Regerings-gezag
Kongo gering
m
Excellent Concours-hippique
op Bolswards Marktstraat
UI
Frieslands Glorie
Défilé
van
Er staat nog geen zwarte elite klaar
üs hjoed p p
to sizzen
Topslagerij Sytsma
VLUCHTELINGEN UIT KONGO OP SCHIPHOL
Taelkundicli wurk-
gemoderniseerd
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
De Nationale Leden-
kaatspartij
kamp Hynljippen
Gouden filmpjes
-5t
VRIJDAG 15 JULI I960
56e JAARGANG
No. 55
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
dochs
(cliché Friesch Dagblad)
sche Bank N.V., Bolsward, voor „Nize”
2e.
3e.
6e.
7e.
Rubriek II.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
In Los Angeles vergadert de democra
tische partijconventie om de democrati
sche presidents-kandidaat voor de ko
mende verkiezingen in november aan te
wijzen. Op het ogenblik van schrijven is
er nog geen uitsluitsel over de keuze
van de conventie, maar de Rooms-Ka-
tholieke senator Kennedy maakt veruit
de beste kans, vooral nu ook de delega
tie van Pennsylvanië een groot gedeel
te van haar stemmen aan Kennedy heeft
gegeven.
De aandacht concentreert zich nu voor
namelijk op de keuze van de vice-pre
sident, die meestal voor een zeker even
wicht moet zorgen om zoveel mogelijk
kiezers te trekken. Symington, een be
zadigde specialist op militair gebied,
wordt op het ogenblik het meest naar
voren gebracht. Maar hierover de vol
gende week meer.
fan Hynljij
lieding hal
;eleden, dat de
j slager vestig-
In de tweede rubriek, eveneens Fries
ras, maar nu met een limiet van f 500,-
waren 13 paarden ingeschreven, waar
van verschmillende rivalen uit de vorige
rubriek elkaar op het nieuw probeerden
de loef af te steken.
Heer en meester was de ruin „Ulco” van
A. Werumeus Buning te Workum, gere
den door de eigenaar, die de 1ste prijs,
aangeboden door Kon. Holl. Fabr. N.V.
in de wacht wist te slepen. De 2de prijs,
aangeboden door de K.N.M. te Oudega
(W.) was voor „Lysbeth”, de 9-j. Ster-
merrie van G. Tj. Folkertsma te Kou-
4e.
5e.
dum, gereden door de heer O. Veninga;
de 3de prijs, aangeboden door Lankhorst
fabrieken, Heeg, voor „Stynke” (voorn.)
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
Men kin in lytse mule en
in greate bek ha.
Zelden hebben we te Bolsward een concours hipplque meegemaakt, dat zo stipt
op tijd begon en in een zo vlot tempo werd afgewerkt, als het concours dat
woensdag aan de intocht van de Heakeninginne vooraf ging.
Dit concours, georganiseerd onder auspiciën van de Bolswarder Paardensport-
vereniging, mocht zich in een grote belangstelling verheugen, zowel wat deel
nemers als toeschouwers betrof.
Een zeer betreurenswaardige ontwikkeling heeft zich in de eerste weken van
de onafhankelijkheid van de voormalige Belgische Kongo geopenbaard. Het gezag
van de nieuwe regering, onder leiding van premier Loemoemba, blijkt uitermate
gering te zijn. De meeste eenheden van de 24.000 man tellende Forse Publique,
het legertje van Kongolese manschappen, geleid door Belgische officieren, zijn
gaan muiten en, ernstiger voor de toekomst van de staat, de rijke mijnbouw-
provincie in het Zuid-Oosten van het land, Katanga, heeft zich uitgeroepen tot
een onafhankelijke staat.
In Bolsward zijn woensdag de Heamielfeesten, waarin stad en platteland
hun vreugde uiten over het binnenhalen van de oogst, weer begonnen.
Voordat, traditiegetrouw, de Heakeninginne werd ingehaald, werd er een
geslaagd concours-hippique gehouden, waarbij in zeven rubrieken werd
gereden. Op de foto: de deelnemers aan het concours rijden door de histo
rische straten van de oude hanzestad. Op de achtergrond links: Bolswards
monumentale stadhuis, over de gracht het onlangs gebouwde podium,
waarop des donderdagsmiddags de skotsploech optreedt.
Rubriek IV.
In deze open klasse Fries ras, waarvoor
ingeschreven 9 paarden, was het trofee
de wisselbeker, aangeboden door het ge
meentebestuur van Bolsward, ook nu
weer gewonnen door „Eke” va'n Th.
Maat, Rohel, gereden door W. K. van
der Wal van Munnekeburen (tevens prijs
aangeb. door de K.N.M. te Bolsward).
Tweede werd „Lysbeth” van Tj. G. Fol
kertsma, Koudum, gereden door O. Ve- ij Held werd.
Rubriek VII.
De laatste rubriek werd gevormd door
Spannen tuigpaarden.
De eerste prijs, aangeb. door het gem.-
bestuur van Bolsward, werd gewonnen
door „Nubert” en „Geraldo” van R. Bot-
ma, Marrum (gereden door de eigenaar).
De 2e door „Rudolf” en „Renee” van R.
Zeinstra, eveneens gereden door de eige
naar. De 3de door ,?Marlnus” en „Ma
rianna” van dezelfde, gereden door Y.
Landman.
Elke deelnemer ontving bovendien een
fraai cadeau, aangeboden door Van der
Plaats N.V. te Bolsward.
De bedreigde toestand van de Bel
gen (er was bij herhaling sprake
van geweldpleging tegen blanke
vrouwen) noopte de Belgische re
gering ertoe, Belgische parachu
tisten van de basis Kamina in
Katanga te gebruiken om de
Europeanen te ontzetten. Boven
dien besloot zij twee Belgische
compagnieën naar de Kongo te
zenden. Men begrijpt van Belgi
sche zijde, dat deze besluiten de
anti-Belgische stemming zullen
aanwakkeren, maar aan de ande
re blijkt de regering van Loe
moemba volkomen machteloos te
zijn om de Belgen te bescher
men.
Op 6 juli is de muiterij van de Force
Publique begonnen. De muiters wilden
betere voorwaarden en maakten ook be
zwaar tegen de aanwezigheid van de
Belgische officieren. Zij eisten vooral ’t
ontslag van generaal Janssens de
Belgische opperbevelhebber. Premier
Loemoemba heeft de diverse eisen van
de muiters moeten inwilligen. Generaal
Janssens nam ontslag en iedereen werd
beloond met promotie van een rang.
Twee dagen later volgde een tweede
golf van muiterij, welke zich duidelij
ker tegen de Europeanen ging richten.
Dit leidde tot een algemene vlucht van
de Belgen uit de Kongo naar de voor
malige Franse Kongj en naar het Por
tugese Angola. Het vertrek van de Bel
gen meer in het binnenland wordt met
vliegtuigen georganiseerd.
Rubriek I.
Voor de 1ste rubriek (limiet f200,
Fries ras) waren er direct al 16 paar
den ingeschreven.
De jury, bestaande uit J. M. Jansma,
IJlst, Jeen M. Jansma, Heerenveen en
H. J. de Vries, Oudega (W.), had geen
gemakkelijke taak.
De 1ste prijs, aangeboden door Miede-
ma’s Landbouwwerktuigenfabriek te
Winsum, werd toegekend aan „Nize”,
van A. Wiersma, Folsgare, gereden door
de eigenaar; de 2de, aangeboden door de
heren Jansma en Geerligs, Hengstensta-
tion te Heeg, door „Stynke”, de 5-jarige
Stermerrie van Th. Maat, Rohel, gere
den door W. K. van der Wal van Mun
nekeburen; de 3de, aangeboden door
mevr, de wed. B. van der Velde, Heng-
stenstation te Spannum, door de model-
merrie „Yb” van Joh. Reitsma, Tjerk-
werd, gereden door O. Veninga van Kou
dum; de 4de, aangeboden door H. Ab-
ma, Hoofddepót Calvé Delft te Sneek,
door de 11-jarige „Jikke” van J. B. van
der Werf, Wijtgaard, gereden door A.
Rijpma; de 5de, aangeboden door B. J.
Zantman N.V. te Bolsward, door de 13-j.
Stamboekmerrie „Framke” van Tj. Zijl-
stra, Langweer, gereden door de eige
naar.
In deze rubriek, waarin niet minder dan
9 prijzen werden verreden, werden de 6e
tot 9de prijs resp. toegekend aan de 8-j.
Stermerrie „Marianna” van H. Brand-
sma, Blauwhuis, gereden door de eige
naar, „Taapke” van W. de Vries, Droge-
ham, gereden door de eigenaar, „Wiets”
de nog slechts 3-j. Stermerrie van Joh.
Reitsma van Tjerkwerd, gereden door de
eigenaar en „Oberta” de 6-j. Stermerrie
van A. F. Brouwer te Idaard, eveneens
gereden door de eigenaar.
was als in de vorige rubriek; de 5de,
aangeboden door de N.V. Wouda’s Meel
fabrieken te Sneek, voor „Jikke”
(voorn.). De 6de prijs, was voor „Ma
rianna” (voorn.), de 7e voor „Leentje”,
de 9-j. A-merrie van G. Tj. Folkertsma
van Koudum, gereden door F. Draaier
van Molkwerum.
De ergste spanning leek met het week
einde voorbij, vooral ook omdat er een
compromis gevonden was tussen de re
gering en de muiters, waarbij Belgische
officieren als technische raadgevers
naast de inheemse officieren zouden ko
men. Maar uit diverse steden werden
sindsdien nog agitaties tegen blanken
gemeld.
Dit alles is wel een heel slecht begin
van de republiek, want duidelijk is ko
men vast te staan, dat het gezag van
de regering nihil is en dat het leger (dat
nauwelijks over verantwoordelijke leiders
beschikt) de enige macht in de staat is.
Wij hebben er vroeger al op gewezen,
dat er onder het Belgische bewind bij
zonder weinig van een eenheidsstaat is
gegroeid en dat de diverse provincies en
in die provincies de stammen nog als
natuurlijker eenheden worden gevoeld
dan de centrale staat. Al voor de onaf
hankelijkheid was er sprake van afschei-
dingspógingen, zowel in Leopoldstad als
in Katanga. Is Leopoldstad min of meer
bij de Kongo gebleven, voor Katanga
was er weinig aanleiding voor een der
gelijk motief.
Op maandag 11 juli heeft eerste minis-
Dinsdagochtend is op Schiphol aangekomen de eerste gecharterde K.L.M.-
machine met ongeveer honderd vluchtelingen uit Kongo, voornamelijk vrou
wen en kinderen van in Kongo werkende Nederlandse employe’s. In totaal
zijn nu vijf K.L.M. vliegtuigen ingezet voor de ontruiming, alle
toestellen maken in Brussel een tussenlanding. Foto: In de aankomsthal van
Schiphol zien we hier mevrouw A. AI. Steeman-Lagerwey uit Leopoldstad met
haar kinderen. Links de tweejarige Monica, op schoot de vierjarige Madine
en (in zijn stoel) de elf maanden oude Frank. Mevrouw Steeman en haar kin
deren zullen een onderdak vinden bij haar ouders in Noordwijk
Bovenstaande titel lijkt op het eerste ge
zicht wel een beetje overdreven, maar
toch is het de volle waarheid, want uit
alle delen van het land komen de aan
giften binnen van oud-leden, zodat het
zaerdag a.s. een ware reunie wordt van
leden en oud-leden van de kaatsvereni-
ging „Bolsward”.
Aan dit sluitstuk van de jubileumviering
wordt door 120 kaatsers deelgenomen.
Tot grote voldoening van het bestuur
zullen ook de oudjes (boven de 50) nog
eens het strijdperk betreden; hiervoor
zijn ook voldoende aanmeldingen bin
nengekomen; de oudste deelnemer is
plm. 80 jaar.
Er wordt dus in drie rubrieken gekaatst
n.l. een A en een B klasse en een ru
briek boven de 50 jaar.
Ook de tien met een griffel, aangeboden
door een 80-jarige kaatsliefhebber, die
tot zijn grote spijt niet meer in staat is
de kaatswedstrijden te bezoeken, zal wor
den uitgeloofdhet bestuur heeft nog
niet beslist hoe dit zal geschieden.
Vooral voor de oudjes is het te hopen,
dat zaterdag een heerlijk zonnetje zal
zorgen, dat hun spieren door de voor
de meesten ongewone inspanning de vol
gende dag niet al te stram zullen zijn.
Door de grote deelname is het gewenst,
dat er om 1 uur kan worden begonnen,
opdat de wedstrijd niet te laat beëindigd
zal zijn.
ter Tsjombe dan ook de onafhankelijke
republiek Katanga uitgeroepen.
Katanga, aldus Tsjombe, heeft zijn on
afhankelijkheid uitgeroepen om niet lan
ger afhankelijk te zijn van de willekeur
en de communistische sympathieën van
de centrale Kongolese regering. Dit lijkt,
bij alle gebrek aan waardering voor Loe
moemba en de zijnen toch wel heel sterk
overdreven.
Een andere kwestie is, dat Tsjombe in
de anti-Belgische ontwikkeling van Loe
moemba, die bovendien nog gedreven
wordt door de muiters, de belangen van
Katanga geschaad vindt. De voornaam
ste mijnbouwmaatschappijen zijn Bel
gisch en het noodzakelijke technische
personeel is Belgisch. Daarom wil
Tsjombe een nauwe economische ge
meenschap met België en daarom heeft
hij ook een beroep gedaan op België de
orde te handhaven. Een dergelijk be
roep op Engeland is afgewezen.
Het is nog maar 5 jaar ge
heer Lucas Sijtsma zich als
de op de Dijkstraat.
Nu, na het eerste lustrum dus heeft hij
1 weer een grondige wijzi-
rgaan.
korte tijd geheel gemo-
;eheel aan alle
hygiënisch
Ut Hynljippen wei hat it in pear wiken
sneupen westyn Laeksum Starum en
yn „Hylpen” hat men to set west aide
fiskerswurden by elkoar to fandeljen
mei ’t de fiskerij net sa’n great plak mear
ynnimt as wol west hat.
Yn ’e mande mei de Fryske Akademy,
de Stichting voor het bevolkingsonder
zoek in de drooggelegde Zuiderzeepol
ders en de Vrije Universiteit hawwe in
stikmannich Fryske studinten gear west
yn in taelkundich wurkkamp Onder lie
ding fan Prof. Dr. K. Fokkema. Dr. B.
de Boer dy’t promovearre op it dialekt
r._ uen ha£ £oaf hajjgn jn yn—
ilden wylst Prof. Dr. A. J.
Wiggers praten hat oer ’e géologyske ef-
tergroun fan it lanskip fan Iselmar en
omkriten.
Troch de meiwurking fan ’e ynwenners
fan ’e niisneamde plakken is in sahwat
folsleine samling fan fiskerswurden ré-
kommen.
Ek waerden foar de neiteam opnamen
makke mei ban en fotografy, sadat ek it
ramt hweryn it dialekt sprutsen wurdt
fêstlein is.
Hwat hat Qabe Skroar
de week juli 1910
De feestwijzer (Hanzefeest te Bolsward)
is verschenen. Prijs 10 cent. Franco toe
zending na ontvangst 11 cent. fa. B.
Cuperus Azn.
Champoo, modern haarwasmiddel, ge
parfumeerd met bosviooltjes. In pakjes
van 10 en 15 cent. Viersen’s drogisterij,
’t Blomke, Bolsward.
In de Herv. Kerk te Hindeloopen een
grafsteen ontdekt met dit opschrift:
Feije Heijes is in den Heere gerust den
26 maart en begraven den 2 mei in het
jaar 1659. Volgens overlevering moet
dit een kindje zijn van ’t echtpaar, waar
van de man op zee voer en de vrouw
niet verstandelijk normaal was. Toen
nu dit kindje gestorven was, kon zij er
niet van afzien en heeft ze getracht het
lijkje te bewaren tot haar man thuis
kwam. Om geen argwaan te wekken,
reed ze het lijkje dagelijks in een kinder
wagentje, gelijk ze dit gewoonlijk het
kindje deed, totdat ze de lijklucht niet
meer kon verbergen en haar plan ver-
ninga, aldaar. Derde „Ulco” (voorn.);
4de „Gerbrigje” van Joh. K. Bottema,
Gcrsloot, gereden door de eigenaar; 5de
„Nize” (voorn.); 6 de „Marianna”
(voorn.).
Eervolle vermeldingen kregen nog „Beit-
ske” van G. Tj. Folkertsma van Kou
dum, gereden door F. Draaier, Molkwe
rum en „Jikkemien” van H. P. Sytsma
van Drogeham, gereden door de eige
naar.
In deze rubriek waren 9 deelnemers.
Rubriek V.
In deze open klasse tuigpaarden was er
een achttal paarden.
De 1ste prijs, aangeb. door de C. Z. Wor
kum, was voor de populaire Frits” van
W. K. van der Wal te Munnekeburen,
gereden door de eigenaar; de tweede,
aangeb. door C. Z. Wommels, door „Ge
raldo”, een 8-j. vosbles van R. Botma
te Marrum; de 3de, aangeb. door de C.
Z. te Witmarsum, door de schimmelruin
„Rudolf” van R. Zeinstra te Emmeloord,
gereden door de eigenaar; de 4de, door
de vosruin „Renee” van dezelfde, ge
reden door Y. Landman; de 5de door
„Select”, eveneens een schimmelruin,
eigendom van Gebr. Geerlings te Wor
kum, gereden door een der eigenaren;
de 6de door „Crix” van C. Postma te
Workum.
Rubriek VI.
De glorie van het Bolswarder concours
is telken jare weer de rubriek Spannen
Fries ras, gereden door heer, vergezeld
van dame, beiden in Fries costuum.
De eerste prijs in deze rubriek, waaraan
11 tweespannen deelnamen, bestond uit
twee Keltumplate theetrommeltjes, aan
geboden door Van der Plaats N.V.
De verdere prijzen waren luxe voorwer
pen.
De 1ste prijs was voor „Eke” en „Styn
ke” van Th. Maat, Rohel, gereden door
W. K. van der Wal. De 2de voor „Lys-
berth” en „Leentje” van G. Tj. Folkert
sma, Koudum, gereden door Veninga.
De 3de voor „Gerbregtje” en „Jikke
mien”, resp. van J. K. Bottema, Ger-
sloot en H. P. Sytsma, Drogeham, gere
den door de eerste en tenslotte de 4de
voor „Yb” en „Wietsch” van Joh. Reit
sma, Tjerkwerd, die met hetzelfde span
de prijs voor het schoonste geheel be
haalde (aangeb. door A. J. Osinga N.V.)
Tweede als schoonste geheel was het
span van G. Tj. Folkertsma, Koudum
(gereden door O. Veninga). 3de „Ger
bregtje” en „Jikkemien” (voorn.)4de
„Mieke” en „Matsje”, resp. van L.
Meester, Nijbeets en Fr. de Jong, Nij-
de 4de, aangeboden door de Amsterdam- beets, gereden door H. F. Kielstra en 5e
„Franske” en „Marianna” van Tj. Zijl-
(voom.), die dus niet zo goed op dreef stra, Langweer.
Als juryleden voor deze prijs fungeer
den mevr. P. Bremer-Osinga, Hemelum,
mej, H. Terpstra, Leeuwarden; L. E.
Huying, Leeuwarden en G. L. Geerligs,
Jutrijp.
De Italiaanse Christen-democratische
minderheidsregering van premier Tam-
broni bestaat bij de gratie van de wel
willendheid van de neo-fascisten. Dat
heeft deze partij een vrij sterk gevoel
van eigenwaarde gegeven, naar tot
uiting kwam in het organiseren van een
vrij provocerend congres in Genua.
Haar voorzitter werd afgebeeld door 'n
groot portret van Mussolini. Dit provo
cerende optreden van deze bepaald
anti-democratische groepering deed de
gehele linkerzijde van Italië, van com
munisten tot republikeinen, te hoop lo
pen. De communisten wisten van de ge
legenheid toch misbruik te maken om
tegen de regering te ageren. In diverse
Italiaanse steden is het tot botsingen
gekomen, die doden tengevolge hadden
en in de Kamer raakten de afgevaardig
den handgemeen.
Hoe ongezond op het ogenblik de toe
stand is, blijkt wel uit de woorden van
de neo-fascistische partijleider, dat een
kwart miljoen neo-fascistische straat
vechters gereed staan met de politie
strijd te leveren tegen de communisten.
Veel zal hiervan overdreven zijn, maar
een dergelijke uitlating is wel typerend.
deze slagerij al
ging doen onder:
De winkel is in
derniseerd en voldoet gi
eisen die aan een modern
gesteld mogen worden.
Hoewel het natuurlijk niet mogelijk is,
het pand zelf te vergroten, is men erin
geslaagd door een betere indeling meer
ruimte voor de klanten vrij te maken.
Door een vlotte en moderne beschilde
ring en verlichting lijkt de winkel zelfs
ook groter.
Naast een royale ongekoelde kast is een
gekoelde kast en diepvriescel aanwezig,
die donderdag bij de heropening een
keur van vlees en vleeswaren bevatten.
Alles was omringd door de talloze
bloemstukken die waren toegezonden.
De slagerij is tevens aangepast, zodat het
vlees snijklaar in de winkel komt. De
ruimte achter de toonbanken is zo effi
ciënt ingedeeld, dat door de driemans-
bediening (mevr. Sijtsma niet te verge
ten) een snel en efficiëent werken moge
lijk is en daar gaat het slager en klant
om, want adeldom verplicht ook in de
Topslagerij.
Rubriek III.
In deze rubriek (tuigpaarden limiet
f 200,was de inzet een wisselbeker,
aangeboden door de Vee- en Paarden-
verz. Mij. Triantha te Arnhem, tevens
een prijs aangeboden door de heer H. R.
Kingma. De heer R. Zeinstra te Emmel
oord, houder van de wisselbeker, wist
met de door hem gereden schimmel-ruin
„Rudolf” de wisselbeker voor de 2e maal
in successie te winnen. Nog eenmaal en
de beker is in zijn bezit.
De volgende prijzen, bestaande uit luxe
voorwerpen, werden gewonnen als volgt:
„Nubird”, 6-j. vosbl. ruin van R.
Botma te Marrum.
„Renee”, vosruin van R. Zeinstra,
Emmeloord, gereden door Y. Land
man.
„Trios”, van C. Postma, Workum.
„Marianna”, bruine merrie van R.
Zeinstra, gereden door H. Kramer.
„Sien”, 6-j. Geld. Stamboekmerrie
van wed. Sj. v. d. Woude en Zn.,
Wons, gereden door S. v. d. Woude.
„Tosina” van S. de Witte, Mak-
kum.
Voor deze rubriek waren 14 paarden
aangegeven, de Stekelharige bles „Veld
heer” was absent gebleven. Een eervolle
vermelding kreeg nog „Feonora”, een
6-j. merrie van R. Botma, Marrum.
W'
-
f 4
Kw
y
