de Kongo afgenomen
Spanning
m
een
Nutsspaarbank Arnm boekte
recordjaar
!i
KJ
Bi'
Het botert niet tussen V.S.
Cuba
en
Geen onderzoek in vliegtuig-incident
IR
L' L
Tentoonstelling
Hwat bat Qabe Skroar
üs hjoed 2 2
to sizzen
Huwelijkscandidate
De D.B.S. feesten
Lectuurvoorziening
in Witmarsum en
Pingjum
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
I’S V
-
VRIJDAG 29 JULI I960
56e JAARGANG
No. 59
halfrond is sinds de Monroe-leer
PIET.
DE VIERDAAGSE GESTART
van
zardspel, loterij
KONINGIN REIKT IN VUGHT NIEUW VAANDEL UIT AAN
GARDEREGIMENT GRENADIERS
Tunesië en Ceylon dienden samen een re
solutie in, waarin er op werd aangedron
gen, dat de Belgische troepen „spoedig”
uit de Kongo zouden worden terug
getrokken. Hiermee kon België zich ver
enigen, aangezien in dit „spoedig” dat
geen „onmiddellijk” was, een erkenning
lag opgesloten, dat de Belgische troepen
met de bescherming van de blanke be
volking geen agressieve daad hadden ge
pleegd.
Nu zou men verwachten, dat Loemoem-
ba de hulp van Rusland zou inroepen,
maar het bleek, zowel van zijn kant als
van Russische kant bluf. Rusland stem
de ten slotte voor de Tunesisch-Ceylonse
resolutie, daarmee te kermen gevend
niet buiten het kader van de Ver. Naties
in actie te zullen komen en Loemoemba
draaide als een blad van een boom om.
Hij verklaarde vrijdag, dat het conflict
nagenoeg voorbij was en dat hij geen
belangstelling meer had voor Russische
hulp. Hij noemde de Belgen zijn vrienden
en wilde hun technische hulp aanvaar
den. Tegelijk tekende hij met een Ame
rikaanse zakenman een contract voor
vijftig jaren voor de ontwikkeling van
de ontginning van de ertsen van zijn
land. Men begrijpt niet goed, waar deze
Amerikaan de enorme bedragen vandaan
zal halen, welke hiervoor nodig zijn,
maar het gebaar van Loemoemba is
vooral een symbool, dat hij niet uitslui
tend pro-Russisch is, maar neutraal.
Daarop is hij via Ghana naar Amerika
en Canada vertrokken voor besprekin
gen met Hammarskjoeld, de Zweedse
secretaris-generaal van de Ver. Naties.
Ook zal hg trachten in beide landen eco
nomische hulp te krijgen.
De problemen zijn hiermee niet uitgeput.
Het herstel van de orde door de troepen
van de Ver. Naties, die tegen het week
einde ongeveer tienduizend man moé
ten bedragen, is het minst moeilijk. Dan
moet de opleiding van een Kongolees
officierenkorps beginnen, en daarnaast is
de hulp van de Ver. Naties nodig voor
de opbouw van een bestuursapparaat.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 18.30 uur ?305 of 2335
(K5157)
België wil samenwerken, heeft de
stap durven nemen, om Katanga
te erkennen.
Wij willen besluiten met het signaleren,
dat alle hoop op een toenadering tussen
Engeland en de Europese Economische
Gemeenschap, waarvan ook ons land lid
is, opgegeven moet worden. Uit een de
bat in het Engelse Lagerhuis is zonne
klaar gebleken, dat de regering noch de
oppositie iets voelt voor een aansluiting
van Engeland bij de Zes, terwijl zeker
niet verwacht kan worden, dat de Zes
aan het Engelse standpunt tegemoet zul
len komen. Daar Engeland zich al zor
gen maakt over de te geringe toeneming
van zijn uitvoer, is te verwachten, dat
de beide groepen scherper tegenover el
kaar zullen komen te staan.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
de
het
Bolswartls Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
festiviteiten betreft, deze zullen
van het traditionele pro-
Woensdag is de 2000ste bezoeker van
ontvangen. Het
van spaarbusjes
gespaard bedrag
3 (vorig jaar
Moesten wy vorige week melden, dat er een verslechtering van de toestand in
de Kongo was ontstaan door het ultimatum, dat premier Loemoemba had ge
steld voor de terugtrekking van de Belgische troepen onder het dreigement, dat
hij bij niet-inwilliging Russische hulp zou inroepen, nu kunnen wij berichten,
dat de spanning aanzienlijk is afgenomen.
De Veiligheidsraad, die vorige week woensdag door de Sowjet-Unie byeen was
geroepen, liet zich niet op Russisch sleeptouw nemen en een Russische resolutie,
waarin België als agressor werd veroordeeld, maakte niet de minste kans.
Moeiljjker is het politieke pro
bleem van Katanga, dat, zoals ge
meld, zich onafhankelijk heeft
verklaard. Maar geen enkel land,
zelfs niet België, dat voordelen
meent te zien in de onafhankelijk,
heid van het ryke ertsgebied,
waarvan de premier nauw met
Voor Amerika is het zaak, uitge-
rnaakt te krijgen, dat ’t met recht
geen communistisch getint be
wind op het Westelijk halfrond
kan dulden.
De laatste maanden is de spanning tus
sen Amerika en het revolutionaire Cuba
van de baardige Fidel Castro, voortdu
rend gegroeid. Castro zocht als tegen
wicht tegen de Amerikaanse invloed in
zijn land contacten met Rusland, dat be
reid was olie te leveren tegen suiker,
het stapelprodukt van Cuba.
De drie Westelijke oliemaatschappijen
op het eiland weigerden echter deze olie
te raffineren. Hierop nam Castro deze
raffinaderijen in beslag en Amerika ant
woordde hierop door de suiker, die Cuba
nog moest leveren, af te bestellen. Daar
op reageerde Castro weer door de sui
kerfabrieken en andere fabrieken van
Amerikaanse maatschappijen in beslag
te nemen.
Dat
van 1823 beschermd tegen invloeden van
buitenaf, maar de waarde van zo’n be
scherming staat of valt met de macht
van de beschermende mogendheid.
Rusland heeft deze Monroe-leer ver
ouderd genoemd en dat is een uitdaging
aan het adres van de Ver. Staten.
De toestand heeft zich echter tegen
woordig echter zo ontwikkeld, dat er in
De Ver. Naties spreken van de eenheid
van het land en men verwacht, dat zij
moeite zullen doen hun troepen ook in
Katanga te brengen. Deze ontwikkeling
is Tsjombe, de premier van Katanga, te
gengevallen, evenals hem is tegengeval
len, dat hij geen steun heeft gekregen
uit andere provincies van de Kongo. Het
lijkt niet uitgesloten, dat tenslotte Ham
marskjoeld zal proberen een compro
mis te vinden, waarbij aan de provincies
grotere autonomie wordt toegestaan
dan Loemoemba in zijn strijd voor de
eenheidsstaat eigenlijk wil.
Niet alleen met de Kongo heeft de Vei
ligheidsraad zich bezig gehouden, maar
ook met Cuba en de RB-47, een boven
de Barentszee neergeschoten Ameri
kaans vliegtuig.
geheel Latijns-Amerika een vrij sterke
afkeer van Amerikaanse invloed is.
Amerika, dat niet meer zo met machts
middelen kan opereren als vroeger, moet
met deze stemming wel degelijk reke
ning houden en heeft er dan ook de
voorkeur aan gegeven zelf min of meer
op de achtergrond te blijven en de zaak
te laten opknappen door de Organisatie
van Amerikaanse Staten, de O. A. S.,
bestaande uit de Ver. Staten en twintig
Latijns-Amerikaanse republieken. Want
ook in vele Latijns-Amerikaanse staten
bestaan er bezwaren tegen het al te pro-
Russische optreden van Castro, dat kan
leiden tot ongewenste Russische inter
ventie op het Westelijk halfrond.
Bij de behandeling van de kwestie in
de Veiligheidsraad lag de nadruk op het
overdragen van de zaak aan de O.A.S.,
hetgeen gelukt is. Rusland onthield zich
van stemming, daarmee, evenals in de
kwestie-Kongo, erkennend, dat zijn arm
in deze richting nog wat te kort is.
Het derde debat liep over het neerschie
ten van een Amerikaanse bommenwer
per door een Russische jager. Rusland
blies hoog van de toren en betoogde, dat
de bommenwerper boven Russische ter
ritoriale wateren was neergeschoten, dat
het toestel de opdracht had te spione
ren en dat het dus een vervolg was van
het incident met de U-2, het Amerikaan
se toestel, dat midden boven Rusland is
neergeschoten.
Maar de Amerikanen hadden ditmaal ’n
zuiverder geweten en in de Veiligheids
raad kon de Amerikaanse vertegen
woordiger aantonen, dat het toestel bui
ten de territoriale wateren was neer
geschoten, nadat het de jager mislukt
was het toestel in de richting van Rus
land te dwingen.
Amerika stelde een onderzoek voor door
een neutrale commissie, maar verwacht
wordt, dat Rusland hier zijn veto over
zal uitspreken. Het incident werkt min
of meer als een boemerang voor de
Sowjet-Unie, die er de laatste tijd sterk
op uit is de internationale spanning te
verhogen.
Zijn houding inzake Cuba en de Kongo
en de kwestie van het vliegtuig wijzen,
er op, dat Chroestsjow de Westelijke mo
gendheden zoveel mogelijk moeilijkheden
wenst te bezorgen. Iedere uitlating van
een Rus is op het ogenblik haast een
dreigement, waarbij de bondgenoten van
Amerika als medeplichtigen van Ameri
kaanse agressie worden gebrandmerkt.
Waar dit heen moet, is nog niet duide
lijk. Misschien bereidt Chroestsjow een
nieuw Initiatief in de kwestie-Berlijn
voor, misschien is de enige opzet, zoveel
mogelijk verwarring te veroorzaken en
te zien wat voor mogelijkheden dat zal
bieden.
Mei blinen praet men net oer kleuren.
Op de komende jaarmarkt worden ha
zardspel, loterij en hardlopers geweerd.
Voor muziek worden niet meer dan 5
draaiorgels toegelaten.
Nette weduwe wenst een gesloten tafel
te openen voor enige heren.
Er kwamen stromen brieven binnen
Want ieder wilde ’t meisje winnen
De advertentie trok massaal
Driehonderd heren in totaal
Bureauchef raakte er mee verlegen
Hij ging.de zaak eens overwegen
Vroeg de betrokkene om raad
Zeg wie kies jij als kandidaat?
Je kunt aan alle kanten vrijen
Ze hebben je omringd als bijen.
Het jaar 1959 was voor de Nutsspaar-
recordjaar wat be
ter plaatse zal bezien, welke mogelijk
heden hier in dit opzicht zijn.
Op voorstel van de heer J. Visser, voor
zitter der Bolswarder leeszaal, namen in
deze commisie zitting:
de heer J. Jansen (namens de Geref. kerk
te Witmarsum), de heer S. Wagenaar
(voor het Nutsdepartement Witmarsum.
Pingjum) en de heer P. Wierda (voor de
Fryske Krite, Witmarsum), terwijl ds.
W. C. Verstoep (Ned. Herv. kerk), ds.
L. Laurense (Doopsgezinde gemeente),
dhr. J. G. Bijlsma (Ned. Herv. evan
gelisatie) en dhr. P. Vellinga (Chr. bi
bliotheek Pingjum) in hun groep een
geschikt persoon voor deze commissie
zullen zien te vinden.
Dhr. S. Tuininga, secretarie-ambtenaar,
werd op verzoek van de vergadering,
aangewezen als lid/contactpersoon met
bestuur der leeszaal en gemeentebestuur.
De eerstvolgende vergadering der lees
zaal annex bibliotheek-commissie voor
Witmarsum en Pingjum, werd bepaald
op maandag, 22 augustus I960.
Dinsdagochtend, in alle vroegte, zijn de eerste wandelaars voor de
vierdaagse in Nijmegen gestart.
Op de bovenste foto zien we hoe zij in de ochtendschemering over de
machtige Waalbrug trekken, de onderste foto werd bij een dijk in de
directe omgeving van Nijmegen gemaakt. Hier lopen groepen B.B.-ers
uit Utrecht, politie-agenten uit Rotterdam en Zwitserse soldaten.
in 1959 nieuw uitgereikte jonggebore
nenboekjes werden direkt ot later in
lagen gedaan.
Ook dit jaar werden de inleggers dezer
spaarbank weer per circulaire en adver
tentie op de betekenis van de 30e ok
tober^ als wereldspaardag geattendeerd.
Op de wereldspaardag-zitting werden
276 inlagen geboekt tot een totaalbedrag
van bijna f 34.000,-. Er werden bij deze
gelegenheid weer zakagenda s en kalen
ders uitgereikt.
De in het verslagjaar ontstane vakature
in het bestuurscollege, wegens het ver
trek van de heer Van der Hoek te Ach-
lum bleef voor de rest van 1959 onver
vuld.
Begin I960 ontstond er een 2e vakature,
doordat het bestuurslid, de heer J. A.
Charbon, Witmarsum metterwoon ver
liet. In deze beide vakatures werd voor
jaar I960 voorzien door de benoeming
van de heren J. Bonnema te Achlum en
M. J. Roeper te Witmarsum.
De vlieger Van Maasdijk heeft te Hee-
renveen het record van Lefèbre (24 min.
332/5 sec.) verbeterd. Hij bleef 27 min.
16 1/5 sec, onafgebroken in de lucht.
Het mooie meisje schrok zich naar
Oh, dit succes gaat mij te raar
Die foto heeft me echt gespeten
Ik wil van trouwen niets meer weten
Scheep vlug die vrijgezellen af
Weg - AmorS generale staf
Maar één der grage reflectanten
Riep, zo doet men niet met zijn klanten
Dit is geen bonafide zaak
Teleurgestelde zon op wraak.
Hij liep vergramd naar de politie
Die maakte ijverig notitie
Nam alle brieven in beslag
Voor de arme chef een hard gelag
Het bureau moest dadelijk opgeheven
De chef kon deze raad nu geven.
Zoek nooit het mooiste meisje uit
Want dat wordt vast een schrale buit
Men raakt door schade en schande wijs
Wees tevreden met de troostprijs!
j van 1953 werd voor spaar
ders tot 40 jaar, naderhand verhoogd
tot 50 jaar, de mogelijkheid geschapen
een spaarcontract voor de duur van 5
jaar aan te gaan op basis van maandelijk
se inlagen van f 10,- of een veelvoud
daarvan. Gedurende deze spaarperiode
van 5 jaar wordt voor de spaarder een
levensverzekering afgesloten voor reke
ning van de spaarbank, opdat het spaar-
doel ook bij ontijdig overlijden van de
deelnemer wordt bereikt.
Op 31 december 1959 stonden 141 (vo
rig jaar 96) jeugdspaarders ingeschreven
met een totaal gespaard bedrag
f 32.627,- (vorig jaar f 11.472,-).
Het aantal scholen, waarop door middel
van een ingevoerde schoolspaarbank
werd gespaard, bleef in het verslagjaar
ongewijzigd op 9.
Er vonden in het verslagjaar 435 (vorig
jaar 511) ledigingen
plaats, opleaerende een
van totaal f' 10.000,85
f 11.188,85).
Aan jonggeborenen werden in 1959 38
(vorig jaar 31) spaarbankboekjes met
een gratis inlage van f 2,50 en f 5,- uit
gereikt. Hiervoor werden 133 (vorig jaar
142) foldertjes verzonden. Op 26 dezer
bank te Arum een
treft de aanwas van het inleggerstegoed,
aldus lezen we in het jaarverslag.
Weliswaar heeft de langdurige droogte-
periode in 1959 de agrarische bevolking
voor zekere problemen gesteld, maar de
financiële uitkomsten hieven de geleden
ongemakken hier in het algemeen ruim
schoots op. Op enkele uitzonderingen na
zien de landbouw en de veehouderij met
veel voldoening op het jaar 1959 terug.
Het inleggersiegoed vermeerderde in
1959 met ruim 1 490.000,-. Met de over
1959 bijgeschreven rente op de spaar
rekeningen ad f 178.000,- werd een
totaal inleggerskapitaal bereikt van
f 5.993.021,85 op 31 december 1959.
Het aantal posten van inleg was ruim
500 hoger dan in 1958 en bedroeg in het
verslagjaar 4.769 op de gewone dienst.
De sclioolspaarbanken telden daarenbo
ven ca. 1.-5 00 posten van inleg.
Het gemiddelde tegoed per inlegger
steeg in 1959 van f 1.783,- op f 1.898,-.
Over het verslagjaar 1959 werd aan in
leggers 3,36 c/c rente vergoed. Met in
gang van I960 werd de inleggers-rente
ais volgt vastgesteld: 4 procent over dat
gedeelte van het spaartegoed, dat het ge
hele kalenderjaar I960 onafgebroken
blijft staan en 3 procent over de gelden,
die korter dan het gehele kalenderjaar
uitstaan.
Met ingang
Tentoonstelling „Tijdgenoten'
stadhuis te Bolsward ontva w
was mevr. I. Bootsma-Visser van Rood
huis, die als lid van een gezelschap de
gelukkige werd.
Door Burgemeester mr. J. A. Geukers,
werd haar het boekje van Keikes„Bols-
wards ouderdom met gratie” en het spe
ciale Bolsward nummer van „It Heite-
lan” aangeboden.
Daar was een Deense jongeman
Die kreeg een nieuw broodwinningsplan
Hij ging een huwlijksbureau stichten
En zag de schoonste sterren lichten
Er meldde zich direkt spontaan
Een zeer charmante dame aan
De jongeman zette beraden
Haar foto in alle dagbladen
Elk lezer riep: wat is die mooi!
Vast een die t kilste hart ontdooit
Dinsdag heeft H.M. Koningin Juliana op het terrein van de Frederik
Hendrikkazerne in Vught, een nieuw vaandel uitgereikt aan het garde-
regiment grenadiers. De commandant van het garderegiment, luitenant-
kolonel W. Ch. K. Rutteveel, nam het nieuwe vaandel in ontvangst.
Het hoogtepunt van de plechtigheid speelde zich af op het
nieuwe baldakijn.
I Naar we vernemen zullen de 3 D.B.S.
attractiedagen dit jaar gehouden worden
op donderdag 18, vrijdag 19 en zaterdag
20 aug. a.s.
Wat de
iets afwijken
gramma. De wielerronde is komen te
vervallen, waarvoor in de plaats komt
een jiu-jitsu wedstrijd, waaraan diverse
clubs uit de provincie zullen deelnemen.
Velen hebben reeds in de Heamiel-wike
met deze interessante tak van sport ken
nis gemaakt, toen was het echter slechts
een demonstratie, doch nu betreft het
een wedstrijd om fraaie eretekens, wat
een groot verschil maakt.
Ook het touwtrekken wordt dit jaar op
een enigszins andere leest geschoeid.
Trokken tot nu toe de dorpen tegen el
kaar, thans zal het een strijd worden tus
sen de ploegen uit de verschillende Frie
se bedrijven, met als le prijs de grote
D.B.S.-prijs, ter waarde van honderd-
vijftig gulden -j- eretekens.
De voorwaarde is hieraan verbonden, dat
elke ploeg die inschrijft, een bewijs
van de directie overlegt, waarin vermeld,
dat allen in hetzelfde bedrijf werkzaam
zijn.
Het lijkt ons een goed idee van het
D.B.S.-bestuur, het over deze boeg te
gooien, daar dit de deelname zal bevor
deren, met als gevolg vrij zeker een veel
attractiever wedstrijd.
Zoals bekend, is een groot deel van de
gemeente Wonseradeel in verband met
de subsidie-politiek van de regering in
zake het leeszaal-wezen, voor de lectuur
voorziening toegewezen aan de open
bare leeszaal en bibliotheek te Bolsward.
Het bestuur van deze leeszaal heeft zich
in verband daarmede tot taak gesteld de
lectuurvoorziening in Wonseradeel beter
te doen verzorgen en heeft daartoe kon-
takt opgenomen met het gemeentebe
stuur, dat in'1959 en I960 reeds aan
zienlijke bedragen voor subsidie aan de
leeszaal voor Bolsward en Wonseradeel -
zoals de naam thans is - op de begroting
heeft uitgetrokken.
Ook werden vorig jaar in Makkum en
Witmarsum met vertegenwoordigers van
plaatselijke kerken en bibliotheken be
sprekingen gevoerd, teneinde in deze
woonkernen te komen tot vestiging van
filialen van de moeder-leeszaal in Bols
ward.
Op uitnodiging van het bestuur der lees
zaal kwamen woensdagavond genoemde
vertegenwoordigers nogmaals op het ge
meentehuis te Witmarsum bijeen, ten
einde de lectuurvoorziening in Witmar
sum en Pingjum nader te bespreken.
Na een geanimeerde vergadering viel uit
eindelijk het besluit, dat een commissie
j. ju~_— -
4e week, juli 1910.
Eduard Meyer zwom over de Zuiderzee.
Hij begon om 8.25 uur te Staveren zijn
zwemtocht en kwam in de beste wel
stand om 3.30 uur te Enkhuizen aan. Het
enthousiasme was geweldig. De afstand
die zwemmende was af gelegd was naar
schatting 21 km. De postboot doet er
1 uur en 10 min. over. Als bijzonder
heid wordt nog meegedeeld, dat de
zwemmer 6 kg. was afgenomen.
4
s
ST
S i'-s-
