Dirk
Küntze, hoorn.
Burgemeester Geukers betoogde, dat wij
steeds moeten open staan voor wat deze
tijd ons heeft gezegd. Wij moeten ons
niet altijd vasthechten aan het traditio
nele.
Het is niet waarschijnlijk, dat deze onaf
hankelijkheid met zoveel moeilijkheden
intern gepaard zal gaan als in de voor
malige Belgische Kongo, die op 30 juni
onafhankelijk is geworden.
Uit verscheidene delen van het land wor
den ernstige onlusten gemeld als gevolg
van de tegenstellingen, die er tussen di-
vere stammen bestaan, vooral in de eve-
naarsprovincie. Er vielen tien doden. In
de andere provincies zijn al moeilijkhe
den gerezen tussen regeringen en tegen
regeringen van de provincies.
Tenslotte zal premier Loemoemba in het
parlement onder vuur genomen worden
wegens de felle rede, die hij in het bij
zijn van de Belgische koning heeft uit
gesproken en waarin hij bijzonder
scherp het kolonialisme, dat de zwarten
tot minderwaardigen verlaagde, veroor
deelde.
kaanse landen, wanneer het zich
in andermans zaken mengt en de
schijn op zich zou laden, Cuba
niet de vrjje keus van zijn regime
te laten. Maar nu komen zjjn
eigen zaken in het geding.
waarts vertrekt.
Vanuit Bolsward zullen extra trams naar
;enheid van
j heer Van
met zijn tweedekker
Aan de grenzen van de Verenigde Staten begint een ingewikkeld en gevaarlijk
probleem te rijzen, namelijk de politieke toekomst van Cuba, een klein eiland in
de Caraïbische Zee, dat echter in de handen van een tegenstander een gevaar
lijke mespunt op de borst kan worden.
Vorig jaar is daar een opstandige beweging, die ai enkele jaren een burgeroorlog
tegen de toenmalige dictator Batista voerde, aan de macht gekomen onder leiding
volgelingen zeker ook communisten
In het begin leek de opstandige bewe
ging, nu regering geworden, vooral uit
te zijn op een herstel van de democra
tie en een uitroeiing van de machtspo
sities van vroegere heersers. Dat daar
bij enige anti-Amerikaanse klanken vie
len, was niet verwonderlijk en ook niet
zo gevaarlijk. Per slot van rekening had
Amerika, dat grote belangen heeft in
Cuba, zich wat veel aangesloten bij de
gevestigde belangen op het Eiland.
Maar in de loop van dit jaar werd het
anti-Amerikanisme steeds sterker en
sloeg over in flirten met Rusland. Later
in het jaar zou Chroestsjow een bezoek
aan Cuba brengen en tot nu toe heeft
een handelsverdrag mpt Rusland al de
basis gelegd voor moeilijkheden, die de
vorige week zijn losgebarsten. Volgens
dit verdrag zal Rusland olie leveren
aan Cuba, dat deze olie zou laten raffi
neren in de raffinaderijen, die de Texa
co, de Shell en de Esso op het eilgnd
hadden.
Cuba eiste van deze maatschappijen de
raffinage van de Russische olie, maar
deze weigerden omdat zij olie uit eigen
bronnen prefereerden. Daarop is de Cu
baanse regering overgegaan tot het in
beslag nemen van deze raffinaderijen,
die wel niet meer aan onteigening zul
len ontsnappen. Hiermee vervalt de helft
van de bijna een miljard dollar aan in
vesteringen, die Amerika in Cuba heeft
aan het eiland.
De oliemaatschappijen leveren uiteraard
geen olie meer en met spanning wacht
men in Cuba (en de rest van de wereld)
of Rusland in staat zal zijn het eiland
van een voldoende olie te voorzien om
de industrie draaiende te houden.
Is Amerika getroffen, aan de andere
kant heeft Amerika ook de middelen om
Cuba gevoelig nadeel te bezorgen. Het
voornaamste middel van bestaan is na
melijk de suiker. Ongeveer 85 van de
export is suiker. De voornaamste afne
mer is Amerika, dat drie miljoen ton
Voor zijn rekening neemt tegen prijzen,
welke ongeveer tweederde boven de we-
reldprijs liggen. Dit om de eigen indus
trie te beschermen.
Toen Castro steeds anti-Amerikaanser
werd, groeide het koor van congresleden
die tegenmaatregelen op suikergebied
eisten en het congres heeft nu bij een
verlenging van de suikerwet de presi
dent gemachtigd het qoutum van Cuba
te verminderen of te schrappen. Welis
waar zou Rusland een miljoen ton afne
men, maar tegen wereldprijs. De Cu
baanse economie zou daarmee ernstig
geschaad worden. Castro heeft al ge
dreigd iedere korting van het quotum te
beantwoorden met verdere onteigening.
De bedoeling is bij het gemeentebestuur,
dat deze tentoonstelling „op bestel” liet
leveren door de Ned. Kunststichting te
Amsterdam, geweest, dat de tentoon
stelling zou dienstbaar worden gemaakt
aan het gebouw. De harmonie wenste
men niet al te zeer te verstoren. De doe
ken zijn bedoeld het gebouw op te sie
ren, zonder zodanig te domineren, dat
eventuele bezoekers er al te zeer door
zouden worden afgeleid en geen oog
meer zouden hebben voor het monument.
De Ned. Kunststichting, die thans tien
jaar bestaat en reeds een 260 tentoon
stellingen heeft georganiseerd, stond
hier dus voor een niet geringe opgave,
daar men moderne stukken moest plaat
sen in een historisch gebouw, zonder dit
gebouw geweld aan te doen.
Over het algemeen is men hierin goed
geslaagd en er zijn zelfs aardige vond
sten te signaleren. De grote figuren op
deze expositie zijn wel Paul Citroen, Jan
van Heel, Westendorp-Osieck, P. Arnt-
zenius, H. H. Kamerlinkh Onnes, Kees
Verweij, terwijl hoewel met minder tal-
rijkwerk vertegenwoordigd aan de ten
toonstelling ’n speciaal exponoent wordt
gegeven door de aanwezigheid van werk
van de Friese schilder Gerrit Benner, de
Parijzenaar Corneille, Perdok, Co Wes-
terik en van beeldhouwwerk van mevr.
Charlotte van Palland.
gen. Een andere mededeling zou er ech
ter op wijzen, dat die ontvangst al eer
der zou kunnen gebeuren, maar het tijd
stip zou geheel van De Gaulle afhan
gen. Daar voelen de Algerijnen niets
voor en daarom zal men nog wel weer
even moeten afwachten, voor het ge
sprek weer opgevat zal kunnen worden.
minderd voort. Nu kan men de natuur
op verschillende wijze benaderen. Een 1
Kees Verweij bijv, houdt zich zoveel mo
gelijk aan het natuurlijke gegeven en
toch heeft zijn werk wel zoveel eigens,
dat men het er zo uithaalt. Een Jan van
Heel beleeft de werkelijkheid met gro
ter hevigheid. Een Co Westerik zoekt
het in verdroomde beelden, in het beeld
dat niet op het netvlies, maar er juist
achter ligt, een werkelijkheid, waar men
doorheen kan zien. Schilders als deze
hebben de moed om niet charmant te
zijn. Niets is echter moeilijker dan het
onmogelijke te doen. Wij leven in de
tijd van de beeldverwording, het beeld-
verval ten koste van veel narigheid. Een
in Parijs werkende Corneille is in dit
opzicht volledig representatief. Hij be
leeft een heel eigen poëzie in kleur, een
levendig, fijn, uiterst beschaafd spel.
Tastend en zoekend gaat de moderne
kunstenaar zijn weg.
Eens zal de tijd schifting maken, ook
ten opzichte van het werk dat thans te
Bolsward is te zien. De vraag „wie zul
len we groeten” wordt pas later beant
woord. Dan zal de vraag keihard ge
steld worden: Wat deed gij, kunstenaar,
in de eeuw toen de raketten naar de
planeten risten?
Veel zal door de molenstenen van de
tijd worden vermalen. Het werk van de
impressionisten van wie eens de kran
ten schreven, dat zij met revolvers verf
op hun doeken spuitten, dat zij ontken
den en verachtten al wat schoon is, dat
zij debielen waren, is nog niet vermor
zeld, maar vindt men thans bewonde-
renswaardig.
We behoeven geen profeten te zijn van
het abstracte en decoratieve om toch
te beseffen, dat wij meer moeten leren
zien en minder moeten praten.
De voorondcxhandelingen tussen Algerij
nen en Fransen, die vorige week in Me-
lun in Frankrijk zijn gehouden, zijn op
niets uitgelopen. De uitslag ervan is
voor de Algerijnse regering in balling
schap aanleiding geweest mee te delen,
dat zij geen delegatie naar Parijs zal
sturen om te onderhandelen over een
vrede in Algerije.
De moeilijkheid wi s vooral, dat de Fran
sen aan deze onderhandelingen een
draai wilden geven, die het komende ge
sprek wat al te veel op een capitulatie
zou doen gaan gelijken. Zij wilden de
Algerijnen geen uitsluitsel geven over
de samenstelling van de Franse delega
tie, die, naar men van Algerijnse kant
vreesde, uitsluitend uit officieren of des
noods de minister van defensie zou be
staan.
Een ander bezwaar was, dat de delega
tie niet met De Gaulle zou onderhande
len, hoewel dit toch de enige man is van
wie de vrede zal afhangen. Naar verluid
de, zou De Gaulle de delegatie pas na
het staken van het vuren willen ontvan-
3 e week juli 1910
Dat de eilanden steeds ineer en meer de
aandacht beginnen te trekken blijkt uit
het grote aantal plezierreizigers dat der-
„VVie zullen we groeten”.
De heer P. L. A. Janssen, conservator
van het Stedelijk Museum te Schiedam,
hield hierna een causerie over de heden
daagse kunst. Spreker begon met een
vraag, gesteld in een cabaretliedje van
Wim Kan: „Wie zullen we groeten?”
toe te passen op de modernen. Wie zul
len we in de eerste plaats groeten op
deze wonderlijke tentoonstelling van
veelal wonderlijke tijdgenoten in dit
wonderschone ^stadhuis
Zullen dit zijn de eens
vertegenwoordigers van de Haagse
school, die thans op de veilingen niets
meer opbrengen, zal dat zijn het werk
van Vincent van Gogh, wiens „naakten”
eens naar de lompenhandel verhuisden
of het heel dure werk van de meest mo
dernen. Met de tijdgenoten hebben we
dit gemeen, dat we met hen in hetzelfde
schip zeilen naar hetzelfde einddoel.
Het moeilijke is, dat we allen een spe
ciale boot willen, de een wil meer links
aanhouden, de ander meer rechts. Wij
nemen niet altijd met andermans rich
ting genoegen. We doen dit niet uit zelf
behoud.
Ons land heeft de neiging aan de kunst
Wat beoogt men eigenlijk met de Hea-
mielfeesten te organiseren ieder jaar op
nieuw
Och het antwoord kan in velerlei toon
aard worden gegeven. Men viert het
feest uit dankbaarheid voor de binnen
gehaalde oogst. Dit is wel de eerste aan
leiding. Maar tegelijk is er dan het uit
drukking willen geven aan de binding
Friesland met
Boargers yn forskate naesjes
Swolgje wer fan de sinsaesjes
It lóget heech as in striefjür
Prate fan einklasseminten
It totaelbidrach, de sinten
Dêrom draeit dy hiele Tour
It ideael is winstopstriken
Supertechnyske fabriken
Struije har reklame foer
Eltsien fielt wol sa’n koprinner
Is perfoast net in sporttsjinner.
Ek al haldt hy ’m noch sa stoer
Sportbigryp giet sa mei faesje
Djip nei de devaluaesje
Krijt in bijsmaek, wrang en sur
Ik krige niiskrekt it nijste krantsje
Offallers? In trammelantsje?
Hoe is de stan fan de Tour?
Hwa hat hjoed de trui bifochten?
Ik lês leaver sportbirjochten
’k Slaen derom it Tournijs oer.
Zaterdag
Des zaterdags wordt er om 12.30 uur ge
start met een grote nationale kaatspartij
op het Oordje, terwijl dan ’s avonds een
Teenagershow volgt, waarover elders in
dit blad meer.
Wel overeenstemming heeft men
tenslotte bereikt op Cyprus, waar
eindeloos is geharreward over de
omvang van de bases, die Enge
land ook na de overdracht van de
souvereiniteit op het eiland zou
kunnen handhaven. H,et ging ten
slotte over enkele vierkante mylen
die nu in een Oosters loven en
bieden verdeeld zjjn. Engeland
heeft bovendien zijn financiële
hulp aan het eiland niet meer van
een tijdlimiet afhankelijk gesteld.
Men hoopt, dat de onafhankelijk
heid volgende maand kan worden
uitgeroepen.
Voor nadere bijzonderheden het gehele
Heamielprogramma betreffende, verwij
zen we naar het officieel programma
boekje.
Kranten bringe alle dagen
De wiidweidige forslaggen
It romrofte aventür
Startploech fan sa’n hündert-tweintich
Allegear warre har füleindich
Rinners yn de Franske Tour
Nederlanske feteranen
Gelderman, Van Est, en Damen
Fjochtsje mei, alhiel breinroer
Hoop dat hja de giele of griene
Trui, ek in étappe ris liene
Hwant sa’n sieraerd is elk djür
Spitich, oan’t hjoed ta mislearre
Hwant der blinke greater stjerren
Masters fan it krombügd stjür
Heerenveen rijden ter j
de vliegdemonstraties van
Maasdijk, die er r
vliegproeven zal nemen.
Verkoop Sate en Landen genaamd „Dek-
kenga state” onder Kimswerd. Nots. D.
Fe’itsma, Bolsward.
Niemand drinke water, dat niet door
een beste waterfilter is gezuiverd. Ruim
voorhanden bij Th. H. v. d. Meulen,
Dijkstraat, Bolsward.
Tegen de ontvolking van Frankrijk is
door Lannelongue een wetsontwerp in
gediend met de bedoeling vroegtijdige
huwelijktn aan te moedigen en de ge
boorte van een derde kind te bevorde
ren, terwijl het de vrijgezellen van 29
jaar extra dienstplicht oplegt en van
ambtenaren eist op 25 jarige leeftijd te
huwen. Ook zullen hun kansen op be
vordering stijgen naar gelang het aantal
kinderen groter wordt.
anapark, waar het traditionele Heamiel
staat opgediend, (entree f 1,50) met
recht op maaltijd). Het maal wordt
„aangekleed” door Andante en de Bols-
wardse Skotsploech.
Dinsdag hebben ouden van dagen uit diverse plaatsen van Nederland op pa
leis Soestdijk gedefileerd voor HM. Koningin Juliana
Foto: Het echtpaar Vogels uit Gemert, dat onlangs zestig jaar getrouwd was,
bood H.M. twee poppen aan
Donderdag
Des donderdags is er vanzelfsprekend de
uitgebreide kraampjesmarkt en om 9.30
uur op de Nieuwmarkt een behendig-
heidswedstrijd van tractoren.
Op het ijsbaanterrein warden intussen
van 9-12 uur door de landelijke ruiters
individuele dressuurproeven afgelegd.
's Middags om 12 uur treden de
Frisia’s o.l.v. Jopie Roukema aan op het
podium, boven de stadsgracht, gevolgd
door het optreden van de Skotsploech
met Omke Romke.
Om 12.45 uur is er een
gezamenlijke Landelijke ruiters vanaf de
Bargefenne, waarna op het ijsbaanterrein
demonstraties, vrije dressuurproeven en
een springconcours wordt gegeven.
Hieraan nemen deel alle amazones en
ruiters van de navolgende ruitervereni-
gingen:
(Donia’s, Gaasterland-ruiters, Waard-
ruiters, Waterpoorters, De Mustangs uit
Workum e.a).
Om 17.30-19.00 uur is er bovendien een
volleybal-demonstratie van le klassers
op het Marktplein met in de pauze Jiu-
Jitsu-demonstratie.
Dit alles zal veel, zeer veel volk op de
been brengen, een goede gelegenheid
voor Tetman de Vries om des avonds op
te voeren: „Minsken, minsken, hwat in
minsken!”
In de Doele wordt op hetzelfde moment
Rooie Sien ten tonele gevoerd. Op deze
donderdag kunt u dus te kust en te keur
gaan.
Woensdag: Concours hippique
Ditmaal wordt het feest reeds woensdag
a.s. ingezet met een groots opgezet con
cours hippique en de opening van de
mechanische speeltuin.
De intocht van de heakeninginne vormt
wel het hoogtepunt van de dag. Het pro.
gramma meldt bij de intocht o.a. een dé
filé van Friese sjezen met dames en he
ren in Fries kostuum, de folkloristische
groep uit Hindeloopen. een overzicht van
de hooiwinning vroeg en nu, lande
lijke ruiters enz.
De stoet komt Bolsward binnen vanaf
de Hollandiafabriek, via Blaauwpoort,
Dijkstraat en Marktstraat gaat het naar
het stadhuis voor de officiële ontvangst.
Hierna trekt de stoet langs Jongemastraat
Snekerpoort, Gasthuissingei, Hid Hero-
straat, Secr. Haitsmalaan naar het Juli-
drukking willen geven
van het platteland van
de oude Hanzestad Bolsward.
Ook is het een representatie van de Bols-
warder middenstand, een stimulans voor
de zelfontwikkeling van velerlei initiatief
op cultureel gebied.
Tenslotte zijn er deze dagen om Bols
ward bekendheid te geven op nationaal
en internationaal niveau. Och er zou nog
veel meer zijn te noemen. De Heamiel-
dagen willen de Friese folklore in stand
doen blijven, het toerisme bevorderen,
de om het eens deftig en modern te zeg
gen: „leefbaarheid” te verhogen. Kort
om, men viert weer het Heamielfeest
De vrijdag is er voor de lichamelijke
oefening. Om 5 uur is er op ’t Broere-
plein een demonstratie van de drie pl.
gymnastiekverenigingen, terwijl er des
avonds een Radiosterren- en amateur-
avond wordt gegeven in het Julianapark.
Behalve amateurs uit Bolsward en om
geving zullen optreden Max van Praag,
Anneke van Groenlo, de Spelbrekers enz.
Deze avond staat onder auspiciën van de
Radio Unie en de N.V. Phonogram. In
de Doele wordt een dansfestijn gegeven.
Dinsdagavond is te Bolsward onder goede belangstelling de tentoonstelling „Tijd
genoten” geopend, welke een indruk tracht te geven van het beeldend scheppend
vermogen van nog levende Nederlandse kunstenaars.
Deze titel geeft zowel ruimte als begrenzing weer. Nog levende kunstenaars kun
nen soms al hoog bejaard zijn, zoals bijv. Kees Verweij, die hoewel met gaaf
en zeer verantwoord werk op de expositie vertegenwoordigd (burgemeesters
kamer) toch al eigenljjk al weer tot een vorige generatie behoort.
Ook is bijv, nogal aandacht beesteed aan de te Luik geboren, te Parijs wonende
en cosmopolitisch ingestelde Corneille.
De begrenzing in tjjd geeft anderzijds de tentoonstelling, die anders in de regel
vele eeuwen omvatte, een apart eachet, al hadden velen gaarne gezien, dat men
zich tot de na-ooriogse kunst had beperkt. Juist de modernen in al hun schake
ringen van proberen en experimenteren zjjn vrij schaars vertegenwoordigd.
fy'
