Groot succes voor Bolswardse
wandelaars
Frieslands Openluchtmuseum
heeft gemeentelijk waslijnbedrijf
i
w.
SLOTEN
/I
Prachtige wandelmiddag
■p
ill
H
r
i!
ill
i»
to sizzen
PYT
Fan de Martinytoer
Tj. de J.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Reclame voor
Bolsward
Merkwaardig aspect van oude vesting blijft
onopgemerkt door duizenden toeristen
Liften
In Zwitserland
te veel melk
Doarpshüs Wommels
Zilveren filmpjes
i
W
HR»*
56e JAARGANG
No. 54
DINSDAG 12 JULI I960
GRIEZELIG AVONTUUR VAN CARINA
deugd
de verkiezing van Miss Universe is voor de
Als
vervaarlijke slang
wel het bes-
winliken dochs jit
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(KS157)
daar zorgden trouwens ook de dames en
heren van de E.H.B.O. wel voor, die
langs het gehele parcours te vinden wa
ren om zo nodig de behulpzame hand te
bieden.
De bondsjury, bestaande uit 2 heren uit
Leeuwarden en een dame uit Oosterwol-
de, had het dan ook heel moeilijk, om
dat er groepen waren, die elkaar prak
tisch niets ontliepen. Er werd dan ook
scherp op fouten gelet, maar die werden
bijna niet gemaakt.
Toen na afloop de voorzitter der Kana
ries de vele wandelaars dan ook dankte
voor hun opkomst, zat de jury nog druk
naast hem te cijferen en getallen aan
stukken te snijden omdat de verschillen
tussen de eerste drie groepen slechts uit
halve en kwartpunten bestonden.
De voorzitter bracht dank aan allen, die
mee hadden geholpen om deze tocht te
doen slagen.
In het bijzonder aan leiders en leidsters
der groepen. Ook de jury-leden kregen
een grote pluim en een dankbaar ap
plaus van de wandelaars; evenals de
die, mede door de grote successen van
onze Bolwardse wandelaars, een prach
tige propaganda was voor onze wandel
sport.
Misschien dat wij nog dit jaar in samen
werking met alle Bolswardse en omlig
gende scholen een schoolwandeldag kun
nen organiseren en waarbij dus de scho
len elkaar gaan bekampen om de hoog
ste eer. Onderwijzend personeel, en an
dere leiding gevenden die hier iets voor
voelen, kunnen zich in verbinding stel
len met de Kanaries, om dan gezamen
lijk iets dergelijks te organiseren.
Als bijzonderheid ten slotte nog dit.
Vorige week zaterdag 2 juli meldde zich
reeds de eerste deelnemer aan de start.
Daar er niemand in het St. Jozefgebouw
aanwezig was, meldde hij zich bij de
Yt hwat gear is,
Drink hwat klear is
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
igd,
fier
zomertoerist trekt zich
e gevaren niets aan
de
de
aan-
Op 4 juli is de Rijksweg 43 Groningen-
Afsluitdijk in gebruik genomen.
Aangezien deze verbindingsader voor
Centraal Friesland zeker van veel be
lang is (en dit geldt in het bijzonder
voor Bolsward) hebben de gezamenlijke
V.V.V.’s met financiële hulp van ver
schillende gemeenten aan deze route
GroningenKop Afsluitdijk een aan
trekkelijk geïllustreerde folder in het
Duits en Engels uitgegeven.
Deze folder wordt te Nieuweschans aan
de binnenkomende toeristen uitgereikt
met het doel het vreemdelingenverkeer
te bevorderen aan de aan- en omliggen
de steden en dorpen met hun beziens
waardigheden en aantrekkelijk natuur
schoon.
De folder bevat een drietal foto’s, resp.
van een Fries merengebied, het rijtuig-
museum te Leek en het Stadhuis van
Bolsward.
Een mooie reclame.
i wappert
het bonte
de -gemeentelijke waslijnen
restauratie van de Woudsender poort,
burgemeester J. Klijnsma was er niet te
vreden mee, dat Sloten aanvankelijk geen
woningbouwvolume toegewezen kreeg, ’n
gedeelte van de oude walmuren wordt
vervangen, er zijn plannen voor een rij
wielpad naar het Slotermeer, maar voor
de was
Op de wasda;
het bonte goec
meentelijk waslijnbedrijf op het bolwerk.
Zo gaat in Sloten de tijd voort, maar het
oude blijft daarin liggen voor de kleinste
onder de Friese steden ook de enige toe
komstmogelijkheden: als bescheiden en
stil openluchtmuseum met rond zeven
honderd inwoners, die de toeristen graag
zien komen
om het stadje
er zo dicht op
nauwelijks ruim-
De R.K. Wandelver. „De Kanaries” had
zaterdag j.l. een groot succes met de
door haar uitgeschreven wandeltochten
over 10 en 25 km. Het weer was prima
en de deelneming groter dan ooit.
Ruim 300 tippelaars(sters) namen er
aan deel. De Kanaries, die zelf niet mee-
begaster ketting, daar over de Sneker-
georganiseerd. De route was prachtig
uitgezocht en aangegeven en liep, wat
betreft de 25 km via Nijland naar Fols-
gare, richting Oosthem daar rechtsaf
richting Wolsum, maar halverwege ging
de route langs het betonpaadje naar Ab-
egaster ketting, c’aar over de Sneker-
vaart naar Abbega en dan via Westhem,
Blauwhuis en Wolsum weer naar Bols
ward.
De 10 km liep naar Nijland en sloeg daar
links af langs het sportveld om zo in
een wijde boog weer bij Nijlanderzijl op
de Snekerweg te komen.
Er liepen op de 10 km maar liefst 11
groepen mee en op de 25 km 3 groepen.
Er werd over het algemeen prima ge
wandeld en er waren geen uitvallers,
meentelijk waslijnbedrijf, dat in stand
nog altijd hin
de stad nauwelijks ruimte is om de
Toen ’t met de bus en treinen haakte
Vlak na de bezetting, maakte
Men graag van de nood een deugd
Je zag de rijpere jeugd
Tijdens hun vakantieweken
Overal handjes opsteken
Toe chauffeur hou even stil
Toon u een man van goede wil
Kwam ’t verzoek van een vlot meisje
Die gunde elk het gratis reisje
Tot je dienst, kom stap maar in
Liften, fijn met zo’n vriendin
E.H.B.O.ers die ook weer hun vrije za
terdagmiddag beschikbaar hadden ge
steld.
Om de spanning er nog even in te hou
den werden de prijzen uitgereikt van
achter naar voor, dus eerst no. 11, groep
Hutspot, Bolsward, no. 10 Harlinger Tip
pelaars, no. 9 Sperkhem II, Sneek, no. 8
Sperkhem 1, Sneek, no. 7 Noorderkwar
tier II, Sneek, no. 6 R.K. Gymn.ver. On-
da, Bolsward, no. 5 Chr. Gymn.ver. Du-
rate-Tonevido, Bolsward, no. 4 Noorder
kwartier I, Sneek.
Deze groepen kregen allen een medalje
als prijs.
Nu kwam het tot de drie eerste prijzen
die bestonden uit 3 mooie bekers. En nu
werden de woorden bewaarheid van de
Kanaries die al zo aak tot in den treure
hadaen verzekerd „wij zijn geen wonder.
groep, iedere groep onder goede leiding
ka. goede resultaten behalen,” „en,” zo
zei de voorzitter enkele weken geleden
aan het slot van de Avondvierdaagse
nog, „ik ben er van overtuigd, dat, ge
zien het keurige wandelen van onze
Bolswarder scholen in het bijzonder
van de o. 1. school onder leiding van
maar liefst 3 onderwijzers, resultaten
gaat afwerpen en ditzelfde geldt ook
voor de groep „Jonge Strijd”. Vandaag
was het dan zover, de derde prijs was
voor de o. 1. school te Bolsward met
275/6 punt met klassificatie Uitmun
tend. De tweede voor Makkum o. I. s.
met 284/g punt, ook uitmuntend en de
eerste voor de C.V.O.school Tjerkwerd
met 291 punt, uitmuntend.
Hierna werden de prijzen bekend ge
maakt voor de 25 km.
Eerste werd hier de Chr. Gymn.ver.
Waks-Bantega met 295pnt., uitmun
tend; 2de weer een Bolswards succes de
groep „Jonge Strijd” uit Bolsward met
28 punten, ook in klasse uitmuntend;
de derde prijs was voor de B.B. uit Har
lingen.
Voorwaar een prachtige wandelmiddag,
Hwat hat Qabe Skroar
us hjoed
Ook in Zwitserland kampt men met een
teveel aan melk. In 1959 gaf de produk-
tie weer een belangrijke stijging te zien,
die grote bedragen vorderde uit de open
bare middelen, daar de afzet alleen door
middel van subsidies tot een enigszins
bevredigend niveau mogelijk is.
Hoewel de ruwvoederpositie in 1959
zeer gunstig was, steeg toch de invoer
van voedermiddelen weer aanzienlijk.
Dit had tot gevolg dat de melkproduktie
zich nog meer uitbreidde. De autoritei
ten willen de melkproduktie inkrimpen
door iedere boer te verplichten een be
paald gedeelte van zijn grond te gebrui
ken voor akkerbouw.
Voldoet hij daaraan niet dan ontvangt
hij voor zijn melk slechts de marktwaar
de.
Op het bolwerk van Sloten
op wasdagen het witte en i.
goed aan i'
ippe giet.
grounslach sil it doarp en de
biwarre bliuwe, hwant sterker
as de dea is de leaf da,
nomd en fan wearskanten mei alle wille.
De earste twa dagen lies de aldste jonge
by it iten in stik foar üt de Skrift, mar
doe fregen se de suster oft dyt dwaen
woe. En dy naem dizze taek doe oer. Sa
sieten se dan meiïnoar om ien tafel, de
kleastersuster en de dümny’s bem en bei
de wiene hja stichte. Doe t de twa wiken
om wiene, kamen dümny en mefrou in
middel by de susters om harren foar de
goede soarch to bitankjen. En beide, wie
ne hja forwündere en forbliid om de
mienskiplike skatten, dy t hja foun hiene.
Dit is mear as fordraechsumens dit is po-
sityf weardearjen en achtsjen. En dizze
geast makket in mienskip sterk en aktyf.
ijat it faek jit sa oars is, mei üs net
tsjinhalde mei to sizzen, dat elts doarp
en eltse lytse stêd greate winst bihelje
kin troch dizze oekomenyske geast fuort
to sterkjen. Hwant dan wurdt de winst
fan de groep de winst fan har allegearre
en ropt de aks je fan de iene de aktiviteit
fan de oaren wekker. Dan sil men graech
hiel litte, hwat oaren dien hawwe en plak
meitsje foar in oar syn rjuchtlike bilan-
gen. As wy de oaren allinnich mar for-
drage üntnimme wy üssels de kans om
üs mei harren to forbliidzjen, hwant like-
goed, dat der folie mear kwea is as wy
witte, is it ek sa, dat der folie mear goeds
is as wy biseffe. En neat sterket in mins-
ke as by syn foarnimmens as krekt it
sjen fan it goede by oaren. Us stêd, üs
doarpen kinne jit folie winne bijhwan-
near hja de oekomenyske geast ütdrage,
sawol yn it persoanlike libben as ek or-
ganisatorysk. Hwant de oekomenyske
geast is de geast fan leafde, de deugd,
dy’t neffens Paulus’ wurd alle oaren
yn wearde to boj
Op dizze
lytse stêd
Nei’t de struibriefkes, dy’t fan doar
ta doar troch de kommisje ta stifting
fan in doarpshüs rounbrocht wurden wie
ne, gearfandele binne, hat dizze kommis
je in gearkomste bilein, om de risselta-
ten under eagen to sjen. Sa’t men wit
wie de opset, dat foar it stiftsjen fan it
gebou f 7000,op it kleed komme
moast, wylst de oare boukosten as sub-
sydzje fan Ryk en Gemeente komme soe.
ne. De f 7000,is der net kommen,
mar der skeelt net in soad mear oan.
In f 4000,is troch it doarp tasein,
wylst noch f 1000,op tige maklike
bitinksten biskikber steld is.
Ien en oar hat de kommisje de driuwfear
jown om fierder to gean, om ’t men fan
bitinken is, dat ek dy léste tüzen der
wol komme sil. Men hat dan ek bisletten
de plannen fierder üt to wurkjen, kon-
takt to sykjen mei de eigenaresse fan it
Hofkamplokael foar oankeap en in bi-
greating fan forbou oan to freegjen.
Binnen dizze plannen ré, dan sille dy
yn in to halden gearkomste yn septim-
ber oan de leden foarlein wurde.
Men forwachtet ek fan de kant fan it
gemeentebistjür meiwurking om ta defi
nitieve resultaten to kommen.
Het verkeer kwam weer in orde
Ieder kon geholpen worden
Niks geen moeite op je tocht
Als je maar een kaartje kocht
Nu bleek echter het verlangen
Graag de grote heer uithangen
Minstens naar het buitenland
Maar liefst weinig kosten, want
Daarvoor bestaan mogelijkheden
En het ligt wel in de reden
Avonturen lokken echt
Liften verkreeg burgerrecht
Onkruidwortels zijn hardnekkig
Menig
Van di
Waar de kranten vol van staan
Velen raakten in ellende
Door zo’n vlotte onbekende
Een juffie bont van rouge en smeer
Een parfumgeurend „nette” heer
Eerlijk gezegd jongedame
Beste vriend, ik zou me schamen
Voor zo’n autobedelarij
Vier vakantie, zorgloos blij
Dit staat vast, ja ’k meen het heus
Liften? Blijf dan liever thuis
buorlju kinne ek dan fakentiids goed
meiïnoar opsjitte, der rinne wol inkelde
persoanlike triedden troch it groepspa-
troan, mar it bliuwt tige biheind.
It jierlikse folksfeest en de foriening fan
doarpsbilangen moat it dan fierder goed
meitsje. As de groepsfoarming in eks-
klusief karakter hat dan wurdt der folie
goeds net sjoen en folie kwea’s troch-
forteld, dan bliuwt der hiel hwat wurk
lizzen en mist it plak ien fan de aller-
bilangrykste libbensfasetten, de echte
mienskip.
Doe’t ik in jonge wie, wisten wy by üs
thüs praktysk neat fan it geastlik lib
ben fan oare groepen. It iennichste, dat
my foar stiet, wie de fjuchterij op it
Hynstepaed tusken de „finen en de pa
pen”. Yn üs eagen wiene de oaren glêd
mis, hwat hja leauden en diene bispot-
lik en dwaes en ik wit wol sekuer, dat
hja op deselde wize oer üs tochten.
Wy wikselden mei harren net oars as
skeldwurden, hweryn dan dy hiele yn-
ventaris mei swiere wurden bleat lein
waerd.
Geastlik stiene doe de groepen tige skerp
foarinnoar oer en wie de waerdearring
net botte heech.
It hat hiel hwat jierren duorre foar in
oare geast syn kansen krige. Hwant üs
geslacht, om 1900 hinne berne, wie troch
opfieding, troch de skoalle, troch de
lektuer, bilêste mei hiel folie foaroar-
diel en misbigryp. Echte weardearring
foar de geastlike balding fan oaren li
ke doedestiids in foarm fan forried oan
eigen bigjinsel.
Ik leau grif, dat dizze dingen yn de rin
fan twa oarlogen en bettere üntwikkeling
stikken better wurden binne. Yn it al-
gemien mei men sizze, dat der folie
mear erkenning, folie mear achting en
ek folie mear bigryp komd is fan de
oaren. Mei in frjemd, mar linkendewei de fjouwer bern fan dümny op har noed
In Sloten, de kleinste onder de Friese
elfsteden, Friesland’s openluchtmuseum,
waar de huizen, die zich dromerig staan
te spiegelen in het water van de stads
gracht, worden bewoond door omstreeks
zevenhonderd mensen, trekt per jaar zo’n
tienduizend bezoekers.
Ze gaan over de bestrating van kinder
hoofdjes, langs de keurig in model ge
houden linden, over de bruggen en het
bolwerk. Ze gaan de oudheidkamers bin
nen in Sloten’s stadhuis, maar de meest
merkwaardige bezienswaardigheid van
het oude stadje wordt niet opgemerkt
het gemeentelijk waslijnbedrijf, waarvan
niemand precies weet hoe oud het is,
waar jaarlijks (gemeentelijk) geld bij
moet, maar dat nochtans in stand wordt
gehouden, omdat het onmisbaar is en
wellicht omdat Sloten’s vroede vaderen
van een net en proper stadsbeeld hou
den.
concierge, de heer Gorter, die hem er
beleefd op wees, dat hij een week te
vroeg was. Waarop de man na de eerste
schrik rustig zei: „Nou dan kom ik vol
gende week wel weer, want ik wil een
keer bij de Kanaries lopen.”
Hij stapte rustig weer op zijn fiets en
peddelde terug naar. Steenwijk, plm.
60 km.
Zaterdag j.l. was ie weer present en weer
op zijn fiets. „Ik ben vanmorgen om 9
uur van huis gegaan want ik had alles
tegenwind.’
Hij liep even de 25 km en stapte toen
voor de vierde maal op zijn fiets terug
naar Steenwijk.
DE GROUNSLACH FAN IN LIBBENE
MIENSKIP
Doarp en lytse stêd kinne mear as grea
te plakken in echte libbene mienskip
foarmje. Dat is altyd net sa, mar dat
kin al. Fan datoangeande hawwe de ge
westen mei minsken fan deselde geast
like fundearring it it maklikste. Hja lib-
je üt deselde libbensoertsjüging en fine
dêryn op de ienfaldichste wize har ien-
sens. Alteast dat kin. Op de measte plak
ken fan Fryslan wennet in mingde bi-
folking. Herfoarmd, Gereformeard,
Roomsk, Humanist, om mar in stikman-
nich to neamen, hearre ta itselde doarp
of deselde stêd.
Dêryn kin in reden sitte fan spjalting en
skieding, fan groepsfoarming en ófsün-
dering en dan is -sa’n plak net maklik
1 ta mienskiplik libben to krijen. Wis, de
3e week juli 1935.
Oprichting kunsïhuis Statum te Mak
kum.
Ondergetekende maakt aan het geachte
publiek van Hijdaard en omstreken be
kend, dat hij een klompenhandel begon
nen is. Hopende door vlugge en nette
bezorging een ieders gunst waardig te
maken, vriendelijk aanbevelend J. de
Vries.
De fijnste roomboter 82 cent per pond.
T. de Witte, Makkum
Niet het goedkoopste, maar
te. Batavus rijwielen f 33,Reclame-
rijwielen f 22,50.
De Joodse café’s, lunchrooms in Berlijn
moeten voortaan ’s avonds na 7 uur ge
sloten zijn.
Confessionele jeugdverenigingen in
Duitsland mogen geen uniformen dra
gen, evenmin insignes, die de uniformen
zouden kunnen vervangen. Ook is het
beoefenen van sport in de openlucht de
zer verenigingen niet toegestaan.
De nieuwe rijksweg zal niet door, maar
langs Bolsward komen, nl vanaf de Mar-
nezijl (waar een brug zal worden ge
bouwd) achter de N.V. Hollandia en het
Julianapark langs.
Sloten is gegroeid op een kruispunt van
wegen te land en te water. Alles heeft
er met de historie te maken, het waslijn
bedrijf ook.
En, de herinneringen blijven onaange
tast. Enkele jaren geleden heeft het er
om gespannen of dit stadje zijn karakter
zou kunnen bewaren. De straten zijn er
berekend op voetgangers of hoogstens
op paard en kar.
Al sinds jaren moest het verkeer zich
dicht langs de gevels wringen en Sloten
was een obstakel in de verbindingen met
de zuidwesthoek. Toen kwam er een plan
om ’n weg aan te leggen over de Wouds
ender poort aan de noordzijde van de
stad. Daar rees verzet tegen, want daar
mee zou de verkeersmoloch de rust uit
Sloten hebben weggewalst.
Het plan ging niet door; de weg werd
Het verblijf in Miamy Beach voor
Nederlandse troef, Carina Verbeek (rechts) een aaneenschakeling van verras
sing. Samen met de Duitse candidate Ingrden Moeckel linkshoudt zij hier
in het reptielen Instituut van Silver Springs in Florida een i
vast. Griezelig vonden de dames het wel
bikind wurd, sprekt men op it heden oer
de oekoméne en dizze oekomenyske lib-
benshalding is in frucht fan üs tiid.
It is dizze balding, dy’t him forblidet,
hwannear men mienskiplik de dingen
docht en dy’t der hertsear fan haldt,
byhwannear dat net kin.
Dy’t bliid is, as hy by oaren fornimme
mei dat it Ij eau wen harren libben draecht
en niget hat oan de foarmen, hweryn
oaren harren oertsjüging ütdrage. Dy’t
bliid is mei in oarstinkende freon en
greatsk is op de prestaesjes fan de net-
eigen groep. De oekomene, seit Ds. Kal-
ma, sil op it doarp libje moatte. Dat is
in wier wurd en in wurd mei in hiel
program. Dizze geast lit in Roomsk
tsjerkkoar sjonge by in mienskiplik feest
en in Kristlik korps by it feest fan de
boerelienbank. As sokke dingen ynstim-
ming en bigryp fine by de minsken, dan
wiist dat op in tanimmen fan de oeko
menyske ynstelling fan de lju.
By nou en dan wurde sokke dingen ris
publyk en lést men fan meiwurking fan
roomsken en protestanske bilangen en
oarsom, it meiïnoar brüken fan deselde
tsjerke en it meiïnoar offerjen foar it
selde doel.
Mar in feit, dat soks altomets yn de kran
ten komt, is winliken dochs jit in teken,
dat it mar komselden foarkomt en dat
wy dêryn hwat bisünders sjogge. Forline
wike hearde ik fan ien fan üs famkes
dy’t yn in kleaster is to Imstenrade by
Heerlen, jit in aerdich staeltsje fan dy
geast.
De dümny dêrre, moast nedich in pear
wike mei fakansje mei syn frou, mar hy
koe de bern net sunder liedins litte.
Nou kaem er by dat susterskleaster mei
de fraech oft hja net ien hiene, dy’t in
fjirtsjin dagen by harren komme koe.
En sa barde’t ek. In suster hat twa wike
Schieringers en
de belegering en
in 1523, wanneer Karel V weer heer van
van
ontwerp van Men.
no van Coehoorn, die in het nabijgelegen
Gaasterlandse Wijckel begraven ligt.
;pi- -
het gemeentelijk waslij nbe-
om Sloten heen gelegd en het stadje kon
rustig verder sluimeren, alsof er niets is
veranderd, sinds de strijd tussen de
de Vetkopers, of sinds
verovering van Sloten
Friesland werd, of sedert de aanleg
dé wallen volgens een
Coehoorn, die in het
Die wallen spelen een rol mee in het
ontstaan van
drijf.
De wallen lagen nauw
heen. De huizen worden
elkaar gebouwd, dat er
te voor straten, laat staan voor tuintjes
overbleef, want iedereen wilde binnen
de wallen wonen. Zo heeft het Sloter le
ven zich eeuwenlang op een kleine op
pervlakte af gespeeld: binnen de wallen.
Na de roerige tijden kwamen er vredi
ger perioden, doch ’n pest-epidemie teis
terde de stad inplaats van oorlog en twist.
Toen dacht men, dat het wel eens van
betekenis kon zijn, dat de frisse lucht
vrijelijk het stadje kon binnenkomen en
men begon de wallen te verlagen. Op
die verlaagde wallen functioneert het ge
wordt gehouden, omdat er
nen
was te drogen.
Het verkeer raast over de weg om
stad. In de eerste gewone zitting van
provinciale staten werd een voorstel
genomen om subsidie te verlenen voor de
gedeelte
id naar
blijft ook alles bij het oude.
'igen wappert het witte en
:d aan de lijnen van het ge-
V
I
r
