m Outsiders winnen de W erktijdverkorting de veehouderij „Van der Plaats” kaatspartij roar Prinses Wilhelmina PYT Fan de Martinytoer 1 STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND us hjoed p p to sizzen Zilveren filmpjes Hwat bat CjO Tj. de J. Visserij dagen Harlingen Sikke Sikkema van Franeker werd koning - lï 56e JAARGANG DINSDAG 30 AUGUSTUS I960 No. 68 ontstaat een groot en Bolsward de doar 10. 1. 11. 12. 7. 8. Fr. 9. fait to mear op, omt de Na gedane arbeid is het goed rusten voor mens en dier De greidboer en zijn arbeider- veeverzorger werken lang! Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie 1850 1900 1930 1956 1980 De invloed van Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335 (K5157) 5. 6. Tweede omloop: 2-3, 6-7 en 9-12. Een spannende partij spelen de partu ren 2 en 3; De Groot is niet zo wis als 2. 3. 4. •1 Bolswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad in de eerste partij, mist o.a. tweemaal op 6 gelijk het perk. Het zit hen niet mee, want ook Post laat eenmaal voor de kaats staand, op de stand 1-1 6-6 op onbegrijpelijke wijze de bal lopen. Heeg, die de achterperkplaats van Post overneemt, en de 2de opslag op prima wijze verzorgt, is in deze partij de grote uitblinker. Het is vooral voor hem jam mer, dat de partij verloren gaat, als op de stand 4-5 4-6 Rienk de Groot een ge makkelijke kans, vlak achter de kaats staande, te retourneren, mist. De verlie zers hadden 2 punten meer dan de win naars, n.l. 62-60. In de strijd tussen 6 en 7 namen Sta- vinga c.s. een 3-0 voorsprong, dan ko- men Okkinga c.s. er beter in en maken I gelijk. Op 3-0 6-4 passeert Pander de I kaats niet, op 3-1 4-6 Seerden kwaad terug en op 2-3 6-6 keert Okkinga voor de kaats. Dan echter nemen Stavinga c.s. het initiatief weer over en maken in één ruk de partij uit. Op 3-3 6-4 keert Stavinga voor de kaats, op 4-3 6-0 plaatst hij een zitbal en het einde komt op 5-3 6-6, als Joh. Jansen kwaad re tourneert. In de partij tussen 9 en 12 geeft het trio Schuil de tegenpartij geen schijn van kans. Zowel op als uit zijn ze superieur. In een oogwenk, met slechts 10 punten tegen, staan ze op 2 spel. Door een mis ser van Sikkema op 4-0 4-6 behaalt 12 een eerst, maar dan zet 9 in snel tem- (Zie vervolg pag. 2). tijdverkorting wenselijk is en in hoe verre dit doorgevoerd zou moeten wor den. Wel ziet deze in dit verband het als zijn taak om de boer vóór te lich ten omtrent bepaalde ontwikkelingen op dit terrein en mede de mogelijkheden te onderzoeken hoe een kortere werk dag verkregen kan worden. In hoeverre de individuele boer hiervan gebruik kan en wil maken hangt geheel af van zijn eigen inzicht. De landbouw is in de hedendaagse maatschappij geen afgesloten geheel meer, De ontsluiting en de verstedelijking van het platteland gaan door. De ontwikkelingen in de landbouw zelf zijn bijna stormachtig te noemen en de boer en zijn gezin hebben moeite dit tempo bij te houden en zich aan de nieuwe situaties aan te passen. Mechanisatie, motorisatie en automatisering zijn aan de orde van de dag, aldus de heer P. Westra in zijn mededelingen van het Rijksconsulentschap van de Landbouwvoorlichtingsdienst. Bij uitzondering trof de Kaatsver. „Bolsward” met haar uitnodigingspartlj 1ste klas nu eens mooi zomerweer. De publieke belangstelling was goed, al hadden we dit door de lage entreeprijs wel iets groter verwacht. Het vertooonde spel kon er mee door, maar haalde het niet in kwaliteit by de grote jubileumpartij. Een der oorzaken hiervan is het feit, dat de kaatsers zondag en maandag weer in Beetgum moesten aantreden. Diverse kaatsers spaarden hiervoor kennelijk enigszins hun krachten. Bolsward zal er goed aan doen het volgend jaar voor de „Van der Plaats”-partij een andere zaterdag zien te krygen. Er stond bijna geen wind, waardoor de achterinsen het weer zwaar kregen te verduren. Het op papier kansloos geachte partuur P. Schuil, S. Sikkema, D. van der Zee zorgde voor de grote verrassing, door alle sterker geachte parturen regel matig te kloppen. Ze waren alle drie de gehele middag prachtig op dreef en verdienden de zege ten volle. De niet op de lyst van 1ste klassers en reserves voorkomende Sikke Sikkema was een openbaring en wist Joh. Zjjlstra ais koning te onttronen. met éénmaal in de 4 weken een vrij weekend. Met de greidboeren is het niet beter gesteld. Vooral de boeren op de kleinere bedrijven maken zeer lange dagen en zijn sterk gebonden aan hun bedrijf. De vraag rijst dan ook: ,hoe komt het, dat juist deze groep zulke lange werk dagen heeft?” Eén van de oorzaken is, dat de koeien op bepaalde tijden moeten worden gemolken. Vanouds is het de gewoonte geweest om de koeien (bij 2 x per dag melken) ’s morgens en ’s avonds op ongeveer de zelfde tijd te melken. De tijd tussen de melktijden (het interval) was dus 12— 12. Van deze gewoonte is men in het buitenland, gedwongen door de omstan digheden, het eerst afgeweken. Er zijn rond de melktijden diverse proeven ge houden. De resultaten van alle proeven wijzen in eenzelfde richting en geven kort sa mengevat het volgende beeld: 1. Een verschuiving van de melktijden van 12-12 tot 10-14 geeft géén en tot 8-16 slechts een zeer gering melk- verlies. 2. De koeien blijven gezond tot een in terval 8-16. UNTVVIKKELINGSPLAN 60-80 mear as twa jier waerd yn brede kring nei it create ontwikkelingsplan Hwat wol foar de Südwesthoeke frege wurdt, is it ütdjipjen fan it soal nei Lemmer, Starum, Hylpen en Warkum en meiiens de forbettering fan dy ha vens. It motyf hjirfoar wurdt oanjown as to wêzen in bilang foar de skipsbou, de skipsloperijen en sa mear. Ek pleitet it rapport foar de forbettering fan de farwei nei Starum, sa, dat de skippen fan 600 tünne hjir komme kinne. Sille dizze plannen in ekonomyske op- libbing bringe, dan is in goede forkears, wei ünmisber. In fiks diel fan it rapport giet ek oer de rekreasje en alle jierren blykt mear, dat dizze sektor fan it lib- ben oan bilangrykheit wint. Dochs bliuwt it op dit terrein in saek mei nuod- like kanten. Hwant, de simmer fan dit jier lit it wer ris sjen, allinnich mei moai waer kin dit slagje. En, it is mar foar in peer moanne. It is moai, dat yn dizze tiid hiel hwet mins- ken der hwat fan profitearje, de lju, dy’t hjir it hiele jier fan bistean moatte of kinne, binne net botte machtich. Dêr- by komt, dat om de lju to lüken, earst le week sept. 1935 Wethoudersverkiezing te Bolsward. De heer Lunter herbenoemd met 8 stemmen (3 op de heer Boekema, 2 blanco) de heer de Haan met 6 stemmen (op de heer de Jong, 1 op de heer Hollander, 3 blanco). Gekozen tot gasthuisvoogd D. Banning en H. Bachhofner. Zilveren jubileum Friesch Volkssanato- rium. Lachen is troef. Henriette Davids en Jo han Kaart in De Doele. Fêsthaldend yn krêft fan it leauwen Gyng hja it muoilik paed, biwust Hy sil altyd by my bliuwe Him to tsjinjen is myn lust Dêrfan tsjügen al har dieden It waerd de naesje iepenbier Oatmoedskroan, de moaiste op ierde, Mear as goud en ealstiensier Lokwinske, mem Wilhelmine Graech gjin drokte, wie Jou winsk Tankber foar in ryk forline Hopet hiel üs folk yntins Tachtich jier, bliuw noch hwat sparre Droegen fan it stil gebet Grien en blossums, griis fortearre Ha har ripe fruchten set wegen en kanalen ensfh., foar al bliuwt dan mar in pear miljoen De land/bouwbevolking daalt verhoudingsgewijs Percentages van de totale beroepsbe volking werkzaam in de landbouw1) Weer komt partuur 3 terug en maakt gelijk. Jansen c.s. komen op 5 eersten, i als Santema op 4-4 6-6 de kaats pas- seert. Het wordt zelfs 6-0 en als Koop Jansen op die stand een ongenietbare bal naar het perk zendt, geven we geen cent meer voor de kans van de Groot c.s. Maar Evert Heeg verwerkt prachtig de bal tot voorbij de kaats. Het wordt 5 eersten gelijk door een bovenslag van Heeg op 4-5 6-6. En als op 5-5 6-4 de Groot voor de kaats keert, zijn de grote favorieten gesneuveld. Dit bleek achter af de mooiste partij van de dag te zijn. I Met Hoekstra c.s. wilde het niet vlotten. Stavinga c.s. lieten hen op de helft staan. Bij partuur 8 was Haanstra totaal uit vorm. Wat Smedinga ook probeerde, ’t hielp allemaal niets. Ze brachten het niet verder dan een spel. Van der Weerd c.s. konden het tot drie eersten gelijk bijbenen tegen de latere winnaars. Daarna begonnen Sikkema en Van der Zee zo geweldig van zich af te slaan, dat ze in de resterende 3 eer sten de tegenpartij nog slechts 8 pun ten gunden. In de laatste partij van de eerste om loop namen Koopmans c.s. vlot 3 eer sten voorsprong. Dan is het de beurt aan Sytsma c.s. en ze weten de achterstand in te lopen. Koopmans c.s. gooien er dan een schepje op en lopen weer uit tot 5 om 3 eersten. Jan van der Meer verkleint nog de achterstand met een bovenslag op 3-5 6-0, maar op 5-4 6-0 brengt Van Wieren met een bovenslag zijn partuur op de tweede lijst. 3. Bij de produktie verschil in ochtend- en avondmelk, evenredig aan de intervallen. 4. Het vetgehalte van de ochtendmelk is lager, dat van de avondmelk ho ger. Verschillen tot 2 kunnen voor komen. 5. Het eiwitgehalte ondergaat weinig verandering. Het vroeg beginnen en laat eindigen van ’t melken is dus niet nodig en daar mede is dit grote struikelblok van de veehouderij weggenomen. De vraag is nu of men bij later melken ,,’s morgens” en vroeger melken ,,’s middags” tussen de melktijden met al het werk klaar kan komen. M. van der Weerd, R. Kuiper, S. Faber. J. Sytsma, C. Hoekstra, J. van der l Meer. P. Koopmans, R. van Wieren, J. Tolsma. Partuur 1 was niet op dreef en bracht het slechts tot een spel. De eerste ver rassing kwam in de strijd tussen 3 en het sterk favoriete partuur 4. Een prima opslaande Rienk de Groot, prachtig gesteund door Evert Heeg, ne men vlot een 2-0 voorsprong. Dit laten Jansen c.s. niet op zich zitten en vooral door sterk spel van Veldkamp en San tema nemen ze de leiding over met 4-2. De lijst zag er als volgt uit: J. Faber, Joh. Zijlstra, Sj. Tjeer- dema. H. Schuil, B. van Dijk, H. Bultje. R. de Groot, E. Heeg, T. Post K. Jansen, A. Veldkamp, M. San tema. R. Hoekstra, A. Rinia, F. de Vries. Joh. Stavinga, H. Seerden, J. Pan der. G. Okkinga, Joh. Jansen, P. de Groot. S. Bouwma, Dr. Smedinga, Haanstra. P. Schuil, S. Sikkema, D. van der Zee. In domkop is nea dommer as hwanne’t er hwat wit IT Al ütsjoen nei it greate üntwikkelingsplan foar de trije Noardelike provinsjes. Dat is nou yn konsept oan de Fryske Stea- ten oanbean en yn de ófroune wike haw- we de Steaten der harres oer sizze kin nen. It is dêrby net botte düdlik wur- den, hoe’t de bining fan de trije pro vinsjes oan dit plan tocht is. Wol is fêstlein, dat it formeel allinnich in plan is fan Deputearre Steaten en dat de Steaten dus alhiel frij steane fan de ynhald, mar dat liket üs in bytsje ir reëel. Ommers dan hie it ek net folie sin en rop foar dit doel de Steaten ekstra bymekoar en lit harren wiidweidich oer dit plan oan it wurd. Grif bistiet nei diz ze sitting in morele bining oan de grea te linen fan dit plan en meije Deputear- Het is van het grootste belang, dat de boer al deze ontwikkelingen volgt en eventueel in zijn bedrijf toepast. Lang en hard werken is in de landbouw steeds als een deugd beschouwd en vrije tijd als ledigheid. De spreekwoorden „Moarns let, de hiele dei let” en „de morgenstond heeft goud in de mond” tekenen dit overduidelijk. Hoewel in z’n algemeenheid de boeren bevolking niet om kortere werkdagen Vraagt is er in de laatste jaren toch een zekere kentering waar te nemen. Men melkt momenteel ’s morgens later dan bijv, direkt na de oorlog. Vooral de jon. geren willen méér die kant op, maar ook een groot aantal ouderen denkt reeds in de richting van ’s morgens iets later. Een zeer vooraanstaand man uit de landbouwwereld heeft onlangs ge zegd: „Rust en vrije tijd zijn de levens voorwaarden van de moderne mens” ter wijl een ander sprak van „het loslaten van het starre conservatisme.” De landbouwvoorlichtingsdienst be moeit zich niet met de vraag of werk- gans hwat jild ynvesteard wurde moat. De „Holle Poarte” by Makkum is in moedich project, mar fuort gjin leanend bidriuw en al wurdt it dat yn de takomst wol, foar de bisteansmooglikheit fan Makkum set it gjin seadden oan ’e dyk. Sil de Südwesthoeke in fiks diel fan de eigen bern brea jaen kinne dan bliuwt de earste soarch: bliuwende wurkgele- genheit it hiele jier troch. En dat jowt allinnich de yndustry of de saneamde „stuwende diensten” sa as greathannels- bidriuwen, forsekeringsmijen, postoarder- bidriuwen en sa mear. De simmergasten binne tige wolkom, mar foar fundearing binne hja to tydlik. It plan freget foar it Noarden de earste tsien jier 40 miljoen ekstra en dêrnei jit tweintich miljoen jiers oant 1980. Dat is in biskieden oanfrage. Dielt men dat troch trije, dan soe Fryslan foar al syn plannen likernöch fjirtsjen miljoen krije. Twatrêdde diel wurdt yn it plan tatocht oan it oare oer. Wy soene it in boppeslach achtsje, as it Regear sa’n bislüt nimme soe, mar seis yn dat gunstige gefal tinne wy de efter- stan lang net hurd genóch yn. Dêrfoar is it Noarden to lang en op tofolle ter reinen efteroan komd. Sa gau de algemiene situaesje hwat min der liket, is it jimmer de fierst fan de pleats êflizzende krite, dy’t foarbyparten wurdt. Dat is by de boer sa en dat hat ek altijd it gefal west mei de provinsjes, dy’t fier fan Den Haech óflizze. Lit üs mar hoop—, dat it Nasjonale plan oan de biskieden easken fan it Noarden in billik plak taskikke sil. Dan is yn elts ge fal in goed bigjin makke. Oer it twadde diel fan it rapport hoopje wy in oare kear hwat to sizzen. 1880 31 aug. I960 len mei Prinses Wilhelmine Tachtichste jierdei bitocht Fredich yn it jounreaskinen It reistrajekt is hast folbrocht Stil, biskieden en tofreden Mem fan it nasjonael gesin Fielt hja in glimp fan Gods genede Oer har lange libbensrin 44 33 22 14 ±546% (prognose) de landbouw, berekend naar ’t aantal, op het loon- en prijsbe leid zal in de toekomst ongetwijfeld kleiner worden. De mechanisatie zal zich nog sterker voortzetten om het werk op de boerderij klaar te kunnen krijgen. De boerenbevolking zal niet alleen hoe langer hoe meer verwe ven worden met de industrie, maar ook de invloed op de algemene ontwikkeling zal, gezien het aantal dat werkzaam is in de landbouw, afnemen. Wil de toekomstige boer deelnemen aan het moderne leven, dan zal hij zich met z’n gezin moeten aanpassen aan z’n omgeving, omdat deze omgeving zich zeer zeker niet zal aanpassen aan levensgewoonten der boeren. Voor de betrekking van onderwijzer aan de o.l.s. te Winsum meldden zich slechts 3 sollicitanten. Ook voor de vacature te Baard was de belangstelling niet groot, toch waren er hier nog 24 liefhebbers. Nieuwe bruine bonen, per pond 12 cent. Hettema, Marktplein. De coloradokever komt dichterbij. In Noord-Brabant is er reeds een gesigna leerd in de buurt van Hasselt. In 1859 ontdekte men de kever het eerst in Colo rado, waar de gehele aardappeloogst mis lukte. In Engeland ontdekte men de pa rasiet eerst in 1910. in Duitsland in 1914 en kort na 1918 in Frankrijk. In Workum zijn de aftredende wethou ders H. de Vries en Gaastra herbenoemd. Gekozen tot wethouders der gemeente Baarderadeel R. Reinalda (V.D.) en P. Kleefstra (S.D.A.P.) gjin hinnehok fan it sté en dochs bliuwt alles sa’t leit. Nou al jierren lang! Dit fait to mear op, omt der gjin Steatesit- ting foarby giet, of der binne wegefor- betterings op ’e list. Mar as jo de Burchwerter hoeke goed foarby binne, dan bigjint de kronkel jende dwaeltün oan De Ryp ta. Ik wit wol, dit plan is gjin Wet, mar it soe de Südwesthoeke dochs wol takom- me, dat hjir, yn in takomstplan foar tweintich jier, in goede forkearswei op- nomd wie foar dit diel fan de provinsje. Wy misgunne oare dielen harres per- foarst net, mar de Südwesthoeke is dochs ek Fryslan. een Vliegerwed- en Marswedstrijd lensum, lykwols net allinne Sterkjende bilidenis Faek seach hja de loft birinnen Ta in djippe tsjusternis Jimmeroan it each nei Boppen, It heechste Ljocht giet nea toloar Yn de bangste stoarmnacht kloppe Kristus, as gast oan de doar In verband met de toenemende betekenis van Harlingen als vissersplaats worden er de eerste drie dagen van de komende maand een drietal visserij dagen gehou den. Alle drie dagen is er een tentoonstelling van scheepsmotoren en andere scheeps artikelen; ligt er een schipbrug van de Zuiderhaven naar de Visafslag, waar mosselen en garnalen tegen een uiterst lage prijs geserveerd worden. Er is een luapark op de Schritsen. Ook kan men genieten van een magnifieke feestver lichting, die de mooiste delen van de oude stad nog eens accentueert. Donderdag 1 september is er des mid dags een Vlootschouw op de Wadden zee met meer dan zestig gepavoiseerde vissersschepen. De vrijdag 2 september wordt een Friese dag met o.a. een grote ringrijderij met Friese krompanelen sjezen om de „Harn- ser tobbe”. De Harnser tobbe herinnert aan de oude Harlinger linnenverwerij en, waarbij het garen in tobben met blote voeten „gedanst” werd. De fraaie prijs is gerhaakt als fruitschaal met zwaar zil verbeslag. Bij de Volksdemonstraties zal ook de Skotsploech van Bolsward van de partij zijn. ’s Avonds in de Veilinghal is er een Frysk kabaretprogramma. Des zaterdags zijn er strijd, Roeiwedstrijd met een Slotvuurwerk Hef aantal gewerkte uren van de betaalde arbeidskrachten daalt Bedroeg het bruto-aantal uren in 1945/ 46 3550, inmiddels is dit gedaald tot 3100 uren per jaar. In de vergaderin gen van het Landbouwschap is in de winter van 1959/60 uitvoerig gediscus sieerd over de vraag of dt aantal op 3000 gebracht zou moeten worden. De loonsverhoging die op hetzelfde moment aan de orde kwam, heeft het Landbouw schap doen besluiten voorlopig van het terugbrengen van ’t aantal werkuren af te zien. Zeker is echter wel, dat op de duur het aantal werkuren van de betaalde arbeidskrachten opnieuw aan de orde komt en dat in de naaste toe komst een verdere daling verwacht mag worden. Een daling van het aantal betaalde ar- re Steaten bitrouwe, dat de Steaten har folgje sille as hja neffens dizze opset to wurk geane. It plan fait winlik ütien yn twa dielen. De measte oandacht is bistege oan de forbettering fan de algemiene situaesje. Bettere wegen, djippere kanalen, grea- tere slüzen, brêgen, rommere havens, mear wenten, mear ruilverkaveling, tün- bousintra, rekreaesjeforbettering en mear stipe foar de sosiale en kulturele akti- viteiten. It sprekt fansels, dat hjiroer de lju yn it Noarden it wol iens binne, al sil by de ütwurking wol blike, dat ek op dit terrein folie minder op ’e hispel komt as party lju miene. Sa fait is daliks op, dat de trije gebieten, dêr’t de situaesje sünt jier en dei mar min is, net folie to hoopjen hawwe. Ik bidoel de Noard-Westhoeke, de Süd westhoeke en de hiele krite boppe Delf- syl en de stêd Grins. Binammen de Süd-Westhoeke moat hjir mei och sa’n bytsje bliid wêze. As wy bitinke, dat dit in plan is foar de kom- mende tweintich jier en dat it regear grif minder jaen sil as frege wurdt, dan li ket it mei de Südwesthoeke net best. Op syn minst hie yn dit plan stean moat- ten in moderne wei fan Ljouwert oer Winsum en Wommels nei Boalsert en fierder nei Warkum, Koudum en Sta rum. Dit is perfoarst nedich om de Süd westhoeke saeklik in kans to jaen. Wy moatte der net oan tinke, dat de situaesje, sa’t dy nou is, jit tweintich jier duorje sil, dat liket op neat. En de leste jierren lit men de dyk nei Ljouwert ütsein it aldernedichste ünderhald, mar lizze, sa’t hy leit. De grofste en nearne foar tsjinjende bochten bliuwe mar lizzen, Nim nou ris Kramers hoeke, in mislukte heakse bocht. Om him rjucht to lüken hoecht beidskrachten, gecombineerd met een daling van het aantal werkuren per werknemer, doet het grote gevaar ont staan, dat dit tot gevolg heeft, dat de arbeidsdag van de boer en de gezins leden langer wordt. In de industrie, op de kantoren e.d. be staat in ons land een werkweek van 40 tot 48 uur. De arbeider op het akkerbouwbedrijf en het gemengde bedrijf voorzover niet belast met de veeverzorging, werkt 2600 uren per jaar of 50 uren per week. In Denemarken is een 48-urige werk week in de landbouw verplicht. In Zwe den gold in 1959 een werkweek van 46 uur en in 1960 is een 45-urige werk week ingevoerd. In Zwitserland is na een volksstemming een 44-urige werk week ingevoerd. In Engeland is de 47- urige werkweek in februari 1960 ge wijzigd in 46 uur. Alom wordt gesproken en geschreven over een 5-daagse werkweek in de toe komst. De arbeider-veeverzorger kent vandaag echter een 59-urige werkweek \ft

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1960 | | pagina 1